DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 54. Honderd en zestiende Jaargang. 1914.
HONDERDAG
5 MAART.
FEUILLETON.
De ongekroonde Koning.
Oeze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
vr>or Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V, Boek- en Handelsdrukkerij
v/ho HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
BINNENLAND.
COURANT
De BURGEMEESTEE der gemeente ALKMAAR
noodigt de jongelieden die in de maand Januari 1.1.
binnen deze gemeente voor de militie zijn ingeschreven
voor de lichting 1915 en die vermeenen aanspraak
te kunnen maken op vrijstelling van den dienst der
militie «regens
lo. feoat»rln»iersohap
2o. hei bekleeden van een geestelijk of een
godsdienstig men NCliï'e vend, ambt of
laartoe worden opgeleid,
uit, de aanvrage daartoe vóér 1 April a.s. ter ge
meente-secretarie te doen.
Bij de aanvrage om de vrijstelling bedoeld sub 2o.
behoort ie woraen overgelegd een door de bevoegde
autoriteit afgegeven verklaring, waaruit het bekleeden
van het ambt of de opleidiDg daartoe blijkt.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
Alkmaar, 8 Maart 1914.
ALKMAAR, 6 Maart
Met don kardinaal vorst-bisschop George Kopp,
wiens overlijden wij gastonen: hebben gemeld1, is de
invloedrijkste en meest beteekenende Duitsche kerk
vorst heengegaan.
Den 25steu Juli 1837 werd hij in een klein plaatsje
in Hannover geboren' als zoen van een klein-burger-
lijk gezin. Hij werd eerst telegraafbeambte en be
diende in den Hannoverschen staatsdienst twee jaar
lang die telegraaftoestellen. Maar 'het priesterambt
trok hem aan, hij ging hard studieeren en den 28sten
Augustus 1862 ontving hij de priesterwijding ia de
Domkerk van Hildesheim. Dank zij' zijn groote ener
gie en zijn niet minder groote talenten is hij in de
Roomsoh-Katholieke kerk, waarin het democratische
principe in dit opzicht in vollen omvang gehuldigd
wordt, opgeklommen tot vorst-bisschop van Breslau,
het grootste diocees van Duitschland, dat 3.000.000
Pruisische en 300.000 Oostenrijksche diocesanen telt.
Ontzaggelijk was zijn invloed, welke hij1 niet enkel' in
de Kerk maar ook in den Pruisischen staat 'heeft uit
geoefend. Reeds als vicaris-generaal en als bisschop
van Puidia was hij de middelaar tusscben kerk en
staat. Hij was steeds de trouwste zoon van dien Paus,
in wien hij het middelpunt der eenheid, 'dien grond
steen der kerk vereerde, gelijk hij nog in zijn laatsten
vastenbrief getuigde. Zijn wapenspreuk l'uidde „Ik
bewaar het geloof voor Christus:."
Hij was Roomsch maar niet minder Duitsich. En
dat de Meiwetten, gericht tegen de katholieke kerk in
Duitschland, langzamerhand werden verzacht is zijn
werk geweest. Reeds in 1886 werd! hij door BismaTck
benoemd tot levenslang lid van het Pruisisch Hee
renhuis. Riet dikwijls nam hij het woord, maar wan
neer hij dit deed, wist men, dat hij iets te zeggen zou
hebben en dan verzamelde bij altijd een schare inge
spannen luisterende toehoorders rondom zich. Even
als d'e Keizer hem dikwijls kwam raadplegen, wisten
ook de Pruisische ministers, dat ze zondier 'hem in
^Nadruk verboden!).
Roman van
PAUL OSKAR H5ÖKER.
Maar het Duïtaeh»
28) o
Dienselfden avond werd door een groot aantal da
mes een geheime vergadering gehouden. Men besloot
de Amerikaansche te boycotten en beloofde eenparig
van de schermoefeningen der beide vriendinnen voor
taan hoegenaamd geen notitie meer te nemen.
Maar terwijl de vergadering bijeen was, begon het
te sneeuwen, zoo hevig als men in Saksen zelden zag.
Aan het nemen van luchtbaden was voorlootpig niet
te denken. Slechts een paar van de meest geharde
liefhebsters van de open lucht waagden zich buiten
in baar dunne kleeding.
