DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
i9m
Nieuwjaarswenschen.
Ko* 290.
Honderd en rptfiende Jaargang.
ZATERDAG
13 D1CERBER.
NIEÜWJAARSWESSCHEI
leze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar fG.SO; franco door het geheele Rijk f 1.—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek» en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
UIT DEN RAAD.
Telefoonnummer 8.
Zij, die zich met 1 Januari op
dit blad abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende nummers
franco en gratis.
De Directie.
In het nummer dat WOENSDAG 31
DECEMBER verschijnt, zal wederom ge
legenheid bestaan tot het plaatsen van
a 25 cents contant.
De Directie.
BINNENLAND.
ÜRAN
Dit nummer bestaat uit 8 bladen.
Het ver beterblaadje van de verordening op het ge
meentelijke werkloozenfondls beeft Woensdag nage
noeg den geheelen middag den Raad in beslag geno
men. Aan die bezwaren» door de belanghebbenden te
berde gebracht, is thans voldaan: handels- en kan-
toorbedienden-vereenigingen kunnen tot het fonds
wordén toegelaten evenals plaatselijke afdeelingen
van rechtspersoonlijkheid bezittende landelijke bon
den, welke geen afzonderlijke kas voor de uitkeerin-
•gen behoeven te hebben, indien de bonldl maar zooda
nige kas bezit en de tot dlusver geldende minimum
contributie aan de iwerkloozerikassen, bepaald' op 10
cents per lid en per week, mag voortaan geringer
zijn, wanneer de vereeniging maaar ten genoegen van
bet fondsbestuur weet aan te toonen, d'at zii met een
mindere bijdrage haar werkloosheidverzekering in
overeenstemming met dia eiscben dier verordening
brengen kan.
Bij deze wijzigingen zijn de voorstellen) door B. en
W. overgenomen van bet fondsbestuur en door den
Raad aanvaard. Op voorstel van d!en heer Verkerk
werd nog de bepaling geschrapt, dat over de eerste
week der werkloosheid geen bijslag gegeven wordt,
hetgeen dus voortaan wel zal geschieden en op voor
stel van den heer Glindierman werd de nieuwe eisch
gesteld, dat niaf-vakvereenigingen minstens 15 leden
moeten tellen om te kunnen worden toegelaten. Over
die rol der vakvereenigingen bij1 de regeling van deze
materie liepen 'de besprekingen in hoofdzaak en
daarbij kwamen als vanzelf politieke en confessionee-
le momenten in, het geding. Be heer Lubbe legde
getuigenis af van zijn vrijzinnig-democratisch ver
trouwen op het gezond verstand dier werklieden, dat
gelijk de heer Bos verleden- Maandag in de Kamer
zeida na afdwalingen weer op het rechte pad te
rugvoert, ook op het gebied van vakvereenigingen,
zoodat het socialisme niet wordt geducht. Terecht
wees de heer van den Bosch erop, d'at dit vertrouwen
heel mooi maar niet zonder gevaar is. Menig patiënt
zou, naar het ons voorkomt, de ro-od(e)vonk crisis
wel eens niet zoo goed kunnen doorstaan, als de heer
Lubbe gelooft. En hoewel het Ned:, Verbond van
Vakvereenigingen immers daarop had men het
oog gevestigd niet van zijn leden eischt, dat zij
sociaal-democraten! zijn, maar ook gaarne „half-be-
wusten" in zijn gelederen heeft, voelt hij zich toch
solidair met de sociaal-democratische arbeiderspartij.
De beer van den Boseb betoogde, dat men aan zijn
kant bang was voor bet revolutionnaire standpunt en
daarom enkel de organisatie van) gdoofsgenooten
aanmoedigt. Da vreea voor hef revolutionnaire
standpunt schijnt intusschen zelfs ten opzichte van
de anti-revolutionnairen te bestaan hoe anders de
strijd tegen de interconfessioneele vakorganisatie te
verklaren? Of zou een ander argument dan de heer
van den Bosch bezigde, moeten worden aangevoerd?
