DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 48
Honderd en zestiende jaargang.
1914
HONHERI) AH
26 FEBRUARI.
FEUILLETON.
De ongekroonde Koning.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoon nummer 3.
BINNENLAND.
ALKMA
28 Februari.
Terwijl bet kabinet Doumergue in Frankrijk met
moeite zijn bestaan rekt bet beeft gisteren in den
Senaat een nederlaag geleden, maar bet boopt nu op
de Kamer als kruk nog een eindje te kunnen loepen
nadert de tijd van de verkiezingen. De campagne
zal ditmaal niet enkel met vergaderingen, redevoerin
gen, aanplakbiljetten, vlugschriften advertenties af-
loopen. De kiezers zullen ook worden ingelicht door
de bioscoop. Zij1 zuilen de candidaten voor zich
op bet doek zien verschijnen. Zij: zullen aanschou
wen, boe de man ia opgetreden voor bet algemeen
welzijn, zullen niet enkel woorden hooren, maar ook
daden zien. Zij zullen zijn ijver en toewijding kun
nen bewonderen, kunnen waarnemen boe bij in de
studeerkamer, in bet openbaar werkt. „Bij toeval1"
zal de candidaat zijn opgenomen, terwijl bij' de lief
dadigheid beoefende, belangstelling toonde voor bet
onderwijs, sprak voor werklieden
Het film-apparaat ia gewillig en men kan er zoo
heerlijk mee jokken I Een eandildaat, die geen groot
redenaar ia kan zich met een prachtig gebaar aan de
kiezers vertoonen. Trouwens op bet gebaar komt
bet tegenwoordig in de politiek vaak aan en bet
gebaar is ook voor die filmi hoofdzaak!
Jammer, dat bet gebruik van de bioscoop wat laat
komt. Zelfs de kiezer zal al eenig&zins wantrouwend
geworden zijn omtrent de werkelijkheid der dingen,
welke men hem voor oogen brengt.
In elk geval er is eenilge verandering in aan
tocht, al zal ook nu wel weer bet eigenbelang boven
bet algemeen belang worden gesteld. Zelfs in Koe
manie, waar bet liberale kabinet, dat in Januari aan
bet bewind is gekomen, pas bij de Kamerverkiezingen
een overwinning beeft behaald, viel verandering waar
te nemen. Vroeger speelde daarbij een goed georga
niseerde bende agenten een groote rob Het onder-
seheidingsteeken van zoo'n verkiezingsagent was een
dikke knuppel, welke door een gespierden arm werd
gedragen. Een kiezer, die zich naar de stembus be
gaf moest op zijn hoede zijn. Het kon gebeuren, dat
bij op weg om zijn kiezersplicht te vervullen, plotse
ling een angstwekkende kreet achter zich boorde.
Iemand verweet hem, dat bij op diens eksteroogen
getrapt bad en maakte ruzie. Natuurlijk behoorde de
kiezer tot de oppositie en natuurlijk verscheen er een
agent van politie, die den schuldige naar bet bureau
bracht dat dit niet bet verkiezingsbureau was, ligt
voor da band. Wanneer bet procesverbaal opgemaakt
was, kon de kiezer gaan maar de stembus was dan
reeds gesloten! Ook gebeurde bet, dat een kiezer door
een agent van de tegenpartij! met pik geworpen werd,
zoodat bij dadelijk huiswaarts moest keeren en met
zijn zwart gelaat een dag ontoonbaar was!
Gelukkig zijn thans dergelijke ongeoorloofde mid
delen in Roemenië niet meer op groote schaal gebe-
(Na druk vsarbodenjl.
Bomani van
PAUL OSEAB HSGEEB.
Haar bet Duitseh.
sa) -^o—=-
„Door een prentbriefkaart of zoo, mijnbeer von
Schrott. En ik denk dat u vaak genoeg in 't jaar te
Berlijn komt, om uw postzak af te leveren aan bet
ministerie van buitenlandscbe zaken. En dan zal u
toch niet iederen avond naar Metropol of naar bet
Palais de D'anse willen, is 't wel? Nu, kom dan eens
buiten, bij ons, zonder complimenten en, gebruik ons
eenvoudig Duitsch avondeten mat ons. Partijen ge
ven wij niet meer. Hm. En den, volgenden keer ge
ven wij u permissie uw hoogan hoed thuis te laten."
Toen de luitenant-generaal nog in actieven dienst
was, bad Erwin in zijn hart een diepen wrok tegen
hem gekoesterd; nu bij gepensionneerd was bad bij
medelijden met hem. Hij boog en bedankte hem har
telijk.
