DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 260
Honderd en vijftiende jaargang
1913.
YRIJDAG
7 NOVEMBER.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Verordeningen op het heffen
en invorderen van schoolgelden
voor het onderwijs op het Gym
nasium te Alkmaar.
BI NN EN LAND.
ALKMAARSGHE COURANT.
■MHIM1II HUI I I -
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR doen te weten, dat in het Gemeenteblad van
Alkmaar, No. 422, is opgenomen het besluit van den
Raad dier gemeente van 30 Juli 1913, No. 11, waarbij
zgn vastgesteld
Welke verordeningen, beden afgekondigd, gedu
rende drie maanden ter gemeente secretarie ter
lezing z^jn neciergelegd en aldaar tegen betaling van
f 0,10, in afdruk, algemeen verkrijgbaar zijn
gesteld.
Alkmaar, B November 1913.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Gevonden voorwerpen.
Een broche, twee po-rtemonn-aies, een rijwiielpomp,
een schaartje, een das, een aanhangsel van een col
lier, een rozenkrans, eeln armband, een bril in etui,
een halsketting met gouden slot, twee bellen, een
hondisnhal-sband, een pakje met geld, een medaillon,
een lorgnet, -een damesmuts, een gouden medaillon,
een pet, twee paar handschoenen, een rijwiel en een
N. H. Kerkboek.
Alkmaar, 5 Nov. 1913.
De Commissaris van Politie,
W. Th. VAN GRIETHUIJSEN.
ALKMAAR, 7 November 1913.
Terwijl men zich in München -gereed! maakt om
met pracht en praal d!e feestelijke inhuldiging van
den nieuwen koning te 'vieren, wordlt tegelijkertijd
dia aandacht gevestigd op den bek'Iagenswaardigen
toestand van d'en man, koning bnj1 de Gratie Gods ge-
heeben, in wiens naam 27 jaar lang in Beieren recht
gesproken is, wien men uit piëteit den scepter iu de
hand liet, wien men uit pi'ëteit ook nu nog den ko
ningstitel en de eererechten heeft laten behouden.
Hiet is een droevig -beeïdi van ellende, dat die laat
ste da-gen over den toestand! des ikonings iis bekend
gemaakt.
Twee afigevaardligdfem we deelden het gisteren
reeds kort mede t leden van den Beierschen Land
dag, hebben ziich naar het kasteel' Fiinstenried bege
ven, om hem een bezoek te 'brengen, dat veertig mi
nuten duurde. Zij werden dtoor den hofmaarschalk
in de sal'on van den koning geleid, een prachtige
groots salon, waarvan alle muren en deuren met lee-
ren kussens zijn 'bekleed. In een der donkerste hoe
ken van de zaal, tu'ssc-hea twee ramen, stond tegen
dien bekleeden muur eten groote sterke man, die on
ophoudelijk drie, vier stappen vooruit deed en dan
weer terugging, steeds op dezelfde plaats. De han-
(den maakten in de lucht -allerlei! zonldbrlitage bewe
gingen en 'kringen, de vingers waren vo-ortduxend in
beweging. Eh daarbij sprak die zieke voortdurend
onverstaanbare klanken uit, ®omtaj-d's met halve vloe
ken en scheidlwO'O'rdlen afgewisseld.
De hofmaarschalk zeide: „Sire, hier zijn de afge
vaardigden, d'ie u verzoeken, hunmie opwachting te
mogen maken."
Maar -de beieren werdlen met geen blik aangezien.
Pa zieke reageerde niet op de w-oorden van den hof
maarschalk, maar bleef onrustig, automatisch op en
fieer gaan. Nog een paar maal trachtte d'e hofmaar
schalk d'en koning te willen duidelijk maken, dat er
(bezoek was. Slechts onverstaanbare, afgebroken
klanken werden vernomen, waarvan de afgevaardig-
fdem meenden „Lu" -en „Bia" te verstaan, herinne
ringen aan dien naam van zijn broeder Ludwi'g en
(zijn vroeger en adjudant Branca.
