DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
RONA
A DE CMM) mm
'Cacao
No. 237.
Honderd en vijftiende Jaargang.
1913.
ZATERDAG 11 OCTOBER.
Brieven uit Marokko.
FEUILLETON.
Onder Suggestie.
VAN HOUTEN S
ZUIVER OPLOSBAAR
STADSNIEUWS.
ALKMAARSC
EIURART.
Dit nummer bestaat uit' 3 bladen.
DAR CAïD ITO.
Ik had mij voorgesteld eens heerlijk uit te slapen
dien nacht. De vriendelijke doktei van de vesting,
een vriend van m'n patroon, gaf mij een brancard en
een deken, zoodat ik me werkelijk verbeeldde in
Abraham's schoot te liggen, maar hoe dteerlijk
bleek ik mij vergist te hebbenGroote zwarte scha
duwen gleden plotseling langs den grond; kropen
overal in en over, zelfs over mijn brancard. Ik greep
met beide handen; met een sprong waren ze alle ver
dwenen; het waren groote ratten, die in de vele hoe
ken van zoo'n kasbah een veilige schuilplaats zoeken
en hier, sedert dé Fransche troepen er zijn gehuis
vest, volop eten hebben 1 Het gaat niet gemakkelijk,
deze dieren te verdrijven en daarom laten de soldaten
ze maar loopen, hoewel ik voor mij er niet zoo' erg
op gesteld ben.
Dien nacht heb ik dan ook geen oog toegedaan;
nauwelijks had1 ik ze verjaagd en was ik op 't punt
weer in te slapen of de grootste van hen beklom mijn
slaapstee en de aanraking alleen deed mij dan weer
opspringen. Ik was blij toen het ochtend werd. Ik
laadde de bagage van mijn baas weer op de „araba"
en legde mij daarna nog eenige ooigenblikken op dlit
voertuig neer met d'e kalmeerende zekerheid, dat de
rustverstoorders mij' d'aar niet zouden kunnen berei
ken. Lang werd' ik echter niet met rust gelaten.
Weldra begonnen alle aanwezige ezels te balken: de
reveille was in aantocht. Zuchtend stond ik maar
weer op om het paard eten te geven en te zadelen,
om tijdig 'bij het convooi te zijn, dat ons naar Dar
Oaïd Ito zou brengen'.
Het kamp begon te ontwaken. Men hoorde weldra
de convooi-voerders boven alles uitschreeuwen. Het
is warempel geen werkje zoo op je nuchtere maag
drie koppige muilezels aan te spannen, die op hun
beurt ook nog niet goed wakker zijn! Maar het
kwam er dan toch van en spoedig zette zich het con
vooi in beweging, begeleid door eenige compagnieën
Afrikaansche lichte Infanterie.
Vóór we weggingen, zag i'k hoe ze hun geweren
laadden, ten teeken dat we vijandelijk land ingingen.
Hou ja, 'dat kende ikl Onwillekeurig moest ik glim
lachen om dat wapenvertoon ter wille van een hand
jevol Marokkanen, die misschien van plan waren het
convooi aan te vallen. Maar dat is nu eenmaal zoo
de Fransche gewoonte: „veel drukte voor niets." En
als' er werkelijk wat te doen is, dan is de drukte die
ze maken nog grooter en krijgen ze slaag zooals over
al elders.
We gingen nu door een open vlakte waar de grond
bedekt was met groote steemen, die ons ieder oogen
blik deden struikelen, en de voertuigen slechts hor
tend en stootemd vooruit lieten komen. Het strom
pelen moe, heesch ik mij op een. der voertuigen, die
beladen waren met allerlei dingen voor de post. Ge
lukkig d'at de begeleidende officier niets merkte, ik
verborg mij zoo goed! mogelijk, terwijl ik het geweer
tusschen de balen stopte en het dékkleed over mij
heentrok. Doch alweer, niet voor langen tijd! De
zonnestralen brandden op het geoliede dekkleed en
veranderde het in een druipende heete massa, waar
onder ik, arme, druipend van 't zweet en de olie, mij
krampachtig vastklemde aan alles wat maar onder
mijn bereik lag.
