DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 344.
Honderd en vijftiende Jaargang.
MAANÖA6 20 OCTOBER
FEUILLETON.
Onder Suggestie.
BINNENLAND.
ALRMAARSCHE COURANT.
AIT.KM1AAB, 20 October.
Het Duitsche volk, dat zich opmaakte om dien vol-
kerenslag te herdenken, dien slag, waarin d'e Keizer
dér Er'anscheu verslagen en zijn heerschappij gebro
ken werd1, heeft in de afgaloope® week zich genood-
zaak gezien zijn blijdschap te temperen: de totale
vernietiging van het nieuwe marine-luchtschip L 2
bracht rouw en droefenis. Heel dé bemanning om
gekomen, trotsch© verwachtingen vernietigd Was
het wonder, dat er onder1 het Duitsche volk stemmen
opgingen om de vlaggen halfstok uit te steken, aldus
uiting gevend! aan de smart over dq catastrophe?
Doch het leven heeft ook zijn eischen, da zorgvuldig
voorbereide onthulling van een grootseh gedenktee-
ben te Leipzig kon niet zoo maar worden afgewim
peld en niet ieder der genoodigdén kon handelen al's
de zoo zwaar getroffen graaf Zeppelin, die op weg
naar de feeststad het bericht van de ramp te Miin-
eben vernemende, dadelijk naar Friedriehshafen te
rugkeerde.
In enkele weken zijn de beide luchtschepen, van
welke men verondersteld had, dat zij vier jaar bruik
baar zouden zijn en Duitschland dien tijd een voor
sprong zouden geven, vernietigd. Men heeft zich
afgevraagd, of men moet doorgaan met kostbare
menschenlevens en tonnen gouds op te offeren. Stil
stand is, na de vorderingen, welke de luchtscheep
vaart gemaakt heeft, niet meer denkbaar. De Keizer
1 '.ft waarschijnlijk de gevoelens van die meerderheid
van het Duitseha volk vertolkt, toen hij' niet slechts
zijn deelneming betuigde, maar ook die wenscheïijk-
beid) uitsprak, dat de ramp een nieuwe aansporing
moest zijn om het luchtschip tot een betrouwbaar
oorlogsinstrument te maken. Alleen zal d'e regee-
xing moeten zorgen, dat d'e bezonnenheid van d'en
voorzichtige®! vakman da overhand! houde op de al
te groote voortvarendheid van oorlogszuchtige ele
menten.
De Kroonprins heeft eens weer van zich do'ea spre
ken. Vroeger reedis, in den tijd van de Marokko-cri-
sis, heeft hij in de koninklijke tribune van dien'
Rijksdag zoo duidelijk mogelijk laten merken, dat bij
tiet lang niet eens was met da politiek van den rijks
kanselier, welke natuurlijk de politiek van zijn ket
terlijken vader was. Eb thans heeft hij aan den
rijkskanselier een brief geschreven met dezelfde
strekking. 'Op verzoek va® Pruisen besloot indertijd
ie Bondsraad dat geen Oum'berlander den Brunswijk-
Jefo.au troon, zou moge® bestijgen, wanneer niet deaan-
spraken op Hannover door een officieel® verklaring
waren opgeheven. Maar nu de pretendent vo.or den
Brunswijkschem troon prins Ernst August de scfooon-
toon van dien Keizer geworden is en die beide vijandi
ge huizen Cumberland en Hohenzoll'ern met elkaar
verzoend zijn, vindt Pruisen dat zulk een officieale
verklaring niet meer noodig is en kan word'en
volstaan met den eed van prins Ernst August, ge
zworen op het Pruisische vaandel. Da Kroonprins
nu heeft zich tot den Rijkskanselier gericht in eien
schrijven, waarin hij verklaart, dat hij' zich met dit
standpunt niet kan vereenigen. Haar zijn meening
mag zijn zwager prins Ernst August eerst dan
Brunswijk binnentrekken, wanneer hij' te voren rond
uit voor zieh en zijn opvolgers afstand van Hannover
heeft gedaan. Hier blijkt dus het verschil van op
vatting tuisschen xijksk'anselier en kroonprins, een-
verschil dat dus evenzeer bestaat tnsschen Keizer en
Roman naar het Duitsch van
O. CROME SÖHWIEHIHG.
34) o-
Met d!e grootste spanning volgde de chef der poli
tie !de verdere handelingen van d'en commissaris, na
dat deze hem de beteekenis van de bloedvlekken had
aangeduid. „Ik geloof op mijn woord," dacht hij bij
zich zelf, „dat wij in dien van Rinschoten den rech
ten man voor dit geval gevonden hebben. Wat voert
bij nu weer uit met den bliksemafleider? Van daar
vandaan kan toch geen mensch hij het raam komen!"
