DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
IP
No. 211
Honderd en zestiende jaargang.
1914
MAANDAG
7 SEPTEMBER.
DUITSCHLAND.
BELGIË.
FRANKRIJK.
RUSLAND.
JAPAN.
;i hit
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
Liters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Duitschland en de verbondenen.
QtT/vvS
Telefoonnummer 3.
ALKMAAR, 7 September.
„Samen uit, samen thuis" hebben Engeland, Frank
rijk en Rusland elkaar thans plechtig beloofd. Zij
hebben een officieele verklaring afgelegd, waarin mel
ding wordt gemaakt van een afspraak tusschen de
drie regeeringen om geen afzonderlijken vrede met
Duitschland en Oostenrijk te sluiten.
België is, hoewel de regeering er geheel mee heet
in te stemmen, buiten die afspraak gebleven, waar
schijnlijk om officieel de fictie van België's neutraliteit
te handhaven.
Het is tenminste niet aan te nemen, dat de drie
mogendheden, die het Belgen-volk op zijn eentje heb
ben laten vechten op zijn grondgebied en tot dusverre
hebben volstaan met wat platonische verklaringen
van bewondering en eerbied, met wat eervolle onder
scheidingen wegens betoonde dapperheid en met wat
financieele hulp, het ook verder aan zijn rampzalig
lot zullen overlaten.
Het treft verder alweer heel merkwaardig toevallig,
dat het juist Engeland is, dat bij dit zaken-doen weer
in de voordeeligste positie verkeert, als het eens mis
mocht loopen. Immers Duitschlands plannen zijn er
blijkbaar op berekend om eerst af te rekenen met
Frankrijk, dan met Rusland en eindelijk met Enge
land. Wat we tot dusverre gezien hebben, wettigt dit
vermoeden volkomen en het wordt bevestigd door de
mededeeling over het besluit der Duitsche „burger
lijke" partijleiders het schijnt, dat daarginder het
klassenstrijd-criterium nog steeds gehandhaafd wordt,
hoewel men dit niet zou afleiden uit de houding der
sociaal-democraten, noch uit die van hun orgaan de
Vorwarts. Blijkens dat besluit zal de marine zoo
snel mogelijk aangevuld en versterkt worden en men
kan er wel van verzekerd zijn, dat de nog in het land
aanwezige bruikbare krachten met koortstachtigen
ijver bezig zijn en dat de scheepswerven en pantser-
platenfabrieken met bestellingen overladen worden.
Een telegram in dit nummer gewaagt van een zeer
aanzienlijke vlootuitbreiding zoowel met lichtere als
met zwaardere schepen, terwijl ook de Engelsche
vloot danig vergroot zal worden. Dit alles leert
behalve dat men op een langen duur van den oorlog
moet rekenen dat Engeland het laatst aan de beurt
is en Rusland en Frankrijk moeten dus maar volhou
den, totdat 't pleit tusschen Duitschland en Engeland
is beslist.
Men weet hoe de Russen in den tijd van Napoleon
met tegenzin bleven doorvechten, omdat de Engel-
schen altoos hulp beloofden, doch deze nooit zonden
en alleen maar schenen te denken aan 't inpalmen van
koloniën en hoe bij de ontmoeting tusschen Alexander
en Napoleon, welke aan den vrede van Tilsit vooraf
ging, de Tsaar zeide: „Ik haat de Engelschen even
innig als u zelf".
Frankrijk is er natuurlijk het allerslechtst aan toe.
Worden de Duitschers er de baas, dan zullen zij daar
natuurlijk „van den waard leven", d. w. z. mannen
voeden en paarden voederen van hetgeen het land op
levert. En als Frankrijk de vreeselijke verarming eens
niet op den langen duur kan doorstaan, dan heeft
Engeland goed praten van volhouden! Bovendien
scheen men in Duitschland niet ongeneigd, Frankrijk
een eervollen vrede te schenken, een, die naar het
Fransche volk een „gouden brug" zou leiden. Die
overbrugging is thans onmogelijk gemaakt.
En als het nu eens misloopt met Duitschland, wel,
al had Frankrijk reeds vrede gesloten, dan zou
Engeland als eindoverwinnaar toch den vrede kunnen
dicteeren en dus ook een nieuwe editie van het
Fransch-Duitsche ev Russisch-Duitsche verdrag kun
nen eischen.
