DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Raleigh Rijwielen, SCHRIJVER aan de WAAG. STIKKEL, 0LIJ&TEH ZELDAM, No. 189 Honderd en vQftiende Jaargang. 1913 ZATERDAG 16 AUGUSTUS. Brieven uit Marokko. Dit nnrnmer bestaat alt 3 bladen. SCHRIJVER aan de WAAG. BINNENLAND. Ie klas Engelsch rijwiel, „Kennemer Autogarage", Telel. 146. ALKM1AB. ONVERDRAAGZAAMHEID. Een ingezetene van Dinxperlo, lid detr Ned. Herv. Gemeente, wendde zich tot den predikant zijner ge meente, met het verzoek het huwelijk zijner dochter met een aanstaanden predikant te mogen laten inze genen door ds. H. Hamilton van Silverton Hill, Ned. Herv. predikant te Sybrandaburen. Dit verzoek, al dus schrijft men aan de N. R. Ct-, werd geweigerd, mdat de bruidegom en ds. Hamilton beiden vrijzin nig zijn. Et?n aanstaand predikant bij de Ned. Herv. Kerk kon dus niet eens zijn huwelijk door een predi kant dier kerk naar zijn keuze in een Ned. Herv. Kerk 'laten inzegenen. CQBRANT. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK MAAR roepen sollicitanten op naar de betrek king van Alleen zij komen in aanmerking, die hier minstens drie jaren woonachtig zijn. Gezegelde sollicitatiën in te zenden v«i<Sr 37 An- gnstng a.s. Alkmaar, 15 Augustus 1913. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. RIPPING, Voorzitter. DONATH, Secretaris. (Nadruk verboden). KSIBA. Brandend, gloeiend heet schijnt de Afrikaansche zon op ons neder, maar bepakt met allerlei zaken klimmen we weder voor de zóóveelste maal van dezen morgen tegen de stei'le helling' van een berg op, die tot overmaat van smart nog bezaaid is met groote stoenen. Als die aan het rollen, gaan zijn ze gevaar lijk voor de achteraankomenden. Onze kolonne is 2000 man sterk. Wij zijn op weg om de voortdurende strooptochten der stammen gekommandeerd door Mo- ha ou Sai'd en hun overvallen onzer eonvooien tegen te gaan, zoo mogelijk, deze nooit stilzittende roover- benden eens een duchtig lesje te geven! Het kom mand© der groote legermacht met artillerie, cavale rie en zelfs eenige vliegmachines was opgedragen aan den vermaarden kolonel Mangin. Reeds eenige ma len hadden de Franschen voor de onderworpen .stam men hun regeering uitgenoodigd de eigendommen te gen de indringers te beschermen. Ze stonden nu een maal onder Fransch gezag en betaalden hunne belas ting. Ze wilden dus ook onder Fransehe hulp schuil zoeken. Een voorloopige post werd opgericht in de „casbah der Tad'la" van uit welke vesting we onze le vensmiddelen en amunitie zouden betrekken, en onze bewegingen zouden aanvangen. Des morgens vroeg waren we dan op weg gegaan naar Rhoin el Allen, een gehucht 12 mijlen van de versterkte kasbah af. Onze cavalerie nam zonder den minsten tegenstand bezit van die plaats, welker be woners op de omliggende hoogten waren gevlucht. Van daaiaf werden ons allerhande scheldwoorden en verwenschingen toegeroepen, totdat eindelijk de kolo nel Mangin bevel gaf de hoogten te ontruimen met behulp van artillerie. Dat was dan ook spoedig ge daan, ze liepen zoover ze nog konden, steeds vervolgd door het vuur der bergstukken. Dan werd de bajonet uit de sehoede gehaald en ging het in stormloop den berg op als doel de marabout of gebedeplaats van Si- di ben Doaud boven ons. Brandend scheen de zon, struikelend vallend en wéder opstaande bereikten we eindelijk den top, ééne kale vlakte, waar de cavalerie nog steeds de vluch tende Marokkanen najoeg'. Dat hadden we heden we der gewonnen, doch het doel van onzen tocht was nog lang niet bereikt, want de hoofdtroep met Moha ou Saïd trok zich terug in hun versterkte casbah, op een hoogen berg gebouwd. Daar zouden we niet zoo ge makkelijk binnenkomen als heden op deze. Die cas bah was minstens nog 15 mijlen van ons