DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
5©„ 249
Honderd en Tflftiende jaargang
i9ia
ZATERDAG
25 OCTOBER*
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
UIT DEN RAAD.
Telefoonnummer 3.
BINNENLAND.
UIT zuid-sohaËTwoude.
STADSNIEUWS.
ALRMAARSCHE COURANT
mi dm mm iii i ii i iB mil
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
Unt-WapeesteL
Ingezetenen der gemeente, die in aanmsrkinsr wen-
eehen te komen voor de vervulling der betrekking
van aesiatent-waagmeester op eene jaarlijksche
bezoldiging van f 25u, om uitsluitend dienst te doen
gedurende de Vrijdagscke kaasmarkt, worden uitge
nodigd hunne stukken (adres op zegel) in te zenden
aan het Gemeentebestuur vóór 3 November a.s.
Quandoque bonis dormitat Homerus!
Zelfs- de goedle Homerus slaapt wel eens hoe zou
men het dan een gewoon sterveling kwalijk kunnen
s-viien, dat hem ©en enkel keertje hetzelfde over
komt? En wie is er, die ©r zich achterna nimmer op
heeft betrapt, dat hij een gegeven moment, met open
oogen had gesuften wat blij was, dat dit aan
de buitenwereld voorbij was gegaan?
De eerste gedachte moest Woensdag wel zijn, dat
dó heer Udo minder fortuinlijk was geweest, daar zijn
Homerisch oogenlblikje niet ondier den korenmaat
maar in een openbare raadsvergadering geplaatst
werd voor iedereen zicht- en becritiseerbaar.
Uit het verslag heeft men kunnen lezen, dat de
heer Boelmans ter Spill betoogde en hij deed dit
met rustige zekerheid! dat de heer Udo, die in d'e
vorige vergadering een voorstel tot wijziging eener
verordening had toegeschreven aan totaal verkeelrd
lezen van een arrest van den Hoogen Baad, zelf ver
teerd had gelezen. En die rustige zekerheid verliet
den wethouder niet, toen bet raadslid verklaarde,
iat een dergelijke vergissing hem zoo overweldigend
voorkwam, dat hij paf stond. Bovendien verzekerde
dia heer Udo dat d'e gemeentesecretaris zou het
aiet gewenscht zijn dezen ambtenaar, die in den
Raad enkel een zwijgende rol heeft te vervullen en
ius het woord niet mag voeren, nimmer in de delbat-
ten te betrekken? bij; de raadpleging van het ar
rest tegenwoordig waa geweest en hem onmiddellijk
in het gelijk gesteld had.
Maar toen het arrest Woensdag onder zijn oogen
kwam, verklaarde de heer Udoi: ik heb me teneenen-
maie vergist. Hiermee waa het geval afgeloopen,
dachten we. De heer Hdó moet echter bij; rustiger
nalezen dan Woensdag onder de vergadering geschie
den kon, tot het inzicht zijn gekomen, d'at Hij ten
onrechte de juistheid der betichting van verkeerd-le-
zen en de daaraan verbonden vermaning heeft aan
vaard. Wij hebben n.l. vernomen, dat hij1 in de eerst
volgende vergadering het woord zal vragen over een
persoonlijk feit, aldus die zaak opnieuw ter sprake
brengend.
Wie zich op het standpunt plaatst, dat B. en W.
aansprakelijk zijn voor den inhoud der bijlagen, zal
het misschien verwonderd hebben, dat de heer Boel
mans ter S'piö geheel van het college zweeg, doch
enkel den gemeente-controleur wilde disculpeeren.
Het grappige van het geval' is, dat het door B. en
W. op het arrest gebaseerde voorstel, waarbij, den
burgemeester het recht zou worden toegekend1 een
openbare vermakelijkheid te dóen stuiten bij verzium
van aangifte of niet voldoening van het verschuldig
de, zonder eenige motiveering werd ingetrokken.
