DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd en zestiende daargpag.
i9M«
VBÏJDAG
SI JÜLL
IfOo 179.
Jeze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
r>estdagen uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
.nor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk f1t—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Ornote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V, Boek- en Handelsdrukkerij
v/ho HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
FEUILLETON.
Do Fransche Hoeve.
Telefoonnummer 3,
BINNENLAND.
Gemengd nieuws,
DH TRAMSTAKING TE DEN HAAG.
In een gecombineerde vergadering der hoofdbestu
ren van de arbeidera-organisaties is de steunregeling
besproken. Besloten werd, hun, die nog niet zijn in
dienst genomen, Zaterdag de gewone uitkeering te ge
ven, n.l. 10 voor gehuwden en kostwinners en 6
voor ongehuwden. Gistermorgen hebben de uitgeslo
tenen een extra-uitkeering ontvangen van 1 en 25
cent voor elk kind.
Er zijn nu ongeveer 540 van de 700 personen in
dienst teruggenomen.
Gistermorgen ia de dienst op lijn 5 (Regentesselaan
Prinsengracht) heropend. Op alle lijnen is de dienst
nu weer geregeld.
DE SCHOUWBURQKWESTIE TE HAARLEM.
Eenige honderden Ingezetenen van Haarlem heb
ben een adres gericht tot de Koningin met verzoek in
het algemeen belang van de ingezetenen van Haarlem
niet goed te keuren en aldus te vernietigen het besluit
van den raad van Haarlem, waarbij van een onbeken
den gever 250.000 aanvaard wordt voor den bouw
van een nieuwen schouwburg, op voorwaarde, dat de
gemeente de aankleeding zou op zich nemen en de ex
ploitaties
Zij gronden hun bezwaren tegen dat besluit, onder
meer op het niet noodig zip van een einge nsGhouw-
burg, omdat de hoofdstad in de onmiddellijke nabij
heid is) ze oordeelen, dat de gemeente-finaneën niet
van dieü aard zijn, dat voor de aankleeding van een
schouwburg 60.000 moet worden uitgegeven.
Het belastingpercentage !s dit Jaar reeds weer ver
hoogd van 5.2 tot 5.7; het volgende jaar staat weer
belastingverhooging voor de deur en allerlei zaken
die strikt noodig zijn, b.v. de bouw van een stads
armhuis, ten bad- en zweminrichting en een openbare
leeszaal moeten worden uitgesteld omdat er geen fi
nanciën voor te vinden zijn,
Ten slotte trachten zij aan te toonen, dat de exploi
tatie onvermijdelijk groote verliezen zou moeten mee
brengen.
VERBENÏQING TOT BEVORDERING VAN DE
enij SCHAPENFOKKERIJ IN N.-H,
Het Bestuur van bovengenoemde vereeniging heeft
hare jaarlijksche premiekeurmgen van halfjarige
rammen eri ooien, geboren onder controle der veree
niging, vastgesteld op Woensdag 26 Aug. v.m. 10
uur te den Burg (Texel), Zaterdag 19 Sept. v. m. 9H
uur te Hoorn, Zaterdag 26 Sept. v. m. 8H uur te
Alkmaar, Dinsdag 29 Sept. v.m. 9 uur te Purmerend
en Woensdag 7 Oct. v.m. 9 uur ie Schagen op de
gewone marktterreinen. Uitgeloofd worden 20 pre-
rniën a 15 voor rammen en 15 premiën a 10 voor
ooien. Tot keurmeester zijjn benoemd de heeren D.
de Boer Dz. te Stompetoren, P. Schenk Dz. te Wie-
ringerwaard ai J. ëijp Jr. te Bobeldïjk en tot plaats
vervangers E. Dz. Govers te Alkmaar en M. Groot te
Z. en N. Schermer. Ten gerieve van het publiek zul
len wederom catalogussen worden verkrijgbaar ge
steld.
DB RIJKSPOSTSPAARBANK
EN DE OORLOG.