Het zal nog moeten blijken, of het positieve nadeel,
dat Duitschland in dezen oorlog naar drie fronten
van de afspraak der drie bondgenooten ondervindt
wel zoo groot is, als het op het eerste gezicht lijkt.
Doch dat Engeland, dat het minst heeft te duchten
van een langen duur van den oorlog, dat voor geen
oorlogsschatting heffende, het land vernielende en de
bevolking teisterende vijandelijke troepen bevreesd be
hoeft te zijn, positief voordeel bij de verbintenis, om
niet afzonderlijk vrede te sluiten, zal hebben, is wel
niet aan twijfel onderhevig.
Het is op het oogenbiik niet mogelijk eenig inzicht
te krijgen omtrent de troepenbewegingen van de legers
in Frankrijk. Er is een Fransch en een Engelsch com
muniqué, maar beiden verschaffen slechts onvolledige
gegevens, duiden niet de posities van de legers der
verbondenen aan en bepalen zich hoofdzakelijk tot
enkele der Duitsche legers. Beide communiqué's geven
evenwel te kennen, dat de Duitschers hun groote om
zwenking gestaakt hebben en plotseling van verschil
lende kanten met groote snelheid naar de Manie op
gerukt zijn. Het Engelsche communiqué geeft te ver
staan, dat de Duitschers öf den strijd over een zulk
ontzaggelijk front niet langer kunnen voortzetten öf
een beslissenden slag willen verhaasten en daarom
zelfs Parijs maar links laten liggen. Er is alle aan
leiding om achter beide mogelijkheden een vraagtee-
ken te plaatsen. De verbondenen zijn tot dusverre
niet voldoende op de hoogte van de Duitsche plannen
gebleken, om bijzonder groote waarde aan hun kijk
op die plannen te hechten. Bovendien sluiten zich bij
deze voorstelling tal van vragen aan waarop geen ant
woord kan worden gegeven. Doch wat is er dan
waar? Het hoofdkwartier van den Duitschen gene-
ralen staf zwijgt en dat zwijgen is verdacht. In wat
't schrijft is het Duitsche hoofdkwartier over het ge
heel wel betrouwbaar, maar zoodra het begint te zwij
gen, houdt dunkt ons, de betrouwbaarheid in eens op.
Zoolang er dan ook geen nadere berichten zijn,
mogen we het er voor houden, dat er iets niet klopt,
zonder te weten, wat dit is. Maar juist het feit, dat
er iets niet klopt in de tot dusverre overigens als ma
noeuvres verloopen krijgsverrichtingen, kan reeds op
zichzelf zeer bedenkelijk zijn. De tijd van onbetee-
kenende gevechten is thans voorbij, wat er nu ge
schiedt is mogelijk van beslissende beteekenis en der
halve is ook een plotselinge wijziging in de tactiek bij
de voorbereiding daarvan van groot gewicht.
Terloops zij even gewezen op een eigenaardigheid:
het Duitsche communiqué zegt, dat twee forten van
het beschoten Maubeuge gevallen zijn, terwijl het
Fransche van drie gevallen forten spreekt. En nog
een eigenaardigheid: terwijl de Duitsche Keizer aan
het Westfront (bij het leger van den Kroonprins van
Beieren?) de beschieting van Nancy bijwoont, trekt
zijn gemalin naar Danzig op het oostelijk oorlogs
terrein, hetzij dan om de wereld te verkondigen, dat
het in de stad, door het Friesche Haff van Konings
bergen gescheiden, veilig is, hetzij om hulp te bren
gen aan de gewonden.
Blijkbaar hebben de Duitschers tevergeefs getracht
den overtocht over de Schelde te forceeren, om in het
land van Waas te komen, de verbinding met Gent af
te snijden en daardoor te beletten, dat Antwerpen
communicatie houdt met Ostende en dus ook met En
geland. Zij zijn daarbij op hardnekkigen tegenstand
der Belgen gestooten, die worden aangespoord liever
tot den dood toe te vechten, dan gevangen genomen
te worden.
DE DUITSCHE VLOOT.
In den Rijksdag heeft een beraadslaging plaats ge
vonden van de leiders der burgerlijke partijen in den
Rijksdag. Het doel daarvan was, aan den vasten wil
van de afgevaardigden uiting te geven, om ook voor
zoover het den strijd ter zee betreft, alle krachten tot
het uiterste aan te wenden.
