DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 33
Honderd en zestiende Jaargang.
1914
MAANDAG 9 FEBRUARI.
FEUILLETON.
De ongekroonde Koning.
BINNENLAND.
ALKMAARSCHE COURANT.
A.T.TCM A AR, 9 Februari.
De afgeloopen week heeft in Duitsc'hland die over
winning van het milltairiame op het burgerlijk ele
ment inzake Za-bern voltooid!. Het was onmogelijk
kolonel v. Reuter en luitenant v. Förstner in hun
betrekkingen te handhaven, zij zijn overgeplaatst,
maar d!it moet allerminst als een bestraffing worden
beschouwd. Kolonel v. Reuter gaat naar Frankfort
a. d. Oder en heeft een goedlen ruil gedaan en luite
nant v. Förstner zal zich ook niet beklagen over zijn
verplaatsing naar Bromberg. De militaire autoritei
ten hebben alle klachten die tegen de pers van E'lzas-
Lotharingen in verband met die gebeurtenissen te Za
bern aanhangig waren gemaakt, ingetrokken. Opzien
heeft het voorts gelbaard dlat generaal v. Pelet Nar-
bonne, de voorzitter van den krijgsraad in het proces-
v. Reuter, die als zoodanig niet preoies een -onpartij-
digen indruk maakte en zijn vriendjes reeds voordat
het vonnis was uitgesproken, van de vrijspraak ver
wittigde, aan het hoofd van een cavalerie-divisie ge
plaatst wordt.
Wat de nieuwe ministers van het Rijlkalamd betreft,
zij worden zeer geprezen. Graaf von Wedlel, de stad
houder, zal aftreden zo-odra de nieuwe mannen zich
in hun taak ingewerkt hebben en zoodra er een ge
schikt persoon als zijn opvolger is gevonden. Dat de
banden tusschen het Rijkstand en Berlijn straffer
aangehaald zullen worden, betwijfelt nu niemand
meer.
Bijna op hetzelfde oogenblik hebben da Engelsche
minister van buitenlandsche zaken sir Edward Grey
en de Pruisische minister van marine, admiraal von
Tirpitz een redevoering gehouden. Beiden gewaag
den van een betere verstandhouding tusschen de
wedijverende l'anden wel een verschil met enkele
jaren geleden, toen er geen vredelievende verklaring
werd vernomen en de pers over en weer zich uitsloof
de om door hatelijkheden en verdachtmakingen de be
volking op te hitsen. Men heeft leenen inzien, dat
elke natie zijn marinepro,gram moet beoordeelen naar
zijn eigen behoeften. Intussc'hen is duidelijk geble
ken, dat van een vacantiejaar in den vlootbouw, ge
lijk minister Churchill dJit wilde, voorloopig niets zal
komen. Minister Grey gaf duidelijk te verstaan, dat
de aanwassende financieele moeielijkheden in Europa
een atmosfeer zullen teweeg brengen, waarin het ge
makkelijker dan nu zal zijn een internationale over
eenkomst, omtrent een vermindering 'van bewape-
ningisplannem tot stand ta brengen. Waaruit eigen
lijk zou volgen, dat men maar kalmpjes op een staats
bankroet der Europeescba natiën moet aansturen,
schreef da Franfcf. Ztg. naar aanleiding hiervan I
Terwijl het in het algemeen de regeeringen zijn,
die op stijging van die bewapeningsonkosten aandrin
gen, is in Zweden het zeldzame geval voorgekomen,
dat het volk, althans da boerenbevolking, betoogde,
teneinde het tempo der bewapening ta 'versnellen I Er
ia een betooging gehouden van wel 40.000 menschen.
De spoorwegen hadden een groot aantal extra-trei
nen ingelegd, waarmee da deelnemers aan den op
tocht gratis naar Stockholm werden vervoerd. Een
comité van verscheidene honderden dames en heeren
had de zorg op zich genomen om alle betoogers on
der dak te brengen. Het had niet alleen alle be
schikbare kamers in de hotels en pensions afgehuurd,
maar ook bij vele families onderdak voor de gasten
gezocht. Daarenboven waren scholen, kazernes en
(Nadruk verboden.)
Roman van
PAUL OSKAR HöOKER.
Naar hst Duitseh.
