DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Ambachtsschool,
bi emeent olijke
Burgeravondschool
Avondschool voor Handwerkslieden,
AVONDCURSUSSEN
Honderd en zestiende jaargang.
Uitkeering vergoedingen
LANDWEER en MILITIE.
Inschrijving van Leerlingen
No. 219
1914
WOENSDAG
16 SEPTEMBER.
Duitscliland en de verbondenen.
Oe Duitschers en de Russen.
De Oostenrijkers en de Russen.
Duitschland en Japan.
De Duitschers en de Engelschen.
BELGIË.
ALKMAAR, 16 September.
De Berlfjnsche bladen van Maandagavond be
vatten nog geen woord over den terugtocht van de
Duitschers in Noord-Frankrijk, de Engelsche Daily
Chronicle van Dinsdag negeert totaal het Duitsche
succes op de Russen, het Parijsche Journal des débats
geeft tot 10 September (het laatste nummer, dat wij
ontvingen) nog niet de kleinste mededeeling over den
val van Maubeuge, welke vesting den 8sten capitu
leerde.
Zóó worden de couranten-lezers In de oorlog
voerende landen voorgelicht 1
Wij, bewoners van een neutraal land, zijn er beter
aan toe, zegt u? Dat denkt u maar! Hoeveel mach
ten zijn er niet in de weer, om ons, neutralen, goed
voor te lichten, daar de staatsorganen en de nieuws
bronnen van de tegenstanders ons zulk een partijdl-
gen, éénzij digen kijk op de zaken geven I
De Duitsche generale staf heeft zich, terwille van
ons, neutralen, al heelemaal van zijn stuk laten
brengen. Tot dusverre meldde hij, in koelen vorm,
gebeurtenissen. „Maar wij lezen dit in de offici
euze Lok. Anzeiger wegens de buitensporig dries
te, valsche voorstellingen van den toestand van het
oogenblik in Frankrijk, heeft het groote hoofdkwar
tier het woord genomen. Kort en bondig heeft het
gezegd, dat de slag gunstig staat en dat de ongunsti
ge berichten onwaar zijn. Niet aldus gaat het
blad voort voor het binnenland is dit geschreven;
het vertrouwen van het Duitsche volk is zoo vast ge
grond, dat het ook door een langer stilzwijgen niet
geschokt zou worden. Deze zinnetjes zijn voor het
neutrale buitenland bestemd, dat toch wel langzamer
hand ooren krijgt om te hooren hoe de waarheid en
hoe de leugen klinkt."
Doch nu iets merkwaardigs. De groote buiten-
landsche bladen in de oorlogvoerende landen krijgen
hun telegrammen voor een groot deel uit.de neu
trale landen! De Daily Chronicle heeft een oorlogs
correspondent in Amsterdam, die bijna dagelijks het
nieuws uit Nederlandsche bladen overseint en de
Duitsche couranten krijgen nogal veel nieuws via
Roozendaal! Ongelukkigerwijze is echter het een
zoowel als het ander louter tendenzieus nieuws: wat
er aan gunstigs voor de Duitschers uit onze bladen
kan worden gehaald vermelden de Duitsche couran
ten en wat er voor moois ten bate der verbondenen
kan worden saamgegaard drukken de Engelsche per
sen af. Natuurlijk ontbreekt het den vreemden jour
nalisten, die hier te lande vertoeven, aan de noodige
objectiviteit, om het nieuws uit onze couranten onpar
tijdig te behandelen. Maar zelfs al was dat niet het
geval, zelfs als wilden de lezers in de oorlogvoerende
landen ook het ongunstige nieuws onder de oogen
hebben, dan nog zou dit niet kunnen, omdat de cen
sor met zijn blauwe potlood tusschen den nieuws-af-
zender en den nieuws-ontvanger staat.
Ons, neutralen, belemmert zoo'n blauw potlood het
vrije gezicht over de oorlogsvelden niet. Maar
wij zien toch ook niet met onze eigen, ongewapende
oogen. Wij moeten door de gekleurde glaasjes kijken
en trachten uit al die tendenzieus-gekleurde afbeel
dingen ons een beeld te vormen, dat de werkelijkheid
het meest nabij komt. Wij moeten daarom er voor
oppassen, dat wij de dingen niet te veel zien, zooals
wij ze gaarne zouden willen zien, niet al te zeer den
geheelen toestand gaan beoordeelen naar het glaasje,
dat voor onze oogen wordt geplaatst en dat toevallig
wat wij hopen of wat wij vreezen juist het dui
delijkst laat zien.