Overigens haddón B. en W. eeniga wijzigingen op
de beide voor d'e tweede maal in behandeling komen
de verordeningen voorgesteld, waarvan de afschrif
ten toevallig da verslaggevers worden hier altijd,
het zij met groote erkentelijkheid verklaard, voortref
felijk op de hoogte gebracht van niet in de bijlagen
opgenomen voorstellen of amendementen de pers
tafel ni'et hadden bereikt. Het standpunt, dat de
verordening op hef heffen eener belasting op Open
bare Vermakelijkheden niet tot onbillijikhedón leidde,
was door hen verlaten, Na ernstige overweging was
het college tot de slotsom gekomen, dat de vrijstellin
gen voor „vereenigimgen in 't bezitvanrechtspersoon-
lijkh'eid of afdeelingen daarvan mits hier ter ste
de gezeteld en uitsluitend ondernomen of gegeven
ter bevordering van kunst, wetenschap, volksontwik
keling en volkswelvaart, voor zoover geen winst
wordt beoogd! of gemaakt anders dan ten bate van de
vereeniging of ©enig liefdadig doel" dienden te wor
den ingetrokken en dat enkel openbare vermakelijkhe
den, waarvan minstens de helft van de bruto, op
brengst wordt besteed voor een weldadig doel moeten
worden vrijgesteld. Had de heer Verkerk in de vo
rige vergadering, de vervalling-verklaring subsidiair
aangeprezen, thans waagde hij een niet zeer gelukki
ge en ook niet gelukte poging, om de toen door hem
primair bepleite vrijstellingen voor allen gehand
haafd te krijgen. Het debat ging in hoofdzaak
overhet bioscoopgevaar, gevaar op fiscaal ge
bied namelijk. Gevreesd! werd, dat de bioscoop-ex
ploitanten vereenigingetje zouden gaan spelen om
de verordening te kunnen ontduiken. Nu is dunkt
ons daarbij de kardinale vraag buiten bespreking ge
bleven b.1. deze: of onze belasting in die mate drukt
op het bezoek aan de bioscoopinrichtingen, dat haar
ondernemers tof dergelijke maatregelen zouden wil
len overgaan. Kwam die tij dl dan zou er bovendien
nog raadgeschaft kunnen worden.
Echter er bleek slechts weinig te worden gevoeld
voor het handhaven der vrijstellingen, ook al bleven
de bioscopen daarbuiten, en het voorstel van B. en
W. behaalde de overgroote meerderheid.
Door dit besluit heeft men aan eenige onbillijkhe
den in d'e heffing een einde gómaakt en de op
brengst der belasting, reeds aanzienlijker dan inden
tijd door menigeen zal zijn vermoed, nog verhoogd'.
Wij vreezen intusschen, dat men, door ©enerzijds
een bron van ontevredenheid ten deale te detepen
ten deele, immers propaganda-bijeenkomsten als bijv.
door Staatspensionneering belegd blijven, zoodra er
iets meer dan een redevoering gegeven wordt, ondier
de belasting vallen 1 aan den anderen kant eenige
nieuwe opengeboord heeft.
Zoodra de gewijzigd© verordening van kracht wordt,
zullen bijv, tal van vereenigingen, tot dusverre vrij
gesteld, er onder vallen. 'tNut, Toonkunst, zangver-
eenigingen, zijl allen zullen voortaan, zes uur voordat
zij een bijeenkomst houden of een concert geven
schriftelijk aangifte daarvan moeten doen ter ge
meente-secretarie. Zij1 allen zullen op de hoogst on
billijke wijze belasting hebben te betalen. Nemen wij
bijv. ©en zangvereeniging als Nieuw Leven, welker
kunstlievende leden f 2 per jaar contributie bijdra
gen. Dan dient allereerst er op gewezen te worden,
dat de gemeentelijke wetgever dit niet mogelijk acht.
