DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
„Benz" en „Overland" AutomobistBn.
im
No. 281
Honderd on ilU
DINSDAG
2 DECEMBER
Leze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,60; franco door feet geheele Rijk f 1.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën t
Per regel f 0,10. Bij groote contraeten rabat
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Oroote
De Begrooting yan Buitenlandsclie
Zaken en de Vredesbeweging.
Telefoonnummer 3.
BINNEN LA ND.
tweede; kamer.
9
iltentr.
Gemengd nieuws.
<?arr osssojriela Brllcant,
Levert alle soorten Carrosseriën, desge-
wenscht op elk verlangd Chassis.
LKMAARSCHE COURANT.
(Ingezonden.)
„De onder,geteekende erkent met waardeering de
diensten, welke de vredesbeweging in vele opzichten
aan de maatschappij' bewijst door zich te wijden aan
de voorbereiding, door woord en geschrift, van de
openbare meeninig omtrent alles wat ter voorkoming
of beperking van den oorlog kan worden gedaan.
l)oor hare werkzaamheid' op dit gebied heeft zij on
getwijfeld een belangrijk aandeel in alles wat dien-
art; gaande tu&achen de Staten gezamenlijk of tus-
selien afzonderlijke Staten is tot stand! gebracht."
Deze woorden van onzen nieuwen Minister van
Buitenlandsche Zaken ademen wei' een geheel ande
ren geest dan de schampere wijze, waarop zijn voor
ganger, die immers alle heil geheel afhankelijk zag
van dien arbeid der diplomaten, de vredesbeweging
gewoon was te bejegenen.
„Het belangrijkste gevolg der Vredesconferenties
is misschien wei dlit, dat daardoor in alle landen
Vredesvereenigingen zijn ontstaan, die het volk op
voeden in de goede richting." Aldus ongeveer sprak
Minister Loudlon in December 1910 te Washington.
De hierboven aangehaalde in zijn Memorie van Ant
woord' voor de 'begrooting voorkomende waardéaren-
de uiting over de Vredesbeweging, bewijst dat hij
sindsdien niet van meening veranderd is.
E'n tóch zal' de lezing dezer Memorie van Antwoord
by menigeen, die met dien nieuwen Minister een
nieuwe koers verwachtte, een onbevrediigenden in
druk achterlaten.
Niet, omdat die Minister reeds thans den pas wil
afsnijden voor een eventueel verzoek om geldelijken
Rageeringssteun voor de vredesvereenigingen, „Vre
de door Recht" en de „Ned. R. K. Vereeniging tot
bevordering van den Wereldvrede". Velen mogen
wellicht betreuren, dat de Minister niet wil' volgen
het voorbeeldt der Deensche Regeering, die 2000
subsidie geeft aan den' Deenschent Vredéabond, het is
aan den anderen kant niet te ontkennen dat de hier
tegen aangevoerde bedenkingen niet zonder grond
zijn. Inderdaad mag men verwachten, dat een groot-
sche beweging, als deze, „voldoende innerlijke kracht
zal bezitten", om haar taak te volvoeren, vooral waar
hier ook de nationale eer er bij betrokken is, die
eiseht dat Nederland in deze internationale, op het
belang der geheele mensehheid gerichte beweging
een eervolle plaats inneemt. Eln het is waar, wat
da Minister overigens opmerkt, geldelijke Regee-
ringssteun kan de vrijheid dezer beweging belemme
ren en derhalve niet in haar eigen belang zijn. Ook
zij die in dezen aan een officieele aanmoediging van
het particulier initiatief, in wèl gekozen gevallen, de
voorkeur geven, zullen d'eze van d'e hunne afwijkende
meening van Minister Loudon kunnen eerbiedigen.
