DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
N0125
Honderd en zestiende jaargang.
1914
DONDERDAG
28 MEI.
Oeze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Mestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar 10,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/ho HERMs. COSTER ZOON, Voor dam C 9.
Telefoonnummer 8.
BINNENLAND.
Gemengd nieuws.
UIT HOORN.
In de gisteren gehouden Raadsvergadering werden
verschillende voorsteilen van B. en W. tot verhooging
der salarissen van de ambtenaren ter gemeente-secre
tarie der stadsboden, van de ambtenaren en beambten
bij de openbare wateren en waterwerken en van het
personeel der gemeente-politie aangenomen.
Mede werd aangenomen een voorstel van B. en W.
om te bevorderen, dat het salaris van den commissa
ris van politie zal worden verhoogd. i
Besloten werd aan het volksbadhuis een kmderbas-
sin te verbinden.
Het bedrijfsplan der gemeentereiniging werd goed
gekeurd.
UIT AKERSLOOT.
Ter gelegenheid van de kermis te Zuid-Schermeer
werd een harddraverij met paard en kar gehouden,
waaraan door 9 paarden werd deelgenomen. Door
liet paard van den heer C. de Geus werd de le prijs
10, gewonnen, de le premie, 5, door het paard
van den heer W. Hollenberg, en de 2e premie, 2.50,
door het paard van den heer Joh. Konijn. De belang
stelling was niet groot.
UIT HEER HUGO WAARD.
Gistermiddag vergaderde de Raad. Afwezig de
heer D. Appel, wethouder.
Als ingekomen stukken werden o. m. gelezen het
goedkeuringsbesluit tot het aangaan eener geldlee-
ning groot 11000; de rekening van het Burgerlijk
Armbestuur, sluitende met een batig saldo van
609.75Yi. Deze zal door de commissie voor het na
zien der gemeente-rekening worden gecontroleerd.
Vervolgens deelde de voorzitter mede, dat de geld-
Ieening groot 11000 bij den kassier Bultman te
Haarlem h 4 pet. tegen den koers van 981/* pet. is
geplaatst.
Vervolgens werden vastgesteld de instructies voor
den gemeente-geneesheer en de gemeente-vroedvrouw.
Hierna kwam in behandeling de verordening betref
fende de landbouw-verloven.
Voorgesteld was door B. en W., dat deze slechts
kunnen worden verleend in het tijdvak v$n 15 Mei tot
20 Juni en van 15 Juli tot 20 Augustus.
De heer Molenaar vond het wenschelijk dat de eer
ste termijn worde gesteld van 1 tot 30 Juni.
De heer Wijnker was het hiermede eens en maakte
er een voorstel van. Hierovereenkomstig werd met
algemeene stemmen besloten.
Verder deelde de voorzitter mede, dat het aantal
lichtpunten dat in de woningen gratis zal worden
aangebracht, wordt voorgesteld op 4 voor burger
woonhuizen, 6 voor huizen met bedrijven, 8 voor ca-
fé's e. d., terwijl In bijzondere gevallen meerdere licht
punten gratis kunnen worden aangelegd.
Algemeen werd dit goedgevonden.
Aan de orde was daarna de benoeming vna de le
den der commissie voor reclames Hoofd. Omslag.
Hiervoor werden gekozen de heeren Jac. Met, C. de
Boer en j Schild-r.
Besloten weid het nieuwe raadhuis en de openbare
lagere school No. 2 van electrisch licht te voorzien.
Na rondvraag ging de Raad in comité ter bespre
king van eenige reclames H. O. en tot het vaststellen
van een suppletoir kohier Hoofd. Omslag.
UIT EGMOND-BINNEN.
In de gistermorgen gehouden voltallige Raads
vergadering werd besloten aan het bekende adres van
de gemeente Velsen adhaesie te betuigen, evenzoo aan
het adres van de gemeente Zandvoort inzake de moge
lijkheid in de wet vast te leggen om van vreemdelin
gen, die langer dan een week in een gemeente verblij
ven, belasting te kunnen heffen.