Om twaalf uur, juist toen de grijze automobiel
door de„Wolfschlucht" suisde, de straat onder de
viaducten van den Potsdammer en den Amhalter
trein, viel de regen plotseling met dikke droppels
neer. Beate maakte zich ongerust. Het geheele wes
ten zag blauw-grijs. Een zwarte wolk joeg etr onstui
mig orver heen. Maar spoedig konden de personen die
in de auto zaten niets meer onderscheiden, want het
water liep langs hun autohriOllen. Een kletterende
hagelbui overviel hen toen ze op da Bulow-promena-
de aankwamen. Toen zij op den breedten straatweg
naar den Havei kwamen, sneed een onaangename
westenwind ben scherp in 't gezicht. Praten was
niet mogelijk. De generaal zat zooals gewoonlijk
naast den chauffeur. Op de tweede hank had rit
meester von Rigalsky miet de beide jonge dames
plaats genomen. De vier smalle plaatsen daarachter
waren bezet door twee luitenants van de cavalerie,
die veel bij hen aan huis kwamen, een eerste-luitenat
van de infanterie en den rijdenden veflldjager.
Erwin von Sehrott droeg nog een zoogenaamde ha-
byknevel, die nu al) wat ouderwets stond. Hij- was an
ders een mooie jonge man, fijn gebouwd', met een
slank figuur. De wijze waarop hij' zich bewoog was
alleen een weinig coquet. Hiji wist, dat hij in den
smaak viel! hij dte dames. Overal) hieven de blikken
op hem rusten. Dat had hem reeds als jongen wat
verwaand gemaakt. Menschen die hem1 niet kenden,
werden er door afgestooten, vooral) mannen. M'aar
wie hem belter leerde kennen, vergat het door de bij-
andere openbare gebouwen als „vliegende hotels" in
gericht. Het comité h'ad uit eigen middelen 10.000
matrassen en 20.000 wollen dekens aangekocht, die na
gebruik aan het Zwetedseha Roode Kruis zullen wor
den gegeven. Ook voor de moodige verpleging werd
voldoende gezorgd. Met het oog op allerlei mogelijk
heden had men alle kerken van Stockholm laten open
stellen en verwarmen, opdat verdwaalden daar een
schuilplaats konden vindien 1
De optocht der boeren maakte een diepen indruk.
De deelnemers waren gerangschikt naar de provin
ciën, in da kerken bijeengekomen, waar eerst een
godsdienstoefening werd gehouden. Daarna werd de
stoet opgesteld, die van vela muziekkorpsen verge
zeld en voorafgegaan door die vaandels van de 24
Zweedsche provincies naar het koninklijk paleis trok.
Op het plein voor het paleis werd de stoet door den
koning etn de prinsen van het koninklijk huis ontvan
gen. Nadat eenige volkslied-eren waren gezongen,
hielden de leiders van den stoet toespraken tot den
koning, die echter geen politiek karakter droegen.
Slechts werd eenvoudig uiting gegeven aan dten wil
des volks om de verdediging -des vaderlands hechter
te maken. De koning dankte voor -de vaderlandslie
vende betooging en legde den nadruk op de noodzake
lijkheid om onverwijld de slagvaardigheid van leger
en vloot te verhoogen. Hij' smeekte Gods zegen af op
land en volik en besloot met een „hoezee" voor het va
derland
Daar het plein voor 'het paleis slechts plaats bood
voor 'n twintig duizend personen, hadden de kroon
prins en prins Karei tegelijkertijd voor de overige
deelen van den stoet, die op het plein voor den Rijks
dag en op andere pleinen waren opgesteld, de rede
van den koning voorgelezen.
Na afloop van deze ontmoeting begaf de koning
zich naar de troonzaal om het voorbijtrekken der me
nigte in oogenschouw te nemen. De tocht ging door
■de voornaamste vertrekken van het paleis voorbij de
koningin en den koning, die ieder deelnemer een fo
tografie overhandigde. Dit voorbijtrekken duurde
tot des avonds 7 uur!
De vrees voor Rusland mo-et bij de Zweedsche be
volking wel heel groot zijn!
I
President Wilson heeft het verbod tot uitvoer van
wapens naar Mexiko opgeheven, zoodat de rev-oluti-
onnairen zich nog beter van wapens kunnen voorzien.
