DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN,
No. 73
Honderd en zestiende Jaargang»
1914
VRIJDAG
27 MAAKT.
JMflg*» Zij, die zich met 1 April op dit
blad abonneeren, ontvangen de
tot dien datum verschijnende nummers
gratis en franco.
De Directie.
BINNENLAND.
PESTBESTRIJDEKG OP JAVA.
DE BOKD VAK M1KDER MARXKEPER'SOKEEL.
slechte: vee art ser i
ALKMAA
COURANT.
HDTDEBWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
A'T/K'MAAR 'brengen ter algemeen© kennis, dat heden
op de gemeente-secretarie ter visie ia gelegd' het aan
hen ingediende verzoek met bijlagen van die R. V.
Alkmaaiische stoommetaaMijperij en galvanische in
richting aldaar, om vergunning tot het uitbreiden
van: de bestaande inrichting, do'or het bijplaatsen van
één electro-motor van 3, en één van 2 P.K., in het
perceel Lindenlaan E 50.
Bezwaren tegen deze uitbreiding kunnen worden
ingediend! ten raadhuize dézer gemeente, mondeling
op Donderdag 9 April' e.k., "ia voormiddag.» te elf uur
en aohri'fteïij'k vóór of op dien tijd- Gedurende drie
dagen vóór gemelden dag kan de verzoeker en hij, die
bezwaren beeft ingebracht, op de secretarie dezer
gemeente van de ter zake ingekomen schrifturen ken
nis nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. REPPTRG, Voorzitter.
DOKATH, Secretaris.
Alkmaar, 20 Maart 1914.
27 Maart
„This is a wonderful Government" zeide de heer
Bonar Law, de leider der oppositie in het Lagerhuis
en hij heeft volkomen gelijk, al was zijn gezegde iro
nisch bedoeld. Deze legeering is inderdaad een won
derbaarlijke regeering. Eergisteren stond het kabi-
net-Asquith, zooals we toen hebben trachten aan te
toonen, er zeer zwak voor, maar sindsdien is het
blaadje geheel gekeerd en is de positie aanzienlijk
versterkt. Scheen het toen, alsof het léven van het
ministerie geen twee etmalen zou duren, thans mag
worden getuigd, d!at bet liberalisme in Engeland' weer
een goede toekomst voer zich heeft. Het zal' niet dik
wijls gebeuren dat een xegeering sterk komt te staan
door omstandigheden, die ernstig dreigden haar ten
val te zullen brengen I Zel'fs al mocht het liberale ka-
binet-Asquith de vlag moeten strijken, dlan zou bij
nieuwe parlementsverkiezingen het liberalisme stel
lig op dit oogenbli'k de overhand behalen en dé ge
heel© opzet van die conservatieve unionisten, om het
land uitspraak over da zelfregeering aan Ierland te
laten doen, een opzet, waarmede enkel werdl beoogd
zelf de teugels van bet bewind in banden te krijgen,
is falikant uitgekomen. Met „zelfregeering aan Ier-
land" als leuze, zouden de conservatieven die verkie
zingen wed aandurven, maar nu het groote strijdpunt
plotseling is geworden „leger of parlement baas," d.
w. z. „een regeering van conservatieve militairen of
een voïksregeerinig," nu zullen ze op het volk waarlijk
geen beroep kunnen doen.
Tot goed begrip van dezen veranderden stand van
zaken moeten we even in herinnering brengen, dat de
regeering oogluikend heeft toegezien, hoe daarin het
zich verzettende Ulster een leger van vrijwilligers
werdl geformeerd en bewapend mot geen andere be
doeling, dan op te staan tegen de militairen, indien
de regeering Ulster wilde dwingen, de zelfregeering
te aanvaarden. Het verbodl van invoer van wapens
kwam te laat. Was bet eerder afgekondigd, wellicht
dat er dan veel onaangenaams ware voorkomen. Maar
nu de regeering wist, dat zij' een gewapende macht
tegenover zich zou kunnen krijgen, dimde zij ook ha
rerzijds maatregelen te nemen. Wetten toch worden
gemaakt om uitgevoerd te worden en een regeering is
er om voor de uitvoering te zorgen. Waar zou het
heengaan, wanneer maar een minderheid door wapen
geweld de uitvoering van een wet zon kunnen tegen
gaan, die na rijp 'beraad en veelvuldig overleg door
de meerderheid' van de volksvertegenwoordiging werd
aangenomen? Het is echter te begrijpen, dat een
vredelievend en verzoeningsgezind bewind zooveel
mogelijk doet, om een bloedige botsing te voorkomen.
