DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No» m
Honderd en rijffciende Jaargang»
IAAIBA6
22 DECEMBER.
Zijdie zich met 1 Januari op
dit blad abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende nummers
franco en gratis.
De Directie.
De KAMER van KOOPHANDEL en FA
BRIEKEN alhier maakt bekend, dat blijkens
een van den Minister van L., N. en H. ont
vangen schrijven de certificaten van oor
sprong, die worden afgegeven door den
Secretaris der Kamer, op zegel behooren
te worden gesteld.
BINNENLAND.
Het zegelrecht bedraagt f 0,15 In hoofdsom
(thans f 0,231/2), indien het papier niet groo-
ter Is dan 425 vlerk. o.M.
22 December 1913.
In Duits chlan-di waren die afgelo-opem week
©enige mi'litairle zaken aan die ordle. De plotselinge
overplaatsing van den kroonprins van Dantzig naar
Berlijn bood teen onderwerp van 'bespreking; zij werd
beschouwd als ©en soort straf en van meer dan één
zijde is het vermoeden uitgesproken, dlat de Keizer
gaarne den toekomatigen „oppersten krijgsheer" wat
dichter bij huis had, ten eindle hem te lonttrtekken
aan dten invloed van de alduitschers, waaronder de
kroonprins daarginder schijnt geraaikt te zijn.
Voor het overig© had men) gelegenheid om nog
eens tie spreken over Zabern. Aan luitenant von
Forstner is door den krijgsraad! 43 dagen gevangenis
straf opgelegd, wegens het verminken van ©en
schoenmaker evenal's in 'het geval van Köptenick
is bet een] lid! van het gild© van! S't. Crisp ij n, dat het
militaire prestige in opspraak moest brengen- Sprak
de minister van oorlog von Fal'kenbayn twee dagen
ua „den slag van Dettweifer", gelijk het heldenstuk
van bet luitenantje is gemioemid, van dien frisschen,
jongen officier, wiens voorbeeld! btet©r kan zijn, dan
de beste lessen van eerwaardige grijsaards, de krijgs
raad heeft er toch ©enigszins anderts ovot gedacht.
Nu is lang niet itedOreem het met d!i't vonnis eens: Wij
lazen vanochtend nog een artikel v,an teen „wirklicher
Gebeimer Rriegsrat", die vindt, 'dlat d© niet ernstige
hoofdwond© van een schoenmaker vetel te 'zwaar is
gestraft, die hoopt, dat da opperste krijgsraad het
vonnis zal vernietigen of dat andera de Keizer de
onteerende straf zal wijzigen)! Aan den anderen
kant echter wordt d'e meening verkondigd, -dat
de krijgsraad! al te veel verzachtend© omstandighe
den in aanmerking genomen heteft bij het toepassen
van de miniinum-sttraf, wel'ka op het begane misdrijf
is gesteld. Over het geheel echter is mén nog al te
vreden. Maar men wijst er op, dat het hier nog
sleets eten begin betreft. 'Ais de voornaamste schul
digen wordt de superieuren van het luitenantje be
schouwd, die d© botsingen tusschem militairen, en
burgers mogelijk maakten, die in de bevolking zoo
veel als wild zagen, dat neergelegd! moest- worden,
die geheel buiten hun bevoegdheid rustig© burgers in
een kelder gevangen hielden. En met name wordt de
verwachting uitgesproken, dat kolonel v. Keutter
zijn verdiende straf niet zal ontgaan en dat het hem
duidelijk zal worden gemaa'kt, dat er voor hem gieten
plaats meer is in het Duitsche leger.
In F r a n k r ij k hoopt de oppositie het ministe
rie-Do umergue nog in de Kerstweek ten val te bren
gen. Van dten beginne af aan hebben- wij gezégd,
dat dit kabinet uiterst zwak stond en bet wel niet
lang zou uithouden. Tot dusverre is er alle reden,
om die overtuiging tte handhaven. Het kabinet mist
elke kloekheid, het ontwijkt op verschillende punten
den parlementairen strijd' en beeft nog geen vasten
koers gevonden. De reactionnaire en clerical© par
tijen dringen steeds meer op en op financieel gebied
zullen ze waarschijnlijk da socialisten aan haar zijde
krijgen.
