DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
'ÏM
Nieuwe Abonnementen.
No. 221
Honderd en zestiende jaargang,,
1914
VRIJDAG
18 SEPTEMBER.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk 11,—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regH r 0,Ks 3ij groote contracten rabat Oroote
V^ers naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HF.RMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Duitschland en de verbondenen.
ALKMAAR, 18 September.
Een journalist, die zich in korten tijd veel naam
maakte, heeft plotseling zijn ontslag gekregen.
De broeder van den Duitschen Keizer heeft eens ge
zegd, dat de journalisten in Amerika „bijna" zooveel
macht hadden als een commandeerend generaal in
Duitschland. Welnu, in Duitschland is thans
een journalist tot commandeerend generaal bevor
derd: de generaal-kwartiermeester von Stein heeft
het commando gekregen over het Karlsruher leger
korps. Tot voor kort was de heer von Stein een
gewaardeerd medewerker van de Duitsche bladen,
conservatieve zoowel als sociaal-democratische en
zijn bijdragen werden zoo snel mogelijk rond den
aardbol geseind. Wat hij schreef muntte uit door be
knoptheid. Hij was niet de man van beschouwingen,
maar van nuchtere feiten. Een „berichtjesjager", een
„zooveel-cent-per-regel-medewerker" was hij aller'
minst. In wat hij zond, werd niets gewijzigd, geen
woord werd geschrapt, geen redactioneele verande
ring aangebracht Den laatsten tijd echter liet hij
heel weinig van zich hooren,. zijn berichten werden
hoe langer hoe spaarzamer. En toen begon hij aan
tendencieuze journalistiek te doen. Hij gaf niet meer
feiten, doch beschouwingen, wel zeer beknopt, maar
toch speculatief. En hij scheen werkelijkheid en wen-
schelijkheid niet meer zoo zuiver te kunnen onder
scheiden als in den beginne.
Zijn vulpen wisselt nu tegen het zwaard en hij zal
niet door middel van de pers maar door de monden
van de kanonnen spreken.
Het journalistieke militaire werk wordt, blijkens
een telegram in dit nummer, thans verricht door den
Duitschen Rijkskanselier. De heer von Bethmann
Hollweg doet het uitvoeriger dan zijn voorganger,
maar hij meldt enkel neven-feiten en is overigens
blijkbaar meer polemisch aangelegd zou dat ook
het gevolg kunnen zijn van al de documenten, wit
blauw en andere boeken, waarmede de verantwoorde
lijke staatslieden elkaar tegenwoordig beoorlogen,
soms met behulp der gezanten in de neutrale landen,
die ook al braaf meedoen aan dezen papieren oorlog?
De Duitsche lezers zijn echter wel langzamerhand
beginnen te begrijpen, dat het met de officieele jour
nalistiek de laatste dagen niet heelemaal in den haak
was. Zij zagen in, dat de Oostenrijkers geducht klop
hadden gekregen en al de mooie berichten over Oost-
Pruisen konden niet verhinderen, dat zij steeds drin
gender de vraag stelden: en waarom hooren we niets
uit Frankrijk?
Een Duitsch blad waarschuwt in verband hiermede
tegen kleinmoedigheid bij vele courantenlezers en
blijmoedigheid bij 'sommige courantenschrijvers, die
het succes in Oost-Pruisen geweldige afmetingen doen
aannemen en nog maar steeds doorgaan met het voor
te stellen, alsof het Fransdie leger elk oogenblik om
singeld kan worden.
De toesand, zegt het blad, voorzoover hij van hier
uit beoordeeld kan worden, geeft geen reden om ju
belhymnen aan te heffen, noch echter aanleiding tot
bijzondere bezorgdheid. Het offensief der Oosten
rijkers is tot staan gekomen, zeker, maar als ze het
slechts zoo lang kunnen volhouden, tot wij met de
Franschen klaar zijn. Dat zal echter nog ernstige ge
vechten kosten! Ook in het verleden zijn er evenwel
vaak tegenslagen geweest. Kent de geschiedenis geen
nederlaag bij Lützen, bij Bautzen, bij Dresden? Maar
ook geen slag aan de Katzbach, geen Groszbeeren,
geen Dennewitz en vooral geen Leipzig? Wie kent
niet de tegenslagen welke Blücher bij zijn opmarsch
naar Parijs in Februari 1814 had te doorstaan? Wie
trok echter 31 Maart zegevierend de Seine-stad bin
nen? In November 1870 moest von der Tann voor de
aanrukkende overmachtige Fransche legers Orleans
ontruimen, hij moest bij Coulmiers wijken. In de
krijgsgeschiedenis geldt de dag van Coulmiers als de
grootste prestatie van dezen Beierschen veldheer,
hoewel hij daar niet overwon. En hoe vielen de sla
gen weinige dagen daarna op de Franschen in het ge
bied ten noorden der Loire?
