De Duitschers en de Bassen.
De Duitschers en de Engelschen.
De Oostenrijkers en de Serviërs.
Oostenrijk-Montenegro.
YARIA.
NEDERLAND.
VARIA.
geen prikkeldraad, geen barrikade, evenmin als het I
moorddadige geweer- en geschutvuur, de Duitache co-1
lonnes. kou tegenhouden. De officieren gingen steeds
voorop. De bezetting der stad liep in razende vlucht
weg. Kilometers ver, zegt de correspondent, was de
weg bedekt met geweren en uniformstukken.
l'oen de Duitschers Namen binnenrukten beschoot
het zware belegeringsgeschut de laatste forten, wier
bezetting zich zeer dapper hield.
Niemand kan zich de uitwerking der 200 K.O. zwa
re granaten voorstellen. De correspondent zag for
ten, die nog slechts een diepen krater vormden; de
vele meters dikke cementen gewelven waren in stuk
ken gescheurd, en als rotsblokken op elkaar gestapeld.
Op een plaats lagen 150 Belgische soldaten, met hun
generaal, die liever wilden sterven dan zich overge
ven, onder de puinhoopen begraven.
IN ELZAS—LOTHARINGEN.
Een Fransch officieel communiqué bevatte het be
richt, dat in Lotharingen twee Duitsche legeraf-
deelingen bij de Verouze tot den aanval overgingen.
Ze werden door de Fransche troepen bij Lunéville te
ruggeslagen, terwijl de Franschen nu weer eenige
stellingen ten oosten van Lunéville hebben inge
nomen.
Een Dultsch bericht meldt, dat de Franschen, op
enkele stellingen bij Cohnar na, uit Opper-Elzas zijn
verdreven.
C.EN DUITSCHE MEDEDEELING.
De Duitsche groote generale staf deelt, volgens een
Wolff-bericht, mede:
Bij Namen zijn alle forten gevallen. Ook Longwy
is na dapperen tegenstand ingenomen.
Tegen den linkervleugel van het leger van den
Duitschen kroonprins trokken uit Verdun en uit
Oostelijke richting sterke troepenafdeelingen op, die
echter werden teruggeworpen.
DE ONTSCHEPING VAN ENGELSCHE
TROEPEN.
Blijkens een mededeeling in de „Manch. Guardin"
worden nog voortdurend Britsche troepen naar
Frankrijk gezonden Zaterdagavond en Zondag zijn
de Britsche troep en transportschepen schepen met
voorraden levensmiddelen en oorlogsmateriaal komen
geregeld aan weder in de Fransche havens aange
komen. Mededeelingen over de havens waar deze
troepenaanvoer plaats heeft, worden niet gedaan.
Maar vertelt wordt dat Zaterdag in een der havens
acht groote troepenschepen, waarvan enkele schepen
van 10,000 ton waren, aankwamen, binnen het etmaal
waren de troepen uit deze schepen aan land gebracht.
Een der schepen, die twee infanteriebataljons met de
noodige vuurmonden had overgebracht, was twaalf
uur na aankomst reeds weder naar zee vertrokken. Het
record werd in een der havens behaald met de lan
ding van 6000 man, met paarden, kanonnen en oor-
logsmaterieel.
IN OOST-PRUISEN.
Terwijl de Russische rechtervleugel Pruisen bin
nentrekt en de linker in Galicië binnengevallen is,
marcheert, naar de „Tel." verneemt, het Russische
centrum, samengesteld uit de hoofdwacht van 't Rus
sische leger kalm met een ontzettende macht op Posen
aan.
Het Russische gezantschap te Londen ontving een
telegram van het hoofdkwartier van den staf te Peters
burg, waarin gezegd wordt, dat het Duitsche leger
aan de Russische grens terugtrekt en zich nabij het
fort Köningsbergen verschanst. De Russen hebben
Insterburg en Angerburg bezet. Via Rome wordt uit
Petersburg geseind, dat drie Duitsche legercorpsen
omsingeld zijn door Russische troepen, die geheel
Oost-Pruisen bezet hebben, hetgeen door het Duitsche
leger is ontruimd.
