DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 150. Honderd en zestiende Jaargang. 1914 ZATERDAG 27 JUNI. Kamerpraet. Dit nummer boHüutt nil 4 bladeu. Zijdie xloh met 1 Juli op dit blad abonneeren out vangen de tot dleu datuui verHcbUuende nummer* lranco en Krntle. De Directie. ALKMAAR, 27 Juni. De Kamer is op recès. De Kamer is uiteengegaan. Beide zinnetjes heeft men gisteren in de verschillende dagbladen kunnen lezen. Ofschoon het tweede zeer goed Nederlandse!) en volkomen begrijpelijk is, werd in de pers over het geheel de voorkeur aan het eerste gegeven. Eenigs- zins ligt dit voor de hand. Onze volksvertegenwoor diging is nu juist niet een kweekplaats voor zuiver Nederlandsch en het is dus geen wonder, dat de dagbladschrijvers, die dagelijks naar al de vreemde woorden uoeten luisteren, onwillekeurig allerlei uit- heemsche termen overnemen en zich niet bedienen van de Nederlandsche uitdrukkingen, die minstens even goed zijn. 1 en Nederlandsch taalkenner heeft, jaren, gele den, eens de taal van onze volksvertegenwoordiging aardig aldus gegeeseld: In de Tweede Kamer vindt men liberalen en con servatieven, ultra-montanen en anti-revolutionnairen, soms sociaal-democraten (de lezer merkt aan het woordje soms dat dit staaltje reeds eenige jaren oud is), ook radicalen. Men houdt er debatten of discus- siën over allerlei ontwerpen van wet, door een memo rie van toelichting smakelijk gemaakt, nadat bij een sectie-onderzoek het voor en tegen is gewogen en de rapporteur het advies heeft uitgebracht. Bij het de bat laat de oppositie zich zelden onbetuigd, zij neemt in den regel positie om haar ideaal, kan 't zijn, verwezenlijkt te zien. Vooral de millioenen-speech trekt all: i aandacht, verder is men naijverig op het recht van amendement en initiatief. Is er .inbreuk gemaakt op het budgetrecht, dan mag men achter de groene tafel het ergste vreezen, want een constitutio neel minister is verplicht zich aan de begrooting te houden. De nieuwe bqgrooting wordt dan afge stemd en het kabinet neemt zijn demissie." Sommige der hier gelaakte uitdrukkingen zijn ver ouderd, maar er zijn ook tal van andere bijgekomen, woorden, die met de nieuwe begrippen, welke zij aan duiden, onze grenzen hebben overschreder. Bij andere volkeren wordt dan leentje-buur ge speeld veelal wordt daardoor nöch de zede verbe terd, nóch de taal verrijkt! Het woord „parlement" is natuurlijk reeds van vreemden bodem. Oudtijds werden hiermede aange duid de hoogste gerechtshoven der afzonderlijke Fransche landschappen welke het belangrijke recht hadden, dat eerst wanneer zij de koninklijke verorde ningen op een lijst plaatsten, deze rechtskracht kre gen. Alleen wanneer de koning een z. g. n. lit de justice hield, d. w. z. een zitting van het gerechtshof bijwoonde, was het parlement niet gerechtigd, het plaatsen van de verordeningen op de lijst te weigeren. Later echter werden de parlementen de gehoorzame dienaren van het absolutisme en daarom sprak men ten tijde van de revolutie van Constituantes en Le- gislatieven (assemblée's) en niet van parlementen. De beteekenis van rechtbank vindt men overigens nog terug in het lange parlement onder Cromwell, dat Karei I van Engeland ter dood veroordeelde, Eerst in de negentiende eeuw heeft men de uitdruk king toegepast op volksvertegenwoordigingen, op ha re vergaderingen. Dezer dagen lazen we bij toeval het volgende Duit- sche rijmpje: Von parler, parlare stammt: parlament Schwatzkasten man's drum verteutschen könnt. De humor is een beetje grof heel wat fijner is de uitdrukking van dr. Kuyper, die indertijd het par lement een „spreekkamer" noemde. Gesproken