DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
te ALKMAAR
No. 208
Honderd en zestiende jaargang.
101
l
DONDERDAG
3 SEPTEMBER.
BELGIË.
DUITSCHLAND.
FRANKRIJK.
ENGELAND.
op Haandag 7 September 1914.
Andere Mogendheden.
Do Oostenrijkers en deRnssen.
Duitschland en do verbondenen.
ALKMAAR, 3 September.
Als een veel-potlge spin nadert de furor teutonicus
Parijs en de opmarsch der geweldige legerscharen
geschiedt dusdanig, dat de Fransche regeering reeds
nu tijdelijk naar Bordeaux is overgeplaatst. Concen
trisch trekken in geforceerde marschen de verschil
lende Duitsche legers op Parijs af en hoe geweldig
de geboden tegenstand moge zijn want het Fran
sche leger schijnt inderdaad geen voet grond terug
te wijken zonder zich daartegen heldhaftig te hebben
verzet en de Franschen van thans onderscheiden zich
roemrijk door hun grootsch, moedig verweer hun
overmacht is onweerstaanbaar. En lukt het een enke
len keer een Duitsch leger tot staan te brengen en
zelfs terug te werpen den hertog van Wurtemberg
b.v. dan volgt op de zegepraal spoedig weer de ne
derlaag, en alleen de kroonprins van Beieren en de
oud-minister von Heeringen schieten in het Zuiden
weinig op. Met de macht der vestingen schijnt het
thans heelemaal gedaan te zijn. Vroeger werden zij
omgetrokken of ingesloten, thans eenvoudig zoo
terloops haast genomen.
Reeds Zaterdag hebben wij geschreven, dat de toe
stand er voor de Fransche hoofdstad dreigend uitzag.
En al hebben dan ook de Duitschers op den Sedan
dag nog niet voor Parijs gestaan, zoo heel mis is onze
voorspelling toch niet geweest, hoe onwaarschijnlijk
zij toen velen moge hebben toegeschenen.
Intusschen meene men niet, dat de oorlog nu spoe
dig uit zal zijn. Alle Duitsche aanvoerders haasten
zich om in de Fransche hoofdstad te komen, welke in
omvang en in sterkte alle vestingen der wereld over
treft. Eigenlijk Is het geen vesting, veelmeer een
versterkte provincie. De vestingwerken van '70 vor
men thans de z. g. .n binnenste verdedigingslinie,
waaraan 32 nieuwe forten op een afstand van 15
kilometer zijn toegevoegd. Was de omtrek der forten
in '70 ongeveer 55 K.M., thans is deze ruim driemaal
zoo groot. De laatste dagen moesten alle gebouwen,
gelegen in de rayons der forten ontruimd en afgebro
ken worden en hard is er aan de versterkingen ge
werkt. De moderne vestingwerken hebben een geheel
moderne bewapening. Maar het Duitsche zware
belegeringsgeschut! Maar de luchtschepen en vlieg
machines, die Duitschland als bravour-stuk wel voor
namelijk voor Parijs zal hebben bewaard!
Het lijkt ons dan ook niet aan twijfel onderhevig,
dat Parijs zal vallen en dat dit zeker niet tot 28 Ja
nuari zal duren, gelijk in '70—'71, toen het beleg 19
September een aanvang nam.
Doch met den val van Parijs is het geenszins met
het verzet van beteekenis gedaan. Het Fransche leger
zal zooveel mogelijk retireeren, eerst op de Loire-linie
en als het moet nog verder. Het zal eenerzijds een
terugtrekken en verdedigen, anderzijds een oprukken
en slagleveren, eventueel een nazetten worden.
