DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 235.
Honderd en vijftiende jaargang.
1913.
D ONDERDAG
9 OCTOBER.
FEUILLETON.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Onder Suggestie.
ÏRiaj
Telefoonnummer 3.
BINNENLAND.
ALKMAARSC
OURANT.
ALK M'AAR, 9 October.
Die Polizei, dlie Polïzeiil schreven we gisteren on
der het berichtje over die landverhuizers, die in Bent-
heim werden aangehouden, om weer naar Berlijn te
ruggebracht te worden. En inderdaad' heeft de Prui
sische politie zich met dit geval door overdreven
dienstijver belachelijk geanaakt.
Wij willen het gebeurde nog erven uitvoeriger me-
dëdeelen.
Een honderditwintigtal! landverhuizers, mannen,
vrouwen en kinderen del jongste was zeven weken
oud zouden naar Brazilië gaan, deels omdat zij er
familieleden hebben, deels omdat z'ij door landverhui
zers-agenten daartoe overgehaald werden. Toen zij
in Rheine aankwamen, verboden twee gendarmen op
bevel van den landraad! van Bentheim hen, naar ons
land' te reizen, waar zijl anders te Amsterdam scheep
zouden gaan om met de „Ho-llandia" naar het be
loofde land) te stoomen. Alle protesten blwen vruch
teloos, men wees hen slechts op de landverhuizers-
wet, waarin o. m. het volgende artikel voorkomt:
„Verboden is het vervoeren en het afsluiten van
„verdragen -o-ver het vervoer van rijks-onderdanen,
„voor wie d'oor vreemde regeeringen of door koloni
satie-maatschappijen of dergelijke ondernemingen
„de vrachtprijs geheel' of gedeeltelijk betaald wordt
„of voorschotten gegeven werden. Landverhuizers,
„die onder deze bepalingen vallen, kunnen door de
„politie-overheid verhinderd worden, het rijksgebied
„te verlaten."
De landverhuizers werden naar Berlijn, vanwaar
ze kwamen, teruggebracht. Op de reis, die meer dan
veertig uren duurde, kregen ze spijs noch drank, de
deuren van d'en waggon werden dicht gemaakt en de
menschen konden er niet weer ui't. Het was een ver
schrikkelijke reis, welke in de twee treinen door res
pectievelijk 76 en ruim 40 passagiers werd volbracht.
In Berlijn verkeerde men bovendien in verlegenheid,
wat men met deze „zending" moest beginnen. De
eene helft werd in het groote politie-bureau onder
gebracht, de andere kreeg in het station onderdak.
Da menschen waren half verhongerd) en bovendien
wanhopig al hun helbben en houden was immers
reeds aan boord en zij bevonden zich nu zonder goed
*a zonder geld in Berlijn, Terecht beklaagden zij
zich er over, dat zij' eerst aan de grens waren aange
houden en niet te voren waren gewaarschuwd. Toen
z'ij de nood'ige papieren opvroegen, hadl men hun"de-
ze gegeven zonders iets te zeggen, to-en zij in den
trein gestapt waren, was hen evenmin op de moge
lijkheid gewezen, diat zij wel eens door de hand' van
de wakende overheid zouden kunnen wordien gegre
pen. De politie wist zich in Berlijn geen raad' met
al die menschen. Zij steldë zich in verbinding met
het ministerie van binnenl'andseha zaken en daar
kwam men op de wel eenigszins grappige gedachte,
te bevelen, dat aan allen, die het wenschten, spoor
kaartjes naar Rheine moesten worden verstrekt, op
dat zij weer naar de Duitsch-Hollandische grens rei-
Roman naar het Duitsch van
O. CtRiOME SOHWIENING
25) _o_
Van Kinschoten sprong verbaasd overeind). „Die
herberg is waarlijk bekend genoeg", zeidie 'hij opge
wonden. „Die naam in den mond van den gewonde
do-et dë geheele zaak uit een ander oogpunt bekijken
en werpt er een geheel ander lilcht op. Ik d'».nk j6
Greve, ik zal zelf het spoor volgen dat je mij
tot opheldering der zaak hebt aangewezen."
reed in de eerste plaiats 'naar het
ziekenhuis en liet zich aandienen 'bij den -geneesheer-
air ecteur.