Het ministerie beraamde dan ook enkel maatregelen
om de troepen in Ulster te laten optreden tot steun
van het bewind, tot bescherming van lijf en goed, in
dien de politie het niet af kon. E.enst torn zij hoor
de, dat er in enkede steden van Ierland aanslagen
werden beraamd op wapenen, munitie en andere voor
raden, gaf de regeering bevel aan troepen-deelen om
zich daarheen te bewegen. Maar verschillende offi
cieren weigerden aan dit bevél gehoor te geven en
enkelen vroegen hun ontslag, in het bijzonder die van
de brigade van Ourxagh. Men moet. begrijpen, dat die
officieren zeer rijk en ultra-conservatief zijn. Zij
weigerden als officieren hun plicht te doen omdat
er een wet in het spel was, welke tegen den wil der
conservatieven aangenomen was. De regeering is
torn aan het onderzoeken gegaan en heeft met name
met den brigade-generaal Gough gesproken. Er bleek
een „afschuwelijk misverstand" te bestaan, dat opge
helderd werd. Maar bij' brief van den 23sten Maart
eischte deze generaal van de regeering een 'beslist
antwoord op de vraag: „indien bet wetsontwerp no
pens de zelfregeering wet wordt, kunnen wij dan be
vel krijgen haar in Ulster door te zetten onder het
voorwendsel van handhaving van wet en orde?" Men
voelt dat is een poging om d'wang uit te oefenen
op de regeering. En de regeering antwoordde
dat zij zich het recht moest voorbehouden, dé heele
krijgsmacht van de Kroon in Ierland of elders te ge
bruiken tot handhaving van wet en orde en tot steun
van het burgerlijk bewind bij' de gewone vervulling
van zijn plicht, maar dat zij geenerl'ei plan had om
van dit recht gebruik te maken om het politieke ver
zet tegen de bepalingen of dé beginselen van het
wetsontwerp té verpletteren.
Dit is een zwichten geweest van de burgerlijke re
geering voor dé militaire macht: de officieren, han
delende als vertegenwoordigers der conservatieve par
tij, hadden de regeering een middel weten te ontlok
ken, dat een wet, gewild door de natie fiasco' had
kunnen doen leiden. Maandag in de Kamer daar
naar gevraagd, verzekerde de heer Asquith en ook
minister Haidane echter, dat er aan de officieren
geen concessies waren gedaan. Maar zegevierend
trok generaal Gough met zijn regeeringspapieren
naar conservatieve clubs en conservatieve couranten 1
Geen wonder, dat de groote massa der liberale par
tij en der gebeele linksche concentratie verontwaar
digd' was over de eenerzijdls dubbelzinnig©, anderzijds
zwakke houding der regeering en dat de positie van
het kabinet pijnlijk begon te wordém. Maar de heer
Asquitb is er Woensdag in de eerste plaats in ge
slaagd bet verwijt van dubbelzinnigheid te weerleg
gen. Toen hij zijn verklaring Maandag gaf, kon hij
zich 'beroepen op bet door den ministerraad1 vastge
stelde schrijven, aan generaal Gough, maar bij wist
niet, dat de minister van oorlog, Sealy, die den kabi
netsraad niet had bijgewoond omdat hij' door dien ko
ning ontboden was en die onkundig was gebleven van
de officieele vaststelling Van het concept, aan het
adres de zoo afgekeurd© zinsneden eigenmachtig had
toegevoegd. En ook ten aanzien van de verweten
zwakheid verdedigde de heer Asquith zich ferm. „Zoo
lang wij verantwoordélijlk zijn voor het bewind van
dit land, zullen we niet toegeven, wat de gevolgen
ook mogen zijn, aan een eisch van officieren of solda
ten, die willen voorschrijven, wat zij, indien zij gere-
quireerd worden onder zekere omstandigheden, wel
ke zich nog niet hebben voorgedaan, willen doen of
niet doen. ZuLk een eisch inwilligen zou zijn de re
geering over te leveren aan de genade van een mili
taire groep."