En de Duitschers mogen daarop gedrild zijn
nog altijd worden de regels van Frederik den Qroote
over het attaqueeren en opnieuw attaqueeren in de
velddienstvoorschriften met bijzonderen nadruk ver
meld zij zullen, wordt dit spel door de Franschen
goed volgehouden, daaraan ontzaggelpe offers
moeten brengen. En hoe verder zij in Frankrijk
moeten oprukken, hoe langer en gevaarlijker hun com
municatie-lijnen worden, hoe moeilijker het zelfs bij
den uitnemendsten intendance-dienst valt voorraad
en munitie aan het front te brengen, hoe veel meer
manschappen ook voor den étappendienst moeten wor
den afgezonderd. Napoleon heeft dat ondervonden.
In 1812 stond hij met 450.000 man aan de Russische
grens en slechts 100.000 kwamen er voor Moskou.
In 1870 hadden de Duitschers 400.000 man in Aug.,
van wie er slechts 170.000 voor Parijs kwamen te
staan
Natuurlijk zullen de Franschen ook trachten de re
traite-linies te verbreken en aldus Duitsche troepen af
te snijden, en daarbjj zullen de Engelschen hulp kun
nen verleenen.
Wel is dus de eerste faze van dezen oorlog voor de
maar wanneer de Franschen werkelijk willen en
Duitschers zeer gelukkig en voorspoedig verloopen,
na den rampspoed niet weer terugvallen in de militai
re misère van vóór 44 jaar, wanneer de ervaringen
van vroeger door moderne geheimen niet even volle
dig weggevaagd worden als thans door het befaamde
42 c.M. geschut ten opzichte van den •vesting-oorlog
is geschied, dan kunnen de Duitschers het nog hard
te verduren krijgen. Dat de Franschen echter stand
kunnen houden, totdat Russische hulp komt opdagen
we weigeren vooralsnog dit te gelooven.
Bordeaux, waarheen de Fransche regeering ver
plaatst is, is in oorlogstijd altijd een ongeluksstad ge
weest, hoe hoog aanzien zij in vredestijd door haar
gerenommeerde wijnen over heel de wereld heeft ver
worven.
In 407 verbrandden de Vandalen en Alanen de stad,
in 412 namen de Gothen haar, in 732 werd zij door de
Arabieren bestormd en geplunderd, de Noormannen
teisterden haar in de negende eeuw, in 1451 moest de
toenmaals Engelsche stad voor de Franschen capitu-
leeren, tijdens de revolutie werd zij gedeeltelijk ver
woest en in December 1870 werd de stad de zetel der
nationale verdediging, terwijl van hieruit de histo
risch geworden proclamaties werden uitgevaardigd,
waarin het Fransche volk bedrogen werd. En den
15den Februari 1871 werd door de inmiddels bijeen
geroepen en in den schouwburg samenkomende na
tionale vergadering het vredesverdrag goedgekeurd.
De nationale vergadering, waarin de dichter Victor
Hugo o. m. zeide: „Van morgen af aan, zal Frank
rijk maar één gedachte hebben zijn heiligen toom
te voeden, een leger te vormen, dat uit een heel volk
zal bestaan, weer het groote Frankrijk te worden, het
Frankrijk van 1792, het Frankrijk der idee en der
sabel. En eens zal het zich onverwinlijk verheffen:
Keulen terugnemen. Het zal uitroepen: Duitschland
hier ben ik. Zijn wij vijanden? Neen, ik ben uw
zuster. Laten wij de Vereenigde Staten van Europa
zijn, de universeele vrijheid, de universeele vrede. Ik
zal nooit vergeten, dat gij mij van mijn Keizer be
vrijd hebt, ik zal u thans van den uwen bevrijden."
Het was Thiers, die hierna nuchterder den heeren
aanried, den moed te hebben, de waarheid in te zien.
Vijfhonderd zes en veertig personen bleken dien moed
te bezitten, honderd zeven stemden tegen het verdrag,
de beslissing was gevallen.
En een fontein geeft in het schoone Bordeaux de
plaats aan, waar in dien tijd een ruiterstandbeeld van
Napoleon III werd vernield.
Zal er andermaal te Bordeaux een vrede worden ge
sloten?
Mocht het hiertoe komen, Hqn kan het niet anders
dan een voorloopige zijn.