Met Kerstmis kwamen er andere gasten. Wel werd
de misdaad der Amerikaansche aan de nieuwe gasten
meegedeeld, maar het wekte geen belangstelling meer
op-
Dadelijk na Kieuwjaar moest EVelyne voor zaken
naar Keulen. Gravin Ozemin had beloofd zich ge
durende dien tijd met den reconvalescent te be
moeien. De eerste dag werd' aan een grooten auto
tocht gewijd, voor den tweeden dag had Klaus Teer-
brugge een loge genomen in de hofopera te Dresden,
bij bracht de dames in zijn auto heen en terug, en
den derden dag dineerden zij samen in den gemeen-
schappelijken salon, die grensde aan de slaapkamer
der gravin. De geneesheer-directeur had die kamer
bij uitzondering ter harer beschikking gesteld' voor
dien dag, zoodra de almachtige naam Teerbrugge ge
noemd wérd. -
De gTavin maakte gebruik van den algemeen ge-
voemdan goeden smaak van Beate. De huisknecht en
do beide kamermeisjes moesten komen en de meubels
volgens Beate's aanwijzingen verplaatsen. Beate
kerkelijke aangelegenheden niets konden bereiken,
immers achter hem stond niet slechts het Pruisische
episcopaat, achter hem stond de Paus van Rome, de
eenige door wien hij zich leiden liet. Een persoonlijk
heid, die vele jaren in een hooggeplaatste staatsfunc
tie op critisehe momenten tegenover den kerkvorst
stond, verklaarde gisteren aan de Berl. Lok. Adz.
„Kopp was een loyaal1 man, die er steeds naar streef
de de belangen van zijn kerk met zijn onloochenbaar
Pruisisch voelen te vereenigen. Zijn persoonlijke
vrienldschap met graaf Oppersdorf heeft hem in 'den
strijd gebracht, die ocuder de katholieke arbeiders is
ontbrand. D'it is te betreuren, want Kopp was een
voorname, edele natuur en die pleegt strijd en twist
niet te zoeken, zonder daarbij voor een strijd voor een
als rechtvaardig erkende zaak te vreezen. Het kon
niet uitblijven, dat in hem de loyal'e Duitscher met
dien trouwen zoon van zijn kerk en 'den Roomschen
kardinaal in conflict geraakte. Maar onaangeroerd
daardoor bleef de zuiverheid! van zijn karakter en
daarom zal zijn beeld ook op plaatsen, waar men hem
niet altijd volgen en bijvallen kon, steeds onbesmet
blijven en steeds in eere worden gehouden."
In deze verklaring wordt gezinspeeld op de houding
van den kerkvorst inzake de interconfessioneele vak-
veieenigingen, waarvan hij niet wilde weten. Hier
stond hij lijnrecht tegen de Keulsche richting, met
name tegen den Keulschen kardinaal Eischer over.
Maar het was geen strijd tusschen twee personen, het
was er een tussohen twee principes. Kardinaal Kopp
heeft van geen schipperen willen weten, streng heeft
hij gewaakt tegen vervlakking van het politieke en
economische katholicisme en (nog den 21 sten Januari
j.L schreef hij aan graaf Oppersdorff, dat het niet de
zaak der bisschoppen was pauselijke encyclieken uit
te leggen, hetgeen wilde zeggen, dat hij scherp te
genstander was van alle niet-kathodieke vakvereeni-
gingen.
Midd'en in den strijd1, zegt het Tageblatt, is thans
aan 'den Breslauer vorst-bisschop 'die pen ontzonken,
die hij zoo meesterlijk wist te voeren. Zijn welspre
kende mond is tot zwijgen 'gebracht. Pius X hoeft
zijn invloedrijke vertegenwoordiger in het Duitsche
noorden verloren. Zijn heengaan laat een ledige
plaats na, die niet zoo gemakkelijk zal wordten ver
vuld. En hoe men ook over bijzonderheden mag oor-
dleelen, over het geiheell was de overleden vorst-bis
schop een man met een grooten, zeldzamen wi'l, zoo
als onze tijd er niet veel 'heeft voortgebracht.
VAK' HEIT' HOE.
H. ML de Koningin was gistervoormiddag in confe
rentie met den minister van Binnenilandsohe Zaken,
mr. Gort van der Linden.
H. M. de Koningin heeft gistemamiddag den
heer Colijn, ou'di-minister van Oorlog, onlangs van
moest voor bloemen zorgen, hoe duur zij ook mochten
zijn wegens de koude. En het kleine feestmaal a
troi's maakte toen een zeer behagedij'ken indruk. Zij
waren alle drie in de beste stemming, er werd veel
verteld en veel gelachen; in Klaus Teerbrugge ont
waakte iets van d'e Keulsche Carnavals temming; hij
stond op en hield een toespraak met het puntige glas
in de hand, waar trouwens niets anders in was dan
onschuldige limonade met spuitwater, en Beate, die
hem van tijd tot tijd in de rede viel, daar hij haar in
zijn speech plaagde, was zoo opgewekt, dat gravin
Ozemin er verbaasd van stond.