af, en warm dat het was! Terwijl het water daar beneden ons in l'oued, in de rivier, vloeide, konden we niet één drup pel daar boven machtig worden. De kolonel, wel in ziende dat het medezeulen van een zóó sterken lan gen nasleep slechts tijdverlies kon geven, liet een groot gedeelte achter op de genomen hoogte 'Sidi ben Daoud, en wilde zich met de rest op verkenning bege ven. versterkt door twee batterijen der bergartillerie, met stukken van 65 c.M. We gingen om twee uur des middags op weg naar Ksiba. Doch door de onbe kendheid met het terrein of liever door den onwil van een onzer gidsen, liepen we tot des avonds 6 uur zonder nog liet minste té hebben gezien. We 'kwa men tot inzicht dat de gids ons juist in een tegenover gestelde richting had gevoerd. Natuurlijk kreeg hij zijn straf, den kogel, doch het was te laat om onzen weg te vervolgen. Op de naburige hoogte, tot ons geluk bij een bron, werd het kamp opgeslagen, om den volgenden morgen weder om zes uur op weg te gaan. Om negen uur nam onze cavalerie direct de richting naar de casbah, welke we nu niet meer uit 't oog verloren. Evenwel was het niet mogelijk te paard verder te trekken langs de helling, terwijl de hoofdweg van hoven uit goed onder vuur kon worden gendmen Naar boven moesten we, het regende kogels en aan alle zijden vielen de gewonden, zoodat we nog niet halver weg zijnde, reeds 21 dooden hadden, waaronder 2 officieren en slechts 3 gewonden. Dringende hulp was noodig en toen de kolonel eindelijk met het gros de plaats der cavalerie innam en de artillerie haar overstelpend vuur braakte, klommen wij de legionairs de bajonet op 't geweer, weer naar boven. Het was elf uur toen de vijand den terugtocht aan vaardde, een dertigtal dooden achterlatende, gedood met sabel of bajonet. Doch ook wij hadden weer drie dooden er bij en 41 gewonden. Onze opdracht was vervuld, de versterkte casbah werd met buskruit de lucht in geblazen, zoodat niet veel meer overbleef. We trokken weer terug naar het kamp Sidi ben Da oud, waar we onze tenten opsloegen en onze arme makkers een plaatsje in den steenigen bodem gaven Onze rust was niet van langen duur. Reeds den vol genden morgen kwam bericht, dat de overgebleven gevluchte béwoners der verwoeste casbah zich wede verzamelden en dat zelfs de omliggende stammen zich bij hen voegden om zich te wreken. Zoo pakten we dan onze ransels weder en nadat de kolonne in drie deelen was gesplitst, welke ieder haar opdracht had te vervullen, gingen we weer denzelfden weg. Weldra kregen we vuur. De vijand scheen als gek op ons te schieten en zijn kogels troffen maar al te zeer hun doel, hoewel onze artillerie weer de ruïnes bombardeerde, die hij bezette. Van wijken geen spra ke, lotdat eensklaps de cavalerie van de andere zijde zich in woes ten galop op de Marokkanen stortte. Drie maal trachtte men naar boven te komen, drie maal moesten we terug. Onze verliezen schenen grooter te worden, want- wanneer ik zoo eens achter mij zag, dan merkte ik de vele lichamen op, die tegen de hel ling van den berg lagen. Doch we moesten voor waarts, van steen tot steen sloop ik voorwaarts, slechts halt houdende om op de vuurspuwende casbah boven mij eenige schoten te lossen. Niet dat ik een onzer bestokers zag, doch als een bedreiging in onze maehtelooze woede. Overmacht doet wijken en des morgens elf uur waren we meester van het terrein met verlies van 45 dooden, waarvan 1 officier en 100 gewonden, waaronder ook ik met een doorschoten rechterarm. Om 12 uur namen we weder den terug weg aan naar beneden, waar we onze tenten opsloe gen. Dien nacht werden we gelukkig- met rust gela ten door den vijand, die een aardig' lesje had gehad. De onderworpen stammen hadden ons in die ge- reehten