„Hands off" riep de minister-president dus het le
ger toe, „handen thuis," en daarmede herwon hij in
eens het geschikte vertrouwen van de ministerieelen.
En sir Edward Grey zei nog eenis zeer uitdrukkelijk,
dat de regeering nimmer zou gedoogen, dat da poli
tieke meeningen van officieren hun persoonlijk© ge
dragingen zouden bepalen.
De ver-klaringen hebben de meerderheid volkomen
bevredigd en met 314 tegen 222 stemmen werd eene
motie van wantrouwen, door da oppositie voorge
steld, verworpen. Met dat al blijft het gedrag van
minister Sealy een zwak punt. Hij heeft toegege
ven, dat hij een fout had begaan het is een der
ontzettendste blunders in de politieke geschiedenis
zegt de Chronicle en hij heeft zijn ontslag ge
vraagd. De minister-president heeft het ontslag
echter geweigerd en de meerderheid van het Lager
huis heeft dezen beminnelijken minister zijn fout ver
geven.
Het kabinet zal nu met de „muitende" officieren
hebben afterekenen. Het kan dat met groote door
tastendheid doen, omdat duidelijk is geworden, dat
het in het parlement, maar ook in het land, de
groote meerderheid achter zich heeft»
TWEEDE KAlMïF.iR-
De heer Y an Deventer kreeg gisteren het ge
vraagde verlof om terzake van da pestbestrijding
eenige vragen te mogen richten tot den minister.
Goedgekeurd werd heb ontwerp-ontoigeningiswet
ten behoeve van een nieuw Kamergebouw.
Aangenomen werd bet wetsontwerp tot bet aan
gaan van een overeenkomst met den beer Doude van
Troostwijk, betreffende het stilhouden van de trei
nen te Kieuwersluis. Voortaan zullen niet alle trei
nen ta Kieuwerslui&i stoppen, doch van de 97, welke
er dagelijks passeeren, hoogstens 40. Da heer Doude
van Troostwijk krijgt hiervoor een schadevergoeding
van 100.000.
De Kamer is op Paasch-reees gegaan.
DE KEDERITA KDlS'OHE OEFICIERER
IK ALBAKIë.
Ka,ar het „U. D." van particuliere zijde verneemt,
is van 'de beide Kederlandsche officieren Snellen van
Voilenhoven én Doorman, die op het einde van de
vorige maand naar Koritza waren vertrokken, tot
dusver nog geenerlei bericht ontvangen.
Kaar van 'bevoegde zijde wordt medegedeeld» zal
aan de nagelaten betrekkingen van de in het belang
der pestbestrijding naar Kederh-Indië uitgezonden
geneeskundigen, ingeval van overlijden door de uit
voering van gevorderde of bevolen dienstverrichtin
gen o'f wanneer de dood een onmiddellijk gevolg is
van die dienstverrichtingen, ondierstand worden ver
strekt op denaelfden voet als aam landsdienaren in
vasten dienst»
ERGERLIJKE. TOESTAKD.
Uit het verslag van de verrichtingen van den 'ge
meentelij ken keuringsdienst voor eet- en drinkwaren
te Utrecht over het jaar 1913 ton aanzien van de
melk-controle
Op enkele stallen was de vervuiling schier onbe
schrijfelijk. De dieren wentelden daar als het ware
in hun vuil en waren daarmede tot de lendenen be
zoedeld. Zelfs de wanden van den stal en in één
geval ook de zoldering waren met een di'kke laag
mest bedekt.
ERNiSTIG OKGELITK.
De landbouwer J. de Groot, van Ha velt©, bevond
zich gisterenmiddag met paard en rijtuig, waarin zijn
vrouw en buurman A. v. d. Hélm, bij de Lokbrug
aan de Smildervaart. Het paard schrikte en kwam
met het rijtuig in de vaart terecht. Met groote
moeite zijn de Groot en zijn vrouw gered, v. d. Helm
en het paard zijn verdronken.
