DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 58
Honderd en zestiende jaargang
1914
BINBDAG
10 IAABT.
FEUILLETON.
D© ongekroonde Koning.
Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
vöojp Atkmaar 10,80; franco door het geheele Rijk ft,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
/Ztj?, f
Telefoonnummer 3.
yé&ermt.
<7-
BINNENLAND.
SS
AlTKTMAIAR, 10 Maart.
Nauwelijks was de politieke horizont voor een wij
le opgeklaard, ei afin dien staatkundigen hemel ver
schijnen in het Oosten weer donderwolkjes, die wei
nig goeds voorspellen, maar toch ook wel kunnen af
drijven, ronder dat er onweer komt. Wanneer men
zich herinnert hoe Frankrijk en Enigeland, Engeland
en Duitschland, Duitschlamdl en Frankrijk herhaalde
lijk op zeer gespannen1 voet met elkaar hebben go
al mi, hoe de bladen! dier landen hebben gescholden
al? viech vrouwen en hebben geïntrigeerd! óp machia-
elliptische wijze, dan 'heeft men wel eenige reden
om niet al te zwartgallig gestemd! te zijn tegenover
het kabaal, dat thans in het Tsarenrijk opsteekt. Het
is politiek van de naarste soort, die er dien laatsten
tijd in St. Petersburg word't gemaakt en die thans
ontaardt in gevaarlijk sabelgekktter.
Met moeite ia in dien Balkanoorlog (die te St. Pe
teraburg werd overeengekomen na een Russische
proefmobillsiatie 1) de Ekiropeesehe vrede bewaard ge
bleven. In Klein-Azië zijn de groote mogendheden
het met elkaar eens geworden. Inzake da eilandten-
kweatie, welke na den tweeden Balkanoorlog geregeld
nxKi'V# worden, heeft Rusland geheel zijn zin gekre-
S' taai1 het Tsarenrijk heeft zich geërgerd' over de
IluiSf-ho militaire missie naar Konstantinopel en
sin J -tdkin ie er gevolgd een politiek van speldeprik-
kea, welke gesteund! werd dloor d'e Russische pers met
hst lijk-;, +egen Duitschland gerichte uitvallen.
In oen teer kras artikeltje, blijkbaar afkomstig van
du regeering, zegt die Berl. Lok. Atml over deze pers
en mpaigne, dat hot een geweteulo oze ophitsing van de
openbare meemng in alle kringen en volksklassen is
door middel van teugellooze en smerige beschimpin
gen en verdachtmakingen. Het blad zegt, dlat het
^actüuk varbodon.).
32)
Romas van
PAUL OS'EAB HBÖK1R.
Naao Bat DoHseh.
-o-
2n atuurlijk kon Ingridl het thuis niet uithouden.
Een half uur voor de aankomst van den Dresdeuer
trein liep ze al rusteloos op het perron van 'het Ah-
hal ter-station heen en weer. Zij had haar eerste
ec.ito costume tailleur aan, een dameskleermaker
in .^ebiendorf, die door zijn doofheid slechts rekenen
kon op geduldige voorstadaklanten, had het goedkoop
gemaant en zij nam de gedegenheid waar, het eens
te ve toonen. tien bouquet viooltjes, ter eare van
Ati a komst, had' za tusschen den eersten en tweedten
knoop v*n haar blauw jacquet gestoken. Zij vond
«ebsclf keurig. Die oude hoed alken hinderde haar.
Dat waa een zwak van Papa: voor japonnen, ondier-
goed1, laarzen en handschoenen gaf hij een behoorlij
ks som, maar tien of twaalf mark voor een nieuwen
r ood var hem te krijgen, kostte d'e ongelooflijkste
moeite. Daar moest ze altijd een beetje moe smokke
len. Waar Ingrid ook ging of stond, altijd rekende
zij. Zoo had ze ook oen heel systeem bedacht om zoo
goedikoop mogelijk thuis te komen met een boot.
Maar Beate wan daar vandaag niet voor te vinden.
„Om roo'n paar ellendige stuivers!" zei ze. En de
kruier, die haar handkoffer naar het rijtuig bracht,
bedankte voor het fooitje in plaats van meer te vra
gen, zooals hij bij tante Eddjy altijd deed; hij' scheen
dus meer gekregen te hebben dan het tarief.
„Heb je de honderdduizend getrokken Ati?" vroeg
Ingrid onderweg.