Daarom de hoofden hoog en hoog de harten. Niet
zwakker zijn dan de brave soldaten in het veld, die
moeten terugtrekken, maar wel weten, dat er daarna
ook weer een „voorwaarts" komt.
Ook uit andere Duitsche bladen blijkt ons, dat het
prijsgeven van de oorspronkelijke stellingen tusschen
Parijs en Verdun door de Duitschers thans erkend
wordt. Men blijft echter spreken van den slag aan de
Marne en weet dus blijkbaar nog niet, hoe ver de
Duitsche troepen teruggetrokken zijn. En terwijl het
er zonder eenigen twijfel den Duitschen opperbevel
hebber om te doen is geweest om den Franschen
linkervleugel om te trekken en door het Fransche
front heen te boren, daar is het reeds veelzeggend ge
noeg, wanneer de Djuitsche bladen verklaren, dat
het aan het Fransche oppercommando nog niet
gelukt is den achteruittrekken den Duitschen rechter
vleugel in te sluiten en door het Duitsche front te
breken 1 Dat echter de stellingen, welke de Duit
schers thans innemen, veel sterker zijn, dan de vorige
hebben we reeds eenige dagen geleden opge
merkt en eiken dag komen daarvoor nieuwe aanwij
zingen. Waar, door de Engelsche bladen her
haaldelijk en ook door de Daily Chronicle de te
rugtocht der Duitschers is voorgesteld als een alge-
meene wanorde en een hopelooze vlucht, daar moge
vastgesteld worden, dat de Daily Chronicle schrijft:
Een goed-gekozen linie. Het behoort tot de Duitsche
practijk om de versterkingen in orde te maken, wan
neer zij oprukken, teneinde ze te kunnen gebruiken
voor het geval van een terugtocht. Hun tegenwoor
dige positie langs.de heuvels ten noorden van de Ais-
ne is uitnemend verschanst, en er behoeft haast niet
aan getwijfeld te worden, dat deze linie van tevoren
gekozen was („and there is little doubt that this ljne
was chosen beforehand"). De rivier zelf is reeds een
geduchte barrière, daar de meeste bruggen vernield
zijn. De heuvels en hoogvlakten daarachter en ten
zuiden van Laon zijn dicht beboscht en moeielïjk aan
te vallen. De voornaamste verbindingslijnen van de
Duitschers zijn thans de belangrijke dubbel-spoor lijn
van La Fère via Baubeuge naar Namen, Luik en
Aken, de lijnen van Laon, Rheims en Stenay naar
Mezières en de Luxemburgsche-spoorlijn. Deze
lijnen loopen waaiervormig in twee stelsels achter de
Duitsche lijnen."
Ook ^hieruit blijkt, dat de Duitschers er thans veel
gunstiger voorstaan dan aan de Marne.
In hetbijzonder wijst het genoemde Engelsche blad
nog op de gevaarlijke positie van het leger van gene
raal von Kluck, dat, zooals men weet het meest weste
lijk staat. Toen von Kluck, zegt het blad, generaal
Onvoorzien plotseling voor zich zag in den persoon
van Sir John French, op zijn eigen rechterflank, be
greep hij, dat er een ernstige ramp zou gebeuren, als
hij niet spoedig kon terugtrekken. Zijn omtrekkende
beweging dreigde te eindigen met zelf omgetrokken te
worden. Het moreel zijner troepen, die Parijs als
doel voor oogen zagen en nu moesten terugwijken,
daalde. Hij was te ver van zijn basis opgerukt en
wanneer er niet tijdig en onafgebroken versterkingen,
ammunitie en voorraden kwamen, was hij aan het
noodlot overgeleverd. Hij handelde met vaardigheid
en behendigheid in een gevaarlijke situatie en redde
zijn leger uit de benauwende positie, waarin het ge
plaatst was. Wij kunnen aldus nog steeds de
Chronicle niet zeggen, in welken toestand zijn
achterhoede verkeert in verband met de omstandig
heid, dat de wegen vol convooien van gewonden, voor
raden en gevangenen zijn. Maar nu heeft hij gele
genheid een andere stelling in te nemen.
