DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 215
Honderd en vijftiende Jaargang.
1913
DINSDAG
16 SEPTEMBER.
Invaliditeitswet.
gesloten
FEUILLETON.
Onder suggestie.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Graate
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Zij, die zich met I October
op dit blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
Vernieuwing
Walmuur Luttik-Oudorp.
1
De Directie.
BINNENLAND.
Gemengd nieuws.
MISHANDELING.
ALKMAARSCHE COURANT.
I)e BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR
brengt ter kennis van de personen, die den leeftijd
van 70 jaren reeds hebben bereikt of vóór of op 3
December a.s. dien leeftijd zullen volbrengen en die
recht meenen te hebben op eene ouderdomsrente in
gevolge de Invaliditeitswet, dat zij zieh tot het ver
krijgen van inlichtingen omtrent de daartoe in te
dienen aangifte-formulieren kunnen wenden tot de
daartoe aangewezen tusschonpersonen, de Heeren D.
VAM B ARME VELD, J. O. MEEUWSEN, A. OVER
en G. JHARTKAMP, allen wonende alhier, die tot
dat einde zullen zitting houden ter Gemeente-Secre
tarie op de dagen en uren hieronder vermeld.
W., X., IJ. en Z. op WOENSDAG 17 SEPTEM
BER.
Telkens der namiddags van 6% tot 9 uur.
Voor gehuwde vrouwen en weduwen gelden de be
ginletters der namen barer echtgenooten of overle
den echtgenooten.
Alkmaar, Augustus 1913.
De Bur gemeester voornoemd,
G. RIPPING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen ter algemeene kennis, dat gedurende
de vernieuwing van den walmuur langs de zuidzijde
van het Luttik-Oudorp liet verkeer met rij- en
voertuigen aan die zU<le zal zUn
uitgezonderd het gedeelte van de Rootorenbrug af tot
de Sint Anuastraatbrug, waar het verkeer uitsluitend
met bandwagens blijft toegelaten en dat in het
belang van het verkeer de andere zUde van bet
Luttik-Oudorp gedurende genoemde vernieuwing
zal mogen worden bereden In belde ricbtlngen.
Alkmaar, 15 September 1913.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JAN DE WIT Dz., Voorzitter, 10. Burg.
DONATH, Secretaris.
VOORZITTER TWEEDE KAMER.
De Tel. meldt, dat in de hedenavond te houden bij
eenkomst der vrijzinnige fracties een poging zal wor
den gedaan om jhr. mr. W. Th. C. van Doorn, afge
vaardigde voor Gouda, als eersten eandidaat der vrij-"
zinnigen voor de functie van voorzitter der Tweede
Kamer aangewezen te krijgen. Het is echter twijfel
achtig, of jhr. van Doorn een candidatuur wil aan
vaarden. Voorts komen mr. R. J. H. Patijn en mr.
D. Fock in aanmerking. Al deze heeren zijn unie
liberaal.
Wat den tweeden eandidaat betreft zijn de vrijzin-
Roman naar het Duitsch van
nigen op 't oogenblik verdeeld. Een deel van hen wil
daarvoor een soe.-dem., een ander deel wenscht echter
jhr. mr. O. van Nispen tot Sevenaer, den afgetreden
katholieken voorzitter.
DE RIJKSMIDDELEN.
Kon over de maand Augustus in de laatste jaren
niet worden geklaagd, ook de opbrengst der Rijks
middelen over de afgeioopen maand was bevredigend,
schrijft de M. Ort. Het totaal bedroeg 14.363.147.1U
terwijl in Augustus 1912 werd ontvangen
13.840.929.73, dus dit jaar 522,217,41% meer.