„Dat is geen toast meer, maar een duel", riep zij
lachend.
KLaus Teerbrugge nam dadelijk een houding aan
of hij wilde vechten. Lachend plaatste Beate zich
tegenover hem. En bij steeds toenemende vroolijk-
heid gingen zij zonder wapens in de hand te hebben,
tot uitval en parade over, naar gelang de woorden
strijd hot eischte.
„Hu is het genoeg, genoeg!" riep de gravin einde
lijk, leunende achterover in haar stoel en drukte de
handeu tegen het hoofd, uitgeput van het lachen.
Klaus verklaarde zich 'overwonnen. Ook hij moest
gaan zitten, uitgeput als hij was van de grappige
scène. Hij sprak weer met zijn Keulsch plat accent en
zei: „Beate was zonder eenige twijfel een uitsteken
de opvoedster. Ieder jong mensch behoorde van
rechtswege geregeld zijn betamelijke portie vuistsla
gen te ontvangen, op zijn minst eens per dag. Dat is
uitgemaakt; hoe zou je anders een man kunnen wor
den die wat heteekent in de wereld."
Ku werd hij ernstig en vertelde nog allerlei dingen
van vroeger, van thuis, van zijn opvliegenden vader,
zijn stijfhoofdigen broeder. Een ouderlijk huis, waar
aan EVa en 'hij werkelijk met liefde terug konden
denken, hadden zij' niet gehad. Hij vond' dat men dit
nu nog aan zijn zuster merken kon. Het eigenaardi
ge vrouwelijke miste zij. Maar hij' schudde het hoofd
en voegde er bij: „Hiet bitter zijn! Keen, neen! Ik
ben haar veel te veel verplicht ondanks alles
Toen vertrok hij. Hij' was waarlijk zeer getroffen
dat de dames hem op zoo alleraangenaamste wijze
zijne reis in OostTudië te 's-Gravenhage terugge
keerd, in een particuliere audiëntie ontvangen.
TWEEDE KAlMTFiR.
De leden der Tweede Kamer zijn thans ter vergade
ring opgeroepen tegen Dinsdag 17 dezer, des voor-
mi'düags te 11 uur.
Het plan is, onmiddellijk in de afdeelingetn te gaan
tot onderzoek van een 16-tal ontwerpen, waaronder
dat tot wijziging van de Woningwet en het opeen ten-
ontwerp.
BEGROOTIKGSVERStLAGEKi EERSTE
KAMER.
Blijkens d'e begrootingsver fÜ'agen der Eerste Kamer
betuigden vele leden vertrouwen in het beleid van
den minister van Marine, "wiens optreden tot dusver
sympathie wekte en kwamen op tegen den aandrang
tot beperking dier vlootuitgaven.
Aangedrongen werd! op een spoedige indiening van
'b ministers plannen tot versterking der maritieme
strijdkracht.
VerschUlendte leden laakten sterk het daadwerkelijk
deelnemen aan den j ougstem verkiezingsstrijd van den
afgetreden rector magnificus der Leidlsche Hooge-
school (prof. Eerdmans).
Leden van verschillende staatkundige richting
kwamen op tegen' de steeds toenemende rijkssubsidies
aan openbare leeszalen.
Is, zoo werdl gevraagd, de minister voornemens iets
te doen tegen het onbehoorlijk optreden van den
Bond! van Ketierlandsche Onderwijzers waarbij de on
derwijzers tegen de hoofden van scholen worden op
gezet?
Gemengd nieuws.
DE 3KGAKG VAK DE KALVERJSTRAAT.
Een onzer Amsterdamsche medewerkers schrijft
ons:
De schutting om het bijna voltooide gebouw va<n
„De Groote Club", op den hoek van Dam en Kalver-
straat, is nu weggebroken, en de ingang van de Kal
verstraat is hierdooT heel wat verbeterd. De rooilijn
is een eind teruggeschoven en er wordt nu, doordat
de beide rooilijnen naar elkaar toe lo'open, een soort
trechter gevormd. Het karakter van „dirukke steeg"
begint de Kalverstraat hierdoor te verliezen. Men
wordt er nu bijna ingezogen. Ongetwijfeld zal de
Kalverstraat door de verwijding van haar emtrée er
nog drukker door worden.