Het Volk meldt, dat mr. Troelstra aan den minis
ter van marine de volgende vragen heeft gesteld:
le. Is de minister bereid ©enige exemplaren van
het door Z. E. in zijn rede van 13 Maart 1914 bedoeld
geschrift ter griffie van de Kamer to deponeeren?
2a Is het bericht juist dat dit geschrift o.a. be
stemd is aan de officieren dier vloot te worden uitge
reikt?
3. Heeft da minister reeds uitvoering gegeven aan
zijn in de Eerste Kamer bekend gemaakt voornemen
om aan toekomstige officieren het sub 1 bedoeld be
knopt wetenschappelijk werkje over dén klassenstrijd
te verschaffen?
4a Heeft deze verschaffing plaats gehad door op
neming van het werkje ondier da leermiddelen van de
betrekkelijke onderwijsinrichtingen of op andere en
zoo ja, welke wijze?
6e. Is de aandrang tot deze aanvulling van bedoeld
onderwij'Simateriaal) uitgegaan van de met het onder
wijs belaste ambtenaren?
6e. Is de minister bereid van de uitvoering van
bet sub 2 en 3 bedoelde voornemen af te zien?
7e. Wil de minister mededeeling doen van bepaal
de feiten van insubordinatie, weigering of andere ge
vallen van inbreuk op de verplichtingen van den mi
litair in dienst die z. i. het gevolg zijn van het op
treden van denl Bond van Minder Marinepersoneel'?
8e. Is de minister bereid door een parlementaire
commissie de bestaande grieven van hét personeel te
doen onderzoeken ten einde langs dien weg te komen
tot verbetering van den geest op die vloot?
9e. Is de minister 'bereid in afwachting van de
resultaten van dat onderzoek die circulaire ter wering
van da organisatie van de schepen dér vloot voorloo-
pig buiten werking te stelen?
Een Scheveninger heeft gisteren, meldt de K. R.
Crt., terechtgestaan wegens het in het openbaar be
zigen van een gewond of kreupel trekdier. Hij legde
echter een verklaring over van ©en veearts uit Oegst-
geest, waarin stond, dat het voor bet kreupele paard
goed was, dat er van tijd tot tijd mede gereden werd,
om spiarverstijving te voorkomen.
De verbaliseerende agent van politie, wien de be
klaagde eveneens d'i't attest van den veearts had ge
toond toen de bekeuring plaats vond, meende echter,
dat beklaagde dan maar in een manege o'f op een an
dere daartoe geschikte plaats met het dier genezing
aanbrengend© ritten had moeten gaan maken, doch
niet in het openbaar en nog wel terwijl het paard
voor een, met eenige zakken beladen, wagen was ge
spannen. Dit leverde z. i. en bij d'ie meenihg sloot
het O. M. bij het vorderen van een gél'dboete zich
geheel aan 1 de overtreding op van het in het open
baar bezigen van een kreupel trekdier.
Hoe hij er toe kwam vroeg de kantonrechter den
beklaagde om, te Scheveningen wonende, nu juist
een veearts uit Oegstgeest te raadplegen. Waren er
dan in den Haag geen veeartsen?
En toen kwam een onverwacht vonnis over de Tip
pen van dien voerman, dat letterlijk al'dns luidde:
Kou meneer, ik kan er niet mee wegl'oopem, met de
Haagsche veeartsen, 'k Geef liever ©en gulden aan
m'n veearts te Oegstgeest dan tien stuivers aan een
Haagscben.
K. E. Ml
De gisteren gehouden vergadering van aandeelhou
ders in de Kennamer Electriciteitmaatschappij, te
Bluemendaal, heeft die balans met de winst- en ver
liesrekening goedgekeurd en het dividend bepaald op
6V2 (v. j.. 67J pet. Tot commissaris is herbenoemd
d'e heer Th. W. Blijdenstein en tot gedelegeerd com
missaris de heer E. W. baron van Tuyl van S-eroos-
kerken.
Commissarissen zijn gemachtigd op een door hen
te bepalen tijdstip en koers over te gaan tot uitgifte
van bet aandeelenkapitaali in portefeuille tot een be
drag van 500.000.