Beate had zich' vast voorgenomen de redien van
'haar komst eerst thuis te bespreken, maar Ingrid
Russische volk vredelievend is ale het Duit&che, maar
tegen die agitatie van een gewetenlooze pers schijnt
helaas niet genoeg tegenwicht te bestaan en dat is
redien tot 'bezorgdheid.
En nu doet het voornemen van een proefmobilisatie
de deur toe. Niemand gelooft, dat dit enkel oen oefe
ning is. Men zoekt er iets anders achter en voor
een derden Balkanoorlog, tussohen Bulgarije en Grie
kenland', die overigens onvermijdelijk schijnt, is het
nog wel wat vroeg.
Iemand, die wordt aangeduid als een hoogge-
plaatst, in alle zaken der internationale politiek er
varen man heeft in het Tagéblatt van gisteren een
artikel geschreven, waarin hij vraagt, tot welke nieu
we pressies dleze proefmobilisatie in Aapril den .grond
slag moet vormen. Wij mogen ons, zegt hij, niet lan
ger laten overbluffen, wij willen met onzen grooten
buurman vrede houden, zoolang het maar eenigsizins
kan, maar er is geen reden, om langer voor aanmati
gingen achteruit te gaan en ons verder zijn „Stanke-
reien" te Parijs en ta Londen en in het verre Oosten
kalm te laten welgevallen. Hij eischt tenslotte te
genover de pan-slavistische agitatie een koelie, vast
beraden Duitsche politiek.
En de hoofdredacteur van het laatstgenoemde blad,
de heer Theodior Wolff, heeft ook gisteravond nog
een artikel over „Rusland" geschreven.
Dat de versterking van onze militaire grensmuur,
waarvoor wij een milliard hebben geofferd en de ver
sterking van ons leger, aldus deze bekwame journa
list, tagenrmaatregelen in Rusland tengevolge zou
hebben, lag voor de hand. Frankrijk heeft getracht tfe
antwoorden met de wederinvoering van den driejari
gen diensttijd, het heeft zich een nauwelijks te dra
gen offer opgelegd en nu wordt, daar het spel steeds
op de rij afgaat, de strijdmacht van Rusland ver
hoogd. Sinds lang is men bezig geweest, Rusland tot
den oorlog gereed te maken. Bij alle Fransch-Ru&si-
sche onderhandelingen, bij de bezoeken van den pre
sident Poincaré aan Rusland, bijj de zending van den
heer Delcassé en de bezoeken van de Russische gene
raals stond dit punt steeds op den voorgrond. Te
Parijs werd sindsdien een leening gesloten van twee
en een half milliard voor nieuwe bewapening en voor
den aanleg van in strategisch opzicht belangrijke
spoorwegen. De Russische kolos zet zioh in bewe
ging en dringt overal voorwaarts, wordt in verbin
ding met het Fransche chauvinisme en het Fransche
geld voor zijn buren steeds gevaarlijker. De schrijver
zinspeelt op een mogelijk aamengaan in de toekomst
van Duitschland met Rusland, maar geeft tevens te
verstaan, dat een verzwakking van Oostenrijk door
Rusland niet zal worden geduld en dat een poging,
om de onafhankelijkheid van Scandinavië aan te tas
ten een storm in Duitschland zou opwekken.
Gelijk men ziet, is de heer Wolff niet al te pessi
mistisch gestemd. Maar dat hetgeen thans in Rusland
geschiedt niet bevorderlijk ia voor het behoud van
den vrede, zal wel niemand in twijfel trekken.
was zoo opgewonden, zoo druk en bewegelijk van
nieuwsgierigheid, dart zij het haar ai in den Wann-
seetrein vertelde.
„De Russische vorst", zooals zij' Ati's prachtige
partij spottend noemde, was nog altijd niet verdwe
nen uit Ingrid's verbeelding. Zij had het heel natuur
lijk gevonden, dat Beate op een goeden dag de zege
vierende tijding zou zenden: Doorluchtige Hoogheid'
Millioen Klaar! Die geheimzinnigheid van haar
zuster, haar zuchten, haar gedruktheid, dat vond1 zij
volstrekt niet volgens het programma. Beate wilde
beklaagd worden. Ze wilde dat men medelijden met
haar had, misschien dat men haar zon emeeken, het
aanzoek van den prins uit het ijzer-, staal en kolen-
land aan te namen.
„Jiji begrijpt dat nog niet, IngriicL Daarom wilde
ik er eerst met papa over spreken. Zoo'n vreeselij'k
besluit 1"
.„Vreeselij'k. Maar Ati, stel je nu niet zoo aan. Je
bent en blijft een verwende baby."
