DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 195
Honderd en vQltiende Jaargang.
1913
ZATERDAG
23 AUGUSTUS.
Invaliditeitswet»
Herhaiingsonderwijs
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
voor Jongens en Meisjes.
Telefoonnummer 3.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
BINNENLAND.
ALRMAARSCHE COURANT.
■- ■■.«■li. - n ii l6—
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR
brengt ter kennis van de personen, die den leeftijd
van 70 jaren reeds hebben bereikt of vóór of op 3
December a.s. dien leeftijd zullen volbrengen en die
recht, meenen te hebben op eene ouderdomsrente in
gevolge de Invaliditeitswet, dat zij zich tot. liet ver
krijgen van inlichtingen omtrent de daartoe in te
dienen aangifte-formulieren kunnen wenden tot de
daartoe aangewezen tussckenpersonen, de Heeren D.
VAK EARNEVELD, J. C. MEEUWSE.N en A.
OVER, allen wonende alhier, die tot dat einde zullen
zitting houden ter Gemeente-Secretarie op de dagen
en uren hieronder vermeld.
Voor hen, wier namen beginnen met de letter's
A. en B. op DINSDAG 20 AUGUSTUS.
C. D. en E. op WOENSDAG 27 AUGUSTUS.
F. en G. op DONDERDAG 28 AUGUSTUS.
11. op DINSDAG 2 SEPTEMBER.
r., J. en K. op WOENSD AG 3 SEPTEMBER.
I... M. en N. op DONDERDAG 4 SEPTEMBER.
O., P. en Q. op DINSDAG 9 SEPTEMBER.
R. op WOENSDAG 10 SEPTEMBER.
S. op DONDERDAG 11 SEPTEMBER.
T„ U. en V. op DINSDAG 16 SEPTEMBER.
W„ X., IJ. en Z. op WOENSDAG 17 SEPTEM
BER.
Telkens der namiddags van 6V2 tot 9 uur.
Voor gehuwde vrouwen en weduwen gelden de be
ginletters der namen barer echtgenooten of overle
den echtgenooten.
Alkmaar, Augustus 1913.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter kennis van Ouders of Verzorgers
van Kinderen, die dezen het Herhaiingsonderwijs
voor Jongens of voor Meisjes wenschen te doen vol
gen, dat de gelegenheid tot aangifte daartoe zal be
staan, ook voor hen die reeds in het vorig jaar aan
het onderwijs hebben deelgenomen, op 25, 26 en 27
AUGUSTUS a.s, des avonds van 6—-8 uur, TEN
STADHUIZE.
Het Herhaiingsonderwijs zal omvatten
a. het lezen,
b. het schrijven,
c. het rekenen,
d. de Nedexlandsche taal,
e. het boekhouden, het handelsrekenen,
f. indien daaraan behoefte blijkt te bestaan, de be
ginselen der Fransche, Duitsche en Engelsche taal,
g. de nuttige handwerken voor meisjes.
Het schoolgeld bedraagt per kwartaal: voor één
kind 1,50; voor twee kinderen uit één gezin gelijk
tijdig' het. onderwijs volgende, per kind 1; voor elk
kind meer per kind1 0,50.
Voor minvermogenden is slechts de helft en voor
onvermogenden geen schoolgeld verschuldigd.
Belanghebbenden worden uitgenoodigd bij de aan
gifte het vaccinatie-bewijs der leerlingen over te leg
gen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Alkmaar, 18 Aug. 1913.
DE KABINETSCRISIS.
Naar met zekerheid kan worden gemeld, zullen in
het nieuwe ministerie de departementen van marine
en oorlog' voortoopig nog niet onder één hoofd wor
den vereenigd en dus ieder nog onder beheer van een
afzónderlijk minister worden geplaatst.
DOUWES DEKKER.
Blijkens t.er bevoegde plaatse ingewonnen inlich
tingen mocht, Douwes Dekker na zijn interneering
naar oen aangewezen plaats, vrijelijk Indië verlaten.