De stemming van onbevredigdheid, die de Memorie
van Antwoord opwekt, spruit ook niet hieruit voort,
dat de Minister blijkbaar, evenmin als Minister de
Marees van Swinderen, eenige instemming gevoelt
voor het Plan-Van Vodlenhoven. Ten opzichte van
dit, ingewikkelde vraagstuk heeft men niet het recht
méér te vragen dan ernstige belangstelling. Het ant
woord van den Minister legt van deze belangstelling
getuigenis af. En waar Minister Loudlon door d'e
benoeming van Professor van Vollenhoven in dé Na-
derlandsche Commissie van Voorbereiding voor de
Derde Vredesconferentie een einde maakte aan den
onhoudbaren toestand, dat d'e ontwerper van een
plan, dat in staat is gebleken méér dan eenig ander
de aandacht der bevolking te trekken, zijn denkbeel
den niet officieel zelif mocht verdedigen, kan tegen
over deze daad' van recht en onpartijdigheid den Mi
nister in deze aangelegenheid slechts een woord' van
lol ten deel' vallen.
Neen! Wanneer da Memorie van Antwoord tóch
onbevredigd! laat, het is; om het gebrek aan NedJer-
landlsch initiatief, dat hieruit weder moet worden
ai geleid. Gebrek aan initiatief ten aanzien van'
Brjana Vredtesplan! 'Gebrek aan initiatief ten aan
zien der Derde Vredesconferentie!
In Augustus verklaarde de Nederl'andsche Regee
ring „in beginsel haar instemming met het voorstel
van Bryan, den Amerikaanschen Minister van Bui
tenlandsche Zaken, dat de Staten zich zouden ver
binden ieder geschil, dat niet langs diplomatieken
weg k,an worden opgelost, aan een internationale
commissie van ondlerzoek te onderwerpen en han
gende het onderzoek geen oorlog te verklaren. Thans,
eind November, wordt dit punt nog altijd niet méér
<lan „overwogen. En aan eenig initiatief van Ne
derland, om onzerzijds óók met andere landen dan
Amerika dergelijk© verdragen te sluiten, wordlt blijk
baar niet gedacht. Het is het oude standlpunt: wan
neer een ander land, zooals thans Amerika, tot ons
komt met een voorstel, dan zijn wij hoogstens bereid
daartoe mede te werken. Maar zelf iets beginnen, dat
met! Nederland neemt niet het initiatief tot andere
verdragen m Bryan's geest, gelijk Nederland ook ten
;i inzien van het sluiten van arbitrageverd'raigen van
1899 af een zeer weinig initiatiefrijke houding heeft
aangenomen. Ook op dit punt het sluiten van
nieuwe arbitrageverdlraigen blijkt wed'er niet van
eenig bestaand' voornemen.
Ditzelfde gebrek aan initiatief, ditizel'fdle systeem
van uitsluitend „afwachten" kenmerkt de houding
over de Derde Vredesconferentie. Wijze woorden
van bezadigdheid worden hieromtrent gezegd, Een
Derde redeseonlferentie kan alléén slagen na gron
dige voorbereiding. Voortreff elijikDaarom moet
vastgehouden worden aan den wensch, dat eerst twee
jaren te voren samenkomt een internationaal comité
van voorbereiding. Uitstekend'! En d'us zal dte Derde
/redeseonferentie niet vóór 1916 of 1917 kunnen
plaats hebben.
Er is niets tegen te zeggen. Maar wat wèl ge
vraagd mag worden, is: hoe komt die onmisbare Lm
ternational© Commissie van Voorbereiding tot
stand? Indien niemand daartoe het initiatief neemt,
kan men ieder jaar dezelfde wijze woorden vernemen,
en zal ieder jaar het tijdstip van de bijeenkomst der
Derde Vredesconferentie weder op minstens een jaar
later worden bepaald)! Hier moet één Staat het ini
tiatief nemen. Kan Nederland dit niet zijn?
De tijden zijn er nog niet rijp voor, zal men zeg
gen. Scheen de tijd echter wèl rijp, toen de Czar
van Rusland het initiatief nam tot iets geheel
nieuws, tot de Eerste Vredesconferentie? Toch is
de stichting op die Conferentie van het Hof van Ar
bitrage naar de algemeene erkentenis een daad van
het grootste nut geweest.
Hoeveel bescheidener dan een geheel nieuwe Con
ferentie, is de wensch, die thans van zoovele zijden
geuit wordt: een internationale Commissie van
Voorbereiding? Opdat de volkeren zien kunnen, d!at
de Derde Vredesconferentie zal komen. Is zelfs het
initiatief hiertoe te véél gevergd van de Nederland-
sche Regeering?