In handen van B. en W. werd gesteld het verzoek
om een brandspuit met materiaal, door het pas opge
richte brandweerkorps „Burgerplicht".
De rekening van het Burgerlijk Armbestuur van
Wimmenum sloot met een saldo van 275.89, die van
Egmond-Binnen met een saldo van 289.585.
Inzake de kwestie over het beharden van den Lim-
merweg, zei de voorzitter, dat B. en W. allereerst naar
Limmen en Castricum hebben geschreven.
B. en W. van Castricum zijn van meening, dat van
de zijde van die gemeente in de naaste toekomst wel
niet tot beharding zal worden overgegaan. In Lim
men besloot de Raad niet tot beharding over te gaan,
De voorzitter zei, dat B. en W. herhaaldelijk over
de kwestie hebben gesproken, de meerderheid van hun
college komt met het voorstel om te besluiten den weg
voor het deel van Egmond-Binnen te beharden en
hierop met de volgende begrooting te rekenen. De
kosten zullen ongeveer 2000 bedragen.
De heer W. Apeldoorn wenschte liever het oordeel
van den Raad te Castricum af te wachten en de stem
ming uit te stellen tot een volgende vergadering.
De heer Oroot was van meening, dat beharding al
leen dan waarde heeft als de twee andere gemeenten
dit ook doen.
De heer J. Apeldoorn merkte op, dat de beharding
voor de burgers van Egmond-Binnen van het groot
ste belang is. Spreker was van meening, dat Emond-
Binnen moet voorgaan.
De voorzitter vond dat het voorstel van den heer
W. Apeldoorn geen bezwaar kon opleveren. Hierna
werd dit voorstel aangenomen.
Het kohier voor de hondenbelasting werd vastge
steld op t 84.
De voorzitter zei voor de waterleiding bij de inwo
ners te zijn rond geweest en de conclusie gekregen te
hebben, dat de bevolking hier niet veel voor gevoelt.
Steeds verklaarde men met een betere verlichting meer
op te hebben. Toen spreker rondging was alleen
electrisch licht te verwezenlijken, thans is echter een
plan ingekomen van de firma Spruit en Bakker uit
den Helder, voor gaslevering in aansluiting bij Eg-
mond aan Zee; geheele verlichting van Egmond a. d.
Hoef, Rinnegom en Egmond-Binnen zal alsdan mo
gelijk zijn.
De buizen komen tot de grens van de gemeente voor
rekening van Egmond aan Zee, voor het overige deel
plus een te bouwen gashouder voor rekening van
Egmond-Binnen.
Van Egmond aan Zee wordt door de gemeente het
gas gekocht en met eenige winst voor de bestrijding
van de kosten aan de inwoners verkocht.
Voor de 1300 inwoners is op 'n verbruik van 78000
kub. Meter gerekend, deze kan door de gemeente van
Egmond aan Zee voor 5Va ct. per kub.Meter gekocht
worden, de verkoop aan de inwoners kan alsdan niet
lager dan 10 cent zijn. Voor regeling van het bedrijf
is een fitter h 12 per week voldoende.
De heer J. Apeldoorn vond 5% ct. per kub. Meter
voor inkoop te hoog. Uitgeest is het destijds aange
boden voor 4 ct. Een prijs van 10 ct. voor de inwo
ners vond spreker ook te hoog. Spr. is niet tegen gas
en ook niet tegen aansluiting bij Egmond aan Zee.
Wil men daar echter den prijs niet verminderen, dan
wilde spr. gaarne weten wat een eigen fabriek zou
kosten.
De voorzitter zei, dat de directeur van de gasfabriek
te Egmond aan Zee verklaard had, dat het gas Eg
mond aan Zee zelf 4x/2 ct. kost. 1 Cent mag men daar
toch wel verdienen. 10 Cent voor de inwoners is niet
weinig, het is echter toch nog veel goedkooper dan
petroleum.