Door een frisch speechje hiel'd die heer Udo den
Raad! voor oogen, dat men eigenlijk geheel op den
verkeerden weg was, te d'iep in! het politieke glaasje
keek een opmerking, die da heetr Lubbe zicb van
zijn geestverwant ook voor het vervolg gezegd moge
houden, wanneer hij! uit de gematigdheid van zijn eo-
ciaal-d'emocratischen buurman eens weer vrijzinnig-
democratische pasmunt zou willen slaan. Hef kwam
er immers alleen maar op aan een zoo groot moge
lijk aantal werkloozen te helpen. Dat men daarbij
allereerst denkt aan die vakvereenigingen ligt voor
de band. Toch zij: er even aan herinnerd), dat blijkens
bet eerste rapport dier staatscommissie over de
werkloosheid, in de overgroots meerderheid deer vak
ken nog maar een minderheid der beoefenaar® daar
van aan de vakbeweging deelneemt. Er is dus alle
reden om ook te helpen diegenen, die zich niet kunr
neax en niet willen organiseeren in een vakvereeni-
ging. Daarvan was heel de Raad ook overtuigd. Al
leen was er een strooming om het Gentsche voor
beeld, waarvan de heer Udo, verwonderlijk genoeg,
niet op dte hoogte scheen, in dezen te volgen. Men is
geëindigd met de niet-leden van een vakvereenigimg
de gelegenheid te blijven geven, om door oprichting
van of aansluiting bij een vereeniging ten aanzien
van de werkloosheidverzekering in gelijke positie te
komen als die leden van die vakvereenigingen. Het mi
nimum-ledental van 15, dat bierbij gesteld! is, lijkt
ons geen onoverkomelijk bezwaar. Het komt er nu
maar op aan, of er pogingen zullen worden gedaan,
om werklieden voor dit doel tie winnen. Uit eigen
aandrift zullen weinigen zich opgeven de meesten
zullen moeten worden bewerkt, er zal belangstelling
moeten worden opgewekt» vooral ook vertrouwen
moeten worden gegeven. Wij hopen, dat zich hier
thans spoedig een comité zal vormen-, tot oprichting
van een dergelijke algemeene vereeniging ten bate
van de werkloosheidverzekering. Zou het departe
ment van de Maatschappij tot Hut van 't Algemeen,
welke immers beoogt bevordering van algemeen
volksgeluk, hiier niet een ischoon initiatief vinden ter
aanmoediging dezer verzekering, welke tof voorzorg
en daardoor tot spaarzaamheid! leidt?
Terugkomende op de behandeling van Woensdag,
dienen we te wijzen op den geringen invloedl, welke
de amendementen, die door de heenen Glinderman en
Van den Bosch zijn ingediend, op de herziening heb
ben gehad. Schertsend sprak da voorzitter van de
„firma" men herinnert zich, d'at zij verleden jaar
uit 'drie leden bestond, maar sindsdien schijnt de heer
Dorbeck te zijn uitgetreden, terwijl de heer Glinder
man Woensdag zijn firmant nog al praten liet,
dia echter zijn goeden dag niet had. In den regel is
de heer van den Bosch gelukkig in zijn verdediging,
Woensdag evenwel was hij opvallend aarzelend en
haperend, en zijn amendementen werden een voor een
ingetrokken. Hieuw waxen da ter tafel gebrachte wij
zigingen niet zij' zijn het vorige jaar eerst in den
vorm van een nieuw ontwerp-verordening naar Leid-
schen snit en daarna nog eens als amende meuten in
dr.uk verschenen, zoodlat men destijds er van kennis
heeft.kunnen nemen.
Ook de voorzitter van het fondsbestuur» de heer
Rimgers, heeft Woensdag geen overwegenden in
vloed op de raadsleden gehad. Aan de door hem
voorgestelde redactie van artikel 1, waaraan hij blijk
baar zeer veel hechtte, werd slechts door drie andere
leden de voorkeur gegeven, terwijl hij met zijn be
strijding van het voorstel-Verkerk, om de eerste
week van werkloosheid wel uit te keeren, enkel bij
den -heer de Groot bijval vond). De leiding van de
besprekingen berustte niet bij, dén heer Ringers, hoe
wel -de practijk door hem aan het woord had kunnen
komen.
Stippen we tenslotte nog even aan» dat bij de be
handeling een ingekomen adres d.d. 8 December van
dé af deeling Alkmaar van de Handelsreizigersveree-
niging, van welks inhoud wel niet alle raadsleden
kennis genomen zullen hebben, gebeel vergeten is.
Tot een heropening der behandeling zal dit ver
zuim waarschijnlijk niet leiden. En dlat ware ook
niet te wenscben. De beer Glinderman moge ter
loops hebben gesproken over alweer een herziening
en da heer Ringers moge pessimistisch .gestemd zijn
ten opzichte van de toepassing van artikel 1 het
is te hopen, dat deze verordening nu eens een' tijd
lang van de baan blijft. Het fonds zal naar te
vreezen staat spoedig bijslagen hebben te leveren.