De Parijsdbe editie dter New York Hterald vertelde
gisteren dan ook reeds hoe het nieuwe ministerie
er zou uitzien. De heer Millerandl zou de kabinets
formateur worden en zelf de portefeuille van buiten-
landsche zaken nemen, de heer Barthou zou justitie
nemen.
Rusland! heeft geprotesteerd tegen het besluit
der Turksche regeering, om Turkschte troepen onder
d© bevelen van -den D'uitschen generaal Liman von
Sanders te plaatsen. De Turksche 'grootvizier heteft
daarop evenwel kalmpjes geantwoord, dlat deze zaak
een binnenlandsehe aangelegenheid was, waarmede
andere mogendheden niemendal te makten hebben.
Rusland heeft ©r echter ook bij; Frankrijk en Enge
land op aangedrongen, dat zij een dergelijk protest
aan d© Porte zullen zenden en geen Turksche lee
ningen zullen toestaan indien het protesteeren niet
helpt. In ho'everr© deze pogingten gevolg zullen heb
ben, zullen de komeudle dagen leerten. Engeland beeft
zich ook met de liquidatie op den Ballkan bemoeid.
Het heeft ven voorstel gedaan inzake de verdeeling
van de Turksche eilandten en die afronding van het
zuidelijk Aiuanië, een voorstel, dat zoowel Turksche,
als Griteksche en Italiaamsche belangen ten nauwste
raakt en dus nog heel wat laist zal kunnen veroorza
ken.
In Oostenrijk staat de parlementaire barome
ter op storm en onweer. Het heeft er Zaterdag in
-de Kamer gebulderd, d'at het een aard1 had!. Er zijn
onthullingen gedaan over teen corruptie, wellke men
tot dusverre alleen in Hongarije mogelijk waande
en daarbij is minister v. Dlugosz betrokken. Het is
met dien minister eem eigenaardig geval. In het
boekje: „Het Oostenrijkscbe Huis van afgevaardig
den" heeft hij zelf laten zetten, dat zijn vader rech
terlijk ambtenaar was, dat hij. zelf de hoogere 'burger
school afgeloopen en aan dta technische hoogescholen
in Praag en Krakau gestudeerd had. In de Kamer
nu werd Zaterdag verklaard, dat van dat alles geen
-woord waar is, dat de minister teen weggestuurd
smidsgezel! is. In het beekje stond „von" voor zijn
naam, bij het samenstellen van zijn ministerie had
de kabinetsformateur S'tUrgkh dit bij' ongeluk over
genomen en toen had de kanselarij' dten drager van
den naam ook maar van adel gemaakt! Toen hij rij'k
w,as geworden, voerde hiji tall van processen, in ©en
der stukken staat, dat zijn getuigenis geen vertrou
wen verdient, in een ander geval werd door het Hof
vastgesteld, dat hij| een valsche getuigenis had afge
legd. De afgevaardigd© Stapinaki verklaarde, dat
hij door bemiddeling van den minister gteld had ont
vangen voor dien politiekem strijd, zonder iets van de
herkomst te weten het geld! werd echter door den
minister genomen uit de geheime xegeeringsfondsen
Het ging bij al deze mededteeiingen woest in de
Kamer toe de minister had zich afzijdig gehouden
en ©en bevriend afgevaardigde las een schriftelijke
verdedigingsrede voor, welke hoegenaamd geen in
druk maakte. Tevergeefs trachtte die voorzitter aan
het woord te komen, zijn stem ging in het tumult ge
heel verloren.
Men denkt, dat minister Dlhgoaz nu wel heel spoe
dig zijn ontslag zal vragen.
In China bevalt het parlementair© stelsel niet.
President J-o-eantsikai beeft althans een proclamatie
uitgevaardigd, waarin hij mededeelt, dat de hoogs
autoriteiten hem verzocht hebben het parlement zoo
gauw mogelijk te ontbinden, daar het tot dusverre
niets heeft bereikt, doch millioenien heeft gekost. De
president heeft het verzoek om advies doorgezonden
naar den pas ingestelden raad van beheer, die na
tuurlijk voor inwilliging zal zijn. Men denkt, dat
China weldra verdeeld zal worden in een Noord-Chi-
neesche monarchie en een Zuid-Chineescbe repu
bliek.