wordt er in de Kamer 1 Het woordelijke verslag van de handelingen der Tweede Kamer gedurende de zitting 19131914 be slaat 2600 van de bekende groote bladzijden! De eenvoudige burger komt onwillekeurig tot de verzuchting, dat er met minder woorden meer tot stand had kunnen komen. Wij willen heden echter geen critiek oefenen, alleen maar een beetje praten over Kamergebruiken en Ka mer-woorden. Zooals bekend is, heet de leider der Kamer presi dent of voorzitter naar het Fransch, niet „spreker" (speaker) naar het Engelsch. Officieel wordt hij alleen aangesproken. De leden richten zich in hun redevoeringen tot hem, niet tot de volksvertegenwoordiging. Carl Philip Moritz zeide hiervan in het laatst der achttiende eeuw reeds: „Daar alle redevoeringen tot den spreker gericht zijn, beginnen ze steeds met „Sir" (mijnheer). Dit Sir dient ook dikwijls om van het een op het ander te komen en is een goed hulpmiddel, zoodra iemands ge heugen hem in den steek laat. Immers, wanneer hij het woord Sir zegt en dan een oogenblik wacht heeft hij gelegenheid, zich nog gauw even te beden ken." Wij noemen de afgevaardigden leden der Eerste of Tweede Kamer der Staten-Generaal, zooals ze in 1 ngeland membres of parliament heeten Wanneer de leden aan de debatten (debat was oor spronkelijk de behandeling eener zaak voor de recht bank) deelnemen, dan hebben zij het altijd over den „gcachteri' vorigen spreker. Dat is ook een vorm ér worden soms dingen gezegd, die met achting al heel weinig te maken hebben. En sprak de geestige minister 1 feeinskerk niet eens van iets, dat bestond „in de geachte verbeelding van den afgevaardigde"? Een wetsontwerp wordt ingediend, d. i. voorgelegd. De Engelschman spreekt terecht van „to introduce h bill." In Engeland toch wordt een wetsontwerp in derdaad voor den voorzitter op de tafel gelegd, wel ke een belangrijk meubelstuk in het Lagerhuis isï zij is in het midden geplaatst, ministers en leiders der oppositie zitten er aan en den scepter, het zinnebeeld van de macht des voorzitters ligt er op Ook het woord „budget" dat buidel beteekent, voor begrooting hebben wij aan Engeland te denker). Daarentegen is de onderscheiding „rechts" en „links" van Franschen oorsprong. In de Parijsche nationale vergadering werden de uitdrukkingen cöté de droit en de gauche voor het eerst gebezigd en in de natio nale vergadering van 1789 waren ze reeds algemeen n gebruik. Oorspronkelijk was de linkerzijde de partij, welke zich verzette tegen de regeering. In ver schillende landen wordt thans onder de linkerzijde verstaan de democratie en onder rechterzijde het conservatisme. Bij ons is het, gelijk men weet an ders, wordt links en rechts van elkaar gescheiden door een geloofslijn. „Troonrede" speech from the throne is na tuurlijk van Engeland afkomstig. In verband met de omstandigheid, dat de eerste redevoering van een nieuw zittingsjaar de laatste jaren ook dikwijls door den minister-president werd uitgesproken is in ons land het woord „openings"-rede meer in zwang ge komen. Wij mogen het hierbij heden laten. Later zal zich nog wel eens weer een ongezochte gelegenheid voor doen, om over dit onderwerp iets te zeggen. BINNENLAND. DE „NOORD-BRABANT." Aan boord van Hr. Ms. Noord-Bbrabant heeft vermoedelijk in zee een ontploffing plaats gehad in een der kolenruimten, waardoor niet levensgevaarlijk verwond werden de officier-machinist B. Verheij en de korporaal-stoker E. Timmer. Eerstgenoemde is in het hospitaal te Algiers opgenomen. De speciale photo-redacteur van Het Leven, die met de Noord-Brabant op weg njar Durazzo is, seinde gistermorgen uit Algiers aan zijn