„Ik kan u go-edte tijding geven mijnheer van Kin
schoten riep deze hem dadelijk tegemoet. „De zie
ke is vanmorgen volkomen bij kennis. Hij heeft een
krachtig- gestel en een onbedorven gezond' lichaam.
De wonden zien er goed uit en het genezingsproces
zal normaal wezen. Over twee o-f drie dagen zal ik
detn. draad uit de hoofdwond hunnen verwijderen.
Mijn vrees v-oor een hersenschudding is gelukkig
niet gegrond geweest. En door den steek in d'e borst-
zijn geen edele doelen aangetast; dat heb ik u al ge
zegd. Ook de genezing van die wonden zal een snel
en goed-verloop helbben; hij zal er goed afkomen. Er
zal mets anders noodig zijn voor zijn herstel dan een
zorgvuldige, oplettende verpleging."
„Daaraan zal het hem niet ontbreken", verzekerde
van Rinschoten. „Mag ik d'en patiënt zien?"
„Om hem te -ondervragen? Dat durf ik nog niet
veroorlo-ovenantwoordde de dokter onmiddellijk.
„Hij slaapt op 't oogenblik; en d'e slaap is te heil
zaam voor hem dan dat ik hem nu zou wakker ma
ken."
„Ik was niet van plan hem te ondervragen. Ik wou
alleen den ziekenoppasser zoo gaarne even -spreken.
zen kondien om dan verder naar Brazilië te gaan. Na
tuurlijk wenschten alle landverhuizers dit en zij
kregen allen kaartjes. Z'ij zullen bovendien wel wat
mondvoorraad hebben ontvangen, zoodat ze d'e grens
en dan onze hoofdstad wel) zullen halen. Maar dan
verder? Blijkbaar dienkt die Pruisische regeering:
„dat is hun zaak." Maar de „Hollandia" heeft
gisteren reedis Amsterdam- verlaten. De arme drom
mel zullen dus in de hoofdstad moeten wachten op 'n
andere scheepsgelegenheid naar Brazilië. Zij' zullen
waarschijnlijk ten laste van d'e Nederlandlsche, 'het zij
al of niet Amsterdamsehe, overheid vervallen. Men
zal dus ten slotte ook hier van de domheid der Prui
sische politie het slachtoffer worden. Had de poli
tie aan gene zij'da der grens de menschen, vo-or het
meerendëël kleine handwerkslieden, dlie een z. -g. n.
vereeniging hadden gevormd, om gemeenschappelijk
in Brazilië hun geluk te 'beproeven en lager vervoer
kosten te krijgen, op 't dkarvoor aangewezen oogen
blik aangehouden, dan was alles natuurlijk heel an
ders geloopen.
Op zichzelf is er zeker niet veel tegen te zeg
gen, dat een overheid, dë menschen, die veelal ondër
valsche voorspiegelingen worden overgehaald) en die
in plaats van arbeid .armoede in het beloofde land
vinden en ten slotte blij zijn als ze den geboortegrond
weer onder de voeten hebben, terughoudt van een
reisi, die vruchteloos is en bovendien veel kost. Maar
het is al te mal, dat, wanneer die politie 'blijkbaar
buiten haar boekje gaat officieel wordt verklaard
dlat aan de wettelijke bepalingen een verkeerde uit
legging is gegeven, ofschoon het ons niet duidelijk
is, waar dë fout in bestaat dat een andier land
daarvan de kosten moet betalen.
Wenden de slachtoffers zich niet tot het Duitsche
consulaat in Amsterdam, en treedt dit niet helpend
op, dan zou deze traigi-eomedie dan ook wel eens
een diplomatieke actie ten gevolge kunnen hebben.
HEIT TUINEEElS'T OP HEIT LO'O.