De commissaris klom vlug de ladder af. „Het is
precies zooals ik dacht," zei de hij. „De diefstal is
van buiten af geschied, die dief is langs d'en bliksem
afleider naar beneden geklommen. Ook daar zijn
duidelijke vingerafdruksels. Hoe bet echter moge
lijk is, dat een mensch langs zulk een smallén rand,
niet meer dan een band breed, loopen kan, zonder
naar beneden te storten, dat i3 mij een raadsel. Maar
bet is op die manier gebeurd. De vingersporen zijn
duidelijk te volgen. Er is nog meer uit af te leiden;
het is een Hein, net vingertje; de hoogte waarop zich
de vlekjes bevinden reikt slechts halverwege de borst,
van den rand af gerekend. Dat bewijst, dat de misda
diger een klein, elegant persoontje is."
„IJ" zult toch niet willen veronderstellen, dat een
mensch zonder hulpmiddelen langs dien rand naar
bet raam geloopen is F'
„De inbreker moet langs dien weg been en terug
gegaan zijn," antwoordde van Rinschoten met be
slistheid; „daar bestaat bij mij geen twijfel aan.
Maar dat verhoogt het geheimzinnige en het lastige
van het geval," voegde hij er bij met een zucht,
„want voor een kat mag het al een heele toer zijn
langs dien rand te loopen en het is een mensch ge
weest, die dien weg heeft gevolgd, terwijl er niet
meer plaats was dan voor zijn teenen. Dus dat moet
een buitengewoon licht persoontje geweest zijn.
zoion en dat door den laatste openbaar gemaakt is.
Met belangstelling mag worden afgewacht, hoe deze
kroonprinsenpolütiek zal afloope®:
In Engeland, dat getroffen Werd door de ver
schrikkelijke ramp in de kolenmijnen van Senghe-
nydd (Wales), welke aan 434 menschen het leven
kostte, is een buitengewoon moeidijk, maar even be
langrijk vraagstuk aan de orde van den dag. Minis
ter Lloydl George beeft een veldtocht der regeering
aangekondigd tegen het landmonopolie van het
groot-grondbëzit en niemand twijfelt er aan, of diéze
practiische staatsman zal! zijn doel bereiken, zal Ver
betering brengen in het lot der landarbeiders, zal
daardoor een deel van het industrie-pxoletariaat te
rugbrengen naar het platteland. En het Engelsiche
voorbeeld zal dan ongetwijfeld in Europa navolging
vinden, al is de kwestie van het grondbezit nergens
zoo slecht geregeld als in het eilandenrijk. De rede
voering van den heetr Lloyd George en het rapport
der „Land Enquiry Committee", wel'k rapport
Woensdag werd gepubliceerd, geven .een droevig
beeld van Eugelsche toestanden ten plattenlaude. De
kronen zijn er blijkbaar laag, de hutten slecht, er
heerseht groote afhankelijkheid en er is weinig voor
uitzicht om vooruit te komen, kortom er. iis een vi
cieuze cirkel van omstandigheden, waarin de eiene
min-gunstige factor leidt tot de andere. De arbeider
heeft te weinig om een huisje te Zetten en daarom
moet hij wonen in een hutje, dat hij meestal' gratis
krijgt. Hij is geheel afhankelijk van den' landbou
wer, verlaat bij! diens dienst dan moet bij dikwijls de
streek verlaten. De arbeider heeft dus geen vrije
markt voor zijn arbeidskracht.
De commissie van onderzoek is van oordeel, dat er
in d'e landelijke districten een tekort is van 120.000
arbeiderswoningen en dit tekort zou aanzienlijk
grooter zijn, indien de hutten werden afgekeurd, die
feitelijk niet bewoonbaar- zijn. Er zijn natuurlijk
uitzonderingen, maar over het geheel is de toestand
zoo slecht, dat, gelijk in het rapport wordt gezegd,
de staat moet ingrijpen. Hoe? Dat zullen we weten,
zoo-dra verschillende ministers de komende week zul
len hebben gesproken.
