DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Algemeens Ledenvergadering
Ho» 250
Honderd en vijftiende jaargang.
1918.
MAANDAG
27 OCTOBER.
Alkmaarsche
Huishoud- en Industrieschool.
FEUILLETON.
Yrijdag 31 October 1913,
Onder Suggestie.
op
BINNENLAND.
Ingezetenen der gemeente, die in aanmerking wen-
schen te komen voor de vervulling der betrekking
van assistent-waagineester op eene jaarlijksche
bezoldiging van f 250, om uitfluitend dienst te doen
gedurende de Vrijdagsche kaasmarkt, worden uitge-
noodigd hunne stukken (adres op zegel) in te zenden
aan het Gemeentebestuur vóór 3 November a.s.
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen ter algemeene kennis, dat heden op de
gemeente-secretarie ter visie is gelegd het aan hen
ingediende verzoek met bijlagen van A. LEEGWA
TER rijwielhersteller aldaar, om vergunning tot het
oprichten van een moffeloven en een veldsmidse in het
perceel Hoogstraat, Wijk B, No. 1.
Bezwaren tegen deze oprichting kunnen worden in
gediend ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op
Maandag 10 November e.k., 's voormiddags te elf
uur en schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende
drie dagen vóór gemelden dag kan de verzoeker en
hij, die bezwaren heeft ingebracht, op de secretarie
dezer gemeente van de terzake ingekomen schrif
turen kennis nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Alkmaar, 27 October 1918.
'h namiddag» 3 uur.
1. Notulen.
2. Begrooting voor 1914.
8. Benoeming van de Financieels Commissie.
4. Benoeming van een nieuw bestuurslid in de
plaats van den Heer J. A. HUISKEN.
5. Rondvraag.
6. Sluiting.
C. M. EITS—NEIJENHUIJS,
Secretaresse.
27 October;
Het gebeurt niet dikwijls, dat er voor een buiten-
iandsch politiek weekoverzicht zooveel stof te behan
delen is, al® er vandaag valt te overziten. Elk rijk
leeft wel iets, d!at die vermelding waard is.
In Duitscblandl heeft de Kroonprins, die
ie politiek van den verantwoordelijken kanselier' in
take de Brumsiwijksche troonopvolging had afge
keurd, wijl hij' die besliste verklaring van prins Eïnst
August, zijn zwager, eischte, dat deze afstand zou
doen van alle rechten op den troon van Hannover,
bakzeil gehaald en zich na een onderhoud met zijn
Keizerlijken vad'er, dat niet al te vriendschappelijk
moet zijn geweest, verklaard' vóór het beleid der re
geering.
Na de oplossing van deze onaangename politieke
familie-aangelegenheid is Keizer Wilhelm welgemoed
naar Konopisjt gegaan om daar met den Oosten-
rij k s e h e n troom-opvoïger Frans Ferdinand' te ja
gen, terwijl hij1 gisteren op Schönbrunn den grijzen
keizer Frans Jozef heeft bezocht die bladen verze
keren, dat de bedde monarchen elkaar op buitenge
woon hartelijke wijze hebben begroet en elkaar heb
ben omhelsd alsofde ltezer(es) vuile dit zelf
maar aan.
Roman naar het Duitsch van
C. CROME SOHWIENING.
40) o—
Van Kinschoten klemde zijn hand om de leuning
van den stoel, die naast het bed stond. Zijn gezicht
zag vaalbleek, Alles woedde en krioelde in zijn hoofd.
Het bleeke, jonge meisje, dat daar zoo' aandoenlijk
schoon voor hern Tag in een toestand waarvan hij
zich geen rekenschap kon geven, het meisje, dlat zóer
van nabij' betrokken was in een misdaad zij was
het kind' van zijn vaders zuster, zijn eigen nichtjel
Met de ijzeren wilskracht, die de man door zijn vak
over zich zelf verkregen had, drong hij de aandoening
terug, die hem haast belette te spreken.
„U noemdle Potter, dié zich zelf ook professor
Fergus noemde, uw oom. Was d'at d'e broer van .uw
vader?"