Zonden sommige vereenigingskassen er thans niet
beter voorstaan en dus minder gauw uitgeput zijn,
indien de verordening reeds twee jaar geledén aan
sluiting op grootere schaal mogelijk bad gemaakt?
TWEEDE TTAiMFIR.
Wanneer d'e Tweede Kamer vóór Kerstmis niet 'ge
reed komt met da behandeling van de Staatsbegroo-
ting, bestaat bet plan Dinsdag 6 Januari weer bijeen
te komen tot voortzetting van die behandeling.
Da algemeene beschouwingen over die staatsbegroo-
ting werden gisteren hervat.
Da heer T r o e 1 s t r a (S. D. A. P.)l zette zijn
repliek voort. Hij, verdedigde zijn advies aan de
Koningin en ging nader op d'e briefwisseling met dir.
Bos in. Hij verdedigde daarbij' zijn houding ten op
zichte van de concentratie en tegenover de verwijten
van .de heeren Tydleman en) Bos.
Spr. verweet da concentratie o.m., dat déze niet
kan regeeren zonder hooge militaire lasten» maar
dat ziji da voorstelling geeft, alsof hef wel gekund
had, al® de sociaal-democraten hadden medegere-
geerd.
Het kwam daarna tot een heftig incident tusschen
den heer Troel»tra en den heer Marchamt, die in
een der afdeelingen voor het vlootplan zou gespro
ken hebben, wat door hem echter ontkend wordt.
Samenwerking met de concentratie in een ministe
rie was naar de meening van spr. toch onmogelijk ge
weest wégens het wederzijdsche wantrouwen. Hij
constateerde de onmacht der concentratie om alleen
te regeeren en zei, dat zijn partij, als zij, over 87 ze
tels beschikt, er wèl toe bereid' is.
Eén kabinet, als het thanls aan het bewind zijnde,
dat direct contact houdt met de uitspraak van de
kiezers, -acht spr, ook voor de toekomst gewenscht.
Spr. richtte zich dlan, tegen de rechterzijde^ tegen de
heeren Lobman en Loeff, tof wien hij zei, dat de so
ciaal-democratie revolutionair is, doch niet in haar
middelen. Een soc. dém. kan best burgemeester zijn.
Dé heer Yan Wijnbergen (R.-K.)| beant
woordde den beer Lieftinék over de Loge, aan welke
instelling hij geheimzinnigheid verwijt, terwijl hij
haar tevens niet onschuldig acht.
Spr. kwam daarna op da verkiezingen terug, waar
bij hij o.a. zei, dat het separatisme den omgang onder
de natie vergemakkelijkt en haar eenheid bevordert.
Hij hekelde de valsehe voorstelling, die men heeft
gegeven aan zijn te Leidien gesproken woorden (de
bekende kwestie van) het „canaille").
De heer De Savornim Lohman (O.-H.)
gaf de coalitie in overweging den strijd voor de vrije
school niet op te geven. Spr. wenschte niets meer
dan consequente doorvoering van de beginselen van
de wiet-Mackay.
Spreker hield vol, dat de verkiezingsstrijd vertroe
beld is door de verkeerde voorstellingen omtrent de
tariefsherziening en hij hoopte, dat de minister van
Financiën spoedig tot het inzicht zal komen, d'at ver
hooging en verbetering van ons tarief broodnood'
is. Ten stelligste ontkend'e spreker, ooit iets aan de
coalitie te hebben opgeofferd! of te hebben moeten
opofferen.
Spreker dankte den minister voor dé erkenning,
dat bet een rechtmatige wenscb van de rechterzijde
is, gelijkstelling voor bet bijzonder onderwijs te ver
krijgen. Ook meende spreker, dlat in de gegeven om
standigheden aan het standpunt, dat de minister in
neemt, om tot overeenstemming te geraken, voordee-
len verbonden kunnen zijn. Hij hoopte, dat naast
don naam Mackay die van Gort v. d. Linden genoemd
zal worden door de voorstanders van bijzonder onder
wijs.
In de avondvergadering, welke door mr. Troelstra
werd gepresideerd, werd de behandeling dér Water-
st.aatsbegrooting voortgezet. Vele sprekers bepleit
ten de behartiging van vela distrietsbelangen.
EEH IHTERYTEW MEIT Dr. A. KUYPER.
De Haagsche redacteur van D'e T'ijdl heeft een on
derhoud! gehad met dir. A. Kuyper over de belangrijke
verklaringen door dén beer Gort van der Linden af
gelegd inzake de onderwijskwestie.
„Wat de meening van dr. Kuyper was over de ver
klaring van minister Gort van der landen?" vroeg ik,
na naar den gezondheidstoestand' die uitmuntend)
was van den doctor geïnformeerd té hebben.