In overeenstemming met de groote politieke betee
kenis van het genomen besluit werd onmiddellijk na
het einde van de vergadering de volgende mededeeling
ter kennis van den staatssecretaris van marine ge
bracht:
„De ondergeteekenden, leden van den Rijksdag, ver
klaren zich bereid, in hun fracties en in den Rijksdag
te verdedigen, dat de voor alle door den oorlog ver-
eischte maatregelen van het rijksdepartement van ma
rine op de begrooting te brengen bedragen en de ver
rekening daarvan goedgekeurd zullen worden. In
het bijzonder zullen zij hun steun verleenen aan 1. on
middellijke vervanging van verloren schepen; 2. on
middellijke uitvoering van alle in 1912 vastgestelde
maatregelen; 3. onmiddellijken aanbouw van nieuwe
schepen in plaats van de in 1915 van den staat van
dienst af te voeren reserve-schepen; 4. de verminde
ring van den levensduur der schepen van 20 tot 15
jaar."
VERSTERKINGEN NAAR DE OOSTGRENS.
De correspondent van den Parijschen „Matin" te
Rome bericht, dat aan de Weichsel vijf Duitsche leger
corpsen uit West-Pruisen zijn aangekomen om den
verderen opmarsch der Russische troepen te beletten.
Deze legercorpsen behoorden voor een groot deel tot
het leger in België en het noorden van Frankrijk.
DE KEIZERIN NAAR DANTZIG.
De Keizerin is gisteren naar Dantzig in West-Prui
sen vertrokken.
GEEN ONDERWIJS DOOR ONDERDANEN
VAN VIJANDELIJKE NATIES.
De Pruisische regeering heeft bepaald, dat allen, die
onderwijs geven aan de openbare scholen in Pruisen
en behooren tot een der naties, die oorlog tegen
Duitschland voeren, niet langer tot het geven van on
derwijs worden toegelaten. Ook de leerlingen en stu
deerenden uit die bedoelde staten worden van de
Pruisische scholen geweerd.
DE GEVECHTEN BIJ DiENDERMONDE.
Tusschen Dendermondc en Aalst woeden de gevech
ten nog steeds door. Bij Aalst heeft men de spoorlijn
in de lucht doen vliegen. Reizigers, die uit Brussel
kwamen, moesten langs Ninöve en Aalst gaan en ver
volgens terugrijden over Denderleeuw en Sotteghem
en Gent naar Ostende.
Bij Dendermonde schoten de Duitschers op een
voorbijgaanden trein, waardoor verscheidene passa
giers, waaronder een jong meisje, gewond werden.
Volgens een telegram uit Antwerpen moet er ver
schrikkelijk gevochten zijn in de omstreken van Den
dermonde en het feit, dat de Duitschers deze stad ver
laten hebben, duidt genoeg aan, dat zij zware verlie
zen hebben geleden Zeer vele Duitsche gekwetsten
zijn te Antwerpen aangekomen en worden met vol
strekt dezelfde zorg als de Belgische gewonden in de
hospitalen verpleegd.
BOMMEN IN GENT GEWORPEN.
Te Gent zijn Zaterdagmorgen van uit een vliegtuig,
dat over de stad kwam, twee bommen geworpen, een
in de Weldadigheidsstraat en een in de Kortrijksche
poort. De materieele schade was niet beteekenend.
Vrijdag passeerde over Eecloo een vliegtuig, waar
uit ee nbom werd geworpen, die op een straatweg
neerkwam en niet ontplofte. Een wielrijder was op
enkele meters afstand.
DE VERDEDIGERS VAN NAMEN.
De vierde Belgische divisie, die na den val van Na
men, welke vesting zij had verdedigd, naar Frankrijk
was afgetrokken, is op de Belgische kust ontscheept
en in goede orde te Antwerpen teruggekeerd, waar zij
een belangrijke aanwinst voor de verdediging der
stelling is.
Volgens een bericht uit Antwerpen gaan de Duit
schers voort met hun beweging om Antwerpen langs
het Westen van de zee af te snijden.
EEN DUITSCH POSTBESTUUR IN BELGIë.
Voor het gebied van het keizerlijke Duitsche gou
verneur-generaalschap België zal op een van de eerst
volgende dagen een post- en telegraafdienst ingericht
worden, die zal staan onder de directie van de rijks-
posterijen te Berlijn, zoo meldt een officieel bericht
uit Berlijn.
DE VERWOESTING VAN LEUVEN.
Volgens een rapport van de Belgische Commissie
van onderzoek hebben de Duitschers in Leuven vree
selijke wreedheden begaan.
ioen ze de stad binnetrokken, eischten ze inkwar
tiering en levensmiddelen. In de bosschen lieten ze
de kasvorraad afleveren; huizen werden geplunderd.