Da voorloopige Mexikaanscbe president Huerta
beweert d'at hem de opheffing niet kan deren, omdat
de opstandelingen minder behoefte 'hebben aan wape
nen dan aan geld. In ieder geval zal de strijd in het
Noorden van Mexiko wel' weer hlte-ediger worden en
zelfs in de hoofdstad beginnen da Vreemdelingen, die
er zijn overgebleven, zich zoo weinig op hun gemak te
gevoelen, dat zij in grooten getale wegtrekken.
Nauwelijks is in Haiti de president verjaagd, of in
een andere republiek van Latijnsch Amerika heeft
een staatshoofd het moeten afleggen, n.l. in Peru,
President Billinghurst, die op 25 September 1912
aan het bewind kwam is uit het regeeringapaleis ver
dreven en gevangen genomen en in den strijd is de
minister-president gesneuveld. In afwachting tot
nieuwe verkiezingen gehouden worden, heeft 'Peru
een soldatenregeering: kolonel Benavides, die aan
het hoofd stond van de troepenmacht, welke den aan
val op het regeeringspaleis leidde, is voorzitter van
den raad van bestuur geworden. Ook de vloot maakt
gemeene zaak met de nieuwe regeerders.
zondere charme die van hem uitging als hij levendig
werd. Hiji had een zachte, klankrijke stem, die do-o-r
haar hartelijkheid innam. Lachen kon hij zoo pret
tig, zoo warm en vro-olijk, -dlat men altijd moest moe-
lachen.
Het gesprek met hem was altijd boeiend Hij was
thuis op ieder terrein, sprak uitstekend Italiaansch,
Engelsch en Eranschj hij had veel gereisd in die lan
den en was op de hoogte der letterkunde; hij was
muzikaal, maakte aardigte gedichtjes; er was nauwe
lijks één enkel gebied dat bem vreemd was. Steeds
was hij in zijn humeur en had daardoor ook invloed
op de stemming van zijn omgeving. „Het is of hij al
tijd jarig is", had' Beate eens van hem gezegd.
Vandaag kwam- hij echter niet tot zijn recht. Toen
de auto plotseling stilstond op het schietterrein van
Döberitz, in de nabijheid van de rijtuigen, die zich
reeds bij den eenzamen populier hadden vereenigd,
bleef hij aan zijn lot overgelaten. De generaal en
zijn dochters werden door Prins August Wilhelm,
die in de buurt stond, hartelijk begroet. Ook de
beide c a valer ie- of f icier en, bekende heerenxijdlers,
kregen een handdruk van den Prins. De infanterie-
officiter scheen deze onderscheiding niet te verwach
ten en wendde zich, na gesalueerd te hebben, dadelijk
tot den chauffeur, aan wien hij' inlichtingen moest
geven omtrent de plaats waar hij zou wachten voor
de terugreis. Sehrott keek dus even uit naar zijn
oppasser en zijn pa'ardL Het was een uitstekend troe
penpaard, een rossige vos, die d'e kleinte oefenings-
raoes van de heeren van het batilllon heel goed had
meegemaakt. Maar een schoonheid was het niet. E'n
daar die oppasser gedurende het onweer in de over
volle stallen geen onderkomen had; kunnen vinden
voor zich en zijn paard, zagen huid en manen er vrij
haveloos uit.
Er waren ongeveer twee honderd paarden op het
terrein. Nog steeds stroomden de berijdterp in aller
lei voertuigen toe, bijna allen in die klets natte, grijze
militaire jassen gehuld. Hoofdzakelijk waren' het of
ficiers van de garde. Beate en Gwendoline hadden,
Gemengd nieuws.
EEN ZONDERLINGE CARNAVALSORAP.
Men bericht uit Venl© aan het Hbld»:
Nader is gebleken, dat het verhaal omtrent het
dlrama, waarbij een kraamvrouw een inbreker dood
schoot, louter op fantasie berust. Eerst heeft men
Glad'bach als plaats van opvoering laten dienen, later
werd het een dorp dicht bij Venlo genoemd. Het ver
haal zou een carnavalsgrap bedoelen.
INBREiKERSITRlüC.