Beate voelde zich zoo moe en hulpeloos als nog
nooit inl haar leven. Maar dien heelen avond moeBt
zij er van spreken. Tante Edidy had gisteren met
Evelyne, die zich oprecht verheugde over de wending,
een lang gesprek gehad en een aantal' bijzonderheden
vernomen van de tegenwoordige en toekomstige fi-
naneieele omstandigheden van Klaus Teerbrugge. Er
was èen demonisch genot in zoo in 'het goud te woe
len. Ing-rid'g begeerte nam van uur tot uur toe. Zij
geraakte letterlijk in verrukking en hiel'd haar zuster
al de heerlijkheden voor, die haar wachtten, als zij
toetastte, bijna met dezelfde woorden die tante Eddy
gisteravond gebruikt had. En toen liet Beate zich
weer meeslepen.Paarden, in de eerste plaats
paarden. En d© auto. Eii een snelzeiler. En Klaus
zou zeker ook wed een plezierjacht aanschaffen. 'Zijn
dokter had gezegd: zoo mogelijk weken lang op het
water blijven. Natuurlijk kon zij' Ingrid meenemen
of een van de jongens als zij verlof kregen. Dan
zouden ze de bavens van de Middlellandsche Zee bin-
nenloopen of kruisen op de Oostzee, de Noordzee
H. M. DE KONÏÏNKHNKMOEDER.
H. M. de Koningin-Moeder gaf gisteren te baren
paieize een avondpartij, de eerste in dit seizoen. Als
gasten waren ditmaal genoodigd: die Ministers, De
partementshoofden, die leden van het corps diploma
tique en de hoofd-officieren van de gamizoenscorp-
san. Er was geen muziek.
,EEN KE'GEERINGSOPDRAOIIT.
Naar Hot Volk verneemt, heeft da regeering het
lid der Eerste Kamer, den heer Van Kol, de op
dracht verleend, om voor haar een reis naar Japan te
ondernemen, teneinde daar de groot-industrie te be-
studeeren.
Gemengd nieuw».
EINDEXAMEN H. B. S. EN GELDVER
SPILLING.
De cand'id'aten, afkomstig van de drie openbare
H. B. S. met ö-j. c. te Amsterdam, van de openbare
H. B. S. te Hilversum en van da bijzondere „Gooi-
sche H. B. S", zullen te Bussum worden geëxami
neerd.
Dr. B. Gonggrijp wijst er in het Hbld. op, dat de
staat, werd het examen in Amsterdam gehouden, ze
ker 1200 a 1300 door mindere reiskosten voor
examinatoren enz. kon besparen. Over 't geheele
land berekend kan een dergelijke regeling een heel
bedrag kosten. Bovendien zou in het onderhavige
geval aan meer dan 100' Amsterdamsehe jougelui de
uitgave voor 3 a 4 dagen reis- en verblijfkosten be
spaard hebben (en slechts aan een klein aantal uit
Bussum en Hilversum zulke kosten hebben veroor
zaakt).
Het eindexamen in zijn tegenwoordiigen vorm moet
worden afgeschaft, schrijft dr. G.
Het is een geldverspilling geheel zonder waarborg
voor zooveel mogelijk gelijke eisehen voor eiken can-
didaat, daar die examinatorenllij'st niet gelijkmatig
over de leerlingen der verschillende scholen is ver
deeld.
Schr.'s ideaal is een examen met dezelfde schrifte
lijke opgaven voor eiken cand'idaat, evenals tot nu
van rijkswege verschaft. Maar het mondelinge ge
deelte behoort onder competente rijks-controle aan de
scholen zelf te worden afgenomen. Rijks-geoommi-
teerden, die het recht hebben vragen te stellen, zul
len d'e examens bijwonen. Laat men ze kiezen uit de
hoogleeraren aan! de Universiteiten, van de technische
hoogeschool, uit de hoogleeraren en leeraren van de
Militaire Academie, van het Instituut voor de Mari
ne te Willemsoord enz., enz., dlus van die inrichtin
gen van voortgezet en hooger onderwijs, waarheen
meer dan de 'helft der leerlingen gaat.
Laat men desnoods ambulante Rijks-examinatoren
voor het M. O. aanstellen (als kernen, waaromheen dte
aantallen gecommitteerden kunnen kristalliseeren)
Maar laat men breken met het in theorie niet slechte,
maar in de practijk onmogelijke stelsel van tegen
woordig.
