DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. [00 op Woensdag 12 November 1913, Sfo. 255. Honderd en yijftiende jaargang. 1913. ZATERDAG 1 NOVEMBER. to Alkmaar9 BURGERLIJKE STAND. Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,— Afzonderlijke nummers 3 Cents Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertentiën Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. BINNENLAND. SPROKKELINGEN. DE DOKTOREN VAN VROEGER. IR ia VI HINDERWET. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter aligemeene kennis, dat zij bij hun besluit van heden, onder voorwaarden, ver gunning hebben verleend aan J. VAN TIL, alhier, tot het oprichten van drie eleotro-motoren, resp. twee van 3 en één van 1 P.K., dienende tot het drij ven van houtbewerkingmachines, in het perceel Bo- terstaat A 20. Alkmaar, 30 October 1913. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. RIPPING, Voorzitter. DONATH, Secretaris. aar BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter algemeens kennis, dat door dien Raad) dier gemeente in zijne vergadering van 15 October 1.1'. ie vastgesteld! e,ene op heden afgekondig de varordening betreffende den Burgerlijken Stand, waarvan artikel 0 luidt als volgt: Dd 'bureaux van den burgerlijken stand zijn op el'keo. werkdag voor het publiek geopend van deB voormiddags 9 tot des namiddags 2 uur. In spoedeis-chende gevallen bestaat bovendien ge legenheid op den Zondag en op daarmede gelijkge stelde dagen aangifte te doen van geboorten en over lijden. Met den Zondag worden ten dteize gelijkgesteld de Nieuwjaarsdag, da Christelijke tlweeda Paasch- en Pinksterdagen, de beid'e Kerstdagen, da Hemelvaarts dag en de verjaardag der Koningin. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. RIPPING, Voorzitter. DONATH, Secretaris. Alkmaar, den 23 October 1913. Gemengd nieuws. UIT SCHOORL. Gistermorgen negen uur vergaderde de Raad in voltallige zitting. De notulen werden onveranderd goedgekeurd. Medegedeeld werd' door den voorzitter, dat 30 September overeenkomstig de boeken in !kas van den gemeente-ontvanger was j 5760.51. De heeren P. Stoop, O. Duin en J. Kroon hadden bericht ingezonden dat zij hunne herbenoeming tot leden van het Burgerlijk Armbestuur, hebben aange nomen. Van den télefoonhoudér was het verzoek ingdko- men zijn salaris met 75 te verhoogen. Van het onderwijzend personeel was het verzoek ingekomen d'e salarissen te herzien. Het 'fanfarecorps „De Vriendschap" verzocht om een subsidie van 100. De commissie voor het organiseeren van een land bouwtentoonstelling in 1914 te Schagen verzocht een bijdrage voor het waarborgfonds. Van den Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid' was een schrijven ingekomen waarin te kennen werd' gegeven, dat Z.Eidl. de in vorige vergadering geno men beslissing inzake het onteigeningsplan met het oog op het vreemdelingenverkeer en de toekomst van Schoorl ten zeerste betreurde. Mede waren een drietal declaraties, verhand hou dende met deze geschiedenis, ingekomen, n.l. één van den heer Van Bergen Henegouwen te 's-Gravenhage, groot 828, één van den heer J. Muijs te Alkmaar, groot 100, en één van mr. Offers te Alkmaar, groot 60.95. De begrooting van het Burgerlijk Armbestuur sloot met een bedrag van 1435 in ontvangst en uit gaven, zoodat de subsidie van dé gemeente, groot 200, in baan geheel noodig is. De voorzitter deelde mede, dat de kosten voor de pensionneering van gemeente-ambtenaren, indien de gemeente de geheele