DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Jsnzln „Omland" Automobielen, lo. 295, Honderd en Yijffcrende Jaargang. 1913 DONDERDAG 18 DECEMBER. STALLING en ONDERHOUD van AUTOMOBIELEN. dio zich met 1 Januari op dit blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers franco en gratis. De Directie. BINNENLAND. 9 HINDERWET. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk maar brengen fcer algemeens kennis, dat heden op de gemeente-secretarie ter visie zijn gelegd het aan hen ingediende verzoek met belagen van de firma S. KROM, aldaar, om vergunning tot het uitbreiden van de bestaande Btoomwaech- en strijk- inrichting, door het vergrooten van het wasch- en het sorteerlokaal, in het pareeel Schermerweg, wijk F, No. 84. Bezwaren tegen deze oprichtingen kunnen worden ingediend ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op Woensdag 31 December e.k., 's voormiddags te elf uur en schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende drie dagen vóór gameiden dag kan de verzoeker en hij, die bezwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer gemeente van de terzake ingekomen schrifturen kennis nemen. Burgemeester en Wethouders voornoemd RIPPING, Voorzitter. DONATH, Secretaris. Alkmaar, 17 December 1913. GEVONDEN VOORWEEPEN. Twee ceinturen, een das, twee portemonnaies met geld, een kinderarmbandje met gouden sluiting, «en passer, een gouden manchetknoop, een sigarenpijpje, »en paar kousen, een R. 0. kerkboek, een fantasie armband, een medaillon, twee rozenkransen en een duimstok. Alkmaas, 16 December 1913, Do Commissaris van Politie, W. Th. VAN GRIETHUI JSEN. ALKMAAR, 18 December. In Roemenië zijn eens weer anti-aemitische relletjes voorgekomen. Zondag reedis maar de censuur te Boekarest heeft geweigerd! de tele grammen daarover te verzenden. In die tweede stad van het genoemde rijk, Jassy zou een vergadering van socialisten worden gehouden, waarop ook het Jodenvraagstuk zou worden besproken. Nationalis tische studenten vondlen hierin aanleiding deze ver gadering in de war te sturen. Zij1 drongen het lo kaal binnen, schreeuwden „weg met de Joden," ver hielden wat ondier bun bereik viel. Een twintigtal personen was reeds gekwetst, toen die politie kwam en een einde aan de vechtpartij maakte. Da betoo- gers trokken hierop door d'ö hoofdstraten, anti-semi- tische kreten aanheffend. WAvonds wterd er teen protestvergadering gehouden, waarin besloten werd zich telegrafisch bij dien minister-president te bekla gen, ook over de partijdige houding der regeering. Blijkens een telegram moet die opwinding 'in de stad groot zijn. Vermoedelijk in verband hiermede heeft in. de Hongaaische delegatie de heer Kar-oltyi, lid van de onafhankelijkheidspartij, dien minister van buiten- landsehe zaken gevraagd of hij bereid is de mogend heden, die het verdrag van Berlijn! hebben -ondertee- k?end, te verzoeken eten gezaanenlijken stap te doen om te komen tot uitvoering van de bepalingen in het verdrag betreffende toekenning aan de Joden in Roemenië van gelijke rechten als de overige bevol king geniet. Verder hleeft hij gevraagd welke hou ding de regeering beeft aangenomen ten aanzien der stappen van Engeland in dlie richting. Trouwens het is niet enkel in Roemenië of Rus land, dat tegen de Joden scherpe en hatelijke uitzon- deringsbepalingen gelden, welke hen als het ware geheel' onvterdiend! buiten die gemeenschap stellen. Uit Koningsbergen ontving hèt Berliner Tageblatt gisteren een schrijven, waaruit blijkt, dat ook de Pruisische overheden zich in dit opzicht weinig menschlievend betoonen» Er wonen in die stad blij kens het schrijven ongeveer 500 