Volgens de verklaringen van dten hofmaarschalk
,en -de geneesheer-enl werd in tien jaren g-eenl enkel
©ogenblik waargenomen, dat -ais een helder lo-ogen-
bli'k kon worden beschouwd!.
De -koning was zeer verouderd, iletWat gebogen,
met grijzen baard en dik, grijs hoofdhaar. Zijn ge
dicht was ingevallen, zijn blik vaag. Hij neemt zeer
onregelmatig ©enige spijzen, dia hij formeel ver
slindt.
In de zijkamer stond een tafel, waarop een tafel
laken, dat met ijze'ren kleimmen vastgemaakt i-s. Tij
den-s het bezoek der afgevaardigden verdween de zie
ke plotseling, toen hij zich niet bespied' waande, in
die zijkamer, waar de thee gereed stond. Reed's had
d'e hofmaarschalk tot de heer en gezegd: „Z. M.
wordt onrustig", -en verzocht hij den -bezoekers zich
fee verwijderen. Nog vóór dat zij zi-ch k-on-den omkee-
ren, slinger-de de zieke het geheele blad, met het
daarop staande *<ircelein enz., in een hoek en b-egon
toen d'e stukken op te rap'en en weer in dien hoek te
werpen.
In. het geneeskundig attest, door drie hoogleera
ren en doktoren in die psychiatrie afgegeven luidt
aldus:
„De ond-ergeteekenden, van wite drie den ziektetoe
stand van Zijne Majesteit koning 'O'tto reeds -sinds
tientallen jaren uit eigen waarneming kennen, heb
ben heden gelegenheid gehad Zijne Majesteit te zien.
Z. M. beVond zich in den tuihl van het kasteel, in de
groote veranda, met het gelaat naar de bekleede dleur
gericht, den hoed in de hand. De aankondiging van
ons beizoek door den heer hofmaarschalk baron v.
Stengel scheen Z-. M. nauwelijks te treffen. Hij nam
ook tijdens ons langdurig Verbl'ijlf in zijne nabijheid
geenerlei notitie van ons. Veel meer scheen hij ijver
rig naar iets aan d!e deur' te luisteren, stiet met korte
tussohenpoozen haastig eenige woorden uit, welke
veelvuldig in den zelf,dein toon herhaald werden en
meestal ternauwernood Verstaanbaar waren. Alleen
af en toe waren enkele ische'l-dlwoord'en -duidelijker
waarneembaar. Zijn gepraat d'eed Z. M. vergelzeld
gaan van steeds dtezelfd'e gebaren, voorwaarts en ach
terwaarts 'loop-end, even klo-ppend tegen de beklee
ding der deur. Voorbijgaand geraakte Z. M. in hef
tige opwinding, wierp onder luide scheldwoorden zijn
hoed o-p den grond, nam hem wede'r o-p, sloeg eenige
malen ermede heftig tegen de deur. Op deze wijze
werden soortgelijke gebeurtenissen telkens w-ee-r op
nieuw herhaald. Op de poging van -den hofraad' -dir.
Rebm, o-m Z. M. te naderen en zi-ch weder bij beta in
herinnering te brengen, vol'gdte geen waarneembare
reactie. Bij' het vertrek dier onderigeteekend-en,
w-endde Z. M. met een knikje het hoofd. Van verde
re pogingen om zich met Z. M. in verbinding te
stel-lien, werd! onder deze omstandigheden afgezien."
Dit rapport zou gisterten in de zitting van -den
Landdag -de staatsrechterlijke basis vormen. In een
ander dteskundig rapport, dat dien -afgevaardigden
vertrouwelijk i-s vérstrekt, wordt nog medegedeeld,
dat de koning d)e goede momenten, waarover bier cu
daar geschreven is, reeds sinds zijn -opsluiting in
1873, zelden meer gehad heeft. Hem ia elke bepa
ling zijner -gedachten op een of ander voorwerp on
mogelijk geworden. Alleen enkele reflexies werden
waargenomen, meestal van muzik-alen aard. Zoo moet
hij heel© gedeelten uit opera's geneüriad hebben.