Gisteren werden in d'e Tweede Kamer die algemee
ne beschouwingen over de staatsbegrooting voor 1914
geopend.
De heer De S a v a r n i n Lobman (Ö.-H.)
ging na, wat de oorzaken zijn van de heftigheid der
vrijzinnigen bij de verkiezingen. Hij vond den oor
sprong daarvan in de Fransche revolutie en ging na
de geschiedenis van de verhouding van de overheid
tot kerk en school. De leuze van scheiding van kerk
en staat komt z. i. alleen op een zoogenaamde schei
ding neer; het Christendom moet meer aan banden
gelegd worden.
Spr. schetste de politieke geschiedenis van1 den laat-
sten tijd met betrekking tot het openbare en het bij
zondere onderwijs. Hij; wees op de pogingen om het
bijzonder onderwijs te verbeteren en. roemde de resul
taten. Onder vrijzinnig bewind zag men z. i. den
godsdienst ondermijnen. Spr. -laakte de vrijzinnige
schoolpolitiek.
Spreker betoogde verder, dat de vrijzinnigen bij de
verkiezingen op menig gebied valsche leuzen hebben
gebezigd; dat zij de kiezers ten onrechte hebben bang
gemaakt voor Rome; dat hun verkiezingsliefde voor
da Protestanten stroovuur is geweest; en dat zij
een kameleonistisch© politiek hebben geveerd, vooral
op het gebied der defensie.
Het ©enige juiste motief voor de oprichting der
concentratie meende spr. de angst voor het Kuyperi-
anisuie. Ais er iets oprecht is bij de vrijzinnigen, is
het de vrees voor dr. Kuyper.
Dat de vrijzinnigheid, ondanks haar speculeeren
op antipapisme en kerkelijke verdeeldheid het niet
verder wist te brengen dan 67 zetels, heeft getoond,
dat zij is machtedoos en versleten.
Na die houding der soc.-dem. en de verkiezingen
te hebben nagegaan, noemde spr. het correct, dat er
nu een van de partijen volkomen los kabinet is opge
treden.
Spr. wekte het kabinet op een einde te maken aan
den schoolstrijd, die recht moet voeren, daar dit op
den u-uur demoraliseert en den schijn wekt, alsof de
Christenen voor eigen voordeel uit zelfzucht strij
den.
De heer van Wijnbergen (R. K.) zei, dat
men bij het zien van den uitslag van den verkiezings
strijd wei moet vragen: is er gespeeld met de hoog
ste belangen van ons volk Zijn de kiezers op een
dwaalspoor geleid? Een normale strijd toch kan niet
tot zulk een abnormalen uitslag leiden. De strijd,
zei spr.., is niet oprecht gevoerd, hij was vóór alles
anti-religieus. Spr. was van meening, dat bij deze
verkiezing ook de loge haar rol heeft vervuld!. Spr.
brak hier zijn rede af, om haar heden voort te zetten.
De avondvergadering werd gepresideerd' door mr.
P. J. Troelstra; (S. D. A. P.). Aan de orde was
de begrooting van Buitenlandsche Zaken.
De heer v. d. Berch v. Heemstede (R. K.)
keerde zich tegen het aannemen van het „vleiend
aanbod1' der mogendheden om in Albanië de politie
te organiseeren. Het is er een wespennest en spr.
vreesde complicaties.
D© heer Knobel (V. L.); hoopte van dezen mi
nister verbetering van de positie van dé consulaire
ambtenaren.
De heer Ankerman (O. H.) vroeg de meening
van den minister over de vredesbeweging in het alge
meen en do derde vredesconferentie in het bijzonder.
Hij zette de beteekenis van die vredesbeweging uit
een.
De heer van Nispen (R. K.) klaagde over het
achteruitgaan van de beteekenis van het Oranjeboek.
De heer van Leeuwen ('S. D. A. P.) meende,
dat onze diplomatie niet op de hoogte van* den tijd' is
gebleven. Spr. gaf verschiilende middelen aan, om
hierin verbetering te brengen. Ook drong spr. er
op aan, dat d'e Tegeering d'e vredesbeweging steune.