Het schriftelijk examenwerk zou ter inzage van de
gecommitteerden moeten blijven, of hun ter kennis
neming moeten toegezonden worden (nadat de be
trokken leeraar zijn oordeel' had vastgesteld).
„ONS BELANG" TE ENRH1U1ZEN.
De vis&cherswereeniging „Ons Belang" te Enkhui
zen, die den vorigen zomer door haar eigen afslag zoo
veel van zioh spreken deed, heeft, blijkens baar Za
terdag gebonden jaarvergadering, een anderen weg
's zomers naar de fashionabele badplaatsen
Ze kregen beiden warme wangen. Maar. altijd we
der had Beate haar sterotypen zucht en riep zijg
„Neen, neen, laten we er nu niet meer over spreken.
Ik kan niet ik kan niet ik kan zijn vrouw niet
worden."
Gelukkig had Ingrid' 's middags reeds een paar re
gels aan Börries geschreven, naar Dessau, en onge
merkt verzonden. „Als je het eenigsizins schikken
kunt, kom dan morgen, op zijn laatst 'Zondag, hier.
Papa is in Stalkow. Beate is plotseling gekomen.
De „vorst" is op het tooneel verschenen. Maar niet
vertellen dat ik je geschreven heb. Kom „toevallig",
Börries vroeg dadelijk Zondagsverlof wegens drin
gende familieomstandigheden hij deed zoowel te
genover den compagnie-chef als tegen dien majoor en
den overste erg gewichtig en kwam nog vóór zes
uur in Zeihlendorf aan, bijna gelijk met Haunsheinz.
Deze had in den nacht van Zaterdag op Zondag de
ridder moeten zijn van zijn anders onbeschermde zus
ter. Daar de dienstbodenkamer niet op hun étage
was, liet de baron zijn dochter niet gaarne alleen in
huis.
De broeders werdten opgewonden. Vooral' Börries
was buiten zichzelf.
Klaus Teerbrugge een Rijnl'andsche magnaten-
familie! dat was een heel' programma! Zijn ge
schenk van honderdduizend mark voor de luchtvaart
zijn groot schoenerjacht „Elvelyne" in Cowes
vroeger had hijt ook renpaarden gehouden die al' heel
mooie prijzen behaald, hadden. Ja, wat had zij dan
gedacht: zul'k een fabelachtige partij afslaan?
Door al die gebraden duiven der toekomst was In
grid er niet toe gekomen de lievelingsgerechten klaar
te maken die zij! veertien' d'agen geleden aan haar
broer beloofd had'. Ingridl dacht in 't geheel' niet aan
de huishouding en' Martha, het eenige dienstmeisje,
vroeg pas Zondagmorgen onder kerktijd, toen de win
kels gesl'oten waren, met een slaperig gezicht, wat. er
's middags gegeten moest worden. Er zat dus niets
andiers op dan het sohapevleeschgerecht op te war
ingeslagen. De secretaris van den Zeevisscherijbond,
de heer Jb. de Veen, is sedert eenigen tijd weer haar
voorzitter en ter ondersteuning van haar noodlijden
de fondsen, ter wier behoeve de bekende beweging op
touw werd gezet, heeft nu het Snouck van Loo&en-
fonds een j aarlij ksche bijdrage van 600 en het Herv.
Weeshuis van 300 toegezegd. Alfcoo kan nu de we-
kelijksche uitkeering aan iedere der 18 weduwen op
2.50 en ieder der 12 weezen op 0.50 worden ge
bracht. (Hbld.)
LIJK VERBRANDING.
In het Weakbl. v. h. Recht schrijft mr. F. Couvée,
ambtenaar van het openhaar ministerie aan het kan
tongerecht te Breda, over die vervolging wegens lijk
verbranding. Hij meent, dat men tot de conclusie
moet komen, dat geen veroordteelend vonnis zal kun
nen volgen, aangezien art. 1 der wet op het begraven
van lijken wel als gebod stelt, dat elk overleden per
soon moet worden begraven op een begraafplaats,
doch dte wet nergens bepaalt, wie dat moet dloen.
Voor den ambtenaar van het openbaar ministerie zal
het dus een onmogelijkheid1 zijn, te weten, wie hij zal
moeten dagvaarden, om met succes een vervolging in
te stellen.
Ook de redactie van het genoemde weekblad is van
oordeel, dat het uiterst moeilijk zal! zijn iemand aan
te wijzen tegen wien d'e strfavervod'ging zal moeten
worden gericht.