Zoowel aan feef Hoofdpostkantoor als aan de bij
kantoren te AfflslerdsEs wag. Ikt gtef °w em drakfe
van belang van pesmonea, die hun spaarbankgelden
Roman naar het Daitseb,
van
kwamen opvragen. Vooral aan het hoofdpostkantoor
stonden de menschen in een lange rij queue te maken
vóór het loket uitbetaling.
De Tel. had naar aanleiding van deze „spaarbank-
run" een onderhoud met, de directie der Rijkspost
spaarbank. Deze deelde mede, dat de terugbetaling
der inleggelden sinds Woensdag abnormale verhou
dingen bad aangenomen, en dat de toeneming van uit
betaling niet alleen te A'dam maar over het geheele
land in dezelfde verhouding waargenomen kan wor
den.
Het ls zoo vervolgde de directeur onbegrij
pelijk, dat de inleggers meenen, 't in hun belang is,
hun gelden op te vragen. Er staat toch duidelijk op
hun boekje, „dat de staat zelve te allen tijde de terug
betaling waarborgt." Er is natuurlijk niet het minste
gevaar. Doch in tijden van crisis ia het een gewoon
verschijnsel, dat de spaarbanken bestormd worden. In
Oostenrijk en Dultscfiland is dat ook reeds het geval.
Een groot deel van het publiek begrijpt niet, dat juist
in tijden van crisis dö gelden bij ons beter bewaard
zijn dan bij den particulier. Bovendien derven de op-
vragers onmiddellijk de rente.
Het spreekt van zelf. dat alle opgevraagde geiden
onder de 50 onmiddellijk en grootere sommen in
de daarvoor vastgestelde termijnen worden uitbetaald.
Meestal ziet men, dat het publiek, gerustgesteld door
de uitbetalingen, vanzelf ophoudt met 't aanvragen
van gelden, 't Ware te hopen, dat dit thans hier ook
geschiedde, want nogmaals: er is niet de minste reden
voor ongerustheid ten opzldrte der inleggelden.
Met de Btaatsschuldboekjea betreft het een geheel
andere kwestie. Deze zijn namelijk onderhevig aan
koersverschil. Onze staatsschuld ondervindt thans de
nadeelige invloeden van den oorlog. De koers ie ten
gevolge daarvan gedaald. Door thans te verkoopen,
zal men dus verliezen.
Houders van staatsscbuldboekjes zullen dus goed
doen, 'n meer geregelden tijd af te wachten, om hun
boekjes te gelde te maken. Hiervoor geldt hetzelfde
als van effecten in het algemeen, namelijk, dat men
deze In buitengewone omstandigheden als thans,
waarbij het geld duur is, niet dan met verlies te gelde
Iran maken.
TEGEN DEN OORLOG.
Op de meeting, belegd door het dagelijksch bestuur
der S. D. A. P. tegen hedenavond in het Concertge
bouw te Amsterdam, zullen als sprekers optreden de
heeren Troelstra, Wibaut, Kleerekoper, Gerhardt en
Hugenholtz.
GEEN VERLOF.
Met het oog op den internationalen toestand, kun
nen de machinisten en stokers van de H IJ. S. M. en
Staatsspoor geen verlof meer krijgen. Hun is aange
zegd, dat zij gedurende de maand Augustus geen va-
cantie kunnen krijgen.
HET VREEMDÉLINGENVERKEER TE AM
STERDAM EN DE INTERNATIONALE TOE
STAND.
Het spreekt vanzelf, dat de internationale toestand
niet alleen van invloed is op het vertrek der vreemde
lingen uit de groote Europeesche of Nederiandsehe
badplaatsen naar hunne woonsteden, zooals reeds de
zer dagen vermeld werd. Ook in ae steden wordt
die terugslag ge$oe1d; ai fa «erhsnd hiermede ls het"
HMÜ pr-m gaan infom-^rös am eoaige -det voor-
rm® hotels te Amsterdam.
LOUISE WESTKIRCH.
31) o—
Hg keerde zijn vijand den rug toe en liep langzaam,
met hoog opgericht hoofd door het hooge heidekruid.