Het gister gehouden jaarlijksche tuinfeest op Het
Loo had ditmaal veel van zijn gewone karakter ver
loren. Eigenlijk mocht het thans geen tuinfeest ge
noemd worden, daar het geheel binnen dë muren van
het koninklijk paleis plaats vond. De bekwame han
den van den chef-bloemist en zijn helper® hadden
evenwel de groote middenzaal en aangrenzende zal'en
in wintertuinen herschapen, waar., onder de tonen
der stafmuziek uit Arnhem de ongeveer 400 genoo-
diigden ruimte genoeg voor beweging vonden. Het
koninklijk echtpaar onderhield zich met verschillen
de militaire en civiele autoriteiten, van wie vele van
hunne dames waren vergezeld, en liet zich velen
voorstellen. Aan een drietal buffetten, waarvan
twee in de groote eetzaal en een in de middenzaal
waren geplaatst, vonden dë gasten verfrisschingen te
kust en te keur.
DE CHINEESCHE REPUBLIEK.
De erkenning door dë Nederlandsche regeering van
de Chineesche Republiek heeft Dinsdag te Peking
plaats gehad door den tij'dëlijken gezant aldaar. De
erkenning sluit in zich het herstel van d'e ambtelijke
Hij' heeft gehoord wat d'e patiënt zeidie in zijn ijl
hoofdigheid', zulke uitlatingen geven vaak veeil op
heldering."
„Ga dan maar mee. Ik 'hëb aan den h-oofdlverpleger
Wouters de oppassing opgedragen; het is een erva
ren en nauwgezet man. Hij' zal u dadelijk te woord
kunnen staan."
Indli'en van Rinschoten gehoopt had nog wat na
ders van den oppasser te vernemen, zoo zag hij' zieh
teleurgesteld. De man zeid'e, d'at hij niet veel' acht
had geslagen op de verwarde woorden van d'en pa
tiënt. Hij had alleen -opgemerkt, dat hij voortdurend
terug kwam op een scho-one onbekende, die hij wilde
bevrijden. Daarbij' had hij maar één na-am onder
scheiden, Blasma in verband met het woord Juffer
straat. Meer kon hij mijnheer niet zeggen.
Een- 'half uur later stond die commissaris in de be
nedenkamer van het huis No. 202 in dë Jufferstraat
en tegenover hem moeder Blasm-a, -met een boos- ge
zicht, de r.oodë handen nog afdrogende aan haar bon
te schort. Hij had' zich bekend' gemaakt als com
missaris van dë geheime politie.
„Ik weet niet wat ik met u te maken zou hebben",
zeide de oude vrouw op gem-eüjk-en toon, „ik ben nog
nooit met de politie- in aanraking gekomen."
„U heeft niets te doen dun een paar vragen te be
antwoorden", zeid'e de commissaris op strengen toon.
„En ik raad u aan dë waarheid te spreken. Kijk mij
eens goed aan; is er in dë laatste dagen hier iemand
in huis geweëst, die op mij lijkt?"
„Neen, commissaris", antwoordde zij met l groote
beslistheid', „ik hëb zoo'n man niet -gezien.''
„Heeft u meisjes in huis?"
„Bedoelt dë commissarisNeent" nrntes
teerde de vrouw. „Zoo iets zou ik no-oiT'in mhn
huis dulden."
„Ma-ar wonen er zulke meisjes hier in huis?"
„Alleen bij uitzondering, als ik ze ken en ze geen
onderdak hebben", bromde de vrouw.
„Is er zoo'n meid op het oogenblik bij u aan huis?"
„Ja. De roode Peggy, zooals ze genoemdl wordt
om haar haar. Het is een Iersch-e en ik ken haar al
betrekkingen met het Chineesche rijk, welke sedert
dë revolutie en die daarop gevolgde verandering van
regeeringsvoxm, geschorst waren.
Gemengd nieuws.
NAAITJEI EXIT.
