DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
ÏÏo. 282.
Monderd en rgftiende Jaargang.
WOENSDAG
3 DECEMBER.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
ALRMAARSCHE COURANT
POSTKANTOOR TE
Lijst van d!e aan dit kantoor teer post bezorgde
brieven en briefkaarten, welke wegens onbekendheid
van de geadresseerden niet zijn kunnen worden uit
gereikt.
2e helft der maand November.
Brieven.
Mej. v. Vlaanderen, Amsterdam.
Dir. Villa Elisabeth, Amsterdam.
Ver degel, Ha ge.
J. Stammes» Oostpolder.
K. Mol Gz., Werversiboofo.
K. Mol Gz., Wervershoof.
K. Dop, 2?
Briefkaarten.
J. Duijn, Wieringen.
Buitenland
E. Hallbauw, Minneapolis.
J. Kuijper, Coin.
ALKMAAR, 3 December.
Het Fransche ministerie-Bartho-u is gevallen op
het gladde financieele terrein. Maandag struikelde
het, maar het wist zich1 nog staande te houden
thans ligt het er voorgoed. Toen het er op aankwam
het bedrag der groote leening vast te stellen kreeg
dia regeering nog net met 25 stemmen haar zin.
Gisteren echter bijt die beslissing van de vraag of de
leening van 1'500 millioen vrij van belasting zou zijn'
en het kabinet zeer nadrukkelijk daarbij die kwestie
van vertrouwen stelde, lleed het een nederlaag: het!
bleef 25 stemmen in de minderheid.
Eigenlijk viel te voren reeds te zeggen, dat het
ministerie pu heèngaan. Het had' geen meerder
heid achter zich en het was te voorzien, dat een
handig op touw gezette intrige slagen zou. Het
heeft eigenlijk altijd moeten schipperen. Toen het
kabinet-Briand, bestookt door den minister-do o der
C'lemenoeau in den Senaat ten val gebracht werd) en
den heer Barthou werdl opgedragen een' nieuw kabi
net samen te stellen, kwam hij het was in Maart
van dit jaar spoedig gereed. Maar het ni'euwe
ministerie had! zwakke plaatsen. De minister van
oorlog Etienne en de minister van financiën Du-
mont waren geen personae grata. En met zijn regee-
riugsverklaring was de premier al dadelijk niet bijs
ter gelukkig. Den 25sten Maart las hij haar in Ka
mer en Senaat voor, hij' kreeg slechts met zeer ge
ringe meerderheid een motie 'van vertrouwen en en
kele ministers wilden' 's avonds dadelijk maar het
min-isterieiele bijltje erbij' neerleggen. Men besloot
echter- nog eens af te wachten en men heeft het tot
heden toe volgehouden' zij het dan ook, dat het
program maar uit één punt scheen te bestaan n.l.
„zoo lang mogelijk aanblijven", terwijl men boven
dien de Kamer voor maanden naiar huis heeft gezon
den, waardoor het regeer en gemakkelijker werd. Het
zwakke punt „oorlog" werd overwonnen: in Juli
kwam de wet op den B-jarigen diensttijd' tot stand.
Maar men heeft op „financiën" schipbreuk geleden.
Minister Dumont was weinig gelukkig met de ver
dediging van zijn ontwerp en toen heeft de heer
Barthou, blijkbaar van meening, dat het geldl er toch
moest komen en dat men wei vrede zou nemen met
elke oplossing, al te forsch gesproken en daardoor
nog enkele elementen van zich vervreemd).
Behalve de driejarige diensttijd zal aan den naam
van het ministerie verbonden blijtvea die toenadering
tot Spanje welke in October en de kiesrechthervor
ming, welke in November tot stand kwam.
Over de oplossing van die crisis valt hoegenaamd
niets te zeggen. De Fransche politici toonden zich
buitengewoon zenuwachtig de laatste dagen en er is
geen enkel kabinet, dat op het oogenblik op een
stevige meerderheid kan rekenen. Daarbij' komt,
dat de algemeene verkiezingen voor de deur staan,
hetgeen da ministerieels onzekerheid nog grooter
maakt.