steeds een handje geholpen. Den volgenden avond werden weer 600 ruiters gemeld, behoorende tot de stam der Benim Tir, die ons kamp in oogen- schouw namen vanaf een behoorlijken afstand. Daar ze geen lust- hadden met ons een gevecht aan te gaan verdwenen ze weer. De medegenomen vliegmachines Bleriot vlogen ge durende liet gevecht steeds boven onze hoofden, doch veel nut hebben we er niet van gehad, daar ieder on derhoud met de aviateurs onmogelijk was, en ze ons dus geen inlichtingen omtrent den vijand konden ge ven. Zoo zijn we dus weder meester gebleven van 't terrein en de generaal d'Espiney maakte reeds de plannen voor de aan te leggen fortificaties. Ook in Agadir zijn we baas. Etenige legionairs met een bataljon zouaven en inlandsehe troepen waren op weg deze veel beschreven stad in bezit te nemen. De twee secties artillerie werden later de kolonne nage zonden. De casbah zelf werd in bezit genomen zon der den minsten tegenstand, daar de „eaids", die vroeger met de Duitschers meer op hadden dan met de Fransehen, na het vertrek der „Panther", de Duit- sche kanonneerboot, zicli wijselijk teruggetrokken hadden in het gebergte. De Franschen zullen dus de eer niet hebben ze gevangen te nemen. Het' inbezit- nemen door de inlandselie troepen werd merkwaardi gerwijze alleen door deze uitgevoerd om de orde door de Europeanen niet te doen verstoren. Terzelfder tijd kwamen de Fransehe kruisers „Cosmao" en „Du- chaijla" voor de kust in 't gezicht en maakten zich gereed troepen aan wal te zetten, wanneer zulks noo- diu m-oclit blijken. Een stam van de Ida au Tanan, die, begunstigd door den nevel tot dicht bij Tountis op eenige uren van Agadir was genaderd met het doel de troepen te overvallen, werd door den stam Ida ou Guelloul, die misschien bang was voor de wraak der Franschen, teruggedreven. In geheel Marokko komt er zoo om dezen tijd een soort van verzet tegen de vreemde overweldigers. Juist als het vorige jaar komen zelfs de anders zoo rustige stammen van Fez in beweging', zoodat des nachts de geweerschoten overal vallen. Langs de ri vier Moulouya in het Rif is de heilige oorlog overal gepredikt, tegen Franschen en Spanjolen. De Kaby- len komen van uit alle oorden om de „harka's" te versterken. Die harka's zullen denkelijk naar Ceuta of Tetuan oprukken, waar de Spaansche troepen zijn gevestigd en waarheen 2000 soldaten als versterking zullen worden gezonden. De draadlooze telegrafie ontving het volgende bericht, verzonden door den commandant-generaal der S'paansche macht aan on zen kommandant: „De Kabylen welke zich bij alle „harka's" of rooverbenden aansluiten, zijn plotseling naar hunne stammen teruggekeerd, daar de stammen Beni bou yabi en de Mlalza het in hun hoofd hadden gekregen de door de Kabylen tijdens hunne afwezig heid achtergelaten dorpen en eigendommen te over vallen. Verwacht wordt dat de door ons opgejaagde Rif bewoners naar het Fransehe gebied de wijk zullen nemen." Als de Spanjaarden dat seinen krijgen wij weer volop werk. v. d. V. HET CONCENTRATIE-BESLUIT. Als de ontwerpers van liet uit „Met Volk" overge nomen adres aan het Vrijzinnig Concentratie-comité hun zin krijgen, zal de concentratie door liberale kie zers in beschuldiging worden gesteld wegens haar be sluit, na de weigering der 'sociaal-democraten om mee te doen, liet bewind te aanvaarden. Men vraagt de namen te kennen, opdat de kiezers weten, wat zij aan hun afgevaardigden hebben. Wij zouden willen vragen, schrijft liet Handels blad: met welk recht- beschuldigt men de afgevaar digden der concentratie dat zij hun plicht niet heb ben gedaan? Hadden de vrijzinnigen vooraf gedaan alsof ze be re-id zouden worden gevonden tot een da capo van liet Kabinet-De Meester, dan zou er reden wezen