Waar zooveel mogendheden in het geding zijn,
daar is een definitieve afrekening tusschen Frankrijk
en Duitschland niet waarschijnlijk.
In vroegere oorlogen, waarin meerdere landen wa
ren betrokken, moge wel eens een partieele vrede zijn
gesloten, het is niet aan te nemen dat iets dergelijks
thans zal geschieden. Ditmaal zal er wel worden
doorgevochten tot het bittere einde 1
Aan het bericht over de verplaatsing der Fransche re
geering gaat een Duitsch bericht vooraf, dat generaal
von Bülow in een tweedaagschen slag bij St Quentin
vier Fransche legerkorpsen en drie divisies reseive
verslagen hebben, dat iq dus een legermacht van
schier een half millioen. Of een der grootste toe
gangswegen naar Parijs dus ook goed bewaakt werd!
En dat de verliezen aan beide kanten overweldigend
zullen zijn, kan men gerust aannemen.
In het Oosten schijnt de geweldige slag tusschen
Oostenrijksche en Russische troepen te zijn afgeloo-
pen met een Oostenrijksche overwinning bij Lublin
op Russisch en een Russische overwinning bij Lem-
berg op Oostenrijksch gebied. Zoover wij kunnen
nagaan is de Russische overwinning van veel meer
béteekems dan de Oostenrijksche en in elk geval is zij
zekerder, al moet men niet uit het oog verliezen, dat
volgens 'een Russisch bericht de Oostenrijkers dan
toch al bij Warschau hebben gevochten. Maar
meerdere en betrouwbaarder gegevens dienen afge
wacht.
HET ANTWOORD VAN BELGIë OP DE
OOSTENRIJKSCHE OORLOGSVERKLARING.
De Belgische regeering antwoordde o. m. op de
oorlogsverklaring van Oostenrijk aan België:
„Indien het heeft gemeend de voorstellen van
Duitschland niet te moeten aanvaarden, dan is het om
dat deze schending inhielden van de verbintenissen,
welke het had aanvaard ten opzichte van Europa, ver
bintenissen, welke de voorwaarden geweest zijn van
de stichting van het Koninkrijk België.
„Het heeft niet geloofd dat een volk, hoe zwak het
ook zij, zijn plichten mag miskennen en zijn eer ten
offer brengen door zich te buigen voor de macht.
„De regeering heeft niet alleen den tijd van het ul
timatum afgewacht, maar zelfs de schending van zijn
grondgebied door de Duitsche troepen alvorens een
beroep te doen op Frankrijk en Engeland, welke even
als Duitschland en Oostenrijk zijn onzijdigheid had
den gewaarborgd en zich verbonden hadden om na
mens en krachtens de verdragen mede te werken tot
verdediging, van het Belgische grondgebied.
„Door met de wapenen den indringer terug te slaan
heeft hét zelfs niet een daad van vijandschap vervuld.
„Duitschland heeft zelf erkend, dat zijn overval een
schending is van het volkerenrecht, en daar het zich
niet kan rechtvaardigen, heeft het zich beroepen op
zijn krijgskundig belang.
België ontkent beslist de bewering dat de Oosten
rijksche en Hongaarsche 'uitgedrevenen een behande
ling zouden ondergaan hebben in strijd met de eerste
eisdien vhn menschelijkheid.
De Koninklijke regeering heeft van het begin der
vijandelijkheden de strengste bevelen gegeven, wat de
bescherming der Oostenrijksche en Hongaarsche per
sonen en eigendommen betreft."
DE TOESTAND IN BRUSSEL.
In Brussel gelooft het volk algemeen, dat de Duit
schers door Holland zijn getrokken. Burgemeester
Max liet aanplakken, dat de Franschen nooit gezegd
hebben, dat ze niet hulp konden komen, en dat de des
betreffende bekendmaking van den Duitschen com
mandant van Luik gelogen was.Daarop volgde een
verbod van den Duitschen gouverneur van Brussel,
om voortaan aanplakbiljetten zonder zijn verlof aan
te slaan.