blad: „Wij zijn gistermiddag hier aangekomen om kolen in te nemen en vertrekken hedenochtend. De groote kajuit wordt onder persoonlijke leiding van romman- dant Oudemans tot rouwkamer voor het stoffelijk oversciiot van overste Thomson ingericht. Vermoede lijk blijven wij slechts twee drie dagen ie Durazzo, waarna wij rechtstreeks naar Holland terugstoomen en in IJmuiden binnenvallen. Nederlandsche offi cieren zullen te Durazzo het lijk van hun kameraad aan boord brengen, terwijl onze regeering bij aan komst van de „Noord-Brabant" te Amsterdam offi cieel vertegenwoordigd zijn zal." GENERAAL DE VEER. Gistermiddag is, zoo meldt de Bred. Ct., generaal De Veer weer naar Albanië vertrokken. JAPAN SCHE GEZANT. Shide Hara, thans gezantschapsraad te Londen, is benoemd tot japansch gezant te 's-Gravenhage. VERKIEZING PARTIJBESTUUR S. D. A. P. Naar „Het Volk" meldt, zijn tot leden van het da gelijkse!) bestuur der S. D. A. P. gekozen de heeren Van der Goes en Kleerekoper; terwijl herstemming moet plaats hebben tusschen mej. H. Ankersmit en den heer Jos. Loopuit. De verkiezing van een lid voor het overige gedeelte van het partijbestuur had een herstemming tusschen de heeren Albarda en Spiekman tot resultaat. Gemengd nieuws. DE AANVALLERS VAN LUITENANT VAN KREGTEN. Men seint uit Batavia aan het Hbld.: Een patrouille stootte toevallig in Boven-Ooenga op de verblijfplaats der aanranders van luitenant Van Kregten. Drie vijanden zijn neergelegd. Bij den troepencommandant van Lam No hebben zich drie aanranders gemeld. De rest der bende lokte twee brigades marechaus- sée in een hinderlaag. Gesneuveld zijn een Amboi- neesch sergeant en een fuselier; levensgevaarlijk ge wond werden twee, licht gewond vijf minderen. EEN TERECHTSTELLING. Men schrijft aan de Java Bode uit Amboina: Op den 12en Mei j.l. des morgens 6 uur zou al hier een Chineesche dwangarbeider worden opge hangen en genoot de bevolking reeds dagen te voren in het vooruitzicht van de prachtvoorstelling, die haar op dien dag wachtte. Bedienden vroegen verlof om dat schoons te mo gen bijwonen, koelies bleven van hun werk weg, moe ders vergaten hunne kinderen of namen deze mede als ze reeds groot genoeg waren om te kunnen loo- pen, enz. enz. Voor halfzes 's morgens stonden dan ook reeds ruim een 150 menschen bij de gevan genis, (die blijkbaar allen pret voor tien hadden, want het was me een gelach en een vroolijkheid van je welste), terwijl hun aantal nog maar steeds aan groeide. Ja, toen kon de Amboinees wèl vroeg op staan. Daar klonk echter tegen half zes het regelmatig gedreun van een detachement militairen dat in aan tocht was. Wat zou er nu gebeuren? Zou er misschien een opstootje te wachten zijn on der de dwangarbeiders in de gevangenis of zou de ter dood veroordeelde, die reeds meerdere moorden op zijn geweten had, zoo gevaarlijk zijn? Het detachement hield vlak voor de gevangenis halt: de officier-commandant gaf eenige korte beve len en onmiddellijk daarop sloten drie groepen de drie toegangswegen tot de gevangenis af, werd een kring van dubbelposten opgesteld tusschen de wegen en begaf een groep zich naar de binnenplaats van de gevangenis. Onder groote verontwaardiging en tot groote te leurstelling van de bevolking werd daarna de kring van wachten en posten vergroot en een ieder uit de nabijheid van de gevangenis verwijderd die daar niets te maken had, terwijl ook het klimmen in de omringende boomen door de posten belet werd, Even vóór zes uur werd het vonnis voorgelezen en klokslag zes uur werd de veroordeelde opgehangen. De man zelf was heel kalm en dacht er geen oogen blik over om zich te