„Heeft u als brievenbesteller voor de Wilhelm-
strasse 'n bijzonder uniform, mijnbeer von Sohrott?"
vroeg Ingrid plagend, terwijl zij hem uitliet.
„Natuurlijk. Als postillon d'amour."
Alleraardigst." Zij1 lachte. Toen zij! da voordeur
bad opengedaan stak zij hem de band' toe.
„Die rol badt u miji eigenlijk toegedacht, mijnbeer
von Schrott? De band op bet hart, is bet niet zoo?"
„Het verbaast mij dat u bet gemerkt beeft, freule."
„Gemerkt? Ik begrijp nog al tamelijk vlug, geloof
ik. Maar ik wou u niet begrijpen."
„Waarom niet? U denkt: omdat Gwendoline in
Amerika een veel grooter geluk zal vinden." Treurig
was zijn blik, melancholiek zijn toon.
Zij stampte eventjes met baar voet. „Voor den
drommel! laat u dat' dan niet welgevallen 1"
In een wip bad ziji baar band) teruggetrokken, was
zigd. Alleen in afgelegen provincieplaatsen zijn ver
kiezingsagenten nog op dergelijke wijze opgetreden,
maar overigens behoort deze metbode tot bet verle
den. Er is thansi in den electoraten strijd met andere
argumenten dian knuppel, pik en arrestanten-lokaal
gevochten. Het onteigeningsivraagstuk beeft een rol
gespeeld. De regeering wenscbt n.l. bet grondbezit
tot een maximum te beperken. En bet Jodenvraag
stuk kwam op den voorgrond d. w. z. de partijen
wierpen bet hardst van zich af „de beschuldiging,"
dat zij aan de Israëlieten burgerrechten zouden wil
len verschaffen. Eindelijk ging bet over de kies
rechthervorming. Een Kamerverkiezing waarbij een
dergelijke hervorming geen punt van bet program
uitmaakt, is tegenwoordig niet meer denkbaar.
Het resultaat is geweest, gelijk boven reeds gezegd,
dat bet kabinet-Bratianoe is gebleven.
Het kabinet-Doumengue zal niet zoo gelukkig zijn.
Het zal geen overwinning bij de verkiezingen behalen
omdat bet kabinet-Doumergue te voren reeds zal
zijn heengegaan!
DEKDEi VREDESCONFERENTIE.
Het gouvernement van de Vereenigde Staten van
Amerika beeft ook aan de Nederlandscbe regeering
een voorstel gezonden betreffende de inrichting op
internationalen grondslag van het comité, belast met
de samenstelling van een werkprogramma voor de
derde Vredesconferentie.
Gemengd nieuws.
DE ZUID-AiFE.TKA ANSCHE BALLINGEN.
Poutsma, een der Z. A. ballingen beeft van den
voorzitter van bet Nederlandsch Verbond van Vak-
vereenigingen de uitnoodiging ontvangen te Amster
dam deel te nemen aan een betooging tegen de ver
banning. De datum der betooging is nog niet vastge
steld.
Poutsma zei, dat bij gaarne da uitnoodiging zal
aanvaarden, LUaal
VOORZICHTIGHEID AANBEVOLEN.
In weerwil van de waarschuwingen van den politie
commissaris te IJmuiden gaan verschillende bandela
ren er toe over uitvoering te geven aan orderB van G.
de Bakker, in de Hoflaan aldaar.
Thans is weer eene groote modezaak in Den Haag
er in gevlogen. Een tweede bestelling werd door een
onjuiste letter op bet adres onbestelbaar en kwam
zoodoende bij den leverancier terug.
Een vertegenwoordiger dier firma kon in plaats van
geld een pak slaag in entvangst nemen. (Hbld.)
CONFLICT EN HET1 HOUTBEDRIJF TE
ZAANDAM.
Tusschen den Bond van Werkgevers in bet houtbe
drijf eenerzijds en da organisaties van den Gentralen
Bond van Transport en Havenarbeiders (afd. Zaan
dam), en da Zaanscha federatie van arbeiders in bet
houtbedrijf anderzijds is een conflict ontstaan dat
zijn oorsprong vindt in bet afwijzen van bet door den
werkgever,sbond aangeboden collectief contract.
In een motie is, meldt bet Hbldi, bet concept door
den corridor doorgevlogen en in de buiskamer ver
dwenen. Hij meende baar vroolijken, lach nog te hoo>-
ren.
