DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN,
I
Ho. 199.
Honderd en zestiende Jaargang.
Duitschland en Japan.
1914
MAANDAG
24 AUGUSTUS.
DUITSCHLAND»
BELGIË.
ENDELAND.
RUSLAND.
Andere Mogendheden.
Duitschland en de verbondenen.
De Duitschers en de Franschen.
De Duitschers en de Engelschen.
De Duitschers en de Russen.
ALKMAAR24 Augustus.
Een gisteravond ontvangen telegram uit Parijs ga!
te verstaan, dat Engeland en Frankrijk over een gou
den brug het beklagenswaardige België te hulp zou
den komen, immers het berichtte, dat beide landen sa
men 500 millioen francs beschikbaar stelden voor Bel
gië, ten einde de eischen, door den oorlog gesteld, te
kunnen volbrengen.
Wij hebben tot dit oogenblik er niets naders van
gehoord, maar lazen in de „Daily Chronicle", dat er
Woensdag a.s. voor een bedrag van 180 millioen gul
den schatkistbiljetten door de Britsche regeering zal
worden uitgegeven, waarvan 120 millioen gulden
zullen worden geleend aan de Belgische regeering.
Het is van ganscher harte te hopen, dat de beide
groote rijken zich van het rampzalige landje ook in
financieel opzicht de goede buren zullen toonen, die
immers beter zijn dan verre vrienden. Als een
flink, zelfstandig volk heelt het Belgenvolk zich
gedragen. Maar juist door zijn heldhaftig gedrag
heeft het zichzelf den zwaren last der Duitsche over-
heersching op zijn schouders geladen, heeft het bloed
en goed moeten offeren; Juist door zijn kranig tegen
houden van den Duitschen opmarsch, heeft het zelf er
toe bijgedragen, dat op het eigen gebied de harde
klappen vallen, maar daardoor heeft het vermoedelijk
ook den Franschen en den Engelschen onschatbare
diensten bewezen Het ligt voor de hand, dat de bei
de groote mogendheden dit alles ook in geld gaan
waardeeren al klinkt het heel onwaarschijnlijk, dat
men bepaalde sommen zou noemen, daar immers
Duitschland nog wel meer zal vragen (denk aan Na
men!) en nog meer overvragen zal, wanneer het weet,
dat er geld is men herinnert zich natuurlijk, hoe
jammer Bismarck het vond, dat hij niet heel wat meer
gevraagd had, toen Frankrijk de vijf milliard francs
zoo vlot betaalde 1
De Duitschere eischen nu alvast 200 millioen oor
logsschatting van Brussel en 60 millioen francs van
Luik. Zulke bedragen zijn reusachtig in de ellendige
omstandigheden, waaronder België verkeert. Men be
seft dit het best, wanneer men bedenkt, dat hetgeen
van Brussel wordt geëischt, vijf maal zooveel be
draagt als de jaarlijksche opbrengst der belastingen
van de stad!
Vae victus wee de overwonnenen I
Uit de Duitsche bladen wordt het duidelijk, waar
om zooveel geëischt wordt.
„Het bezit van Brussel", aldus het Berliner Tage-
blatt van 21 Augustus, „stelt ons in staat het franc-
tireurswezen door hooge bijdragen in geld te onder
drukken."
Wij kunnen ons voorstellen, dat de Duitsche sol
daten, tot woede geprikkeld door het op verraderlijke
wijze beschoten worden vanuit huizen en hindernissen
met de verdierlijklng, waarmede immers het oorlog
voeren noodzakelijk gepaard gaat, optreden en vree-
Belijk wraaknemen.