De begrooting voor het plan is 22.500, hierbij
komen de kosten van aanleg der straatverlichting en
daarom is op een uitgaaf van 25000 gerekend. Later
kan men dan besluiten of de gemeente ook voor de in
stallaties in de woningen zal zorg dragen. Ook achtte
de firma Spruit en Bakker het mogelijk het zonder gas
houder te stellen. Men kan dan op de grens een me
ter plaatsen. Dit zou 7000 verschil geven. Bij het
aangenomen verbruik zou er reeds het eerste jaar een
batig saldo van 501 zijö. Spreker wilde echter wel
aannemen dat dit wat te gunstig is voorgeesteld. Een
eigen fabriek zou de zaak veel te duur maken. Spre
ker bracht dit slechts ter keimisse van den Raad en
nam zich voor het rapport met dat van de K. E. M.
zoo spoedig wanneer dit inkomt te laten circuleeren
bij den Raad. Zoo noodig, dan is spreker ook voor
technische voorlichting van beide kanten in den Raad.
Besluit men echter tot gas, dan is aansluiting bij Eg
mond aan Zee de eenige mogelijkheid.
De heer Zonneveld had er geen bezwaar tegen dat
het Woud er buiten staat, mits men de bewoners al
daar ook maar niet er voor laat betalen.
De voorzitter merkte op, dat zulk9 niet gaat, spre
ker wees er op, dat Wimmenum financieele voordeelen
geniet, die hiertegen ruimschoots opwegen.
De heer Zonneveld zei, hoewel hij reeds 20 jaren
raadslid is, nimmer gehoord te hebben hoe het met de
indertijd overgebrachte kas van de gemeente Wimme
num staat. Spreker geloofde niet dat de tegenwoordi
ge voorzitter verandering hierin gebracht zal hebben,
doch hield zich overtuigd, dat de toestand niet gelaten
is zooals hij destijds was. Spr. geloofde niet dat
Wimmenum verplicht is Egmond aan den Hoef te on
derhouden. Wimmenum is bij Egmond aan den Hoef
gegaan omdat er te weinig stemgerechtigden waren.
Spr. geloofde niet, dat de toestand is zooals hij was
toen burgemeester Holland zijn hoofd neerlegde.
De voorzitter zei, toen hij in de gemeente kwam, de
bepaling te hebben gevonden, dat de opbrengst van
de gemeentelijke landerijen te Wimmenum van de be
lasting van de bewoners aldaar moest worden afge
trokken. Spreker was overtuigd, dat Wimmenum fi
nancieel voordeelig deed door zich bij Egmond-Bin
nen aan te sluiten. De eenige kans vooor Wimmenum
om verlichting te krijgen, is, dat het hier komt. Spr.
vertrouwde, dat de heer Zonneveld wel zooveel voor
de gemeente gevoelt,
De heer J. Apeldoorn merkte op, dat de opbrengst van
de landerijen niet minder geworden is. Het aantal
bewoners ie te Wimmenum sterk toegenomen, vandaar
dat de aftrek voor ieder niet zoo hoog meer is.
De Voorzitter hoopte dat de lichtkwestie spoedig
tot een oplossing zal komen. Een uitgaaf van 25000
acht spreker hiervoor niet te hoog. Spreker gaf den
Raad in overweging bij de inwoners te informeeren
wat het meest gewenscht is.
De heeren Noort en de Wit zeiden meer voor electri-
citeit te gevoelen.
Bij de rondvraag vestigde de heer Apeldoorn de
op de slechte schoeiing bij de vaart te Egmond-Bin
nen. De voorzitter zeide spoedig herstel toe.
In Comité behandelde de Raad reclames tegen den
H. O.
UIT STOMPETOREN.