Met een ruk stond eensklaps het convooi stil; ze
ker een halte of zooik keek eens even angstig
ademhalend van onder mijn dekkleed en ja, de
Marokkanen schenen in aantocht te zijn. Ruiters
doorkruisten de omgeving en ook op gindsche hoogte
wemelde het van Marokkanen! Of waren het Fran
sche troepen?
Ha eenigen tijd scheen men gerustgesteld; dé rui
ters op gindschen berg waren gebleken spahis te zijn,
d'ie d'aar ter onzer beveiliging waren opgesteld, ter
wijl ginds eenige kompagnieën infanterie verdekt
lagen opgesteld Later, bij aankomst, vertelde men
mij, dat men den vorigen avond een ongewapend' Ma
rokkaan op de voorposten had doodgeschoten. De
drijfveer scheen slechts stelen te zijn geweest; toch
hadl de Caïd van den stam waartoe deze .Marokkaan
behoorde, een geduchten brief geschreven aan den
Roman naar h'et Duitsch van
O. OROME SOHWIEHIHG.
261 o
„Ha elven. Hij was pas laat gekomen."
„Ging je met hem mee?0'
„Dat zou d'ie mijnheer zeker niet gewild hébben.
Ik zag best aan hem hoe naar hij het vond met mij
aan één tafeltje te zitten. Het was een nette mijn
heer; hij heeft mij tien gulden gegeven voor het
geen ik hem verteld had en toen is hij heengegaan."
„En bent u toen ook weggegaan?" vroeg van Rin
schoten zonder de oogen af te wenden van de roo-de
Peggy.
„Heen, ik ben tot na twaalven in „Tivoli" geble
ven."
an Rinschoten dacht even na: tusschen elf en
twaalf uur was de aanslag gepleegd. Wanneer het
verhaal waar^ was, en daaraan twijfelde hij eigenlijk
geen oogenblik, dan had de geheela geschiedenis
niets met de poging tot moord' te maken; hetgeen hij
met elkaar in verband1 had willen brengen, verviel.
I\ ie was echter dat jonge meisje, dlat om haar lie
felijke schoonheid geroemd werd1, zoowel door Peggy
als door de weduwe B'lasma en hoe stond! zij in be
trekking tot dien jongen man. De scène, welke de
Iersche vrouw hem h.adl meegedeeld, gaf heb te den
ken. „Professor Pergu-s," mompelde hij, toen hij de
herberg uit was en langzaam voortliep. „Daar zal
i'k eens naar informeeren. Hu zou het het beste we
zen van mijn dubbelganger zelf wat naders te weten
te komen."
Twee dagen later stond de geneesheer toe, dat de
gewonde ondervraagd zou worden. De jonge geleer
de was volkomen bij kennis. Met verwondering zag
ij van Rinschoten aan die bij het bed plaats nam,
nadat hij zich had voorgesteld.
4"*
Commandant van den post, hém dreigende bij de eer
ste de beste 'gelegenheid zijn verlies van één man
dubbel en dwars in te halen. Daarom achtte de com
mandant het nood'ig ter beveiliging van het naderend
convooi ons eenige troepen tgemoet té zenden; deze
hadden wij voor Marokkanen aangezien.
Hog steeds waren we geen druppel water machtig
kunnen worden op den weg door die rotsblokken.
Voor mij was d'at nu niet zoo heel erg; ik had voor
de reis mijn velldflesch gevuld en daar ik niet liep,
dronk ik ook niet zoo veel als de soldaten die als be
geleiding van het convooi tusschen de rotsen rond
moesten springen en daarbij nog marschveiligheids-
dienst moesten verrichten!
Ook in de achterhoede liep een detachement van
mijn wapenbroeders het legioen als altijd in
hun lange kapotj assen 'gehuld, terwijl de zon zonder
erbarmen haar hitte op hen neerstraald'e.
Gélukkig kwamen we weldra aan het doel van on
zen marsch. Ik kon reeds de Eransche vlag of lie
ver den vlaggestók zien staan.