Doch dat een regeering in koelenbloede een stede
lijke bevolking zoo zwaar laat boeten voor wat hier
en daar plattelandsbewoners hebben misdreven, dat
dat zullen we maar niet kwalificeeren 1
Het recht van een dergelijke buitensporige heffing
mist Duitschland ongetwijfeld. Maar men denkt in
dezen tijd onwillekeurig aan het cynische Holland-
sche Staten-lid, dat, toen het Eeuwig Edict werd op
gesteld, met een pennemes een boekband zat te be
werken en toen men hem vroeg, wat dit beteekende,
antwoordde: „ik probeer eens wat sterker is, staal oi
perkament."
Het reglement op den oorlog te land, vastgesteld
ter tweede vredesconferentie, bepaalt, dat in een door
een vijandelijk leger bezet gebied een schatting mag
worden opgeheven, enkel echter voorzoover noodig
voor militaire behoeften van het leger of het bestuur
van het bezette gebied.
Er is natuurlijk geen sprake van, dat er 200 milli
oen francs noodig zouden zijn voor het bestuur van
Brussel. En wat de millitaire behoeften van het be
zettingsleger betreft, is bepaald dat deze, in ver
houding moeten zijn met de inkomsten van het gebied.
Nu is een bedrag van 200 millioen stellig buiten elke
verhouding voor het door den oorlog geteisterde
Brussel en ook bulten verhouding ten opzichte van
het leger, noodig ter bezetting voor deze strategisch
waardelooze stad.
Hoe zal Brussel dit bedrag kunnen opbrengen?
En wat zou er gebeuren, indien de Brusselsche ge
meenteraad eens verklaarde, dat hij het geld niet
had? Stellig niet veel goeds voor de Brusselaren.
Reeds Vrijdag vroeg het Tageblatt, waarom men niet
dezelfde middelen zou bezigen, die Napoleon toepas
te, toen zijn troepen Hamburg hadden bezet. Napo
leon liet er flinke bolwerken maken en deinsde er niet
voor terug, ook de welvarendste en de het best ge
voede burgers te dwingen naar de schansen te gaan,
zeide het blad. „Zooals wij Luik door het herstellen
der verdedigingswerken „vast in de hand hebben, zoo
zullen wij ook het bezit van Brussel weten te verze
keren."
Over Luik gesproken. De Berliner Lokal Anzei-
ger schrijft: „Een ding schijnt ons zeker. Wij kun
nen ons de weelde niet veroorloven, in een toekomsti-
gen oorlog nogmaals Luik met stroomen kostbaar
bloed te moeten bestormen. Luik moet Duitsch blij
ven, dat zal de wensch aller Duitschen zijn."
Men weet, dat Luik vroeger tot het bisdom behoor
de, dat een souverein land was van het Duitsche Rijk
in den kreis Westfalen, doch in het begin der vorige
eeuw door de Franschen veroverd werd.
Mocht Luik Duitsch worden, dan zal het nage
slacht een aanleiding tot weerwraak te meer hebben.
Maar Luik is nu wel Duitsch, doch of het Duitsch
zal blijven zal de toekomst leeren. In elk geval is
het ten allen tijde onvoorzichtig geweest bij den aan
vang van den krijg reeds victorie te kraaien.
De Duitsche Keizer heeft in een proclamatie ver
klaard, dat de mobilisatie en concentratie van het
leger aan de grenzen zijn voltooid.
M. a. w. het bloedige spel kan nu eerst recht een
aanvang nemen.