„De zwarte poel zal je klein maken!" schreeuwde
Luerke hem woedend na.
Brinkme er keerde zijn hoofd niet om, maar als een
scherpe pijl trof hem dat in den rug toegeslingerde
woord: de zwarte poel. Ja er waren voorzeker
dingen en gebeurtenissen, die niet stierven.
In sombere gedachten kwam hij thuis. Maar toen
hg den ingenieur Nedderhoff bij zijn keukendeur op
hem zag wachten, kwam dadelijk 't bezielende ver
trouwen weer bij hem op, dat hij als tot dusver ande
ren de baas zou blijven en evenals altijd zijn wil zou
doorzetten.
Langzaam kwam hij naderbij.
„Goeden morgen, mijnheer de ingenieur. U houdt
zich dus nog altijd in deze streek op?"
„Goeden morgen, burgemeester. U weet wel, wat
ik hier zoek. Mijn onderneming moet wel rijpelijk
overwogen worden, nu u zulk een ongehoord hoogen
prijs vraagt voor het stuk heidegrond."
„Ik kan er geen cent van afdoen vanwege mijn
kinderen, mijnheer de ingenieur", beweerde Hinnerk
Brinkmeier trouwhartig.
en omdat het geheel onzeker is of de bronnen
hier op den duur winstgevend zullen blijken te zijn.
De hoeveelheid olie was in de laatste weken veront
rustend weinig, 'k Heb echter, zooals ik u eerlijk wil
bekennen, sedert eenigen tijd weer sterkere- afschei
dingen waargenomen en wel zelfs van een merkwaar
dige, zuivere aardolie."
„Ja, dat ia den eenen dag niet als dan anderen."
„Die waarneming geeft mij in elk geval weer moed
aan onze zaak te denken, namelijk als u mij een wei
nig wilt tegemoet komen."
Brinkmeier krabde zich achter 't oor. ,/Ja, wat ver
staat u onder tegemoet komen? Maar laten wij in
mijn kamer gaan zitten. Het is Zondagmorgen. Wij
kunnen er daar op ons gemak over praten. Leg mij
uit, wat u bedoelt."
En de burgemeester nam zijn bezoeker mede in huis
en naar de kleine kamer, want Krisjan, zijn jongste
stond reeds et ronde oogen en half open mond te kij
ken en bij de heg stond Jan, de eerste knechtzich on
gegeneerd geeuwend uit te rekken. Als die zoo'n dom
gezicht zette, dan spitste hij juist ter dege zijn ooren
om te luisteren.
In de kleine kamer liet de stedeling aan zijn aan
geboren welsprekendheid den vrijen teugel. Hij sprak
zoo overredend en overtuigend tegen den boer, dat
dat verstand en nadenken bij een minder koelbloedig
man als weggevaagd zouden zijn.
Maar Hinnerk Brinkmeier luisterde bedaard, glim
lachte vriendelijk als iemand, die werkelijk van zins
is al het mogelijke in te willigen, terwijl hg toch bij
alle pogingen van den ander om den prgs verlaagd
te krijgen, zijn leedwezen er over betuigde, dat zoo
iets niet ging. „Ik heb mg niet alleen voor mg zelf te
verantwoorden, mijnheer de ingenieur, ik moet ook
aan mijn zoon denken.'
De kalmte en onwrikbaarheid van zgn partner de
den het laatste voorzichtig dralen bij Nedderhoff
verdwijnen. Als iemand zoo vast op zijn prijs staat,
moet het voorwerp dien prgs waard zijn. Men Is er al
tijd op uit om minderwaardige waar kwijt te raken.
Hq haalde zijn notitieboek te vorschijn, ontwierp het
kopcontract, dat zgn advocaat In den stad uitwerken
en hij onderteekenen moest en dat hij den verkoper
vor diens onderteekening zou zenden. Hg las het ont
werp zin vor zin voor.
