DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. m
Honderd en zestiende jaargang.
1914
ZATERDAG
80 M E1.
Onderlinge Verzekering
togen
Werkloosheid
iJeze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,
Afzonderlijke nummers 3 Cents,
Prijs der ge wone advertentiën
Per regel 10,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V, Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3,
ALKMAAR, 30 Mei.
Toen verleden winter de verordening op het ge
meentelijk werkloozenfonds door den gemeenteraad
opnieuw werd vastgesteld, hebben wij nog eens weer
de wenschelijkheid betoogd van de oprichting eener
algemeene vereeniging tot bestrijding van werkloos
heid tenbehoeve van degenen, die niet bij een vakver-
eemging zijn aangesloten en tevens de vraag gesteld,
of ons departement van de Maatschappij tot Nut van
't Algemeen hier niet een schoon initiatief ~<ju vinden.
Het departementsbestuur heeft die vraag overgeno
men en bevestigend beantwoord en de ledenvergade
ring, waarin deze zaak ter sprake werd gebracht,
sloot zich daarbij geheel aan. Een commissie van
voorbereiding werd ingesteld, welks onlangs met haar
taak gereed is gekomen, zoodat naar alle waarschijn
lijkheid binnen korten tijd de oprichting van een „Ver
eeniging tot onderlinge verzekering tegen werkloos
heid" door het Nutsdepartement kan worden tegemoet
gezien.
De bezwaren, welke tegen een dergelijke algemeene
vereeniging tot onderlinge verzekering worden inge
bracht zijn voornamelijk de volgende. Op den voor
grond wordt in den regel geplaatst, dat de werklieden,
die niet bij een vak-organisatie zijn aangesloten, die
dus het vereenigingsleven niet kennen, vooral wanneer
er geldelijke belangen op het spel staan, aarzelen de
leiding van vertrouwensmannen, voortgekomen uit
hun eigen rijen, te aanvaarden. Dan wordt aange
voerd, dat de werkloosheid voornamelijk de ongeorga
niseerden zal treffen, zoodat zij onvoordeelige objec
ten voor een verzekering vormen. En eindelijk wordt
gewezen op het groote bezwaar, dat de verzekerden
vreemd tegenover elkaar staan, de toestanden in de
groote verscheidenheid der vakken niet kennen, de
persoonlijke omstandigheden der beoefenaren niet
kunnen beoordeelen, hetgeen een bron van misleiding
kan zijn en met behulp van simulatie tot onrechtmati
ge uitkeeringen kan voeren.
In baar algemeenheid is de stelling, dat zij, die
zich niet bij een vakvereeniging hebben aangesloten,
minderwaardig moeten worden geacht, zeker onjuist.
Evenmin als het per sé de beste en de betrouwbaarste
werklieden zijn, die tot een vak-organisatie behooren,
evenmin zijn alle ongeorganiseerden per sé de slecht
ste en onbetrouwbaarste, al geven we gaarne toe, dat
de vakbeweging voor menigeen opvoedend en ont
wikkelend heeft gewerkt. Allerlei politieke, confessi-
oneele of persoonlijke overwegingen kunnen iemand
ertoe brengen, om zich niet bij een bestaande vakver
eeniging aan te sluiten, terwijl het bovendien zeer wel
mogelijk is, dat een vak-organisatie, waarbij die
iemand zich wel zou willen aansluiten, hier ontbreekt.
Blijkens het eerste rapport der Staatscommissie
over de werklooshe.id, neemt in de overgroote meer
derheid der vakken nog maar een minderheid der be
oefenaars daarvan aan de vakbeweging deel. Wij
zouden niet weten, waarom het in deze gemeente an
ders zou zijn. En waar er dus zoovelen in geval van
werkloosheid uitgesloten zijn van den gemeentelijken
toeslag, daar is er inderdaad alle aanleiding om een
poging te wagen met het doel dezulken in dit opzicht
in dezelfde positie te brengen als de leden van vak-
vereenigingen, welke een afzonderlijke bijdrage hef
fen voor de werkloozenverzekering.