De opbrengst der directe belastingen viel deze
maand niet mee, daar zij alle minder opleverden dan
in 1912. Het totaal over de eerste 8 maanden van
dit jaar is evenwel nog bijna 2 millioen hooger dan
in hetzelfde tijdperk van 1912, zoodat de mindere
ontvangst in de afgeioopen maand een gevolg was
van grootere ontvangsten in de vorige maanden dan
verleden jaar het geval was. De grondbelasting gaf
J 108.000, het personeel 4000, de bedrijfsbelasting
224.000 en de vermogensbelasting 85.000 minder.
Alleen het recht op de mijnen was 5000 hooger.
De invoerrechten stegen met het betrekkelijk ge
ring bedrag van 7000. Van de accijnzen waren het
die op de suiker, welke 243.000, die op het zout,
welke J 2000 en die op bier, welke 14.000 meer op
brachten. De wijnaccijns bleef met 7000, die op
het gedistilleerd met 18.000 en die op het geslacht
met 3000 beneden 1912. Ook de belasting op gou
den en zilveren werken leverde een 2000 minder
op.
Zijn registratierechten 31.000 en hypotheekrech
ten 3000 minder in opbrengst, de zegelrechten won
nen het met 23.000 en de successierechten met niet
minder dan 586.000 van verleden jaar. Deze laatste
bron van inkomst heeft dus alleen reeds meer opge
leverd dan het surplus over de geheele maand be
droeg.
De domeinen stegen in de afgeioopen maand met
88.000 boven Augustus 1912, terwijl de posterijen
J 31.000 en de rijkstelegraaf 12.000 vooruitgingen.
De akten voor jacht en visscherij brachten 5000
minder op, maar de loodsgelden stegen met 3000.
Blijkt hieruit dat al niet gesproken kan worden
van een stijging over de geheele linie van inkomsten,
hot. eindresultaat kan toch tot tevredenheid stemmen.
Over de eerste acht maanden is nu ontvangen
J 127,502,384,09, terwijl in hetzelfde tijdvak van 1912
de opbrengst 119.728.219.91 was, zoodat de vermeer
dering, vergeleken bij verleden jaar, thans reeds be
draagt 7.774.164.18.
zwaarst. Spreker ontwikkelde vervolgens zijn bezwa
ren tegen de organisatie der Christ.-Hist. Unie, de
leiding van het hoofdbestuur en de taktiek. Vooral
het herstemmingsadvies door de Christ.-Hist. Unie
gegeven, deed de deur dicht. Verschillende personen
verlieten de partij, waar zij hun vrijheid zoo aan ban
den zagen gelegd en welke tactiek zoo ondubbelzinnig
had medegewerkt, tot het succes der socialisten.
Daarna besprak de heer Van Koetsveld wat men nu
wil. Geen partij, want men wil geen program. Er is
in de vijf groepen bij de Protestantsche rechterzijde
een zekere overeenstemming. Spreker wenschte ge
regelde algemeene vergaderingen, overleg tusschen de
partijen, tusschen de rechtsche kiezers zelf zonder
bindend mandaat. De vergadering geeft advies,
maar toch zoo, dat bij haar in het vervolg de politie
ke leiding berust, maar men is en blijft geheel vrij.
Daarna ontwikkelde spreker het denkbeeld van een
eentraal-bureau, belast met administratie en propa
ganda en organisatie. Het laatste deel dezer samen
komst was niet voor de pers toegankelijk.
Het volgende communiqué werd verstrekt.
Ma de pauze deed de Voorzitter mededeeling van
vele bewijzen van instemming van kiesvereenigingeu
en particulieren. Na een aangename uitvoerige be
spreking, waarbij groote belangstelling bleek te be
staan, werd men het in hoofdzaak eens, en werd een
commissie benoemd tot het ontwerpen van een regle
ment. De volgende vergadering zal te Amsterdam
of te Zwolle worden gehouden.
doen verrichten op de wijze zooals zij raadzaam zal
oordeelen. Daarnaast zal het. Gemeentebestuur het
op prijs stellen om in zaken, voor welke rechtstreeks
de belangstelling of de medewerking der gemeente
wordt gevraagd, alvorens te dien aanzien een beslis
sing te nemen, te rade te gaan bij de Commissie, die
te dezer zake in het bijzonder als deskundig zal kun
nen worden aangemerkt.
olgens het ontwerp zal de Commissie ter Be
vordering van den algemeenen Kunstzin," welke
haam B. en W. aan de commissie geven, bestaan uit
vijf leden, twee door den gemeenteraad en drie door
B. en W. te benoemen na overleg met de door den
raad benoemde leden.