Gisteren heeft de Onderlinge Brandwaarborgmaat
schappij voor roerende goederen van landbouwers en
veehouders hare gewone jaarlijksche vergadering ge
houden. Uit de rekening over 't boekjaar 1913 bleek
dat op 1 Januari 1913 was verzekerd voor een be
drag van 1345550
In den loop van het jaar werden 10 nieuwe deel
hebbers ingeschreven met een verzekerd bedrag van
73270 en zijn 20 polissen verhoogd met 32830.
Door vertrek uit de Schermeer hadden 10 royementen
plaats met 90965 terwijl 4 polissen werden verlaagd
met 12515, zoodat op 31 December het bedrag der
verzekering beliep 134170.Tijdelijk is verzekerd
geweest aan wol voor 15356; aan vee voor 4500.--
aan hooi voor 800.—.
Aan bn ndschade moest worden vergoed 445.40
welk bedrag uit de reserve is betaald zoodat geen om
slag moest worden geheven.
De ontvaugsten hebben bedragen 1741.92; de uit
gaven 1347.33.
Het kassaldo met de uitstaande gelden bedraagt
3792.39® aan inleggelden is aan deelhebbers ver
schuldigd 2720.61® zoodat de reserve bedroeg op
31 December 1913 1071.77®. De rekening is door
commissarissen in orde bevonden.
De periodiek aftredende bestuursleden M. Oroot
Jnz., directeur en P. Mul, commissaris zijn als zoo
danig herkozen.
DE AMSTERDAMSCHE BLINDENBOND.
Men schrijft ons uit Amsterdam:
De vorige week woonden wij een openbare vergade
ring van den Amsterdamschen Blindenbond bij, waar
het Kamerlid Gerhard een causerie hield, en waar het
Amsterdamsch Studenten-trio eenige muziekstukken
ten gehoore gaf. De leden van den Bond zijn voor
een groot deel de armsten der armen onder de blin
den, en het was een aandoenlijk gezicht, de stakkers
met hun begeleider te zien binnenkomen. Het doel
van den Bond is, de blinden te verheffen. Het bestuur
van den Bond, voor de helft uit blinden bestaande,
doet alles, om de blinden op een hooger peil te bren
gen, hierbij ook lettende op de materieele belangen.
Zoo wordt gezorgd, dat de misdeelden niet stil be
hoeven te zitten. Steeds is er werk voor hen, en dat
ook een blind arbeider, die zijn vak verstaat, een nut
tig lid in de maatschappij kan zijn, blijkt wel uit de
uitgebreide collectie der door de blinden vervaardig
de voorwerpen, die op de Internationale Tentoonstel
ling te Londen zal worden geëxposeerd.
De Bond is een van die typisch-Amsterdamsche ver-
eenigingen. Een liefdadige vereeniging toch kan mer.
den Bond niet noemen. Onbewust wellicht wordt bij
hen het gevoel van eigenwaarde versterkt. Wij zijn er
inmiddels van overtuigd, dat deze blinden-organisatie
zooals wij haar kunnen noemen, veel nut zal kunnen
stichten.
KADEROEFENING.
Onder leiding van den kolonel W. D. A. Ophorst,
commandant der 10de infanterie-brigade, zal, meldt
de N. Rott. Crt., van 27 tot en met 31 Juli een kader
oefening worden gehouden in den omtrek van Alk
maar en Schagen. Een aantal hoofdofficieren en kapi
teins van het 10e en 21ste regiment infanterie nemen
aan deze oefening deel, zoomede de majoor A. O. Ma-
ris, van he 2e regiment veld-artillerie, en de kapitein
intendant A. M. Vorstman, van de 1ste divisie.
KATWIJK.
Naar het Handelsblad verneemt zal dr. De Visser
definitief de candidaat der drie coalitiepartijen zijn.
Mr P. J. TROELSTRA.
Mr. P. J. Tnelsu a is gistermiddag naar Zfirich
vertrokken, waai hij tot half September denkt te ver
toeven. Gedurende zijn verblijf aldaar zal hij zijn
werk over de portefeuille-kwestie voltooien.
TWEE KINDEREN VERBRAND.