De Raad van Amsterdam heeft gistermiddag zon
der hoofdelijke stemming goedgekeurd de voordracht
van B. en W., om het monument op den Dam te ver
wijderen. Het oorspronkelijke denkbeeld om het
monument op den Dam te verwijderen. Het oor
spronkelijke denkbeeld! om het monument in dien tuin
van het Stedelijk Museum te plaatsen, werd d'oor B.
en W. uit dë voordracht genomen.
's LANDS WIJS, 's LANDS EER.
Een Boegineesche prins, zich dood vervelende in
zijn land, troggelde pipa' een paar mille af en trok
naar Bandoeng, het Parijs van Ind'iël
Slechts van twee volgelingen vergezéïd, betrok ons
prinsje een uiterst primitieve woning in dë buurt
van Tegalletgajè buurt om d'en gebraden haan
uit te hangen. Het huisje w-ard zeer bescheiden ge
meubileerd, ongeveer voor slechts driehonderd pop.
„Reeds 5 maanden sleet hij het vrijgezellenleven in
onze veste," vertelt die Preangarbode. „Het1 geld
smolt intusachen weg, en vóór dat hij het besefte,
had hij' ternauwernood genoeg om een bordje rijst te
koopen.
Leiden in last en, hoe zeer ook verwend', stuitte het
hem toch tegen zijn Boegineesche hart, om den
„ouwe" om ondersteuning te vragen.
Dan maar alles te gelde gemaakt, tegen 20 pCt.
van den inkoopsprijs, ren met het verkregen gel'd
dadelijk d'eze ruïneeïende omgeving verlaten, om als
een berouwvolle zoon weder naar d'e -ouderlijke wo>-
ning in het hartje van Celebes terug te keeren.
Hij zou dan kunnen vertellen van de vele avontu
ren hier beleefd in het land der bidadaris.
Een laatste avontuur moest hij evenwel nog bele
ven, waarbij hij een les -ontving, die hem beslist in
den vervolge verstandiger zal doen handelen, indien
hij weder voor de lol in den vreemde mocht komen.
Getrouw aan dë gewoonte in zijn gezegend' land,
waar men elkander niet besteelt( ?)- had ons prinsje
nooit 's avonds met het naar bed gaan er aan gedacht-
deuren en vensters te grendelen.
Het Band'oengsche geboefte scheen deze gewoonte
van d'en pretmaker te voren niet te hebben opge
merkt, althans, dë gevaarlijke krissen van des prin
sen poenggawa's hebben nachtelijke bezoekers tot
dusver -op een afstand vermogen te houden.
Maar eindelijk heeft men dan toch schandalig mis
bruik gemaakt van dë goed'geloovighei'd van den adel
lijken tamoe. Men heeft hem eenvoudig kaalgeplun-
4prd. Hit den trommel, die niet eenis op slot was,
stal men z'n geld, opbrengst van huisraad, kleinoo-
diën, enz. pl'.m. 300, tot den laatsten cent.
Ook kleeren van zijne Hoogheid werdlen niet ver
geten, zo-odat o-nza Boegineesche losbol bij het ont
waken tot de ervaring kwam, dat hij) straatarm was.
De politie kon slechts „kassian" uitroepen toen d'e
bestolene naïef herhaalde, dafc het in z'n land ge
woonte was met open deuren te slapen.
EEN GROOTE! DIAMANT.
In de Premiermijn (iZ.-Afr.) is een diamant ge
vonden van bijlzondiere grootte, en van het zuiverste
water. Da dia'mant onderscheidt! zich door een zeer
mooie kleur. Deze steen weegt 378 karaat en is aan
gekocht door dë firma Asscher, op wier bekende fa
briek te Amsterdam d'e steen in een speciaal daar
voor ingerichte afdëel'ing zal wordien bewerkt.
jaren lang. Zij had1- geen cent meer toen zij' eenige
dag-en geleden bij mij kwam en smeekte of ik haar
ergens een hoekje wou geven om te slapen. Uit
barmhartigheid heb ilk haar bij mij genomen."
„Is zij thuis?"
„Ja."
„Maak dan dat ik haar dadelijk kan spreken."