1. Albert Nedderhoff uit Hannover, ingenieur,
kopt van Hinerk Brinkmeier, burgemeester van Sprec-
holm, een stuk heidegrond. De afmetingen waren er
In de meeste hotels waren Oostenrijkers, Duitachers
of Russen, die vóór of na een bezoek aan onze bad
plaatsen vaak in grooten getale Amsterdam bezoe
ken, reeds vertrokken en.... er kwamen geen vreem
delingen meer voor hen in de plaats.
Om eens een paar voorbeelden te noemen:
Uit het „Victoria-Hofeï" vertrokken In het begin
van de crisis plotseling twaalf Russen, die daar lo
geerden. Ook Dullschera, die zes dagen zouden blij
ven, verlieten het hotel, aaar zij bevreesd waren, dat
zij, wanneer er in Duitpchlana gemobiliseerd zou
worden, geen gebruik meer konden maken van de
spoorwegen. Opmerkelijk is voorts, dat er een zestal
passagiers van de Thalia", die te Amsterdam te
rugkeerden. dadeUJk doorgingen naar Oostenrijk,
hoewel er kamers voor het gezelschap besproken wa
ren.
In Hotel de l'Eürope is de toestand van zéér groo
ten invloed op het aantal der gasten. In vergelij
king met vorige jaren is het aantal logé» uit het bui
tenland verminderd met 75 pCt.
•Ook in andere hotels ls de toestand aldus, zoodat
de hotelkamer# successievelijk leeg komen.
Aan het „Amstel Hotel" deelde men o. a. mede, dat
een Oostenrijksch consul-generaal telegrafisch werd
opgeroepen. Maar hoofdzakelijk was de invloed
merkbaar in de groote hotels te Zandvoort en Wijk-
aan-Zee, waaruit vele advocaten, bankiers of officie
ren naar hun iand vertrokken.
In „Kraanapolsky" was het al geruimen tijd erg
stil, uit „Polen" vertrok op telegrafische oproeping
een rcs&evc-offickr naar Oostenrijk; zoo zouden wij
nog meer staaltjes kunnen noeman, die alle erop wij
zen, dat te Amsterdam schade wordt geleden door
den critieken toestand.
ONGEPASTE ©RAP.
Een milicien van het lie regiment, met verlof te
Apeldoorn, ia de dupe geworden van een in deze da
gen ongepaste grap. Bij zijn ouders thuis was per
post bericht gekomen, inhoudende de mededeeling,
dat hg zich onverwijld, voorzien van alle uitrusting
stukken bg zijn verlof medegenomen, naar het ge
meentehuls moest begeven, om daarna bij zijn wapen
te worden ingelijfd. Door zgn moeder, di'e het be
richt ontving toen de milicien zich in ae werkplaats
bevond, met deze mededeeling in kennis gesteld,
spoedde hg zich in volle wapenrusting naar net ge
meentehuis en keek niet weinig verwonderd, daar ge
heel alleen te wezen.
Ten gemeentehuize konden de ambtenaren hem
slechts mededeelen, dat de oproeping gefingeerd
was.
De politie ia evemvel met deze flauwe aardigheid
in kennis gesteld en zal wel trachten den bedrijver
ervan aan zijn loon te helpen.
UIT HEERHUGOWAARD.
In de gehouden raadsvergadering waren afwezig de
heeren de Boer en Schilder.
Ingekomen was o. m. een verzoek van de Vereeni
ging ter Bevordering van Getrouw Schoolbezoek, om
een bijdrage voor het houden van een schoolfeest.
B. en W. stelden voor 40 te verleenen. Na eenige
discussie werd dit voorstel aangenomen.
Verzoek van P. de Heer en echtgenoote, om eene
verhooging van hunne jaarwedde als armvader 'en
-moeder met 75. Algemeen werd dit goedgevonden
en de jaarwedde gebracht op 200.
Een schrijven van den heer S. Brugman, waarbij
deze mededeelt, dai aan bet Noordeinde vaa den Mid
delweg eveneens vee! belangsidïin b ««teat voor dec*
trisöhè lichting.