Hoe nu heeft de ingestelde Nutscommissie de voor
naamste bezwaren trachten te ondervangen?
In de eerste plaats door de samenstelling van het
bestuur, welke zij zich aldus heeft gedacht::
A. 3 leden van het departement wier taak het is
toezicht en controle te houden in den ruimsten zin op
alle zaken, de vereeniging betreffende; adviseerend
op te treden en zoonoodig uitspraak te doen als Raad
van Beroep bij voorkomende geschillen. Deze leden
worden benoemd in de leden-vergadering van het de
partement (een van hen moet zitting hebben in het
departementsbestuur). Zij verdeelen onderling de
functies van voorzitter, le secretaris en le penning
meester. Telkenjare treedt een hunner af en is niet
dan na een jaar herkiesbaar.
B. 5 leden, gekozen uit en door de jaarlijksche al
gemeene vergadering der leden van de vereeniging.
Zij worden voor den tijd van één jaar benoemd en zijn
terstond herkiesbaar.
Tot de vereeniging kunnen toetreden begunstigers
en leden. Begunstigers zijn zij, die voor eens of jaar
lijks een bedrag afstaan tot stijving der kas van de
vereeniging, zonder uit dien hoofde aanspraak te
kunnen maken op eenige bestuursfunctie of eenige uit-
keering.
Leden der vereeniging zijn werklieden of daarmede
gelijk te stellen loontrekkende personen, die cenlg
ambacht uitoefenen of in eenig vak werkzaam zijn,
den leeftijd van 18 jaar hebben bereikt, minstens een
half jaar te Alkmaar woonachtig en niet aangeslo
ten zijn bij eenige vakvereeniging, die reeds toegela
ten is tot het gemeentelijk Werkloozenfonds.
Naar den aard van het beroep of den werkkring
der leden, worden deze ingedeeld in groepen, tot een
minimum van 6 personen. Uit hun midden wordt een
groepscommissie gekozen, waarin één lid van de zoo
even genoemde 5 leden van het Vereenigingsbestuur
als voorzitter zitting heeft. De indeeling der bedrijfs-
vakken in groepen is opgedragen aan de vijf leden
van het bestuur. Elke groep heeft een zelfstandige
administratie; een afzonderlijke premicbijdrage, vast
gesteld in verband met de werkloosheids-risico van
de aangesloten vakken (tot een maximum van 10 cents
per week en per lid) en is belast met de controle
zoowel wat betreft het nakomen van de opgelegde
verplichtingen door-, als hij het intreden van werk
loosheid bij een of meer van hare leden.
Elke groepscommissie beslist over de toelating van
personen als leden van hare groep. In geval afwij
zend wordt beschikt, kan de belanghebbende in hoo-
ger beroep komen bij het bestuur van drie leden.
Indien een lid werkloos wordt, moet hij, op den
dag, waarop de werkloosheid intreedt, hiervan met
opgaaf van redenen kennis geven aan een der leden
der groepscommissie, welke bij meerderheid van stem
men beslist (of iemand al of niet voor een uitkeering
in aanmerking komt.) Elk lid dat werkloos is, moet
daarvan doen blijken door 't iederen werkdag plaatsen
zijner handteekening in 'n register, door de groepscom
missie daarvoor aangelegd en beschikbaar gesteld op
daarvoor bepaalde plaats en tijd. Uitbetaling der
uitkeering geschiedt door den penningmeester der
groep, aan wien, zoodra de werkloosheid geëindigd is,
dienzelfden dag daarvan kennis moet worden gege
ven. Het niet komen teekenen van het dagregister
geldt ook als bewijs van het eindigen der werkloos
heid, tenzij om geldige redenen, ter beoordeeling van
de Groepscommissie aan het werklooze lid vrijstelling
hiervan is of kan worden verleend.
