DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
COMPLEETE KEUKEN-
INSTALLATIES
No* 91
Honderd en zestiende
jaargang.
1914
ZATERDAG
18 APRIL.
De publieke zaak
publiek behandelen!
Leze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk 11,—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
I'er regel f 0,10. Bij groote contracten rabat öroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HER Ms. COSTER ZOON, Voordam C 9.
BINNENLAND.
HET ADRES VOOR
is
HOLL. IJZERNIAGAZIJN,
¥/h. IW. DE WILD,
- ALKMAAR. -
Laatste Berichten.
TORPEDOBOOTJAGERS IN DEN STORM?
STADSNIEUWS.
ALKMAARSCHE COURANT.
Dit nummer bestaat nlt 3 bladen.
ALKMAAR, 18 April.
Wèl zaggen "Burgemeester en Wethouders in bijlage
No. 28, welko verleden Zaterdag in ons blad werd
wear gegeven, dat het schouwburg- en concertzaal-
vraagstuk een zaak is „waaromtrent men in talrijke
„opzichten van gevoel on kan verschillen". Reeds de
beschouwing van één kant deed in den boezem van
bet college tweeërlei opvatting tot uiting komen:
Henerzijd» werd het bezit van een betere concert- en
schouwburgzaal' beschouwd! als een algemeen belang,
waaraan de gemeente zich geroepen kan achten steun
te verleen en; aan den anderen kant werd de stelling
verdedigd1, dat het particulier initiatief in deze werk
zaam behoort te zijn. Naast een zuiver principieelen
kant, vertoont de zaak ook een zuiver plaatselijken.
Ken kan in het algemeen tegenstander van gemeente
steun op dit gebied zijn, maar in een bepaalde ge
meente onder bepaalde omstandigheden gemeente
lijke medewerking toch gewenscht, ja, geboden ach
ten. Het komt er immers tenslotte in den gemeente
raad niet zoozeer op aan of de beginselen steil wor
den gehandhaafd, dan wel' of voldoende gelet woi;dt
op de omstandigheden, waaronder de gemeente ver
keert.
Eenmaal die omstandigheden in het kader van be-
oordeeling geplaatst, doen zich van zelf andere vra
gen voor. Dan dient opgespoord, waarom het parti
culier initiatief te Alkmaar in gebreke is gebleven,
dient nagegaan, of er van uit de burgerij voldoende
belangstelling is te verwachten, om vertrouwen in een
nieuwe, met gemeentesteun tot stand gekomen onder
neming, te hebben. Dan ook moet antwoord worden
gegeven op de vraag, of d'e gemeente moet voorgaan
Jan wel volgen en of haar steun in deelnemenden dan
wel! meer in waarborgend en vorm moet worden ver
leend. Zijn deze en meerdere vragen beantwoord', dan
zal niet onwaarschijnlijk de kwestie zich voordoen, in
hoeverre de gemeente invloed moet uitoefenen op de
exploitatie, in het bijzonder, of zijl aan haar steun ook
het recht van censuur moet verbinden,, een punt,
waarover natuurlijk eveneens geheel verschillend
wordt gedacht. In het algemeen kam men zeggen,
dat de schouwburg- en concertzaal-kwestie een poli-
tiek-principieelen en een moreel-principieelen en een
plaatselijken kant beeft, welke laatste meer in het bij
zonder kan worden 'bekeken van uit een artistiek en
van uit een commercieel oogpunt.
Ten einde nu den Raad gelegenheid te geven de
talrijke argumenten van voor- en tegenstanders ter
Je go tot hun recht te laten komen, stellen Burge
meester en Wethouders voor, deze aangelegenheid te
doen behandelen in de afdfcelingem.
Hoezeer dit voornamen van het Dagelijksch Re
stuur moet worden toegejuicht, toch] ia hieraan één
gevaar verbonden, dat n.L het zwaartepunt der be
sprekingen van de openbare naar die niet-openbaro
raadsvergadering wordt verlegd. Het is immers zeer
wel te verklaren, dat de raadsleden, d'ie reed's in de
afdeelingen argumenten tegen elkaar hebben laten
opwegen, en elkander hebben trachten te overtuigen,
weinig lust gevoelen in bet openbaar nog eens met
precies dezelfde argumenten in slechts een beetje an
dere woorden te komen. De openbare raadsvergade
ring zal, tenzij er door enkelen wat veel voor de tri
bune wordt gesproken, weinig meer worden dan een
matte, kleurlooze herhaling van het vroeger reeds ge
zegde en de belangstellendten buiten den Raad zullen
zich tevreden moeten stellen met een, zacht gezegd,
niet geheel en al volledig inlichtend centraal rapport.