De oud© vrouw ging heen, da commissaris bleef
eenige oogenblikken met zijn gedachten alleen. Hij
wist hoe dit 'huis bekend stond. Wat hier onderko
men zocht, stond oneindig veel lager op d-e maat
schappelijke ladder dan de jonge man welk© dien
avond was aangerand. Op 't oogenblik kon hij slechts
één verklaring vinden voor den banidl die er tus-
schen hem en dit huis kont bestaan. En ook die ver
klaring kon hem niet behagen.
Eenige oogenblikken daarna werd de deux weder
opengedaan. Weduwe Blasma trad binnen en achter
haar aan verscheen Peggy, heel armoedig gekleed.
Toen zij van Kinschoten zag, trad zij een schredte
nader en men zag, dat zij iets zeggen wou. Toen
schudde zij het hoofd en staarde van Kinschoten vol
spanning aan.
Deze scheen ook teleurgesteld' te wezen. Voor een
man van ontwikkeling en smaak kon dit meisje niet
het voorwerp zijn van weemoedig verlangen. De
verbazing van het jonge meisje, toen zij hem het
eerst zag, was hem niet ontgaan.
„Kent u mij?" vroeg hij.
Peggy schudde het hoofd. „In 't eerst dacht ik,
dat u de mijnheer was, dien ik een paar diagen gele
den in „Tivoli" leerde kennen; maar nu zie ik, dat
u h-et niet is; hij gelijkt op u als twee droppels wa
ter."
„Du-s dan is het toch zool" dacht van Rinschoten.
„Om dien mijnheer, die zooveel op mij gelijkt, is- het
mij te doen", verklaarde hij, „Vertel mij wat je van
hem weetl"
Het Iersche meisje begon met groote welsprekend
heid het voorval met Lizzie te vertellen. Wij weten
dit alles reeds. Toen zij mededeelde, welken indruk
het schreiende meisje op haar gemaakt had, viel van
KERKELIJKE) IDYLLE.
In „het Orgel," orgaan van de Nederlamdsehe Or
ganisten vereeniging, 'Staat in dë rubriek „van hier
en daar" onder bovenstaand opschrift het volgende:
„In Witte Landen," maandblad van de wijkveree-
niging „Eiladedfi-aP der Ned, Herv. Gemeente te
Groningen lezen wij die volgende beschrijving van een
godsdienstoefening op de landkodonde.
Onze godsdienstoefeningen worden niet alleen door
onze mannen bezocht, maar ook door vele geburen
en vrienden. Kwamen wij. aanvankelijk bijeen in de
huiskamer, thans vergaderen wiji 's- Zondagsmorgens
in de schuur. Daar wordt een stoel gezet voor den
spreker en vóór hem zitten de hoorders op stoelen of
geïmproviseer de banken. Hoe wij' die banken maken?
Wel, op een paar kisten of vaten worden planken
gelegd en dë zitplaatsen zijn klaar. Achter dien spre
ker staat het orgel, hetwelk door onzen boer bespeeld
wordt, en aan zijn linkerhand staan de wagens en
karren en daarachter -de mestkalveren. Boven de
mestkalveren is het 'kippenhok. Zij die geen plaats
kunnen vinden o-p dë banken, klimmen boven op de
wagens, en als allen gezeten zijn begint de dienst.
Het zingen werkt soms zoo aanstekelijk, dat de kal
veren meedoen. Er is er één met een tenor- en één
met ©en basstem. Zelfs kunnen de kippen niet al
tijd verdragen dat jle spreker alleen het woord voert
en beginnen zij geweldig te kakelen op het nest.
Maar dat alles hindert ons niet. Door de geopende
deuren vliegen de zwaluwen in en uit en geven een
levende illustratie van de psalmi:
„Zelfs vindt de musch een huis, o Heer,
De zwaluw legt haar jongskens neer
In 't kunstig nest. bij Uw altaren."