Hij spreekt (art, 3). alleen van een contributie die
minder of die meer dan 2 per jaar bedraagt. Wordt
2 gerekend tof minder dan 2, dan moet belasting
betaald worden voor 1 per bezoeker, wordt 2 ge
rekend tot meer dan 2, dan moet betaald worden
naar 0.50 per bezoeker!
Wordt het bedrag op 0.50 gesteld en rekenen we
op een voile zaal, dan zal voor iedere uitvoering
15 belasting moeten worden betaald, hetgeen per
jaar wordt 30, terwijl dó vereeniging, gesteld zij
heeft 150 donateurs, per jaar 300 inbeurt, zood'at
in stede van 5 proeent 10 procent aan 'belasting
wordt betaald!
Wij. nemen 'tNut. De samenkomsten worden be
zocht door ongeveer 300 personen, er zijn 4 in het
jaar, zoodat dus voor 1200 belasting moet worden
betaald!, bet „belastbaar bedrag is 1200 maal 0.75
is 900 zood'at de belasting bedraagt 45. De con
tributie bedraagt 3, waarvan 1.50 moet worden
afgedragen aan bet hoofdbestuur, zood'at de leden
feitelijk betalen, 1.50 maal 160 is 240. Voor die
240 wordt 45 belasting betaald, dat is d'us bijna
20 procent!
Uit bovenstaande voorbeelden blijkt reeds voldoen
de dat een dórde behandeling van dó wijziging dezer
verord. beslist noodzakelijk is. Eh 't l'ijkt ons waar
lijk geeui gemakkelijke taak om de thans geopende
bronnen van ontevredenheid te dempen op een dus
danige wijze, dat men er geen last van ondervindt 1
Bij de tweede lezing van d'e verordening op het
heffen eener belasting op de honden zag de heer Udo
zijn voorstel om den aanslag voor waakhonden op
2.50 te stellen met de kleinst mogelijke meerder
heid! (9 tegen 8 stemmen) aangenomen. Zooal's men
weet, was in de vorige vergadering in strijd met de
Gemeentewet besloten, deze bondón voor vol aan te
zien. De burgemeester waarschuwde tegen de ver
hooging van deze waakhondenbelasting, die B. en W.
op 1.50 gesteld wild'en zien. En terecht de
Raad mocht het den vorigen keer gewenscht hebben
gevonden, waakhonden gelijk te stellen met andere
bonden en op grond daarvan thans de gelijkstelling
zoo dicht mogelijk wenschen te benaderen, vergeten
was destijds de bepaling der Gemeentewet, waarme
de men nu rekening had te houden. Aan de letter
der wet (mindere of geene belasting voor waakhon
den)1 is thans voldaan. Aan den geest echter Dat
zullen Gedeputeerde Staten hebben uit te maken.
TWEEDE KAMER.
Het plan van werkzaamheden der Tweedie Kamer
is, op 4 November, den dag van hervatting van de
werkzaamheden aan de orde te stellen de behandeling
van eenige spoedeischende ontwerpen: 5, 6 en 7 No
vember te bestemmen voor afdeelingsonderzoek, en
Dinsdag 11 November de beraadslaging over de In
dische begrooting 1914 aan te vangen.
In deze week zijn verschillende rapporteur-comfnis-
sies over hoofdstukken der Staatsbegrooting bijeen
geweest. Gisteravond vergadórden de rapporteurs
o ver binmenlandsche. zaken.
De samenstelling van bef afdeelingsverslag over de
algemeene beschouwingen vareiseht dit -jaar langdu
rige voorbereiding.
MINISTER BOSBOOM EN DEI A. S. FENSION-
NEERINGEN.
De N. Crt. bespreekt bet door ons aan de Tel. ont
leende bericht omtrent Minister Bosboom en de a. s.
pensionneering&n, dat „onmiskenbaar de bedoeling
beeft, om de openbare meening reeds voor de eerste
ontmoeting van dón Minister van Oorlog met de Sta-
ten-Generaa! te diens ongunste te bewerken."