De overheid was niet bevoegd hem dit te beletten.
Iets anders is 't echter, wanneer hij weer in Indië
mocht, terugkeeren. Dan zou hij schuldig zijn aan
rupture de ban, een misdrijf, dat met gevangenisstraf
kan gestraft worden.
IIET VREDESCONGRES.
Gisteren sprak prof. Quidde uit MSinehen over de
Fransch-Duitsche toenadering, prof. A. Gobat uit
Bern over het Panama-conflict, de Russische heer
Silevenoff over oorloigsleeningen en de heer Emile
Arnaud over internationaal recht. De verschillende
voorgestelde resoluties werden aangenomen.
Daarop werd de kwestie, behandeld van tie bijeen
roeping van de volgende vredesconferentie.
De president, de heer la Fontaine, herinnerde er
aan dat het gerucht loopt dat de derde Vredesconfe
rentie niet. in 1915 zal worden gehouden. De vredes-
vrienden zijn dus verplicht, krachtig er op aan te
dringen dat de conferentie gehouden worde op het
vastgestelde tijdstip, waar immers in 1907 algemeen
i9 aangenomen op de tweede Vredesconferentie dat
de volgende conferentie zou bijeenkomen binnen een
termijn, analoog' aan dien welke verloopen is tusschen
de eerste, en de tweede conferentie. Bovendien is het
noodzakelijk dat in alle landen thans nationale voor
bereidende commission worden gevormd.
Het is voorts gewenseht, dat men zich richte tot.
de Neder 1andische regeering met verzoek zelfstandig
stappen te doen tot bijeenroeping der derde Vredes
conferentie, zonder af te wachten totdat de Tsaar we
der het initiatief neemt. De regeering' der Vereenig
de Staten dient deze stappen krachtig te steunen.
Eindelijk dienen de vredesvereenigingen der verschil
lende landen bij hun respectievelijke regieringen en
bij de .in hun land geaccrediteerde gezanten van Ne
derland en de Vereenigde Staten er op «aan te drin
gen, dat gehandeld worde in den door spr. gewensch-
ten geest.
In dezen zin had de congrescommissie voor inter
nationaal recht eene resolutie voorgesteld.
De heer Carol stelde een amendement voor op dezé
resolutie, om ook de Vereenigde Staten op te noemen
bij de in de resolutie genoemde landen (Oostenrijk,
Denemarken, Frankrijk, Noorwegen, Nederland en
Zweden), die reeds voorbereidende commissien heb
ben voorgesteld.
De heer Ruyssen uit. Bordeaux wenischte, dat de
president, van het bureau te Bern, de lieer la Fontai
ne, persoonlijk stappen zou doen bij de verschillende
regeeringen. Dit voorstel zal worden onderzocht door
het bureau te Bern. Overigens werd de geamendeer
de resolutie met algemeene stemmen aangenomen.
Die leden van hét. congres zijn gistermiddag per ex
tra-trein dér H. S. M. naar Delft gegaan, waar zij
door liet bestuur van de gemeente werden ontvangen.
Door dr. Gobat, directeur van het Bureau Interna
tional de la Paix te Bern, werd een krans aan het
standbeeld van Ilugo de Groot gehangen, wiens graf
in de Nieuwe Kerk daarna werd bezichtigd. Ook
bier werd eten krans neergelegd.
MAJOOR THOMSON.
Naar het „Vaderland" verneemt, wordt majoor L.
W. J. II. Thomson, thans ter beschikking van den
Minister van Oorlog, geplaatst bij' het 12e regiment
infanterie, en belast met het bevel van een bataljon
te Groningen.
Gemengd nieuw».
NATIONAAL HISTORISCH
LANDBOUWEEEiST.
Vrijdagmorgen a.s. wordt ta '-s-Gravenhage de in
ternationale landbouwtentoonstelling geopend.