Verscheidene personen werden als gijzelaars wegge
voerd. In de naburige" dorpen werden de inwoners
gedood, vrouwen en meisjes verkracht; sommige lij
ken vond men half verkoold, met petroleum overgo
ten.
Een kinderlijk was met tallooze bajonetsteken door
boord, andere lagen nog in smeekende houding, met
de armen omhoog en de handen gevouwen.
Onder voorwendsel, dat de bevolking op de solda
ten had geschoten werd Leuven in brand gestoken. De
burgers hadden echter reeds verscheidene dagen tevo
ren hun wapenen aan de Duitsche overheid moeten
inleveren.
Talrijke lijken van burgers lagen in de straten ver
spreid.
Op verschillende plaatsen werd de mannelijke be
volking naar Duitschland gestuurd, om er blijkbaar
bij den oogst te werken, evenals vroeger de slaven.
Ook wordt de bevolking gedwongen loopgraven te
maken en andere werkzaamheden voor de Duitschers
te verrichten.
Tijdens hun opmarschen plaatsten de Duitschers
ook Belgische mannen en vrouwen in de eerste gele
deren, om den Belgen het schieten te beletten. Ook
maken ze misbruik van de witte vlag en de Roode-
Kuris-vlag, schieten op ambulances, mishandelen en
dooden de Belgische gekwetsten. Vooral de geeste
lijken zijn bizonder het voorwerp hunner geweldda
den.
HET BOMBARDEMENT VAN MECHELEN.
Jef Denyn, de beroemden klokkenspeler uit Me-
chelen, heeft aan den correspondent van de Lon-
densche „Times" verteld, dat de beschieting van
Mechelen begon op Dinsdagochtend te 4 uur 15 en
Donderdagavond eindigde. Het beroemde klokken
spel is vernield. Er bleven geen twintig burgers in
de stad.
Troepen honden en katten, uitgemergeld van den
honger, loopen door de eenzame straten.
OORLOGSHONDEN IN HET BELGISCHE LEGER
Het Belgische leger bezit een eigenaardige speci
aliteit, die, voor zoover bekend, overigens nergens
is ingevoerd. Men heeft namelijk honden aange
schaft, wier taak het is, de machinegeweren bij de
infanterie te trekken. Bij elk der twintig mitrail-
leuse-compagniën behooren twaalf honden en zes klei
ne wagentjes. De militaire autoriteiten zijn zeer tevre
den over de wijze, waarop de honden hun taak ver
vullen. Door zorgvuldige teeltkeuze hoopt men een
speciaal oorlogshonden-ras aan te fokken, 't Spreekt
vanzelf, dat honden veel minder trefkans bieden dan
een paard.
DE TOESTAND DER BEVOLKING.
Uit de rapporten van verschillende prefecten in den
ministerraad uitgebracht bleek, dat de geest onder de
bevolking overal uitstekend en dat zij kalm is, ver
trouwen stellende in de regeering en de opvattingen
van deze deelt. De ministerraad beraamde verder
maatregelen ter verzekering van de voorziening in le
vensmiddelen voor de burgerbevolking.
VECHTGRAGE VROUWEN.
Twee dochters van den Russischen kolonel Tomi-
lowsky hebben zich als vrijwilligers aangemeld en
zijn op haar aandringen, in een soldaten-uniform ge
kleed, naar de vooruitgeschoven posities gezonden.
DE JAPANSCHE LANDDAG.
In een bijzondere zitting van den Landdag heeft de
minister van buitenlandsche zaken gezegd, dat in het
begin van Augustus Engeland aan Japan hulp vroeg
onder de voorwaarden van het bestaande verbond,
omdat de Duitsche oorlogsschepen de Engelsch-Ja-
pansche handelsbelangen bedreigden eü 'Kiautsjau
toebereidselen scheen te maken tot oorlogsdaden.
GEEN AFZONDERLIJKE VREDE.
De volgende overeenkomst is Zaterdag te Londen
onderteekend door den Engelschen, den Fransch en en
den Russischen ambassadeur:
De ondergeteekenden, daartoe behoorlijk gemach
tigd door hun respectieve regeeringen, verklaren hier
bij als volgt: De Britsche, Fransche en Russische re
geeringen verbinden zich wederkeerig niet afzonder
lijk vrede te zullen sluiten gedurende den tegenwoor-
digen oorlog. De drie regeeringen komen overeen,
dat als vredesvoorstellen in bespreking komen, geen
der verbondenen vredesvoorwaarden zal vragen zon
der voorafgaande toestemming van elk der andere ver
bondenen, in het vertrouwen waarop de ondergetee
kenden deze verklaring hebben geteekend en er hun
zegels aan hebben gehecht.