Koig een andere campagne is door de kranige Eu
gelsche reg. op touw .gezet. De min. Winston öhux-
chili, eerste lord der admiraliteit, heeft Zaterdag
middag te Manchester een redevo-ering gehouden,
waarin hij betoogde, -dat enkele trouwe liberale aan
hangers der regeering zich beginnen ta verontrusten
over de steeds hoogere uitgajven voor de vloot, Deze
uitgaven zijn hooger dan ooit te voren, maar zij zul
len het volgende jaar nog aanzienlijk stijgen. De uit
gaven voor leger en- vloot moieten echter niet be
schouwd worden op zich zelf, maar in verband met
het nationale inkomen van het geheel© land, met he.t
aandeel aller klassen door de 'belastingen en met den
overzeeschen handel. Gladstone gaf indertijd' een
derde deel dér staatsinkomsten voor de bewapening.
Da tegenwoordige regeering besteedde van de 196
millioen pond! sterling 75 voor dit doel, dus ongeveer
5 procent meer dan een derde. De lasten, door de
arbeidende kl'assa te dragen, zijn in verhouding la
ger dan veertig of vijftig jaar geleden, omdat de in
directe belastingen door directe zijn vervangen. De
regeering betreurt intosscheu de zware offers voot
da bewapening, maar op haar rust de plicht binnen
„Er is nog iets, dat ik niet met de ander© omstan
digheden rijmen 'kan," zeide bij na langen tijd te heb
ben nagedacht. „Zij, die dezen diefstal beraamd en
uitgevoerd hebben, zijn zeer geslepen dieven en. mis
dadigers geweest, één enkele kan bet niet gedaan
hebben, al- veronderstellen wij., dat -bij met Linteloo
igemeeue zaak maakte. Tegenover dat vermoeden
van doortraptheid staat, dat de bloedsporen een be
wijs zijn van een zolo gxenzelooze lichtvaardigheid,
als waaraan een beginneling in de school der misdaad
zich nauwelijks durft schuldig maken. Ik zou haast
denken, dat de misdadiger niet eens geweten heeft,
dat zijn hand bl'oiedde, en toch moet de wond hem
pijn gedaan hebben."
„Wat is u nu van plan te do-en?"
„In de buurt van den bliksemafleider naar bloed
sporen zoeken. Er zit nog b'loed op den afleider zelf,
het kon dus wezen, dat dat bloed ons die richting
aanwees, waarin de dief verdwenen is."
Van Rinschoten met zijn scherpe oogen ging zorg
vuldig den grond na. Plotseling bukte bij en raapte
iets schitterends op. „Een ring!" riep hij. „Dien
moet de misdadiger verloren hebben. Hoe zonderling:
een damesring en Hij- bekeek den ring met de
grootste oplettendheid, zijn gezicht verschoot tel
kens van kleur.
„Wat is er, mijnheeT van Rinschoten?" vroeg de
Haag3che politie-beambte verbaasd.
„Misschien een voorwerp, dat tot ontdekking kan
leiden van den misdadiger;, wanneer hij dezen ring
in zijn bezit heeft gehad," zeide van Rinschoten, ter
wijl de zweetdroppels hem van het gezicht liepen.
„Laat eens kijken 1"
Aarzelend gaf de commissaris den ring af.
„Een buitengewoon stuk!" zeide de politiebeamb
te, terwijl bij den ring aan zijn vinger stak. „Hij is
heel wijd een man met ©en groote hand moet -hem
gedragen hebben. Hoe kan dat overeen gebracht
worden met uw vermoeden, dat bet een kleine en
sierlijke gestalte geweest moet zijn?"