„Daarover kan ik kort zijn," zei dr. Kuyper. „Ik
geef niets toe" .En," voegde Zijne Excel
lentie erbij, „dat is niet anders dan heel natuurlijk:
dat zal toch ieder onbevooroordeelde moeten billij
ken. Voor den heer v. dl Linden beb ik de igrootste
achting; bij' zal bet met zijn verklaringen wel eerlijk
meenen, maar wat hébben wij' daar ten slotte aan?
De beele vraag is maar: boe de Tweede Kamer, hoe
de linkerzijde tegenover oniza eiscben staat. Die
eiscben zijn voldoende bekend. Wij vragen ons volle
recht: niets meer maar ook niets minder
Om dit te kennen is geen behandeling in een Staats
commissie noodiig."
„Dus," merkte i'k op, „u blijft bij' uwe meening, dat
Rechts niet tot de commissié moet toetreden?"
„Zeer zeker 1 Wat moeten onze mannen daarin
doen'? Trachten tot een compromis te komen? Maar
een compromis sluit altijd een gedeeltelijk toegeven
van beide kanten in zicb, en dat kunnen wij nooit
doen: Het ergste is: mocht men tot zoo'n compromis
geraken, dan is het uit, dan zijn wij ons recht kwijt,
dan kunnen wij later niet opnieuw beginnen!"
„Yan eeni'g toegeven kan dus, volgens u» geen spra
ke zijn?" informeerde ik nog eens duidelijkheidshal
ve.
„Heen! Wij zouden dankbaar kunnen aanvaarden,
ais dit Kabinet op den weg der rechtsgelijkheid een
schrede verder wil zetten). Maar van onze volle
eiscben afstand! doen, d'at gaat niét. Ik ken de hee
ren van Links uit de besprekingen van de vroegere
Grondwetscommissie. Ik weet precies, waf zij wil
len, maar wij kunnen er niet in treden! Onze man
nen in de Tweede Kamer zullen goed! doen met nog
eens nader te informeeren; er zijn dubia, zooals de
minister zelf zeide, maar zich laten verleiden zullén
zij, naar ik hoop, niet doen."
Dr. Kuyper sprak ten slotte den wemsch uit, dat
Rechts eenstemmig zou blijven en dat er geen schei
ding in de gelederen zou komen. In ieder geval
handhaaft ba anti-revolutionmairo partij haar stand
punt onverzwakt.
Ik zié de zaak zoo, zei dr. Kuyper nog: tegen links
heeft de minister gezegd, ik willig al uw wenechen
in, gij krijigt algemeen kiesrecht voor mannen en ik
effen den weg voor het vrouwenkiesrecht, ik geef
staatspensioen en dan," terwijl hij een boos gezicht
zet, „houd dan verder uw mond maar." Doch tegen
rechts zegt hij„kookt gij zelf uw potje maar en
als gij klaar zijt zullen wij eens zien of het smaakt."
Neen, zóó gaat het ndetP'
Dr. Kuyper verklaarde bezig te zijn met een groot
werk over het anti-revolutionaire staatsrecht. Het
zal een heel werk worden, twee dikke deeian, waar
voor hij een paar jaar noodig zal hebben.
Ik kon, schrijft de redacteur, mijn bewondering
niet verbergen voor den grooten man, die op zijn
leeftijd met zooveel gerustheid en energie sprak over
een arbeid van jaren.
„Ja," merkte dr. Kuyper op, „ik ben gelukkig nog
flink, i'k zit 'hier goed en 't is noodig dat dit werk
afkomt."
Onderwijl was mijn gastheer opgestaan om mij een
sigaar te presenteeren, en merkte hij nog luchtigjes
op, ziende dat ik naar zijn rechterpols keek: „Ik
héb mijn pols wat verwricht, bij is dik, maar 'f is
niet erg, ge moet me alleen even helpen om weer
d'iebt bij mijn tafel te komen." Ik schoof hem met
zijn stoei weer tegen) het tafelblad aan en nam af
scheid. „Dankje," zei da oude heer en lachend
voegde hij er bij: „Hu kunt ge meteen nog schrijven,
dat ge dir. Kuyper eerna op zijn plaats hebt gezet!
Adieu!"
LH DTN MTNTSTERSZETEL.