Te Oroesbeek is gisteravond de woning met bakkerij
en winkel van J. Hombergen afgebrand. Twee meis
jes, het eene van 5 en het andere van 3 jaar, zijn in de
vlammen omgekomen. De oorzaak van den brand is
onbekend.
STADSNIEUWS.
TWEEDE CHRISTELIJKE SCHOOLDAG.
(Vervolg).
Spr. wierp daarna een blik op de historie van het
Christelijk onderwijs, wees er o. m. op dat Groen v.
Prinsterer in 1863 niet in de vrije school de toekomst
zag, maar het heil zocht in de openbare school, waar
gebeden mocht worden en christelijke liederen moch
ten worden gezongen. Er was weinig particulier
initiatief in dien tijd.
Groen van Prinsterer wilde de openbare school
splitsen naar de verschillende gezindheden, maar van
Bruggen wilde en kreeg in 1857 gedaan dat de open
bare school de school werd voor alle gezindheden.
Daartegen heeft Groen van '62 af tegen geageerd en
de strijd is sinds dien met kracht en moed voortgezet.
Hij oordeelde dat de school moest voortkomen uit het
particulier initiatief der ouders, maar een maand voor
zijn dood draaide hij en verwachtte alles van de ge
splitste volksschool. Spr. zette de redenen, welke Or.
in '76 tot dien omkeer konden brengen, uiteen. Van
'78, toen de wet-Kappeyne kwam, trots het petitionne
ment, ontwikkelde zich de groote energie en de groote
kracht en kwam men door de Christel, ministeries al
meer en meer op den weg der financieele gelijkstelling.
Zoo leert de historie, dat aan de vrije school de toe
komst is.
Tot zijn derden grond komend, wees spr. er op, dat
er vier zijn die belang hebben bij het onderwijs der
jeugd: de ouders, de kerk, de staat en 'tkind zelf. De
eerste drie factoren vatte spr. in het oog, wees er op,
dat ook van christelijke zijde het belang van den
staat bij het onderwijs zeer zeker wordt beseft en
plaatste naast elkander de Grieksch-humanistische
leer, welke zegt, dat het kind van den staat is, terwijl
het Christendom zegt, dat het kind van God ia. De
kinderen zijn een erfdeel des Heeren, is onze opvat
ting.
Spr. wees er op, dat ook alle linksche Kamerleden
althans hij kent geen een, die anders handelt, hun
kinderen niet naar de openbare school zenden, maar
naar een Nutsschool of een andere particuliere school,
ze zien in, dat ook de ouders wat over hun kinderen
te zeggen hebben. Minister Meenskerk drukte, ge-
noodigd bij de opening van het Lyceum te den Haag,
waarvan mr. Limburg voorzitter la, daar dan ook zijn
vreugde over uit.
Spr. betoogde daarna, dat men de vrijheid moet
aandurven en wees op de royale handelwijze van mi
nister Cort van der Linden, die zooals hij zei het
rechtsbewustzijn dat aan de rechterzijde leeft wil be
vredigen. Ook wil hij de paedagogische vrijheid hoog
houden, hij eischt geen goedkeuring van het leerplan
door het rijks schooltoezicht, wat de vrije school geen
vrije school meer zou doen zijn. Spr. wilde dan ook
niet nalaten aan den tegenstander Cort van der Lin
den een woord van warmen dank en warme hulde te
brengen* (Applaus.)
Spr. wees er op, dat de kloeke daad van Cort van
der Linden reeds nagewerkt heeft onder links, zoo
wees hij op een uitlating van dr. Roodhuijzen. Het
resultaat van het werken van de 14 mannen der com
missie moet worden afgewacht, spr. vraagt zich wel
eens af hoe ze het eens zullen worden. In ieder geval
de commissie mag niet werken als een mórfinepoeder,
het kruit moet droog gehouden worden, als het noo
dig is, moet men terstond klaar staan om met de oude
kracht den rechtvaardigen strijd te hervatten.