DE ENGELSCHEN IN DE DUITSCHE
KOLONIöN.
In het Engelsche Lagerhuis deelde de staatssecreta
ris van koloniën mede, dat hij van den officier, die het
bevel over de Engelsche troepen in Togo land voert,
het volgende op 25 Aug. gedateerde telegram ontvan
gen heeftHet Duitsche station voor draadlooze tele
grafie te Kamina, in Duitsch Togoland, is door de
Engelschen verwoest. De Duitschers zonden een par
lementair, die verklaarde, dat zij capituleeren wilden,
wanneer zij met militaire eer mochten uittrekken en
enkele bijzondere voorwaarden werden ingewilligd.
De Engelschen antwoordden, dat de positie der
Duitschers zoo was, dat zij geen voorwaarden kon
den stellen en zich onvoorwaardelijk moesten overge
ven. Verder werd hun medegedeeld, dat particuliere
eigendommen zouden worden geëerbiedigd en dat
Engeland zich zoo min mogelijk zou bemoeien met
den handel des lands en met de belangen der firma's.
De Engelsche troepen zijn vooruitgerukt en hebben
den overgang over de rivier de Amu bezet.
Het antwoord der Duitschers werd gisteren of van
daag verwacht.
DUITSCHE EN OOSTENRIJKSCHE
RESERVISTEN KRIJGSGEVANGENEN.
De Nederlandsche mailboot ..Potsdam" (van de
Holland-Amerika-lijn) is van Nieuw-York te Fal
mouth aangekomen met vierhonderd Duitsche reser
visten en enkele Oostenrijksche dienstplichtigen aan
boord. De Duitsche mail werd door de Engelschen
in beslag genomen, de reservisten zijn krijgsgevangen
gemaakt.
DE GEVECHTEN AAN DE DRINA.
Aan het gevecht bij het Tzer-gebergte aan de Drina
namen, volgens een Servisch bericht, 300,000 Oosten
rijkers deel, van wie 15,000 werden gedood, 30,000
gewond en 15,000 krijgsgevangen gemaakt. Zij ver
loren bovendien 75 kanonnen.
EEN SERVISCHE OVERWINNING.
De Londensche „Evening News" vernam, dat de
Serviërs den aanval hernieuwden en de overblijfselen
van het Oostenrijksche leger te Dubowitch over de
grenzen joegen na 'n tweeden slag, die vier dagen
duurde.
De Oostenrijksche gevangenen in Servië moeten
10,000 man bedragen.
FRANSCHE SAMENWERKINO MET
MONTENEGRO.
Verschillende Weensche bladen berichten, dat het
Fransche detachement voor Skoetari gelijk met de an
dere detachementen is afgetrokken en zich naar Mon
tenegro heeft begeven.
De „Reichspost" teekent hierbij aan: „Wanneer de
Franschen daar misschien aan de zijde der Montene-
grijnen zouden willen strijden, evenals de Duitschers
met onze troepen bij Vardiste, kan dat een eigenaardi-
gen Fransch-Duitschen oorlog worden op origineel
terrein."
HET DUITSCH IN LUXEMBURG.
Het gebied, dat den naam Luxemburg draagt, be
staat uit het Groot-Hertogdom en uit de gelijknamige
Belgische provincie. Nu hebben twee Duitsche profes
soren Marker en Langhans, een kaart samengesteld
omtrent de Duitsche taal in de Belgische provincie
Luxemburg. Het totale aantal inwoners bedraagt
rond 230.000 en meter dezen spraken ex slechts
39.000 Duitsch. De hoofdzetel der Duitsche taal is
het gebied dei hoofdstad Arlon, Ook hier spreekt
slechts de helft der inwoners Duitsch. Zij la echter
geheel omgeven van een zone, waarin bijna uitslui
tend Duitsch gesproken wordt. Een Duitsche uit-
looper loopt langs de grens naar het Noorden en
verder zijn er nog twee kleine Duitsche „eilanden"
een bh Langsweiler (Longchamps), de tweede in he:
gebied van Bochholz en Alt-Salm. Prof. Warkes, die
zelf te Arlon woont, heeft na uitvoerige studiën een
volledige lijst van Duitsche namen samengesteld.