Blijkens het jaarverslag ging het aantal nuttig ai-
geleverde eenheden met 30 pet. vooruit. In' 1913 wer
den 1,318,000 K. W. U. afgeieverd, tegen 1,014,000 in
1912. Hét aantal aangesloten motoren steeg van 485
tot 897 en het aantal lampen van 36,140 tot 49,393.
Met 5 gemeenten zijn dit jaar contracten afgesloten
tot stroomlevering. Met 8 gemeenten wordt nog on
derhandeld. 1 Juli werd d'e nieuwe electrische cen
trale te IJmui'den in gebruik genomen. Teneinde in
een rationeel© stroomlevering van het concessiegebied
te kunnen voorzien, werdén onderhandelingen aange
knoopt met de geméente Amsterdam, die volgens het
jaaiverslag, naar alle waarschijnlijkheid weldra tot
het afsluiten van een voor beide partijen aannemelijk
stroomleveringseontract zullen leiden. Komt deze re
geling tot stand, dan zullen de gemeenten Zaandam,
Oostzaan, Westzaan en Landsmeer rechtstreeks elec
trische energie van Amsterdam betrekken.
Dé exploitatiekosten bedroegen 239,833 (v. j.
191,194). Het exploitatie-overschot bedraagt
132.201, waarvan na aftrek van 12.318 rente van
het krediet 119.883 overblijft op ©en kapitaal van
959.566, tegenover 84.051 in 1912 op een kapitaal
van 707.000. Hiervan wordt bovengemeld dividend
uitgekeerd, na afschrijving van 30.432 en na bijboe
king van 22.281 op het vernieuwingsfonds hetwelk
daardoor 56.316 wordt. (K. R. Ct.)l
EEK CHRISTELIJKE VOLKSPARTIJ.
In een dezer dagen te Utrecht gehouden vergade
ring van personen, tot dusver behoorend'e tot de anti
revolutionaire en de ChriStelijk-Historische partij, is
na zeer ernstige bespreking besloten tot de'Oprichting
van een Christelijke Volkspartij voor Kederland.
Deze partij wenscht als hervormingspartij veel ver
der te gaan dan eerstgenoemde partijen, doch zich te
vens te stellen tegenover het christelijk socialisme.
Ook zal zij, krachtens hare Protestantsehe beginselen,
geen compromis kunnen aangaan met dé katholieke
staatspartij.
In haar program van actie is duidelijk omschreven,
dat zij, met erkenning van de Heilige Schrift, als
richtsnoer voor geestelijk, zedelijk en maatschappelijk
leven, met eerbiediging van het koningschap, den be-
staandén regeeringsvorm en den persoonlijken eigen
dom, wenscht te ijveren voor zoodanige maatschappe
lijke hervormingen, die de niooden der minder bedeel
den kunnen wegnemen, hun geestelijk, zedelijk en
stoffelijk welzijn bevorderen.
Voorts zijn in haar' program van actie opgenomen
het algemeen kiesrecht met evenredige vertegenwoor
diging, een staatspensioen voor alle 05-jarigen, be
schermende maatregelen in het belang van de arbei
dend© klassen, kantoorpersoneel, landbouwers, enz.,
een volksleger en algemeene dienstplicht, verzekering
tegen werkloosheid, verbetering van het lot der in-
lanidsche bevolking in onze koloniën en streven naar
autonomie. De Christelijke Volkspartij wil voorts
door het ruim beschikbaar stellen vani staatssubsidie
aan hooge- middelbare en vakscholen, de kinderen der
maal^chappel'ijk minder bedeelden in de gelegenheid
stellen zich voor ambten en bedieningen te bekwa
men, waarvan zij thans uitgesloten zijn.
Begin April zal het manifest met 'beginselverkla
ring der nieuwe partij verschijnen. Besloten is tot
de spoedige uitgave van een eigen orgaan.
DE PARIJSCHE OOMMUKE.
Kaar het Hbld. in zake het verbieden van de bios-
oope-voorstelling der „Parij'scbe Commune" in bet
Edison-theater te Amsterdam verneemt, geschiedde
dit uitsluitend, omdat de eigenaar van de bioscope,
ondanks de herbaalde waarschuwingen van dé brand
weer, de bekende voorschriften in zake brandweer
overtreden bad.