„Dat weet ik niet," mompelde de commissaris ze
nuwachtig met dén ring spelende. „Aan den vorm
zou men denken, dat bet een damesring was en
kijk eens een dame zal' hem vroeger -ook wel ge-
de grenzen van de absolute noodzakelijkheid te doen,
wat noodig is voor die veiligheid' van het land Op
tweeërlei wij-ze kunnen dia uitgaven verlaagd worden:
door vermindering van het aantal der schepen of
door vermindering van hun kwaliteit en kracht. Een
werkelijke vermindering is echter alleen maar moge
lijk door een internationale overeenkomst. Thans
zijn de betrekkingen tnsschen Engeland en Duitsch-
land zeer verbeterd, zonder dat Engeland' vriend
schapsbanden verloren heeft. Daarom was nu het
oogenblik niet ongunstig om eens te praten over ver
mindering der bewapening ter zee. Hameus de re
geering kwam de spr. met 't volgend© voorstel1: Wij
leggen d'e kiel voor 4 groote schepen, tegen Duitsch-
land voor twee, en wanneer Duitschlandl bet -oogen
blik twaalf maanden uitstelt, dan do-et Engeland
d'it ook. Duitschland zou aldus- zes millioen, Enge
land twaalf millioen sparen en de relatieve macht
van beide landen zou absoluut onveranderd blijven.
Totale stilstand is onmogelijk, zoolang de andere mo
gendheden niet meedoen, maar wanneer de beid© ge
noemde mogendheden eens voorgingen, zou ar dan
geen groote kans zijn op navolging? Wanneer Oos
tenrijk en Ita-lië geen nieuwe schepen bouwden, zou
de verplichting daartoe ook vootr Engeland en Fran
krijk wegvallen en wanneer de groote groepen in Eu
ropa (Drievoudig Verbond en die entente-mogendlhe-
den) de vlootoitbreidiing staken, zullen Amerika en
Japan van zelf volgen. Door een dergelijke politiek
zouden natuurlijk vele milülioenen vrij komen voor
den vooruitgang der menschheid.
Het is de moeite waard, nog even het slot dear rede
weear te geven:
„Ik doe dit voorstel voor 1914, of, als dit te gauw
is, voor 1915. Ik ben vootr tegenmotieven, die de
groote wapenfirma's in Engeland en in andere lan
den ongetwijfeld zulle® aanvoeren, absoluut niet
vatbaar, die beeren moeten dienaren zijn, geen mees*
ters. Velen zullen mij wegens mijn voorstel beris
pen. Laten zij spotten desnoods! Ik ben overtuigd,
dat bet voor da welva-axt en het vbortduren van onze
beschaving en het opbouwen van .da Europeesche
gemeenschap noodzakelijk is, dat die .ontwapenings
vraagstukken openlijk besproken worden, niet alleen
door diplomaten en (regeeringen, maar ook door de
parlementen en volkeren. Door gebrek aan succes,
moet men zich niet l'aten ontmoedigen. D© tijd zal
komen, waarin de tegenwoordige uitgaven en bewa
pening, swedstrijdte® een ding uit het verleden zullen
zijn, waarop de groote zeemogendheden met droefe
nis zullen terugzien."
Ziedaar een rede, die menigeen uit het hart gegre
pen is en waarover stellig he©l wat gesproken zal
worden. Als het maar niet weer bij praten blijft!
Terwijl ,optipii>ste® steeds verzekerd hebben, dlat
nu niets meer den vrede op den B'alkan bedreigde, is
er plotseling weer ©en aanleiding tot verontrusting
gekomen.
Het kabinet te Weenen beeft het noodig ten wen
schelijk geoordeeld ©en dreigement na-ar Belgrado te
zenden. De Oosttenrijkscha regeering heeft aan Ser
vië ©en ultimatum gesteld: binnen acht dagen moe
ten de Serviërs het grondgebied van h-et autonome
Albanië, dat zij- bezet houden, gehaeül ontruimen.;
doen ze dit niet, dan zal Oostenrijk de maatregelen
nemen, welke h-et noodzakelijk acht,
Terwijl men- er zich in Londen over verbaast, dat
dragen hebben. Hier is er een stukje goud' tusschen
gezet om hem passend! te maken voor een man."
„Gelooft u, dat die vondst u goede diensten bewij
zen kan?"
„Het is in ieder .^evall een vondst, .die van beteeke
nis kan wezen als ten minste niet iem'and hier in het
paleis hem hij ongeluk verloren beeft. Daar zullen
wij ons spoedig van overtuigen." En terwijl zij naar
bet paleis terugkeerden, dacht van Rinschoten:
„Groote hemel, dé ring lijkt sprekend op den ring
dien tante Betty altijd aan heeft,"
ACHTTIEHD'E HOOFDSTUK.