Ademloos van spanning wachtte hij' haar antwoord
af.
„Het is wel zoo - hij1 heeft mij opgevoed hij
was ernstig en streng; maar naast het zachte gezicht
van die vrouw die mij: in haar armen hield zie ik
nog een ander gezicht ik kan niet meer zien
het wordt d'onker om mij: heen," zeidie Lizzie met
nauw hoorbare stem.
„Maak er voor vandaag een einde aan," sprak de
dokter zachtjes.
„Nog één ding. Zou u het verband om haar vinger
willen losmaken, als 't u blieft?"
„Het is een gewone snede door een scherp voor
werp veroorzaakt."
„Ik moet het zien!"
Schouderophalend voldeed1 de dokter aan zijn ver
langen. „Kijk maar, de randen beginnen zich reeds
te sluiten."
Dit bezoek is ook een familie-aangelegenheid, wel
ke ongetwijfeld evenzeer een politiek tintje heeft.
Het boterde den laatsten tijd niet al te best tusscben
de beide bondlgenooten aan Donau en Spree, uiteen-
loopende belangen en wenschen inzake de Balkanaan
gelegenheden leidde tot verschil van inzicht, dat wel
eenige verwijdering scheen tengevolge te hebben.
Men was er in Duitschland weinig op 'belust om zich
ter wille van Oostenrijk in'npolitiekBalkan-avontuur
te wagen' en 'twas in de Duitsche landen een heele
opluchting, toen men vernam, dat Servië voer het
Oostenrijksch dreigement was gezwicht en zijn troe
pen uit het nieti-Servische gebied teruggeroepen had.
Het bezoek nu geeft te kennen, dat ondanks alles
de Duitsch-Oostenrijksche betrekkingen uitstekend
gebleken zijn-
De Fransche bladen hadden het erg druk
over de radicale partij, die een crisis doormaakt. De
ze partij is numeriek de sterkste in de republiek,
doch haar invloed is daaraan niet geëvenredi'gd, zij
heeft weinig te zeggen in de regeering en de leiden
de politici zijn niet uit haar gelederen voortgekomen.
De partij1 heeft zich gehouden buiten de politiek,
welke thans is verpersoonlijkt in de figuur van den
president, den heer Poincaré, eten politiek van „de
eendracht van het land" en van nationale bevredi
ging.
De partij is bijeengekomen te Pau en' daar is een
motie aangenomen, welke gericht was tegen den pre
sident der republiek, tegen diens popul'airitedt, tegen
diens persoon. Den volgenden dag werd de motie te
midden van hevig kabaal ingetrokken, maar het feit,
bewijst, dat het er in den boezem der eertijds zoo
machtige partij' vreemd uitziet.
In Engeland heeft de minister-president, de
heer Asquith, nog eens een krachtig pleidooi gehou
den voor die zelfrageering aan Ierland. De regeering
zou zich niet bang 'laten maken door de oproerige
beweging van Ulster, maar de wet doorvoeren, gelijk
hij beloofd had, al was hij bereid bemiddelingsvoor
stellen in overweging te nemen. Om twee redenen
werd een vergelijk d'ocr den minister-president wen-
echelij'k geacht: voor het welzijuJ van Ierland in de
toekomst en als blijvende en stevige grondslag, waar
op voortdurend gebouwd kan warden, zonder gevaar
van partijtwisten.
Overigens betoogde hij, dat de land^politiek van
minister Lloyd George de volle instemming van het
geheeie kabinet heeft. Het zijn wel meer ingrijpende
wijzigingen, welke voorgesteld worden om de pach
ters te beschermen, den stroom landverhuizers naar
het eigen land te lteid'en, d'esni landarbeiders behoor
lijke levensvoorwaarden te verschaffen en het be
staande jachtrecht, dat leidt tot verwaarde ozing van
land en bewoners, te hervormen. De regeering praat
niet over de misstanden, zij' pakt aan en zijl durft te
komen met maatregelen, welke wel zeer ingrijpen in
het eigendomsrecht, maar welke noodig zijn in een
land, waar het eigendomsrecht zoo zeer verouderd is
en tot zulke uitwassen leidt als dit in Engeland
het geval is'.