Eén maatregel zou al de nadeden van de sectie-be
handeling kunnen ondervangen en haar voordteelen
geheel tot hun recht laten komen: toelating van de
pers in de afdeelingen.
Délr pleit alles voor. Het schouwburg- en con
certzaal-vraagstuk is een zaak van zoo openbaar be
lang ails men zich maar denken kan. Het is tot dus
verre met de meest mogelijke openbaarheid behan
deld': van de allereerste vergadering op 28 October
zijn uitvoerige verslagen verschenen, de uitgebreide
memorie van toelichting, bohoorend bij bet adres, is
in haar geheel aan het publiek hekend gemaakt.
Nu ligt het aan demi Raad om den „public spirit"
verder te voeden, om' te zorgen, dat de gemeentenaren
de verdere behandeling kunnen volgen en beoordee-
len. In de hoogstibelangrijke voordracht, welke onze
bekwame gemeente-secretaris verleden jaar heeft ge
houden in een vergadering der vereeniging van bur
gemeesters en secretarissen in deze provincie werd be
toogd, dat het doel van een gezonde gemeente-poli
tiek moet zijn: hij de burgerij! belangstelling te wek
ken voor de taak van het gemeentebestuur. Bij dit
speciale onderwerp behoeft de belangstelling niet te
worden gewekt zij' ia er reeds. Maar zij kan wor
den gevoed'.of gedoofd In het laatste geval' geei't
men reden tot gerechtvaardigde ontevredenheid, in
liet eerste tot alleszins geweruschte bevrediging.
Een wettelijk bezwaar bestaat er tegen den hier
aanbevolen maatregel niet. Een practisch evenmin.
Ja wij gelooven zelfs, dat hij' een goede behande
ling zal kunnen bevorderen. Gesteld', dat de Raad er
eens toe gaat besluiten en dat de pers in de secties
wordt toegelaten. Of men nu alle vertegenwoordigers
der plaatselijke bladen de sectievergaderingen laat
bijwonen of wel één uitnoodigt, die zich moet verbin
den geen enkel blad te bevoorrechten en zich, met al
le redacties, die dit wenschen, moet verstaan, is
slechts een kwestie van uitvoering. Hoofdzaak is,
dat de pers in staat' gesteld wordt een algemeen ver
slag van de sectie-vergaderingen te maken, waarin
natuurlijk elke naamsvermelding, eLke persoonsaan
duiding zorgvuldig wordt vermeden en het gesproke
ne zoo goed, zoo objectief mogelijk wordt weergege
ven. Te voren dient verder uitgemaakt te worden, of
men het verslag van elke sectie afzonderlijk in de
courant zal vermelden, dan wel of men dat van alle
secties gezamenlijk zal pu'bliceeren. In het laatste
geval, dat wel de voorkeur zal hebben, zal het zeer ge
wenscht zijn, indien een verslag van de sectie, welke
het eerst heeft vergaderd, tijdig in het bezit komt van
de leden der andere secties, die er hun voordeel mee
kunnen doen, eenerzijdis door argumenten aan te vul
len, andererzijde door reeds gebezigde niet te veel te
herhalen. Op deze wijze bevordert men een vlotte be
handeling in de afdeelingen en krijgt men een lezens
waardig verslag, dat de gemeentenaren in staat stelt
zich een goed' oordeel te vormen en wanneer die pu
blicatie en de openbare behandeling niet al te vlug op
ellkaar volgen eventueel' in ingezonden stukken en
artikelen de gebezigde argumenten noig nader uit te
werken, te bestrijden en wellicht! nieuwe er aan toe
te voegen, zoodat de zaak, op de degelijkste immers
veelzijdigste wijze behandeld, tenslotte aan den Raad
ter beslissing wordt voorgelegd.
Aldus wordt aan het karakter van het raadslid
maatschap niets te kort gedaan. Er is in geen enkel
opzicht die ongewenschte inmenging of beïnvloeding,
waarvan een raadslid zich zooveel mogelijk vrij dient
te boudien. Maar wèl wordt tegemoetgekomen aan het
rechtmatig verlangen van dat deel der burgerij, het
welk niet enkel wenscht te weten wkt er besloten
wordt, maar ook waarom een besluit is genomen, wèl
wordt een gewensehte verstandhouding tusschen ge
meentebestuur en belangstellende gemeenteburgers
bevorderd.