verzetten, integendeel, het leek wel of hij naar het einde verlangde. Ik geloof zelfs dat de ambtenaren die de terechtstelling moesten bijwonen zich dezer veel meer aantrokken dan de veroordeelde zelf. Te 6.20 uur was alles afgeloopen en te 6.30 uur marcheerden de troepen af, terwijl de bevolking nog moeite deed of zij het lijk, dat inmiddels naar het vlak naast de gevangenis gelegen militair hospitaal was vervoerd, niet te zien kon krijgen. Ongeveer een kwartier later ontstond nog een groo te kijfpartij tusschen eene pasaangekomen Amboinee- sche vrouw en een der politieagenten, omdat deze haar verteld had, dat het ophangen om zeven uur zou plaats hebben. Dat vond ze een gemeene streek van hem, want nu was zij voor niets zoo vroeg opgestaan en had zij zich voor niets zoo mooi gemaakt. EEREDOCTORATEN GRONINGER UNIVERSITEIT. Naar de N. R. Crt. verneemt zullen er, behalve de reeds vennplde eeredoctoraten nog tientallen andere worden uitgereikt. Op de complete lijst staan niet minder dan 63 namen. Daaronder komen voor die van: H. M. de Koningin, rechten; Z. K. H. de Prins, medicijnen, vanwege zijn ver diensten voor het Roode KruisMr. C C. Geertsema, commissaris der Koningin in Groningen; Van Dijke, gezant der Vereen. Staten in Den Haag, vertegen woordiger van een Amerikaansche Academie bij de Groninger feesten. Mendes da Costa, de bekende beeldhouwer te Amsterdam, wien het eeredootoraat in plant- en dierkunde zal worden uigereikt. Albert Verweij, letterkundige te Noordwijk, Ned. letteren. D. R. Mansholt, schrijver van de meteorologische be richten in de Prov. Gron. Courant. Onder de gedoctoreerden zijn tal van buitenlanders. DE BURGEMEESTERLIJKE CENSUUR. Donderdagavond zou de N.V. Het Tooneel, dir. Wil lem Royaards, op de kermis te Venlo „De Violiers", trag.-comedie in 4 bedr., van W. Schürman, vertoonen. De uitvoering is evenwel door den burgemeester ver boden, omdat Israëlieten den inhoud voor hen aan- stootelijk vonden, en den burgemeester hadden ver zocht dit stuk niet te laten geven. NIEUW HOTEL OP DEN DAM. De stichting van een nieuw hotel op den Dam is thans verzekerd. De combinatie welke zich met het bijeenb engen van het benoodigde kapitaal belastte, is daarin thans geslaagd. Als directeur zal optre den de heer H. A. Fuhr, directeur van verschillende badhotels te Scheveningen. Het is de bedoeling te stichten een hotel-café-restaurant, ingericht volgens de laatste eischen des tijds, doch met matige prijzen. De stichters hebben n.l. de overtuiging, dat aan een dergelijk hotel in de hoofdstad groote behoefte be staat. De architect Kromhout is thans zoover gevorderd, dat binnen twee maanden de aanbesteding kan plaats hebben. EEN ARRESTATIE. Eenigen tijd geleden werd de Anglo-Dutch Trading Company te Amsterdam in staat van faillissement verklaard, nadat de toenmalige directeur door de commissarissen ontslagen was. Gisteren werd, meldt het Hbld., bij den vroegeren directeur door de justitie een inval gedaan, waarbij deze werd aangehouden. Uit het onderzoek van de justitie zal moeten blijken, in hoeverre frauduleuze handelingen in de boeken plaats gehad hebben. SCHORSING VAN EEN RAADSBESLUIT. Bij Kon. besluit is geschorst tot 1 December 1914 het besluit van den Raad der gemeente Aarlander- veen d.d. 12 Mei, strekkende tot het verbieden des Zondags voetbalwstrijden of voetbalspelen te houden, waartoe aan het publiek met of zonder betaling toe gang wordt verleend. Overwogen is hierbij, dat het wenschelijk is om, hangende het onderzoek naar de wettigheid van het Raadsbesluit, het in werking treden daarvan te voor komen. MOORDAANSLAG. De gehuwde vrouw v. d. B. te Arnhem