Maar a-lle geruchten, zo-o meldt die Münch. Ztg., wel
ke indertijd verspreid' werden, -over -uitlatingen van
den koning, toen hem de dood zijns broeders werd
medegedeeld, moeten naar het rijk der fabels verwe
zen worden. Het is nauwelijks to-t het bewustzijn
van den patiënt doorgedrongen, 'dat hij koning van
Beieren geworden is.
En zoo is het hem natuurlijk nog veel minder dui
delijk geworden, dat hij gedurende dte rest van zijn
leven het lijkt haast -als ironie, dit woord te ge
bruiken enkel den titel van koning zal dragen.
DE KOLONIE SURINAME.
Naar aanleiding van een telegram uit Paramaribo
aau de N. R. Ct., walarin gemeld wordt, dat de heer
W. Knaan, redacteur-uitgever van „de West1" -met
groote -meerderheid gek-ozen is- tot lid van d)e Koloni
ale Staten, sdhrijft d'e Tiel.:
Het is in- de kolonie Suriname o-p hert oogenblik
een taer-kw-aardige toestand'. Hat vermoeden, dat een
groot deel -der bevolking niet is ingenomen met 't be
leid' van den gouverneur van Asbeck, is thans be
waarheid' d'oor da verkiezing van den heer Kraan tot
lidf der Konial© 'Staten. Deze journalist, tegen wien
een vervolging is ingesteld1, heeft zich niet alleen
scherp tegen 't b'eleid van den gouverneur verzet,
maar her baal delijk o-p een spoedig aftreden Van den
gouverneur aangedrongen. Inderdaad, 't i-s voor de
zen gouverneur niet aangenaam, dat onder -deze om
standigheden de heer Kraan lid der -Staten geworden
is.
Allerlei conflicten hebben in d'en laatsten tijd! de
zoo rampspoedige kolonie in opschudding gebracht.
Daar was de zaak-Meynema, een officier, die na
een conflict m-et zijn meerdere plotseling officieel
als geesteskrank werd afgeschilderd', hoewel particu
liere geneesikundigen hem volk-omen 'in- 'orde bevon
den. De officier kreteg het bevel naar Europa te
gaan, hij scheepte zich echter (door een toeval) niet
in, men liet hem in arrest zetten', omdat men er
moedwil in 'zag en deizer dagen is hij door den
krijgsraad onder gejuich der bevolking vrijgesproken.
Daar w-as- die zaak-Patioir, ote-k al een officier, op
wiens oneervolle -ontheffing m'o-est worden terugge
komen.
Da-ar was d'e zaak-Visser, waarnemend voorzitter
van het Hof van Justitie, die door dien gouverneur
eenvoudig werd afgezet op grond van een z. L on
voorzichtige uitlating.
De conflicten gingen zóó ver, d'at luitenant Patoir
namens den gouverneur werd verzocht, zonder zijn
vrouw -op een zeker faelst ten gouvernementshuize te
verschijnen. In dergelijk© kibbelpartijen begaf zich
de gouverneur van Suriname. Volgens den heer
Kraan w-as hier een wraakoefening van een andere
officiersvrouw in 't spel.
De redacteur van „De West" trad krachtig tegen
't z. i. verkeerde 'beleid -op. In één zijner artikelen
schreef hij
Waarlijk, het wordt tijd, dlat de oogen van
het moederland opengaan. Men moet daar begrijpen,
dat de gouverneurszetel van Suriname te goed1 i-s om
te dienen als middel -om mensichen kwijt te raken -met
wie men in Nederland' om de ©en of and'er© reden zit
opgescheept. Het klinkt ruw 'om -dit te zeggen,
maar het belang van moederland -en kolonie eischt,
dat vóór alles gezorgd' wordt voor een eerlijk en be
kwaam1 bestuur.
Op gr-ond van -deze woorden werd een vervolging
tegen den journalist Kraan ingesteld.