In ieder geval er is reeds reden tot groote dankbaar
heid, welk een verandering heeft God na de dagen
van Groen van Prinsterer gebracht. Spr. sprak ten
slotte de hoop uit, dat de vrije school spoedig een feit
zal zijn.
Eenige vragen werden door spreker uitvoerig be
antwoord.
De voorzitter bracht mr. de Wilde een woord van
warmen dank voor zijn uitnemend betoog en sprak
een woord van dank tot den energieken secretaris, den
heer P. M. Hoekstra, van Krabbendam, die naar Ned.-
Indië gaat, om daar het Christelijk onderwijs te die
nen. Spr. hoopte, dat het hem en zijn gezin er wèl mo
ge gaan.
Met het zingen van Psalm 119 vers 3 en gebed,
waarin de voorzitter voorging, werd de middagbij
eenkomst gesloten.
Oisteravond zeven uur werd in de matig bezette
Kapelkerk door dr. mr. J. Schokking, Herv. Predikant
te Leiden, oud-lid der Tweede Kamer, een Unie-rede
gehouden.
De bijeenkomst werd geopend met het zingen van
Gezang 119 vers 1 en 3, waarover dr. Schokking een
kort gebed uitsprak en een dfcel uit het 6e Hoofdstuk
van den Brief aan de Galatiërs voorlas, waarop hij
in het gebed voorging.
Spr. wees er daarna op, dat er helaas veel Christen
dom in naam en vorm bestaat en daarom is de strijd
voor waarachtig Christelijk onderwijs noodig. Velen
blijven nog doof voor den Christelijken eisch op
schoolgebied. Het optreden voor het Christelijk on
derwijs is niet hetzelfde als het optreden voor de Bij
zondere en tegen de Openbare School. De wetgeving
bevat geen begunstiging van het Christelijk onderwijs
als zoodanig, ook bij de huidige staatscommissie is
daarop geen uitzicht. De strijd voor het Christelijk
onderwijs wordt dus niet minder noodig. Dat aan de
jeugd in den grootsten omvang, in haar grootst getal
het Christelijk onderwijs gegeven wordt, is nog steeds
aan de orde van den dag. De strijd moet in Noord-
Holland nog doortastender gestreden worden dan er
gens anders. -m
Spr. hield daarna een uitvoerig pleit voor het Chris
telijk onderwijs. Goed doende, niet vertragen, moet
het ook hier zijn. Toegezien moet worden uit welke
motieven de betere verhouding tegenover het Christe
lijk onderwij's ontstaat. Is men b. v. voor het Christe
lijk onderwijs, uit vrees van het socialisme, dan is men
maar aan den buitenkant. Het komt er op aan, het
beginsel voor het Christelijk onderwijs zelf zuiver te
houden, zooal9 spr. nader uiteenzette, wijzend op de
gevaren, die hier dreigen. We moeten goed doende,
niet vertragen. We zullen maaien hetgeen we zaaien,
de kennis moet dienstbaar gemaakt worden aan de
wijsheid, die van boven is.
Met Psalm 25 vers 6 en gebed werd de bijeenkomst
gesloten.
Burgerlijke Stand.
GETROUWDi
28 Mei, Willem de Vries en Petronella van den
Hoven. Petrus Johannes Bronstring en
Elisabeth Carolina van der Patten.
GEBOREN
27 Mei. Meinouwtje, d. van Ggsbertus van Yagten
eu Simonetta Slot.
TELEORAFISCH WEERBERICHT.
28 Mei.
Medegedeeld door het Koninklijk Neder landsdi
Meteorologisch Instituut te De Bilt.
Oeldig tot den avond van 29 Mei.
In het gebied van de waarneming is de hoogste be
kende stand van den barometer 775 te Horta.
De laagste stand van den barometer 754.8 te Vest-
manoer.
VERWACHTING.
Zwakke tot matigen noordoostelijke tot" nooraweste
lijken wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen re
gen, iets swehtar.