Voor Namen buldert het zwaar geschut, maar ove
rigens valt er heden over de krijgsverrichtingen in
België niets te zeggen, De operaties blijven daar in
een absoluut zwijgen gehuld: men kan vermoeden en
veronderstellen zooveel men wil, weten doet men
niets. Zqq hadden we er pns op gespitst iets anders
te vernemen omtrent den Zaterdag vermelden Duit
schen opmarsch naar Rijssel, omdat een dergelijke
noordelijke beweging weinig werd vermoed en zij zou
getuigen van een kolosale legermacht en een uitne
mende verzorging. Maar betrouwbaarlpend
nieuws blijft uit. Anders is het echter aan de Duitsch
Fransche grens in Lotharingen gesteld. De Fran
schen spreken van een „tijdelijken tegenspoed" en be
schuldigen de Duitschers van „belachelijke overdrij
ving", maar men kan er maar vast op rekenen, dat
ze voor de waarheid niet durven uitkomen, omdat die
waarheid een bittere pil voor het Fransche volk zal
zijn. Er is inderdaad daar tusschen Metz en de Vo
gezen een slag geleverd van beteekenis. Wij durven
haast schrijven, dat de Duitschers er in geslaagd
zijn de Franschen die er ten getale van 240,000
man stonden daar van 't Duitsche grondgebied te
verdrijven en de invalspoorten daar te sluiten, terwijl
ze nu elk oogenblik kunnen pogen de Fransche toe
gangspoorten binnen te trekken.
Het is precies zoo uitgekomen als we dadelijk ver
moedden: er is gevochten over een heel breed front,
de Duitsche rechtervleugel leed eenige nederlaag,
maar de linkervleugel is buitengewoon fortuinlijk ge-
weert Dat de kroonprins een groot aandeel bij het
terugslaan der Franschen heeft gehad, geeft natuurlijk
voor de Duitschers aan de overwinning nog bijzon
dere beteekenis.
De kroonprins is ten noorden van Metz met zijn
leger langs beide kanten van Longwy opgerukt, d.w.z.
op Fransch grondgebied en de Wurtemburgers heb
ben volgens een telegram reeds deover de Semoy (een
zijrivier van de Maas) getrokken Franschen terugge
slagen. Hieruit blijkt duidelijk, dat de drie groote
Duitsche legers dicht bij elkaar staan. Van het zuide
lijke en 't middelste, zou men haast willen zeggen: 't
gaat volgens het oude recept van gescheiden optrek
ken doch vereend slagen, van afzonderlijk opmarchee-
ren, doch als het moet, helpend optreden. Maar in
elk geval: men kan nu heel spoedig een krachtig aan
vallend optreden op Fransch grondgebied van
Duitschland verwachten.
Nu staat de partij dan 2 tegen 7Duitschland en
Oostenrijk tegen Frankrijk, Engeland, België, Rus
land, Servië, Montenegro, Japan. De „O. Anz. f. El-
berfeld-Barmen" maakte Vrijdag melding van een
grapje. Op een goederenwagen van een militairen
trein stond met krijt geschreven: „Kriegserklërungen
werden nicht mehr angenommen".
Duitschland heeft echter thans nog een oorlogsver
klaring moeten aannemen, n.l. Japan. En of het hier
bij blijven zal? Och, het schijnt er tegenwoordig op
een oorlogsverklaring meer of minder niet op aan te
komen en wie weet wat bijv. landen als Italië en
Spanje zullen doen, wanneer er van den vermoedelij-
ken uitslag meer te zeggen valt dan op dit oogenblik
en de mogelijkheid dus schoon ls om den kant van de
sterksten te kiezen I
Duitschland heeft het overigens heel aardig gedaan
met Japan. Het heeft het rijk van den Mikado be
schouwd ais een mogendheid, welke men niet meer
volgens den maatstaf van Europeesche beleefdheid be
hoeft te behandelen en het heeft mondeling laten we
ten, dat het geenerlei antwoord op Japan's ultimatum
had te geven 1
Japan heeft hierop natuurlijk Duitschland den oor
log verklaard. Amerika zal intusschen scherp letten
op hetgeen de Japanners met de te veroveren Duit
sche kolonie Kiautsjau zullen doen.
Is men het er in Duitschland over eens, dat de gele
Japs niet op de Europeesche slagvelden zullen ko
men, de Fransche minister Clemenceau zegt, dat Ja
pan zoo noodig binnen 2 maanden 300.000 man op de
Fransche kust zou kunnen ontschepen, doch dat het
hem raadzamer leek ze met het Transsiberische Bpoor
te laten vervoeren en zij aan zij met de Russen te strij
den.