Daarom was door den burgemeester, op advies van
den commandant der brandweer, da vergunning in
getrokken. De „Parijsche Commune" had dus niets
met het verbod uit te staan en de „communards" mo
gen de voorstelling gerust in een andere bioiseope op
voeren.
EEK REUZERLSPIOK.
Te Hilversum' zal, meldt het K. v. dl D., het Ge
meentebestuur op bet gevaarlijkste verkeerspunt, bet
kruispunt Kerkbrink, Heerenstraat en Langestraat,
waar herhaaldelijk rijtuigen, automobielen, motor- en
gewone rijwielen tegen elkaar gereden zijn, op een
der boeken een groeten spiegel plaatsen, waardoor zij,
die uit de Heerenstraat komen, kunnen zien wat van
de Kerkbrink nadert, en zoo wederkearig. Dit voor-
loopig tot proef.
Ook wandelende dames en heeren zullen wel vaak
een blik werpen in dezen spiegel. Om een botsing te
vermijden?
UIT BERGER.
Gisteren had van gemeentewege de aanbesteding
plaats van bet maken van 9 nieuwe electrische huur-
installaties. De gunning had plaats aan den heer G.
J. Genefaas ta Alkmaar.
UIT OUDORP.
Zondag, den 29sten Maart, zullen te Oudorp wor
den 'bevestigd de nieuwe lidmaten der Red» Herv.
Kerk, leerlingen van dis. Groot. Deze week zijn 51
jongelieden alhier aangenomen, van wie 48 dé cate
chisatie hebben bezocht van d'e Vereeniging van Vrij
zinnige Hervormden „Evangelische Unie" te Alk-
0'p initiatief van mevr. GrootVis en mevr.
BosBlom circuleert bij de ingezetenen een lijst ten
bate van het Hoefijzerver'boudL
maar.
UIT EG'MORD AAK ZEE»
Gisteravond' hield de resarve-le luitenant» de heer
Snoaks, in de zaal van den heer de Graaff een voor
dracht over 't honden van schietoefeningen tot ver-
hooging van 's Lands Weerbaarheid.
Hoewel de opkomst zeer gering was, achtte spreker
zich toch verplicht aan 't bevel van zijne superieuren
gevolg te geven»
Hij toonde, na de organisatie van ons leger te heb
ben uitgelegd, aan dat 't noodig is dat iedere Keder-
lander bekwaam moet zijn om 't vaderland' te kunnen
helpen verdedigen.
Reeds hadden zich 33 personen tot deelname aange
geven en nai de rede gaven zich nog 9 personen aan.
Bij ongunstig weer zullen de oefeningen iederen
Zaterdag van vijf tot acht uur gebonden worden in
de zaal van den heer de Graaff, bij gunstig weer op
de schietbaan, die reeds tal van jaren gebruikt wordt
door dé „Vereeniging van Scherpschutters" alhier.
De oefeningen worden gehouden van 16 Mei tot en
met 15 Row.
UIT SCHAGEK.
Beroepen bij de Red. Herv. Gemeente alhier ds.
Riepema te Edam.
UIT OASTRICUM.
Het drietal' uit het gesticht „Duin en Bosch"
ontvluchte verpleegden meldde zich gisteren bij de
Utrechtsche politie om onderdak aan. Honger en
vermoeienis hadden ben daarheen gedreven. Zij zijn
meldt de Iel., door de politie weer naar Oastricum
teruggebracht.
UTT' URSEM.
Ursem in vlaiggentooi bij de komst van baren nieu
wen burgemeester. Van Hoorn gehaald, door de le
den van den Raad, werd de burgemeester te Roord-
d'ijlk, aan den nieuwen weg, door den voorzitter der
feestcommissie, den beer S. R. Zuurbier, verwel
komd. Eén ©erewacht te paard was daar opgesteld,
om den burgemeester 'bij zijne toumée door de ge
meente te vergezellen. Te Roordldijk werd de burge
meester gecomplimenteerd door den heer L. van
Dam, die den wensch uitsprak, dat het hoofd der ge
meente zou pogen, Ursem uit baar isolement op te
heffen. Te Rustenburg sprak de 'heer 'G. Res een
woord van welkom namens de feestcommissie aldaar.
Te Ursem aangekomen, stond da schooljeugd en haie
