DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No, m
t
Honderd en zestiende Jaargang.
1914.
VRIJDAG
21 AUGUSTUS.
BELGIË.
ENGELAND.
JAPAN.
OOSTENBIJK.
üeze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V Boek- en Handelsdrukkerij
v/ho HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Duitschland en de verbondenen.
Duitschland-Engeland.
Telefoonnummer
ALKMAAR, 21 Augustus.
Turnhout
O ANTWERPEN
Mechelen
Aerschot
Diest
Herck
"la Ville
Leuven
BRUSSEL
Haelen
I Thienen St.
Truijen
De Duitschera zfjn gisteren te Brussel gekomen,
waar ze de Leuvensche poort binnenkwamen.
Het was gisteren te voorzien, dat het hiertoe zou
komen. Toen het Duitsche leger in Leuven Btond,
was de opmarsch niet meer tegen te houden en de
Belgen hebben dan ook geen enkele poging meer aan
gewend om den vijand buiten hun schoone stad te
houden. Er zijn Brusselaars geweest, die hierover
ontevredenheid toonden, doch het was verstandig van
de overheid, dat zij de Duitschers kalm hebben laten
binnentreden. Toch kan men zich voorstellen, dat het
een pijnlijk oogenblik is geweest toen bij de aankomst
der troepen de witte vlag werd omhoog gehouden,
ten teeken dat de bescherming der stad gevraagd
werd.
Een Duitsch commandant onderhield zich vriende
lijk met den burgemeester en gaf dezen de verzekering
dat de stad geen leed zou geschieden, indien de inwo
ners zich kalm zouden gedragen en niet tot vijande
lijkheden zouden overgaan.
Daartoe heeft burgemeester Max de bevolking aan
gemaand in een waardige proclamatie, waarin hij
eenerzijds er op wees, dat niemand gedwongen kon
worden den vijand inlichtingen te verschaffen of als
gids te dienen en dat ieder misbruik van den indrin
ger hem onmiddellijk moest worden medegedeeld,
maar aan den anderen kant een beroep deed op de be
volking, om hem te helpen om de rechten en waardig
heden van de burgers te beschermen.
„Ik verzoek, aldus de proclamatie, den inwoners
mijne taak te verlichten, door zich te onthouden van
alle gebruik van wapenen, van alle tusschenkomst in
de gevechten of ontmoetingen.
Medeburgers, wat er gebeure, hoort naar de stem
van uw burgemeester en behoudt het vertrouwen in
hem, hij zal het niet verraden."
Het is te begrijpen, dat tallooze Brusselaren, die
daartoe in de gelegenheid waren en enkelen zullen
ook wel niet zoo'n heel zuiver geweten gehad hebben
gevlucht zijn, maar wanneer aan de vermaning
van burgemeester Max gehoor gegeven wordt, zullen
de Duitschers wel een zelfde houding aannemen als
in de stad Luik, waar ze zich rustig hielden en waar
de administratieve werkzaamheden door Duitsche
ambtenaren werden verricht op een wijze, alsof ze er
altijd hadden gezeteld.
Brussel is evenwel geen Luik, maar het is te hopen,
dat zoowel bij de Brusselaars als bij de Duitschers
de betere elementen den toon aangeven en dat men
over en weer zich niet te zeer zal laten beïnvloeden
door daden van het grauw, dat zich zoowel in de
Brusselsche straten als in de Duitsche gelederen zal
bevinden.
Van Brussel naar Antwerpen is in vredestijd maar
een uurtje sporen.
Doch wanneer de Duitschers ook binnen de Schel-
destad mochten willen zijn, zal het niet zoo gauw
gaan!
Niet natuurlijk omdat het treinenverkeer geheel
stil staat, maar omdat Antwerpen de spil is der na
tionale verdediging, en een zorgvuldig beschermde
spil. Het volgende plannetje moge hiervan eenig
denkbeeld geven.
Twee fortengordels beschermen de stad, De bui
tenste ligt ongeveer 16 Kilometer van de stad af en
is zeer modem ingericht, terwijl in den binnenste het
Belgische veldleger thans is opgesteld achter een
breeden wal, waarvoor zich nog een breede sloot be
vindt.
Wij geven hier alvast de namen van de groote for-
ien en merken nog even op, Antwerpen en de forten
St. Marie, Stabroek, Red Dorderen door inundatie ge
dekt kunnen worden.