Met dit doel heeft hij tal van inlichtingen bh predi
kanten en onderwijzers ingewonnen, persoonlijk ter
plaatse onderzoekingen ingesteld en ook de aanwezi
ge literatuur gebruikt Op deze manier is een werk
tot stand gekomen, dat naar de Duitschers hopen er
toe zal bijdragen het verdwijnen der Duitsche namen
te verhinderen. In het Groothertogdom Luxemburg
(250.000 inwoners) is Duitsch de eigenlijke volkstaal,
HET GRIEKSCHE VUUR.
In de zeeoorlogen der eerste eeuwen onzer jaartel
ling was het „Grieksche vuur" een vreeselijk wapen,
De uitvinder van het Grieksche of Byzantijnsche vuur
moet Kalliüikos, een bouwmeester uit Heliopolis in
Syrië geweest zijn, die op het eind der zevende eeuw
leefde en uit zwavel, steenzout, hars, asfalt en ge-
bluschte kalk een brandbare stof fabriceerde, die op
de aanrukkende vijanden gespoten werd. Bij het ont
branden dezer massa ontwikkelde zich damp, rook en
vuur en dit vuur brandde ook onder water door, ver
nietigde de houten deelen der schepen en verwoestte
door explosie ook de niet brandbare ijzeren deelen
Voor de eerste keer vindt men het gebruik van deze
stof vermeld in den oorlog, die de Byzantijnen op het
einde der 7de eeuw tegen de Arabieren voerden: in
678 moet een Arabische vloot van Kysikos door het
Grieksche vuur tot zinken zijn gebracht. In 716 werd
Constantinopel door het Grieksche vuur verdedigd en
ais men de kroniekschrijvers gelooven mag, werden
toen 80,000 Arabieren voor de poorten der stad ge
dood. Nog belangrijker was het succes, dat keizer
Konstantijn VII met deze uitvinding had: hij slaagde
er in 914 in, met zijn kleine vloot van 15 schepen een
veel sterkere Armada, die uit de Zwarte Zee kwam,
tot het laatste schip te vernietigen. Ook gedurende
de Kruistochten is herhaaldelijk van het Grieksche
vuur sprake, de Byzantijnen bedienden zich er het
laatst van in 1453, toen zij vergeefsche pogingen de
den, de Turksche schepen in de straat der Dardanellen
en in den Bosporus te vernietigen. Het Grieksche
vuur kon toen echter den val van Constantinopel niet
verhinderen.
TWEEDE KAMER.
In de gisteren gehouden zitting der Tweede Kamer
werd, zooals we reeds meldden, het overlijden van
den Paus herdacht door den voorzitter en den imnis-
ter-president, waarvoor de heer Nolens dank bracht.
's Middags ging de Kamer in de afdeelingen voor
het onderzoek van spoedeischende wetsontwerpen, om
half vier zou de openbare vergadering beginnen, doch
daar van geen enkele der onderzochte ontwerpen op
dat uur verslag was uitgebracht, werd de vergadering
verdaagd tot acht uur.
Op grond van verschillende bedenkingen gaf het
rapport van de Commissie van Rapporteurs de Re
geering in overweging dit wetsontwerp terug te ne
men.
Zonder hoofdelijke stemming werd goedgekeurd het
ontwerp om een buitengewoon crediet van 5 millioen
te verleenen voor de Marina
Vooraf had de heer T r o e 1 s t ra (S. D. A. P.) een
verklaring afgelegd, waarin hij wees op de uitnemen
de houding van de bemanning onzer „roode vloot".