Koningsgezindten hebben deze week in Portu
gal weer eens een poging de hoeveelste? ge-
daan, om de republiek ten val te brengen. En even
als hare voorgangsters is ook deze poging mislukt.
Toch geeft het te denken, dat telkens maar weer ge
tracht wordt om aan het repubUkeinsche bewind een
einde te maken, een bewind, dat tot dusverre er niet
in geslaagd is, d'e verwachtingen te vervullen, welke
zijn 'komst heeft opgewekt. Wanneer er eens een an-
„Kan de wond ontstaan zijn door het snijden van
glas?"
„Dat is heel best mogelijk."
„Dan verzoek ik u vriendelijk dokter, mij op uw
kamer nog eenige vragen te willen beantwoorden."
„Gaarne."
Lizzie scheen ingeslapen te zijn. Een rustig, vreed
zaam lachje speelde om haar fijnen, bleeken mond.
Precies een kind d'at ingeslapen is in da armen van
haar moeder.
„Ik moet u iets mededeelen," zeida d'e commissaris
in de kamer van d'en dokter gekomen. Dit zonderlin
ge meisje is in een misdaad' betrokken, waarvan ik
met de opsporing belast bent"
De geneesheer schuddte het hoofd.
„Zij: kan ook tegen haar wil, zelfs buiten haar we
ten, gedwongen zijn geweest er aan deel' te nemen."
„Hoe kan d'at?" riep van Kinschoten.
„De toestand waarin zij' op 't oogenblik verkeert
heeft miji haar beter leeren kennen. Wanneer' die
Botter, zooals u hem noemt of professor Fergus over
een genoegzame dosis magnetische kracht kan be
schikken, dan kan zij zeer goed door zijn' wil tot een
d'aad zijn gedwongen, waarvan zij hoegenaamd nietB
weet."
„Zijn zulke gevallen id d'e wetenschappelijke we
reld' bekend?"
„Ja zeker. Suggestie bestaat, het ingieten van zijn
wil in den geest van een ander, d'aar is geen twijfel
aan. En d'at dit meisje, wier l'ot iemand' meer dan
gewoon ter harte gaat, voor suggestiaven invloed' vat
baar is, kan men aan haar geheelen toestand' zien."
„Beschouwt u haar toestand al's gevaarlijk?"
»Ik geloof, dut zij uiterst zwak is, zoowel lichame
lijk als geestelijk. Er hebben zich nog geen kentee-
kenem geopenbaard! van een bijzondere ziekte, maar
het gebeurt somtijds, dat zulke persoontjes uitgaan
als een nachtkaarsje. Zij, heeft iets vreemds niet
waar en iets bovennatuurlijks."
„En nu nog een' laatste vraag, dokter. Gelooft u
dat het mogelijk is d'at een persoon, in zulk een toe
stand van slaapwandelaarster gebracht, onder den in-
dere leider der monarchistische beweging waB dan
Manuel, zou het wel eens heel anders hebben kunnen
loepen 1
Spanje heeft een minister-crisis. Het liberale
kabinet Romanones, voortzetting sinds 12 'Novem
ber 1912 van het bekende ministerie-C;analJejas, is
heengegaan. Die crisis was te voorzien en enkel de
wen&ch, d'at men da Fransche gasten niet te Madrid
wilde laten ontvangen door demissionnaixe minis
ters, deed de bijeenroeping d'er volksvertegenwoordi
ging en daardoor het ministerieele échec uitstellen.
Zaterdag kwam de volksvertegenwoordiging bijeen
en Zaterdag brak de crisis uitl In den Senaat werd
de slag aan het kabinet geleverd, een motie van ver
trouwen werd verworpen met drie stemmen meer
derheid (103 voor, 106 tegen), daar met de conser
vatieven een aantal dlisidenten uit de liberale partij,
die onder 'leiding van den oudl-minister Garcia Prieto
stonden, tegenstemden.