voor de thans blijkende ontevredenheid. Maar dat hebben ze niet gedaan. Integendeel; De drie vrijzinnige woordvoerders, de heeren Drucker, Roodhuijzen en de Beaufort, hebben op 6, 10, 14 en 15 December zoo duidelijk mogelijk gezegd dat zij niet. op de verove ring van de Regeering uitgingen' en dat de vrijzinni ge concentratie geen verplichting tot aanvaarding van de Regeering zou gevoelen, wanneer ze geen meerderheid kreeg' zonder de socialisten. Dat is door alle drie de sprekers uitdrukkelijk aangekondigd, en zij hebben daarbij tevens alle drie verklaard, dat zij zich niet hadden in te laten met hetgeen er moest ge beuren indien de vrijzinnige concentratie geen meer derheid zou krijgen. „Als de verkiezingen aantoonen, dat de meerderheid van onze natie niet gediend is van de voortzetting' van het tegenwoordig beleid, zul len wij naar mijn overtuiging reeds een grooten stap vooruit zijn gekomen", zei de heer Drucker op 5 De cember. Dat er vermoedelijk een toestand van onze kerheid zou ontstaau, zooals wij dien thans beleven, heeft men dus vooruit kunnen weten. Er is nog iets. Als de berichten juist zijn, krijgen wij geen zakenkabinet. Maar nu wij de bovenstaande herinnering van vroegere verklaringen van de woord voerders der eoncentratiepartijen gegeven hebben, mogen wij er wel aan toevoegen, dat toevallig juist de mogelijkheid van het optreden van een zakenka binet de eenige is, waarop van vrijzinnige zijde is ge zinspeeld, voor het geval er geen vrijzinnige meerder heid zou zijn. Een zakenkabinet zal dan wellicht zijn de meest geschikte oplossing, zeide de heer Drucker op 14 December. Niemand heeft dus het reclit door den tegen woordige!! gang van zaken zich teleurgesteld te ge voelen. „Het Vaderland" deelt mede, dat het rondschrij ven van de heeren de Kanter, Koeh en Romeyn slechts aan een klein aantal vrijzinnigen is gezonden, ten einde de meening van enkele vrijzinnige voor mannen in verschillende deelen des lands aan het co mité van de vrijzinnige Concentratie te doen kennen. Van een adresbeweging' onder de vrijzinnigen in den lande is geen sprake. DE KABINETSCRISIS. Naar „De Maasbode" verneemt, is aan den heer mr. M. W. F. Treub de portefeuille voor Landbouw, Nijverheid en Handel aangeboden. Men schrijft van welingelichte zijde aan „De Nederlander", dat de lieer A. van Gijn, thesaurier- generaal van het departement van Financiën, aange zocht. is voor de portefeuille van Financiën, doch Maandagmiddag definitief geweigerd heeft, omdat hij het onmogelijk acht de kosten voor Staatspensioen te vinden uit de directe belastingen. CHRISTELIJK HISTORISCHE UNIE. Naar aanleiding van het bericht uit de Utrechtsche Courant, dezer dagen door ons overgenomen, meldt de „Nfed.": In dit bericht, is alleen juist, dat de heer van Eycq van Heslinga bedankt heeft als lid van het- hoofdbe stuur, niet omdat- hij zich niet kon vereenigen met de leiding der verkiezingsactie, maar omdat hij het niet eens was met het onthoudings-advies bij de herstem mingen. De beide andere heeren (ds. Wagenaar en mr. Brunt) waren reeds op 24 April, toen de algemee- ne vergadering dei" Unie werd gehouden geen le den meer van het hoofdbestuur. KAMERVEEKIE'ZING-GRONINGEN. Ook gisteren zijn weer geen candidaten gesteld voor de verkiezing van een lid der Tweede Kamer voor Groningen, ter vervulling van de tijdelijke vaca ture, ontstaan door de benoeming van mr. H. L. Drucker tot lid der Eerste Kamer. CURAgAO en BONAIRE. Uit den Haag wordt gemeld, dat het bericht uit Washington, volgens hetwelk bij de Amerikaansche regeering' aangedrongen wordt op onderhandelingen met Nederland! over den aankoop van Curaqao en Bo naire, geen anderen ondergrond heeft dan 't streven tot het verkrijgen van