Het krachtigst als bestrijder van het kabinet is in-
tusschen opgetreden de heer Caillaux, die in het
laats j: van 1912 en het begin van 1913 een paar maan
den minister-president is geweest. Hij, heeft de
laatste dagen buiten de Kamer sterk gepropageerd
voor een verjongd Oo-mbisme. Hij1 wil een einde ma
ken aan de politiek van verzoening en verdraagzaam
heid» welke zich aansloot bij het sterker op den voor
grond komend nationaliteitsgevoel en samenviel met
de herleving der religie. Hij wil zeer scherp en aeer
beslist anti-clericaal zijn, de partijen tegen elkaar in
het vuur brengen in plaats van ze te laten indomme
len bij de prediking van nationale eendracht en poli
tieke eenheid, gelijk hij dat noemt.
Hoe echter de -oplossing van deze crisis ook moge
wórden, het land zal in elk geval binnen korten tijd
hebben te kiezen tuss-chen voortzetting van den be-
zadigden en verzoeningsgezinden koers of wel het in
slaan van de richting, welke naar het agressieve
Combisme leidt.
TWEEDE KAMER.
De heer Van Wijnbergen (R.-K.) vervolg
de gisteren zijn ailgemeeme beschouwingen over de
staatsbegrooting. Spr. betwistte, dat door den- uit
slag der verkiezingen een duidelijke uitspraak is ver
kregen over algemeen kiesrecht en staatspensioen, en
beklaagde zich daarna over het anti-papiame bij de
verkiezingen. Hij- wees op de gedragingen van die N.
E. Ct», de Groene, prof. Eercknans, prof. Visser van
Uzendoorn en het Kamerlid' mr, Ter Spill om verder
nog stil te staan bij de Protestanten-vereeniging, de
Evangelische Maatschappij, met den heer Tideman,
het propagandaboak der vrijzinnige -concentratie, dat
z. i. onjuist© gegevens bevat, o. a. van dien heer de
Jong over de subsi-dies -aan het bijzonder onderwijs.
Zoo heeft men ook verwijdering gebracht tusschen
katholieke en niet-katlholieke landgenooten.
Spr. behandelde dan d'e oplossing van de crisis en
het karakter van het kabinet» waaromtrent hem nog
veel duister is.
Da heer Van der Voort van Zijp
(A.-E.) ontkende dat er -een machtige beweging is
geweest voor het algemeen kiesrecht en noemde het
financieel beleid van het vorig kabinet -geen misluk
king.
Spr. roemde wat het vorige ministerie voor de on
derwijzers gedaan heeft met den kinderbijslag en
sprak daarna over de verkiazinigsactia van de vrij
zinnigen, dat ondanks- alles de rechter'zij-de de kern
onder de kiezers in het land heeft behouden.
In de Troonrede had spr. een herinnering aan de
viering van onze onafhankelijkheid gemist.
Spr. zei verder, dat de antirevolutionaire fractie
eischt een wijziging van art. 192 der Grondwet als
een herstel van recht en afwijst el'k compromis op
onderwijsgebied, dat afwijkt van de rechtsgelijkheid
van het openbaar en bijzonder onderwijs. Hij' vroeg
n-og, of de regeering op defensie-gebied' denkt te
steunen op rechts en op de geheele linkerzijde.
De heer Koo-len (E.-K.) verdedigde het finan
cieel beleid van het vorig kabinet.
Spr. zette uiteen, dat van een financieel wanbeleid
geen sprake mag zijn, de tegenwoordige minister mag
wel in denzel-fden geest voortgaan, temeer nu de 28
ton van art. 3'09 der Invaliditeitswet tot 7 millioen
blijken gestegen'.
Als aanbevelenswaardige nieuwe middelen noemde
spr. een tabaksbelasting te heffen, niet bij debiet,
maar bij veiling en een fiscale en technische herzie
ning van het tarief.
De heer Troelstra (S. D. A. P.) wees er op,
dat bij alle overdrijving der rechterzijde de grief van
speculeeren -op kerkelijke hartstochten niet geheel
van vrijzinnige zijde kan worden ontkend. Spreker
wensohte over vier punten te spreken: lo. wil spr.
behandelen dien uitslag en de betedkenis der afge-
loopen verkiezingen; 2o. wil hij die toetsen aan de
beteekenis, da reden van bestaan en da taak van het
kabinet; 3o. ©enige beschouwingen van aanval en
verweer ten -best© geven in verband met de parle
mentaire crisis; 4e. de positie nagaan dier partijen in
het nieuw opgetreden Kabinet ten opzichte van de
regeering en d© partijen, die haar het naast -staan.