Zooals men weet, was do Paleisstraat vroeger zoo
nauw, dat er nauwelijks twee rijtuigen elkaar in kon
den passeeren. Ook hier is de rooilijn verlegd. De
Paleisstraat is nu een flinke straat geworden, het
verkeer zal beter kunnen wordlen geregeld, en de
schoonheid! van Jacob van Campen's wereldwonder
komt er des te beter door uit.
Het gebouw van „De Groote Club", het ia bijna
ook een paleis, accordeert bij het milieu. De meeste
Amsterdammers roepen over den stijl, en het is te
verwachten', dat het geboiuw spoedig hij' de Amster
dammers populair zal zijn.
D AT KOMT ER VAK'l
Een opperman te Delft zat gisrteren, terwijl hij te
diep in 't glas had .gekeken, te soezen boven op een
ladder; plotseling verloor hij' zijn evenwicht, viel en
kwam met zijn hoiofd op een emmer terecht. Hij be
door de eenzame dagen hadden heengeholpen.
„Want ik mag niet beginnen te .peinzen", zei hij,
„noig niet."
Ka dit gesprek waren de bedde dames het er over
eens, dat het beter zou zijn, als Evelyne, van het ze
delijk overwicht dat zij in zijn kritieken tijd over
hem gekregen had, niet meer zooveel gebruik maakte.
Klaus Teerbrugge was gevoeliger van aard dan zijn
zuster en hij scheen nu sterk genoeg om op eigen
beenen te staan. Die drie dagen hadden gravin Czer-
nin de overtuiging gegeven, dat het gevaar tot de
oude kwaal te vervallen, bij hem uitgesloten was.
„E,en sterke natuur moet hij hebben dat hij die pa ar
den kuur zoo goed heeft kunnen verdragen", zei zij.
Beate zag haar een oogenblik ernstig aan. Toen
antwoordde zij,: „Een vast karakter meent u,
tante?"
De gravin zweeg, haalde slechts de schouders op.
Zoodra mevrouw Biggar terug was, kwam zij de
béide dames dadelijk halen. Zij had in Keulen aller
lei inkoopen gedaan, waar zij' haar oordeel over moes
ten zeggen. Er was een prachtig bewerkte armband
bij met fijne schakels, 'n product van moderne kunst
nijverheid, dat de goudsmeden van den ouden tijd het
moeielijk zouden hebben kunnen verbeteren.
„Je moet mij het genoegen doen, Beate, dien arm
band als souvenir van mij aan te nemen", zei zij en
drukte haar het doosje in de hand.
Beate was ontsteld. „Onmogelijk. Keen, dat kan
ik niet aannemen. Ik kan zulk een kostbaar ge
schenk ook niet beantwoorden."
„Dat behoeft ook niet. Ik heb ook al een souve
nir van ja De portretten. Ze zijn prachtig uitge
vallen, bepaald prachtig. Kiet waar?"
„Ja, prachtig."
Klaus had dat woord er uitgestooten, opgewonden,
bijna ademloos.
Geen van dé dames had op hem gelet; zij waren
alle drie véél te veel verdiept geweest in de beschou
wing van al die heerlijkheden. Evelyne zag hem aan
en lachte. „Jij wat heb jij daarmede te maken,
Klaus?"
Beate had een donkerxoode kleur gekregen. Een
kwam eene wond boven het oog. Hij raakte door den
val geheel de kluts kwijt, liep naar het bureau en
dischte aan d'e politie een fantastisch verhaal op. Hij
zou b.1. door een drietal personen met een 'dolk zijn
aangevallen en gestoken. De politie geloofde er
evenwel niet veel van en toen de opperman zijn roes
ha'd uitgeslapen en opgefristcht was, herinnerde hij
zich ook niets meer van 't haete verhaal.
SLECHTERE VOEDEND DER LAND
BOUWERS.
De gezondheidscommissie in den kring Winters
wijk wijst er in haar jongste jaarverslag op, dat de
voeding dier plattelandsbevolking niet zoo goed meer
is als vroeger. Door bet zuivelbedrijf wordt thans
op de boerderij zuinig met melk omgesprongen, de
margarine doet haar intrede, eieren worden naar de
markt gebracht, in plaats van brood uit eigen ver
bouwd graan bereid, gebruikt men bakkerswaren van
verschillende meelsoorten gebakken. De commissie
acht het gewenseht betere begrippen omtrent de voe
dingswaarde van verschillende levensmiddelen onder
de bevolking bekend te maken.
HAAGSCHE CHIQUE OE.