Het ontbreekt er waarlijk nog aan, dat ook nog Ja
panners in Europa komen vechten I Duitschland mag
om een lief ding willen, dat de heer Clemenceau fan
taseert, want als de Japanneers, voor wie immers de
dood op het slagveld den ingang van den schoonsten
der hemelen beteekent, komen, is 't einde niet te over
zien.
LANDVERRADERS IN HET RIJKSLAND,
De militaire opperbevelhebber in Elzas-Lotharingen
hééft de volgende kennisgeving aan laten plakken:
„Landverraders hebben pogingen gedaan, om zich
zelf aan de telefoongeleidingen aan te sluiten. Ik heb
daarom bevel gegeven, ieder, die zonder daartoe be
voegd te zijn, aan een telefoongeleiding werkt of deze
kennisgeving van de plaatsen van aanplakking af
scheurt, onmiddelip dood te schieten."
SOCIAAL-DEMOCRATEN IN POLITIE
DIENST.
Aan de politiehulpdienst in Hamburg, die door de
Hamburgsche oorlogs- en schutters-vereenigingen is
samengesteld, zullen ook sociaal-democratische orga
nisaties en vele vereenigingen deelnemen.
OLIESLAGERS SERGEANT.
Jan Olieslagers, de bekende vlieger, is wegens uit
nemende vliegverrichtingen van korporaal tot ser
geant bevorderd.
MIJNEN OP ZEE.
Een officleele mededeeling van het Engelsche de
partement van marine vestgt er de aandacht van de
neutrale mogendheden op, dat de vaart in de Noord
zee gevaar oplevert. Met schending van de de des
betreffende bepalingen van de Haagsche Conventie
gaan de Duitschers voort op de scheepvaartwegen
van den handel, drenvende mijnen uit te strooien.
Tengevolge hiervan is de scheepsvaart van de neu
trale mogendheden aan de grootste gevaren blood-
gesteld. In de Noordzee zijn op aanzienlijken af
stand van de Engelsche kust twee Deensche sche
pen vergaan. Ook zijn in de Finsche Golf twee Ne-
derlandsche schepen, die uit Zweedsche havens kwa
men, op mijnen geloopen en vergaan.
De Britsche admiraliteit wenscht er met nadruk op
te wijzen, dat het voor de neutrale schepen van het
grootste belang is in Britsche havens binnen te loopen
vóór zij zich in de Noordzee wagen, om daar te wor
den op de hoogte gesteld van de vaarwegen, die de
admiraliteit heeft laten vrijmaken en op welke de
scheepvaart zoo veilig is gemaakt als onder de om
standigheden mogelijk is.
CAMELEON-PAARDEN1
De Petersburgsche correspondent van de „Times"
meldt, dat de Russen te beschikken hebben over der
tig millioen paarden. Alle Russische regimenten zijn
in khaki gekleed en de cavalerie-paarden zijn groen
geschilderd, waardoor zij onzichtbaar worden wan
neer zij grazen tusschen geboomte.
Zouden ze misschien geel overgeschilderd worden
als ze in een zandstreek komen en blauw wanneer ze
per vliegmachine worden getransporteerd?
AMERIKA EN JAPAN.
In haar antwoord op Japan's verzekering, dat de
integriteit van China zou worden geëerbiedigd, wordt
de houding der regeering van de Vereenigde Staten
ten opzichte van het door Japan aan Duitschland ge
stelde ultimatum aangegeven.