De houder van een bankierskantoor in Den Haag
is dezer dagen tot die ontdekking gekomen dat aan de
binnenzijde van de straatdeur van het door hem be
woonde perceel gelegen in het hoekje van de stad
op vernuftige wijze een toestelletje aan het Yale-
slot was aangebracht, waardoor dit alot aan de
straatzijde was te openen. Aan den binnenkant van
de deur was aan bet slot een koperen haakje ge
maakt; aan dat haakje was een touwtje bevestigd, en
dit was met een zeer klein haakje vastgehecht aan de
brievenbus, zoodat een inbreker die hand maar door
de gleuf van de brievenbus behoefde te steken om dit
haakje te grijpen en door te trekken het slot te doen
openspringen.
Doordat de straatdeur van het kantoor overdag tij
dens d'e kantooruren geregeld openstond, kon het ge
knutsel aan het slot onopgemerkt gebeuren.
Toen de bankier het had bemerkt, deed hij aangifte
bij de politie. Deze hield een paar dagen een oogje
in 'tzeii, echter zonder resultaat. De inbrekers had
den zeker lont geroken.
DE SOCIALIST-BURGEMEESTER.
Het Handelsblad schrijft in verband met het op
treden van den heer Ter Laan als burgemeester van
Zaandam o. m.
Het bijzondere, het historische in dlit optreden is
dat een overtuigd sociaal-democraat nu mededrager
geworden is van het regeeringsgezag. Daarmede is
de moderne arbeidersbeweging of zij 't wil erkennen
of niet mede gesteld in de leiding van de belangen
der gansche burgerij. Zij, dlie zooveel heeft gecriti-
seerd en nog critiseeren zal.... heeft gesmaald, en
nog smalen zal.heeft opgetornd en nog optomen
zalzichzelf afzonderlijk heeft gehouden en nog
afzonderlijk houden zal, zij heeft nu in een van haar
uitgelezen voormannen mee die hand geslagen aan den
ploeg, waaraan zij tot dusverre slechts hare tegen-
werkers had willen zien. Wat nog maar flauwtjes,
zeer flauwtjes 't geval was zoolang er slechts Raads-,
Staten- en Kamerleden, en sommige speciale ambte
naren waren is nu ineens volle werkelijkheid ge
worden.
Wanneer dit goed mag gaan zal) het zeker een
vruchtbare proefneming zijn geweest, eervol voor
hen, die haar hebben aangedurfd.
Zien we er liever geen „tempering van den klassen
strijd" in een beeldspraak, die immers de fout
heeft van te beginnen met het euvel te vooronderstel
len. Maar wel kan er in steken 't bewijs, dat die
klassenstrijd niet zoo diep reikt, als de roepers wel
zouden willen doen gel'ooven. Dat er meer eenheid
in 't Nederlandsehe volk ta vinden is, dan pro-pagan-
da-vergaderingen nu eenmaal hebben doen klinken.
En was het niet eigenaardig, dat de intreerede van
den nieuwen burgervader gewaagde Van harmonie en
samenwerking van de gehééle burgerij, hij, wiens
dogma toch juist steeds onverzoenlijken, ouderlingen
strijd heeft geproclameerd.
Zoo kan in d'it wederzij'dls in goedle trouw onderno
men streven, om den socialist te doen zijn medewer
ker voor het nationaal belang, iets zeer beteekenisi-
vols gelegen zijn.
Dan ligt er in, dat daarmede thans, onder be
paalde omstandigheden, die opdracht van de be
stuurstaak ook is uitgebreid tot een groote groep in
den lande, -die tot dusverre dergelijke ambten niet
begeerde, en voor wie ze ook niet als geschikt werden
beschouwd.
niettegenstaande het weinig uitlokkende weer noig
mededingsters gekregen:' Sehrott telde reeds een
twaalftal Walkuren.
Het regende nu niet meer, maar de lucht zag ake
lig kil en grijs. Het schietterrein met armzalig gras
bedekt stond hier en daar blank en glom als een
meer. Een gemakkelijk galoppeeren was het -dien
dag niet. Vooral bij het springen was voorzichtig
heid geraden, want uitglijden bon noodlottige gevol
gen hebben bij de snelle vaart.