„Er broeit iets in Bnissel, zegt de correspondent
van het N. v. d. D. De Duitschers voelen dat ook en
hebben op verschillende punten mitrailleurs in huizen
doen plaatsen. Men raadt de vreemdelingen aan
heen te gaan en de verschillende legaties zenden de
menschen naar hun land terug.
Een Amerikaan hield me op straat aan in de ge
dachte dat ik een landgenoot was en deelde mij mede
dat de eigen woorden van zijn gezant waren: „go to
Holland as soon you can. It will be a rotten situation
here in a short time." (Ga naar Holland, zoo gauw
mogelijk. Het wordt hier een misse boel en al heel
gauw ook.)
De Duitsche militaire overheid verwacht zelf iets
dezer dagen. Wat het is, deelt men natuurlijk niet
mede, maar Dinsdagochtend, toen ik Brussel weer
verliet, werd er juiat sangeplakt dat niemand meer
Brussel mocht verlaten zonder specialen pas, terwijl
de Roode Kruis-auto's zich gereed moesten houden
om op het eerste teeken te verzafelen.
De bevolking was bovendien weer dubbel onrus
tig, want heden was de datum verstreken van de acht
dagen waarin Duitsche soldaten geen eetwaren zon
der betaling mochten opeischen. Die datum was nu
voorbij.... wat ging nu gebeuren?"
Twee treinen gaan er per dag van Brussel naar Aken.
De Hollanders, die van een pas voorzien zijn, hebben
vrije reis naar Holland, maar niet terug.
Na 9 uur is te Brussel alles dicht. Alcohol is ge
heel verboden en moet vernietigd worden. Dit ver
bod wordt echter niet gehandhaafd en dronken solda
ten veroorzaken opstootjes.
Maandag trokken steeds Duitsche soldaten van
Leuven door de hoofdstad naar het Z.W. Ook 21
der groote kanonnen zijn in de richting Parijs ver
trokken.
De mannelijke bewoners van Leuven, die naar Keu
len waren gebracht, zijn weer teruggevoerd.
DE ZEPPELIN BOVEN ANTWERPEN.
De Zeppelin, die eenige bommen boven Antwerpen
heeft laten vallen, had het, naar men meent, er vooral
op gemunt, het arsenaal bij Berchem te vernielen,
evenals de militaire slachtplaatsen bij Schietschotel.
Men vermoedt, dat het Bchip licht getroffen is door
het vuur uit de forten, omdat het snel achtereen acht
a negen bommen op éen weide bij Antwerpen liet
vallen, om sneller te kunnen ontvluchten.
Het schijnt, dat enkele personen door de hommen
uit het luchtschip getroffen werden. Wel werd scha
de aangericht aan de spoorlijn bij Berchem, evenals
aan de slachtplaatsen bij Schietschotel.
De bommen waren van een bizonder wreedaardig
karakter en gevuld met scherpe stukken ijzer, die het
spierweefsel geheel verscheuren.
FRANC-TIREURS-GEVECHTEN IN NAMEN.
Maandagavond schoten eenige lieden, waarschijn
lijk vreemdelingen, op Duitsche soldaten in Namen.
Plotseling begonnen de kanonnen te donderen en de
Duitsche troepen snelden, schrik verspreidend, door
de stad. Verscheidene gebouwen, waaronder de oog
heelkundige kliniek, werden in brand gestoken. Dins
dag verscheen een proclamatie waarin de franc-tireurs
met de zwaarste straffen bedreigd werden. Een andere
proclamatie van den Duitschen commandant verbiedt
alle zaken, café's en hotels den verkoop van sterken
drank.
DE DUITSCHERS IN AALST.
De Duitschers trokken gisteren Aalst (tusschen
Brussel en Gent) binnen, waar zij de telefoon- en te
legraafdraden doorsneden en het stadhuis, de brug
gen en het spoorwegstation bezetten. De bureaulist
slaagde er echter in de kas der spoorwegmaatschap
pij, welke ongeveer 20.000 bevatte, in veiligheid te
brengen.