Gedaan te Londen in triplo 5 September 1914.
DE POSITIE.
Een officieel Engelsch communiqué, dat de gevech
ten beschrijft, die in de afgeloopen week gedurende
den strategischen terugtocht der geallieerden geleverd
zijn, zegt, dat het Engelsche leger zich thans ten
Zuiden van de Mame bevindt in één lijn met de
Fransche strijdmacht, die ter linker- en rechterzijde
van de Engelsche staat
Volgens de laatste berichten, wordt Parijs door den
vijand ontweken en rukken de Duitschers op in Zuid
oostelijke richting naar de Mame en naar den linker
vleugel en het centrum der Fransche linie.
Gemeld wordt, dat het eerste Duitsche leger La
Ferté Sous, Jouarre en Essisses (nabij Chateau-Tierry)
binnengetrokken is.
Het tweede Duitsche leger rukte, na Reims bezet te
hebben, tot Chauteau-Thierry voort en staat ten Oos
ten van deze plaats.
Het vierde Duitsche leger rukt op in Zuidelijke
richting ten Westen van het Argonnewoud, tusschen
Suippes en Ville-sur-Tourbe. De Duitschers bereik
ten deze punten den 3 den dezer.
Het zevende Duitsche leger werd door Fransche
troepen nabij Damvillers teruggeworpen.
Het schijnt dus, zoo gaat dit Engelsche communi
qué voort dat de Duitschers hun omtrekkende bewe
ging op de linkerflank der Engelsch-Fransche troe
pen opgeven, hetzij dat zij dit doen wijl dit over een
zoo groote uitgestrektheid niet meer mogelijk is, het
zij dat zij de voorkeur geven aan een directen aanval
op de linie der geallieerden.
De loop der gebeurtenissen zal aantoonen of deze
wijziging in hun plan de campagne vrijwillig is, of
wel dat de vijand dit doen moest wegens den strate
gischen toestand en de groote macht der geallieerde
legers.
Het officieele Fransche communiqué luidt:
le. Op onzen linkervleugel is in de respectieve po
sitie der Duitsche en Fransche legers geen wijziging
van eenig belang gebracht. De omtrekkende beweging
van den vijand schijnt definitief tot Btaan te zijn ge
bracht.
2e. Bij ons centrum en op onzen rechtervleugel, in
Lotharingen en de Vogeezen, is de toestand niet ver
anderd.
3e. Bi] Parijs, waarvan de vijand zich thans ver
wijderd houdt, worden de verdedigingswerken met be
kwamen spoed voltooid.
4e. De beschieting van Maubeuge duurt met de
uiterste hevigheid voort. De vesting biedt tegenstand
niettegenstaande drie harer forten vernield zijn.
BOULOGNE.
De „Times van gisteravond meldt, dat de burge
meester van Boulogne een telegram ontving, waarin
gezegd wordt, dat generaal Joffre er in slaagde een
omtrekkende beweging om de Duitsche liniën uit te
voeren en dat de Engelsche troepen het Ehritsche le
ger in flank bedreigen.
De Duitsche troepen hebben gisteren in allerijl Rijs-
sel verlaten.
NANCY EN MAUBEUGE.
De Duitsche groote generale staf deelt mede:
De keizer woonde de aanvallende gevechten ron
dom de vestingwerken van Nancy bij.
Van Maubeuge zijn reeds twee forten en de verster
kingen daartusschen gevallen. Het artillerie-vuur
kon nu direct tegen de stad gericht worden, die op
verscheidene plaatsen in brand staat.
Van Duitsche zijde meldt men nader:
De keizer begaf zich van het hoofdkwartier nadat
hij tot nog toe slechts het leger van den kroonprins
had bezocht, naar de Zuidelijke legers en was gisteren
tegenwoordig bij den aanval op Nancy.
Deze stad kan nog maar korten tijd standhouden,
want voor haar verovering is niet eens de zwaarste
Duitsche artillerie noodig. De aan de Belgisch-Fran-
sche grens gelegen vesting Maubeuge heeft reeds ge-
ALKMAARSCHB COURA