Zou de Keizer de jacht bijwonen? Die vraag werd
in alle groepjes herhaald. De prinsen waren allen
aanwezig. Ook de kroonprins was intusschen geko-
men.
Baron von Erxleben was met zijn dochters naar de
paarden -gegaan, Quicky was kalmer dan gewoonlijk.
Hij klopte het dier op den bals en sprak het toe.
'Het paard liet het zich genadig welgevallen. M'aar -
zoo-dra het Beaters stem hoorde begon het vroolijk te
knikken en te krabben met de Voeten. Allen in de
omgeving lachten er om. Beate had suiker bij zich,
dat zij hem gaf. Gwendoline zo-u den schimmel berij
den, terwijl Erxleben zelf het vurige, vierjarige zwar
te paard nam dat nog niet veel jachten had meege
maakt.
Terwijl zij zoo bij elkaar stonden gaf de generaal
zijn dochters nog een paar wenken. „Den jachtmees
ter moog je niet voorbij, meisjes, doe mij die schan
de niet aan. Maar blijf ook niet achter, -anders kom
jullie aam het glijden als het hergaf gaat, zoodra de
voorsten weer door galoppeeren. En als je over dte
hindernissen moet dan goed opletten, goed overleg
gen en bijtijds bedenken; links of rechts voorhij met
de knieschijf. Ati, je moet je paard niet al te vast
houden. Alleen gewichtshulp als je blieft, hem
lucht laten, lichte hand. En met den schimmel om-ge4
keerd. Versta je kind'? Laat hem niet te veel vrij
heid-, Gwendoline. Voet, karwats, voet karwats. Na
tuurlijk heel lichte hulp. Zoo-dra hij het hoofd' 'op
geeft en zich laat afbuigen is hij te berijden als een
hobbelpaard. Meisjes, nu weet jullie het.Hallo!
DEI AUTEURSWET.
De heer Herman Heijermans heeft Zaterdagavond
door een deurwaarder beslag do-en leggen o-p de kas
van de Tooneelaf deeling van den Ned. Pro-testant-
schen Volksbond ta Arnhem, -die zonder zijn toestem
ming in Musis Sacrum „Schakels" opvoerde.
Tegen de Tooneelaf deeling wordt procesi-verbaal
opgemaakt wegens overtreding van de Auteurswet.
Da voorstelling ging door.
UIT O'BD'AM.
Op uitnoo'dliging van den voorzitter van dien Boe
renbond heeft de heer Hulst, llandbouw-o-nderwijzer
bij het Centraal-Bureau van 'heft Ned. Landbouw-Oo-
mité te Enschedé, in „de Admiraal Obdam" alhier
Zaterdag een boeiende causerie gehouden over kunst
mest, het gebruik en de behandeling er van. Zeer
vele belangstellen-den uit Ob-dam en Hensbroek wa
ren tegenwoordig om er zich te laten voorlichten
over dit voor boer en bouwer zoo belangrijke vraag
stuk.
UTT SINT PANURAS.
V-oor niet minder dan 8000 ratten gedurende 1918
gevangen, is door de vereenigimg „De Tuinbouw"
alhier uitgekeerd aan premiën ruim 950.
VAN DEN LANGENDUK.
In de week van 2 tot 7 Februari werd aan de vei
ling te Broek op Langendijk aangevoerd: 29-1400 roo
de kool, 191100 gele ko-o-1, 18600 witte koo-1, 640 baal
uien, 352 baal wortelen en 480 zak roode kool.
UIT OUDE NIEDORP.
Zaterdag overleed te 't Veld, op een na de oudste
inwoner dezer gemeente, de heer Jan Stam, in den
ouderdom van 90 jaren. Tot 1911 was dte overledene
lid van dien Igaad alhier, welke betrekking hij 45 ja
ren heeft vervuld; hiervan was hiji 18 jaar wethou
der. Im het bestuur van de barnme dtezer gemeente
had! de heer Stam 41 jaren zitting, waarvan 26 jaren
als voorzitter. Als li-d van het Burgerlijk Armbe
stuur had de o-verledene van 1804 tot 1911 zitting.
N-O'g meer betrekkingen werden d'o-or hem bekleed,
waaronder o-ok kerkelijke.
KORTE BERICHTEN.