Het moet daarom in het bijzonder voor diegenen on
zer raadsleden, die zich democraten noemen, aange
naam zijn, om er toe mede te werken, dat in den bo
ven aangegeven zin eens een proef worde genomen
met een ruime voorlichting van het publiek in deze
publieke kwestie.
Gemengd nieuws.
STANDBEELD VAN CARTElSITTS.
Gisternamiddag is op bet Newtomplein te den Haag
het standbeeld van1 Oartesius ontmanteld in tegen
woordigheid van prof. Van Geer, den heer Lindo, di
recteur van de gemeentewerken, en den heer Gort, ge
meente-architect.
Het beeld van den grooten wiskundige, dat op aan
stichting van prof. Van Geer is verhuisd' van de bin
nenplaats der 5-jarige H. B. S. aan het Bleijenburg
naar dia wijk, waar de straten naar groote wiskunste
naars zijn genoemd, staat op een monumentaal voet
stuk van Vogezisch graniet, naar een ontwerp van
den heer Gort. Aan vier zijden spuit uit koperen dol-
iijnenmond een waterstraal.
BLOEMBOLLENCULTUUR.
Te Breezand' (Anna-Paulowna) is 6.75 H.A. zand
grond voor bollenland' verkocht voor 21.000. Dit
westelijk d'eel' van den' Anna-Paul'ownapolder had
vroeger geen waarde. Sedert enkele jaren zijn meer
dan 50 H.A. aangekocht voor die bloembollencultuur.
De verkregen resultaten zijn zeer bevredigend.
HET ONTWERP AAIiBERSE.
In de gisteravond gehouden vergadering van de K.
v. K. te Amsterdam sprak een der leden de hoop uit,
dat de poging van den heer Aalberse, om de oneerlij
ke concurrentie definitief te regelen, met succes zou
worden bekroond. De voorzitter zei! dat de Kamer ze
ker met deze woorden zal instemmen.
MOOIE GIFTEN.
Men schrijft aan de Rott., dat bij de EVang. Lu-
thersche Gemeente te Hilversum, welke kerkelijk on
der Bussum resoiteert, doch af en toe ook in Hilver
sum predikdiensten doet houden, met de PaaSchdagen
van onbekende gevers twee giften zijn ingekomen:
een groot 10.000 en een groot 500, beide zonder
aangegeven bestemming.
Het ligt aanvankelijk in de bedoeling, deze giften
aan te wenden tot het verkrijgen van een eigen bede
huis.
EEN WTNDKORENMOLEN BU HET STAD
HUIS.
In het orgaan dter Utrechtsche Bouwvakpa-
trooasvereeuiging „Plichtsbesef" staaf de volgende
advertentie: Te .koop Gevraagd (omtrek Stadhuis),
een stuk gronu voor plaatsing van een VVindkoirenmo-
lan. Aanbieding aan hef Bureau van dit blad.
Een windkorenmoden bij het stadhuisI Is dit
ernst of kortswijl! Uf vindt de steiler den wind1 die
tegenwoordig in en om het Stadhuis waait voor hem
niet gunstig genoeg? vraagt liet U. D.
EEN „VOORJAARSiMiARKT."
Op de beroemde voorjaarsmarkt Donderdag te
Halfweg gehouden, waren, schrijft d'e N. H. Crt., de
assistent marktmeester en eenige koopers aanwezig,
liet aantal aangevoerde runderen bedroeg wederom
evenals andere jaren 0 stuks. De mondiiispecteerende
veearts was thans niet aanwezig, aangezien het mond
tn klauwzeer alhier onder het vee niet heerscht.
DA'si VROEG!
Onze kleine Joopie, vertelt iemand als historisch in
vie Nederlander, is zeventien maanden oud. Ze kan
ul van alles 'babbelen, wat echter ten gevolg heeft,
dat ze zich ook al vroeg van populaire zegswijzen gaat
bedienen. Verleden week bestrafte moeder haar over
een kleine misdaad en wat denkt u dat ze antwoord-
la 3 1 7, Pi 7A1 f TX7 Q
'iN NEDERLAND NEDERLAND'SCH I
Men schrijft aan de Res.bode: „Dezer dagen kreeg
ik in handen een schrijven van de afd. Handel en Nij
verheid. Daar stond o.m. bij het hoofd te lezen:
schrik niet: „Telegramadres „Commerce."
VEELBELOVENDE! JEUGD.
Hansje is voor het eerst naar school geweest.
Moeder: „Wel Hansje, hoe is het je bevallen?"
Hansje: „Goed' moeder, maar de heele morgen gaat
er mee weg."