De heer Poel ia er voor, Óhi ook Set WooïtMat'e
nauwkeurig b'Sgcvoeg*
2, Burgemeester Bstakmeter
verzekert, dat nie
mand buiten hem aanspraak op bovenvermeld stuk
grond heeft en dat darop geen concessie, heirij voor
het graven van metalen, zout, of het exploiteeren van
bronnen rust.
3. De gekochte grond gaatonmiddeligk na on
derteekening van het contract in het uitsluitend be
zit van den kooper over, die dadehjk met zijn borin
gen beginnen kan.
4. De koopsom bedraagt voor het geheele com
plex land, incluis den zoogenaamden zwarten poel,
dertig duizend markenZegt u eens, kan daar
werkelqk niets af?"
„Er is niets aan te veranderen, mijnheer de inge
nieur.'
5. De helft van de koopsom moet bepaald worden
op den dag der onderteekening van het contract, de
andere laten wij zeggen een half jaar later of
beter nog, na het vinden van den eerste winstgevende
bron.'
„Zet: Sint Jan. het andere jaar, mijnheer de Inge
nieur. Als ik verkocht heb, dan heb ik verkocht. Met
uw zaak en haai- verloop heb ik niets te maken."
„Mij goedl Dus Sint Jan, het andere jaar. En dan
uwe en mijne onderteekening. Is het zoo goed? Keurt
u den inhoud van het contract goed?"
Brinkmeier dacht een oogenblik na. „Zet, mijnheer
de ingenieur: De verkooper geeft er geen garantie
vor, van welken aard ook, dat en hoeveel olie op zijn
vormalig stuk grond zal gevonden worden. Zet u dat
in 't contract."
„Maar beste burgemeester, dat is immers geheel
overbodig.'
,Ne. Ik ben geen man van 't vak. Het land ligt er
en kan er wat mij betreft nog honderd jaren ligen,
zonder dat er iemand anraakt. Mijnher de Ingenieur
heeft zoiets bestudeerd. Die moet weten, waarom hij
het land volstrekt heben wil. Mar ik wil mqn grond
niet geheel doorwoeld en vergraven terugkrijgen, in
geval de berekeningen van mijnheer de ingenieur om
de een of andere reuen falen. Daarom moet in het con-
verlicht wordt
De heer Met geeft in overweging, dat B. en W. in-
formatiën inwinnen en daarvan in eene volgende ver
gadering mededeeling te doen.
Na eenige beraadslagingen wordt dit goedgevon
den.
Aan de orde is daarna de wgziging der politic-ver
ordening ten opzichte van het bepalen van een maxi
mum snelheid voor motorrijtuigen.
Het voorstel van B. en W. Is de maximumsnelheid
te bepalen op 20 K.M. per «ur en de ko mvaat te stel
len vanaf den Broekerweg tot aan de boerderij door
K. Ursem bewoond.
Na eenige deliberatiën wordt dit voorstel gangeno
men.
Hierna wordt de rekening over 1913 aangeboden
met een bedrag in ontvangsten van 65610.76 en in
uitgaaf van 63434.87, alzoo met een batig saldo van
2175.80.
Tot leden der commissie tot het nazien der reke
ning werden gekozen de heeren Wijnker, Met en Pool.
Hierna doet de voorzitter mededeeling, dat door de
comlmissie van bijstand voor het electriach licht wordt
voorgesteld voorloopig 32 straatlantaarns te plaatsen.
De heeren kunnen in de volgende vergadering hun
oordeel over de aangewezen plaatsen uitspreken.
Verder deelt de voorzitter mede-, dat hij een paar
raadsleden uit Broek op Langendijk bg zich heeft ge
had, om over het plan tot overname van de brug bg
voormelde plaats te spreken.
De heeren kwamen met geen speciaal voorstel, doch
vonden het raadzaam dat ook hier een commissie !n
zake deze aangelegenheid werd benoemd.
Na eenige beraadslagingen hierover werd goedge
vonden, een dusdanigs commissie te benoemen, waar
toe werden gekozen de heeren Pool en Met en den
voorzitter.