Wat het eerste punt betreft, meende spr. dat de
verkiezingen wel degelijk een positieve uitspraak der
kiezers hebben gegeven. De vooruitgang van de S.
D. A. P. is ten koste van de beidie burgerlijke partijen
geschied.
De kleurloo-ze middenstof, die als een slinger heen
en weer beweegt, heeft een duidlelijken cry noodig en
voor zulk een cry heeft de rechterzijde gezorgd. De
eerste was het tarief, waarvan men terecht bevreesd
is, de politiek dar kleurlooze middenstof is die der
gesloten portemonnaie. Uit den cry tegen Eome en
voor de Hervormde Kerk zijn geen politieke conclu
sies te trekken, maar tot dien cry heeft d'e rechterzij'-
d'e zelf aanleiding gegeven. Dr. Kuyper liet zich
tegen de verkiezingen dlenigreerend uit over d'e Ned.
Hervormde Kerk, terwijl spr. er op wees, hoe door
den heer van Wijnbergen en zijn vrienden het sepa
ratisme kunstmatig wordt aangekweekt en bevorderd.
Spr. ontzegdie hem het recht over achteruitzetting
der Katholieken te klagen.
Nog stond spr. stil bij' d!e openbare school en wees
er op dat het niet waar is, dat ons volk godsdiensti-
ger wordt. De godsdienst gaat ondier. Het Neder-
landsche volk achteruit»
De leuzen van tarief, vrijheid van bedrijf enz. 'heb
ben nu bewerkt den overgang der kl'enrlooze midden
stof naar de vrijzinnigen en waarschijnlijk naar de
vrij-liberalen. Maar dit verklaart nog niet dlat een
deel der Christelijke arbeiders overging naar d'e S.
D. A. P. De verklaring is echter dieze, dat de coali
tie, die niet conservatief genoeg was voor d'e kleur
looze middenstof, niet voortvarend en homogeen ge
noeg was voor d'e Christelijke arbeiders.
Als de coalitie op hetzelfde standpunt blijft staan,
zal die Christelijke arbeider niet meer van- haar kun
nen verwachten d'an tot dusver verkregen is.
Spr. wees er daarna op» dat zich in dien aanwas der
soc. dem. stemmen een beginsel demonstreert. Een
opgaande beweging als deze voltrekt zich niet in op
gaande lijn maar als de golven der zee, met een hoog
tepunt en met' dalingen. Tijdelijke verschijnselen van
teruggang bewijzen niets tegen d'e groeikansen der
.soc. dem.
E'-en reden voor de overwinning der soc. dem. zocht
spr. behalve in de stijging der militaire uitgaven ook
in de concentratie, die niet den noodigen waarborg
voor de volvoering van haar program biedt. De vrijz.
dem. helbben geen reden de soc. dem. te wantrouwen
en de concentratie te verwijten als ze zelf geen fusie
met dfe vrij-liberale aandurven.
Heden zette spr. zijn rede voort.
Gemengd nieuws.
UIT NOORDwSCHARIWOUDE.
In het lokaal van dien heer D. Bakker werd de
eerste offieieele vergadering gehouden van het Be
stuur van den Noord'er'-Marktbond. Van die „Een
dracht'-' te Oudkarspel was een schrijven ingekomen,
dat behalve de heer A. S-wager, voor haar in- het
Bondsbestuur zitting zullen namen de heeren O.
Winder en O. Eecen.
„Sint Maarten" schreef voorloopig nog geen be
slissing te nemen omtrent toetreding tot den Noor-
der-Marktibond, doch gevraagd werd naar mogelijk
heid van persoonlijke toetreding. Door den secr.
zal hierop worden geantwoord, dat persoonlijke toe
treding niet mogelijk is, doch dat men lid zal kun
nen worden van een dar aangesloten vereenigingen.
Besloten werdl een paar man ter audiëntie te doen
gaan bij dien Min. van Waterstaat! ten einde op spoed
aan te dringen van terugzending van stukken be
treffende de spoorlijn dorp-station. De heeren J.