Jaarlijks wordt een algemeene ledenvergadering
gehouden. Het volledig bestuur vergadert minstens
éénmaal per drie maanden. Het bestuur van vijf le
den vergadert minstens eenmaal per maand, terwijl
ook de 3 Nutsleden worden geconvoceerd. Elke
groepscommissie houdt minstens eenmaal per week
vergadering.
De oprichtingskosten der vereeniging en de verdere
administratiekosten komen ten laste van het Departe
ment. Wijziging der Statuten kan niet worden aan
gevraagd en tot opheffing der Vereeniging kan niet
wórden overgegaan, tenzij met goedkeuring van
der aanwezige leden van het Departement op een le
denvergadering van het Departement.
In geval van opheffing der Vereeniging bepaalt de
ledenvergadering van het Departement de bestemming
van de bezittingen der Vereeniging.
Het komt ons voor, dat de voorbereidende commis
sie bij de samenstelling van haar ontwerp een geluk
kige hand heeft gehad. Zij heeft zich de vereeniging
op een goede basis gedacht. Het bezwaar, dat de
leden van zulk een algemeene vereeniging elkaar niet
kennen en van de toestanden in eikaars vakken niet op
de hoogte zijn, is ondervangen door de voorgestelde
indeeling in groepen. De ontworpen regeling biedt vol
doende waarborg voor het voorkomen van uitkeeringen
bij werkloosheid, die niet onvrijwillig i3. De gedach
te samenstelling van het bestuur zal er zeker toe me
dewerken om het vertrouwen van werklieden, die in
dit opzicht gauw argwaan mochten koesteren, op te
wekken. Immers is de algemeene leiding opgedragen
aan vakliedep, die ervaring en ontwikkeling genoeg
zullen bezitten om als bestuurders op te treden, 't toe
zicht en de controle op hun daden berust bij perso
nen, die geacht mogen worden daarvoor berekend te
zijn, die aanspraak moeten kunnen maken op vertrou
wen, en .die als het ware een zedelijken steun voor
de vereeniging vormen.
Nu vreezen wij echter dat de band tusschen het
Nutsdepartement en de vereeniging al te stevig is, al
te hecht bindt, op den duur zal gaan knellen. Of een
dergelijke innige .verbinding voor het departement ge-
wenscht is, moge hier onbesproken blijven. Voor de
verzekeringsvereeniging lijkt zij ons evenwel bepaald
ongewenscht. De steun, die zij ontvangt, moet enkel
dienen om haar op te richten, haar in de moeielijkste
periode staande te houden. Maar wanneer zij stevig
blijkt te staan en deze steun langzamerhand overbo
dig gaat worden, dan moet hij ook geleidelijk kunnen
worden opgeruimd.
Het is ongetwijfeld goed, dat het Nutsdepartement
bij de oprichting de leiding neemt en dat de eerste der
drie genoemde bestuursleden door het departement
worden aangewezen. Maar op den duur lijkt het ons
beter, dat dlie leden door, zij het dan ook niet uit de
verzekerden worden gekozen. Wil men den band met
het Nut niet geheel verbreken, dan zou bijv. de bepa
ling kunnen worden gemaakt, dat een der nutsleden
zitting in het bestuur moet hebben. Maar overigens
moet men o. i. de gelegenheid openstellen, dat de le
den vrijheid krijgen in de keuze hunner bestuursleden.
Het komt ons voor, dat een dergelijke regeling een
opvoedend karakter draagt, vooral in deze materie en
bij deze personen. En wanneer de statuten met een
dusdanige regeling in strijd zijn, dan weet men wel
hoeveel moeite het kost, daarin wijziging te brengen.
Daarom lijkt het ons beter van den beginne af aan
den band tusschen het departement en de vereeniging
losser te knoopen, zoo los, dat zij nimmer zal kunnen
knellen en nimmer een beletsel voor den groei der ver
eeniging zal kuunen worden.