Russiseh-Joodsche kooplieden, in het algemeen vlijtige, kalme, soliede -menschen» diie in den koopmansstand! een goeden naam hebben en door hun Duitsche vakgenooten al leszins geacht worden. Zij vormen een onontbeerlij ke schakel in het verkeer met Rusland. Die men schen nu worden op allerlei wijs door de overheden lastig gevallen. Het kost heel wat moeite voor een Russisch koopman van Joodseh geloof om zich in Koningsbergen te mogen vestigen. Aan de vergun ning daartoe is de voorwaarde verbonden, dat de man niet trouwt. Wanneer hij tegen deze voorwaar de handelt, dan kan hij! dadelijk uit het land gezet worden. In den regtel' wordt echter de vrouw ge dwongen naar Rusland terug te kteeren, net eender of ze daar al of niet familieleden heeft. 'Streng en hard wordt er in zulk een geval opgetreden geen omstandigheden, hoe ernstig ook, gelden als verzach tend. Zelfs Duitsche vrouwen worden met verban ning bedreigd, wanneer ze een Russis-chen Jood trou wen. De politie verbiedt voorts die vrouwen, hun mannen of familieleden te bezoeken en dergelijke voorschriften gelden ook voor kinderen van acht jaar af aan. Terecht wordt gevraagd, of Duitsehland van die vrouwen en kinderen misschien eenig gevaar dreigt. De aldus getroffenen zijn geen anarchisten of misda digers, geen politieke verdachten of spionnen, maar rustige eerlijke .burgers, ten deele ook flinke belas tingbetaler». En terecht ook wordt betoogd, dat wanneer de overheid zich nitet geroepen gevoelt, in dit opzicht wat milder en menschelij-ker op te treden, de open bare meening maar eens moet trachten aan deze on beschermde deels rechtlooz© medemenschen lotsver betering te verschaffen. TWEEDE KAMER. Daar' het vaststaat, dat da regeering niet voor Kerstmis met den begrootingsarbeid zal gereed ko men, is besloten ook Zaterdag, eveneens Maandag, Maandagavond en Dinsdag te vergaderen. De Kamer zal niet voor 13 Januari weer bijeenkomen. Bij1 de verdere behandeling van de justitiebegroo- tiing besprak de heer Sanne» (S. D. A. P») den grondslag onzer justitie en haar karakter, d. w. z. de „klasse-justitie." De leekenreehtspraak aanvaardt hij niet als de juiste rechtspraak; spr. wil recht spraak door juristen en leeken, die door het volk tot rechters gekozen worden. Voor da sociale verzeke ringswetten is z. i. althans arbeidersrechtspraak poo- dig. De heer Mondeis D. A. P.) behandelde ook de samenstelling van de rechterlijke macht en het karakter van haar rechtspraak, o.a. in verband met delicten, die de vrijheid van arbeid betreffen. Hij! acht de opleiding van de rechters onjuist» aan gezien deze te weinig van het leven kennen. De heer Ter Spill (Y. L.) vond de beschou wingen van da vorige sprekers over „klasse-justitie" schromelijk overdreven en onjuist. ;Spr. wees echter op de toeneming van de arbitrage en meende, dat de handelswereld het inzicht, doorzicht en de zakenken nis van de rechters zeer weinig waardeert. Afgeslotenheid en conservatisme hteeft spr. onder da rechters opgemerkt. Hij vroeg een betere salaris- regeling, spoediger een zelfstandiger werkkring voor den ambtenaar, en uitbreiding van het instituut van den alleensprekenden rechter. De heer Van Wijnbergen (R. K.) bestreed den heer Sannes. Een rechterlijk college moet gteen bepaalde belangen dienen; zij zou dlan juist 'een klas se-justitie worden. Onze rechterlijke organisatie moet onveranderd blijven. Alleen moet z. i. de op leiding van dte juristen nog verder worden verbeterd. De minister van Justitie, zeide dat wanneer een rechtschapen- man uit het volk zich als lid der rechterlijke macht zou aanmelden, 'het dan niet aan vertrouwen zou ontbreken. Zulk een geval