Kliffen en J. Akkerman werden hiervoor aangewe
zen.
In de commissie voor de samenstelling der noodige
reglementen werd voor 'Oudkarspel aangewezen de
heer O. Winder.
UIT HEEBrHUGOWAAED.
Inplaats' van den heer O. Kooij' Az., die voor zijn
functie heeft bedankt, werd tot kerkelijk ontvanger
dar Herv. Gem. alhieir benoemd de heer J. Dierdorp,
hoofd der openbare school no. 1, alhier.
No-g een kleine maand en we zullen onzen
hoogst welwillenden, humanen chef Mourik naar el
ders zien vertrekken, aangezien hij met ingang van 1
Jan. a.s. in functie zal treden als chef van vervoer,
een directe bevordering van chef 4e tot chef 2e klas.
Den heer Mourik is Alkmaar tot standplaats aange
wezen. Verheugt men zich hier algemeen over deze
promotie, niettemin zal men den1 heer Mourik met
leedwezen zien vertrekken; zoowel het publiek als
het stationspersoneel draagt den beminden, chef een
warm hart toe.
UIT OUDE-NTEDORP.
Gisteravond vergader-die de IJsclub alhier in het
lokaal' van den heer A. Mijts ondier voorzitterschap
van den heer G. Liefhebher.
Tot bestuurslid in de plaats van den heer A. de
Wit, die moest aftreden en niet herkiesbaar was,
werd benoemd de heer Jb. Kootjes.
Da rekening over het afgeloopen jaar werd goed
gekeurd' met eten voordeelig sa-ld'o groot 84.34°.
Ontvangen was45.23, uitgegeven 10.88°.
Het voordeeli-g saldo- van de vorig© jaren hierbij ge
voegd maakt totaal een kas van 296:07°, hiervan is
292.22 geplaatst op- de Rijkspostspaarbank.
Met het oog op de flinke kas werd besloten van
dezen winter geen contributie te innen.
IJs en weder dienende, zal een wedstrijd worden
gehouden op schaatsen voor- leden.
Tot afgevaardigde naar de alg. vergadering v?
den IJ. H. N. werd benoemd dö heer M. Kooijman
en tot plaatsvervanger- de heer A. Mijts. Hierna
volgde sluiting.
UTT HOOKN.
Gisteren heeft het gemeentebestuur aanbesteed
hiet maken van een gebouw voor de rij'kstuinlbouw-
wintersehool met conciërgewoning. Ingeleverd wer
den 26 biljetten. Laagste inschrijver W. Veenis, te
Assen-delft, voor 39.790.
UTT WINKEL.
De herdenking van Neerlands onafhankelijkheid
heeft hier plaats gehad- op 29 en 30 November en 1
December. Eiken avondf h'adl er een feestelijke bij
eenkomst plaats, waar Winkel's Harmonie feestelijke
liederen speelde, waar door tabl'eaux-vivant aangrij
pende gebeurtenissen uit de dagen der Fransche
overheersching werden voorgesteld, benevens de
eerste gebeurtenissen tot her-stel van onze onafhan
kelijkheid. De heer J. Porte gaf daaibij een histo
risch overzicht.
Het geheel is uitnemend geslaagd, doch de belang
stelling had grooter kunnen zijn.
In November geen aangiften gedaan bij den
'burgerlijken -standi.
UTT DKIEHUTZEN.
Bij het gisteren te Amsterdam' gehouden examen
voor vrije- en orde»oefeningen slaagde mej. G. Ver
meer, alhier, leerlinge van G. N. L. te Alkmaar.
UIT SCIIOORL.
In dte plaats van S. Duin is d'oor Kerkvoogden der
Hervormde Gemeente alhier tot Koster -aangesteld
op 1 Januari 1914 O. DelVer, alhier.
UIT KGMO'NTD AAN ZEE.
Mej. S. J. Verdoom alhier slaagde gisteren te
Amsterdam voor d'e acte vrije- en orde-oefeningen.
UIT BERGEN.
De dames W. A. A. van der Staay, J. W. M.
Veer en J. M. Verduin alhier zijn te Amsterdam voor
de acte vrije» en orde-oefeningen geslaagd»
DE MOORD OP HET KNAAPJE D'E KLERK.