Estbrand
Stabroek f Putte ■Brasschaet
t .1
t Capellan
Lillo
Lïeïkens- Red. Dorderen
hoek f Schooten
Merxem f
St. Marie i
Citadel
Zwljndrecht
Haesdonk Cruybeke
Antwerpen
fl
12
f f
m s
Rupelmonde
f
f Liezel
IGraven-
■j- wezel
Oeleghem
I Kessel
Waëlhem
IWavre St.Catherlne
Men weet, dat Antwerpen reeds dikwijls belegerd
werd. Parma sloeg in 1586 het beleg voor de Schel-
destad, aldus „den bijl aan den wortel des booms
leggende". De Italiaansche ingenieur Oianibelli
liet een door de Spanjaarden geslagen Scheldebrug
in de lucht springen door middel van een schip met
een uurwerk, een methode, welke sindsdien Antwer-
pensch vuur wordt genoemd. De citadel, op last van
Alva in 1568 gebouwd, werd in 1832 door generaal
Chassé meesterlijk verdedigd tegenover een overmach
tig Fransch leger, hetzij dan ook dat het kanon der
citadel de laatste kans van het huis Oranje Nassau
op het behoud van België verloren heeft doen gaan.
Thans is Antwerpen een der sterkste vestingen van
Europa.
Zullen de Duitschers nu op Antwerpen aftrekken?
Waarschijnlijk ja. Maar niet om te trachten de
vesting in te sluiten, doch enkel om de forten te mas-
keeren, teneinde daardoor te voorkomen, dat zij in den
rug worden aangevallen.
Wanneer het bericht, dat er twee stoombooten voor
de Koningin en de kinderen gereed liggen om hen in
geval van nood naar Engeland te kunnen brengen,
waar is, dan zou dit een aanwijzing zijn, dat de ver
bonden mogendheden ook rekening houden met een
Duitsche poging, om de stad te nemen.
Een telegram uit Parijs zegt, dat Mühlbausen weer
door de Franschen genomen is.
STRAATSBURG
I Cirey
Donon
I Schirmeck
I St. Marie
Bonhomme
MUNSTER
COLMAR
Muhlhausen
Altkirch
Een der eerste vijandelijke daden der Franschen is
geweest Mülhausen te bezetten.
In het Journal der Débats van 10 Augustus, dat
we eerst hedenmorgen ontvingen, werd met vreugde
gesproken over „ce beau fait d'armes" en in herinne
ring werd gebracht, dat 'n industrieel te Mühlhausen
aan wien een Duitscher verleden jaar had gevraagd
of deze streek zich schikte in haar lot van altijd
Duitsch te zullen zijn had geantwoord:
„Voor altijd! zie daar die ruïnes van de kasteelen,
welke de toppen der Vogezen beheerschen. Elk kas
teel werd bewoond door een ridder, die de baas speel
de in zijn gebied. Die ridders dachten ook, dat zij
altijd baas zouden blijven. En wat is er nu van
over?"
Evenwel lang duurde het niet of de Franschen
werden weer uit Mülhausen teruggeworpen.
Toevallig kregen we van ochtend ook de Duitsche
bladen, waarin dit feit vermeld is. Met dikke letters
deelen de couranten mede: „Deutscher Sieg bei Mül
hausen" of „Kein Franzose mehr auf deutschem
Boden."
De Morgenpost bijv. schreef:
„Door dit gelukkig resultaat is de Opper-Elzas
voor den Franschen inval beschermd en bewaard. Het
Duitsche rijksland is vrij van den vijand. Maar
hooger nog is de moreele indruk van deze zege te
schatten. Voor de eerste maal in dezen oorlog heb
ben Duitschers en Franschen in grooten getale elkaar
ontmoet, voor de eerste maal hebben Duitsche en
Fransche leiding elkaar gemeten, heeft Duitsche en
Fransche scholing om de overwinning geworsteld
en bij deze ontmoeting hebben de Duitschers gezege
vierd!"
De slag is echter voor de Franschen niet zoo heel
erg aangekomen, immers zij zetten zich stevig vast op
de Duitsche Vogezen, veroverden Sainte Marie en be
haalden een overwinning bij Schirmeck, hetgeen men
overigens van Duitsche zijde als een gelegenheidsge
vecht voorstelde.
Zijn zij nu werkelijk weer in Mülhausen?
Wij hebben alleen het Parijsche bericht, dat er niet
al te betrouwbaar uitziet en dan nog een ietwat uit
voeriger mededeeling, waaruit blijkt, dat de Fran
schen zes kanonnen en eenige kisten met munitie buit
gemaakt hebben. Dan bevat dit telegram de volgen
de zinsnede: „Ons leger trekt op van het Noorden
van Straatsburg naar Delme langs Morhange."
Met Morhange zal wel Morchingen, een heel eind
ten Noord-Westen van Saarburg bedoeld zijn, terwijl
Delme vlak aan de grens gelegen is, een stuk ten
Noordoosten van Nancy.