Koning Al'fonso bevond zich door dit votum in
een lastig parket. Hij voor zich zou wel graag zien,
dat de liberalen aan het bewind bleven, totdat de
mandaten der afgevaardigden ten einde liepen. Maar
de heer Garcia Prieto zou niet in staat zijn met de
huidige volksvertegenwoordiging te regeeren en de
koning is geen vriend van Kamer-ontbinding. De
meest voor de hand liggende oplossing was, dat al
thans de conservatieven gevraagd werden een kabi
net samen te stellen. Die weg is dan ook ingeslagen:
de heer Maura, de conservatieve leider, wtel'bekend
uit den Ferrer-tijd, is gevraagd, doch heeft gewei
gerd.
In Italië hebben gisteren de verkiezingen voor
da volksvertegenwoordiging plaats gehad. Men weet,
dat de heer Gioletti een milliaen nieuwe kiezers
heeft gemaakt, terwijl van het 'kiesrecht alleen maar
waren uitgesloten, d'ie lezen noch schrijiven konden,
of die het niet verdienden.
Dank zijl deze nieuwe elementen is de voorberei
ding der verkiezingen zeer rumoerig geweest, is er
gevochten, gesneden en geschoten. En om het den
heeren nieuwe kiezers wat gemakkelijk te maken,
"werd op het stembriefje behalve den naam, het por
tret van den canddldaat afgedrukt voor de kiezers
dia niet lezen 'konden! Er' zijn 503 mandaten en
1878 Candida ten wat niet zoo heel veel is! Het
grappige is echter, dat op de republikeinen na, zich
bijna allen vóór de tegenwoordige regeering ver
klaard! hebben! Zoodat dte regeering helt altijd wint!
Ook in Mexico moest men gisteren een presi
dent kiezen. De voorloopige president Huerta, een
dictator, zal wel gekozen werden.
Maar dan zijn d'e poppen aan hteti dansend De
president d'er Vereenigde Staten, Wilson, weigert
namelijk dezen Mexikaanschen collega te erkennen.
Hij vindit, dat de man niet op eerlijke wijze is geko
zen en d'e Amerikaansche belanghebbenden als de
Standard! Gil Company hebben daarvan handig ge
profiteerd om een Amerikaansche inmenging in d'e
Maxikaanscha zaken te bewerken.
Er is noig één vleugje van hoop: Huerta heeft te
kennen gegeven, dlat, mochten er te weinig stemmen
worden uitgebracht, hij voor'loopig president wil
blijven. Dan zou Amerika niet behoeven op te tre
den, een optredten> waarvan met name Engeland' niet
gediend moet zijn.
President Wilson heeft intusschen een redevoe
ring gehouden, waarin hij' betoogde, dat er in Ameri
ka nergens een regeering mocht zijn, die niet steun
de op d'en will des volks en dat men daarover op het
vloed van den wil van een ander met bovennatuurlij
ke krachten begiftigd wordt, dat zij op een zeer ge
vaarlijken weg niet valt, niet struikelt zelfs, dat zij
in staat gesteld wordt tot daden d'ie een gewoon li
chaam in de versta verte niet zou kunnen volbren
gen
„Ja zeker, zonder eanigen twijfel. Ik zelf ben ge
tuige geweest van zulke diaden, dia van ongelooflijke
kracht en handigheid1 getuigdten, d'adten waartoe de
persoon zonder suggestie niet in staat geweest zou
zijn, Het arme kind' hier in de kamer kan tot aller
lei slechte doeleinden gebruikt zijn, d'at is mogelijk,
maar haar ziel weet niets van d'e boosheid der we
reld; als ik mij daarin vergis moet ik al een slecht
psycholoog zijn."
„Ik dank u zeer, dokter," zeid'e van Kinschoten
met een zucht van verlichting. „Ik hoop van gan-
scher harte d'at het jonge meisje van iedere smet mag
worden gezuiverd."
De commissaris vertrok. Zijn besluit was genomen.