Bij de gehouden rondvraag vestigt de heer Pool de
aandacht op het probeeren van de brandspuiten en
vraagt of zich genoeg personen daarvoor disponibel
hebben gesteld.
De voorzitter antwoordt hierop, dat het in de be
doeling ligt binnen enkele dagen eene exercitie te hou
den en dat zich nog zeer weinig manschappen hebben
aangemeld. Wanneer zich geen personen meer aan
melden, zou men in de noodzakelijkheid komen, weer
een verplichte brandweer in te stellen.
Hierna sluiting.
UIT WIJDENES.
Onze geachte predikant d9. N. de Jager Meesen
broek heeft een beroep naar Groot-Schermer ontvan
gen.
In den fruithandel hier begint een groote veran
dering te komen. Bracht men vroeger alles naar de
eilingen te Zwaag en Broekerhaven of zond men
naar makelaars te Amsterdam, thans geven verschil
lende fruitkweekers er de voorkeur aan rechtstreeks
naar Engeland te zenden.
KORTE BERICHTEN.
Gistervoormiddag ruim 11 uur zgn aan hst
Maasstation te Rotterdam, met ruim anderhalf uur
vertraging, per trein aangekomen 342 Duitschers,
die het werk van de stakende houtwerkers en de uit
geschakelde bootwerkers zullen overnemen,
Bg de politie te 's-Gravenhage is aangifte ge
daan, dat op de Groot Hertoginüelaan op een passee-
end tranirijtuig geschoten is. Tevens werd de poti-
'lp ta kennis gesteld dai op de Wskleei Pyrraoa&de
iet em katawdt een ruit in ras teamiftatg wsêd ver*
acsts Veriteper geeft gem garantie.'8
„Als u 't aki bepald wH hebben"', antwoordde
Nedderhoff gedwee en krabelde de opmerking in zifn
notitieboekje. „Daar staat 't'\
Hij schreef zorgeloos de clausule. Volgens zgn
laatste onderzoekingen moest de grond zonder eeni
gen twijfel winstgevende bronnen bevatten. En de
olie was zoo goed van gehalte en zoo zuiver, dat de
kosten van het zuiveringsproces slechts gering zou
den zgn.
„Ik laat het contract dus door mijn notaris uitwer
ken en zend het u met mijn onderteekening in twee
exemplaren. U zet dan ook uw naam onder beide
documenten, behoudt een en zendt het ander in een
aangeteekenden brief aan mijn adres. Heeft u het
begrepen?"
»J-ja," verzekerde Brinkmeier, en zij gaven elkaar
de hand ten teeken dat zij het eens waren geworden.
En nu ging de burgemeester naar het hoekkastje en
•nam daaruit de flesch met kersenbrandewijn en twee
glaasjes. Die vulde hg tot aan den rand en dronk
op het sluiten van hun handel en het goede gedijen
van de onderneming van den ingenieur.
Daarop deed hg zijn gast bedaard tot aan de voor
deur uitgeleide. Geen zweem van de triomfeerende
vreugde, die hem vervulde, verried zich op zgn onbe
wegelijk gelaat en in zgn waardige wijze van doem
Pas toen hg de deur van de kleine kamer weer ach
ter zich had toegerukt, veroorloofde hg zich, in het
verheffend gevoeï van de met moeite bevochten zege
praal, zacht in zich zelf te lachen en zich in de ver
eelte handen te wrijven.
Nu ging de deur open van het vertrek, dat aan de
kleine kamer grensde. Enno stond voor zgn vader.
„Ben je al lang daar binnen geweest?"
„Ja", antwoordde Enno.
„Dan heb je zeker veel kunnen* hooren, van wat ik
met den ingenieur heb verhandeld?"
„Ja." herhaalde Enno. Hij zag vaalbleek ondanks
:ijn door de zon verbrande huid. En zijn oogen
zr
'gloeiden alsof hij de koorts had.
(Wordt varvolgdj)
•DUIT
t