De Bond van minder Marinepersoneel besloot alle
actie te laten varen in deze tijdsomstandigheden. Spr.
zal daar ter zijner tijd zijn conclusies uit trekken.
Spr. las daarna een verklaring voor, inhoudende een
broedergroet aan alle arbeiders bij het 25-jarig be
staan der Internationale. Hij wekte de arbeiders op,
geen chauvinistische en nationalistische opwinding te
laten hooren en den oorlog te verklaren aan het ka
pitalisme.
Er werden eenige vragen in verband met den
tegenwoordigen toestand gesteld door de heeren
De Jong (U.L.), T r o e I s t r a (S.D.A.P.) en
Schaper (S.D.A.P.)
Minister T r e u b zei In zijn antwoord o.m.dat
men wat den algemeenen toestand aangaat, voor
zichtig 'moet zijn met dezen te gunstig in te zien
wij leven nog altijd In een kritieken toestand. Wat
de levensmiddelen betreft, Is het eenerzijds ver
keerd te beangst te zijn, maar anderzijds Is over-
groote gerustheid evenzeer een gevaar. Een aantal
levensmiddelen zijn hier zóó overvloedig aanwezig,
dat zij ook kunnen worden uitgevoerd, zooals land
bouwproducten, rundvee en varkens, groenten, zul
velproducten, spek en dergelijke. Daarvan moet
zelfs worden uitgevoerd, want b.v. de varkens eten,
zoodat er wel eens te weinig voedsel voor de
menschen zou kunnen overblijven. De regeering ls
op aanvoering van levensmiddelen van elders be
dacht. Men vreeze niet* dat door den veeuitvoer
niet genoeg vleesch voor ons overblijft.
Wat wordt nu gedaan om den voorraad te be
houden voor de bevolking? Geregeld, van dag tot
dag, wordt nagegaan wat er uitgaat, en man doet
alles om de voorraden te behouden voor de be
volking. Verboden ls de uitvoer van die artikelen,
welke met bet oog op de veiligheid des lands niet
vrij konden uitgaan en waarvan niet voldoende
overvloed hier aanwezig was. De regeering heeft
een belangrijke partij meel overgenomen uit Amerika.
Mochten de pogingen aangewend te Londen om
graan in Amerika te koopen, niet gelukken, dan zal
de minister geen oogenblik aarzelen om den rljst-
ultvoer te verbieden.
Minister B o s b o o m zal onderzoeken, of er burge
meesters zijn, die toekenning van landweervergoeding
afhankelijk stelden van betaling der huishuur.
„Maak de oefeningen niet onnoodig hard!"
zeide de heer Sebaper. De soldaten moeten, aldus
de min., worden getraind op de zware vermoeie
nissen, die hen zullen wachten als onverhoopt hier
de oorlogstoestand mocht Intreden. Men late dit over
aan het beleid van bun chefs. Spr., die het 40 jaar
lang goed met de troep kon vinden, zou onder deze
omstandigheden stram laten exerceeren.
Aangenomen werd een ontwerp tot uitbreiding
van den portvrijdom.
Het w. o. beoogende mogelijke verschuiving van
den datum van verkiezing van wethouders en vaste
raadscommissies werd door de regeering ingetrokken.
Goedgekeurd werd een onderwerp betreffende
den accijns op het gedistilleerd, dat tot doel heeft
den kleinen dfstallateurs in de gegeven omstandig
heden te helpen.
Het ontwerp-Beurswet zal Maandag worden be
handeld.
EERSTE KAMER.
In de gisteren gehouden zitting der Eerste Kamer
huldigde de voorzitter de nagedachtenis van den
Paus en van het overleden lid Jhr. Bosch van Drake-
stein.
Teruggenomen werd een begrootingspost van
f8000 voor kronen en meubilair der Kamer.
De vergadering werd daarna verdaagd tot van
morgen.