- Bij een aanvaring op -de Maas bij Rotterdam i's
dte Batavier II van de N. V. Gebr. van den Boom's
stoombootredterij gezonken.
In de Ned. Herv. gemeente van Groningen
hebben dte gereformeerden en ethischen bes-loten, bij
kerkelijke verkiezingen samen tegen de vrijzinnigen
op te trekken.
De Classis Grootegast van de Oeref. Kerken
besloot tot revisie van het o-p 3 Mei 1905 genomen
besluit tot -afzetting van ds. O. Oasemier te Ol'dekerk.
De verdwenen inspecteur van politie uit Delft
is in Noord-Brabamt, waar hij zich zonder middelen
van bestaan bij een burgemeester 'heeft vervoegd. Hij
is, meldt de N. R. OrU, n-iet-eervol uit den Dalftschen
gemeentedienst ontslagen.
De raad van Eindhoven heeft een bioscoopver
ordening Vastgesteld.
Het hoofdbestuur van den Bond1 van Neder
landsehe onderwijzers heeft een a-dlres gericht aan
H. M. d!e Koningin, houdende 't verzoek 't ontslag
van den heer Beishuiizen, onderwijzer te Stedum in
te trekken. Ook de heer B. zelf zond een adres.
Van het postkantoor te Maastricht is j.l. Woens
dag een pakje aangeteakende brieven, in een zak ge
sloten, naar Amsterdam verzonden. Te Amsterdam
bleek 'het pakje verdwenen; de zak was weer dichtge
naaid.
- Te Gouda stal een 13-jarige loopjongen 60
ten nadeele van 'zijn patroons, o-p wiens kantoor hij
zich liet insluiten.
De nieuwe Zaandamsc'he havengeiHverordeming
is, meldt dte Voorpost, reeds ter teekeming voor goed
keuring van het ministerie naar de Koningin verzon
den.
- Te Apeldoorn is een 19-jarige jongen aan bloed'-
dat Is het signaal van Zijne Majesteit! Dus dlenlk
aan het buigen van zijn nek en dte beenen."
TatiLtataLevendig klonk 'het signaal van den
Havel af! Daar werd de automobiel reedis zichtbaar
aan den rand van het bosch. En een o-ogenlhlik daar
na was hij bij den eenzamen populier aangekomen.
Da keizer steeg lachend uit, in dlruk gesprek met
zijn gast, den Oostenrijker. De grijze mantels wer
den afgedaan en -door de oppassers in ontvangst ge
nomen. De roode kleur der jachtrokken kwam vroo
lijk uit als middelpunt van het landschap. Eien paar
begroetingen en voorstellingen, de master-luitenant
kolonel Graaf Spree, van verre ta herkennen aan den
witten band om zijn arm, meldde zich bij den Keizer,
dankte en alles steeg te paard.
Gwendoline werd1 door den adjudant in dten zadel
geholpen. Zij zag het sombere verwijtende gezicht
van Erwin. Hij- had zeker al gemerkt 'dat er iets niet
in -den haak was. Bij het instappen in die auto was
haar Papa ijskoud tegen hem geweest.
Langzamerhand kwam er beweging in den rooden
stoet, die nog vrij ver verspreid was. Rigalsky had'
dten luitenant-generaal beloofd een oogje te houdten
op de beide jonge dames, vooral op de nieuweling,
Gwendoline. Haar schimmel scheen zich bijzonder
aangetrokken te voelen tot zijn merrie, wat door Er-
win, die altijd gauw jaloensc'h was, aan de -berijdster
werd toegeschreven.
„Je ontwijkt mij, Gwendoline," zei) hij zacht, nau
welijks d'e lippen bewegend. Zijn stem klonik toor
nig. „Wat is er gebeurd1?"
„Hier kunnen wij niet praten Erwin," antwoordde
zij even zacht. Eater."
„Houd de karwats stil, Gwendoline. De schimmel
is onrustig genoeg. Ik bl'ijf bij je. Dat vindt je toch
goed
„Rigalsky heeft die opdra-cht van Papa gekregen-
Hij zal het zi-ch niet laten ontnemen."
„Wat hen je gehoorzaam. En zoo op eens. Gwen
doline denk je dan dat ik niet alles begrijp?"
(Wordt vervolgd).