Juist dezer dagen is er in Zwitserland een nieuwen
vorm van verzekering tegen werkloosheid op het ta
pijt gekomen. De stad Zürich heeft n.l. naast het
verleenen van een bijslag aan uitkeeringen, een ande
ren maatregel aangenomen, n.l. de instelling van een
gemeentelijk verzekeringsfonds, waarin door de ver
zekerden een wekelijksche premie wordt gestort, wel
ke 7,5 ets. bedraagt voor een dagloon van ƒ1, 12,5
cta. voor een van 2 en 17,5 ets. voor een van 3.
Wanneer ze zes maanden hebben betaald, genieten de
verzekerden zonder gezin bij werkloosheid 1 op een
dagloon van hoogstens 2, 1.10 op een van 2
3, 1.20 op een van meer dan 3, terwijl voor het
gezin deze uitkeeringen worden verhoogd met 30 ets.
Een groot voordeel van deze regeiing is, dat wie bij
de gemeente verzekerd is, geen gevaar loopt, dat hij
in geval van werkloosheid geen uitkeering krijgt, om
dat de financiën uitgeput zijn geraakt, gelijk bij vak
verenigingen kan geschieden. In dit opzicht kan de
ze regeling het vakvereenigingswezen dus belemmeren.
Een algemeene vereeniging, zooals het Nutsvoorstel
beoogt, laat echter het vakvereenigingsstelsel als zoo
danig onaangetast. En een dergelijke vereeniging
verdient o. i. ook hierom de voorkeur boven een zui
ver gemeentelijke instelling, omdat er voor dit onder
werp veel belangstelling moet worden gewekt en veel
aansporing moet geschieden, hetgeen in ons land tot
nu toe zeker het best aan het particulier initiatief is
toevertrouwd.
Wij hopen dan ook dat de vereeniging tot stand zal
komen en dat de proef gunstig zal uitvallen en dus de
geldelijke gevolgen van de werkloosheid ook onder de
niet-georganiseerden hier ter stede zullen verminderen.
BINNENLAND.
Pluister en J. Mijts, die af moesten treden en niet her
kiesbaar waren, werden tot bestuursleden benoemd de
heeren D. Kriller en M. H. Woutman. Tot plaatsver
vangend lid naar de centrale te Schagen werd be
noemd de heer P. Schaap. De heer A. Wonder is
afgevaardigde. Naar aanleiding van een verzoek van
het bestuur hadden zich 11 nieuwe leden aangemeld.
UIT OUDKARSPEL.
In de vergadering van het Bestuur en Hoofdinge
landen van den Polder Oeestmer-Ambacht (Oosterdijk
en Molengeersen) is aan den machinist, de heer C.
Voerman, op zijn verzoek eervol ontslag verleend en
toegekend een pensioen van 300 per jaarz in diens
plaats met algemeene stemmen benoemd ae heer C.
ten Bruggekate van Zuid-Scharwoude, op eene jaar
wedde van 700 met vrije woning, tuin, brandstof,
gaslicht en personeele belasting.
Tot bode werd benoemd de opzichter H. Tauber te
Oudkarspel. De reparatie der schoorsteen van het
watergemaal te Zuid-Scharwoude, gegund aan den
TWEEDE KAMER.
De algemeene beschouwingen over de Boot wer
ker 8 wet werden gisteren voortgezet.
De heer Roodenburg (V.-D.) hoopte, dat de
uitgesproken beginselen van den minister meer be
doeld zijn als voor dit ontwerp dan voor de sociale
wetgeving in het algemeen.
De heer De Savornin Lohman (C.-H.)
hoopte, dat de amendementen, die feitelijk amende-
menten-Talma zijn, in de wet zullen worden opgeno
men, maar spr. zal ook zonder dat voor de wet stem
men.
De Kamer stelde de eindstemming over het ontwerp-
inkomstenbelasting en het ontwerp betreffende de ra
den van beroep voor de directe belastingen vast op
Woensdag a.s.