concessies voor nederzettingen op deze eilanden vanwege vreemde ondernemingen en kooplieden. Gemengd nieuw». DE HERTOG VAN CONN AU GH T De Hertog van C'onnaught heeft, met zijn nicht, prinses Victoria van Slees wij k-Holstein, die hem op zijn reis vergezelt, gisteren een bezoek gebracht aan de diamant-slijperij van de firma Asseher te Amster- da m. Een voorgenomen bezoek aan het Paleis op den Dam kon niet doorgaan in verband met de toebereid selen voor de ontvangst van de Koninklijke Familie. De Hertog en de Prinses hebben verder gisteren den Sint Bavo te Haarlem en het Hals-museum aldaar bezocht. Heden werd Volendam met een be zoek vereerd. Mr. KOLKMAN GEDEPUTEERDE? Van bevoegde zijde deelt men aan de „Residentie bode" mede, dat het bericht volgens hetwelk 't voor nemen zou bestaan om aan Minister Kolkmamn den zitel van Gedeputeerde vau Zuid-IIolland aan te bie den, die door de niet-herkiezing van den lieer A. C. A. Nolet te Schiedam is opengevallen, niet' juist is. Den heer mr. Kerstens te Leiden is niets bekend van het voornemen om ten behoeve van mr. Kolkman af te treden als lid der Provinciale Staten van Zuid- Holland. EEN TOELATINGSKWEfSTIE. Donderdag avond heeft de gemeenteraad van Scho ten de geloofsbrieven en verdere stukken van de her kozen raadsleden onderzocht. De meerderheid van de commissie van onderzoek had de geloofsbrieven in orde bevonden, doch maakte aanmerking op de daar bij gevoegde processen-verbaal van de stemming. De meerderheid adviseerde tot niet-toelating' op grond, dat een kiezer ten onrechte als zoodanig voor de gemeenteraadsverkiezing was toegelaten, alsmede op grond, dat een viertal stembiljetten ten onrdchte ongeldig waren verklaard wegens bijvoegingen. Bovengenoemde raadsleden werden gekozen met slechts 1 tot 5 stemmen meerderheid boven bun te genstanders. De raad besloot echter met 54 stemmen (rechts tégen links) tot toelating van de raadsleden, tegen het advies van de meerderheid in de commissie. De minderheid zal, meldt de N. R. Ct., van deze be slissing in hoog'er beroep gaan bij Ged. Staten. DE JACHT. In Noord-Holland zal de jacht worden geopend: a. op grof wild Zaterdag 1 November 1913 met zonsopgang; b. op klein wild, niet uitzondering van die op ha zen cn fazanten. Maandag 1 September 1913 niet zonsopgang; c. op hazen cn fazanten Woensdag 1 October 1913 met zonsopgang. De korte jacht zal dagelijks, met uitzondering van den Zondag, de lange jacht alleen op Woensdag en Zaterdag mogen worden uitgeoefend. SAMENWERKING VERDER ONMOGELIJK. Naar aanleiding van h'et aanwezig zijn van een draaimolen bij gelegenheid van de Onafhankelijk heidsfeesteu te Barneveld, hebben de beide afgevaar digden van de Gereformeerde gezindten, die in de feestcommissie zitting hadden, bedankt. Een pop penkast kon er nog mee door, maar een draaimolen! dat was den heereu te erg. ONVEREENIGBAAR MET HET K AAI K R IJ DMA A TSOI1 Al De lieer J. W. ATbarda, gekozen tot afgevaardigde der Tweede Kamer voor het district Enschedé, heeft aan B. cn W. van Amsterdam eervol ontslag gevraagd tegen een door liet college nader te bepalen datum, als directeur der gemeentelijke Arbeidsbeurs. Hoewel B. en W. noode den hoogst bekwamen hoofdambtenaar missen, wordt, schrijft de Telegraaf, toch door hen het Kamerlidmaatschap met de direc tie der Arbeidsbeurs niet vereenigbaar geacht en zal het eervol ontslag worden verleend tegen het tijd stip van in functie treding van den eventueel tc be noemen opvolger. PLANT 1913. Naar bet Handelsblad meldt, staat op het program ma van de Amsterdamsehe Commissie Plan 1913 voor de Onafhankelijkheidsfeesten in September o.a. een waterfeest op den Am-stel, een optocht met ver lichte vaartuigen en een algemeene illuminatie. Op den