CHR. IIIST. UNIE EN ANTI-RE VOL. PARTIJ.
Gistermorgen had in de Buitensociëteit te Zwolle
een vergadering plaats van ontevredenen uit de Pro-
testantsch-Christ-elijke politieke groepen, saamgeroe-
pen door de heeren mr. C. J. A. Bichon van IJssel-
monde en C. L. van Koetsveld. Een 35-tal personen
waren aanwezig.
De heer CE. van Koetsveld opende en leidde de
vergadering. Wat hij zeide was geen meening van
het comtié, maar een persoonlijke. Twee vragen
wenschte spreker te beantwoorden: wat heeft tot
deze vergadering geleid? Wat wordt met deze verga
dering beoogd?
Sinds 1903 de fusie van Christelijk-IIistorische e,n
vrij-anti-rev. groepen, aldus spr., kwamen velerlei
grieven op, vooral vermeerderd na 1908, het jaar van
de fusie tusschen friesch Christ.-Hist. en Chr.-Hist.
partij. Spreker had altijd gewaarschuwd tegen tac
tische en. principieele fouten; de laatste wogen het
6)
O. CROME SCHWLENING.
o
„Twee dagen lang heb ik daar zoo rond geloopen
en ik weet zeker, dat er geen kat het Huis ten
Bosch in of uit gegaan is, die ik niet gezien heb. Den
man met deu hoogen hoed heb ik niet te zien gekre
gen. Ik dacht al dat ik mij vergist had en dat de dui
vel mij een droombeeld voor oogen getooverd had. Op
den avond van den tweeden dag', het begon al donker
te vv orden, slenter ik moedeloos naar het eindstation
van de paardentram, bij de laan van Nieuw Oost-
lndië, om weer naar mijn kamers in de stad terug te
Iteeren. Eu juist op dat oogenblik, wien zie ik daar
op drie schreden afstand van mij Den man in rok
en hoogen hoed.
Op vijftig schreden in den omtrek was geen mensch
te zien. Nu, en ik zag er heel netjes uit. Zoo stap
ik dan met een paar rashelle schreden naar Smeedes
toe, ik klop hem op den schouder en roep: „Hallo,
ouwe jongen, hoe gaat het."
Hij keek mij aan en ging een stap achteruit. „U
vergist u zeker, ik ken u niet."
„O ja?" zeide ik heel beleefd, want ik was zeer
blij, dat ik den man beet had, „ik dacht dat ik u
vroeger in Nieuw-York wel meer ontmoet had!"
Toen trilden zijn oogleden eventjes en zeide hij: „Ik
herhaal het nogmaals, u vergist u. Mijn naam is van
Linteloo, ik beu tolk van den assistent-resident van
Lombok en ben hier in het gevolg van den Radja van
Mataram." Ilij wilde zijn hoed afnemen en heen
gaan. Maar daar wij juist onder een lantaarn ston
den greep ik hem even bij de arm en zei op vertrou-
welijken toon:
„Kom, leg dat masker nu maar eens af, Smeedes,
Tegenover een ouden vriend vertoont men zijn ware
gezicht. Kijk mij eens aan; ken je Wapstra niet
meer
Hij staarde mij aan alsof ik een spook was. Geen
druppel bloed was er meer in zijn gezicht te béspeu-
ïen. Ik dacht: hij valt van den schrik nog dood
voor mijn voeten neer. Hij kon. geen woord uitbren
gen, hoe hij er zijn best ook toe deed. Eindelijk be
gon hij zoo te trillen dat ik medelijden met hem
kreeg. „Smeede^; zei ik, „bij alle stukjes die je uit
gehaald hebt, wees een man!"