Da heer Kleerekoper (S. D. A. P.): besprak
het Beiiis-prooes en de bloedbeschuldiging.
De V oorzitter meende dat het volkomen over
bodig is in het Nederlandsche parlement te spreken
tegen de bloedbeschuldliging. Hij verzocht den spr.
ker van dit onderworp af te stappen.
De heer Kleerekoper meende, dat ieder zich
moet aansluiten bij hetgeen hij zegt ten voordéele
van de protestbeweging.
Nog werd1 het woord gevoerd d'oor de heeren L i' m-
burg (V. D.) en van Deventer (V. D.).
LIBERALE UNIE.
In d'e jaarlijksch© vergadering van de Liberale
Unie, die, zooals reedis is gemeld, op Zaterdag 20 de
zer te Amsterdam zal worden gehouden, komt aan de
orde 'de volgende motie van het hoofdbestuur:
„De Liberale Unie, in jaarvergadering bijeen,
met groote voldoening terugziende op het feit, dat
bij de laatste algemeene verkiezingen de drie groepen
der vrijzinnigen op een gemeenschappelijk: program,
met behoud van eigen zelfstandigheid, hebben samen
gewerkt,
overwegende, dat voor de verwezenlijking van dat
concentratie-program en van de verzekering van een'
vrijzinnig regeerbeleid voortduring van die samen
werking noodzakelijk blijkt,
besluit, het hoofdbestuur te machtigen op denzelf
den grondslag met de beide andere vrijzinnige groe
pen te blijven samenwerken en voor dat doel afge
vaardigden in een concentratie-comité aan te wijzen,
en gaat over tot de orde van d'en dag."
In zake de verbetering van de onderwijzerssalaris
sen stelt het hoofdbestuur d'e volgende motie voor:
„De Liberale Unie, overwegende, dat d'e verbete
ring van de financieel© positie der onderwijzers drin
gende eisch is, als zijnd'a van het hoogste belang voor
goed volksonderwijs
waardeerende, d'at, blijkens de memorie van ant
woord op hoofdstuk I, de regeering van de noodzake
lijkheid! van die verbetering mede overtuigd is,
meent te mogen verwachten, dat zoodra mogelijk
na de regeling van d'e voor dit zittingjaar toegezegde
ouderdomsvoorziening d'e regeering de indiening van
een wetsontwerp tot salarisverbetering met alle haar
ten dienste staande middelen zal bevorderen,
besluit deze motie ter kennis van de regeering te
brengen,
en gaat over tot de orde van d'en dag."
SUPPLEXOIRE BEGRO'O'TINIG B1NNENLAIND-
SCHE ZAKEN.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging en ver
hooging van die begrooting van Binnenl. Zaken voor
1913. Hierop komt eene verhooging van den post
voor voeding en verpleging van geneesheeren, ambte
naren, bedienden en verpleegden in het Rijbsgesticht
voor krankzinnigen te Medemblik, zoomede voor
aanbouw en onderhoud! enz. van gebouwen met
18.300.
UIT BERGEN.
Gistermorgen 10 uur vergaderde de Raad. Afwe
zig wegens gezondheidsredenen de heer Leijen.
De heeren Maschmeijer en Veenhuizen werden
door den voorzitter als herbenoemde leden beëedigd.
Waar uit de notulen bleek dat de Raad! besloten
had voor de huurinstailaties ook de meter en kabel-
hu..- af uj treliken voer het garantiebedirag, zeide de
voorzitter dat de commissie dit wel wat ai te gunstig
voer de afnemers vond.
Het'voorstel van den voorzitter om alleen het
stroomgebruik voor de garantie in rekening te bren
gen werd met algemeene stemmen aangenomen, zoo-
dat houders van huurinstaiiaties ook de meters en
aabeihuur boven de garantie moeten betalen.
D. d. 8 October was van Gedeputeerde Staten
ingekomen de bij Kon. besluit genomen vernietiging
van het o-p 17 Maart goedgekeurde besluit van B. en
YV. betreiiende het aanleggen van een begraafplaats,
omdat het terrein van vier perceelen geen 50 M. ver
wijderd was.