deed zich echter nog niet voot. De regeering heeft de gunsti ge medewerking Van 'de arbeiders in de raden, van beroep reeds erkend. Tegen een leekenrechtbank zou de mimister dan ook geen bezwaar hebben» als de grondwet haar toeliet, mi'ts onder leiding van juris t-en. Van klasse justitie kan niet worden gesproken, oordeelde de minister. Verhooging van traktementen als middel om betere rechters te krijgen, staat den Mini-ster niet aan. In de avondvergadering werd die behandeling der waterstaatsbegrootimg voortgezet. Aan de orde was d'e -afd. „personeel dlej1 posterijen en teilegrafie." Door den heer N o 1' e n s (R. K.) werd een motie ingtediend-, o-m de Kamer te doen uitspreken, dat de staat, schoon rekening houdend met bestaande rege ling geen nachtdienst door vrouwen moest doen ver richten. Over de motie werd heden gestemd; de begrooting werd goedgtekeurd. STAATSCOMMISSIE ONDERWIJS. Naar de Tel. verneemt zou het de bedoeling van minister Cort van der Linden zijn, om in de staats commissie voor het onderwijsvraagstuk op te nemen de leiders der verschillende politieke fracties in de Tweede Kamer. Verschillende van h-en zijn door den minister reeds voorloo.pig uitgen-ood'igd in de com missie zitting te nemen. Als deze samenstelling slaa-gt, zial vermoedelijk dir. D. Bos voorzitter der commissie worden. Gemengd nieuws. UIT HEILO-O. In de gi-steren gehouden raadsvergadering, waarin dte heer Butter, wethouder, wegens familieomstandig heden afwezig wias, werd e.m. de verdAehtingskwestie behandeld'. De voorzittelr deelde mede, dat B. ten W. geen -ge volg had-den -gegeven aan de opdracht van den Raad, om een gas-advise ut te benoemen, omdat uit een ■schrijven van 97 October- bleek, datl Alkmaar wel ge negen was aan de buitengemeenten op nader te be palen voorwaarden gas te leveren, zoodra de nieuwe fabriek in gebruik zal zijn genomen. De hJeer van der Molen merkte op, dat die wethou ders hiertoe wel beieid waren. De voorzitter: Mag ik even uitspreken? Wij' heb ben gezegd: „Eer dte nieuwe fabriek kl'aar is, ver loopt zeker 9 jaar. Hoe kunnen wij' nu een adviseur benoemen v-oor een zaak, d'ie pas over 9 jaaT is? Dan toch is de toestand weer gteheel andters dan tegen woordig. Nu wlas de heter Van d'er Mol-en er wel voor, om evengoed een adviseur te benoemen, maar de heer Butter vond het -goed, om de Raad te laten beslissen, -of zij1 -ook nu no-g bet bemoemiem Van een adviseur noodig -acht. De heer Van der Mo-len: Daar kon -ook ik mij wel mee vereenigen. Da heeren Bakker, van 'tVeecr, Swart en Maas Geesteranus waren van meeninlg, dat een gasdeskun- dige thans niet meer noodig was. De voorzitteir ver ondier stelde, dat de leden bekend zijn met db stukken, van de Maatschappij' tot bouwen en exploiteeren van gemeentebedrijven en van de firma Spruyt en Bakker, die beidle een gasfabriek willen bouwen, aangezien deze stukken onder de raadsleden icireuleeren. Spr. wetes nog ep het adres van een honderd' inwoners die aandringen om te be sluiten, een onderzoek in te stellen' op die voordee- ligste wijze tot gasverlichting -te komen. Ook een gasptijs van 9 ctent per M8. achtten adres- sianten -goed'kooper dan electrischem stroom, terwijl het petroleumbezwaar bij- aansluiting bij de Kemne- mer blijft. De voorzitter was van meening, dat aan d'ie hand- teek-eningen niet te veel' gewicht -gehecht mocht wor den. Gister' sprak spr. nog een neringdoende, die verklaarde te hebben geteekend, o-mdat een goede klant van hem er mee kwam. De heeren Van der Molen en' Mlaas Geestter'anus merkten op. dat da Raad daarmee geen rekening kon houden. Ver-ondersteld moest wordlen» dat d'e hand- teekeningen