illuminatie-avond zullen de z.g. magere brug vóór Carré en de hoofden van de Amstelsluis electrisch verlicht worden. Van het oorspronkelijk plan der commissie, om een nieuw monument op den Dam te stichten, in de plaats van de verdwijnende Naatje Eendracht, zal nu vermoedelijk wel niets komen, daar de Raadhuis-Dam commissie van oordeel is, dat een monumentale ma»- fenversiering in den geest van die in Hamburg en Leipzig, op den Dam bet beste op haar plaats is en dat liet plein ongeschikt is, om het middenpunt door een monument te markeeren. Na het besluit van den Ilaarlemsclien raad van Woensdag j.l., waarbij aan de feestcommissie voor het Plan 1913 een bijdrage van ten hoogste 1500 uit de gemeentekas werd toegezegd, wanneer die commissie zelf een gelijk bedrag wist bijeen te brengen, heeft zij liet geven van feesten in September a.s. opgegeven. Aan het reeds gevormde eere-comité is daarvan me- dedeeling gedaan. Ter gelegenheid van de herdenking van Nteer- land's onafhankelijkheid, heeft het bestuur van de vereeniging „Die Ilaglie" het plan opgevat om aan de huizen, destijds .door liet beroemde driemanschap be woond, gevelsteenen aan te brengen. Eén daarvan zal plechtig worden onthuld op den vierden September a.s. Het bestuur heeft daarvoor uitgekozen het huis, destijds bewoond door Gijsbert Karei van Hogendorp, gelegen aan den Kneuterdijk No. 8. Hoogstwaarschijnlijk zal de plechtige onthul ling plaats vinden in tegenwoordigheid van H. M. de koningin. VIER GASFABRIEKEN. Men schrijft ons uit Amsterdam: Er zijn toch enkele dingen, waaraan men merken kan, dat Amsterdam de eerste stad van het land is. Zoo za! Amsterdam binnen enkele weken niet min der dan vier eigen gemeentelijke gasfabrieken hebben, fabriek West aan den Haarlemmerweg, die. indertijd misschien nu nog de grootste gashou der van liet heele Continent bezat, fabriek Oost bij het Oosterpark, fabriek Zuid, die vóór eenige da gen in gebruik is gesteld aan don „Omval", bij de Amstel, en ten slotte de Noorder fabriek aan den overkant van het IJ, die spoedig zal functioneeren. Daar aan dien overkant is een heele nieuwe stad ver rezen. Er wonen duizenden menseden, over enkele jaren zal het misschien een stad zijn, die meer inwo ners heeft dan de gemiddelde provincie-hoofdplaats. De menschen hebben zich daar een lieelen tijd met ouderwetsclie petroleumlampjes moeten behelpen, ja, zelfs op dit oogenblik wordt de hoofdweg, een offi- cieele hoofdweg op Amsterdamsch grondgebied, met petroleum-lantaarns verlicht. Er liggen echter se dert een jaartje electrische kabels. Thans zullen de mensehen ér ook gas kunnen branden. Daar het nu geen kleinigheid is, een gasleiding onder het TJ door te leggen, besloot de Vroedschap voor den overkant een eigen gasfabriek op te richten. En zoo slaat Amsterdam een gasfabrieken-record'! FIT W EST-GRAFTDIJ K Den 14den was liet schoolfeest voor de leerlingen van de openbare lagere school te West-Graftdijk. De zen keer bestond dit feest in het brengen van een be zoek aan „Artis". Met de boot van den heer Govers, Pomona I". trok men er 's morgens te 7 uur al op uit. Op de heenreis voter men langs de Zaan. Het weer, dat zich 's morgens niet gunstig liet aanzien, helderde op cn den geheelen dag had men prachtig weer. Dat de leerlingen en vooral de oudste, in Ar- tis cn het Aquarium genoten, behoeft niet gezegd to worden. Hoogst voldaan keerde men 's avonds huis waarts. Voor allen was het een prettige en leerzame dag geweest. De heen- en terugreis werden opgeluis terd door de muziek van 't fanfarecorps „Graftdijk.' TUT HEER HUGO WAARD. De heer J. Kooger alhier slaagde te '«-Graven- ha ge voor bet examen Fransch L. O.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1913 | | pagina 1