kosten op zich neemt, 400 zul len bedragen. B. en W. meenden in deze zaak geen voorstel te moéten doen, omdat de voorzitter hierbij persoonlijk betrokken is. De heer Co-uwenhoven achtte het gewenscht, dat B. en W. in een volgende vergadering met voorstel len kwamen. Hiertoe werd besloten. De voorzitter verklaarde zich alsdan van stemming te zullen onthouden. De vergadering ging hierop in geheime zitting, die een paar uur duurde. Om kwart over twaalf werd' de vergadering her opend. De voorzitter deelde medle, dat de hegrooting aan ving met een bedrag groot 2494,23V2 als batig sal do, dit was feitelijk een nadeelig saldo van 5.75V2, omdat hierin is 'begrepen een bedrag groot 2500, dat nog nader geregeld moet word'en. Voor opbrengst gemeente-eigendommen kwam een bedrag van 5673.85 op de begrooting voor. Voor de opcenten een bedrag van 2069.38, ter wijl de belasting op een bedrag van 6570,38 is ge raamd. De totaal-ontvangst is geraamd op een beT drag van 22110.085. In verband hiermede deelde de voorzitter med'e, dat de Raad besloten had het heffingspercentage voor den H. O. van 2 pet. op 2V2 pet. te brengen. De uitgaven werden geraamd op 19675.85, zoodat de begrooting een waarschijnlijk saldo van ,2434.23s aanwijst. Met algemeene stemmen werd d# bagroo- ting aldus vastgesteld. De voorzitter1 deelde mede, dat besloten wast het adres van het onderwijzend personeel in handen van B. en W. te stellen om -advies. Inzake subsidie fanfarecorps stalden B. en W. voor op nader te regelen voorwaarde 50 te geven. Het verzoek van de afd'eeling Schagen van de Hol- landsche Maatschappij van Landbouw werd om ad vies in handen gesteld van B. en W., zo-o ook het ver zoek van den telefoonhouder. Voor het geven van Herhaling,sonderwijts te Groet en te Schoorl, dat met 1 November zal aanvangen, welk onderwijs te Groet zal beginnen met acht jon gens en vijf meisjes en te Schoorl met zeven jongens en twee meisjes, warden benoemd te Groet alia hoofd de heer Koffenberig, als leerkracht mej. v. d. Brand en de heer Sieserling, te Schoorl als hoofd de heer Boon, als leerkrachten mej. Elesch en de heer Kei zer. De suppletoire hegrooting voor den H. O. werd vastgesteld op een bedrag van 52, voor de honden belasting op een bedrag van 17. Voor den pensioengrondslag werd het salaris van den dokter op een bedrag van 1000 vastgesteld. Voor den telefoonhonder op een bedrag van 75. Ter behandeling van eenige reclames ging de Raad hierna, daar d,e. rondvraag niets opleverde, in comité. DE LENGTE VAN DE EUROPEANEN. Een EngeLsoh -arts heeft studie gemaakt van de lengte der verschillende Europeesche volkeren. Over het algemeen waren da werkmansvolkeren grooter dan de boerenvolken. De gemiddelde lengte van het Anglo-Saxische ras, dat aan het hoofd' van deze lijst skaat is 1.74 M. Het gemiddelde van d'e Noren, Denen, Zweden en Hon garen is 1.67 M. De Russen, Zwitsers en Belgen me ten gemiddeld 1.66s M., die Eranschen 1.65 >M. De Duit-schar is 1.65 M. lang, uitgezonderd) dé bevolking van Beieren, die 1.71 M. lang is. De lengte neemt af voor de Balkan/volkeren: d© Bulgaren zijn 1.64 M., de Grielken 1.60 M. lang. De gemiddelde lengte dér Turken is- 1.65 M, De Spanjaarden en Italianen zijn de klleins-ten, ze zij-n gemiddeld' 1.57 M. lang. Deze cijfers- slaan o-p de gezamenlijke bevolking- dér landen; er is geen rekening gehouden met het feit, dat d-e lengte der bevolking van eenzelfde land dikwijls in iedere provincie verschilt. ITALIë's GROOTSTE