Vóór mij lag een geheele stad uit tenten opgetrok
ken: de rustende col'onne van generaal Henry te
„Dar Caïd Ito", hetgeen- zooveel beteekent als „het
huis van het hoofd Ito", hoewel ik van dat ge
bouw tot nu toe geen spoor heb ontdékt.
Zonder al' te veel belangstelling der bewoners
trokken we d'en post binnen. Ieder begaf zich naar
zijn verblijfplaats; de voertuigen werden naar de
stapelplaats der administratie gereden, 'waar voor
eenige maanden aan levensmiddelen lag te rotten.
Zoioals overal' in zulke kampen, die pas zijn aange
legd, heerschte ook hier een ware revolutie-bouw.
Aan hout ontbrak het niet, maar1 de Fransche solda
ten werken lierver, zooals in hun eigen l'and, met
zand en steen, en overal' ziet men dan ook dergelijke
in aanbouw zijnde kleine barakken voor de officie
ren. De mindere soldaat, van chasseur tot ltegion-
nair of welk wapen ook, heeft zijn onderdak onder
de „marabout", een groote tent, waar wel voor 10 a
12 man ligplaats is, en die teven® als eetzaal moet
dienst d'oen. Van stroozak'ken geen sprake; ieder
heeft wat oude lompen, hooi of pakstroo bijeengeza
meld; de snuggersten hebben hij de administratie
wat stro-o gestolen' en dat alles d'ient als ligplaats,
voor wie weet hoe lanlg?
Geen wonder, dat zulke tenten broeinesten zijn
voor allerlei ongedierte en van ziekten. Daarbij
komt nog, dat het water daar zeer schaarsch is; eeni-
„U is het slachtoffer geworden van een aanranding.
Kunt u zich dat nog herinneren1?"
De patiënt trachtte na te denken.
.„Heen, zei hij fluisterend, „i'k herinner er mij
niets van."
„Kent u een jong meisje d'at logeert ten huize van
weduwe Blasma?"
Die vraag scheen diepen ind'ruk te maken. De
zieke scheen zich plotseling te willen oprichten, hij
zonk echter dadelijk in d'e kussens terug. „Mijn on
bekende", fluisterde hij.
„Och, zeg het mij, wat weet u van haar?®
Ha eenige weinige vragen wist dé heer van Rin
schoten het weinige wat dokter Helpert er zelf van
gehoord had. Het geval werd steeds ingewikkelder.
Slechts eén ding stond' vast: met den moordaanslag
had' dit alles niets te maken, al' gaf het plotseling
vertrek van professor Eergus en zijn nichtje te den
ken. De commissaris twijfelde nu geen oogenblik
meer of de aanranding was voor hem bestemd ge-
woest. Vriendelijk nam hij afscheid van den pa
tiënt; van dien dag af aan bezocht hij' hem dagelijks
en voelde zich al spoedig zeer tot hem aangetrokken.
Er was nog geen week verloopen na de vlootrevue
op de Zuiderzee of Gesine van Rinschoten ontving
op een morgen een langen/brief van haar broeder; zij
liep dadelijk naar tante Betty om haar dén inhoud
mee te deelen.
De bewuste passage uit den brief luidde aldus:
„En nu, nadat ik je heb medegedeeld' hoe goed' het
gaat met de genezing van mijn dubbelganger, kom
ik met een vraag 'bij je, die mij zeer veel schelen kan.
Doctor Helpert mocht vandaag voor 't eerst een
oogenblikje opstaan; er ontbreekt niets meer aan
zijn genezing d'an een liefderijke, zorgvuldige verple
ging. Ik joel d'at ik hem zeer verplicht hen; want
geleken wij niet zooveel op elkaar, dan lag ik daar
met zijn wonden ter neder. Ik kan verlof krijgen en
wou dat verlof graag bij jou en tante doorbrengen.
