DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN,
Ï3e Europeesche Oorlog*.
is7
I
No. 229-
Honderd enjjzestiende Jaargang,
1914
MAANDAG
28 SEPTEMBER.
Duitschland en Japan.
Duitschland en de verbondenen.
De Oostenrijkers en de Russen.
De Duitschers en de Rassen.
De Duitschers en de Engelschen.
BELGIE.
-JE
I Maabenge
Bapaame
I Amicus Péronne
St. Qneutin
IHam
ler>
l Noyou
Compiègue
Tergnier La Fère
Novon
Laon
l Soissons
I Mezières
Sedan
l Retbel
I Reims
Montfaucon
Varennes
Etain
Verdun
Woêvre
I Metz
Meanx
la Ferté
PARIJS
ICouIommiers
Sezanne
I Chalonssnr
Marne
I VItry
St. MIchiel Pont Monsson
Domèvre
Nancy
Lunéville
I Chateau
Salins
I St. Dizler Tonll
I Epinal
ALKMAAR, 28 September.
De officieele communiqué'a geven den indruk alsof
thans de slag in Noord-Frankrijk het laatste stadium
is ingetreden, alsof dus in de geweldige worsteling
tu8schen de milioenen-legers de laatste ronde wordt
uitgevochten, waarin zal worden uitgemaakt, wie
„boven komt".
De Bchijn kan ook nu bedriegen, maar zeker is, dat
er thans gestreden wordt over de geheele linie, welke
wij hierboven afgebeeld hebben.
Gaan wij het front van veertien dagen loopen even
na, beginnende bij het noord-westen, dan ontmoeten
we daar allereerst de poging der Franschen om den
uitersten vleugel der Duitschers, opgesteld van St.
Quentin tot la Fère en dus bijna loodrecht staande op
de hoofdstelling aan de Aisne, om te trekken. Spra
ken de communiqué's, die we in het nummer van Za
terdag nagingen, over een vechten op het zuidelijke
uiteinde van dien vleugel, die Bteunt op de forten van
la Fère, de sindsdien verschenen officieele mededee-
lingen houden zich bezig met een aanval op den
geheelen flank. En wanneer men op het situatie-plan
Bapaume ziet liggen en men leest uit het Duitsche
communiqué, dat een Fransche divisie daar een aan
val heeft gedaan, doch teruggedreven werd, dan be
grijpt men, dat de Franschen hun omsingelende bewe
ging hier wel zeer ver noord-westelijk uitstrekken.
Doel van deze beweging is, dezen vleugel „op te rol
len" en daardoor de geheele Duitsche legermacht te
nopen tot een achterwaartsche beweging naar de Bel-
gisch-Luxemburgsche grens.
De Duitschers echter trachten door te breken bij
Noyon, in de richting van Compiègne, teneinde daar
door de in het noord-westen opereerende legermacht
te scheiden van de Fransche hoofdstelling.
Korter gezegd: de Franschen trachten den uitersten
Duitschen rechtervleugel tot terugtrekken te dwingen,
de Duitschers den uitersten Franschen linker vleugel
te verslaan of wel af te snijden van de hoofdmacht.
Nu geven de communiqué's, welke tot vanmorgen
werden ontvangen, niet veel houvast omtrent den
stand der operaties in dit gebied. Het Fransche com
muniqué zegt, dat de Franschen merkbaar vooruitge
gaan zijn, zonder dat ook maar eenigszins blijkt,
waaruit die vooruitgang dan bestaat. En het Duit
sche communiqué verklaart, dat de omtrekkenden
aanval tot staan is gebracht, doch geeft als bewijs en
kel op, dat daar heel in het noorden een op Bapaume
gerichte Fransche divisie is teruggedreven
Terwijl vele dagen achtereen de Duitschers in de
hoofdstelling, door het aanbrengen van loopgraven
met houten ammunitie-magazijnen en emplacementen
voor het belegeringsgeschut en zelfs van bomvrije
rustplaatsen voor de verdediging geschikt gemaakt,
de aanvallen der verbondenen hebben afgeslagen, zijn
zij thans opnieuw tot den aanval overgegaan. Wij
vermoeden, dat zij hiertoe zijn besloten naar aanlei
ding van de omstandigheid^ dat de Fransche opperbe
velhebber voor de vleugelbewegingen het front wel
verzwakt zal hebben. Het Duitsche communiqué zegt,
dat men met den aanval op sommige punten vooruit
gekomen is, het Fransche, dat men heftige aanvallen
tusschen de Aisne (die langs Noyon en tusschen Ham
en La Fère loopt) heeft afgeslagen. Deze vage be
weringen spreken elkaar niet tegen, ze kunnen beide
best waar zijn en leer en dan, dat er ook hier, zooals
zoo dikwijls, met wisselend succes is gestreden. Hoe
zeer er in dezen oorlog gewrongen en gedrongen
wordt, getuigt de mededeeling van een Times-man,
dat er soms twaalf keer op een bepaald stuk grond
gestreden is en dat een dorp zoovaak door Franschen
en Duitschers werd bestormd en verdedigd, dat het
heele dorp letterlijk weggevochten Isl
Het Fransche communiqué preciseert nog een ge
deeltelijk succes tusschen Reims en Souain, waar de
garde volgens deze lezing krachtig opdrong maar te
ruggeworpen werd en een weer goedgemaakte neder
laag tusschen Souain en het Argonnerwoud.