Waarop hij- eenige weken later spontaan door
velen can-didaat werd' gesteld! voor de Koloniale Sta
ten. Hij nam die cand'idatuur aan, otad'at gelijk
hij schreef wanneer hij d© gevangenis zou in moe
ten, hij toch in-'d'e Koloniale Staten z'n strijd zou
kunnen voortzetten: ook een gevangen'e heeft het
recht die vergaderingen bij' te wonen. Zoodna ech
ter deze buitengewone omstandigheden zouden- ver
dwenen zijn, zou hij als Statenlid aftreden, verklaar
de hij, omdat hij alleen journalist wilde blijven.
Eh ziet: met groote meerderheid heeft de bevol
king hem gekozen. Ons lijkt dit een krass© uitspraak
tegen den gouverneur, die zich thans in een uiterst
moeilijk geval' b'evimd't. Men -herinnere zich, -dat de
kapitein ter zee Van Asbeek indertijd -onverwacht
tot gouverneur van Suriname werd benoemd, na een
beweerd conflict met minister Wentho-lt: kolonel
Van Asbeck zou, op grond' van voortdurende zeeziek
te, niet met een belangrijk commando belast zijn ge
worden.
DEI OUDERDOMSRENTE.
Aan -de N. R. Crt. w-or'd't van geloofwaardig© zijde
medegedeeld', dat het gisteren door ons aan h-et Hbld.
ontleende bericht onjuist is. Den) 9en December dus
2 a:an die oudjes.
De Tel. schrijft te vernemen, dat in -strijd met
die bepaling van minister T-al'ma, dat op 9 Deciember
aan de 70-jarige pensioens-gerechtigdten twee volle
weken, d'aar-bij een gedeelte van een week voor een
balve week rekenend, door minister Treub is beslist,
dat het gedeelte van de week als halve week zal wor
den aangerekend! en de pensioengerechtigden derhal
ve zullen ontvangen 3, d'e gehuwden, zoo ze bei-den
pensioengerechtigden zijn, iied'er 2.2© in plaats van
3.
Het verschil, dat dit voor de schatkist maakt, be
draagt -omstreeks honderdduizend gul'dlen.
Als gevolg van dézen maatregel moeten alle stuk
ken, die reed's ten p-ostkan-tore waren, worden terug
genomen, aangezien op de lijsten en mandaten, de
door dten minister gemaakte veranderingen moeten
worden aangebracht.
VERKEERDE ONTWERPEN.
Het wetsontwterp tot reigtetling van het 'leVensver-
zekeringsbed'rijf en het wetsontwerp houdende rege
ling inzake electriciteitsvoorziening, zijn, naar de
Teil. verneemt, deze week in' de afdeelingen der Twee-
d'e Kalmer zeer ongunstig ontvangen.
Gemengd nieuws.
EEN ONTPLOFFING.
In de azijnfabriek van de firma Vermet en Fuchs
te Tiel had gisternacht door het uiteenspringen van
een distillatieto-esiteil eetn hevige ontploffing plaats,
waardoor da 42-jarigfe werkman G. d'e Leeuw, kost
winner zijner oude moeder, op slag gedood' werd en
een andere werkman door het 120 grad'en heet© azijn
zuur ernstig© verwondingen in het gelaat -ontving.
Het dak der afdbeding, walarin het toestel' stond, is
grootendaels weggeslagen, terwijO! de buitenmuur ont-
zejt is ©n een groot gat vertoont.
MISHANDELINGEN.
Gisternacht zijn de -marechaussees S(pojker en
Kloppenborg uit Hoogeveen op ernstige wijze mis
handeld, terwijl zc in dienst waren in d-e gem-eente
Zuidwolde. Ze werden genotepen in een café waar
twist was. Hl-oppenlborg werd bijl zijn komst met een
mes aangevallen, doch door zijn brigade-comman
dant, maj-oor Sjdj'ker, ontzet. De belhamels gingen
na-ar buiten, doch toen Spijker zag dat Kloppenburg
gewond! was, verliet hij- direct de herberg om zoo
mogelijk den dader te grijpen. Buiten gekomen werd
hij door verschillen-da personen met m-essen aange
vallen en ernstig mishandeld, zelfs werd de sla'gadter
in een der slapen geraakt. Door het veLe bloedverlies
geraakte de gewonde -bewusteloos. Hetellkun-dige hulp
werd verleend door een geneesheer te De Wijk. De
gewonden werden per automobiel naar Hoogeveen
vervoerd. De dadiers zijn niet bekend.