De achterwaartsche beweging der Duitschers, gaat
volgens de Fransche berichten nog maar steeds door.
De rechtervleugel, waarvan de cavalerie reeds ten
Zuiden van Parijs heeft gepatrouilleerd, staat nu al
tusschen Amiens en Atrecht! De hoofdmacht heeft
in de linie Péronne Le Fère Laon, door de
Franschen in het laatst van Augustus verlaten, posi
tie gekozen. Zelfs Reims zeggeh de Franschen al
weer bezet te hebben en het leger van den Kroonprins
is een heel stuk noordelijker gedreven. Dit laatste
lijkt ons, wanneer dit klopt met de werkelijkheid, het
allerbedenkelijkst. Kregen de Duitschers Verdun,
dan zouden ze o. a. goede spoorlijnen ter hunner be
schikking krijgen, maar houdt Verdun stand dan
wee het Duitsche gebeente. En terwijl de vorige week
de kroonprins deze sterke vesting bedreigde van uit
het westen, noorden en oosten, komt de bedreiging
thans enkel maar meer uit het noorden. Wat dit wel
beteekent, kunnen we niet beter aangeven, dan door
even te beschrijven, hoe de Duitschers Maubeuge heb
ben genomen dé Berlijnsche couranten met uitvoe
rige bijzonderheden bereikten ons juist vanmorgen.
Het behoort zegt een der oorlogscorresponden
ten tot de gewichtigste werkzaamheden van den ge-
neralen staf, om reeds in vredestijd goede aanvals
plannen over de vestingen van de vijanden uit te wer
ken. Deze op schrift gestelde plannen bevatten in de
kleinste bijzonderheden de indeeling in aanvals
fronten, waarbij nauwkeurig rekening gehouden is
met de terreins-omstandigheden en de gunstigste plek
ken voor de artillerie-opstelling.
Maubeuge was in vier aanvalsfronten verdeeld'.
Noord-Oosten, Zuid-Oosten, Zuid-Westen, Noord-
Westen. De hoofdaanval richtte zich tegen de noord
oostelijke forten. Het zware geschutvuur werd opge
steld op een afstand van 8 tot 10 K.M. der verdedi
gingswerken, hoofdzakelijk 21 cM. mortieren, vèr-dra-
gende vlak-vuur kanonnen, modem krombaan kanon
nen, en de bekende 42 cM. mortieren en de Oosten-
rijksche 30,5 cM. motormortierbatterijën. Nadat het
geschut één dag gebruikt was, kon tot de bestorming
door de infanterie worden overgegaan, en den volgen
den dag capituleerde de vesting, nadat ook op de an
dere aanvalsfronten geen of weinig weerstand meer
werd ontmoet. Van 's middags half twee tot
's avonds negen uur duurde het uitrukken der 40.000
krijgsgevangenen de Duitschers hadden gehoopt
dat er zich veel Engelschen in de vesting zouden
bevinden, maar dit waren slechts een 120 tal jongens
van 18 tot 20 jaar, die, als na een voetbalmatch van
plan waren met de Duitschers een handdruk te wisse
len.
Past men het bovenstaande toe op de vesting Ver
dun, dan blijkt het groote gewicht van de terugtrek
kende beweging van het leger van den kroonprinshet
aanvalsplan voor deze belangrijke vesting is mislukt,
van de gevormde aanvalsfronten is er thans enkel het
noordelijke overgebleven en de kans voor de vesting
om stand te houden is daardoor in niet geringe mate
verhoogd.