De heer Van Nispen tot Sevenaer
K.) vroeg naar het principieele verschil tusschen
ontwerp-Talma en het ontwerp-Treub.
De heer Schaper (S. D. A. P.) spoorde den mi
nister aan ten minste de amendementen betreffende
den arbeidsduur over te nemen en bestreed overigens
op persoonlijke wijze verschillende sprekers, waarbij
hij herhaaldelijk tot de orde werd geroepen.
Daarna dupliceerde de minister van land
bouw, nijverheid en handel, de heer Treub. Spr. ont
kende, dat hij werkgevers zou hebben gehoord. Zij
kwamen vrijwillig tot hem en hij ontving ze* zooals hij
ook de arbeiders zou hebben ontvangen, wanneer de
zen waren gekomen.
De minister verzekerde, bereid te zijn tot gemeen
overleg met de Kamer, maar niet ten koste zijner be
ginselen. Het algemeen debat is gesloten.
Woensdag 11 uur voortzetting.
VRIJE ZATERDAGMIDDAG.
Het departement van koloniën begon reeds heden
den vrijen Zaterdag-namiddag in te voeren.
Het plan bestaat, die vrije uren ook in te voeren
voor het ambtenaarspersoneel werkzaam bij de Alge
meene Rekenkamer. De gewone werktijd, die thans
aanvangt ten 9 uur v.m. en eindigt ten 4 uur zou dan
tot half vijf verlengd worden.
KATWIJK.
Het besluit der commissie van accoord in zake de
candidaatstelling te Katwijk heeft vooral onder de
Katholieken in dat district groote teleurstelling ge
wekt. In verband daarmede heeft het bestuur der
Centrale R.-K. Kiesvereeniging aan de aangesloten
kiesvereenigingen geadviseerd, nogmaals te vergade
ren en, zoo er mochten zijn, die zich niet bij de uit
spraak van het besluit kunnen neerleggen, daarover
andermaal besprekingen te openen.
Aan het districtsbestuur der Chr. Historische ver-
eenigingen heeft dr. De Visser bericht gezonden, dat
hij de candidatuur thans aanvaardt.
Gemengd nieuws.
UIT DE RIJP.
Voordracht hoofd der school te de Rijp.
G. E. J. H. Delvaux, hoofd der school te Ouder-
Amstel. J. Dierdorp, hoofd der school te Heerhugo-
waard. T. P. van Houwelingen, onderwijzer te
's-Gravenhage.
UIT KOEDIJK.
Als eenig candidaat voor lid van den Raad is ge
steld de heer G. Slotemaker, zoodat deze bij enkele
candidaatstelling gekozen is.
UIT OUDE-NIEDORP.
Donderdagavond vergaderde de Protestantsche
kiesvereeniging in het lokaal van den heer A. Mijts.
De rekening werd goedgekeurd met een voordeelig
saldo groot 38.90. Ontvangen was 49.83, uitge
geven 10.93. In de plaats van de heeren Jb.
heer H. Westerman te Blaricum voor ƒ620,
UIT WIERINGERWAARD.
Vrijdagmiddag vergaderde de 'Raad in voltallige
zitting, één vacature.
De voorzitter deelde mee, dat opnieuw van mej.
van Wijk, onderwijzeres, een verzoek is ingekomen om
verlenging van haar ziekenverlof. Bereids is aan mej.
van Wijk dit verlof toegestaan met de mededéeling
dat na 15 Juni de jaarwedde tot op de helft zal wor
den verminderd. Mej. de Vries is opnieuw als tijde
lijk aangewezen.
Ook werd medegedeeld dat B. en W. een onderzoek
hebben ingesteld naar den toestand in het armhuis en
gemeend hebben een oplossing te hebben gevonden
door het doen aanschaffen op de bovenkamer van 2
ledikanten voor eventueele ziektegevallen. Verder was
door B. en W. besloten de verkiezing voor een lid van
den Raad te bepalen op 5 Juni, de stemming op 17
en een eventueele herstemming op 26 Juni.