gemeend zijn. De voorzitter: De heeren vragen de goedkoopste manier, maar de eenige go-edkoope manier, om gas te krijgen, is het van Alkmaar te betrekken. De beer Maas Geestelranus wees op Egmond aan Zee en Castricum. Spr. Waa van meening, dat men dte ondbrteekenaren niet kan wegcijferen. De beer van 'tVeer: Zooal-s d'e be-eren weten, stel de ik in vorige vergadering voor, om een commissie te benoemen, die met den Raad' de li-cbtkwestie zou bespreken en -onderzoeken. Spr. deed dit, om v-oeling te krijgen met de burgerij. De vergadering van de vereeniging „Heiloo vooruit" heeft z. i. geenszins aan baar doel beantwoord. Zooveel hoofden, zooveel zinnen, w-ordt in dezen bewaarheid'. Er zijn voor standers van gas, er zijn voorstanders van electrici- teit, m'aar er zijn er ook, die bet niet kan schelen. Wel ver-klaren dte inzenders Van het request veel voor gas tte gevoelen, doch -spr. i-s overtuigd, -d'at er nat zooveel en meer voor electrisCh l'icht te vinden zijn. Het komt hem voor, dat de Raad m-oet ingrijpen. Spr. was vóór een ga-s rapport» maar nu men toch v,an Alkmaar nog niet kan betrekken en moet wach ten, staat de zaak zoo, d'at wij daar'aan niets hebben. Stel, dlat -gas beter is dan electriciteit, i-s het dan in het belang van de gemeente, om nog 2 jaar met de oplossing van bet liehtvr-aagstuk in -dte gemeente te wachten? Mijn antwoord is daarop met overtuiging: neen. Heiloo kan niet langer wachten. Heiloo is bij andere gemeenten ten achter en het zou achter uitgang voor dte gemeente zijn, om nog langer te Wachten. De heer Van -der Molten was van -meening, dat Hei loo met de straatverlichting vele -gemeenten vóór is. De heer van 'tVeer: Het is de menschen te doen -o-m beter licht in de 'huizen. De heer Van der Mo len wees op het request van de menschen, die lieve- ga-s hebben. De voorstanders van eleetrisch Jicht hadden dan ook maar een adres moeten inzenden. De voorzitter was het met den beer van 'tVeer eens. Te veel waarde aan het request mag niet ge hecht worden. Men teekent heel gemakkelijk, m-aar men teekent bij massa, terwijl men bet licht niet eens neemt. De heer Van der Molten: Dat is met eleetrisch licht -ook het geval en om 2 j[aar te wachten, vind ik zoo vreeselijk niet. De heer Swart was overtuigd, -dat het gebruik van kookgas tegen een prijs van 9 cent in deze ge meente, waar men veel bout beeft nitet veel zal be- teekenen. Het stichten van een eigen gasfabriek achtte de voorzitter v-oor Heiloo een groot bezwaar. De heer Van der Molen zeide op bet eleetrisch dit tegen te hebben, dat er -m-aar een concessionnaxis is. Wanneer die den prijs wil verhoogen, dan zitten wij er maar mee. De beer Van 'tVeer wees op art 5 van die Rijks concessie» waarin bepaald wordt, dat bet Rijk kan in grijpen, wanneer bet tarief te hoog mocht wordlen. De heer B'akker achtte het een voordeel van elee trisch licht» dat men daarmede overal in -de -gemeente kan komen. De heer Mulder vond het bouwen van een- eigen ga-sfabriek verkeerd. N-og wees d'a voorzitter er op, dat dte Kennamer de gemeente de stroom niet in rtekening zal brengen, wanneer niet uit de boeken van de gemeente blijkt, dat ze betaald! kan worden. De exploitatie duurt 30 jaar. Is er dan in -dien tijld in de boeken van de ge meente nog een scbulld voor bet eleetrisch bedrijf, dan gaat de s-cbuld van de gemeente aan dte K. E. M. te niet. Ook is d'e K. E. M. bereid', gratis een plan te maken, wanneer Heiloo duidelijk verklaart, wat ze wil. De heer Swart wees nog op de gemeente Assendelft, waar het nu goed gaat. De beer van 't Veer wees op Koedijk, waar 't uit stekend gaat. Een brief van den burgemeester van