„Wat wou je van mij hebben vroeg' hij eindelijk.
„Ileb je geld noodig? Hier, neem alles wat ik bezit,"
Dit zeggende reikte hij mij zijn portefeuille over en
ik moet je zeggen Potter, er zat een heele hoop bank
briefjes in.
„Steek je geld gerust in je zak," zei ik. „Daar is
het- mij niet om te doenEn daar begint de vent
warempel te huilen als een oud wijf en smeekt mij
bij hoog en bij laag heen te ga#n. Het verleden is
dood voor hein, hij is een ander mensch geworden en
al zulke onzin meer. Ik stelde hem echter v.oor de
keus tusschen twee dingen: of een gezellig praatje bij
mij op mijn kamer in een klein hotel in de Banka-
straat, of een formeele aanklacht bij de politie om
trent de zonderlinge levensgeschiedenis van #en zeke
ren van Linteloo, op dit oogenblik in het Huis ten
Bosch de gast van het Nederlandsche gouvernement."
„En hij ging- mee?" vroeg Potter in de grootste
spanning.
„Ja, meegaan was een heel bezwaar voor hem," zei
de Wapstra met een gemeen lachje. „Het genoegen
van deze onverwachte ontmoeting was hem zóózeer in
de beenen geslagen, dat hij haast niet loopen kon. Ge
lukkig kwam er juist een vigelante aan eu ik hielp er
mijn vriend in. Op den tocht naar mijn kamer bood
hij mij weder al het geld aan'dat hij bezat. Ik lachte
hem uit. „Ik wil meer."
„Wat?" vroeg hij bevend. En ik trok zijn hoofd
naar mij toe en fluisterde hem in 't oor: „De dia
manten van je Radja."
Een inspecteur van politie en een agent hebben
gisternacht te Heerlen eenige personen achtervolgd,
die vreedzame burgers mishandeld hadden. Een hun
ner werd den pols doorgesneden. In Schaesbergen
vond de politie in een huis enkelen van deze kerels.
Aanstonds werden, schrijft de N. R. Ct., de inspec
teur en de agent door deze kerels van achteren be
sprongen en mishandeld-. De inspecteur kreeg vele
messteken. Hij trok daarop zijn revolver en loste
eenige schoten. Hij raakte een vrouw en een m&n
niet levensgevaarlijk.
Drie der kerels werden gearresteerd. De toestand
van de inspecteur is niet levensgevaarlijk.
EEN KUNSTZIN-COMMISSIE.
Bij de behandeling der Dordtsche gemeente-begroo-
ting voor het loopende dienstjaar is, naar aanleiding'
van het door eenige leden in de af deelingen ter .spra
ke gebrachte denkbeeld om eene Commissie té benoe
men om een onderzoek in te stellen naar wat er ge
daan kan worden om in het algemeen den kunstzin
van het publiek aau 'te kweeken, door B. en W. met
dat denkbeeld instemming betuigd en toegezegd, dat
zij zullen overwegen op welke wijze eene dergelijke
Commissie zou moeten worden samengesteld en welke
hare taak zou moeten zijn.
Ter voldoening aan die toezeg-ging- bieden naar de
N. R. Ct. meldt, B. en W. thans ter vaststelling aan
een ontwerp-verordening' regelende de samenstelling
en den werkkring eener dergelijke Commissie.
Het komt hun voor, dat naast hare taak om, waar
dit gevraagd wordt, het gemeentebestuur van advies
te dienen, aan de Commissie overigens een zooveel
mogelijk zelfstandige werkkring moet worden overge
laten. B. en W. stellen zich hierbij voor, dat de be
hartiging van het voorwerp van de zorg der Commis
sie het- beste kan geschieden door haar zooveel moge
lijk vrijheid te dien aanzien te laten en haar taak te
EEN OPZIENWEKKENDE AANHOUDING.