TWEEDE! KAMER.
Bij de behandeling van de begrooting voor land
bouw, nijverheid en handel lokte dia afd'. Yissehegijen
Zaterdag een langdurige discussie uit. Zoo werd er
geklaagd over de slecht© toestanden bij die Zuiderzee-
vi'ssoherij in verband met die verontreiniging van het
water, over dia te strenge toepassing van da Vissche-
rijwet, over het verbod! om 's nachts te visschen enz.
De minister voeldle er wel iets voor, om d'e
visscherij-inspectie tot matiging aan te sporen.
De heer van Nis pen tot Sevenaer
(R.-K.)i vroeg overlegging van het advies dter vissche
rij-inspectie over het gebruik van visch als vol'ks-
voedsel voor de 'behandeling van die begrootimg van
binnenlandsehe zakten,.
De minister kon geen besliste toezegging
doen.
Bij de afd. Scheepvaart bepleitte da hear IS p i e k-
m a n (S. D. A. P.), bescherming dier zeelieden. Hun
klachten betreffen het g©mis aan rechtspositie en
het gemis aan vergoeding bij ongevallen en ongeluk
ken met d-oodlelljken afloop.
De heer Rutgers (A.-R.)l bepleitte eveneens dte
wenschelijkheid van het ppmemlen dier zeelieden in de
ongevallenverzekering.
Dte minister zal, wannteer hij dte sociale vter-
zekeringswetgteving heeft voorbereid, dte ongevallen
verzekering der zeelieden ter hand nemien.
Bij de afd. Handel bepleitte de heer Anker man
(C.-H.) het groote belang van een herziening der
Merkienwet. Hij drong aan op inrichting van een
Handelsrechtbank.
De Minister -merkt© op, dat de meeste door
den heer Ankerman geopperde bezwaren in het nieu
we ontwerp-Merk-enwet onder de oogen zijn geziem
Bij de afd. arbeid vroeg dia heer Spiekman
(S. D. A. P.) wettelijke regeling der huisindustrie.
Er dienen loon-minima te worden vastgesteld.
HET GEBED' IN DEI PROIVINCIAILE -STATEN.
Naar aanleiding van het 'blesl-uit -der Provinciale
openingsgebdl, schrijft dte c. h. Nederlander:
Staten van Noord-Holland' tot handhaving van het
De Provinciale Staten van Noord-Holland hebben
met groot© mleerdlerbedd van stemmen bet ambtsgebed
gehandhaafd en' dit feit is nitet minder merkwaardig
dan dte bijomstandigheden-, die het vergezelden. De
mannen van rechts vormen ongeveer een derde deel
der Statten. Door eigen kracht hadden zij' dus het
ambtsgebed! nitet kunnen handhaven, maar zeer veel
liberalen en zelfs radicalen, zoowel Israëlieten als
Christenen, hebben met hen meegestemd en hun de
-overwinning verschaft. Niet -omdat zijl zel'f aan het
ambtsgebed! waarde hechtten, m-aar omdat zij' hen- niet
voor het hoofd! wilden stooten, dia er wel aan hech
ten. Voor velen hunner was dteze vraag beslissend:
wan-schen de rechteche statenleden het ambtsgebed' te
behouden? Zoo ja, dan -dringen wij hun onze ziens
wijze niet o-p, al kumnlen wij: de hunne ook niet dea
len.
Het kwam er voor de mannen van rechts dus
-slechts op aan hun standpunt duidelijk uiteen te zet
ten, en prof. Eabius deed -dat, namens hen, op uitne
mende wijze. W-aardig, beslist en toch tactvol heeft
hij dte argumenten der voorstellers ontleed, en verder
is er bijna gieene discussie geweest.