Hoezeer betreurende, dat tusschen Duitschland en
Japan een geschil is ontstaan, neemt de regeering te
Washington niettemin deze gelegenheid te baat te
doen uitkomen welke haar opvatting is van den toe
stand. Deze is n.l.:
lo. dat vaststaat, dat Japan geen uitbreiding van
grondgebied wenscht;
2o. dat Japan beloofd heeft Kiautsjau te zullen te
ruggeven aan China en de integriteit der Republiek
China te zullen handhaven, aldus handelende in over
eenstemming met het Britsch-Japansche verdrag van
bondgenootschap, dat betoogt de gelijkheid der han
delsbelangen van alle mogendheden in China te be
waren, en
3o. dat ingeval van onlusten in het binnenland
van China, Japan met de Vereenigde Staten overleg
zal plegen, alvorens maatregelen te nemen buiten ae
grenzen van Kiautsjau.
GEVECHTEN !N ELZAS-LOTHARINGEN.
Ten Noorde~ .at „„ca heeft de Duftsche kroon
prins met zijn k>.er, dat aan beide zijden van Long
wy (op Fransch grondgebied bij den driesprong der
Fransche, Belgische en Luxemburgsche grens) op
rukte, Zaterdag de Franschen overwonnen en terug
geworpen.
Hei leger, dat onder aanvoering van den Beler-
schen kroonprins in Lotharingen overwonnen had,
heeft, de verslagen Franschen achtervolgend, de lijn
Lunevillc—Blamont bereikt en zet de vervolging
voort.
Een officii*:'e Fransche mededeeling zegt, dat in
Lotharingen de aanvallende beweging der Duitschers
die het antwoord was op den Franschen aanval tot
staan is gebracht.
Gevechten hebben plaats gohaü op de hoogten ten
Noorden van Luuéville. De Duitsche aanval maakte
een slappen indruk.
Het is zeker dat indien de Fransche verliezen ge
durende de laatste dagen ernstig zijn geweest, die
van de Duitschers dat evenzeer waren.
Verder wordt van Fransche zijde gezegd dat deze
tijdelijke tegenspoed, welke gevolgd is op een krachti
ge voorwaartsche beweging van Fransche zijde, niets
is dan een episode In de worsteling, die noodzakelij
ker wijs talrijke malen aan eb en vloed onderhevig zal
zijn. De Franschen troepen in Lotharingen zijn nog
steeds vol vuur en verlangen niet anders dan te over
winnen en hun dooden te wreken.
IN LUIK.
De Luiksche burgers mogen niet na 's avonds 6 uur
uit hun huizen komen. In een proclamatie werden ar
beiders, die zich lichamelijk daartoe in staat achten,
aangemaand zich bij de militaire autoriteit aan te mel
den om werkzaamheden te verrichten in en om de for
ten op den linker Maasoever. De Duitschers willen
dus Luik vasthouden en ter opneming van troepen
gebruiken, indien een tegenaanval der Fransche troe
pen succes mocht hebben. Voorts is een verbod uit
gevaardigd waarbij de verkoop van alcohol of alco
holhoudende dranken in iedere hoeveelheid ten
strengste zal worden gestraft Huiszoekingen naar
wapens worden zelfs gedurende den nacht gehouden;
mochten in een huis waar in weerwil van bevel tot
inlevering der wapens, deze nog werden aangetroffen,
zoo zal de bewoner onmiddellijk de strengste straffen
ondergaan.
De belangen der vele Nederlanders zijn thans toe
vertrouwd aan een Belgisch onderdaan, wien het om
begrijpelijke redenen zeer moeilijk zal vallen naar be-
hooren samen te werken met het Duitsche bestuur, dat
alle macht in handen heeft. Niettemin worden de Ne-
dérlandera te Luik met voorkomendheid behandeld.
Velen hebben de stad verlaten en toevlucht gezocht op
Nederlandschen bodem.
IN BELGIë.
Volgens een officieel Belgisch bericht heet is de
toestand rondom Antwerpen veel verbeterd. Belgische
vliegende colonnes zuiverden de omstreken volledig.
Alle Duitschers in de nabijheid van Antwerpen wer
den verjaagd. De Belgische troepen deden verken
ningstochten door de Kempen, het land van Waes en
in de omstreken van Mechelen. Nergens werd een
spoor van den vijand ontdekt
IN DEN ELZAS.