BURGER. Het is een merkwaardig man, Italië's groots-te bur ger, de minister-president Giolitti, die Maandag j.l. zijn zeventigsten verjaardiag vierde. Nooit heeft sinds Bismarcks tijden een moderne staat zoo sterk onder den invloed gestaan van één enkele persoon lijkheid1 als- h-et Italië van thans onder dien van de zen grijsaard. M-en heeft hem een dictator .genoemd ten onrechte. Italië zou zich niet door een dicta tor laten regeeren. Ital'ilë regeert zich zelf door Gio-litti, dem man van het nuchtere oordéel,, het ge zonde streven, de eerlijke vlijt, de sterke kracht, in wi-en de wil dier natie verpersoonlijkt is. Een over weldigende persoonlijkheid i.s hij niet, maar hij doet wat elke verstandige en vaderlandslievende Italiaan wil, hij doet, wat elke politiek denkende Italiaan voor juist houdt. Giolitti regeert Italië, zopals de Italiaansche huisvader zijn gezin regeert. Zijn auto riteit is die van een- streng, braaf, nauwgezet gezins hoofd'. Daarom heeft iedér begrip van w-at hij dbet en hoe hij het doet. Men is het lang niet altijd met hem eens, men voegt zich volstrekt niet steeds met groote geestdkift naar zijn wil, maar men scjiikt zich naar hem, omdat m-en nu eenmaal weet, dat er ge zag moet wezen. Men voegt zich naar hem, o-md'at men heeft loeren inzien, dat het gezin Itali'ë met Gi olitti als hoofd voorspoed beeft genoten, -in-vloed'rijk geworden is, aanzien heeft verworven. De familie komt vooruit en daarvan hebben allen voordeed. Giolitti is totaal ongevoelig voor uiterlijkheden. Hij woont in een gewoon burgerhuis. In het open baar, aan het hof, verschijnt hij bijna nooit. Voor representatie heeft hij geen tijd. Hij geeft geen avondjes, geen recepties. Wanneer hij eens- een uur tje uitspanning zoekt, gaat hij naar schouwburg of opera,maar nooit ziet men hem in ©en' ministerieel© loge zitten. Deze merkwaardige man vestigde het eerst de aan dacht op zich als^ bekwaam en eerlijk rekenmeester, hetgeen hij heel zijn leven door .gebleven is. Hij zal niets beginnen voor dat hij driemaal heeft nagere kend wat -dé gevolgen zullen zijn vandaar dat zijn Inndgenooten vol vertrouwen den veldtocht naar Tri polis begonnen. Zijn helder verstand, zijn nuchteren zin voor cijfers, zijn gave, om het wezen eener zaak dadelijk te vatten, zijn ongewone werkkracht, verlie ten hem nooit, toen hij zond-er diplomatieke scholing, de leiding dér buitenlands-che politiek o-p zich nam. Hij slaagde daar evenzeer als in het ministerie van binnenlandsche zaJken, als in de Kamer. In menig opzicht maar hij een gelukskind heeten maar even zeer geldt dit vo-or het land, dat zo-o iemand tot mi nister-president heeft I DE BEGINNENDE VROUWENBEWEGING IN JAPAN. De Japmsche vrouw noemt altijd nog een zeer on dergeschikte plaats in het maatschappelijke leven in. riet nieuw-e type der Europeesche vrouw-en is bij haar nog niet te vinden. Wel zijn er meisjes, die zelf verdienen, doch dit zijn dé arm-sten, dlie g.enood'zaakt zijn in fabrieken te werken. Het meereindé-el der werkkrachten in dé fabrieken zijn vrouwen. D-e ouders verhuren de vijftien- of zestienjarige meisjes aan dé fabrieken, waar z-e dan geheel uitgeput wor den, om na eenige jaren wegens tuberculose ontsla gen te worden. Slechts enkele meer welgestelde vrouwen kiezen uit vrijen wil een beroep en men treft -reeds hier en daar behalve tooneelspeelstara, tandartsen, leeraros- sen en wimkeieigenares-si n. Van een haar doel bewuste vrouwenbeweging is echter nog weinig te