In dit laatste echter wel zoo zeker als het Engelsche
blad meent? Heeft von Kluck zich inderdaad wel
zoo goed kunnen terugtrekken, of is er een hiaat tus
schen hem en de rest der Duitsche legermacht? En
wat is er waar van de geheimzinnige legermacht, die
onder een nieuwen generaal Onvoorzien in het Wes
ten heet te opereeren, een expeditionnaire macht,
waartoe ook de door particulieren geziene, maar door
de officieele bureaux, naar 't rijk der fabelen verwezen
Russen moeten belmoren? De mogelijkheid lijkt ons
geenszins uitgesloten, dat daar en bij hun verbin
dingslijnen den Duitschers nog onaangename verras
singen kunnen wachten.
Overigens valt er weinig van den toestand in Noord-
Frankrijk te zeggen. De bladen en de telegrammen
geven slechts gedeeltelijke successen, incidenten en
episodes van den grooten strijd. Voordeelen van be-
teekenis zijn er tot dusverre door geen der partijen
behaald althans is het niet gemeld. De kans be
staat, dat het hier aan de Aisne een dergelijk afmat
ten en afmartelen wordt als onlangs aan de Marne,
dat nu ook dus weer een afdoende beslissing uitblijft.
Eenige verandering is er echter wel gekomen n.l.
in de Duitsche legeraanvoering. Generaal-veld-
maarschalk von Hausen, de aanvoerder van het derde
Duitsche leger is wegens ziekte vervangen door den
oud-minister von Einem dit is wel de belangrijkste
van een reeks mutaties.
Aan het bericht over de versterkingen van Keulen,
Dusseldorf, Wesel en Duisburg, die in staat van ver
dediging zijn gebracht, zouden we niet veel waarde
willen hechten.
Hierboven is er nog eens weer op gezinspeeld, dat
de Duitschers eerst met Frankrijk willen afrekenen en
dan de Russen te lijf willen gaan. Nu gaat de eer
ste afrekening alles behalve vlot, al staan de Duit
schers dan ook dichter bij Par-s dan de Russen 1
Berlijn de Duitsche troepen hebben heel wat meer
voordeel op de Russen dan op de Franschen behaald.
Maar de Russen hebben hun volle kracht op Galicië
geworpen en zij hebben, wat den Dtu' chers in Frank
rijk mislukte, daar door een omvattende beweging op
grooten schaal een zeer beslist voordeel behaald. Het
is zeer wel mogelijk, dat de Oostenrijkers de Russen
niet langer tegenhouden en dat de Russen gauwer
dan werd vermoed in Weenen zijn. Nu is de tocht,
die over Weenen naar Berlijn loopt voor de Russen
geen tochtje in een karretje over een zandweg. De
weg is versperd door sterke Elbe-vestingen als Kö-
ningstein in Saksen en Maagdenburg. Doch uit de
Oostenrijksche nederlagen dreigt een ander gevaar:
er gaan nu reeds stemmen in Italië op om de onzij
digheid te laten varen en partij te kiezen en hoe meer
Oostenrijk klopt krijgt, des te grooter de kans, dat
ItaliS zich bij Duitschlands vijanden gaat voegen
wij wijzen op het telegram van de Daily Mail in dit
nummer. Doet Italië dit, dan zal Spanje vermoede
lijk ook met hoop op winst aan den oorlog gaan deel
nemen. Van beide rijken mag worden verwacht dat
zij zoo lang onzijdig blijven, totdat partij-kiezen voor
deel aanbrengt.
Wanneer men aan deze waarschijnlijke uitbreiding
van den Europeeschen oorlog denkt, dan denkt men
ook wel licht: hoe zal de kaart van Europa na den
oorlog er uitzien?
Een grappig staaltje daarvan geeft de „Daily Chro
nicle" naar het voorbeeld van kaarten, die volgens dit
blad te Berlijn worden verkocht.