BOUWBUREAU TE VELSEN.
Op een interpellatie van een der raadsleden, als
zoude aan den geschorsten gemeente-architect, den
lieer H., medewerking onthouden worden bij de sa
menstelling van zijn verweer, door het niet ter inzage
geven van stukken en het verbod aan ambtenaren,
hem inlichtingen te verstrekken, werd, meldt de Tel.,
door den wethouder van Openbare Werken, den heer
Vermeulen, gezegd, dat het den heer H. veroorloofd
is alle ambtenaren te hooren en a'lle stukken in te
EEN MEDTUM1 ONTMASKERD.
Donderdagavond is op een spiritistische séance in
„Üdeon" te Amsterda mhet Amexikaamsche trompet-
medium miss Harris ontmaskerd.
Te Amsterdam had miss Harris reedia drie séances
gegeven. Er mochten op zijn hoogst 2'0 toeschouwers
i ot deze demonstraties worden toegelaten, die ieder
1 5 betaalden. Honderden aanvragen waren gericht
.ot de directie van Odéon, zoodat miss Harris te Am
sterdam zeker nog wel veertien voorstellingen gege
ven zou hebben, indien er zich geen incident had
voorgedaan, dat de waarde van miss Harris ais medi
um in een bedenkelijk licht stelde.
Op Maandag 8 April had de eerste voorstelling in
Odéon plaats. Deze was echter zeer gebrekkig, daar
er een flauwe Lichtklimp doordrong tot het voorzaal-
ije, en miss Harris een absolute duisternis had voor
geschreven. Van den tweeden avond', die Dinsdag 9
April plaats had, vertelde men allerlei wonderen. Men
had overleden personen gesproken, allerlei wonderen
hadden plaats gegrepen.
Voor de derdie séance waren dan ook alle plaatsen
„uitverkocht." De directeur van Odéon had zelf vier
tickets genomen en deelde ons over het verloop dezer
voorstelling het volgende mee:
Den impresario, d'en heer Duymaer van Twist, se
cretaris der Vereeniging voor phisisch! onderzoek,
meegerekend, waren er 21 personen in een kring aan
wezig. Miss Harris ie een groote, imposante vrouw.
Zij zette 3 hoorns, die ieder één meter hoog zijn en
veel oip kokers geleken, op den grond. Nadat het
licht was uitgedraaid en allen de handen op de 'knieën
hadden gelegd, zeid'e zij, dat men met aangename ge
dachten jegens het medium bezield moest zijn. Voorts
mocht men onder geen omstandigheid de hoorns aan
raken, daar dit den dood van het medium tengevolge
kon hebben. Zelfs al werd men aangeraakt door de
hoorns, dan mocht men ze nog niet aanvatten.
De magnetiseur de Bruin en een der aanwezig da
mes hielden de polsen vast van het medium.
Nadat men eeniigen tijd gezeten had en den tijd had
verdreven met liederen zingen, manifesteerden zich de
beschermgeesten van het medium. Zacht hoordé men
ïoepen: „Janl Janl Jaui"
Heet hier iemand Jan? vroeg het medium.
„Ik heet Jacob," aldus een der aanwezigen.
Waarop de hoorn: Ja, JacCb- Jacob! JacobI"
Plotseling hoorde men in een hoek het rammelen
van een der hoorns. De heer Richter, secretaris der
Amsterdamsche S-piritistenvereeniging, nam het
woord.
„Ik constateer bedrog 1" aldus de heer Richter. „Ge
durende 10 minuten heb ik een der hoorns in mijn
hand en het medium heeft er nets van gemerkt. Ik
verzoek het licht op te steken!"
Een geweldige consternatie ontstond'! Sommigen
wilden doorgaan, anderen wenschten het licht te ont
steken. Het meerendeel der aanwezigen, denkend
aan hun twee rijksdaalders, betaald aan den impressa-
rio, den heer Duymaer van Twist, eischte voortzetting
der séance.
Weer zong men liederen, doch d'e beschermgeesten
van miss Harris lieten haar in den steek.
Besloten werd licht te ontsteken. En wat zag men
toen? De heer Richter had twee hoorns in de hand.
De andere hoorn lag aan de voeten van het trompet-
medium. Men vergaderde in een nabij' gelegen salon,
waar meer staaltjes van bedrag van het medium wer
den ontsluierd.