Assendelft, Waarin d'azfe verklaart, d'at -aansluiting bij de K. E. M. voordeel is en dat men op de door den heer S'mi't Kleine gemaakte berekeningen kan vertrouwen, las d'e beer van- *t Veer voor. De voorzitter was het -met d'e uitdrukking van den beer Smit Kleine, dat een ga-sfabriek voor een kleine gemeente een onding is, volmaakt eens. De heer V-an der Molen wildle niets afdingen op de betrouwbaarheid! van den heer Smit Klein-e, maar, waar d'ezte na afloop van de laatste, vergadering spr. in tegenwoordigheid van den heer Butter verklaar de, dat de gemeente Alkmaar met haar eleetrisch be drijf nu al 4000 winst m-aa-kte, daar gteloofdle spr. a-lle-s niet» wat deze zegt en' bleef bijl overtuigd, dat de beer Smit Kleinte die zaak te mooi voorstelt. De heer Maas Geesteranus zei-de, dat wanneer men het gas tegen aannemelijke voorwaarden van Alk maar bad kunnlen krijgen, men voor een zware keus bad .gestaan. Maar nu dit niet bet -gteval is, blijft er niets and-era over dan aansluiting bij de K. E. M. of het stichten van een eigen fabriek. Hoewel er een -adlres is ingekomen van vele inwoners, meende spr, toch, dat die Raad in -dte eerste plaats rekening moet houden met de belangen van Heiloo in zijn geheel. En dan dacht bij dat -men door aansluiting bij' -dte K. E. M. financieel zekerder gaat dan met het stichten van een eigen- gasfabriek. Het kwam hem voor, dat Heiloo bezwaarlijk een eigten fabriek kan zetten en wel vooreerst, wat 'het pexsonteel betreft. Sluit mien aan bij dte Kennem-er, dan beeft men geen ambtena ren noodig. Alleen heteft men dan iemand als mon teur een 600 te betalen, aangezien deze -ambtenaar van die K. E. M. blijft en dus de rest van zijn lioon van dte K. E. M. ontvangt. -Wat dte administratie betreft» dteze kan best .onder controle van B. en W. ter secretarie ged'aian worden. Bij: de gasfabriek is noodig een baas-fitter, waarvoor die firma Spruijt en Bakker 750 berekent, wat spr. voor iemand, waar Qarrosserlelabrikant, Alkmaar. ^verschillende type's voorradig. Nu is het de tijd uw carrosserie te bestellen om voor het a.s. seizoen vroegtijdig.gereed te zijn. Prachtige gelegenheid tot Proefwagen disponibel. Telefoon 578. alles op drijft, veel tie weinig vond. Nog beeft men daarbij noodig een eersten en een tweeden stoker, waarvoor dte salarissen z. i. ook te laag genomen zijn. Op de pensionneering van die drie menschen heeft de firma Spruijt en Eakker ook niet gerekend» -maar de gemeente beeft er voor te zorgen. Boven dien heeft men tevens te zorgen voor plaatsvervan ging bij eventueele ziekte. Bij de gasfabriek beeft man nog 't onderhoud dier fabriek en men weet dat vo-or onze gemeente is „boe minder gebouwen boa liever", van toepassing. 'Spr. wees bierbij op de ver- vel'0-o.sbeid van da school. Met electriciteit beeft rn'en een distributie-huisje, waaraan geen onderhoud is. Voor een eigen gasfabriek is noodig een zekere kennis van bet bedrijf en spr. vroeg of B. en W. zich in staat gevotelen, ook dan, wanneer bet bedrijf eenige jaren door de Maatschappij tot het bouwen en •exploiteeren van gemeentebedrijven beheerd! is, met kennis het bedrijf te voteren. Of zij kan-s zien, -als dan uit die fabriek te bal-en, wat er uit te balen is. Spr. vro-eg» of B. en W. dan zooveel -koopmanschap zullen bezitten, -om dte zaak tie drijven. De heer van dter Molen: U gaat wel wat ver. U wetet niet eens, of B. en W. vóór een gasfabriek zijn. De beer Maas Getesteianus: Ik spreek in bét al gemeen en wil er op wijzen» dat wij- met eleetrisch licht dit alles niet hebben. Al hopen wij, als ambte naren prachtimensCben te krijgen, bij een gasfabriek is 't niet uitgesloten, dat er