DE DUITSCHE KEIZER EN HET
ENGELSCHE LEGER.
De Keizer heeft, naar een bericht aan de N. Ct., af
stand gedaan van de waardigheid van veldmaarschalk
bij het Britsche leger.
KROONPRINS RUPPRECHT VAN BEIEREN.
Kroonprins Rupprecht van Beieren, de aanvoerder
van een van de Duitsche legers die pas zijn oudsten
jongen op den leeftijd van 13 jaar verloren heeft, is
wel zwaar beproefd. Twee jaar geleden was zijn ge
malin (een hertogin van Beieren en dochter van den
bekenden oogarts Karei Theodoor) gestorven en van
zijn vier kinderen is er nu nog maar een in leven, de
9-jarige prins Albert, die naar den koning van Bel
gië heet. De koningin van België is een schoonzus
ter van hem.
EEN SMALDEEL FRANSCHE VLIEGERS.
Met voldoening heeft het Parijsche publiek verno
men, dat een smaldeel vliegtuigen is gevormd voor de
beveiliging van Parijs tegen aanslagen van Duitsche
vliegtuigen, die wel geen strategische beteekenis heb
ben of de stad in gevaar kunnen brengen, maar toch
den dood van inwoners kunnen veroorzaken.
HET WERPEN VAN BOMMEN BOVEN PARIJS.
De Amerikaansche gezant te Parijs richtte aan zijn
regeering een rapport over het werpen van bommen in
Parijs dat hij niet alleen beschouwt als een onmen-
schelijke daad, maar tevens als een schending van de
Haagsche Convertie.
AANVULLING VAN DEN VOEDSEL
VOORRAAD.
Een Engelsche lord waarschuwt de Engelsche land
bouwers toch vooral elk stukje beschikbaren grond te
gebruiken voor den verbouw van voedingsmiddelen,
nu in 1915 een zoo groote verandering van de pro
ductie is te verwachten, ten gevolge van het feit, dat
in zoo vele landen, Frankrijk, Rusland, Duitschland,
Oostenrijk, alle physiek geschikte mannen op het oor
logsterrein zijn. Andere graanproduceerende landen
zullen het verlies in die productielanden niet kunnen
goedmaken en het is dus noodig in eigen land zoo
veel mogelijk de productie op tevoeren.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis,; dat in het
Gemeenteblad van Alkmaar, No. 456 en 457, zijn
opgenomen de besluiten van den Raad der gemeente
van 12 Augustus 1.1., waarbij zijn vastgesteld
lo. Eene verordening tot vaststelling van
het getal leeraren en der jaarwedden
van het personeel, verbonden aan de
Hhndelsdagschool met driejarigen
cnrsns te Alkmaar (Gemeenteblad
No. 456).
2o. Eene verordening tot regeling der be
looningen van het onderwijzend en
bedienend personeel aan de Handels
avondschool voor handels- en kan
toorbedienden (gemeenteblad No. 457.)
Welke verordeningen, heden afgekondigd, gedu
rende drie maanden ter gemeente-secretarie ter lezing
zijn nedergelegd en aldaar tegen betaling van resp.
f 0,12i/j en f 0,10 in afdruk zijn verkrijgbaar gesteld.
Alkmaar, 1 Sept. 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
DE ONZIJDIGHEID VAN ROEMENIë EN
BULGARIJE BEDREIGD?
Naar uit het Oostenrijksche hoofdkwartier wordt
gemeld, worden op den Donau voortdurend Russische
munitietransporten voor Servië vervoerd. Aan den
mond van den Donau worden blijkbaar ook toebereid
selen voor Russische troepentransporten naar Servië
getroffen, waardoor de Roemeensch-Bulgaarsche neu
traliteit bedreigd wordt.