bemerken in het dageiijksche léven. Well heeft de dochter van een hooggeplaatst ambtenaar- te Tokio met eenige geestverwante vrou wen een „vereeniging voor blauwkousen" gesticht. Deze vereeniging strijdt ervoor dé vrouw uit de on wetendheid' en onbeschaafdheid, waarin ze nu le«it, te ver-heff-en en te bevrijden. Deze Ja'pans-che vrou wenbeweging heeft -echter voorlo-opig no-g slechts een ideaal do-eil, aan vrouwenkiesrecht denkt ze nog niet. Er is slechts -een zeer 'klein begin v-an een vrouwen beweging in Japan. Doch in het feit alleen, dat ze kon ontstaan wordt reeds een bewijs gezien, dat de beweging levensvatbaarheid heeft. De J apansche vrouw der vorige eeuw, de onvarvalscht© diochter van het land dér chrys-anthen, zal langzamerhand voor een moderne Jap-anscho vrouw moeten plaats ma ken. AMERIKA ANSCII MO-EDERP'ENSIOEN. In den loop der twee laatste jaren zijn in enlkele staten van Noord-Amerika gewichtige wetten voor „moederpensio-en" in werking getreden, waarbij a-an moeders met kinderen, die de noodige geldmiddelen niet hebben, een staat-sbijdrage wordt verleend. De voornaamste beweegreden voor de invoering van déze wetten was- in de mees-te staten de overweging, dat d© kinderen in het belanig van den staat beter in de familie kunnen zijn, dan in de een of andere opvoe dingsinrichting; bovendien komt het den staat ge woonlijk goedko-oper uit de onderhoudskosten aan dé moeder te geven, dan de dure instituten te bouwen. D'e manier van uitbetaling, zoowel als het bedrag is in eiken staat ver-schillend. Het bedrag der moe derpensioenen varieert voor weduwen met één kind tusschen 21 en 36 per maand, en voor elk kind. meer wordt een bepaalde verhooging gegeven. Zoo- dra een kind der weduwe een bepaalden leeftijds grens (die tusschen 14 en 18 jaar ligt) bereikt heeft, vervalt natuurlijk dé aanspraak op het pensioen vo-or d'it kind. In de staat Pennsylvanië bedraagt het „moederpen- sioen" voor een weduwe met één kind 32, heeft ze twee kinderen dan kan ze o-p 50 per maand aan spraak maken, bij drie kinderen op 65 en' voor elk kind meer krijgt ze 12Vz per maand. De staat Ohio geeft iets m-eer, n.l. 87% voor één kind per maand, voor elk kind- meer wordt het pen sioen verhoogd, zoodat een weduwe met 5 kinderen 110 per maand krijgt. In -den staat Nieuw-Yexsey is de grens van het moederpensioen 75 per maand. UIT WELLINGTON'S JEUGD. De markies Arthur von Well-esley, dé latere be- noemdé veldheer Hertog van Wellington, die na Na poleon's terugkeer uit El'ba het opperbevel over de troepen van Engeland', Hannover, Bruns-wijk en Ne derland' overnam -en hiermee in 1815 op Napo-leon de overwinning 'beha'alde, leefde in zijn jonge jaren, welke hij bij zijn vader in het graafschap Meath doorbracht, niet zoo matig als later. Toen was hij eens zöö met zijn vriendjes uit, d'at zijn been-en hem spoedig niet rh-eer gehoorzaamden en hij, zonder door de anderen opgemerkt te wordten, in de kroeg een bed1 opzocht, om daar wat op verhaal te 'komen-. Maar spoedig kwamen z'n kameradten achter zijn vlucht, zochten naar hem en vonden d!ra zijn schuilplaats. Hij moest weer in het clubje, om dfe jool mee voort te zetten. De levendigste van al len, die nu juist niet nuchter genoemd kon worden, nam een pistool en nadat hij den' kogel er uit verwij derd' had, kwam hij er m-ee voor het bed staan en schoot, tegen bet hoofdl van den slagende gericht, af. Arthur von Wellesley werd' walkker, kleedde zich en werd in triumf naar dé gelagkamer