EEN MINNELIJKE
Ds. Lonkhuizen, predikant bij dë 'Herv. Gemeente
te Hoomsterzwaag procedeert circa 4 jaar met de
gemeente Scho-terland over' 'het bezit dier pastoralia
in het dorp Hoomsterzwaag. Partijen zijn nu tot
eene minnelijke schikking gekomen. Schoterland
geeft de boerderij-en en1 landerijen terug en wordt
in ruil' daarvo-or ontslagen van de verplichting
jaarlijks 1200 bij) te dragen tot het salaris van den
predikant te Hoomsterzwaag.
PAARDENFOKKERIJ.
De directeur-generaal van den landbouw, dë heer
Van Hoek, is, schrijft de N. R. Crt., dtezer dagen te
Utrecht en te Zwollë geweest en zal eerstdaags in de
hoofdsteden van de Noordëlijka provinciën aanwezig
zijn tot het houdën van besprekingen met dë provin
ciale regeüingscommissiën ovaf een wettelijke rege
ling tot bevordering van de paardenfokkerij.
EEN LUITENANT VEROORDEELD.
Het hoog militair gerechtshof veroordeelde een
le luitenant der infanterie uit Breda wegens open
bare dronkenschap en het, na de arrestatie deswege,
o-p het politiebureau mishandelen van een 'hoofd
agent van politie tot 5 boete subs. 3 dagen hechte
nis en drie weken gevangenisstraf, hiermede bevesti
gend het vonnis' van den krijgsraad' te 's-Gravenhage.
VAN DEN UANGENDLJK.
De land arbeiders-vereeniging aan den Langendüjk
heeft besloten te trachten, van de werkgevers gedaan
te krijgen, d'en arbeidëdlag met 1 uur te verminderen
en dezen dus van 12 op 11 uur te brengen.
De volgende maand zal te Noord-Scharwoude
voor kinderen van 1216 jaar een cursus worden ge
houden door d'e Ned. Ondërw. Prop. Olub voor
drankbestrijding. Het alcohol-vraagstuk zal daarbij
Rinschoten haar in de rede:
„Stil' evenl Juffrouw Blasma, u zeide, dat er ver
der geen jonge meisjes hier in huis waren. Hoe kan
dat nu, dat meisje noemt er nu immers nog eien?"
„Ach hemel, dat is 'een zenuwzieke of krankzinni
ge. Zij reist met een man, die professor Eergus heet
en spiritistische voorstellingen geeft. Hij' geeft het
meisje voor zijn nichtje uit. Ze zijn op den avond
van den lsten Augustus in mijn huis gekomen."
„Ik moet haar zien."
De oude h-aaid© de schouders op. „Zij zijn plotse
ling vertrokken, ofscho-on die professor 'n week voor
uit betaald had."
„Waar naar toe?"
Weder haalde zij de schouders op. „Daar vraag ik
mijn huurders nooit naar, zij zouden het m ij niet
zeggen ook."
„Ga voort", zoo wendde van Rinschoten zich tot
Peggy en deze vertelde -breedvoerig hoe het meisje,
dat op haar1 volstrekt niet den indruk gemaakt had
krankzinnig te wezen, haar een blonden mijnheer
had aangewezen die juist voorbij kwam en voor wien
zij groote belangstelling scheen te koesteren. En
toen beschreef ziji den d'oodëlijken angst van het jon
ge meisje voor haar metgeizel of oom, hoe zij vooruit
voelde en vooruit zeide dat hij aankwam en wat hij
deed; zij huiverde er nog van als zij er aan dacht,
's Middags was zij zalf dien blonden mijnheer op
straat tegengekomen' en alleen gedreven door dë be
geerte het jonge meisje te helpen, hadl zij hem des
avonds in „Tivoli" laten komen, waar hij hem alles
precies had verteld.
„En heb je verder niets met hem uit te staan ge
had'?"
Eeggy schudde het hoofd. „Het was een voorna
me mijnheer, zulk een bemoeit zich niet met ons
soort menschen. Hij' scheen heel veel belang te stel
len in het arme, jonge meisje, dat hij zeker ergens
anders ook al eens ontmoet had."
„Wanneer, hoa laat ongeveer is hij uit „Tivoli"
vertrokken?"
(Wordt vervolgd1).