WAT ER IM DIEH TUSSOHEH1TIJD GE
BEURDE'.
„Breng dat meisje weg, Potter!" riep Wapistra met
een venijnige® blik op Lizzie. „Ik zou mij- zelf ver
geten a'ls ik baar nog langer voor mij moest zien.
Het is baar schuld dat wij in plaats van millioenen te
bezitten ons met dit bagatel moeten tevreden stellen.
Ik wed dat zij bet beate gedeelte onder weg beeft
Verloren en dat brengt die speurhonden meteen op
ons spoor. Breng haar weg of en bij schopte in
de richting van het bewustelooze meisje.
Met ruwe handen nam Potter baar op. Zoo licht
als een veertje lag zij in zijn armen. Hij zelf was ook
woedend van teleurstelling. Hij ging bet smalle
wenteltrapje met baar op, stiet dé deur van zijn ka
mer open en liet baar lang niet zacht ,op den grond
glijden. Dat nuttelooze wezen, dat hen misleid had
en teleurgesteld in al hun moeiten en verwachtingen,
kon daar stil blijven liggen totdat zij uit baar be
wusteloosheid ontwaakte. Hij zelf spoedde zich
naar beneden om bet verdere met zijn kameraden te
overleggen.
Toen Lizzie de oogen opsloeg en voelde dat zij
zware hoofdpijn had', was bet donker om haar heen.
Zij stond op en tastte om zich been, Langzaam kwa
men haar gedachten terug. Hetgeen baar zoo vreese-
-lijk bad doen schrikken) vertoondé zich weder voor
bet oog van haar verbeelding: de vier gezichten van
.die mannen waarop woed© en teleurstelling t© lezen
Go,steur ij khiertoe overgegaan is zonder d© andere
mogendheden er in te kennen, verzekert men te Pa
rijs, dat Duitschlandl en Italië Oostenrijk hebben ge
steund. Servië heeft reeds te verstaan gegeven, dat
het eerst de vaststelling van de grenzen van Albanië
wenscht af te wachten. Er is dus ©en conflict, waar
in blijkbaar bet Drievoudig Verbond gekend is, ter
wijl d'e entente-mogendheden er geheel buiten gela
ten zijn, een conflict, dat weter aanleiding tot heel
wat onaangenaamheden worden kan.
CHR. HISTORISCHE UfflK
In het Kamerkiesdistrict Franeker is men in Chr»
Historische kringen niet tevreden met d'e handelin
gen van de Christelijk Historische Unie biji de jong
ste Kamerverkiezingen. 'Thans is dit tot uiting ge
komen. De Christelijk Historische Kiesvereeniging
te Wommels heeft besloten zich l'os te maken van de
Unie en medé te werken tot oprichting van een Frie-
schen Bond van Chr. Hist. Kiesvereemigingen, An
dere Kiesvereeniging©n zullen volgen en niet enkel
in dit district.
Ook in dé distrieten Hariïnge®, 'Smeek en Dokkum
zijn velen voorstandérs van de oprichting eener Erie-
seh© organisatie van Chr. Historische® die minder
afhankelijk wil! zijn van dien antirevolutionnairen lei
der.
JHR. MR. VICTOR DE STUERS.
Heden is jbr. mr. Victor dé Stoers, lid d'er Twee
de Kamer voor helt district! Weert, dia man, die zoo
bijzonder veel gedaan beeft voor de Nederl'andsche
Kunst en de Nederlandscha Kunstnijverheid, Kunst
geschiedenis enl Oudheidkunde 70 jaar geworden. In
tal van bladen werden warm-gesrtemde 'artikelen ge
wijd aan bet werk en de persoon van den jarige,
wiens gezondheid dén laatste® tijd te wenschen over
laat.
Da burgemeesters en andere notabelen uit bet
kiesdistrict Weert bode® jbr. de Stuers heden een
album aan. De twintig gemeenten van bet district
hebben daarin elk een blad', 'twelk in een gecalligra-
faerden rand een 'aquarel' hervat en helt wapen der ge
meente in goud, en zilver kleur.