Het voorstel tot afschaffing is ook niet vooraf in
de afdeelingen of door ©ene speciale oommissie -on
derzocht en ook Gedeputeerde Staten gaven geen
praeadvies. De gedachtengang was, dat ieder lid op
het punt in kwestie toch reeds lang ©ene gevestigde
overtuiging had en zich dus door de argumenten van
anderen niet zou laten meesleepen. De stemming
werd dan -ook al heel spoedig verlangd 'en toen stem
den ook de Gedeputeerde 'Staten vóór het behoud
van het gebed. De mannen van rechts mogen dus
tevreden zijn, maar tevens een woord van waar doe
ring o-ver hebben voor de vele mannen van linlks, d'ie
hen steunden en daardoor werkelijk echt vrijzinnig
hebben gehandeld.
LIBERALE, TJHTE.
Zaterdag hield die literal© Unie haar jaarvergade
ring in Krasnapolsky te Amsterdam, onder voorzit-
terschap van dten heler prof. mr. G. A. van Hamel,
did! der Tweede Kamer, die pnder algemeieneui bijval
hu'ldte en dank bracht aan den afgetreden voorzitter,
den heer mr. Goeman B'orgtesius.
In zijn openingsrede wees hij| er o.m. -op, dat toen
die 'soc. dem. geweigerd! hadden om -mede die regee
ring te aanvaarden, 'bijna alle Kamterlteden der Libe
rale Unie. gedegen waren, ©en conoentrutieregeering
te helpen vormen, allerteerst ter wille van wat zij
voelden als een zedtelijkeu plicht tegenover het pro
gram ten da kiezers.
„Intusschen, ook -die stap kon niet worden gezet.
Ed zoo is het logisch tot den -dterdlen stap gekomen.
De hervormingsplannen van -den verkiezingsstrijd
zijn daarbij in veiligheid gebleven en de aigemeene
bevrediging is een gelukkig feit.
Maar dan is het toch gelen overm-oed, wanneer wij,
b©lijder-s -dier vrijzinnige beginselen, het met fierhe; l
gevoelen, dat zulk een bevredigende staat van zakten
niet alleen door een) kabinet van vrijzinnige richting
gevestigd is, maar ook allteen -door een kabinet van
vrijzinnige richting gevestigd! worden k-on. Dit kan
nitet worden weersproken. Mten zite slechts rond en
stelle zich die .vraag tegenover andere dienkbare con
stellaties. Ja, waarlijk, indien wij' het nog noodig
hadden, dan zou wat nu gtebeurd is, wel bevestigen
ons geloof niet alten in de zuiverheid ten vruchtbaar
heid dier vrijzinnige idee, maar ook in deze waarheid,
dat die idete voor hef -staatkundig gestel van het sterk
gesplitste en toch naar eendracht neigende, van het
vrij voelende en toch naar gemeenschap en -samen
hang dringende Ned'erlandsche volk, het beste past."
Ben motie, waarbij da samlen-werking mtet de ande
re concentra-tiepartijen, met behoud en eerbiediging
van ieders zelfstandigheid, was uitgedrukt, werd bij
acclamatie aangenomen.
Aangenomen werd een motie, waarin de jaarverga
dering uiispretekt, dat ze meent te mogen verwach
ten, dat zoodira mogelijk na de regeling van -d'e voor
dit zittingjaar toegezegd© ouderdomsvoorziening' de
regeering da indiening van teen wetsontwerp tot Bala
nsverbetering der onderwijzers met alle haar ten
dienste staande middelen zal bevorderen.
Het besluit inzake ©en programma voor gemeente
politiek deelden we reeds mede.
De Liberale Unie telt thans 125 afdeelingen met
ruim 13.000 leden.
ROTTERDAM IEL
Naar Het Volk mel'dlt, zal de heer A. B. -de Zteeuw
de cand'idaat der -S. D. A. P. zijn bij- dte Kamerverkie
zing voor Rotterdam III (v-acature-Lasondter).
Gemengd nieuws.
VERGIFTIGING TE AMSTERDAM.
Gemeld wordt -dat het onderzoek van dte politie in
zake -de blauwzuur-verlgiftiging op den Koninginne
weg te Amsterdam heeft uitgewezen, dat -die tte Wee-
nen aangehouden zoon van mevrouw W. schuldig is.
Dte aangehoudene heeft een kleermaker voor een pels
jas ter waarde van 700 kronen opgelicht, welke hij te
gelde maakte om voor hlet gel'd d© reis naar Amster
dam te 'kunnen doen.