De Leeuw. Ct. meldt: Zaterdag zijn onder pofitie-
geleide van Roermond naar Leeuwarden overgebracht
een heer en dame uit de hoogste kringen. De dame
is een Holland-sche van afkomst en gehuwd met een
Amerikaanschen diplomaat. Zij waren in de buurt
van Roermond aangehouden op verzoek, in verband
met den inkoop van antiquiteiten bij een handelaar te
Leeuwarden. Aan het station te Leeuwarden was
aanwezig een celwagen, bestemd voor hub vervoer,
waarin zij weigerden plaats te nemen. Zij gingen
daarop te voet naar het politiebureau, hetgéèn veel
bekijks uitlokte en heel wat menschen op de been
bracht.
Nadat de beide personen door den commissaris van
politie en door de justitie waren gehoord, zijn zij la
ter weer op vrije voeten gesteld. Zij zijn vermoedelijk
naar Parijs vertrokken in gezelschap van twee andere
heeren, die Zaterdagavond nog te Leeuwarden waren
aangekomen om hen zoo noodig ter zijde te staan.
De dame was zeer kostbaar g'ekleed en droeg o. a.
parels van buitengewone afmeting.
Het Leeuw. Nwsbl. meldt omtrent dit geval:
'L' heer en mevrouw hij een Amerikaan, zij een
Hollandsche van adellijke Haagsche familie be
reisden in een auto ons land. Bij hun verblijf te
Leeuwarden kochten ze bij een antiquair voor een
duizend gulden oudheden, welke naar een opgegeven
adres moesten worden verzonden. Een enkel din
eetje, ter waarde van een gulden of twintig, stak de
heer m zijn zak onder het zeggen: „Put it on my
bill (zet het op mijn rekening*).
Door een niet hooren of niet verstaan de Hol-
iandsch sprekende mevrouw deed de overige inkoo-
pen verzuimde de verkooper dit, en eerst na 7t ver
trek van den heer en de dame, werd 't bewuste voor
wet p vermist. Direct werd aan diefstal en oplichting
gedacht, aangifte bij de politie volgde, en daar het
echtpaar reeds weer de stad verlaten had, moest do
politie tot opsporing last geven.
Zateidng nu werden de heer en dame te Roermond
aangehouden. Ze moeten vreemd opgezien hebben. -
toen ze hóórden onder welke verdenking ze stonden,
en waarom hun overbrenging naar Leeuwarden noo
dig geacht werd. Ze stelden direct het Amerikaan-
sche gezantschap met het gebeurde in kennis, dat di
rect maatregelen trof om het misverstand, dat hier
klaarblijkelijk schuilde, zoo spoedig mogelijk op te
helderen.
Op het politiebureau had eerst een verhoor plaats
door den commissaris van politie. Later kwam de
justitie. De klager, de antiquair, werd eveneens op
het politiebureau ontboden.
Het verhoor moet niet alleen geen bewijs van
schuld tegen de verdachten hebben geleverd, doch tot
een volkomen rehabilitatie hebben geleid.
I otter hijgde. De spottende onverschilligheid
waarmede hij in 't begin had geluisterd naar het ver
haal van zijn kameraad, had plaats gemaakt voor een
groote opgewondenheid.
„En wat zei hij
„Hij dacht zeker dat ik krankzinnig was geworden,
zoo keek hij mij ten minste aan. Ilij greep naar den
knop van het portier om er uit te springen. Daar pas-
te ik echter wel op. De man zakte ineen; ik dacht
dadelijk: hij denkt er over na, de kwestie heeft zeker
eenigen indruk op hem gemaakt. Ik liet hem aan zijn
lot over om hem eerst een beetje aan het denkbeeld
te laten gewennen. Hij was totaal absent toen hij de
trap naar mijn kamer met mij opstrompelde. De men
schen bij mij aan huis hebben hem zeker voor een
dr'onkenlap aangezien. Dat was volkomen naar mijn
zin, ik liet dadelijk een flesch wijn boven brengen.