„Ons tot de vrij algemeen „in militaire kringen"
bekende feiten bepalende, doen wij allereerst opmer
ken dat althans van een der genoemde opperoffieie-
ren, generaal Bruee, de ontslagaanvraag het departe
ment bereikt bad, lang voordat van het .optreden van
een opvolger van minister Colijn sprake was. Wat
de verhouding tnsschen den nieuwen minister en
den chef van den generalen staf betreft, komt bet
dengenen die met het karakter dezer beide heeien
bekend zijn, niet waarschijnlijk voor dat daaromtrent
zelfs aan overigens welingelichte zijden veel zal zijn
bekend gemaakt, maar in elk geval kan aan verbol
genheid over bet passeeren van kolonel- Bosboom als
sous-chef van den staf bij den nieuwen minister niet
worden gedacht, daar deze (naar aan ons en velen
bekend was) èn door minister Colijn èn door gene
raal Snijders zelf dringend en bij herhaling is aan
gezocht deze betrekking te aanvaarden hetgeen is
afgestuit op da weigering van den heer Bosboom, die
toen reeds zijn aanvraag om ontslag uit den dienst
had ingezonden. De voordracht éindelijk van den
heer Bosboom tot generaal, welke volgens den be
richtgever zo-u geschied zijn door den ministerraad
waarvan de benoemde zelf deel uitmaakte, is van mi
nister Colijn afkomstig en opgemaakt voor nog aan
dezen bekend was, wie zijn opvolger zou zijn.
Dit weinige reeds lijkt ons voldoende om den
geest waaraan da kwaadwillige praatjes in de Tel.
bun ontstaan danken, te signaleer en."
BOND VAN VRIJE LIBERALEN.
Naar De Fakkel meldt, zal de algemeene vergade
ring van den Bond van Vrije Liberalen gehouden
worden Zaterdag 15 November en 'Zondag 16 Nov.
ajs. te Amsterdam»
De vergadóring zal een huishoudelijk karakter dra-
gen en gewijd zijn aan een bespreking van d'e organi
satie en een in verband daarmee voor te stellen sta
tutenwijziging.
VRIJZ. DEM. BOND.
Op de agenda voer dó algemeene vergadering van
den Vrijzinnig-Democratischen Bond op Zaterdag 15
en Zondag 16 No<v. a.s, te Haarlem te houdón, komen
o.m. dó volgende punten van behandeling voor:
Recta van dir. D. Bos; „De crisis en hare oplos
sing".
Voorstellen' van het hoofdbestuur:
a. Samenwerking met de andere Vrijzinnige par
tijen;
b. oprichting van een politiek strijd- en propagan
dablad van den B-ond;
c. Organisatie en propaganda.
OUDi-MINISTER] A. 'S. T'ATMïA.
Naar „De Ned." verneemt hoopt morgenavond in
d'e Regentessekerk te 's^Gravenhage, voor het eerst
na zijn ministerschap dó. A. S. Talma een predik
beurt te vervullen.
KAMERVERKIEZING AMSTERDAM' III.
De R.-K. Kiesvereeniging in bet district Amster
dam III stelde in baar gisteravond gehouden verga
dering cand'idaat voor de Tweede Kamer (vacature-
Henri Polak) den heer O. L. Kuiper, secretaris van
d'en R.-K. Metaalwerker&bond'.
Gemengd nieuws.
ONEENIGHEID.
Naar men uit Veenendaal (U.) aan de N. R. Ct.
meldt, beeft de beer A. de Kl-erek, secretaris van de
burgerlijke gemeente, een klacht ingediend bij den
kerkeraad' van d'e Nedl Herv. Gemeente en 't classi
caal bestuur tegen da. M. Jongebreur „wegens het
opzettelijk tegen het lijf loopen 's avonds op de
Hoofdstraat." Ten minste twee personen meldt men
zijn getuige van dit geval.