KAZERNEBRAND'EN TE EDE.
Men schrijft aan de N, R. Crt.
Het bericht, dat de comm-andanlt van het 22st© re-
gi'mtent infanterie tte Eldle een dreigbrief zou hebben
ontvangen van dten reteds vermelden inhoud, is niet
juist. De brief behelsde niets dan losse praat en
'moet teerder beschouwd worden als ©en ongepaste
grap. Teekemend is, dat het gerucht over die -ont
vangst van dlilen 'brief reeds litep, vóór hij werd ont
vangen.
Wat het verhaal) bétreft, -dat dte schildwacht vóór
het wapenmagazijn Donderdagavond een ais heer ge
kleed persoon zou hebben gezilen, -die op een hek in
die nabijheid zat, dte juistheid dlezer mededeelinig mag
sterk betwijfeld warden. De verklaringen van d!en
schildwacht zijn bij ondterzoek gebleken zeer vaag en
onbestemd te zijn.
DE ZEELIEDENSTAKING TE IJMUTDEN.
Zaterdag is door die -directie van dte Algemeen©
Visscherij Maatschappij- te IJmuidlen aan het perso
neel dte volgende kennisgeving gezonden):
„Aangezien, tien gevolge van werkstaking, de
Maatschappij op 3-1 December a.s. haar hoofdbedrijf
reeds gedurende ruim twee maanden niet meer zal
hebben uitgeoefend, ziet zij zich genoodzaakt met in
gang van 1 Januari 1914 hare nJevemlbedlrijven stop te
zetten.
Al hare thans nog in dilenst zijnde zeelieden en an
dere werknemers kunnen zich dus met ingang van
dien datum als uit den vasten dienst der Maatschap
pij ontslagen beschouwen.
Het voor het onderhoud van en het toezicht op de
vaartuigen, na dien datum b-emoodigde personeel zal
te zijner t'ij-dl in daggeld worden aangenomen."
Zaterdag zijn vier trawlers voltallig bemand m»ar
zee vertrokken.
- In IJmuid'en is e~j.. commissie samengesteld
welke zal trachten kina- van de sta'kers en kin
deren van hen, die door dte staking getroffen worden,
naar andere plaatsen uit te besteden. Daartoe is de
hulp van verschillende vakvereenigingen en politieke
organisaties ingeroepen.
TEGEN HET BIOSCOOPGEVAAR.
Naar De Tijd verneemt zijn bij die Algemeen© R.K.
Propagandaclub dte bes-prekingen rietedis zóó ver ge
vorderd), d'at binnen zeer korten tijd door een krach
tige actie tegen het steeds gr-ooter wordend bioscoop
gevaar zal worden -opgetreden. Deze wordt even
dringend noodig als vóór de zedtelijkheids-Wet-Riegout
de actie tegen den ruilhandel, welke ten slotte met
zu'llk een succes ia bekroond geworden.
TOCH DE VLAG UIT.
Te Donkerbroek vergaderd© de A.-R. kiesvereeni-
ging Ned. en Oranje in dte consistorie der Oer. kerk.
Naar aanleiding van het f-edt, d'at die socialistische
meerderheid in den raad' had besloten dat voortaan
van gemeentewege geen vlag meer zal wapperen op
die torens en openbare geb-ouwen, werd, méldt de
Standaard, dioor die kiesvereeniging besloten, dat er
blij- den ker'keraad dier' Geref. kerk op zou worden
aangedrongen, voortaan bij nationale feestdagen de
vlag te plaatsen -op dte toren van den Geref. kerk.
VAN DEN LANGENDIJK.
Geduirendb dte week van 15'20 December werd aan
de veiling te Broek op Langemdijk aangevoerd 200200
bloemkool, 342300 roode kool, 198400 gele kool, 65900
witte k-ool, 1432 zak roode kool, 1925 baal ui-en, 512
baal wortelen, 4500 ramlenaasen en 240O bieten.
UIT WINKEL.