„Laat u dat dan niet welgevallen." Dat was zoo
gemakkelijk gezegd. Met Kerstmis werd Gwendo
line thuis verwacht. Het kostte wat bet wilde, dan
moest bij bier zijn. Kleine hof makerijtjes hadden in
dien tusschentijd zijn zinnen wel bezig gebonden
maar zijn hart behoorde nog altijd aan Gwendoline.
Vandaag bad! bij1 dit sterker dan ooit gevoeld, toen
die vage onbegrijpelijke ijverzucht op dien Noord-
Amerikaan&chen onbekende er nog bij kwam.
Met Kerstmis kwam Gwendoline nog niet terug.
Errxleben bad bet hernieuwd© verzoek om verlenging
van verlof van zijn dochter in korte woorden toege
staan zijn teleurstelling was groot. Sedert dien
tijd was er een kloof tusschen ben. Hij kon baar
niet vergeven dait zijl zich sedert zijn ongeluk zoozeer
hechtte aan die miiiionnairs daar in de verte.
Maar ook van bun gemeenschappelijk© reis naar
Lussinpikkolö 'kwam' niets.
Gravin Czemin kreeg in 't begin van November
weer een aanval! van baar maagkwaal. De professor
dien zij' consulteerde, en die van tijld toit tijid zijn ge
duld dreigde te verliezen, verklaarde voor den hon
derdsten keer dat al de verschijnselen die zij hem op
bijna dramatische wijze beschreef, niets dan inbeel
ding waren, haar eigenlijke fcwaail was al lang ver
dwenen, en ook baar spijsverteringsorganen waren
volkomen normaal, een algemeens nervositeit was bet
eenige dat was overgebleven en als zijl voortging zich
zelf steeds angstig gade te slaan, zou zij nog heete-
miaal zenuwziek worden.
Dit woord bracht den doodsteek toe aan baar tot
nu toe blinde vereering voor den professor. 'Zij zwoer
dat zij' nooit weer een specialist zou raadplegen en
besloot naar het Sanatorium te gaan van den wonder
dokter te Dresden; de schoonzuster van den landraad
bad baar wonderen verteld van zijn fabelachtige ge
nezingen.
de werkgevers aangeboden, totaal onaannemelijk ver
klaard, deze kan geen grondslag voor onderhandelin
gen uitmaken.
De organisaties zulten nu nieuwe voorstallen ont
werpen, die binnen enkele dagen aan den Bond van
Werkgevers zullen worden toegezonden.
Naar medegedeeld werd hebben ook de Katholieke
en Christelijke organisaties zich tegen aanneming van
bet contract in den aangeboden vorm verklaard.
EEN ROTTERDAMSCH TOONEELGEZEL-
S-ÖHlAP.
Gisteravond beeft te Rotterdam een druk bezochte
vergadering plaats gehad van degenen daartoe bij
circulaire uitgenoodigd die geacht konden worden
belang te stellen in een Rotterdamscb Tooneelgezel-
scbap.
Definitief werd tot de oprichting eener „Vereeni-
ging tot instandhouding van een Rotterdamscb Too-
neelgezekchap" besloten.
Daarna werden voorteopig statuut en huishoude
lijk reglement vastgesteld. Men zal als lid dezer ver-
eeniging kunnen toetreden door een jaarlijkse be con
tributie van ten minste 5. Overwogen werd nog,
of men meervoudig stemrecht zou verbinden aan
eventueel hooger contribution, maar ten slotte werd
zulks toch niet aanvaard.
MISHANDELING MET DOODEUJKEN AF
LOOP.
Tegen den 19-j axigen chauffeur te Amsterdam,
die 25 Januari een 16-jarigen jongen, die hem ge
plaagd bad, dood' stak, werd gisteren door bet O. M.
bij de rechtbank aldaar een jaar gevangenisstraf met
aftrek van preventief geëisebt.
De verdediger, mr. J. de Yrieze, achtte noodweer
aanwezig en vroeg ontslag van rechtsvervolging en
onmiddellijke invrijheidstelling van bekl.
De rechtbank gelastte deze invrijheidstelling en be
paalde de uitspraak op 11 Maart.
NED. HERJV. KERK.
De Ned. Herv. gemeente van Enschedé heeft drie
predikanten, twee moderne en een orthodotsen. Nu er
geruchten loopen van pogingen, die door den kerke-
raad zullen worden aangewend, om het aantal predi
kanten te vermeerderen, hebben, meldt de N. R. Ct.,
1712 lidmaten der gemeente zich tot' den kerkeraad
gericht met het verzoek om de benoeming te bevorde
ren van een tweeden rechtzinnigen predikant. Zij
vinden ook den bouw van een tweede kerk noodig,
opdat zoowel recht- ais vrijzinnigen iederen Zondag
morgen stichting kunnen vinden.