Onmiddellijk nadat Prins Hendrik de tentoonstel
ling zal hebben geopend, komt in den ring vóór de
tribunes een optocht: achter elkander de elf provin
ciën, elk gesymboliseerd door den wagen, die honderd
jaar geleden dienst deed in de provincie voor het
weghalen van den oogst.
Deze elf wagens zijn met. snijwerk versierd, en be
schilderd op de wijze, zoo,als in vroeger tijden bij
feestelijke gelegenheden gebruikelijk was, met primi
tieve bloem- en dier-motieven.
De bespanning dezer wagens zal geschieden naar.
den eiscli van de betrokken landstreek. De Friesche
wagen bijv. wordt getrokken door twee zwarte lang
staarten; die uit Noord-Holland door „platte" paar
den, die uit Zeeland door Zieeuwsche paarden, die uit
Brabant door een Ardennerpaard.
Die wagens zijn beladen, zooveel mogelijk, met de
hoofdproducten uit de betrokken landstreek. De wa
gen uit Noord-IIollanid met Alkmaar,sche kaas en
kool uit „de Streek". De Zeeuwsche wagen met. tar
we en suikerbieten. De. Gelder,sche krijgt ooft in
manden; de Friesche wagen is beladen met boter en
zoo veTvolgens.
De ladingen worden versierd met dennen-slingers en
rozen, terwijl in die provinciën waar vlas wordt ver
bouwd, ook dit product voor gelijk doel zal worden
toegepast.
Elke wagen wordt omgeven door een 10- a 12-tal
bo eren en boerinnen in de kleederdracht van de land
bouwbevolking in die provinciën, zooals vóór honderd
jaar in gebruik. Déze costuums zijn zoo getrouw mo
gelijk bestudeerd naar gegevens uit musea, oude pla
ten en tee koningen. Voor het vervullen van deze rol
len hebben zich een 125-tal dames, heeren en kinderen
welwillend beschikbaar gesteld.
De voerlieden der wagens zijn eveneens gekleed in
een costuum uit dien tijd en uit de betrokken provin
cie. Ditzelfde geschiedt ook door de dragers van de
provinciewapens, die voor de wagens herautsgewijs
uitgaan.
Aan het hoofd van den optocht komt de Nederland-
sche Vlag met de Koninklijke Kroon, het symbool dér
eenheid van de elf provinciën.
De stoet wordt gesloten door een Meiboom, gedra
gen door eenige boeren, die midden op het terrein
vóór de Koninklijke tribune zal worden geplaatst, en
waaromheen een 24-tal kinderen een boerendans zul
len uitvoeren,in vroegere tijden in zwang. Geduren
de dien dans zullen de elf provinciën naast elkander
tegenover de Koninklijke tribune worden opgesteld,
de herauten zich links en rechts plaatsen en vóór de
wagens de boeren en boerinnen.
Reeds tijdens den optocht zullen door de boeren en
boerinnen oud-Holland,sche landbouwliedjes worden
gezongen, terwijl na den dans, het „Wilhelmus" op
de oude wijs zal worden 'ingezet en da-arna het beken
de lied „Wij willen Holland iiouen".
De opvoering' zal na de opening nog vier malen
worden herhaald, namelijk Zaterdag 30 Augustus en
Maandag, Dinsdag en Woensdag, 1, 2 en 3 Septem
ber, telkens des namiddags ten half vier ure.
NATIONALE, BOND VOOR
VOLKSKUNST.
In de dezer dagen te Leeuwarden gehouden verga
dering van den Nationalen Bond voor Volkskunst is
besloten in October van het volgende jaar te Amster
dam eene kleine, internationale tentoonstelling van
Volkskunst te org-aniseeren, voorafgaande aan de, in
liet jaar 1915, vermoedelijk te 's-Gravenhage te hou
den tentoonstelling van kinderspeelgoed. De bond
zal een model-verzameling van voorwerpen, platen en
ontwerpen aanleggen, om te worden teentoongesteld,
of, indien aangevraagd, om als voorbeelden te dienen.