En nu kom ik een beroep d-oen op het goede hart van
mijn zusje en van tante Betty: Mag ik den man, die
voor mij geleden heeft» meebrengen? In het vreed-
ge zeer kleine bronnen, moeten het koiok- en wasch-
water leveren voo-r een kamp van 6 a 8 duizend man
en voor minstens een duizendtal stuks v,ee, zoo-dat
zoo'n drinkplaats moet worden bewaakt door een af-
deeling soldaten, die orde onder de wachtenden moet
houden. O wee, wanneer er een detachement met
kameelen is aangekomen; dan kan men gerust „demi
tour" ma'ken. Zoo'n dier, d'at in twee dlagen niets
heeft gedronken, drinkt alleen al een half uur, om
zijn watervoorraad weer aan te vullen; en dan blijft
er niet veel meer in het reservoir over 1
Van wasschen is dan ook haast geen sprake; op 't
verspillen of vuil maken van water wordt zwaar ge-
'fct, en men kan gerust op acht of meer dagen gevan
genisstraf rekenen, wanneer men zich eens heerlijk
heeft gereinigd van de „sirocco", die hier- iederen
middag komt opzetten en alles als in een miet zet
van het vuile, bruine zand.
Geen wonder, dat alle bewoners er zoo smerig uit
zien; a An kleeren, Wasseh-en is haast geen dénken;
-men zou genoodzaakt zijn, zijn goed te wasschen in
zijn eetketel o'f broodzak. Ja, dat kan men zich in
Holland niet voorstellen, dat het water een zoo kost
baar iets is. Wanneer een Hollandsche huismoeder
eens een kijkje kon nemen wanneer eenigen onzer
aan het „wasschen" zijn, eerst een plasje water moe
ten halen in hun stu'k zeildoek, en d'an daarin hun
-heele plunje moeten reinigen.... dan zou ze haar
oogen niet kunnen gelooven. Meer dan eens „seau"
water, ongeveer 10 liter, wordt niet gegeveni; daar
mede moet men zich maar weten te behelpen.
Gisteren dacht ik het goed te treffen. Ik vond
een klein, smal gootje, waardoor een weinig water
bergaf stroomde op minstens 1 Kilometer afstand
van het kamp, waar ik dus geen l'ast had van den
commandeerenden korporaal der Senegaleesche pa
trouille, d'ie met zijn gebroken Er'ansch iedereen te
lijf wil, die het water durft naderen. Ik had', zooals
het voorschrift luidt, mijn geweer en een pakje pa
tronen bij' mij gestoken en was een eindje van het
kamp afgedwaald. Daar er geen an-der wa-ter te bet-
kemnen was, legde ik een dam in het 'gootje, en, zoo
als iedere Hollandsche polderman doen zou, maakte
ik hiervan mijn waschhekken. Mijn stuk zeildoek,
„toile de tante" zeggen' de Franschen, ging op den
grond en diende als waschplaats. Heerlijk, zoo weer
eens te kunnen plassen. Het zeepsop dreef met groo
te bellen en vlokken over- mijn „dam" naar benedten,
n-aar den akker, waar een Marokkaan zijn land medte
zame, rustige buisje te Delft zal hij spoediger opster-
ken dan hier. De dokter permitteert dat hij in een
draagstoel naar de boet gebracht wordt; in een paar
uur kunnen wij met dé 'boot van Rotterdam naar
Delft komen. Van jou ben ik zeker, Gesine; je zult
zeker willen doen wat je broeder1 je verzakt. Wees
mijn voorspraak bij tante Betty en -schrijf zoo spoe
dig mogelijk je antwoord aan
je Broer Karei."
Vol spanning keek Gesine haar tante aan, nadat
zij dit had voorgelezen.
„Wat vindt je er zelf van?" vroeg d'eze aarzelend'.
„Ik vind dat Karei gelijk heeft." Haar oo-gen,
schitterden toen ze dat zeide en hadden een, warme
uitdrukking.
„Dan moet het maar gebeuren. Hij moet den zie
ken man dan maar meebrengen. Wij hébben geluk
kig plaats genoeg."
Gesine vlp-og tante- Betty om den hals. „Dat is
lief van u tante, dank u wel."
„Jij?" Verwonderd zag de oude dafoe haar a-an.
„Ik vrees dat jij den- meesten last van -onzen nieuwen
huisgenoot zult hebben!"
„Dat neem ik met gerustheid op mij riep Ges-i
ne -en zachter voegde zij er bij„Ter wille van Ka-
rel I®
VEER'TIEHDE HOOFDSTUK.