Voordat hij verdere maatregelen kon en mocht ne
men, moest hij den chef der Haagsche politie d'e ge
schiedenis van d!en ring mededeelen en zich schikken
naar hetgeen die zou willen beslissen.
De chef liet hem dadelijk bij; zich komen'; hij kwam
hem reeds op den dreimpel tegemoet. „U ziet er
slecht uit, mijnheer van Rinsehoten," zeide hij, met
een onderzoekenden' blik den jongen man aanziende.
„Ik wou u gaarne iets mededeelen," zeide de com
missaris. Hij bleef staan bij den stoel, dien de chef
hem aanbood.
„Dat u zelf betreft?" vroeg deze verbaasd.
„Iets dat met den diefstal in het Huis ten Bosch
in, verband staat en waar, zoo ik vrees, ook mijn
eigen familie in betrokken is."
„Dat is niet mogelijk."
„En toch is het zoel" Van Rinsehoten vertelde
hoe hij ontsteld was geweest bij het vindten van den
ring en zoo vervolgens deelld'e hij) alles mede wat hij
wist tot zijn ontmoeting met Lizzie Potter toe. De
chef luisterde met toenemende spanning. Toen de
commissaris da beschouwing van den dokter er bij
Westelijke halfrond wei evenzeer zou denken.
Aan duidelijkheid laat dit niets te wenschen over!
Wij zullen dte volgendte week zien, in hoeverre deze
waarschuwing-op-het-allerilaatste-moment noodig is
geweest
HET INDISCHE BELEID.
Het weekblad' „Dte Werel'dl" schrijft:
Zooals men weet heeft de nieuwe minister vat Ko
loniën kort ha zijn optreden verklaard, dat er voor
hem geen enkele reden bestond om1 een vervroegd af
treden van den gouverneur-generaal Idenburg te be
vorderen, Naar aanleiding dezer verklaring is thana
in het voorloopig verslag der Tweede Kamer over da
Indische begrooting de vraag gesteld, „of met den
landvoogd over de te volgen gedragslijn is onderhan
deld." Zoo ja, dan zou men gaarne de hieromtrent
gewisselde telegrammen overgelegd zien.
Wij weten niet, of de minister van Koloniën tele
grammen met den heer Idenburg heeft gewisseld
over die door dezen in de laatste jaren gevolgde
schoolpolitiek waarom het eigenlijk gaat. Maar
wel' kunnen wijl dte' aandacht vestigen'op een feit
waaruit men zou kunnen afleiden d'at die 'heer Iden
burg inderdaad rekening houdt met d'en bij: de laat
ste verkiezingen gebleken volkswil. Het minasterie-
Cort van der Linden trad eind-Augustus op. In het
te Semarang verschijnend dagblad' De Locomotief
van 17 September cLa.v. leizen wij1:
„De landVoogd heeft naar die bestuurshoofdten in
de Buitenbezittingen een circulaire laten uitgaan
waarin op beperking van de subsidieering van het
zen dings onderwijs wordt aangedrongen. Ook zonder
eenige politieke flair te vermoeden, kan het voor den
landvoogd slechts een' gelukkige omstandigheid hee-
ten, d'at de noodzakelijkheid van deze circulaire juist
nu werd! gevoeld. Een samenloop der dingen, welken
wij overigens niett betreuren.
„Iets anders is het, of misbruiken, welke door dit
rondschrijven worden vastgesteld, niet reeds veel
vroeger tot Buitenzorg had'd'en moeten doordringen
of, zoo zij' er reedis vroeger bekend waren, niet dade
lijk naar buiten hadden moeten worden gebracht»
In dte circulaire zegt dte regeering welke, men
kan nooit weten, nog eens mededeelt, in beginsel te
gen sub&idieering van het zendingsondterwijs niet het
minste bezwaar te hebben dat er bij' die subsidiee-
ring uit de landschapskassen volkomen stelselloos
heid heerscht niet alleen, maar dat het zelfs is voor
gekomen, dat de subsidies hooger waren dan de kos
ten van het enderwijs, en, nog erger, d'at soms ook
de bestuurder van eenig landschap zich schriftelijk
verbond to't het subsidlieeren van scholen, waaraan in
het geheel geen behoefte bestond. Zoo staat het ar
letterlijk."