In liet najaar en gedurende de wintermaanden kun
nen plaatselijke comité's voor' Volkskunst, vereeni-
gingen voor Huisvlijt, enz. beschikken over den aan
den Bond verbonden wandelleera-a-r in het maken van
kinderspeelgoed, tot het geven-van wandelcursussen,
meer in het bijzonder het snijden van schaapjes, ka-
meeïen, olifanten en andere diersoorten uit, hout.
KINDERMOORD.
Sinds een paar ja-ar diende, aldus schrijft de O.
II. Ct,, bij een landbouwer aan den IJweg te Haar
lemmermeer, een dienstbode met, welke vooral de
zoon des huizes liet best scheen te kunnen vinden. De
omgang van beiden werd- zeer intiem, en de gevolgen
lieten niet op zich wachten.
Ten einde raad werd -een z.g. deskundige i-n den
arm genomen, die van „raad en hulp" diende.
Het kind werd na de geboorte op een mestvaalt ne-
dergelegd, waar de varkens liepen. Arbeiders vonden
het daar.
Toch is niet verhinderd dat de varkens er htm
maal mee deden.
De justitie werd gewaarschuwd en de natuurlijke
vader heeft reeds bekend.
WIE ZOUDEN DE KLAGERS ZIJN?
De directeur-generaal van de Staatsspoor heeft de
volgende dienstorder uitgevaardigd:
Het publiek beklaagt er zich over, dat sommige
conducteurs en portiers n-a inzage van abonnements
kaarten enz., bedanken met het woordje „merci",
zonder meer, hetgeen aanstoot geeft, om-d-at liet voor
vele ooren te Vertrouwelijk en vriendschappelijk
klinkt.
Het betrokken personeel wordt daarom verzocht
oort-aan d-at uitheemsch-e woord ni,et meer te gebrui
ken, maar eenvoudig „dank u" te zeggen.
EEN TOELATING SKWE'STIE.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben ver
nietigd het besluit van den Raad der gemeente Bode
graven, tot toelating als Raadslid! van den heer J. v.
d. Marei, die een gelijk aantal "stemmen bad als een
ander, doch die al-s oudste in jaren werd toegelaten
en tegen wiens toelating als bezwaar o. a. werd inge
bracht het niet afgeven van een kaart aan een kiezer,
die, na eer-st een nieuwe kaart gevraagd te hebben,
omdat bij die vergeten had, later uitdrukkelijk ver
klaarde dat zijn kaart weg was. Dit bezwaar werd
door Ged. Staten gegrond bevonden uit overweging
dat al kon de wijze van handelen van bedoelden kie
zer aanleiding geven tot twijfel aangaande -die juist-1
heid der tweede verklaring, het met liet oog' op het
4e lid van art, 55 der Kieswet niet, aangaat om na
zoodanige verklaring -een© nieuwe kaart teweigeren.
DE 500.000ste OP ENTOS.
Niettegenstaande het slechte zomerweer, mag de
Ento? zich in een voortdurend druk bez-oek verheu-
gs n. Zondag tegen den namiddag zal het aantal beta
lende bezoekers van de Ento-s 500.000 bedragen. Het
bestuur van Entos en de directie van Hugo Haase's
A.-G. willen den 500i000sten bezoeker een verrassing
schenken, terwijl door de Ellka-Watch Cy., Kalver-
straat, aan dien bezoeker een Elka-horloge al-s aan
denken za-1 worden geboden.
Bij het hierboven genoemde aantal van een half
millioen betalende bezoekers, zijn niet gerekend hou
ders van abonnementskaarten, evenmin de leden van,
Entos, van eere-oomité en van de verschillende com
missies enz.
EEN STANDBEELD VOOR NICOLA A-S
BEETS.