EEK KEEUWE AARDAPPELMAND
't Gebeurde in onze Residentie, in het centrum der
stad, op een der drukste uren van den dag.
Een dametje, geklede! la mode de Paris, wandelde
parmantig door de Haagsche straten, terwijl zij
schijnbaar veel moeite had met het dragen van een
vioolkist. Hoe het kwam, weten wij niet, maar tot
groot vermaak van een dikken verkeersagent en vele
voorbijgangers, raakten een paar haakjes van 't fou-
draal l'os, die kist viel op den 'gronld, sprong open en.
in plaats van het muziekinstrument rolden over d'e
straataardappelen.rauwe aardappelen.
Het dametje wist geen raad, bloosde, pakte zenuw
achtig het noodlottige voorwerp van den gron'd en
verdween in allerijl.
't Staat wél gekleed met zoc/n viool-aardappelmand
over straat te gaan!
Wat?
Pendant van de houten' ham'! (Res.b.)'
JEUGDIGE DEEWEGGE.
De politie te OTdienzaal betrapte Dinsdagavond op
heeterdaad een 9-jarig meisje te Dé Lutte bij het ste
len van kleedingstukken uit de gang eener school.
Bij onderzoek ten huize harer ouders werd daar een
groote hoeveelheid! kleedingstukken, alle gestolen in
verschillende scholen te Oldeuzaal, gevonden. De
ouders zeiden van niets te weten. Hun dochtertje
had beweerd, ze van de zusters, waar ze op school
ging, ten geschenke te hebben gekregen.
„NEET BESTELLEN OP ZONDAG".
De directeur-generaal der posterijen en telegraphie
vestigt de aandacht op de bestaande gelegenheid voor
de afzenders van poststukken, om den wensdh te ken
nen te geven hunne zendingen niet op Zondag to be
stellen, door middel van na'ast de postzegels te plak
ken strookjes, dragende de aanduiding: „Kiet bestel
len op Zondag", welke strookjes tegen den prijs van
1 cent per vel van 50 stuks aan de postkantoren ver
krijgbaar zijn.
Voer zoovéél noodig wordt er hierbij op gewezen,
dat, wat de postpakketten betreft, het verlangen van
oogenblik deed! zij de oogen dicht. Hij' had weer dien
flikkerenden gloed in zijn oogen, waar zij zoo bang
voor was. En nog iets maakte 'haar verlegen: een
plotselinge schaamte. Zij: had er nog in 't geheel
niet aan gedacht d'at Evelyne d'e portretten aan haar
broeder kon laten zien. Nu had zij een gevoel of zij
ongekleed voor hem stond.
Zij: keerde zich eensklaps om, stampte even met
den voet op den grond en zette het doosje neer. „Geef
mij die portretten, mevrouw Biggar 1" zei ze streng.
Evelyne was zeer verbaasd'. „Ik heb ze je toch ge
stuurd. Ze kwamen juist op het oogenblik toen ik op
reis ging. De eerste proeven. Van iedere opname
heb ik er een genomen en het andere aan jou ge
stuurd."
Vragend zag Beate 'haar tante aan. De gravin
schudde het hoofd. „U moet u vergissen, lieve me
vrouw Biggar. Wij' hebben niets ontvangen,"
Methaar haastigen tred was Evelyne al bijl die eleo-
trische schel om de kamenier de les te lezen.
Maar Klaus strekte de hand uit. „Wacht even,
Ev.a. Ik wil een bekentenis doen. Een plechtige
bekentenis. Hier, ©ogenblikkelijk. Hij deed zijn
best te lachen, maar zijn gezicht was vaalbleek ge
worden en verried de groote opwinding waartegen hij
streed. t
Evelyne scheen het dadelijk te begrijpen. „O1!"
riep zij. Toen trok zij' onheilspellend en streng de
wenkbrauwen samen. „Hot: couvert was gesloten,
Klaus, toen ik het aan Betty gaf."
„Ja, het was gesloten." Hij haalde diep adem.
„Maar ik wist wat er in was en onder een voorwend
sel nam ik het Betty af. En toen heb ik het geopend.
En toen kon ik er niet meer van scheiden."
„Dat is ongehoord, Klaus!" Evelyne kwam met
open armen op Beate toe. „Hij moet ze natuurlijk
teruggeven. Toe, wees nu maar lief. Hier je hand.
Ik doe je den armband dadelijk om."
Maar Beate schreide van boosheid en schaamte.
En nog voordat de gravin het verhinderen kon,
had zij de kamer en de villa verlaten.
(Wordtt vervolgd).