Zoolang men geen Duitsche berichten over de te
rugtrekkende beweging over de heele linie krijgt,
moet men tevreden zijn met de verklaringen, welke de
verbondenen geven. Een uitvoerige opsomming van
de oorzaken geeft bijv. de oorlogscorrespondent van
de „Daily Chronicle", Philip Gibbs. De Duitsche sol
daat, zegt hij, is van Luik tot bij Parijs komen vech
ten, onafgebroken in één stuk door. Een maand lang
heeft hij geen rust gehad, heeft hij moeten marcheeren
en vechten. Hij heeft de uiterste onverschilligheid
van zijn officieren gezien jegens het leven van de man
schappen. Hij heeft kameraden vooruit zien zenden
soms in gesloten formatie een zekeren, onver-
mijdelijken dood tegemoet, en hij heeft de geweldig
heid van de bevelen gehoord, om bloed te doen
Vloeien als water, zoo erg, dat wie volgen, wellicht
door bloed naar 't bestemde doel moeten waden. Nu
de manschappen zich vechtend achterwaarts terugtrek
ken, wreekt deze methode zich, daar de soldaten
woest zijn op hun officieren en in opstand komen te
gen hun bloeddorstigheid. De cavalerie werd verder
veel te ver vooruit gezonden; de schrijver zag haver
zakken, enkel gevuld met gras en de ruiters Bmeekten
om voedsel. Maar ook de kanonnen hadden geen
voedsel. Dat Parijs niet bereikt werd, het doel waar
voor zoo hardnekkig gevochten was, was een bittere
teleurstelling en werd het onheilspellende voorteeken
van de groote ramp, welke hun ten deel viel. Ten
slotte heeft de kracht van den Franschen aanval, het
élan van de Fransche troepen, een paniek bij de Duit
sche soldaten teweeg gebracht Zij renden wanhopig
voor de lange Fransche bajonetten weg, zoo groot
was hun vrees voor het koude staal. Ook viel hun ar
tillerie niet mee.
Het Duitsche veldtochtsplan was gebaseerd op het
vooruitrukken, niet op het terugtrekken en met den
terugtocht werd geen rekening gehouden. Thans
trachten de Duitschers al vechtend terug te trekken
met een leger, welks geestkracht gebroken is, welks
lichamelijke kracht uitgeput is, welks voorraden en
munitie niet voldoende aangevuld is, en aan het welk
het genie voor achterwaartsch vechten ontbreekt.
Dit zal de vreeselijkste terugtocht sinds Loele Boer-
gas zijn, en op veel geweldiger schaal, omdat het le
ger geen oogenblik rust zal worden gegund door de
vervolgende legers.
Een ander correspondent van hetzelfde Engelsche
blad verzekert, dat de Duitschers hun Moskou schij
nen te hebben gevonden en dat hun Waterloo niet
lang zal kunnen uitblijven.
Wij kunnen dit alles niet zoo maar aannemen. Gis
teren nog lazen wij in dezelfde kolommen van hetzelf
de blad een uitvoerig verhaal van een Amerikaansch
journalist, die het Duitsche leger te velde had aan
schouwd en vol bewondering schreef over den op-
marsch van het Duitsche leger, over den uitnemenden
verplegingsdienst Hij zag wagens met schoenma
kers, bezig met de reparatie van soldatenlaarzen alsof
ze thuis in hun werkplaatsen zaten. „De soldaten",
schreef hij, „worden behandeld als kostbare machines,
die tot het hoogste vermogen worden aangezet. Zij
zijn goed gevoed, goed gelaarsd en gekleed. Alleen
lieden voor wie goed wordt gezorgd kunnen dagelijks
vijf en dertig mijlen marcheeren week in week uit"
En dat dit alles nu ineens een havelooze, vluchten
de Turken-bende zou zijn geworden en erger dan dat,
het is mogelijk, maar niet te gelooven, voordat het be
vestigd wordt. Men vergete niet, dat het Duitsche le
ger nog nergens geslagen is. En wordt, blijkens een
pas ontvangen telegram, te Parijs niet verzekerd, dat
de Duitschers zeer snel en in goede orde over de ge-
heele linie teruggetrokken zijn en dat de geheele Duit
sche linie nog als intact kan worden beschouwd?
Het is zoo zeker als wat, dat er aan alle kanten
thans hard getogen wordt
Terwijl in het eene telegram van Parijs wordt ge
sproken over de belegering van Verdun, wordt in een
ander telegram, eveneens uit Parijs, stoutweg beweerd
dat op die stad nooit een aanval is gedaan ai dat er
enkel een fort, niet behoorend tot de stelling, is be
schoten 1
En terwijl mag worden aangenomen, dat de Duit
schers zoo ver van Parijs zijn als de Maastrichtenaren
van Amsterdam, vertelt de Duitsche generale staf ge-
noegelijk, dat de toestand voor Parijs gunstig is voor
het Duitsche leger 1
Alles mysterie waarvan alleen de tijd de juiste
oplossing kan brengen.
DE GEVECHTEN IN FRANKRIJK.
Een officieel Fransch communiqué zegt: „Op on
zen linkervleugel boden de Duitschers gisteren ten
Noorden van de Aisne tegenstand op een linie, die
Zich uitstrekt door het woud van Laigle naar Craon-
ne, (ten Noord-Westen van Reims).