Ter aanvulling van het bericht omtrent de plannen
tot oprichting van een standbeeld voor Nicolaas
Beets door de afd. Haarlem van liet Alg. Ned. Ver
hond dieue het volgende. Het voornemen is op te
richten een standbeeld, gebeeldhouwd van zandsteen
en geplaatst op een voetstuk, waarin bronzen bas re*
-liefs niet, voorstellingen uitde Camera Ohscura, in
het midden op ongeveer 1% a 2 meter hoogte boven
het vlak van een nieuwe fontein.
Deze fontein, te plaatsen aan het einde van de
Dreef te Haarlem, zal onthuld worden het volgend
jaar, waarin 100 jaar na Beets' geboorte zullen zijn
verloopen.
EEN TN-SECTARIIJM.
Dr. J. C. H. de Meijer©, buitengewoon boogleeraar
aan de Gemeente-Universiteit van Amsterdam, heeft
tot B. en W. het verzoek gericht, te bevorderen, dat
hem de beschikking wordt gegeven over een eenvou
dig gebouwtje ene eni-g terrein rondom dit. gebouwtje
op de voormalige Oosterbegraafplaats, ten einde hem,
met het oog op het door hem te geven onderwijs, in
staat te stellen, insecten te kweekeu en daarmede
proeven te nemen. Het; omliggende terrein zou moe
ten worden beplant met heesters en kruiden, welke
zouden moeten dienen voor het -leveren van voedsel
voor de, in het lokaal gekweekte insecten en voor ver
deren opkweek van bepaalde insecten.
De boogleeraar1 zoudan gelegenheid hebben, bepaal
de soorten insecten, welke anders op den gewenschten
tijd moeilijk en slechts met veel tijdverlies zijn te
vinden, voer den praktische» cursus der studenten in
hunne verschillende ontwikkelingsstadiën in ver
se hen staat voorhanden te hebben. De bedoelde in
richting zou verder moeten dienen voor liet waarne
men der biologie, gedaanteverwisseling, enz. van al
lerlei, in dit opzicht nog onvolledig bekende, soorten
waarbij in het bijzonder- ook op schadelijke soo-rten
zou worden gelet, voor welker bestrijding de kennis
hunner leefwijze een eerste vereischte is en voorts
tot het doen van proefnemingen van allerlei aard,
b.v. omtrent den invloed van verschillend voedsel,
van temperatuur, licht en andere uitwendige omstan
digheden.
B. en IV. stellen den Gemeenteraad voor, tot dpi
bouw van liet insectarium over te gaan en daarvoor,
zoomede voor de inrichting er van, een bedrag' van
10.000 beschikbaar te stellen.
EEN GROOTE 1NDUSTRIEELE ONDERNE
MING.
De te Bergen op Zoom verschijnende „Avondster"
schrijft:
Sedert geruimen tijd is een zeer belangrijke finan
cieel© combinatie bezig met de voorbereiding van
plannen om in den Noordwesthoek onzer provincie
aan het, Hollandsch Diep, een reusachtig© industri
eel© onderneming te stichten.
Daartoe heeft zij zich het recht van koop verze
kerd op ongeveer veertig hectaren grond, aan ge
noemd groot vaarwater gelegen, onmiddellijk nabij
de groote spoorwegbrug.
De industrie, die daar zal gesticht worden, zal ten
deele bestaan uit, reusachtige fabrieken van giet-eo-
kes.
Zooals men weet, worden deze cokes uit steenkool
gestookt.
Het daarbij vrij komende gas gaat ver-loren. Nu
neemt men in zeer ernstig-e overweging' de te stichten
electrische centrale te bouwen in de onmiddellijke
nabijheid van bedoelde cokesovens met de bedoeling
de ketels te verwarmen door het gas, dat anders niet
wordt gebruikt.
Het gevolg' van een en andetr zou zijn, dait de eice-
triciteit aan de provincie een nvinimum-pffijs zou kos
ten en dan o-ok tegen minimum-prijzen zou kunnen
worden, geleverd.
Nadere bijzonderheden, ook van financieelen aard.
mogen wij vooralsnog niet mededeelen.