stond reeds geruimen tijd in intieme verstandhouding tot zekeren G. aldaar, die eveneens gehuwd is. De vorige week was het echter tot oneenigheid gekomen, zoo zelfs, dat de politie tusschenbeide moest komen. Donderdagmiddag omstreeks 4 uur ontstond er ru zie tusschen hen, hij pakte haar bij de keel, doch liet haar los toen zij begon te schreeuwen. Twee uren later kwam hij terug, gewapend met een revolver. De vrouw barricadeerde de deur, waarop G., na eerst 'n schot op het huis gelost te hebben, door een raam naar binnen klom. Op het achterplaatsje, waar de vrouw naar toe vluchtte, ontstond toen een worste ling. Vrouw v. d. B. slaagde er in G. de revolver uit de hand te slaan, toen hij wilde schieten, zoodat zij alleen een schampschot kreeg aan het hoofd. Buren snelden toe, waarop G. vluchtte. Later keerde hij weer naar de woning van vrouw v. d. B. terug, waar op de politie hem arresteerde. Hij is naar het Huis van Bewaring te Arnhem overgebracht. UITBETALING VERZEKERINGSSOM. Het Gerechtshof te 's-Gravenhage deed uitspraak inzake de vordening eener weduwe, die van het Rot terdamsch Nieuwsblad uitbetaling van 1000 eischte omdat haar man, die door dit nieuwsblad tegen onge vallen verzekerd was, tengevolge van een ongeluk den dood had gevonden. De rechtbank van Rotterdam had die vordering ontzegd op grond, dat het ongeval als oorzaak van het overlijden niet voldoende was be wezen, maar het Hof was van tegenovergesteld gevoe len en vernietigde het vonnis, appellante in het gelijk stellend. DE INDISCHE BANNELINGEN De heer Douwes Dekker heeft zich te Genève met terwoon gevestigd. De heer Soewardi gaat waarschijnlijk over enkele maanden eveneens naar Genève. De inlandsche arts Tjipto is ziek. Hij wordt ver pleegd in een particuliere ziekeninrichting. Hij lijdt aan verlamming, maar volgens zijn geneesheer is er voorloopig geen gevaar bij. TRAMONGELUK. De passagierstram der Rotterd. Tramwegmaatsch- die ongeveer half zes, gisteravond uit Oud-Beierland was vertrokken, is, meldt de N. R. Crt, nabij Nieuw- Beierland ontspoord. De 18-jarige stoker Schipper kreeg zeer ernstige brandwonden en is spoedig over leden. De machinist Willems kreeg niet ernstige brandwonden aan de beenen. Het ongeluk schijnt te moeten worden toegeschreven aan den toestand van den grindweg, er werd niet hard gereden. DE STAKING TE ZAANDAM. De Bond van Werkgevers in het Houtbedrijf te Zaandam heeft aan de Christelijke arbeidersorganisa tie „Recht en Plicht" en de R.-K. organisatie „St. Jo seph" een brief verzonden die een niet gunstig ant woord inhoudt op het door deze organisaties voorge stelde concept-contract waarop zij den arbeid wensch- ten te hervatten. Daar de brief echter verdere onderhandelingen nog niet uitsluit, zal er eerstdaags in de ledenvergadering der beide genoemde organisaties worden besloten, wat den Bond van Werkgevers op dien te antwoor den. NED. JURISTENVEREENIGING. In de gisteren te Urecht gehouden vergadering van de Nederlandsche Juristenvereeniging werd behan deld de vraag: Behooren ten aanzien van de gehou denheid tot nakoming van een verbintenis bijzondere regelen te gelden met betrekking tot werkstaking, en zoo ja, welke? Praeadviseurs waren mr. L. E. Visser, vice-presi dent van de arrondissements-rechtbank te Rotterdam, en mr. C. P. Zaayer, voorzitter van den krijgsraad te 's-Gravenhage. Na toelichting der praeadviezen en de daarop vol gende discussie kwamen in stemming de volgende vraagpunten Behoort ten aanzien der werkstaking aan het vrije oordeel van den rechter te zijn overgelaten: a. of zij in verbintenissen door den werkgever met derden aangegaan, een