Winnen de verbondenen, dan blijft er volgens deze
voorstelling van Duitschland ergens in het zuiden
een stukje over zoo groot als Noord- en Zuid-Holland
samen. Engeland krijgt een vastelandsbezitting, loo
pend van ons land tot ten Oosten van Hamburg, Rus
land krijgt een heel brok van Duitschland (met Ber
lijn), Frankrijk een hap Duitschland en een hap Oos
tenrijk (met Weenen) en de rest krijgt Servië. De kaart
van dit deel van Europa ziet er aldus uit: Ierland,
Groot-Brittan je, Noorwegen, Zweden, Denemarken,
Nederland, België, Engeland, een heel klein landje
Duitschland, Frankrijk, Rusland, Servië 1
Maar nu als Duitschland wint Noorwegen, Zwe
den, Denemarken en Nederland blijven zooals ze
zijn. Schotland en Ierland worden koninkrijken,
Engeland wordt een Duitsch protectoraat, Frankrijk
ten Noorden van een lijn Rochefort-Genève een Duit
sche keizerlijke provincie, Duitschland zelf strekt zich
uit van de Belgische kust tot de Finsche golf, Rusland
begint bij Finland, Warschau wordt de hoofdstad van
een tot den Duitschen statenbond behoorend ko
ninkrijk Polen en Oostenrijk-Hongarije krijgt verder
een onmetelijken lap Rusland.
Eenige ernstige beteekenis hebben deze kaartjes
niet, wij maken er enkel ook maar curiositeitshalve
melding van.
DE GEVECHTEN IN NOORD-FRANKRIJK.
Het gisteren uitgegeven Fransche communiqué
luidt:
Op onzen linkervleugel duurt de tegenstand van
den vijand, op de hoogte aan de Aisne voort, hoewel
hij op zekere punten eenigszins terugweek.
In het centrum is de situatie ongewijzigd.
Tusschen de Argonne en de Maas verschanst de
vijand zich ter hoogte van Montfaucon.
In Woevre hebben wij contact gekregen met ver
scheidene vijandelijke detachementen tusschen Etain
en Thiaucourt.
Op onzen rechtervleugel, in Lotharingen, en de Vo-
geezen, is de toestand onveranderd.
In het kort samengevat, kan gezegd worden, dat de
slag over het geheele fronty tusschen de Oise en de
Maas wordt voortgezet, terwijl de Duitschers defen
sieve posities, versterkt met zware artillerie, bezetten.
Wij kunnen slechts langzaam oprukken, maar 't
moreel onzer troepen, die bewijzen geven van vastbe
radenheid en geestdrift voor den strijd, is uitstekend.
Zij sloegen de tegenaanvallen, welke de vijand in den
loop van den dag en den nacht ondernam, met succes
af.
De Duitsche rijkskanselier deelt uit het hoofdkwar
tier het volgende mede:
Tegenover in de Fransche en Engelsche pers ver
spreide berichten, stel ik vast, dat nergens Duitsche
grond in het bezit van Fransche of Russische troepen
is. Aan 't Elzas-Lotharingsche front zijn de Fransche
aan den Moezel teruggeworpen. Ze staan aan de Bo-
ven-Maas reeds achter de zich daar bevindende sper-
Nieuwe Abonné's op de „Alkmaarsche
Courant" voor het volgende kwartaal (4e)
ontvangen de nog in deze maand ver
schijnende nummers kosteloos en
franco.
De „Alkmaarsche Courant" bevat dage
lijks o.m. de laatste telegrammen van het
oorlogsterrein.
forten. Al hun pogingen tusschen de Midden-Oise
en de Midden-Maas de Duitsche stellingen aan te val
len mislukten jammerlijk, onder zware verliezen.
DUITSCHE VLIEGERS BOVEN PARIJS.
Naar de Tel. uit Berlijn verneemt, kruisten drie
Duitsche vliegers over Parijs. Zij werden door ma
chinegeweren met een snelvuur begroet, doch schijnen
geen schade geleden te hebben. Verscheidene perso
nen zouden door bommen levensgevaarlijk gekwetst
zijn.
EPISODE? UIT DEN STRIJD.
Volgens Parijsche correspondenten hebben de Duit
schers aanzienlijke versterkingen gekregen. Zij zetten
blijkbaar alles op het spel om overwinnaar te blijven
in den strijd, waardoor zij htm terugtocht naar de
grens kunnen dekken.