Gedeeltelijke ontheffing van den Hoofdelijken Om
slag zal worden verleend aan de heeren J. Delver, W.
Kaan Dz. en Mej. Wed. Jb. Laan, allen wegens ver
trek.
Het kohier op de Hondenbelasting werd voorge
lezen en vastgesteld tot een bedrag van 235.50. De
heffing is verdeeld over 5 klassen.
Als afgevaardigde naar de vergadering spoortram-
weg WieringenSchagen werd de heer A. D. Sleu
tel gekozen, aan wien vrij mandaat werd gegeven.
Goedgevonden werd dat de bijdrage voor de pension-
neering van gemeente-ambtenaren zal worden betaald
uit de post onvoorziene uitgaven.
Bij de rondvraag zei de heer Sijbrands reeds in de
2 laatste vergaderingen ter sprake te hebben gebracht
verbetering in het armhuis te brengen, terwijl nu uit
de notulen blijkt dat een verandering reeds door B.
en W. is geschied. De heer Sijbrands had verwacht
dat B. en W. eerst met een voorstel hadden gekomen,
opdat de Raad dan zou kunnen besluiten.
De voorzitter zei dat B. en W. gemeend hebben op
deze manier te voldoen aan het verzoek en vroeg of
de heer Sijbrands deze verandering kan goedkeuren.
De heer Sijbrands vond deze verbetering vermoede
lijk niet afdoende, het is gebleken dat bij een onlangs
plaats gehad hebbend ziektegeval niet alleen de man
nen doch ook de vrouwen niet konden slapen en wan
neer een zieke naar boven moet kan de verpleging
niet goed zijn.
De heer A. Visser vond de verandering voorloopig
wel goed en wilde ook met 't oog op den toestand der
kas een jaar afwachten.
Door den Wethouder Waiboer werd nog medege
deeld dat B. en W den gemeente-opzichter hebben
meegenomen op onderzoek en dat zij ten slotte tot de
conclusie zijn gekomen dat deze wijze van verbeteren
de minste kosten zou meebrengen. Na nog heel wat
discussie vond de heer Sijbrands, gezien dat de Raad
toch dien kant uit wil, goed om het zoo eerst eens een
jaar aan te zien.
De heer A. D. Sleutel wilde nog even spreken over
de tram in verband met de onlangs voorgekomen on
gevallen en vroeg of er nog voorschriften zijn omtrent
liet rijden over den Overweg. Spreker meende, dat
deze waarschijnlijk niet altijd worden nageleefd.
De voorzitter zei een onderzoek toe. Hierna slui
ting-
In eene gehouden vergadering der Vrijzinnige
Kiesvereeniging op Vrijdagavond is na 5 stemmingen
de heer H. Limpers candidaat gesteld voor lid van
den gemeenteraad.
UIT SCHERMERHORN.
Gisteren vergaderde onze Raad; afwezig was de
heer K. Honig, terwijl door vertrek van den heer Hel
der één vacature bestaat.
Medegedeeld werd, dat o.m. was ingekomen van
den heer J. Kuilman te Alkmaar een verzoek voor af
schrijving Hoofd. Omslag van af 1 April en van H.
Duin een bezwaarschrift tegen zijn aanslag, welke
werd gesteld in handen van de daarvoor bestemde
commissie.
B. en W. stelden voor afwijzend te beschikken op
een verzoek van den heer J. Klerk, die eene vergoeding
vraagt voor een op zijn grond zich bevindende pomp
voor waterafvoer, terwijl zij voorstellen op andere
wijze die waterafvoer te regelen. Wordt met algemee
ne stemmen goedgevonden.
Tot hooisteker werd met algemeene stemmen be
noemd de heer P. Modder.
B. en W. vragen van den Raad machtiging plannen
te ontwerpen:
lo. om het oude raadhuis voorloopig niet te verhu
ren en in te richten voor bergplaats en arrestanten-
lokaal;