Zéér beslist in het nadeel geraakt zijn de Franschen
tusschen Verdun en Toul en de Duitsche Kei
zer heeft naar aanleiding hiervan zijn gemalin
„een goede tijding" gezonden. Evenwel de
krijgskans kan zoo gemakkelijk keeren bij de snelle
troepenverplaatsing, welke in dezen oorlog steeds
meer mogelijk blijkt. Zaterdag hebben wij betoogd,
dat wanneer de sperforten tusschen genoemde vra
tingen kwamen te vallen er een rechtstreeksche ge
meenschap tusschen de Duitsche troepen op Fransch
d.i. het leger van den Kroonprins van Beieren) en op
Duitsch grondgebied(d.i. de legers der opstelling
MetzDelmeSalins) zou ontstaan, terwijl de Duit
sche verschansingen op de vlakte van Woevre niet
langer zouden worden bestreken door het zware Maas-
vuurgrachut en eindelijk de Duitschers in de Maas
van Luik tot Toul een prachtige retraite-linie zouden
krijgen, veel korter en veel gemakkelijker te verdedigen
dan die, welke ze thans bezitten.
Het Duitsche communiqué van gisteren zegt, dat de
forten ten zuiden van Verdun tot zwijgen is gebracht
en dat de Beiersche artillerie thans de Franschen be
schiet, die zich op den Wratenlijken Maasoever hebben
opgesteld, maar het Fransche communiqué zwijgt
daarover.
Dé om drie uur ontvangen communiqué's brengen
in bovenstaande beschouwingen geen wijziging.
Wij moeten thana nog even stilstaan bij BelgiB. De
geruchten, dat de Duitschers spoedig een aanval zul
len beproeven op Antwerpen nemen toe in aantal en
in Btelligheid. Er komen versche troepen uit Aken,
welke naar het Zuiden en Oosten der Schelde-stad
worden getransporteerd, zwaar belegeringsgeschut
wordt aan de Oostzijde in positie gebracht, verschan
singen worden opgeworpen en op uitgebreide schaal
worden er van uit de lucht verkenningen gedaan.
Maar ook de Belgen zitten niet stil, ook zij maken
zich sterk. Of een omsingeling, om het garnizoen te
verhinderen uitvallen te doen, die de Duitschers blijk
baar meer last veroorzaken, dan ze verwacht hadden,
dan wel een belegering wordt beoogd moet nog wor
den afgewacht.
De Russen zetten hun zegetocht voort. Zij hebben
nu Rzeszow bezet, een der groote steden van Galicië
en 'n belangrijk kruispunt van spoorwegen, zoodat zij
alweer dichter genaderd zijn tot de belangrijke stad
Krakau. En ze stellen zich niet alleen tevreden met
Galicië, doch trekken nu ook al op Noordelijk Honga
rije af. Of ze dwars door de Karpathen naar Boeda
pest willen optrekken met de bedoeling, als het tot een
gunstigen vrede komt niet enkel een stuk Galicië bin
nen te palmen, maar ook een brok Hongarije te
nemen? In elk geval de bondgenooten zagen de
Russen stellig liever naar Berlijn dan naar Boedapest
optrekken I
Eén van de begeleidende verschijnselen van den oor
log heeft zich reeds in Galicië doen geldende cho
lera. Er worden nog maar sporadische gevallen van
rWe vreeselijke ziekte gemeld, maar wanneer zij een
maal is uitgebroken in oorlogstijd grijpt zij gewoon
lijk snel om zich heen.