Het hevigst woedde de strijd om Solssons; hier
werd gedurende vier dagen gevochten om een rivier
overgang te bemachtigen. De rivier was sterk ge
zwollen ten gevolge van den regenval. Het was on
mogelijk in de stad te komen,- welke onder artillerie-
en infanterievuur werd gehouden. De strijd concen
treerde zich om een punt, waar Britsche en Fransche
geniesoldaten beproefden een brug te behouden, wel
ke over de rivier was geslagen. Verschillende Britsche
regimenten, welke den noordelijken oever wisten te
bereiken, leden geduchte verliezen. Er werd een
vreeselijk duel gehouden tusschen de Engelsche bat
terijen werden genomen.
De correspondent van de „Daily Chron." zegt, dat
de Duitschers gunstige stellingen bezet hebben achter
de spoorwegen, welke slechts op enkele punten onder
broken zijn.
DE WEERSTAND DER DUITSCHERS.
De „Times" meldt uit Bordeaux; dat het nu duide
lijk is, dat de Duitschers besloten stand te houden op
een front, zich uitstrekkend van de streek om Noyon
(noordelijk van Compiegne) over de hoogten noorde
lijk van Vic aan de Aisne, noordelijk en westelijk
langs Reims tot Ville sur Tourbe en verder oostelijk.
De kroonprins heeft Varennes ontruimd, zijn leger
macht strekt zich nu uit tot Forges.
Vreëselijke verhalen bereiken Parijs. Reeksen doo-
den en gewonden liggen op de slagvelden langs de
Marne.
De spoorwegen langs Parijs zijn overvol met zwaar
beladen ambulance-treinen. Op een plaats hadden de
Duitschers een barrière van zes voet hoog van lijken
opgericht, waarachter zij de Fransche charges weer
stonden. De versperring werd na een bloedigen strijd
door de Turco's genomen. Zevenduizend lijken wij
zen de plaats van het gevecht aan.
EEN POGING TOT DOORBREKEN VAN
HET FRANSCHE OOSTELIJKE LEGER.
Een militair te velde schrijft aan de „General-An-
zeiger für Elberfeld-Barmen":
„Het moeten vroeger mooie tijden geweest zijn,
toen de slag met de morgenschemering begon en ein
digde wanneer de zon onderging. Overweldigend
moet de indruk zijn geweest van een gewonnen slag
na één dag van strijd.
Sedert onze aankomst in het gebied van den op
marsch zijn we in het nauwste contact met den vijand.
En al acht dagen duurt de slag, die bij Saarburg be
gon. We dringen overwinnend voorwaarts en hoo
ren, dat het op de heele linie goed gaat Maar het is
een taaie vijand, die tegenover ons ligt En hoe ver
der wij vooruit dringen, des te onaangenamer laat de
forten- en vestinggordel zich gelden. Het is klaar
blijkelijk, dat de Franschen nog steeds weer nieuwe
troepen aanvoeren, alsook zwaardere stukken geschut
op de sperfortlinie. Nog hebben ze hun plan om in
den Elzas door te breken teneinde him danig bestookt
Noorder leger te ontlasten, niet opgegeven.
Het zijn flinke krachten, die de Franschen tegenover
ons stellen, hun beste troepen. Er komt niet veel
van de rustdagen, welke de commandant ons had toe
gedacht.
Het is een moeilijk land, waar we ons ophouden.
De groote bosschen bieden juist de Fransche verdedi
gingstactiek, afgewisseld door uitvallen, de beste
kansen. En houdt onze infanterie een Btonnloop, dan
klimmen de vlugge piou-piou's in de boomen en schie
ten van daar op onze mannetjes.
Wij rijden door heehlijk beuken- en eikenbosch,
maar de uitgang er van staat onder vuur. Als een zeis
maait het i ransche verspreid vuur den boschrand af.
Niettegenstaande gelukt het de battèrijen in stelling te
brengen. Maar nauwelijks staan ze, of het vijandelijke
granaatvuur begint zoo heftig, dat degenen, die de
batterijen bedienen, dicht achter de beschermende
schilden moeten blijven. In een houding, als huive-
ALKHAARSC
CODRANT.
OtrATVTj
Telefoonnummer 3.
Aangiften voor nieuwe abonnementen bij de Admi
nistratie Voordam C 9, bij de Agenten en Brieven
gaarders.