De voorzitter deelde mede, dat heden van den
heer Maschmeijer een plan is ingekomen tot het bou
wen van een villa aan de v. Borselenlaan, waardoor
van het maken van een begraafplaats voor goed moet
worden afgezien.
De lieer Veenhuizen vond) dlit heel wak beter.
De voorzitter zeid'e het ook te betreuren indien
de begraafplaats daar toch kwam.
Waar spreker vernomen heeft, diat de pogingen
daartoe nog niet worden opgegeven, daar kwam het
hem voor, dat heit gewenseht is, het terrein in het
uitbreidingsplan voor bouwterrein op te nemen. Deze
maatregel zal dan het maken van da begraafplaats
verhinderen, aangezien een tweed'e aanvraag daartoe
nog niet is ingekomen.
Na eenige bespreking werd aldus besloten.
Dit plan zal alzoo 14 dagen ter visie gelegd wor
den!
Van Ged. St. was de mededeeling ingekomen, d'at
bij koninklijk besluit het salaris van dén burgemees
ter op 1060, dat van d'en secretaris op 700 is
vastgesteld.
Per schrijven v.an 3 September was door Gedep.
goedgekeurd, het maken van wegen op een breedte
van 8 M. Voor het vervolg werd een breedte van 10
M. noodzakelijk geacht. Ook die geld'leening van
80.000 met een jaarlijksche aflossing van 2500
was door Gedep. goedgekeurd.
De heeren Van Don en Beets haddén bericht, dat
zij hunne benoeming tot leden van dé commissie tot
wering van schoolverzuim aannemen.
Door Gedep. was het uitibreidingsi- en wegenplan
voor de gemeente goedgekeurd. De daarvoor noodi-
ge kaart was door den heer Zuurendonck gemaakt,
omdat de heer Leijen geen tijd had.
De verordening voor de commissie van bijsrtand
voor het electriciteitsbedrijf was mede goedgekeurd.
Van de bewoners uit den Oosterweg was een door
velen geteekend verzoek ingekomen om een lantaarn
te plaatsen bij 't Jichtpad, bij' A. van der Molen en
bij P. Dekker. Adressanten waren overtuigd, dat
het leggen van een kabel aldaar veei aansluitingen
met zich zou 'brengen.
De voorzitter deelde mede dat het in de bedoeling
ligt om daar verlichting aan te brengen. Ook zal
een, lantaarn bij dé tramhalte geplaatst wordbn. Het
Vertegenwoordiger der beroemde
Een gebruikte PBOEFWAGEN blllük te
koop Telefoon 573.
verzoek werd in handen van de commissie tot bij
stand gesteld.
Het verzoek om den Geesterweg te b©harden, werd
in handen gesteld van B. en W.
De beslissing over de verordening van het élec-
trisch bedrijf waa door Gedép. verdaagd. Tét het
aanbrengen van een gewensehte wijziging werd beslo
ten.
Het geraamde bedrag voor het maken van huurin
stailaties, n.l. 1000, was reeds bereikt.
De heer Veenhuizen vondl het verkeerd, perceelen
uit te sluiten, zonder meter. De bewoners kunnen
dan veel verbranden zonder controle.
De voorzitter deelde med!e, dat zulks voor een paar
dagen geschiedde, welk© dagen toch in rekening ge
bracht zullen worden. Reeds zijn er 168 aanvragen,
waarvan 144 in Bergen en 24 te Bergen aan Zee.
Hiervan zijn reeds 150 aangesloten, waaronder 37
huurinstailaties, waarvan 2 te Bergen aan Zee. Over
November kon nog geen verslag worden uitgebracht,
aangezien men nog bezig is met het opnemen van de
meters. In October zijn 67 kwitanties uitgeschreven
tot een gezamenlijk bedrag van 342.90, alzo-o 5.11
per aansluiting.
De voorzitter was echter overtuigd, dat een bere
kening op een gebruik van gemiddeld 5 per aan
sluiting te optimistisch is. Dan toch sou het bedrijf
schitterend zijn.
De instructies voor den kassier-boekhouder yan
het electriciteitsbedrijf, dia van 912 uur op het
raadhuis, kantoor zal' houden, werden vastgesteld.