NEDERLANDS NEUTRALITEIT.
De „Times" bevat zoo meldt het Hbld. een hoofd
artikel over de positie van Nederland. Het blad
wijst er op, dat Nederland tot dusver zorgvuldig zijn
Slichten als neutrale mogendheid is nagekomen en
et blad is overtuigd, dat het de oprechte begeerte
van Nederland is die plichten aldus tot het einde toe
te vervullen. Dat is te meer te verwachten, omdat
Nederland reeds zelf lijdt onder de gevolgen van den
oorlog, door het gemis aan levensmiddelentoevoer.
De „Times verklaart, dat Engeland niet aan
Duitscïilanjd kan toelaten over Nederlandsche havens
voorraden te betrekken, maar dat het niet de minste
beegeerte heeft om het brood in Nederland duur te
maken, indien Engeland den toevoer naar Dultsch-
land kan afsnijden, zonder dit te doen. Er is het
denkbeeld opgeworpen om den toevoer van levens
middelen In Nederlandsche havens te vergunnen, mits
deze alleen voor verbruik in Nederland bestemd zijn.
De „Times wil niet behoordeelen of dit plan toe
laatbaar is, maar het blad meent, dat de Britsche
staatslieden en militairen toch wel In staat zullen zijn
middelen te ontwerpen om de neutrale Nederlanders
van voorraden te voorzien, zonder tezelfder tijd dan
de Duitsche vijanden te approviandeeren.
DE TAAK DER KERK.
Van cite hand van den heer C. Boerendonk,
Herv.
predikant te Oudendijk (bij Hoorn), komt in het N. v.
d. D. een uitvoerig ingezonden stuk voor, aan het slot
waarvan hij zegt:
Mede-Christenen van Protestantschen huize, be
denkt dat uwe kerken of vereenigingen, die in norma
le omstandigheden eikaars tegenstanders moeten zijn,
thans de oude verschilpunten moeten vergeten en in
den algemeenen nood als bond genooten zij aan zij
moeten optreden.
Ach, mochten toch alle besturen of vertegenwoor
digingen der meest verschillende kerken met elkander
in contact treden I Indien men snel en eensgezind kon
handelen zou het misschien nog niet te laat zijn
wellicht dat de grootste ramp die Europa kan betref
fen nog kon worden gestuit in haar vaart. God al
leen weet, of nu niet reeds de regeeringen der oorlog
voerenden berouw voelen, en of niet als maar één eer
biedwaardige geestelijke of zedelijke macht wilde op
treden, die regeeringen op een gunstig oogenblik dat
nu nog verre schijnt, zouden willen luisteren naar
andere stemmen dan die van het kanon.
O, indien Rome's Paus als de eerste en machtigste
van alle Christenen zich aan het hoofd kon stellen
van een machtige processie der Christelijke Kerken,
om op het weigekozen oogenblik zijn indrukwekkende
stem voor een wapenstilstand, ja voor een „de wa
pens neder" te doen klinken.
Schr. meent dat helaas niet te verwachten is dat de
drang voor zulk een optreden van boven af zal ko
men, maar van beneden naar boven zal moeten wer
ken.
Derhalve, Protestanten, ijvert er voor opdat dit con
tact tusschen de verschillende kerken gezocht worde.
Katholieken, verheft uwe stem vrijmoedig maar
eerbiedig opdat dit contact niet worde ontweken.
Met medewerking van den heer Bruins (ouderling
te Hoorn) heeft de heer Boerendonk het initiatief ge
nomen, om eenige Kerkeraden op te wekken tot een
adres-beweging aan de algemeene Synode der Herv
EEN INBESLAGNEMING.
Sedert enkele dagen hing voor het bureau van het
Nieuwsblad voor het Gooi „Vooruit" te Hilversum,
naast verschillende oorlogsbulletins, een gekleurde
kaart van de Nieuwe Hollandsche Waterlinie. Deze
kaart is door de politie in beslag genomen op telegra-
phische lastgeving van den groepscommandant te
Naarden. De kaart was eene reproductie (vergroot)
naar een schets in het „Leerboek der Aardrijkskunde
van Nederland" door Schuiling.