Officieele Duitsche telegrammen, waarin werd ge
meld, dat de door Frankrijk op 20 Augustus in Lotha
ringen geleden tegenspoed den 21sten in een vlucht
is ontaard, gedurende welke 10.000 man gevangen
zouden zijn gemaakt en 50 kanonnen vermeesterd zou
den zijn, worden belachelijke overdrijvingen genoemd.
Het succes der Duitschers in Lotharingen was niet
grooter dan dat der Franschen in den Elzas. Het aan
tal dooden, gewonden, krijgsgevangenen en vermisten
is gezamenlijk nauwelijks 10.000. Gedurende den
Franschen terugtocht hebben geen Duitsche afdeelin-
gen de Meurthe (pi. m. 20 K.M. van de grens van Lo
tharingen) overschreden en Fransche troepen hebben
het fort bij Nancy bezet gehouden.
EEN SCHIP TOT ZINKEN GEBRACHT.
De censuur stond de Engelsche „Press Association"
toe, voor haar eigen verantwoording het volgende be
richt te publiceeren: Te Manchester is bericht ont
vangen, dat het stoomschip „Hyades", van 3352 ton
en geregistreerd te Liverpool, bij Pemambuco, op
weg naar Rotterdam, door de Duitschers is aange
houden en tot zinken gebracht. Een ander Engelsch
schip, de „City of Winchester", is eveneens gezonken.
De firma teekende protest aan.
SCHIP AANGEHOUDEN.
De Italiaansche stoomboot „Ancona", van Nieuw
York naar Napels, is te Gibraltar aangehouden.
De zich aan boord bevindende militair-plichtige
Duitschers, ongeveer zeventig in getal, werden als
gevangenen naar Gibraltar gebracht
DE RUSSEN IN OOST-PRUISEN.
Gisteren hebben de Russen de Oost-Pruisische stad
Insterburg, aan den Bpoorlfjn Koningsbergen
Oumbinnen, is genomen ook bezetten ze de stad
Goldap, ten Z. van Gumbinnen.
Een Duitsch bericht meldt, dat de Russen tegen de
Unie Gumbinnen Augesburg (ten Z.-W. van Gum-
biinnen optrekken. Bij een gevecht werden de Rus
sen teruggeworpen, waarbij de Duitschers 8000 ge
vangenen maakten en 8 stukken geschut veroverden.
Andere Russische versterkingen trekken op ten N.
van de Pregel (aan melksmond Koningsbergen ligt.)
RUSSISCHE WREEDHEDEN.
In de Nordd. Allg. Ztg. vertelt een bewoner van de
Oost-Pruisische grensplaats Bialla (Z.-W. van Leyck)
dat bewoners van het door de Russische Hunnen in
brand gestoken dorp Schurddem door de zozakken
werden verwond, ook in het dorpje Kozucken werden
verschillende personen vreeaelijk mishandeld en ge
dood.
Alle winkels in de naburige grensplaatejes werden
geplunderd.
Tenslotte jaagden de Duitsche troepen de woeste
bende over de grenzen.
HET ANTWOORD OP HET JAPANSCHE
ULTIMATUM.
Naar aanleiding van het ultimatum van Japan is
gistermorgen aan den Japanschen zaakgelastigde te
Berlijn de volgende mondelinge verklaring gedaan:
„Op de eischen van Japan heeft de Duitsche regee
ring geenerlei antwoord te geven. Zij ziet zich daar
om genoodzaakt haar ambassadeur te Tokio terug te
roepen en den Japanschen zaakgelastigde te Berlijn
zijn paspoort te doen overhandigen."
Japan heeft nu aan Duitschland den oorlog ver
klaard.
De Japansche oorlogsverklaring is in Duitschland
nogal kalm opgenomen. Men ls er in gezaghebbende