gedragen. Toen het kamermeisje den volgendten morgen het bed' op maakte, kwam ze to-t dé ontdekking, dat een kleine laadstok van een pistool in het hoofdkussen en wei heel dicht hij de plaats waar het hoofd gerust h-ad, was gedrongen. Zijn vriend h-ad wel d'en kogel ver wijderd', maar in zijn dronkenschap dien kleinen laad stok 'in het pi's-tooi gedaan. Door een toeval' was d-e jongeman, die later op den loop dér wereldgeschiede nis zulk e-en en-ormen invloed zou uitoefenen, ge spaard gebleven. DEI -OLIE VAN DEN APENBROODBÜOM. De behoefte aan olie en vet voor industrieels doel einden is zoo gestegen, dat de plantenwereld, voorna melijk in dé tropen, voortdurend1 onderzocht wordt, of er nieuwe bronnen van deze -stoffen dteo-r de na tuur gegeven wordten. Het is gebleken dat die apen- hroo'dbo-om, een van de meest bekende tnopengewas- s-en, die zoowel in Afrika als Australië voorkomt, voo-r d'it doel aangewend kan worden. Voornamelijk hebben de Fran-schen op Madagascar getracht den daar groeiendem Baobab, zoo-als -d'e hoorn in Afrika genoemd wordt, zijn oliehoudende bestanddéelen te onttrekken. De boom bereikt een aanzienlijke hoog te en een geweldigen omvang en ontwikkelt een broe den kroon. De vruchten worden s-o-ms bijna een hal ven meter lang en bevatten talrijke zaadjes, die tot olie verwerkt kunnen wordeh. Er zijn drie soorten van dezen boom, waarvan dé vruchten op verschillen de tij-dén rijp worden- en -ook een verschillend! olieger h'alt-e hebben. D-e inboorlingen maken er reed's ge bruik van. Ze nemen de zaadjes uit dte vruchten en stampen die in een mortier tot een brijige massa, dis met water vermengd en gekookt wordt. Het koken duurt een half uur hoven een heet vuur, en d'aarna nog 7 ft 8 uur bij matige 'hitte. Na 2 uur scheidt zich de olio aan dé oppervlakte af en wérdt -dan ten slotte afgeschept. Deze manier is natuurlijk zeer primitief, doch kan gemakkelijk verbeterd worden. Terwijl de inboorlingen uit een ton zaad -slechts 100 Liter krijgen, is het den Europeanen gelukt minstens 360 Liter ui-t dezelfde hoeveelheid te verkrijgen. jDeze oli-e heeft -een mooie goudgele kleur en een aan gename reuk -en is ook voor d-e bereiding van spijzen zeer geschikt, zo'odat ze o-ok voor plantenboter ge bruikt kan w-o-rden. De afval kan nog als veevoeder gebruikt worden. Dat -d'e doktoren uit de middeleeuwen niet zoo o-ptradlen als- hun collega's van tegenwoordig, blijkt wel uit de volgendé voorbeelden. Een zekeren markgraaf, Declo geheeten, lee-d aan vetzucht en vroeg in 1190 aan zijn- doktoren om raad-. Dezen sneden hem eenvoudig dén huik open en verwijderden het al te overvloedige vet. De on gelukkige was radicaal van zijn v-et beVrijd, dte-ch het leven schoot hij er eveneens hij in. In een and-er ge val had d'e hertog van Oostenrijk, bij een- tourno-oi op den 26ston December 1194, tengevolge van een val van het paard) 'het been gebroken en was zéé -ongeluk kig terecht gekomen, dlat d-e beensplinters dioor vleesc-h en -huid 'heenstaken. Rad'elaas -stonden dé chirurgen tegenover- -dit gelval en d'aa-r ze niet tot een amputatie durf-dén o-vergaan, namen ze genoegen met -een verba'nd! Den vol-gendbn dag was de wond ech ter ontstoken. De dappere hertog nam toen een bijl, zette den scherpen kant op het -scheenbeen en beval zijn katmerdienaar hem het heen af te houwen. Deze volgde het bévedJ -op, dbor -dlrie krachtige halm-er- s-la-gen op den bijl te geven. Ook hier was dé d'o-od het gevolg van dtezia