Dit kan, dunkt -ons, voegt d'e redactie hieraan toe,
een interessante kwestie worden, vooral als nu van
zijn kant ds. Jongebreur den beer d-e Elerck be
schuldigt, bem tegen bet lijf geloopen te zijn, en wel
bij dezelfde gelegenheid 's avonds op dó Hoofdstraat.
Dezelfde getuigen kunnen bierbij dienst doen.
EEN TRUST.
De Tijd m-eldt, dat op de paardenmarkt te Ede zich
het geval voordeed, dat een 15-tal' reformpaarden van
rijkswege zouden worden verkocht. Door dó kooplie
den werd een afspraak gemaakt en met een 5(Mal
bepaaldó men de prijken, die zouden besteed' worden
en deze werden niet te hoog gesteld. Voor zeer lage
prijzen werden toen alle paarden door de trustman
nen opgekocht en nog dienzelfden middag opnieuw
verkocht voor aanmerkelijk hoogera prijzen.
ARMEWDOKTER-RAADSLID.
In d'e gemeente Anloo, gelegen tnsschen de Drent-
sche hoofdstad en de Groninger gemeente Wil'd'er-
vank, is dó verhouding tusschen de 'bewoners van
allerlei gemeentad'eelen niet te best. Het veenged'eel-
te en het zandgedeelte hebben verschillende belan
gen, die zich niet te best met elkaar verdragen.
Daarbij komt nog dat in de hoofdplaats van d'e ge
meente, te Annen, zeer dikwijls ongenoegen bestaat
tusschen den burgemeester Römelingh en den arts
Borema. Beiden zijn ze nog slechts weinige jaren in
Annen, doch da dokter is er reeds in geslaagd zich
populair te maken. De gemeente 'bouwt hem nu een
woning.
Wegens het overlijdón van een raadslid was er on
langs een tusschentijdsche verkiezing. En het nood
lot bracht als cand'idaten: den burgemeester en dón
dokter. In bet zuidelijke gemeentedóel' Eist heeft
men warm voor dó candid'atuur-Römelingh gestreden.
Doch dó andere dorpen waren machtiger en.de
dokter won het pleit. Op den stemmingsdag kwamen
eenige ingezetenen van het veengedeelte vernemen
hoe da tota'al-uitslag was, maar de burgemeester joeg
hen, ondór wie een raadslid was, van -het gemeente
huis, waarin de burgemeester woont. In de raadóver-
vergadering, d'ie volgde, interpelleerde een raadslid
over deze beleed'iging, doch de burgemeester weiger
de zich te verantwoorden en verwees hem naar dó
justitie.
De dokter moest nu zitting nemen. Maar, schrijft
het Hbld. verder, hijl was gemeentegeneesheer en had
een instructie, die hem aan den Raad' ondergeschikt
deed zijn. Dr. Borema vroeg den Raad1 al datgene te
dóen wat noodig was om hern in staat te stellen zit
ting te nemen, Dól burgemeester waarschuwde, niet
alles op losse schroeven te zetten. D© gemeente be
taalt 800 salaris. Maar een der raadsleden kwam
op het id'ee dr. B. ongevraagd eervol ontslag te geven
en de annen-praetijk voor 100 minder aan bem
„op ta dragen." Doodscbouw enl vaccinatie kan dan
voor d'at bedrag aan dr. Freie van Zuid-LaTen wor
den opgedragen. Eh aldus besloot die 'Raad.
In de Donderdag gehouden raadsvergadering wer
den d'e geloofsbrieven onderzocht; Een raadscommis
sie onderzocht ze en bad! geen bedenkingen, al ver
bloemde ze niet dat ze zich niet deskundig achtte.
De burgemeester zeide dat hij, indien dó Raad' tot
toelating mocht besluiten, daartegen toch bezwaren
bij het college van GecL Staten zou indienen. Met
op één na alg. stemmen ging d'e Raad' met de conclu
sie der commissie accoord, waarna die burgemeester
zijn voornemen herhaalde.