EE'H BEROUWVOL MISDADIGER.
In het afgelegen achterkamertje in de herberg
„De drie Zeevaardters" in den Haag was in de laat
ste dagen menig opgewon-dten woo-rd gesproken. Al
les was in gereedheid geb-racht voor de brutale in
braak en toch de eene dag voor en de andere na
ging voorbij, zond-er dat men de zaak ten uitvoer
bracht. Smeedes was de -oorzaak van die vertraging.
Sedert dien dag op de Zuiderzee vermeed hij angst
vallig iedere ontmoeting met Wapstra, die in mach-
teloo-ze woede rond liep en zijn slecht humeur tegen
iedereen notvierde. Hij wa-s zelfs zoo onvoorzichtig
geweest aan den to-lk van Linteloo in het Huis ten
onder water (met zeepsop), zette. Als hij1 het maar
niet merkte.
Juist was ik begonnen) mijn hemd wat ondier te
dompelen, met zeep in te wrijven, of o, weel daar
merkte ik, dat de watertoevoer ophield! Ik haastte
mij zooveel mogelijk, doch weldra bleef er van het
water niets meer over1 d'an een dikke massa. Hiets
aan te do-en, dacht ik; mijn zaakjes maar weer in
pakken en teruggaan, om te zien, waar dat water een
heenkomen had gevonden. Mijn lap zeildoek, bedékt
met modder, da natte kleeren onder den arm, het ge
weer over den schouder, zoo strompelde ik weer berg
opwaarts, hardop scheldende tegen den Marokkaan,
die mij van af zijn land stond na te kijken.
Ha! dat was het! E'en jonge Marokka'ansche
vrouw 'hakte met haar eigenwijze houweel een nieu
we water-loop naar beneden, naar haar „gourbi", ze
ker om het vee te laten drinken, of was het misi-
schien ook h'aar waschd'ag! Mlijn woede was ver
dwenen, want, hoewel zoo'n „moeke" er nu niet zo-o
heel zindelijk uitziet, en haar „toilet® veel te wen-
schen overlaat, d'e d'ameswereld is in Marokko- niet
sterk vertegenwoordigd! houdt men ze steeds te
vriend. Met een echt Arabisch „S'bab IPkhir benti"
(goeden morgen, juffrouw), trachtte ik daar mijn
waschgelegenheid op te slaan, doc'h het scheen, d'at
ik ook hier geen geluk zou hehbben. Hadlat zij eerst
nieuwsgierig mijn aanstalten had gadegeslagen en- ik
juist een aanvang had gemaakt o-m aan het wasschen
te gaan, hakte mijn sehoone Marokkaansche met be-
vallïg-woeste -slagen dien dam weer open, zich niet
storende aan mijn verwonderde bl'ikken.
Je n'avais- pas d'e chance ce jour li!
v. d'. V.
8-DCTOBERVIEIRIHG.
In een godsdienstoefening, Woensdagavond in de
Gr. kerk heeft dr. de Pree het Ontzet herdacht. Ha 't
zingen van Gezang 171 1 en 3 en het lezen van
psalm 44 19, werd door ds. de Pree voorgegaan
in het gebed. Hierna werd! psalm 36 3 gezongen en
gelezen dé tekst Psalm 60 6. „Gij hebt dengenen,
die U vreezen, een banier, gegetven, om die op te
werpen vanwege de waarheid."
Ter toelichting van het verband, wa'arin dat voor
komt, zou, vervolgde Z. Eerw., a-l'leen zooveel gezegd
worden als noodzakelijk was ter verklaring van da
keuze van dit tekstwoord voor eene gelegenheid als
deze.