Over de verliezen wordt betrekkelijk weinig in dezen
oorlog medegedeeld. Alleen de Engelschen die dit
uiteraard ook gemakkelijker kunnen doen dan de
Franschen en de Duitschers geven cijfers. Maar
nu komt een opgave van generaal v. Hindenburg in
eens een sluier oplichten: 159.000 Russen zijn In de
Masurische meren verdronken of op het slagveld om
gekomen.
159.000 in één slagl
Hoeveel tranen worden er gestort, hoeveel inkt
wordt er verschreven als er een Titanic of een Empress
of Ireland vergaat en wat beteekent het verlies van
menschenlevens tegenover dat van één modernen
slag?
Ook ai is men op de hoogte van de krijgsgeschiede
nis, dan nog ijst men van het getal 159.000. Het
overtreft de ergste verwachtingen. Austerlitz kostte
„maar" 29.000, Eylau 40.000, Waterloo 60.000 men
scheen het leven. In den slag van Moekden, welke
van 23 Februari tot 12 Maart, duurde, sneuvelden
42.000 Japanners en 50.000 Russen.
De slag aan de Masurische meren kent in bloedig
heid zijn weerga niet in de geschiedenis. Daar in
Oost-Pruisen alleen is in eenige dagen tijds 12 milli-
oen kilo Russisch rnenschenvleesch geslacht en on
schadelijk gemaakt.
Strakjes komen de Duitsche verliezenen dan de
verliezen in Noord-Frankrijk. Naar wat men thans
hoort, mag men vei wachten, dat ook de verliezen daar
vreeselijk en vreeselijk zullen zijn.
In de negentiende eeuw, immers de eeuw van voor
uitgang vroeg de oorlog dagelijks een rente van 400
menschenlevens perdag. Die rentevoet zal ln de
twintigste eeuw die ondanks haar jeugd reeds Rus
sisch- Japansche-, Balkan- en Europeesche oorlogen
heeft gehad op ontzettende wijze worden verhoogd.
De 159000 omgekomen Russen ze zijn de sini
stere voorboden van de rampzalige opgaven over de
ontzaggelijke verliezen van dezen oorlog.
DE STRIJD IN NOORD FRANKRIJK.
Fransche berichten melden:
„Op den linkervleugel wordt de strijd voortgezet.
Tusschen de Oise en de Somme en in het noorden heb-
wij merkbare vorderingen gemaakt. Wij hebben hefti
ge aanvallen tusschen de Oise en Reims afgeslagen
en eveneens een aanval van de Pruisische garde tus
schen Reims en Souain.
Van Souain tot de Argonne behaalde de vijand gis
teren voordeden, in den loop van den avond wonnen
wij echter terrein.
In Woëvre srekt het front der Duitschers zich uit
van St. Michel tot ten noordwesten van Pont h Mous-
son. In Lotharingen, de Vogezen en den Elzas is in
den toestand zeer belangrijke wijziging gekomen."
Aan de Londensche „Times" wordt uit Parijs ge
meld, dat over eiken duimbreed grond, telkens weder
opnieuw wordt gestreden somtijds wel een dozijn
keeren. Eén dorp, waar van de naam door den cen
sor geschrapt is, werd zoo dikwijls bestormd door
Franschen en Duitschers beiden, dat het thans niets
meer in dan een puinhoop.
De Duitschers betoonden zich zeer schappelijk in de
vele gevallen, dat de bewoners hun verschaften wat zij
vroegen.
Hoewel de Duitschers dertien dagen te Compiègne
waren, heeft de stad zoo goed als niet geleden. De
mooie brug werd door het Britsche leger vernield,
toen het terugtrok
Uit Kopenhagen wordt bericht, dat Duitschland
reeds een millioen Mk. aan Luxemburg heeft betaald
als vergoeding voor de schade, aangericht door den
inval der troepen.
De Duitsche generale staf bericht uit het groote
hoofdkwartier: De vijand heeft onder gebruikmaking
van zijn spoorwegen een uitval over een breed front
gedaan tegen den rechterflank van het Duitsche leger,
Een Fransche divisie, die in de richting van Bapaume
trok, is door een zwakkere Duitsche strijdmacht terug
geslagen. Ook overigens is de opmarsch tot staan
gebracht.