In -de Zaterdag gehoudien raadsvergadering werd
allereerst door dien voorzitter een w-oordi gewijd aan
hef plotseling afsterven van den heer Nobel, di'e van
af 1883 l'i'd van d-en Raad is geweest, waarvan 'bijna 30
jaren wethouder. Kalta en btezad'i'gd, had de heer
Nobel' een goedlen blik op dte gemeentebelangen en
zijn adviezen werdlen steeds op prijs gesteld'.
Aan dte nagelaten betrekkingen zal een brief van
rouwbeklag worden gezonden.
In hoofdzaak was deze vergadering belegd' v-oor de
voorziening in de vacature van Hoofd dier 'School te
Winkel' tevens M. U. L. O. Eten oproeping -op een
jaarwedde van 12501450 heeft tot resultaat ge
had dat zich slechts één sollicitant heeft aangemeld,
en die was 59 jaar.
Na uitvoerige discussie, ook in verband met het
ingekomen advies van den Districts-Schoolopziener,
werd' besloten het M. U. L. O. onveranderd te hand
haven en opnieuw een oproeping te dloen, nu op een
jaarwedde van 1500 tot 1700 guldten, waarvoor behal
ve hoofdakte zal! worden gevraagd1: Fransch, Duitsch,
en Engelsch. Wiskunde zal tot aanbeveling strek
ken, terwijl voor 'het bezit diiler akte 100 extra zal
worden betaald.
Ben 'suppletoir kohier van' dien H. O. w-oirdt vastge
steld tot een bedrag van 206.98.
De jaarwedde van -den wegwerker wordlt verhoogd
met 1 cent per uur.
Bij de rondvraag wordt nog gesproken over enkele
wegen.
Daarna sluiting.
UIT BROEK OtP LANGENDIJK.
Bij Kon. besluit is goedgevonden die vereeniging
„Woningbouwvereenigïmg Block op Langend'ijk," ge
vestigd te Broek op Langemdijk, toe te laten als ver
eeniging uitsluitend ih het belang van verbetering
der volkshuisvesting werkzaam.
Op 1 Jan. 1914 zal het 25' jaar geledien zdjn dat
die Rijksveldwachter, brigadier-titulair O. van der
Molen alhier, bij dte Rijkspolitie werd aangesteld. Wij
vertrouwen dat het hem op dien dia-g niet aan bewij
zen van sympathie zal) ontbreken.
UIT EGMOND AAN ZEE'.
Bij de Ned. Hetrv. kerk te Brielle is beroepen d's.
H. M. E. Bremer, pred. te Egmond aan Zee. (NJELG.)
t UIT HELLOO.
Door 'de architecten Veldkamp en W-enink te
Hell-o en te Wormerveter is namens hun principalen
bij onderhandsche besteding aan dien aannemer J.
Rus Jz. tte Heiloo, opgedragen:
1. Htet b-ouwten van een woon- en winkelhuis an
nex brood, koek en Banketbakkerij, op de terreinen
van de N. V. Bouw en Exploitatiemaatschappij
„Tuindorp HeiLoo," voor rekening van den heer J.
Rus Czn., voor de som- van 6000.
2. Het bouwen van een Woonhuis, c. a. eveneens
aan den Kenntemerstraatweg te Heiloo, voor rekening
van den heer G. L. Vermeij' te Amsterdam, voor de
som van 5100.
UIT GRAFT.
In d© vergadering van den Raad alhier waren af
wezig de beenen H. Bruin en W. Stehoehuijs.
Ingek-omen waren: een schrijven van den heer H.
Bruin, inhoudende bedanken als ambtenaar van d-en
Burgerlijken Stand. Eten dito v,an dte beeren A.
Smit en J. Blaauw Jz., waarin de eerste, wegen-s ver
trek uit de gemeente, bedankt als lid' van het Burger
lijk Armbestuur en de tweedie als l'id van de Commis
sie tot wering van schoolverzuim.
Bericht van Gedeputeterdte Staten-, dat d'e behande
ling van htet besluit van dien Raad omtrent het p©n-
sionneeren van de gemeente-ambtenaren verdaagd is.
Missive van Gedep. 'Staten met het Prov. blad, in
houdende de mededeeling, dat de jaarwedde van den
burgemeester van 450 op 750 gesteld' is; die van
den secretaris van 550 op 700 en di» van den ge
meente-ontvanger van 226 op 350.