Het titelblad bevat maast de opdracht het wapen
van den jubilaris en een gezicht op Weert; tevens de
wapens van Maastricht, da geboorteplaats, en van
Den Haag, dé woonplaats van dén jubilaris.
Deze 21 bladlen zijn gevat in marokijn-loeren band
met gouden hoeken, midden in het in relief gedre
ven familiewapen van De Stoers.
Het gemeentebestuur van Maastricht zou, naar
het Oentr. meldt, jhr. De Stoers twee albums aanbie
den met foto's van merkwaardige Maastrichtsche ge-
velsteenen en gevels.
Namens bet Provinciaal] Oudheidkundig Genoot
schap te Maastricht zou de® heecr De Stoers een oor
konde worden aangeboden.
Verder zullen van hun dankbaarheid doen blijken
verschillende sociale instellingen, die door den heer
De Stoers of door diens familieleden steedis gunste®
en weldaden hebben ontvangen:
DE RAMP VAN DE L DE.
Namens de Nederlandsche Zeemacht heeft de mi
nister van marine aan bet Duitsch© Marinebestour
deelneming betuigd) in bet vergaan met zijn equipage
van het luchtschip L 2.
GEZANT TE WASHINGTON.
Het Haagsch Ccrrespomdéntiebureau meldt, dat
'Ridder van Rappard, laatstelijk gezant in Marokko,
waaTschijnlij'k Nederlandsch gezant te Washington
wordt, ter opvolging van mimistecr Loudon.
HET BORSTBEELD VOOR WTIILIAM STEAD.
De onthulling van biet borstbeeld voor William
Stead, dat een plaats zal! krijgen in het Vredespaleis,
stond en de blinkende sieraden op tafel. En weder
klonken haar de woorden van eem van die mannen in
de ooren: „Wij zijn dieven en jijl behoort tot onze
bende."
Het arme kind begon zoo vrceselijk te beven, dat
zij, zieb aan dén muur moest vasthouden om niet in
elkander te zakken. Zij1 liet haar oogen in de duis
ternis rondwaren: dansende vonken vertoonden zich
voor haar blik. Zij stond in gemeenschap met mis
dadigers; d'ie overtuiging hadden da woorden met
vlammende letters in haar ziel geschreven en d'e
man, dien zij oom noemde en die haar uit het kalinq,
vreedzame huis van haar Vader in Amerika had ge
baald, d'ie man was een van de dieven. Hoe was zij
in dat rijtuig gekomen? In hoeverre had' zij in be-
wusteloozen toestand deelgenomen aan de misdaad?
Zij verkeerd© in doodsangst. Zij moest weg, weg uit
deze omgeving, anders werd Zij waanzinnig. Alles
dwarrelde baar door bet hoofd; haar knieën knikten,
tastend langs den wand bereikte zij die dbnr. Weg!
weg van bierl Die eene gedachte vervulde haar en
riep luid in haar ooren. Zij greep naar de klink
- de deur was niet gesloten. Een koude luchtstroom
kwam van beneden naar haar toe d'e trap op, zij ril
de in haar dhnne kleeding. Daar hoorde zij bet ge
dempte geluid van stemmen. De mannen hadden ze
ker dé deur van de achterkamer dicht gedaan. Zij
begreep als bij ingeving dat baar lieven in gevaar
was, wanneer men baar vlucht bemerkte. Goed! dat
was baar onverschillig 1 Al's zij maar niet behoefde te
loven in de nabijheid! van die mannen. Zij ging dus
verder, steed's tastende langs de Wanden, dte trap af,
heel zachtjestoch kraakte er een trap niettegen
staande haar lichte voetstappen. Bevend1 bleef zij
even luisteren bet gemompel dier stemmen ging
voort; de deur was bijna d'icht, zij zag slechts een
smal lichtstreepje door de kier. Het was een cente
naarsgewicht voor baar, de gedachte dat de huis
deur misschien gesloten zou zijn. Zij was wanhopig
bij die gedachte, het jonge meisje, dat in vel© opzich
ten nog een kind wasl Gelukte het haar niet een
uitweg te vinden uit het huis, dan zou zij misschien
een einde zien komen aan haar leven; zij durfde zich
zelfs een langer leven baast niet voorstellen.
CWorek: vervolgd).