MOOI OPTREDEN!
Toen een koopman te Steenwijkerwold met sinaas
appelen ventte, werd hij aangesproken door een paar
zigeuners, die voorgaven sinaasappelen van hem te
willen koopen. Zij' weigerden echter te betalen en
ontfutselden den man bovendien nog eenig geld. Toen
deze op betaling en teruggave van het ontfutselde
geld aandrong, loste een zigeuner een revolverschot
en trof den koopman in het been. De vermoedelijke
dader is gearresteerd.
DEI KALVERSiTRAAT OPGEBROKEN.
Men schrijft ons uit Amsterdam:
Het ondergrondsöbe Amsterdam is door een pla-
AI weer een groote teleurstelling voior Beate. Dit
maal vielen er bittere tranen. „Ik word oud en grijs
en zie niets van de wereld. Ik had maar dadelijk
Roode Kruls-zuster moeten worden. Al weer een ver
loren winter 1 en nog een en noig een. Zoo gaat
mijn heele beetje jeugd voorbij. Ach, ik ben al heel
ongelukkig." Zoo 'klaagde zij baar nood in Zehlen-
dorf.
De wanhoop van zijn oudste dochter deed haar va
der verdriet. De toekomst van zijn kinderen was
eerst zoo zonnig en helder geweest in zijn ooigen.
Beate omringd en gevierd, ieders lieveling. Ook de
Keizer had haar verwend en het geheele hof. Zijn
dochters waren prachtmeisjesi, alle drie, verduiveld;
en Beate was de mooiste, de schitterendste. Ieder
een had haar een briilantle partiji voorspeld. En nu
verkniesde en vertreurde zij' haar mooiste, haar beste
jaren. Als bij niet zooveel verplichting bad gehad
aan tante Eddy Hij had zijn jas al aan gehad
om te gaan wandelen, toen Beate kwam. De hoed
lag op zijn schrijftafel. Maar den stok had hij in de
hand. Daarmee wandelde hij nu de twee voorkamers
door en zette hem zoo krachtig neer, dat alles trilde.
„H©t i9 moeielijk, heel1 moeielijk, kind, daar ver
standig tegen te redeneeren. Want het is natuurlijk
klinkklare onzin, die wondierkuren. In vertrouwen
gezegd. Want die goede tante.0;1" Hij maak
te eensklaps rechtsomkeert en zette zijn wandeling
naar den anderen kant voort, met den linkerarm op
den rug. Als hij zich opwond, kreeg hij dadelijk we
der nierpijn.
„Freule von Genart zweert natuurlijk bij haar
wonderdokter", zei Beate.
„Hysterie, anders niets, zenuwen! Ik zou je hon
derd gevallen daarvan kunnen opnoemen. Och, he
mel, wat hebben ze daar een kool van verkocht in
Wiesbaden. Met water en sla genezen ze de ergste
dingen."
„Genezen werkelijk?" vroeg Ingrid, die verdrie
tig en ineengedoken op de leuning van de sofa zat als
een kind dat de kippen de boter van zijn boterham
hebben gepikt.
„Omdat er niets te genezen was dan een ingebeelde
veisel van vierkante steenen of door een stevigen as-
phaltvloer van het bonvengrondsohe gescheiden.
Maar van tijd tot tijd worden de straten opgebroken
en slaat men met den beitel het asphalt tot gruis.
Het zand, de bovenlaag van onze benedenstad, wordt
dan verwijderd, en men ziet weldra, dat door de zone,
die het eene onderaardSche mastboscb van bet ande
re scheidt, allerlei buizen, pijpen, trechters, stangen,
draden en touwen loopen, die aan bet geheel een
recht geheimzinnig aanzien geven. Zeker, ook in an
dere steden is de „onderwereld" vol van deze dingen,
maar zoo verward in den letterlijken zin als in
Amsterdam is de toestand waarschijnlijk nergens.
Op het oogenblik krijgt de Kalvenstraat een beurt.
Op den boek van Kalvenstraat en Dam staat het bijna
voltooide gebouw van „De Groote Olub." Dit moet
bij dat onderaardsche buizen- en pijpennet aangeslo
ten. Sommige buizen moeten over een afstand van
een paar honderd meter geheel worden vernieuwd.
Gevolg: de Kalverstraat is herschapen in een moeraB,
voor den gewonen merusch bijna ondoordringbaar. Het
rijverkeer is er natuurlijk geheel gestremd. Alleen op
de beide trottoirs kan men nog gaan. Kijkt men
over de balustrade been, dan ziet men in de onder
wereld, waar nijvere handen de buizen van elkaar ha
len en ze weer aan elkaar voegen.