In het midden van het slagfront zijn wij bij onzen
aanval op enkele plaatsen geavanceerd De aangeval
len sperforten ten zuiden van Verdun hebben het vu
ren gestaakt.
Onze artillerie is thans in gevecht met troepen, die
de vijand aan de wratzijde van de Maas in stelling
heeft gebracht.
Op de andere oorlogsterreinen is de toestand on
veranderd.
EEN DUITSCHE VLIEGMACHINE BOVEN
PARIJS.
Een Duitsche vliegmachine, die gebruik maakte
van den mist, vloog gistermorgen elf uur boven Pa
rijs en wierp in den omtrek van den Eiffeltoren een
aantal hommen. Een bom viel in de Avenue du Tro-
cadéro om den hoek van de rue de Freycinet, waar
door een grijsaard en diens dochter werden gedood.
Men gelooft dat de bommen bestemd waren voor
het radiotelegrafisch station op den Eiffeltoren.
Drie andere hommen werden door dezelfde vlieg
machine geworpen, een op de renbaan te Auteuil,
waar thans het vee graast dat als voedsel voor de be
volking moet dienen. Em koe werd gedood. De twee
de viel in de rue Veneuse, de derde in de rue de la
Pompe waar veel Amerikanen wonen. Zij bracht ech
ter geen schade aan.
HET MODERNE SLAGVELD.
In de „Daily Mail" geeft Hamilton Five over den
modernen oorlog eenige gedachten.
Deze oorlog wordt niet een oorlog van menschcn
genoemd, doch eea oorlog van machines. Een officier
verklaarde dan ook, dat er iets beestachtig onmensche-
lijks in is, dat mannen een handvat omdraaien, zoodat
de dood er in groote bundels uitvliegt Slechts machi
nes kunnen zulk een wreed werk verrichten, want
zouden menschen op zoo groote schaal moeten slach
ten, dan zouden ze uitroepen soldaten te zijn ge
slachters.
Een massa Duitsche infanterie, die uiteen geslagen
werd, liet een wal van lijken na, zoodat de verbonde
nen er met paarden overheen moesten springen.
Op een beetwortelveld lagen de Duitschers bij hon
derden, alsof ze door den bliksem getroffen waren.
Ook worden mannen dood gevonden zonder eenige
verwonding. Men vindt ze in knielende of zittende
houding, alsof ze nog leefden. Ze waren door de me-
liniet-dampen uit de granaten verstikt.
Een Roode-Kruis-zuster, die ook op het Balkan
slagveld werkzaam was geweest, noemde den aanblik
der slagvelden aan de Aisne en de Marne afschuwe
lijk. Twee millioen manneu staan daar tegenover el
kander en in hun midden ontploffen de granaten met
doodelijke juistheid.
Duitschland en Frankrijk beginnen dan ook beide
één groot hospitaal te worden.
De correspondent verklaart, dat in Frankrijk alle
openbare gebouwen, alle scholen, gestichten, spoor
wegstations zijn veranderd in hospitalen, en dat men
reeds oedden te kort komt, terwijl toch de licht ge
wonden zoo spoedig mogelijk plaats maken voor de
nieuw aankomenden.
DE STRIJD IN GALICIë.
Berichten uit Petrograd melden, dat het Oostenrijk-
scfae leger teruggetrokken is naar het westen, met veel
vuldige gebruikmaking van de spoorwegen naar Kra
kau. De Russische troepen hebben na twee regimen
ten honveds te hebben verslagen Toerka (in Galicië)
bezet Ook hebben zij Debica bezet
Een groot Oostenrijksche colonne, die terug trok
van Przemysl naar Sanok, werd door de Russische ar
tillerie beschoten en vluchtte met achterlating van zijn
artillerie en automobielen. De verbinding met Prze
mysl zijn alle afgesneden en de stad biedt nog slechts
passieven tegenstand. Gura en Wisloka zijn door de
Russen bezet. De Oostenrijksche achterhoede trekt
terug op Donauretz.
Bij den Oejok-pas versloegen de Russen een vijan
delijk detachement, namen zijn geschut en maakten
een groot aantal krijgsgevangenen. Bij de vervolging
rukten zij Hongarije binnen.