De toestand der gewondten is gunstig.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag heeft,
naar de „L. K." verneemt, te Hunsel een moordaan
slag plaats gehad op -den 59-jari-gen landbouwer H.
BroeUs, door middel van een -slag m'et een schop
(spade), waardoor d-en schedel van diens- hoofd i-s
gespleten en d'e hersenen te voorschijn kwam-en. De
vermoedelijke dader, H. C., oud 19 jaar, landbouwer,
wonende te Hunsel, is d'oor d'e marechaussee van de
brigade Grathem aangehouden en ter beschikking
der justitie naar de gevangenis tie Roermond overge
bracht.
Kwestie over die uitgebrachte stemmen (het was
verkiezing voor een lid van den gemeenteraad) moet
hiervan de oorzaak zijn.
ZOO'N AAP.
Iemand te Rotterdam hi-eld in een loods in zijn
tuin een aap. 'Teneinde de l'oods te Verwarmen had
hij daar een petroleumkachel geplaatst en wel in
een houten- kist, opdat dè aap -er niet bij z-ou komen.
T-och i-s de aap er in geslaagd' die kist om te trek
ken waardoor dte kachel uit elkaar sprong en' d'e l'oods
in brand geraakte. H-et vuur werd door gasten Van
spuit 49 met een slang op de waterleiding gebiUscht,
doch de aap is verkoold! teruggevonden.
DE: BRIEVENGAARDER VAN UAJSTRICUM.
In het voorloopig ver-slag omtrent 'hoofdstuk LX
(Waterstaat) d'er Staatsbegr-ooting 1914 lezen we;
Op 7 Augustus 1913 werd de brievengaarder J.
Res te Ca'stricum in hechtenis genomen, naar het
schijnt ten gevolge van aanwijzing door zijne supe-
ri-eurlen aan de justitie. Eenige leden betwijfelden,
of voor deze inlhechtenisn'eming wel voldoeadle grond
bestond'. Gaarne zon men over deze zaak inlichtin
gen ontvangen.
WATERSTAAT.
Volgens het voorloopig verslag over dia Water-
staatsbegr-ooting i's in die -afdeellingen gevraagd' of
de Minister bereid is, om een wetsontwerp in te
diénen waarbij biet onderhoud van h-et strand en dten
duin'voet over 260 Meter bezuiden dia Hondsbosse-he
zeeweringen aan het Hoogheemraadschap de Honid's-
bo.s&cha zeeweringen wordlt overgedragen.
EEN GOEDEI MAATREIGEL.
Voorheen was het voor vreemdelingen èn -ook voor
hen die weinig reisden, wel eens moeilijk om te ont
dekken, -op welk station zij waren. Op ©ene heel en
kele plaats, niet altijd in het oog loopend, stond de
naam van h-et station geschilderd. Thans brengt de
Staatsspoor hierin verbetering, schrijft het N. v. d.
D. Op loodsen, op and-ere gebouwen in -de nabijheid
der stations en op verschillende punten van dte per
rons wordt overal die naam van het station geschil
derd.
HOEDiENSPELDE-N.
Een tram in een volksbuurt te Amsterdam. Aan
een der véle halten stapt een vrouw uit het volk op.
Met d'e eene hand wordt de schort tot een bundeltje
samengeknoopt vas-tgehoudten, dte andere hand om
sluit dien ring van een -dr-aagnet, waarin aardappe
len. Een groote hoed dekt het hoofd', terwijl reu-zen-
hoeden&p-eldlen ten* weer'sizijd© uit -den hoed staken.