In da Tel. van gisteravond wordt gewag gemaakt
van een medadeding eener juffrouw, wonende in d'e
Bilderdijkstra-at, d'at op den dag van den moord op
den 6-jarigen Hendrik de Klerk iemandl kamers bij
haar heeft gehuurd» wiens signalement overeenkomt
met dat, hetwelk reeds van verschillende kanten van
den moordenaar bekend is. De man» waarvan hier
sprake is, zei de, dat hij'Van der Voort heette, vele
jaren in Indië te zijn geweest, terwijl hij het laatst
gewoond had' te Botterdam bij zijn broer. De man
was zeer gejaagd'. Het viel de juffrouw op, d'at hij
iets aapachtigs in zijn gezicht had. Ongevraagd zei-
de hij, zooeven zijn snor te hebben laten scheren voor
de transpiratie. De man zag er zoo vreemd uit,
dat zij weinig lust gevoeld©, hem een kamer te ver
huren. Zij- liet hem zien, dat de kamer nog schoon
gemaakt moest worden, do'ch toen liet hij zich ont
vallen': „ik wil wel o-p den grond) sla-pen, als ik maar
van de straat ben!"
„Maar ik ken u niet," zeidie de kamerverhuurster.
„Dat hoeft niet," antwoordde de man. „Hier
heeft u een week voorouit." En hij betaalde zeven
gulden, waarop d'e juffrouw hem twee kwartjes te
ruggaf.
De kamerverhuurster zeidie hem toen, dat hij toch
dezen avond niet blijven kon.
„Mag ik dan om één uur komen, morgenmiddag?"
vroeg de man. De juffrouw vond dit goed, waarop
de man vertrok. Hij is, hoewel hij 6.50 had betaald,
niet meer teruggekomen. De kamer werd de geheele
w-eek tot zijn beschikking gehouden, doch dte man
kwam niet opdagen.
De politie, aan welke de juffrouw destijds hetzelf
de heeft medegedeeld, heeft aan haar verklaring geen
waarde gehecht.
EEN BETOOGING.
Ongeveer 300 bakkersgezellen hebben gisteren een
betooging gehouden. Zij- bezorgden een brief van de
landelijke bakkersfederatie bij de bestuursleden van
de patroonsbonden te 's-Gravenkage en hielden een
betooging op het Binnenhof, waar de voorzitter hen
toesprak. Enkele socialistische Kamerleden wuifden
hen toe uit een open raam van het Kamergebouw.
DE ZEELIEDENST AfKTNG TE IJMUIDEN.
Gisteren zijn drie trawlers naar zee vertrokken.
De christelijke zeemansbond -zoo meldt de Rott.
heeft met groote meerderheid1 van stemmen beslo
ten, weer te gaan varen op de door dia reed'ers ge
stelde voorwaarden. D'aar echter de meeste ledlen op
andere plaatsen wonen, kunnen slechts 6 trawlers be
mand worden.
TYPTÜUSl TEI AMSTERDAM.
De burgemeester dezer hoofdstad heeft een offiei
eele kennisgeving verspreid, waarin hij - -gelet op
een mededeeling van den directeur van den gemeen
telijken gezondheidsdienst, naar aanleiding van het
voorkomen van typhus, tengevolge van het gebruik
van schadelijke melk de ingezetenen met aandrang
waarschuwt in geen geva-l' gebruik te maken- van
rauwe melk.
INRICHTING TOIT HET VOORKOMEN
VAN HET BESLAAN VAN WINKELRUITEN.