Uit St. Petersburg wordt bericht, dat de Oosten
rijkers, die op Krakau terugtrekken, In Pzremysl juist
genoeg troepen hebben achtergelaten om de stelling
te verdedigen. Men denkt, dat dit verband houdt met
het besluit van de Duitschers om met de Oostenrijkers
te Krakau tot het uiterste stand te houden en om die
belangrijke vrating te gebruiken als basis van waaruit
sterke tegenstand geboden zal worden tegen 't opruk
ken der Russen. Aanzienlijke Duitsche versterkingen
worden er heengevoerd en duizenden worden gebruikt
voor het aanleggen van veldversterkingen, Bperforten
en prikkeldraadversperringen.
DE GEVECHTEN IN SOEWALKI.
Een communiqué van den Russisch en generalen
staf meldt, dat de Russen een gevecht begonnen tegen
de Duitschers in de streek van Sopotskin en Droeske-
nyki, in het gouvernement Soewalki. De Duitschers
werden teruggeslagen, doch keerden opnieuw terug.
De Russen trokken op, zoodat de Duitschers naar het
gouvernement Soewalki terugtrokken. De Russische
vesting Ossowertz werd door Duitsch belegeringsge
schut beschoten, doch hield stand.
EEN ZEPPELIN BOVEN WARSCHAU.
Een telegram uit Warschau naar Londen meldt, dat
Zaterdagochtend een Zeppelin boven de stad ver
scheen en twee bommen naar beneden wierp, welke
slechts onbeteekenende schade aanrichtte.
Het luchtschip werd bij het fort Modlin naar bene
den geschotende bemanning is gevangen genomen.
DE STRIJD OM KIAUTSJOU.
Een Duitsch bericht meldt, dat de Japansche artil
lerie bij Kiautsjou heeft moeten terugtrekken, Haar
tengevolge van zware regens de rivieren buiten hun
oevers getreden en de forten door het water omgeven
waren, hetgeen de operaties tegen Kiautsjou voorloo-
plg onmogelijk maakt. De Japanners hebben nu ver
sterkingen geplaatst voor de buitenste verdedigings
linie, dié door 5 Duitsche forten wordt verdedigd.
Daarachter liggen drie binnenforten die buitengewoon
sterk zijn. De Japanners hebben het nu voorzien op
de waterleiding, die op 4 mijl afstands van de ves
ting ligt. Zij willen zoo de verdedigers uit de vesting
lokken. De Duitsche strijdkrachten moeten, in drie
afdeelingen verdeeld, ter hoogte van Loenkoe staan.
Keizerlijke boodsenappers zoo meldt een bericht uit
Tokio, zijn naar Tsingtau vertrokken met de groeten
van den Japanschen keizer aan de Japanners en de
Engelschen, die te Kiautsjou tegen de Duitschers sa
menwerken.
IN DE AFRIKAANSCHE KOLONIëN.
Een Duitsche patroelje heeft in de Walvischbaai
(Duitsch Z.W. Afrirka) een inval gedaan en 'n onder
officier van politie gevangen genomen. Zij trachtte
den haven dam te doen springen en een sleepboot te
verwoesten, maar heeft geene schade aangericht.
Door de Zuid-Afrikaansche troepen werd Luderitz-
bocht genomen. Toen de Engelschen daar aan kwa
men, had het Duitsche garnizoen de stad verlaten. De
inboorlingen waren zeer ingenomen met de komst der
Engelsche troepen. De Duitschers hadden alles on
beschadigd gelaten, behalve het radio-telegrafische
station, dat zij hadden vernietigd. De Engelschen
vonden heel weinig levensmiddelen en geld.
WEER EEN BOMBARDEMENT VAN
MECHELEN.
De „Telegraaf' verneemt uit Antwerpen: Gisteren
(Zondig) chtend zijn de Duitschers opnieuw met de
beschieting van Mechelen begonnen en wel met een
ongehoorde razernij. Het regent den geheelen voor
middag granaten op de stad. De bevolking heeft in
allerijl de vlucht genomen. Op verren afstand van de
stad nabij Waelhem zag ik om elf uur de schrapnells
springen. Op verschillende plaatsen is reeds brand
uitgebroken. Het stationsgebouw ligt grootendeels
-IB. J"
9
<&88