De heer Idenburg nam alzoo reedis een maatregel
om het opdringen van specifiek christelijk onderwijs
aan de inlanders te temperen. En er blijkt uit die
circulaire, hoe ver men in de buitenbezittingen reeds
was gegaan in die richting door de kersteningspoli-
tieik deT laatste jaren aangegeven!
Thans, na dte verkiezingen van Juni en na het op-
tredten van den nieuwen minister van Koloniën heeft
dte heer Idenburg plotseling ontdekt dat zijn arnte-
naren verder warenl gegaan dan hij 'bedoeld had. Is
deze ontdekking, op dit moment, toeval, of houdt zij
verband met dte veranderde omstandigheden?
Na dte verkLarih'g van minister Pleyte was dte xecht-
sche pera er terstond! bijl om te betoogen dat dte heer
Id'enburg zeer zeker géén water in zijn wijn zou doen,
géén rekening zou houden met dte stembusuitspraak.
Daarvoor was hij een man van een te vast karakter.
Wij weten niet, of er overleg heeft plaatsgehad
tusschen de heeren Pleyte en Idenburg. Doch uit
bovenvermelde circulaire aan dte bestuurshoofden in
de Buitenbezittingen blijkt ten dteideïijkster, dat ze
kere tempering van d'e karsteningspolitiek is inge
treden, in zoover thans ontdekt is dat die ambtenaren,
op aandrijven dter overmoedig gteword'en zending, ver
der gingen dan de subsidiebepalingen voorschreven
en dat daaraan thans alvast paal eri perk is gesteld.
voegde, stond hij opgewondten van- zijn stoel op.
„En u gelooft dat het mogelijk is dat dit meisje
in zulk een toestand' den diefstal heeft ten uitvoer
gebracht -dus geheel' buiten haar eigenj wil?"
„Ik beschouw het niet alleen als een mogelijkheid
- maar als een feit waar niet meer aan te twijfelen
is. Zijl heeft een wond' aan haar vinger, zij' is klein
en elegant; zij' heeft de buitengewoon grootte bezwa
ren van dten weg die iedtere wakende ten val' hadden
gebracht, in haar slaap met glans overwonnen. Zij is
zonder twijfel nauw verwant aan dte persoon die het
eerst dezen ring in bezit heeft gehad, en dat was- de
zuster van mijn vad'er, die twintig jaar geiteden met
een Amerikaan, dien ziji liefhad, naar Amerika ver
trokken is en waar wij' na dien tijd nooit meer iets
van gethoiord hebben. Met het oog op die omstandig
heden verzoek ik u mij' verder te ontheffen van het
opsporen dezer zaak."
De chef van politie legde zijn hand op van Rin-
scbotens schouder. „Neen van Kinschoten, daar
kan ik niet op ingaan. Uit alles blijkt dat wij met
een slachtoffer en niet met een misdadigster te ma
ken hebben!. U is het best in staat d'en sluier op te
heffen, die over het verlted'en hangt. Al's wij ons van
dien booswicht konden meester maken, zouden wij
den sleutel tot het geheim in handen hebben. Op
bem^ moeten wij in de eerste plaats al' otnze aandacht
vestigen. U kunt alles aanwenden wat ons ten
dienste staat. Kunt u niet een signalement van
hem krijgen?"
„Ik weet waar hij in Rotterdam' gelogeerd heeft!"
„Laat zijn signalement telegrafisch overal versprei
den! Geloof mij, waarde van Kinschoten, op dit
oogenblik heb ik een voorgevoel dat alle duistere
wolken zullen optrekken, werkelijk!"
D'e commissaris boog onderdanig en vertrok,
s Middags was hij1 in Rotterdam, waar hij' de wedu
we Blasma en de lersche Peggy een scherp verhoor
liet ondergaan. Daarna werd het signalement tele
grafisch in alle richtingen verspreid.
I^ordt vervolgd^.