beroep op overmacht recht vaardigt b. of zij in het arbeidscontract zelf een dringende reden tot dadelijk ontslag van den stakenden arbei der oplevert? Punt a werd door een kleine minderheid ontken nend en door de overgroote meerderheid bevestigend beantwoord. Punt b. werd eveneens door een kleine meerderheid, een tiental leden, ontkennend en door de overgroote meerderheid bevestigend beantwoord. PRINSES JULIANA EN HAAR WITTE MUIZEN. Men meldt uit Apeldoorn aan de „Maasbode": 't Is van algemeene bekendheid, dat de Prinses veel van dieren houdt. In het voorjaar ontving zij een viertal witte muisjes ten geschenke, waarmede zij zich geruimen tijd vermaakte, kijkende naar de evolutiën en de duikelingen, die deze vlugge diertjes in hun ver blijf maakten. Doch het viertal vermenigvuldigde zich in korten tijd naar der muizen aard reus achtig, zoodat het ledental dezer familie thans onge veer 80 beliep, zoodat tot een finale opruiming beslo ten werd. II. K. H Prinses Juliana deelde deze week persoon lijk'aan de liefhebbers van het paleispersoneel een viertal dezer knaagdiertjes in een net kooitje uit. Een ware verrassing voor de kinderen van het personeel. VAN EEN KIKKER, DIE EEN VOGEL VING. 't Gebeurde dezer dagen, in den polder te Nieuw koop, dat een gewone musch eens even wilde uitrus ten en neerstreek aan een slootkant. Een groote kik ker, zoo'n echte groene worker, die zich in de nabij heid bevond, scheen op de visite niet gesteld en hap! het pootje van den vogel in zijn kikkermuil. Een wor steling volgde. De kikker trok den vogel in di sloot en daar ging de zaak: musch onder, kikker bt n, kik ker onder, musch boven, totdat ze beiden aan den overkant van de sloot arriveerden. Toen ontsnapte de vogel, en de kikker zat met een leuk gezicht, schijn baar te peinzen over de ontmoeting met den vogel, die nu gevlogen was. (Centrum.) DE MAN EN DE KRANT. In het Russische stadje Kostrow werd, zoo vertelt het Hbl. den dag na Paschen, de arbeider Pawel Bass door de gendarmerie gearresteerd en in de gevangenis afgeleverd. Op de vraag naar de reden van deze ar restatie werd meegedeeld, dat Bass, bij een huiszoe king, in het bezit was bevonden van een groot aantal exemplaren eener verboden krant. Dat was reden ge noeg om den man te arresteeren. Hij had verboden bladen in zijn huis, dus was hij socialist of anarchist, in ieder geval revolutionair, en dan hoorde hij in de gevangenis thuis, niet op straat. Nadat de man, zonder eenig verhoor of eenig von nis ongeveer twee maanden was vastgehouden, werd hij eindelijk voor den rechter gebracht en na een zeer summier verhoor werd hem een protocol ter onder- teekening voorgelegd. Het bleek nu echter, dat de man analphabeet is, niet lezen of schrijven kan. Verbaasd vroeg de rechter. „Maar man, je hebt toch de „Arbeiterzeitung" gele zen, een verboden krant, en daarom ben je gearres teerd." „Ik heb ze heelemaal niet gelezen; ik heb ze alleen maar gebruikt om mijn muren te behangendie waren zoo vuil." Het bleek nu, dat een buurman den arbeider had gedenonceerd, omdat hij een aantal oude kranten had gekocht, waaronder ook exemplaren van de verboden „Arbeiterzeitung". Toen hij tot den gendarme, die huiszoeking kwam doen, zeide, dat die bladen dien den, om den muur mee te beplakken, had de dienaar der wet hem toegevoegd: „Houd je bek! Wie de verboden bladen in huis heeft, gaat in den bak!" En de Russische werkman kon slechts antwoorden „Nitsjewo!" AARDBEVING. Zooals we in een deel van ons nummer van giste ren nog konden melden, heeft een hevige aardbeving ALKMAARSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1914 | | pagina 1