REIZEN VAN MILITAIREN OP
RIJKSKOSTEN?
Het lid van de Tweede Kamer, de heer K. ter T-aan,
heeft tot de ministers van marine en van oorlog de
vraag gericht, of de miliciens en de landweermannen,
die nu onder de wapenen zijn bij het met verlof be
zoeken van de gezinnen waartoe zij behaoren, op
rijkskosten mogen reizen.
De directie van de H. IJ. S. M. heeft gratis ver
voer toegestaan langs hare lijnen voor boeken, tijd
schriften, versnaperingen, kleedingstukken en derge
lijke artikelen, die door het Algemeen Ner. Verbond,
de vereeniging „Onze Vloot" en het Dames-comité te
Zeist naar de onder de wapenen zijnde militairen
worden verzonden.
In tegenspraak met een vroeger bericht, wordt
gemeld, dat de subsidie van 5000, aan het Ned.
Gymnastiek-Verbond over 1914 uit 's Rijks kas is toe
gezegd, niet is ingetrokken, doch reeds dezer dagen
is uitbetaald.
In de Duitsche bierhuizen te Rotterdam begint,
schrijft de N. Rott. Crt., de voorraad op te raken.
Pilsner bier is in de meeste niet meer te verkrijgen en
vervangen door een product, dat aan de Maas of de
Am8tel gebrouwen is.
KON. NAT. STEUNCOMITÉ 1914»
Tot en met 22 Aug. is b(j bovengenoemd comité
Ingekomen f 263.922.731/2. Bovendien schonk de
American Petroleum Company te Rotterdam 100000
Liter petroleum in bons van 4 Liter.
STADNIEUWS.
MIDDENSTANDSCREDIETBANK.
In een goed bezochte vergadering in de bovenzaal
der Unie leidde gisteravond de heer mr. K. A. Cohen
Stuart 't onderwerp: „Middenstandscredietbank" in.
De heer Jb. Cloeck, die de vergadering leidde, wees
er in zijn openingswoord op, hoe door samenwerking,
iet gevoel van saamhoorigheid iets wordt bereikt en
hoe in een stad de handel bloeit, wanneer er van za
ten een bepaald aantal ls. Men moet er van over
tuigd zijn, dat ook de concurrenten er zijn moeten.
Spr. wees er daarna op, dat de heer Cohen Stuart, die
eenige jaren geleden een encjuête heeft gehouden voor
den middenstand, tijdens die enquête zooveel had
meegemaakt, dat zijn sympathie voor den midden
stand hem wel bereid deed zijn er dezen avond voor
op te treden.
De heer Cohen Stuart begon met te wijzen op de
ernstige tijden op financieel gebied en het gevaar
hierin voor den middenstand. Toen het bekende con
sortium 200 millioen bijeenbracht, gingen terstond
stemmen op, dat ook de Middenstand daar ruim
schoots van profiteer en zou. Spr. ging daarna na,
ïoe eenige groote mannen zich bereid verklaarden
den raad van commissarissen te vormen van een op
te richten Centrale Middenstandscredietbank en wees
op de bekende 18 Aug. onder voorzitterschap van dr.
3os te Amsterdam gehouden vergadering.
Spr. stond stil bij den zeer zorgelijken toestand van
ïandel en industrie, er is bijna geen geld te krijjgen.
Te ware ellende, waarvan men duur en omvang niet
kent, zal nog komen.
Is nu de Middenstandscredietbank het aangewezen
ichaam om hier steun te bieden Spr. wees er op, dat
de bank kan beschikken over contante geklen, als de
plaatselijke bank 2 ton heeft, dan krijgt ze 2 millioen
uit het consortium.