De KameroveTzicbtscbrijver van de Tel. geeft „een
bewijs", om aan te toonen, welke bedenkelijke gevol
gen de weigering der socialisten reedis beeft. Op
zeker oogenblik zat de beer Ter Laan, die Haagsche,
in een minis terszetel heel genoegelijk te praten met
minister Treub. Dat zag dé voorzitter. En direct
stuurde hij een afgezant: daar mocht de heer Ter
Laan niet zitten. "Weg! D?r uitl En de socialisti
sche afgevaardigde verdween met dé minister op de
groene banken.
't Ging tusschen de bedrijven door.
„Wat moois!" moet da voorzitter gebromd heb
ben. „Portefeuilles weigeren, maar toch in de lek
kere, mollige, deftige ministers-zetels zitten? Niks
d'r van. Wie 't kleine niet eert, ie 't groote niet
weerd'
Gemengd nieuws.
DE KLACHT UIT NICARAGUA.
De Nieuwe Ct. verneemt in verband' met den door
ons ontvangen brief:
Den 4den October 1912 heeft de heer Huek inder
daad schade -geleden; dat heeft hij .ook medegedeeld
aan ons departement van huitenlandsche zaken. Al
leen. da brief, waarin die medledleeling werd ge
daan is van 15 September van dit jaar, duis meer dan
el'f maanden na dato. Die brief kwam bier aan
den 19d'en October. Dén 22sten is daarop geant
woord! met een schrijven iom nadere inlichtingen, die
onze regeering noodig zou hebben, om te kunnen pro
testeeren. Intusschen is onderzocht, wat andere
mogendheden in dergelijk geval! hebben bereikt, en is
vastgesteld, dat de heer Huek, die verzuimd had dat
mede te deelen, Nederlander is. M'en wacht in Den
Haag thans nog antwoord op den brief van 22 Oc
tober, d'ie tot den heer H. persoonlijk is gericht, mede
in verband met bet feit, dat onze vice-consul ter
KANTOREN TE VEEL!
Men schrijft ons uit Amsterdam:
Tot voor enkele maanden heerschte er in Amster
dam een ware kantoren-nood. Bijna geen een kantoor
stondl leeg, en trok eindelijk de huurder naar elders,
dan waren er direct een groot aantal' liefhebbers: ge
volg was, dat de buren in een enorm snel tempo ste
gen. Voor een half jaar waagde men bet voor één
klein kamertje op een tweede étage in de city, dat
als kantoor-lokaal verhuurd kon worden, 400 te
vragen, soms zelfs nog meer. In de z.g. moderne
kantoor-gebouwen met eléctrisch licht, centrale ver
warming, portier, enz. was dia huur in het algemeen
nog hoogex.
Er zijn a'ltijd menschen, d'ie met weinig werken
veel willen verdienen, en die, als het moet, wel eeni-
ge risico durven loopen. Deze lieden nu huurden op
dia Heeren- en Keizersgracht deftige heerenhuizen,
waarvoor zij' 2000 of 2500 huur in het jaar be
taalden. Elk kamertje zochten zij' dan apart te
verhuren voor kantoor. Meest gelukte bun dit» en
dan hielden zij spoedig een 1000 in het jaar over.
Zoo hoorden wij. onlangs, dat een diamantslijper, die
zijn gezicht voor het (grootste gedeelte verloren had,
in „kantoor-lokalen" was gaan doen. Hij had nu een
twaalf heerenhuizen gehuurd, alles bad bij weer
voordèelig in onderbuur gegeven, en met de aardig*
beidl verdiendö bij zoo een 6000 a 8000 in hét
jaar.
Nu wordt het anders. Op Damrak, Rokin, Dam,
Singel en Heerengracht zijn groote huizen in aan
bouw, die voor het grootste gedeelte uit „moderne
kantoor-lokalen" zullen bestaan. Daardoor komt er
de kladl in. Tegen Mei a.s. zullen de huren der kan
toor-lokalen belangrijk dalen, en het in-onderhuur-
geven zal niet meer zoo'n lucratief zaakje zijn.
Inmiddels gelooven dé deskundigen, dat de Am-
sterdamsche handel zich spoedig weer zoo zal uit
breiden, dat er opnieuw een „kantoren-nood" zal in
treden, vóór men het weet.
plaatse op reis ia in Zuid-Amerika.
UTT HOORN.
Bij de gisteren gehouden herstemming voor een
lid van dén gemeenteraad is gekozen de heer S. R.
van Eerdé (V. D.)' met 813 stemmen. Op den heer
N. W. Einverinck Jr. (S. D. A. P.); waren 465 stem
men uitgebracht.
UTT SCHAGEN.
De afd. Scha gen van de H. M. van Landbouw be
sloot het Hoofdbestuur voor te stellen de Landbouw
tentoonstelling, die alhier tijdens de algemaane ver-