DE WICHELROEDE.
Aan de exportslachterijl der firma Zwanenberg te
Winterswijk had men voortdurend' gebrek aan water.
Om die reden liet men Zondlag een man met de wi
chelroede komen en zijn aluminiumistokje wees toen
enkele plaatsen aan, waar water te vinden was, o. a.
een plek waar het water 20 meter diep zat. Men zal
nu deze week aan het boren gaan.
DE DOCTOREN EN DE ZIEKENFONDSEN.
Volgens d'e Voss. Ztg. wordt in d'e kringen der
doctoren ©en sterke ontstemming merkbaar ten op
zichte van da uitvoering van het Berlijnsche contract
van 23 December 1918. Men beklaagt zich niet al
leen van de zijde der ziekenfondsen maar ook van di©
der autoriteiten over te weinig goeden wil' en be
grijpen van gerechtvaardigde wenschen der doctoren.
Zo'o hebben vela ziekenfondsen geweigerd het over-
eengakomena te betalen in verban met de verwijde
ring der geneeskundige „onderkruipens" die door het
bedoeld contract werden buitengesloten. In Elbing,
Breslau en Stettin zijn deze zelfs nog niet uit hun
functies verwijderd. Het heet dan ook dat de docto
ren zich in een schrijven aan den minisrter over de
lakse uitvoering der overeenkomst hebben beklaagd.
DE WADOEN.
Naar de N. R. Crt. verneemt, bestaan er weer plan
nen om de Waidlden ten Zuidten van Ameland droog
te leggen. Een concessieaanvraag van de naaml ven
nootschap Betonijzermaatschappij Sanders moet reeds
eenige maanden geleden bij dien minister van water
staat zijn ingekomen.
WINKELSLUITING EN ZONDAGSWET.
De Leidsche Kantonrechter heeft uitspraak gedaan
in d'e zaak tegen een winkelier die op Zondagavond
na negen uur publiek in zijn winkel had, omdat zoo
als hij meende de Zondagswet dit toeliet en d'e®© de
toepassing van de verordening op Zondag niet toe
liet.
De Kantonrechter heeft den winkelier ontslagen
van rechtsvervolging, omdat in de dagvaarding niet
men, dat al klaargemaakt was voor den schoonmaak-
dag.
's Middags wildle geen van dte beide broeders van
zijn vrijheid gebruik maken. Börries was in burger-
kleeren gekomen om derde klasse te kunnen reizen;
in andere omstandigheden zou hij zich zeker in het
Berlijnsche gewoei hebben begeven. Het onderwerp,
dat thuis behandeld werd, had echter een prikkelende
bekoring. Daar kon hij niet zoo gauw van scheidien.
Hoeveel vermogen had tante Eddy genoemd? Zeven
zeventig zeventig millioen? De firma Téer-
brugge of Klaus persoonlijk? „Och, dat zijn natuur
lijk weer vrouwen verhalen", zei Börries lachend en
streek zenuwachtig over zijn klein Amerikaansch
baardje. „Maar dat doet ook niets ter zake. Daar is
het niet om te doen. Het verheugt ons alleen maar!
Laten wij zeggen: vijf. Dat is tweemaal honderd
duizend zecehines inkomen 's jaars. Dat klinkt goed
hé kinderen?"
Ingrid moest van den kleinen voorraad wijn, die in
de provisiekamer voor buitengewone gelegenheden
bewaard werd, een fleschje aanrukken. De broeders
dampten hun goedkoope sigaren. En daarbij praat
ten zij over alle mogelijkheden dlie Beate wachtten.
Zoo vond baron von Erxleben hen, toen hij om ze
ven nur thuis kwam. Hij had zich het genoegen niet
laten onthemen, de tasch met d'e beide hazen zelf
van den trein mee te brengen. Het handkoffertje
moest d'e meidl later maar halen.
„Wel, wel, hier gaat het goed toe! Papperlapap!
ik ben er ook bij I" begon hij, dadelijk goedgeluimd
zijn boetpredikatie, toen hij' bijna al zijn kinderen bij
een zag.
En toen wilden ze allemaal! tegelijk vertellen.
Beate alleen zweeg.
„Neem mij eerst die beide hazen af. Sapperloot
jongens, laten we toch ons fatsoen bewaren en stuur
mij1 Martha om mijn laarzen uit te trekken en ga
dadelijk met mij mee, Beate. Maar wat zegt tante
Ed'dly er van?"
("Wordt vervolgd).