Heeft iemand verschillende verplichtingen, dan kan
hij zich tot de credietbank wenden om onderzoek van
den stand zijner zaken. De bank kan zich dan wenden
tot den crediteur en zoo is dan te komen tot langza
me afwikkeling van zaken.
Dan zifa er die misbruik maken. Velen vragen in
den aanvang uitstel van betaling en al9 het niet lan
ger kan, hebben ze chicanes over den stand der reke
ning. Wendt de debiteur zich tot de Bank met de
vraag of het hem gemakkelijk kan worden gemaakt,
dan kan de Bank zich van den stand der rekening
overtuigen.
Er zijn velen, die goed kunnen betalen, zij het ten
koste van wat meerdere rente, doch dit niet doen. Dat
is een schandaal. Wanneer men geen bedrijfskapitaal
noodig heeft, wel geld kan krijgen en weigert zijn re
keningen te betalen, dan houdt alles op.
Wanneer een crediteur zich in zoo 'n geval bij de
Bank vervoegt en de debiteur door de Bank wordt
aangeschreven, dan kon hij wel eens anders gaan den
ken. De persoonlijke middenstander, die vaak af
hankelijk is, kan zijn debiteur niet bruskeeren.
Het doel moet zijn den middenstand te helpen,
groot en klein, vooral klein. De Bank wil geen con
currentie doen aan bestaande Banken, noch aan be
staande Middenstands-Credietbanken, noch aan gewo
ne kassiers. De besturen van „de Hanze" en „Boaz"-
Banken juichen het oprichten van de Middenstands
credietbank toe. Ze kunnen zich zelfstandig wenden
tot de Centrale Bank om beschikking te krijgen over
hun deel in hetgeen het consortium beschikbaar stelt.
Wanneer er waarheid schuilt in het gerucht, dat een
kassier zich niet ontzien heeft aan iemand te zeggen,
dat hij bij het nemen van een aandeel in de Midden-
stands-Credietbank mede het bankbedrijf ging voeren
en hij, de kassier, hier tegenover zijn maatregelen zou
nemen, dan zijn geen woorden scherp genoeg te vin
den om een dergelijk optreden te laken. (Applaus).
Van concurrentie is geen sprake.
Of de Middenstands-Creditbanken blijven bestaan,
hangt van den Middenstand zelf af, maar ze zullen
haar werk moeten beperken en inkrimpen, b.v. tot het
verschaffen van kleine credieten voor hen, die bij den
gewonen kassier kwalijk terecht kunnen. Op de ver
gadering te Amsterdam werd medegedeeld, dat de
Boaz-banken credieten verleenen van 800 900.
Dat is dus geen ernstige concurrentie. Waar de heer
van Nierop zitting heeft genomen in den raad van
commissarissen der Centrale Middenstands-Crediet-
bank, daar behoeven de provinciale kassiers geen
wantrouwen te koesteren.
De statuten van de Centrale zfjn nog niet geheel
vastgesteld. Het bestuur van de algemeene bank te
Amsterdam bestaat uit middenstanders. Ze zal bij
het consortium kunnen beschikken over het 10-voudig
bedrag van de gezamenlijke Middenstands-Crediet-
bank.
De Centrale Bank geeft aandeden utt van 500, te
splitsen in onder-aandeelen van 100, verplichte
storting 20 pet. Men moet aandeelhouder zijn dus
minstens 20 storten om erediet te kunnen krij
gen. Spr. acht dit juist gezien.
Wil men erediet, dan wendt men zich tot de plaat
selijke bank, welke, zoo voldoende zekerheid geboden
wordt, met haar advies de aanvraag richt tot de Cen
trale. De aansprakelijkheid, welke men heefL is 20
f pet. boven het bedrag, dat men opneemt bij de Bank.
Besluit men tot oprichting, dan moeten aandeden
worden genomen alleen en uitsluitend door midden
standers. 't Geldt voor menigeen, meer dan men
denkt, het bestaan. Men moet voor eigen belang de
hand in eigen zak steken. (Applaus).