De vrouw stapt parmantig naaf- binnlen, zoekt
plaats. De conducteur belt af; de tram schokt in
beweging.
„Juffie," zegt de conducteur, "k mag u niet mee
nemen, u hebt igeen bescberta-ers aian uw hoedespei-
dten.
„Hij zcit wat," grinnikt d'e vrouw.
„Juffie bij de A. P. V. is bet Iverbodbn en daarom
moet ik u waarschuwen; -gerust ik tmag u niet mee
nemen, aian de eerste halte moet u de tram verla
ten."
„Wat mot jij met main, man, 'k betaal ommers."
„Ja juffrouw goed' en wel, maar als een controleur
komt, krijg ik boete en dat 'kan niet, bovendien die
politie wil het niet.
En ik.het, 'k gao dier niet uit. 'kGa me voor
z'n.vent loaten natregenen.
Conducteur belt. „Juffrouw dleze halte ga u d?r
uit."
„En ik.het. 'kDoe het niet.
Resoluut 'blijft dte juffrouw zitten, d'oet het dbaag-
net open, neemt twee aardappelen er uit, steekt d!ie
aan de pen einden en kijkt triomfantelijk rond'.
't Pulbliek glimlacht; conducteur, goedmoedige 'ke-
rel, ook en zegt: „Nou mag u blijven zittenI" (Stan
daard).
UIT OTERLEEK.
De heler J. W. Schoon© heeft dezer dagen een grep-
pel'plo-eg in het wenk gebruikt, dia beiel1 goed voldoet.
In tegenwoordigheid van eenige belangstellende
landbouwers heeft de heer Sehoione pro-even afgelegd
en, a'l was boen het resultaat niet gehteel naar
w-ensch, thans is -hij, nadat eienige wijzigingen aan
het werktuig zijn aangebracht, over zijn uitvinding
zeer tevreden. Gisteren ging het maken van greppels
zeer goied.
UIT' HARENKARS'PEL.
Donderdagmiddag vergaderde die raad dezer ge
meente in voltallige zitting.
Als eerste punt kwam- in behandeling wijziging
van d'e verordening -o-p het herhalingsonderwijst
Van d'en districts-schoolopziener is bericht ingeko
men, -dat -deze zich met het voorstel' van B. en
W. kan vereenigen, om het landbouwonderwijs van
da regeling af te voeren en er kennis der natuur
voor in de plaats te steilten.
Deze verandering was noodig omdat a-lleen -dl© heer
Smöets Landbouwonderwijs mocht gelven. De raad
kan zich hiermee v-er-eenigen. Vte-orts zal' dit onder
wijs te Dirkshorn niet m-eer op Maandag, Donderdag
en Vrijdag worden gegeven, doch- Maandag, Woens
dag en Vrijdag, voor Waarland en Kerkbuurt blijven
d-e avonden vastgesteld op Maandag, Woensdag en
Vrijdag.
Verder kwam in behandeling hét aangehouden
adres van het comité v-o-or de Landbouwtentoonstel
ling, volgend ja-ar te ho-uden: te ISchagen.
B. ©n W. stellen voor een bedrag van 60 in het
waarborgfonds te storten, omdat S-chagen voor -ons
als marktplaats -eten belangrijke plaats is en er toch
nog wel iets goeds in een tentoonstelling gelegen is
voor d'e Land- en Tuinbouw.
De heer D-oekes vraagt -of er alle kans i-s dat het
waarborgfonds niet aangesproken 'behoeft te wot-
den.
De voorzitter zegt d'at d'it van die -omstandigheden,
in hoofdzaak van het weer zal afhanJgen. Verder
meent dte voorzitter zich alleen slechts te herinneren
dat het te Med'emblik mte-est aangesproken worden.
De heer Hoogland voegt hier Texel bij. Sprteker
deelt verder med'e, zite-h best met het voorstel van B.
en W. te kunnen vereemigen, waarbij zi-ch de andere
heer-en aansluiten.
Bij- de rondvraag vestigt die heer Hoogland' er de