Toen schudde ik hem eens goed wakker. En eindelijk
was het hem duidelijk dat hij naar mijn pijpen moest
dansen.
Hij begreep toen wel dat men met liet verleden nor,
niet geheel heeft afgedaan, al steelt men de papieren
van een stervende die aan hevige koortsen lijdt en
loopt men rond met een fatsoenlijken naam waaraan
geen enkele smet kleeft. Dat was de reden waarom
hij een anderen naam heeft aangenomen; hij wou
trachten vertier een fatsoenlijk, rechtschapen leven te
leiden. Dat is hem ook gelukt. Eerst was hij op
zichter op een plantage geweest en toen men wist dat
hij verscheiden inlandsclie talen kende, heeft men
hem de betrekking van tolk aangeboden, eerst bij een
landmeter, later bij den assistent-resident. Het was
zijn ongeluk, zeide hij, dat deze hem had meegenomen
naar Europa.
Het kostte mij moeite 'hem aan het verstand te
brengen dat het zijn geluk zou worden. Want de ge
ruchten omtrent de fabelachtige waarde der diaman
ten van den Radja vag Matargm hadden niet gelogen.
Dat werd ook door Smeedes toegestemd. Maar ze
zouden verduiveld ihoeilijk te krijgen 'kijn. 's Nachts
wordt de toegang- tot de kamer van den Radja be
waakt door een van zijn meest vertrouwde hofbeamb
ten/een kolossalen Balinees, zoo sterk als een leeuw.
Ilij bewaart s nachts de diamanten van zijn gebieder
in een zak van zacht leder, op zijn bloote borst onder
zijn saroeng en -slaapt met de kris in de band; de kris
van den Maleier is een rond dolkmes, waarmee hij in
één slag het hoofd van hét lichaam slaat. Geen enkele
Europeaan mag het vertrek van den Radja betreden
en evenmin het vertrek dat hiertoe toegang verleent, t
Daarenboven liggen de andere bruine heeren van
Lombok op de gang te slapen."
..En foch geloof je dat Smeedes.
„Smeedes hoeft bij de daad' zelve geen hand uit te
steken, dat heb ik hem beloofd. Wat hij,zieh bereid
verklaard heeft t.e doen is ook rijkelijk voldoende. De
daad zelve verrichten, den lederen zak van dé borst
van den Balinees wegnemen, daartoe is maar één per
soon die ik keil, in staat."
„En wis is dat?"
..Je gezellin of je nicht, zooals je haar noemt. Bot
ter! Tn den hypnotischen slaap, waarin je haar
i'engt. heeft zij ons reeds nlenigen dienst bewezen.
Dit zal haar meesterstuk wezen en je kunt haar in
eigenlijken zin met goud beloonen, wanneer je wilt."
„Maar ik zie nog niet in
„Dat behoeft ook nog niet. Wij hebben nog ver
scheidene dagen van voorbereiding noodig. De rest
zal je in Rotterdam wel hooren. Je gaat weer logee-
ren in de Jufferstraat bij onze vertrouwde- vriendin,
de weduwe Blasma. Ik logeer in het kleine hotel Wil
lemsbrug op de Boompjes. Tot het laatste oogenblik
aan toe blijven wij in Rotterdam en wij ontmoeten
elkaar in den Haag volgens afspraak, wanneer bet
noodig is. Vanavond zal je bij je nichtje willen b 1 ij -
yen_ ik heb den „Lange" en den „Gebochelde", die
ik, in zooverre dat noodzakelijk is, in mijn plannen
heb ingewijd, in I ivoli b-ekteld. De rest morgen, ten
minste in geval'je den milioenenschat met haar weg
nemen wilt?"
(Wordt vervolgd.)