gewelddadige geneeswij'ze. Zul'k een moed) werd) ec'hter niet alleen in de midi- deleeuwen betoond. Ben jong geléerde te Parijs had ongeveer twee jaren geleden een middel1 uitgevond'en, dat dé pij.11 vermindterdé. Om dé bruikbaarheid- van ■zijn middel te onderzoeken opereerde hij zichzelf van een breuk. Nadat -liij zijn pijnstillend' mid'dlel' had ingenomen -ging hij o-p de operatietafel liggen en opereerde zichzelf doodkalm, naaide dé wond volgens dé regelen dér kunst en ging ru-s-ti'g in bed liggen om de wond' te laten genezen. De operatie duurde in het geheel e-en uur -en dé dokter genas volkomen. Heel' vreemd) behandéldén de dbkto-ren hertog Al- breeht V, dén -l'ateren keizer Albrecht II (143839). Deze vorst verkeerde in de meening, -dlat men hem vergiftigd had). Eenige artsen beraadlslaagdlen over het geval' -en de wijze heeren 'kwamen- tot het be-, sluit, dat men dén zieke aan de beenen moest -ophan gen eh, hem dte -oogen uitsteken „om -het gi'ft af te la ten vloeien." E-n zoo geschiedde. De krachtige na tuur van den mishandéldé hielp hem -dezen kuur doorstaan en eerst in d'en veldtocht tegen- die Turken werd 'hij door den- dood! weggerukt. ZUID-SLAVISCHE' OOOSTGEIB'RUIKEN. Bij d'e Bulgaren, -Serviërs en Kroat.en spelen bijge loof en ten d'eele daarmee, verband ho.udéndé gebrui ken nog een groote roll. Vooral aan het water schrijft men geheimzinnige -to-overkrachten toe en men tracht de watergeesten te gein-vloeden. Op velé plaatsen is nog -een dans in zwang, die -ten doel heeft, voor weiden- en akkers regen en d'aardéor wa-sdom te ver krijgen. E-en meisje, met -groene t'aikken versierd, d'anst d'an door- het dbrp en wordt daarbij van alle kanten met water geworpen. Een dergelijk gebruik heerscht in Servië na 'het binnenbrengen van den oogst. De maaiers en maai- stens gaan, zoodra de laa-tstei schoof gebondten is, zingen dl naar dé boerderij-; in hun mi-ddten hebben ze den jongste, -die een grootten krans van veldbloemen op het hoofd -heeft, waaruit twete takken als h-oorns naar hoven -en- naar- voren steken. Voor het huis wa-cht d'e b-oer, met een groote flesch vol landwijn. De eerste knecht houdt dlan een toespraak tot hem, waarin hij het huis geluk en zegen to-eWensc'ht. Ten slotte werpt een meisje den jongen bekr'an-sten maai-er een emmer water over het hoo-fd, en dte om standers ro-epen luid hoera. To-t dank moet de hoer den doornatten jongen -een glas wijn g-teven, dan drinkt hij zelf en ten silo-tte komen dé andleren aan d-e- beurt. Dan geeft dé hoer een oogstfeest, waarbij hij zijn maaiers en maaisters tracteert en dezen- zich met zan-g en d'ans vermaken. Dit gébruik bestaat niet al leen in het koninkrijk Servië, docji ook bij alle Ser vische stammen, nog heden. INDRUKKEN VAN LUCHTREIZEN OP MAN NEN EN VROUWEN. E'en Engelsch journalist heeft zich met dé interes sante vraag bezig gehouden wat dte passagiers onder vinden, -dénken en droomen, wannteer ze met een vliegmachine in dé lucht stijgen. Als zeer merk waardig resultaat heef-t hij- vastgesteld, -dat zelfs in de hoogte verschil i-s tusschen beidé seksen. De mannen voelen zich o-ver het algemeen op het bro-e apparaat niet zeer op hun gemak. Ze 'klampen zich aan hun zitplaats vast en hebben slechts één klare gedachte: d'en w-ensch da-t zie weer spoedig op den va-sten grond' staan. De vrouwen daarentegen- lachen steeds en wenken dé voigeli». De snelle beweging van

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1913 | | pagina 5