geknoeid wordt. Ook dit is bij de electriciteit zoo goed als uitgesloten. Wanneer wij- bet gas uit Alkmaar hadden' kunnen krijgen, dan zou de keuze zeer moeilijk geweest zijn; nu echter is de zaak veel eenvoudiger geworden. Spr. wilde aannemen, dat vele goedte burgers getee kend hebben voor het gas» maar da Raad mo-et over wegen de belangen van bet geheel. En wanneer -rn'en dat doet, dan zit er niets anders op, dan a-an te slui ten bij de K. E. M., te meer, nu bepaald is gewor den, dat er over verlies voor de gemeente niet meer gesproken kan worden. S'pr. stelde voor, om tot aansluiting bij de K. E. M. over te gaan, dte levering aan de burgers in eigen beheer te nemen en aan B. en W. te verzoeken, een ontwerp-contract te maken. Na eenige verdere besprteking tussehen de heeren van der Molen, den voorzitter, de heer van 't Veer en den heer Maas Geesteranus, meende de beter van der Molen, d'at allerteerst bet voorstel, waarover in de vorige vergadering de stemmen staakten, en welk voorstel inhield, o-m zich uit te spTeken, om tot een van beid© te besluiten, in stemming moest wo-rden gebracht. Dit voorstel werd met 5 stemmen vóór aangeno men. Hierna werd het voorstel van den beer Maas Geesteranus met 5 stemmen vóór aangenomen. De heer van der Molen stemde tegen. (Wordt vervolgd.) ARBEIDSOVEREENKOMST TYPOGRAFEN. Gisteren werd te Utrecht die vergadering gehou den van den Bond van Boekdrukkerijen, ter bespre king van de collectieve overeenkomst met de geza menlijke gezellenVereen-igingen. N-a heftige debatten» meldt d-e Tel., werd met 114 stern-men vóór, 57 tegen en 14 in blanco, bet ont werp- c o Uec tieve-arb ei dso vereenk o m st met de werk lieden-vakorganisaties in d'e grafische vakken aange nomen. Het woord' is nu aan -dte werklieden-organisaties, of zij bet door dte patroons aangenomen contract ook zullen a-anvaa-rden. De Algemetene Ned'erlandscbe Typografenbond' zal over dit concept op de beide Kerstdagen te Amster dam een buitengewoon congres houden, dat een huis houdelijk karakter zal dragen. PROVINCIALE DRINKWATERVOOR. ZIENING. Groningen krijgt een provinciale drinkwatervoor ziening. Het pompstation, schrijft de N. R. Ot, zal kom-en in den Oostpolder te Noordlaren. De borin gen hebben gunstige resultaten opgeleverd'. Prof. Klein verklaarde, dat het uit een hygiënisch stand punt beschouwd uitnemend drinkwater is. Er zul len 7 watertorens worden geb-ouwd, n.l. te Zuid-hom, Wehe, Uithuizen, Appinged'am, Oostwold, Veen-dam -en Stadskanaal. Da verschillende deelten der pro vincie zijn naar den -aard en d-en b-evolkingsstand en -toename in 4 groepen verdeeld, waarvan een toena me in 10 jaren wordt verondersteld van resp. 10. 16, 15 en 25 pet. Verondtersteld- wo-rd't voorts, dat de bevolking op 1 Jan. 1010 286,011 personen op 1 J'an. 1945 tot 306,845 personen zal zijn aange groeid. Er w-ord't in- 1945 een waterverbruik van 13,000 M8. per dag noodig geoordeeld', waarbij nog komt 2000 M8. voo-r industrieel©- en landbouwdoel einden, totaal dus 15,000 M?. per dag. Voorloopig werd ter berekening van de inkomsten wegens wa tergebruik bet Zuid-Bevelandsche tarief genomen. Dte lengte wordt op 36,972 K. M. -gerekend. WAARDE GENOTEN! Een- en waarschijnlijk meer van de Kamerle dten, di-e bij d© jongste verkiezingen e'andidaat ge- weesit is van dte Vrijzinnige Concentratie, heeft dte volgende niet onderbeekende, met kopieer-inkt ge schreven briefkaart ontvangen (af-zendter onbekeudl)1: O oncentr-ati a-c and'idaattü Ruim 4000 onderofficieren hebben voor dten con- sentratie-oandidaat gestemd. Zij vragen daarvoor

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1913 | | pagina 1