Wij wisten dat de Franschen in Delme waren maar
het telegram kan alleen dan beteekenis hebben, wan
neer met „ons leger" het Duitsche wordt bedoeld, dat
dan van Straatsburg optrekt om het Fransche offen
sief te stuiten, doch dit zou dan al een heel malle ver
gissing moeten zijn. Wij zullen ons nu maar niet in
verdere gissingen verdiepen, doch kalmpjes nadere
berichten afwachten.
staat
bui
hun
hun
ANTWERPEN ALS REGEERINGSZETEL.
Antwerpen wordt nu, als regeeringszetel, zoo spoe
dig mogelijk in staat van tegenweer gebracht
Op de Schelde liggen twee snelvarende schepen
van de lijn Ostende—Dover, om, in geval de vijand
Antwerpen verovert, de koninklijke familie naar En
geland over te brengen, zegt de Tel.
Zich voorbereidend op alle gebeurlijkheden,
Antwerpen thans op het punt om geheel van de
tenwereld te worden afgesloten.
De melkboeren, die gisterochtend in de stad
waren brachten, kregen de mededeeling, dat dit
laatste bezoek voor de eerstvolgende weken aan Ant
werpen zou zijn.
Een groote vee-voorraad is in de nieuwe stadspar
ken gebracht en aan de approviandeering voor gerui-
men tijd wordt krachtig gewerkt.
De vrees voor al wat vreemdeling is, is gebleven.
Thans zijn alle vreemde dagbladcorrespondenten uit
gewezen en is de pas, waarop hun beroep staat aan
gegeven, voor den drager het allergevaarlijkste stuk.
Want op het bureel van den staf is zonder omwegen
verklaard, dat de buitenlandsche journalist, die giste
renavond nog op Belgisch grondgebied zou worden
aangetroffen, tegen den muur zou worden geplaatst,
d. w. z. gefusilleerd.
't Staat nu zoo: Antwerpen wordt of is misschien
reeds op dit oogenblik van de buitenwereld afgeslo
tendoor het eigen leger.
Komen de Duitschers op de stad af, dan zal het be
leg beginnen en de gevechten, die gesteund door de
forten door het Belgische leger tegen zijn vijand zul
len worden geleverd.
HET BELGISCHE LEGER IN ANTWERPEN.
De Belgische Kabinetsraad gaf gisternacht, de vol
gende officieele mededeeling:
„In den loop van den dag van 18 Augustus is het
Belgische leger, liggend op de stellingen, die het ver
scheidene dagen dapper en met welslagen verdedigd
had, plotseling aangevallen door Duitsche strijdmach
ten, aanzienlijk sterker dan die der Belgen.
Na een moorddadig gevecht werd besloten het
hoofdkwartier over te brengen naar Mechelen, vervol
gens naar Antwerpen, en het veldleger te doen aftrek
ken op de omheining van Antwerpen, Bpil der natio
nale verdediging.
Deze schikkingen Btemmen overeen met de traditio-
neele verdedigingsplannen, die sedert 1859 vastgesteld
zijn. Zij stellen België in staat een leger te behou
den, dat hoezeer bcprc"fd, door talrijke en dappere
gevechten toch ter vrijwaring van die onafhankelijk
heid zal kunnen voortgaan doeltreffende hulp te ver-
leenen, bij de verwachte krijgsverrichtingen, aan de le
gers der waarborgende mogendheden. Aanzienlijke
krijgsmachten verzekeren trouwens de verdediging
van de stelling te Namen, die den overtocht van de
Maas beheerscht.
Overtuigd van de rechtvaardigheid zijner zaak en
gesterkt door de goedkeuring van het geweten der
heele wereld, zal België, dank zij aller vaderlandsche
eendracht, voortgaan te strijden voor het recht, en de
onafhankelijkheid van zijn grondgebied verdedigen."
NEDERLANDSCHE OFFERVAARDIGHEID.
Twee Nederlandsche bekroonden in den tooneel-
wedstrijd te Antwerpen hebben volgens de N. Rott.
Crt. aan het Belgische Roode Kruis geheel of gedeel
telijk afstand gedaan van het hun toegekende bedrag.
DE OPVOLGER VAN GENERAAL GRIERSON.
Als opvolger van generaal Grierson, die, naar we
reeds meldden, plotseling overleed, is benoemd gene
raal Smith-Dorrien, die nu dus een der divisiën van
het Engelsche expeditieleger zal aanvoeren.