David dan was opgetrokken tegen dé -Syriërs en
terwijl hij nu in 't Hoorden des lands tegen hen gele
gerd was en misschien reeds droomde van overwin
ning, hoort hij dat dé Eid'oinieten in 't Zuiden inge
vallen zijn in het ontblootte land. Hu heeft hij da
vijanden voor en achter en is ingesloten. In d'ien
nood zoekt hij Gods aangezicht, pleit daarbij op
God's woord en 'belofte en trekt nu ten strij-dé o-m te
overwinnen. Maar dan ook, al i® de strijd n-og niet
uitgestreden wat God gedaan heeft, vroeger en
nu, 't is hem als ziet hij in die daden Go-d"s een ba
nier op een hoogen top geplant. Een banier, die ver-
leenigt, Toept to-t plicht om te strijden, maar ook
spreekt en zingt van victorie. Zooal® nu Da-vid
met zijn leger, zoo ook was Alkmaar er aan toe in da
dagen van 't beleg. Rondom ingesloten en door den
moed gedreven om God! aan te roepen, weifelend' in
'teerst nog, maar toch -eindelijk in Gods naam aan
vaardend den kamp.
Sonoy, de gouverneur van 't Hoorderkwartier zal
wel' hebben geuit, wat er leefde ook binnen de veste,
toen hij schreef aan den Prins, dat 't misschien toch
ook den weg van Haarlem op zou gaan» tenzij deze
eenig vast verbond! met eenige machtige Potentaten
had aangegaan, waardoor nog op uitkomst -gerekend
kon word'en. Maar ini het gedenkwaardig antwoord
van d'en Prins werd' vernomen dé hel'dlentaal van het
geloofsvertrouwen
„of 't al' God' almachtig beliefd heeft die stad van
Haarlem uit onze handen te nemen, zullen wij daar
om Hem en zijn goddelijk Woord verlaten?"
En wat die vraag naar het bondgenootschap be
treft: „wij willen niet laten u laarop te antwoor
den, dat aleer wij ooit deze zaak en dé bescherming
Bo-s-ch een dreigbrief te schrijven; maar op het daar
in bepaalde rendez-vous was- Smeedes niet versche
nen.
De „Indiaan", zooals zijn vroegere kameraden hem
noemden, wa-s ziek, en deze ziekte, waaraan de ge
neeskunde misschien geen naam wist te geven, was
geen voorwendsel. De assistent-resident, die zijn
diensten slecht kon missen, schreef het toe aan ver
andering van klimaat en troostte hem met de verze
kering, dat het vertrek der Indische gasten aanstaan
de wa-s en dat h'ij wel weer spoedig zou herstellen. Hij
had geen flauw vermoeden dat hetgeen zijn tolk ook
lichamelijk kwelde, niets anders was dan een ont
waakt geweten.
Sed-ert hij was teruggekeerd naaT Ind'ië, had Smee
des zijn vroeger leven vaarwel' gezegd. Bij het eerste
eerlijk verdiende geld diat hij ontving was een nieuw
mens-ch in hem ontwaakt; hij dacht met afschuw
aan zijn verleden. Met den nieuwen naam dien hij
had aangenomen zo-u een nieuwe toekomst hem
wachten; hij had altijd nog al geluk in dé werel'd ge
had, ook hierin zou hij wel slagen. Maar dé ontmoe
ting met Wapstria had al zijn hoop en al zijn ver
wachtingen d'en bodem ingeslagen. Hij kend'e zijn
ouden kameraad te goed om niet alles van zijn wraak
te verwachten» indien h'ij niet inging op zijn plannen.
En gelukte het plan, dan zou het hem toch in 't on
geluk storten. Indien hij' zich op den dag dat de
misdaad' zou plaat-s hebben, uit de voeten maakte,
zo-u de verdenking natuurlijk op hem vallen en hij
wist dat dé wereld te klein was, om hem voor eeuwig
aan den arm der gerechtigheid te onttrekken. En
bleef hij, dan zou de w-raak van dien Radja hem ook
in Indië treffen hij kende den man: een langzame,
ontzettende wraak zou het wezen, daartoe staan de
inlanders der So-enda-eilanden duizend middelen ten
dienste. Hij was verloren in ieder geval verloren;
dit vreeselijk bewustzijn werd' hem steeds duidelijker.
En dit had hem in een bijna totaal lijdelijken toe
stand gebracht, een gevoel van onmacht was over
hem gekomen en hij kon niet tot een daad of een be
sluit komen.
CWoïdlt vervolgd).