Op de trottoirs is het natuurlijk een vree&elijk ge
drang. Op het drukste deel van den dag is het abso
luut onmogelijk, tegen den stroom in te komen.
Komt men van den Damkant, en moet men links zijn,
dan doet men goed, eerst een eind rechts te loopen,
en eindelijk links met den stroom mee weer terug te
gaan.
Over vijf dagen zullen de dienstmeisjes van „De
Groote Olub" hun aardappelen door het nieuwe riool
kunnen afgieten, en zal een nieuwe asphaltlaag de
onderwereld hermetisch afsluiten. Tot groote blijd
schap natuurlijk van de Kalverstraat-winkeliers, die
van zoo'n aardigheidje nooit voordeel hebben.
UIT' WAARLAND.
Woensdagavond gebeurde bier een ongeluk dat nog
tamelijk goed afkwam. De bakkerswagen met ket
van den beer J. Ruiter raakte in den diepen wegsloot.
Door flinke hulp wist men bet zaakje op bet droge
te brengen. De schade was een nat pak, kapotte
strengen en bedorven brood. De ket was ook slecht
gesteld en kon met moeite zijn weg vervolgen.
UIT SENT-P ANCRAS.
Gisteren werd ten huize van den heer H. Gerritsen
alhier door de tooneelvereeniging „Kunst naar
Kracht" opgevoerd het tooneelispel „De Rijzweep of
twintig jaar later."
Velen waren opgekomen om de opvoering van dit
reeds lang bekende, doch toch nog altijd boeiende
toonealstuk bij te wonen. Ein zij' zullen zich hunnen
avond niet hebben beklaagd; da leden van „Kunst
naar Kracht" hebben bet rustig deel van 't publiek
veel te genieten gegeven. Vele rollen bleken in goe
de banden te zijn, zoodat dikwijls uitstekend spel
werd vertoond.
UET WEJDENElS.
Zondag en Dinsdag j.l. gaf de rederijkerskamer
,,'t Mosterdzaadje" alhier hare tweede openbare uit
voering in dit seizoen.
Opgevoerd werden: Dokter KLaus, blijspel in 5 be-
kwaal. Gezondbiddierij. Zoo zal bet geweest zijn met
dat oude landraads-freuletje en iets dergelijks is
het geval met tante Eddy. Grappig. Een vrouw met
een zoo helder oordeel, zoo practisch, zoo kerngezond
toen haar man nog leefde, lieve hemel! en op
dat eene punt zoo krankzinnig."
„Papa", zei Ingrid, „ik denk dat zij' veel te vroeg
haar man heeft verloren."
Nu moest de baron hartelijk lachen. „Ja. Ingrid,
ja, jij, hebt bet bij! bet rechte eind. Zeker." Toen
richtte hij zich weer tot de oudste. „Misschien hellpt
de salade bijl tante Elddy gauwer dan je denkt, Ati.
Houd het maar rustig bijl haar uit. Het is best mo
gelijk, dat de Saksische wonderdokter baar toch nog
op reis stuurt en uit oppositie tegen den Pruisi-
schen professor in plaats van naar de Adriaitische
Zee naar de Golf du Lion. Misschien zit jullie bei
den in 't voorjaar heel genoegelijk in Nizza of in
Monte Carlo of Cannes. Wat dunkt je daarvan?"
„Papa ik kan niet meer hopen! Dat heb ik hee-
lemaal verleerd."
Zijn Excellentie von Erxleben zuchtte. „Dat kan
ik nog zoo uitstekend. Maar het geeft me niets
meer."
De berichten, die Beate over het Sanatorium naar
huis zond, klonken in het geheel niet zoo verschrik
kelijk. Het was een groot complex hoog boven de
Elbe, grenzend aan park en bosob, met veel groote
en kleine villa's. De gravin bad in een der beide
hoofdgebouwen logies gevonden. Zij onderscheidden
zich alleen in enkele dwaasheden van een groot ho
tel. De beide kamers, op de benedenverdieping boven
een sousterrain, hadden één gemeenschappelijk bal
kon. Het eerste voorschrift' luidde diat 's nachts de
balkondeuren moesten openblijven. Ook in de ver
schillende eetzalen werd de maaltijd gebruikt met
open vensters. Voor gravin Ozernin, die altijd' ge
voelig was voor tocht, was dit een foltering. Zij had
in 't begin ook in 't geheel niets op met koudwater-
bebandeling en de luchtbaden, waarin gespeeld werd
en gymnastiek gedaan.
(Wondt vervolgd.)