De Italiaansche „Messagero" verneemt uit Nisj
(Servië), dat het Bulgaarsche gouvernement Servië
er van heeft onderricht, dat, wanneer Rumenië zijn
neutraliteit zal opgeven en zich bij Rusland aanslui
ten, Bulgarije hetzelfde zal doen.
OOSTENRIJKERS EN RUSSEN.
DE GEVECHTEN AAN DE OOSTENRIJKSCH—
RUSSISCHE GRENS.
Na een verbitterden slag, die een week duurde,
heeft het Oostenrijksche leger onder generaal von
Auffenberg bij Samos, in Rusland, ten Z.O. van
Lublin, Dinsdag een volkomen overwinning behaald.
De Russen trokken terug over den Boeg. Ook het
Oostenrijksche leger bij Lublin had, volgens berich
ten uit Weeneu, voortdurend sueces. Ook wordt uit
Oostenrijksche bron gemeld dat Lemberg, de hoofd
stad van Oostenrijksch Galicië, onhoudbaar is, zoo
dat de archieven naar een andere plaats zijn over
gebracht, terwijl van Russische zijde de opmarsch
naar Lemberg en een overwinning op de Oosten
rijkers wordt gemeld bij de Guila Lipa, een zijrivier
van de Dujeste, welke ten O. van Lemberg ont
springt.
Ze werden met groote verliezen teruggeslagen j
het officieele Russische bericht zegt, dat 9800 Oos
tenrijkers door hen begraven werden en velen krijgs
gevangenen werden gemaakt.
Een communiqué van den Russischen generalen
staf zegt, dat na een gevecht van zeven dagen, waarbij
het Russische leger zich meester maakte van zeer
versterkte, vooruitgeschoven stellingen op 20 werst
ten Oosten van de stad, naderde het Russische leger
de voornaamste forten van Lemberg. Na een uiterst
hevig gevecht, werden de Oostenrijkers den len
September in wanorde op de vlucht gejaagd, waarbij
zij stukken geschut, zwaar en licht, en geheele veld
keukeus achterlieten.
Russische voorposten en de cavalerie vervolgden
den vijand die enorme verliezen aan dooden, ge
wonden en gevangenen had. Het Oostenrijksche
leger schijnt geheel verslagen te zijn. Gedurende de
vervolging door de Russische troepen, van de Oos
tenrijksche, die van de Gnila Ripa terugtrokken, was
de vijand gedwongen nog 31 kanonnen in den steek
te laten. De Russen trokken voort langs wegen, die
bijna versperd zijn door stukken geschut en pro-
viand-convooien. Het totaal aantal stukken geschut,
dat de Russen bij Lemberg buitgemaakt hebben, be
draagt 150.
Ook bij Warschau, de hoofdstad van Russisch
Polen, werden de Oostenrijkers afgeslagen, terwijl
1000 krijgsgevangenen werden gemaakt.
DE GEVECHTEN IN NOORD-FRANKRIJK.
Het Bureau van den Duitsche Generalen Staf deelt
mede:
„Het centrum der Fransche troepen, ongeveer 10
legercorpsen sterk, werd gisteren tusschen Reims en
Verdun door de Duitsche troepen teruggeworpen. De
achtervolging werd voortgezet.
Een uitval der Fransche troepen uit Verdun, werd
afgeslagen.
De keizer bevond zidi gedurende den strijd bij het
leger van den kroonprins en bracht den nacht te mid
den ter troepen door."
Het Fransche ministerie van oorlog meldde, dat in
Lotharingen de opmarsch der Fransche troepen werd
voortgezet.
In het Noorden van Frankrijk had bij Lannoy, Sig-
ny, Novion- Porden een hevig gevecht plaats, dat
zonder beslissing bleef.
Bij Guise, ten O. van St. Quentin. vielen de Fran
schen de Duitschers aan, die op Guise werden terug
gedreven.
Op den linkervleugel werden de Franschen terug
gedreven naar Lafère.
ALKMAARSCHE COURANT.
r