In het centrum liep hun linie gisteren ten Noorden
van Reims en het kamp van Chalons (gelegen tusschen
Reims en St. Minehould) en bereikte Vienne-la-Ville,
aan den westelijken kant van de Argonne gelegen.
De Duitschers, die het Zuidelijk deel van de Argon
ne bezetten, trokken nog steeds terug, zich opstellend
tusschen de Argonne en de Maas. Maandagavond
maakten wij front bij Varennes en Consenvoye, (ten
N.-W. van Verdun).
Op onzen rechtervleugel trokken de Duitschers zich
terug op de linie Estain (ten N.-O. van Verdun), Metz
DelmeChateauSalins.
De situatie in de Vogeezen en den Elzas is on
veranderd."
DE DUITSCHE LEZING OVER
DEN STRIJD.
Uit het Duitsche hoofdkwartier wordt gemeld:
De strijd, die op den rechtervleugel van het Weste
lijk leger sedert twee dagen voortduurt, breidde zich
heden uit naar de in het Oosten aansluitende legers
tot aan Verdun. Op eenige punten van het uitge
strekte slagveld behaalden de Duitsche wapenen eenig
succes. Overigens is de Btrijd nog onbeslist.
DE TOESTAND AAN DE
DUITSCH-RUSSISCHE GRENS.
Het Duitsche groote hoofdkwartier meldt: Op het
Oostelijk oorlogstooneel ordent zich het leger van
Hindenburg na het einde van de vervolging.
De in Boven-Silezië verspreide geruchten over een
dreigenden inval der Russen zijn van allen grond ont
bloot.
DE VERNIETIGING VAN EEN ZEPPELIN.
De „Daily Telegraph" ontving een telegram uit
Moskou waarin verhaald wordt hoe een Zeppelin
werd vermeesterd te Mlawa, een spoorwegstation aan
de Russisch-Pruisische grens. Toen de Zeppelin ver
scheen bevond ze zich op niet zeer groote hoogte, de
Russische artillerie opende het vuur en beschadigde
drie der motors. De „Zeppelin" heesch toen de witte
vlag, waarop het vuren werd gestaakt. Toen werd
echter van het luchtschip een bom geworpen, tal van
menschen werden gewond. Toen nog drie bommen
waren geworpen, waardoor drie en twintig menschen
werden gedood, openden de batterijen opnieuw het
vuur, waardoor de vierde motor van de Zeppelin werd
beschadigd. Het luchtschip daalde neer vier mijlen
van het station. Voor de Russische troepen kwamen
hadden de Duitschers het luchtschip vrijwel volkomen
vernield
DE GEVECHTEN IN GALICIë.
Een communiqué van den Russischen Grooten Ge-
neralen Staf meldt: De Russische troepen zijn over de
San getrokken en hebben stellingen ingenomen bij
Ravaroeska. Zij namen meer dan 8000 man gevangen
en maakten groote voorraden oorlogsbenoodigdheden
en proviand buit. De vijand trekt steeds terug.
Na de stelling van Grodek bezet te hebben werd
Mosciska bereikt, zoodat de Russen tot op een dag-
marsch afstand van Przemysl gekomen zijn.
In de moerassen in de streek van Belgorai werden
nieuwe kanonnen, die op de vlucht der Oostenrijkers
in de modder waren blijven steken, gevonden.
Het leger van generaal Broessilof heeft toen het den
wanhopigen aanval der Oostenrijkers afsloeg, en
daarbij zelf tot den aanval was overgegaan, tal van'
vuurmonden veroverd en zeer veel krijgsgevangenen
gemaakt. Hoe groot hun aantal is, is nog niet vast
gesteld.
Generaal Broessilof verklaart, dat zijn troepen blij
ken van buitengewonen moed en volharding hebben
gegeven.
Op den rechteroever van de Doester zijn de Oos
tenrijkers teruggeworpen in de richting van Dorogo-
bytsj.
Czemowitz, de hoofdstad van de Boekowina, en de
geheele omliggende streek zijn zonde rslag of stoot
door de Russen bezet
Uit een telegram van Men oorlogscorrespondent van
het „Berliner Tageblatt" in Galicië blijkt, dat het le
ger van den Oostenrijkschen generaal Auffenberg zich
ten gevolge van den opmarsch der Russen in een ge
vaarlijke positie bevindt. De mogelijkheid schijnt
nietbuitengesloten, dat generaal Auffenberg niet in
staat zal zijn zich wederom met de andere Oostenrijk-
sche legers te vereenigen.