Da dorpsbewoners wachten hu met spanning af
wie het pleit zal winnen: hun dokter of hun burge
meester.
UIT KOEDIJK.
Vrijdagavond! had dia aangekondigde verkooping
van een landbouwerswoning met koolibergimg en ver
huring van 13 perceelen bouwland' plaats in bet lo
kaal van A. Bak, ten veTZoeke van dien eigenaar, den
heer D. die Ruiter. De landbouwerswoning ging ia
opbod! tot 2605 en werd: 375 afgemijnd dloer den
heer K. die Waal. De nu volgende verhuring ging
voor acht jaren. Huurders werden de volgende hoe
ren: perc. 1, 12 snees a 4 per snees K. Wortel, perc.
2, 21 snees a 3.50 per snees K. Wortel, perc. 3, 13
snees a 5.10 per snees S. Blom, perc. 3, 13 snees a
5.50 per snees U. Visser, perc. 5, 14 snees a 3.40
per snees M. Wortel, perc. 6, 12 snees a 2.80 per
snees T. IJts, perc. 7, 12 snees a 3.40 per snees M.
Pranger, perc. 8, 9 snees a 5.50 per snees G. Hart,
perc. 9, 19 snees a 5.20 per snees M. Pranger, perc.
10, 9 snees a 4.80 per snees K. de Waal, perc. 11,
13% snees a 4 per snees, perc. 12, 13% snees a
13% snees a 4 per snees, perc. 12, 13% snees a
bleef het bod! aan da verhuurder.
Om op te treden al's ledlen der jury voor het a.s.
nationaal concours vanwege het famfare-harmoniege-
zelschap K. n. A. alhier, zijn bereid gevonden de
heeren Van Aken, Amersfoort; Stenz, Tilburg en
Maas te Alkmaar.
UIT WARMENHUIZEN.
De heer Verlaak, die 15 Sept. j.U hier als onderwij
zer in betrekking trad, zal tegen 1 Jan. 1914 ontsilag
aanvragen wegens zijne 'benoeming als hoof dl te Gees
teren (Limb.)
UIT' WIERFN1GERWAARD'.
De heeren Jb. Zijp Hz. en F. A. F. Groneman al
hier zijn Vrijdag, 2e October, ingevolge .eervolle uit-
nood'iging op audiëntie geweest bij H. Ml de Ko
ningin ten paleize t© Amsterdam.
OVERGEPLAATST.
Met ingang van 1 November is de heer W. A. J.
de Bunje, rijkskl. 3e kl., van Contr. grondbel. Roer-
mand (t.) overgeplaatst naar contr. gTondbal. Alk
maar (t.).
MANDOLINE-ENSEMBLE.
Sedert de vestiging van den heer H. A. Maas als
stads muziek-directeur, is in Alkmaar de mandoline
zeer in zwang gekomen. De heer M. gaf n.m. onder
wijs op genoemd instrument en kreeg langzamerhand
heel wat Leerlingen. Dit bracht hem op het idee een
mandoline-ensemble-klaas© in het leven te roepen,
die 1 November 1912' werd opgericht. Met dit en
semble, waarin ook dames zijn, gaf de leeraar gister
avond een invitatie-concert.
Allerlei soort nummers waaronder aardige
stu'kjes van den heer M. werden er gespeeld, oi a.
walsen, marscben, barcarolle's, een fantaisie enz.
Nummer 1 a. b. e. werd' uitgevoerd door mandoli
nes, mandóla, gitaar en klavier, dó nummers 3, 6 en
7 a. b. c. door mandoline's, gitaar, en luit, waarbij
zich in het „Ave Maria" van Schubert nog d'e viool
voegde. Solisten waren er ook. De jongeheer E. de
Boer speelde met klavierbegeleiding twee nummers
voor mandoline; d© beer O. Arek twee stukjes voor
cither.