Een Engelsche maatschappij vervaardigt een elec-
tris-eh aangedreven inrichting ter voorkoming van
het aanslaan van winkelruiten bij' ko-ud weer. De
vochtige aanslag op ruiten wordt, zo-oals bekend is,
veroorzaakt door het verschil in temperatuur tus
schen de buitenlucht en d'e lucht in den winkel,
waarvan het condeniseeren van water, het gevolg is
Het is duidelijk, dat die winkelier er groot belang bij
heeft het ondoorzichtig worden der vensters te voor
komen. Er is een toestel op een zeer eenvoudig be
ginsel, dat toch zeer -goede resultaten oplevert. De
inrichting bestaat uit een aantal mondstukken, d'ie
aan- het eind'e van een pijp zijn aangebracht en waar
door door middel van een ventilator 'n sterke lucht
stroom wordt gedreven. Op deze wijze blaast voort
durend! een krachtige stroom droge lhicht tegen het
glas en hierdoor wordt het aanslaan van vocht ge
heel voorkomen. Het toestel kan vanaf iedere elec-
trische lichtleiding aangedreven worden, zood'at een
bijzondere installatie niet noodig is. Van buiten af
is van de geheele inrichting niets anders te zien dan
een verzilverd! of gebronsdl ornament, dat niet op
valt. Bij- -een proef weid een winkelraam d'oor mid
del van een ketel kokendl water zoodanig met vocht
beslagen, dat doorkijken geheel onmogelijk was. Na
h>et in werking brengen van d'en ventilator werd het
venster dadelijk (binnen 40 seconden) volkomen hel
der en bij h-et verder laten werken van het toestel
bleek, dat een beslaan van het venster onmogelijk
KORTE BERICHTEN.
De portefeuille met diamanten, die den heer
Pinheiro in den trein zou zijn ontstolen, is terugge
vonden en thans weer in Amsterdam.
In de gisteren gehouden zitting van Prov. Sta
ten van No.ord»Holland', waren ingekomen verschil
lende adressen om een provinciale melk ver ordening
in te voeren, over welke verzoeken Ged. St. advies
zullen uitbrengen.
De d'ame, die bij d'e Haagsche Techtibank protes
teerde, dat ze 's middags terug moest komen, Ls op
bevell van dien president d'ooT een rijksveldwachter
uit haar woning gehaald.
Wegens plaatsgebrek moet het Feuilleton
blijven liggen.
LEIVERING GEGUND.
Den heer G. van Nieuwkuijk is voor 1914 gegund
de levering van zool- en overleer aan het Prov.
Krankzinnigengesticht „Duin en Bosch" te Cas-tri-
cum.
BENOEMD.
Bij kon. besluit is dte heer S. M. van Nieuwkuijk
alhier benoemd tot reserve-tweede-luitenant bij het
10e regiment infanterie.
KADASTRALE DIENST NED.-INDIë.
Tot adjunct-houtvester hij het kadaster in Ned.-
Indië is bestemd de heer G. Jansen alhier.
BRAND.
Gisteravond half zeven ontstond brand in die berg
plaats van kisten van den heer van Gelderen, kisten-
koopman, wonen die Spanjaardstraat alhier.
De brand, die zich aanvankelijk zeer ernstig liet
aanzien, werdl door „Burgerplicht" gehluscht met
een slang op de waterleiding. De bergplaats met
vete kisten, waarin zich tevens een kuip met wasch-
goed en een fiets bevond is gebeel uitgebrand.
Dte brand is zeer vermoedlelij'k ontstaan doordat de
vrouw des huizes eenige oogenblikken te voren door
lucifers aan te steken naar een stuk pakpapier had
gezocht, waarbij waarschijnlijk een vonk in papier,
dat ook in do bergplaats werd geborgen, is geraakt.
Do schade wordlt waarschijnlijk niet door verzeke
ring gedlekt.
DE LAATSTE DAGEN VAN FOMPEJI.
In dte Cinema Amerieain, het bioscoop-theater aan
de Ged. Nieuweslo-ot, is gisteravond voor 'het eerst
vertoond de groote film der firma Abrosio te Turijn,
gemaakt naar Bulwers roman „de laatste dagen van
Pompeji." De schrijver deed' de stof voor zijnhi-sto-
risoh werk op tijdens een reis in Italië en ook deze
film is vervaardigd' in het land waar de oranjeappe
len bloeien. De intrige is het sterkste gedeelte van
dit bioscopisch prachtwerk niet» Maar telkens en
telkens weer worcjjt men verrast door de kostbaarheid
der aankleeding. Schitterende natuurtafereelen, le
vendige antieke straattooneelen, de zeldzame pracht
der paleizen uit dte oudheid, die indrukwekkende
grootheid ©ener arena van weleer, de schoonheid- der
welgevormde vrouwen eru mannen in hun drapeeren-
de gewadenhet is alles een lust voor de oogen.
Maar wanneer dan de laatste afdeeling komt, eerst