Zoo deelde de heer De Brugge mede, dat.een bloem,
die zoogenaamd van geesten afkomstig was, door het
medium vooraf verborgen was tusschen haar japon,
liet eind der vergadering was, dat men het medium
eu "haar impresario in de gelegenheid wilde stellen,
zich te verdedigen en te doen zien, dat zij den prijs
van 5 per bezoeker waard waren. Toen men echter
weer in de salon kwam, waren medium en impresario
spoorloos verdwenen, met medeneming van de recet
te!
Zij was van plan een tournee door Nederland te
maken en werd vaak in particuliere kringen geconsul
teerd. Na deze ontmaskering zall dat wel gedaan
zijn. (Telegr.)
HENGELEN.
De Gemeenteraden van Hpendam en vani Lands
meer hebben een adres gericht tot den minister van
Waterstaat, om het daarheen te leiden, dat het visch-
water van het groot Noord'ho 11 and&ch kanaal niet
meer aan den Hengedaarsbond, maar uitsluitend aan
de beroepsvis'schers worde verpacht.
Z. K. H. PRINS HENDRIK TERUG IN ONS-
LAND.
's-GRA' V HEI LüAJGE, 18 April Hedenmorgen te
11.15 arriveerde Z. K. H. Prins Hendrik, vergezeld
\an zijn adjudant kapitein Ruys in de Resident» H.
M. de Koningin en H. K. H. de Prinses waren op het
perron aanwezig. De 'begroeting tusschen de Ko
ningin en den Prins was allerhartelijkst. Het Prin
sesje bood haren vader een bouquet aan.
l>e kuur welke de Prins sedert begin van het jaar
te Hohemark ondergaan heeft, heeft aan Z. K. H.
veel goed gedaan.
REBELLEN-WERK.
WEENEN, 18 April (V. D.) Een telegram uit Du-
razzo meldt, dat Albaneesche gendarmen zooeven er
n geslaagd] zijn een aanval van een Grieksehe bende
op Koritiza terug te slaan. Door rebellen werden ver
scheidene dorpen in den asch gelegd'. Een groot aan
tal inwoners werden vermoord, vrouwen en kinderen
levend verbrand. De notabelen in Koritza verzoeken
optreden dter groote mogendheden tegen de Grieksehe
regeer ing.
BATAVIA, 18 ApriL (Hbld.) Het gerucht loopt,
Jat de torpedobootj agens „Vos" en „Panter" in d'e
golf van Biscaye door een zwaren storm zijn beloopen,
waarbiji een sergeant en een matroos van den torpedo-
Jienst zouden zijn verdronken.
NIELl W EDIEIP, 18 ApriL In verband) met het be
richt uit Batavia aan het H'bld., deelt die commandant
van marine alhier ons mede, dat die torpedbhootj agens
1 os en- Panter het laatst in Aden zijn gesignaleerd en
Jat geen berichten zijn ingekomen van eenig ongeval.
UIT DE BIJLAGEN.
B. en W. stellen dén Raad' voor te besluiten aan de
at'dt van den Bond) van Nederlandlsche gemeente-werk
lieden, als beschikking op haiar ad'res d.d» 10 Maart LI.
te berichten, dat het aan de inzichten van Burgemees
ter en Wethouders wordt overgelaten te beoordeelen,
welke gemeen te-beambten wel' en welke niet in staat
wordten geacht de werkzaamheden te verrichten, ver
bonden aan het verkrijgen van recht op pensioen en
;,an het verkrijgen van pensioen, terwijl de daaraan
verbonden kosten vo-or rekening der gemeente wor
den genomen.
B. en W. stellen den Raad] voor een nader subsi
die van 1000 aan bet ziekenhuis te geven voor de
noodzakelijk gebleken uitbreiding van da zaal voor de
verpleging der heelkundige mannelijke patiënten,
waardoor het aantal bedden met vijf vermeerderd en
op veertien gébracht wordt.
B. en W. stellen den Raad voor die loonen van de
-stokers aan het gemeenteslachthuis te brengen op
728 (dat door drie driejaarl. verhoogingen kan wor
den gebracht op 806) van den werkman-stoker op
J 14 per week gedurende het koeltij'dperk en overigens
op 12 (met verhooging tot resp. 18.50 en 13.50)
van stalknechten en arbeiders op 12 resp. 13.50
per week.
B. en W. stellen voor aan dé firma Pelten en Guil-
laume te Miilheim de boete van 250 wegens- te l'ate
oplevering van het electrisch kabelnet kwijt te schel
den.
ZIGEUNERS.
Sinds een paar dagen stonden bij het Veer te Ber
gen een tweetal' zeer schamele woonwagens met niet
minder dan zestien bew-onersi, van wie het overgroots
deel vrouwen en meisje®.