Generaal Smith-Dorrien, 56 jaren oud, heeft in ver
schillende der Engelsche koloniale oorlogen als offi
cier meegevochten. Ook is hij bekend uit den Zuid-
Afrikaanschen oorlog, toen hij aanvoerder was van
een der brigades, die generaal Cronjé bij Modderri-
vier omsingelden en tot overgave dwongen.
DE ENGELSCHE OÜD MINISTER
Kolonel Seel
Oorlog, bevindt'zich op
VAN OORLOG IN HET LEGER.
:Iy, de vroegere Engelsche minister van
dt zich op het oogenblik in actieven
dienst in het Engelsche expeditiecorps. Kolonel Seely
heeft indertijd deelgenomen aan den oorlog in Zuid-
Afrika.
AUSTRALISCHE SOLDATEN.
De Australische staat Victoria zal ruim 7000 man
ter beschikking van het Engelsche legerbestuur stellen
Voor het fonds van den burgemeester van Melbourne
is 480.000 bijeen.
HET ULTIMATUM.
De Japansche inmenging is, zoo merkt de Lon-
densche „Times" op, niet geschied zonder volkomen
overleg met Groot-Britannië. Uit de officieele me
dedingen blijkt, dat de regeeringen in Groot-Britan
nië en Japan met elkander in voortdurende verbin
ding zijn geweest. Zij zijn van meening, dat het
noodzakelijk is de algemeene belangen in het Verre
Oosten op grond van de EngeLsch-Japansche over
eenkomst te beschermen.
Men mag volgens dat blad dan ook veilig aanne
men, dat de verklaring in het Japansche ultimatum
aan Duitschland, omtrent het eventueele teruggeven
van Kiao-tsjan aan China niet zonder voorkennis en
instemming van de Britsche regeering is afgelegd. De
ze verklaring, die dus moest worden opgevat als een
aanwijzing voor de volkomen overeenstemming tus-
schen de beide regeeringen, stempelt het initiatief van
Japan als een gericht op verdediging eE behoud der
Engelsch-Japansche belangen in het Verre Oosten en
niet als een daad van agressie of verovering.
Intusschen heeft het optreden van Japan in de Ver-
eenigde staten zorg gewekt, hoewel officieel werd ver
klaard, dat de president bevredigende verzekeringen
ontving, dat Japan de integriteit van China zal eer
biedigen.
NIEUWE UCHTINOEN.
Gisteren zijn alle tot nog toe niet onder de wape
nen geroepen reservisten, aanvullingsreservisten en
landstorm onder de wapenen geroepen, alsmede alle
mannen, die verlof hadden gekregen om bij het bin
nenhalen van den oogst te helpen en alle voorwaarde
lijk afgekeurden van 19 tot 42 jaar.
EEN DUITSCHE OVERWINNING.
Volgens een Wolff's bericht hébben de Duitsche
troepen bij Tienen een batterij zwaar veldgeschut en
een vaandel veroverd. Tevens maakten zij Haar 500
man krijgsgevangen.
Bij Perwez ten N. van Namen heeft de Duitsche
cavalerie 2 stukken geschut en 2 machinegeweren buit
gemaakt.
GEEN ENGELSCHEN AAN HET FRONT.
Het Engelsche ministerie van oorlog laat tegenspre
ken, dat het Engelsche expeditiekorps thans bij de ge
vechten aan het Fransch-Belgische front betrokken is.
MÜHLHAUSEN DOOR DE FRANSCHEN
HERNOMEN.
De Franschen hebben, naar een Reuter-telegram
meldt, Mühlhausen in den Elzas opnieuw bezet.
GEVECHTEN IN DE NOORDZEE.
-De kleine Duitsche kruisers Straatsburg" en
„Stralsund" hebben gedurende de laatste dagen een
tocht ondernomen naar het Zuidelijke gedeelte van de
Noordzee.
Hierbij kreeg de „Straatsburg" voor de Engelsche
kust twee vijandelijke onderzeeërs in het zicht, van
welke zij er een op grooten afstand met enkele schoten
deed zinken.
De „Stralsund" werd, eveneens op grooten afstand,
in een vuurgevecht gewikkeld met verscheidene torpe
dojagers, van welke er twee beschadigd werden.
Tevens werd bij die gelegenheid en bij een verken
ningstocht van een luchtschip vastgesteld, dat de
Duitsche kust en de Duitsche wateren tot aan het Ska-
gerak vrij zijn van vijanden en de onzijdige koopvaar
dijschepen onbelemmerd kunnen varen.
De „Straatsburg" en de „Stralsund" zijn pantser-
dekkrulsers van 4550 ton, in 1911 van stapel geloopen
en voorzien van 12 kanonnen van 10.5 c.M. Zij loo-
pen 28.3 knoop.
11
J v
t