De heer Baltus wees er op, dat de heer Punt in. de
laatste vergadering werd benoemd tot «gemeente-ont
vanger en kassier-administrateur van het electrici
teitsbedrijf. In dé daaraan voorafgaande gesloten
vergadering ageerde spreker daartegen sterk, 't Was
sprekers meening, dat de heer Punt daarvoor geen
tij di had en wel op grond van de med'edeelingen van
den heer Punt en d'en voorzitter zelf, die indertijd,
toen het salaris van d'en heer Punt verhoogd' moest
worden, wel lieten uitkomen, dat er heel veel' werk
op de secretarie was. Met het oog op het vele werk
besloot men dan ook nog dit voorjaar een schrijfma
chine voor de gemeente aan te koopen. Mij werd
toen gezegd, dat er een kracht bij' zou komen op de
secretarie en daarom heb ik dan ook ten slotte mijn
stem aan den he©r Punt gegeven. Maar o-p de laat
ste vergadering van de commissie van bijstand! bleek
mij vrij helder, dat dé heer Punt den tijd voor het
waarnemen van die functies mist, want ik moest
constateeren, dat hij' niéts aan de boeken had gedaan
en U verklaarde dan ook, dit zelf gedaan te hebben.
Ik stel, op grond' van een en ander, dan ook voor,
den heer Punt eervol' ontslag te geven in de func
ties, die hij tot dusiver voor H en de gemeente ver
richtte, opdat hij alleen blijft gemeente-ontvanger en
administrateur van het electriciteitsbedrijf. Hij kan
dan voor de inning der gelden zorgen en allé dagen
het magazijn eontroleeren, want ik heb gezien, dat
di't tegenwoordig niet nagegaan kan worden. Ze we
ten allemaal, dat Punt hier op 't gemeentehuis is en
er word't dan ook maar wat gedaan; in 't magazijn is
geen controle. Ik vraag u dan ool^ wat u dienkt te
doen, als de heer Punt o-p déze wijze moet blijven
werken. Ik hoop, dat men uit mijn woorden geen
verkeerde gevolgtrekkingen zal maken, want het is
mij, er niet om t© doen, den heer Punt te negeeren,
want ik wil hem zelfs wel heit salaris toekennen, dat
hij tot dusver genoten heeft.
De heer Veenhuizen gevoelde niet veel voor het
voorstel van den heer Baltus. Ook spreker is lid
van de commissie van bijstand en waar de heer Bab-
tus zjeid'e, dat de heer Phnt heit werk niét allemaal
gedaan heeft, d'aar is spreker overtuigd, dat een ieder
daar veel aan te doen gehad zou hebben. De boel is
nog niet op regel. Spreker begreep dan ook niet,
bo© de beer Baltus nu direct reeds met zijn voorstel
kan komen. Spreker is overtuigd', dat de capacitei
ten van den heer Punt wel zoo groot zijn, dat alles in
de toekomst goed zal gaan.
De heer Baltus: „Daar kunt u nog niet over oor-
dteelen, want dé heer 'Punt heeft nog niets aan het
werk gedaan."
De heer Maschmeijer was van meening, dat men nu
dien toestand! nog niet kan beoordeelen. Als men een
maal' een jaar aan den gang is, dan is het wat an
ders. Wanneer een bedrijf ingericht meet worden,
dan brengt dat overal moeielijkhedten met zich.
De heer Veenhuizen: Ook de monteur heeft da
handien vol en kon geen kwitanties innen.
De voorzitter: Dit kan later wel; dé heeir Remainl
d'oet dit nu maar tijdelijk. Spreker wees er op, dat
de heer Nenstiéhl voor rekening van spreker op het
raadhuis schrijft.
De door B. en W. voorgestelde regeling was een
zuinigheidsmaatregel, om te maken, d'at het bedrijf in
den opzet niet te dluur wordt. Wij' kunnen altijd
vermeerderen, ma'ar niet verminderen. Wanneer
men ziét, dat het bedrijf goed' gaat, dan was spreker
er niet tegen om een administrateur te hebben, die
dé geheele zaak waarneemt, maar op het oogenbl'ik
is de getroffen regeling z. i. de besta