Volgens een telegram uit St." Petersbur gaan de
„Daily News" heeft Soechomlinof, de Russische mi
nister van oorlog, verklaard, dat de nederlagen, hun
door de Russen toegebracht, de Oostenrijkers zoo
hebben ontredderd, dat Rusland hen verder kan ver-
waarloozen en al zijn krachten tegen Duitschland
richten.
I)e Burgemeester van Alkmaar brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat de Ge uit
keering der vergoedingen zal plaats hebben
ten Stadhnlze, alhier, op DOIhEBDAG 17
8£PTEMB£B a.s. voor zooveel de LAUD-
WJBEB betreft van ÏO—11 uur en voor zoo
veel de MXI-iIÏTE betreft van 1113 uur,
des voormiddags.
Alkmaar, ló September 1914.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
in het Schoenmaken, Behangen
en Stoffeeren en voor Gezellen in
het Kleedermakersvak.
De inschrijving van leerlingen en gezellen, ook
die van den vorigen cursus, in bovengenoemde
vakken, zal geschieden op Woensdag 23 September
a.s., des avonds van 79 uren en op Donderdag
24 September a.s., des namiddags van 2—4 uren
in het gebouw der school aan den Bergerweg
De Directeur,
H. VAN DER HEIJ.
met daaraan verbonden
ieder met 2-jarigen cursus
te ALKMAAR.
aan bovengenoemde inrichtingen voor den cursus
1914/1915 zal plaats hebben op Maandag 21 Sep
tember voor leerlingen van den vorigen cursus
en op Dinsdag 22 September voor hen, die de
school voor het eerst wenschen te bezoeken, tel
kens des avonds van 7—9 uren, in het geöouw
der Burgeravondschool aan den Bergerweg.
Zij, die een bewijs kunnen overleggen van met
vruent het lager onderwijs aan een openbare of
bijzondere school genoten te hebben, worden van
het vereischte toelatingsexamen vrijgesteld.
Het schoolgeld bedraagt 5 per leerling,
2.50 voor wien dit te bezwarend is en geheel
vrij voor hen, die geen schoolgeld betalen kun
nen, ter beoordeeling van Burgemeester en Wet
houders. Voor zoover er plaatsruimte is, kunnen
oud-leerlingen, die aan het einde van den vorigen
cursus het diploma ontvingen, en leerlingen uit
omliggende gemeenten de laatsten tegen het
hoogste schoolgeld worden aangenomen.
Tevens wordt nog medegedeeld, dat zff die
meer dan tweemaal in de maand zonder noodzaak
de lessen verzuimen, van de inrichtingen kunnen
worden verwijderd.
Ouders en voogden gelieven hiervan goede nota
te nemen.
De Directeur,
H. VAN DER HEIJ.
DE STRIJD OM KIAUTSJAU.
Een communiqué van het Japansche ministerie van
oorlog meldt:
Onze cavalerie heeft Tsih-Moh genomen, 16 kilo
meter buiten de zone van Kiautsjau. Er vertoonde
zich geen enkele vijand ten Noorden van de rivier
Tisja, doch af en toe zijn vijandelijke vliegtuigen ge
zien.
GEVECHTEN IN ZUID-AFRIKA.
Een detachement Zuid-Afrikaansche fuseliers te
paard heeft, na twee nachten gemarcheerd te hebben
(overdag hielden zij zich schuil), een Duitsche strijd
macht overvallen, die een doorwaadbare plaats in de
Oranjerivier, ongeveer zestig mijlen van Steinkopf, in
Namaqualand, bezet hield.
Na een scherp gevecht moesten de Duitschers zich
overgeven.
DE DUITSCHERS IN BELGIë.
Volgens een officieel bericht uit Antwerpen moeten
de Duitschers bij de gevechten der laatste dagen
grooti vei .ezen hebben geleden, hetgeen volgt uit het
feit, dat niets ondernomen werd.
Het terugtrekken der Belgische divisies op de stel
ling Antwerpen geschiedde zonder dat de vijand eeni
ge poging deed om dit te beletten.
LUIK ONDER DUITSCH BESTUUR.
Det Duitsche overheid in Luik tracht op alle moge
lijke wijzen de nijverheid en industrie weer te herstel-
ALKMAA
COURANT.