Uit de beantwoording van verschillende vragen
bleek o.m., dat men voor 20% boven het geleende
aansprakelijk ls, als onderlinge verbintenis tegenover
verliezen door niet terugbetaling b.v.
De Centrale verleent crediet aan de Banken, men
moet via de Bank bij de centrale komen. Zekerheid
moet men stellen, wanneer men geld opneemt. Aan
deden, die volgestort zijn, geven niet meer dan 5
meerdere rente wordt gevoegd bij het reserve-kapi
taal. Commissarissen verrichten hun taak belangeloos,
de taak van het bestuur kan zoo groot worden, dat
men wel verplicht ls hiervoor eenë vergoeding te
geven. Bij een credietaanvraag onderzoekt het uit
middenstanders bestaande en door dezen gekozen
bestuur, dat rapport uitbrengt aan commissarissen.
Vereenigen dezen zich hiermee, dan wordt het ver
zoek doorgezonden aan de centrale bank. Er bestaat
geen bezwaar, dat ook menschen uit de omgeving
zich aansluiten bij de Bank. Er wordt geen geld
gegeven op effecten.
De heer mr. A. J. M. Leesberg twijfelde er aan
of men met de Middenstandscredietbank als incas
sobureau meer Invloed zal hebben op particulieren
Verder vroeg spr. of het niet mogelijk zou zijn een
klein blanco-credlet te geven aan wie geen zeker
heid kunnen stellen en het crediet het meest noodig
hebben.
De Inleider wees op de abnormale omstandighe
den. De Middenstandscredietbank wil geen incasso
bureau zijn en moet de werking in dit opzicht ook
niet gelijk stellen met de incasso-bureaux, zooals die
gewoonlijk werken. Het gaat hier ten aanzien van
menschen, die geen bedrijf hebben en wel betalen
kunnen.
Een blanco crediet zou spr. toejuichen, wanneer
het verstrekken op den duur mogelijk ls. Op de
vergadering te Amsterdam werd dit punt niet be
sproken. 't Geldt hier echter geen filantropische
instelling. Men wil doen wat anders de gewone
geldschieters doen. Een enkele mag eens voor
schieten aan een zwakken broeder, maar dan zet
hij bet niet in zijn boek, daar de post niet voldoende
ls gedekt. Liever ls hij het dan nog uit zijn eigen
zak kwijt. De Centrale credietbank treedt in de
plaats van de geldschieters, die niet de taak kunnen,
vervullen, welke ze in normale omstandigheden
vervullen.
De heer Leesberg vroeg of ook bedoeld ls cre
diet op vorderingen. Wanneer crediet verleend
wordt na inzage van boeken en goederen in den win
kel, dan is dat toch blanco-crediet.
De heer Cohen Stuart antwoordde, dat op deze
wijze zeer zeker crediet zal kunnen verleend. Een
groot deel van de taak der banken zal, oordeelt spr.,
zijn de correspondentie over vorderingen.
De heer Leesberg meende, dat de oprichting van
een Middenstandscredietbank dan groote kans van
slagen beeft en steun zal vinden in de vergadering.
(Applaus.)
Nog werd toegelicht, dat 't niet gebeurt, dat eenigen
groote credieten kunnen nemen bij de Bank, waarop
anderen achter het net visschen. Dr. Bos zei in
Amsterdam, dat het gaat om credieten beneden f 1000.
Het geld van de Bank zal niet goedkoop zijn.
Wanneer iemand van een handelsvriend een ander
crediet kan krijgen, dan Is hij echter niet aan de
Bank gebonden/
De heer Th. van der Klei gaf de verzekering, dat
wanneer de Centrale van de Hanze te Delft kan
worden aangesloten bij de Centrale M. Crb., de
Hanze-leden deze zullen beschouwen als hun steun
en hulp In alle omstandigheden.
l^prlc.