- Het aantal aanvragen om electriciteit, door de
groot-industrie gedaan, is enorm, zood-at de centrale
nu reeds zeker dubbel zoo groot zal moeten voéden
als eerst het plan was.
UIT RUSTENBURG.
Op de tentoonstelling alhier is alle visch aange
kocht door de Heidemaatschappij, welke deze collec
tie zal exposeeren op de internationale tentoonstel
ling in Den Haag.
Even willen we nog vermelden, dat eerste prijzen
behaald zijn door de heeren Arie Evers, Arend Evers
en P. Brink voor snoek, edelkarper, baars, aal en
zeelt.
UIT SCHERMERHORN.
Wat een drukte voor het onaf h ankel ij khe ids feast
op 3 en 4 September a.s.Dinsdag een commissie
naar Amsterdam om de costumes te bestellen, nadat
Zaterdag te voren de maait genomen was van allen,
die er een aan krijgen; Woensdag een dertigtal meis
jes aan het rozen maken, Donderdag repetitie voor
„de Vrijstermarkt"; Vrijdag comité-vergadering; Za
terdag weer „de Vrijs ter mar kt", benevens repetitie
van Schermerhorn's Symphoniegezelschap, dat mee
zal werken bij de vertooning. Jongelui met penning
meester Natzijl werkzaam aan wat. er zooal noodig
zal zijn voor eerebogen en dorps versiering en verlich
ting. Twee secretarissen dagelijks bezig me.t eorres
pondentie en maatregelen voor publicatie. Zorg voor
twintig, dertig zaken, waaraan men denken moet om
het feest te doen slagen. Eln dat allemaal, omdat
Scherm,erhorn nu ééns iets geven wil, dat nergens el
ders wordt aangeboden, iets zeer eigenaardigs uit
Schermerhorn's eigen verleden: de Vrij-stermarkt en
de Pinksterblom. Dat is te zeggen: een tooneelstuk-
je met zang, getiteld: „Eén Noordhollandsche Vrij-
stermarkt in 1696 of Tetjeroen -te Schermerhorn", en
een optocht, waa-rin de Pinksterblom de hoofdfiguur
is. Maar in den optocht -komen ook voor: Heer Men-
tinga, een edelman uit de middeleeuwen, die zijne
Schermerhorners wakker steunde telkens als die ru
zie hadden met de Oosthuizers over het vischrecht- in
de Beemster, toen nog een meer, en nevens hem zijn
wapendrager Teun Teunisen, een Schermerhorn^ch
zeeman, die als walvischvaarder onder Jan May en be
hoorde tot de ontdekkers van het naar dezen genoem
de eiland in de N. IJszee; Tetjeroen, de in Am-ster
dam destijds alom bekende grappenmaker, die in
1696 de. Scherinerhorn-sche Vrij-stermarkt kwam bij
wonen; Wessel van der Lee, de Scliermerhor-nsche
wonderdokter, grutter van beroep, die een eeuw gele
den van wijd en zijd, zelfs uit het buitenland, jicht-
ot' rheumatieklijders bij zich kreeg, om door hem ge
nezen te worden, een man, toenmaals zoo gevierd, dat
er Zelfs een portret van hem werd uitgegeven met
Franseh onderschrift. Nevens deze figuren uit het
verleden zal men den tegen woord igen tijd zien ge
symboliseerd in: het Witte Kruis met dokter, ver
pleegster en patiënt; de gymnastiek van de Scher
mer hort sche Sportclub „TurnJlust", voorstellende
Neerland'» Onofhankëüj'klieid en in.... (er zijn hier
nog geen automobielen genoeg) jongere of oudere
lieden op versierde rijwielen, terwijl Grootscliermer's
fanfarecorps „Christiaan de Wet" als vertegenwoor
diger der hedendaagsche toonkunst zijn gewaardeer
de medewerking zal verleenen.
Eén wensch is die van alle Schermerhorners: Mo
ge het op 3 en 4 September mooi weer zijn!
