DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
I
lil
ji*
Honderd en zestiende Jaargang.
ZATERDAG
10 OCTOBER.
Invaliditeitswet.
Rijkspostduivendienst.
Iflf :i 'Ijl
No. 240. □It nummer bestaat uit 2 bladen.
1914.
Do Duitschers en do Belgen.
Duitschland en de verbondenen.
De Oostenrijkers en de Kussen.
te ALKMAAR,
op Maandag 2 November 1914.
DUITSCHLAND.
r 'lil
>tve Courant wordt eiken avond» behalve op 7<>n *ti
"Stdagen uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
v"oj Alkmaar f0,80; franco door het peheele Rijk fi.—
Af/.ondetlijke nummers 3 Cents
Telefoonnummer 3
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V Boek- en Handelsdrukkerij
v/h HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ALKMAAR, 10 October.
De beschieting van Antwerpen is geëindigd: zooals
te voorzien was, is het pleit spoedig beslist geworden
en is de val der stad slechts een kwestie van eenige
dagen geweest. Maar het waren dagen van verwoes
ting en verschrikking I Welk een leed is er in die paar
dagen veroorzaakt, welk een schade toegebracht I Aan
grijpend zija de verhalen over gebouwen en stads
gedeelten die in puin of in brand geschoten werden en
men kan zich voorstellen, welk een ontzettende angst
zich van degenen heeft meester gemaakt, die de stad
niet waren ontvlucht, doch achter zijn gebleven en in
kelders een schuilplaats hadden gezocht, cloch ook
daar weldra niet veilig bleken 1 Nogmaals geluk
kig de opgejaagde vluchtelingen, die in ons land een
vluchtheuvel vonden welke hun een veilige schuil
plaats, een groote sympathie en steun in elk opzicht
biedt!
De val van Antwerpen was te voorzien, van het
oogenblik af aan, dat de stad onder het bereik viel
van het zware belegeringsgeschut.
Zoodra dit geschut vergenoeg vooruitgeschoven kon
worden, was over het lot der stad beslist. Toen kon
den de onverzettelijkste voornemens, om haar tot het
laatst toe te verdedigen, niet meer baten. Wij hebben
dezer dagen reeds geschreven dat de vestingoorlog
tegenwoordig heel anders gevoerd wordt dan vroeger,
dat er, eenmaal een bres iu den buitensten fortengor
del geschoten, tegenwoordig geen houden meer aan de
vesting is. De verdedigers kunnen zich voornemen, de
vesting tot den laatsten steen te verdedigen, den vij
and straat voor straat hardnekkig te betwisten de
uitslag is ai lang voordat de strijdende soldaten el
kaar in de oogen kunnen zien, gekomen 1
Op het oogenblik, waarop wij dit schrijven, hebben
wij geen duidelijke voorstelling van de overgave, of
liever, wij hebben daarvan heelemaal geen voorstel
ling. De telegrafische en telefonische gemeenschap
tusschen de gebombardeerde stad en de buitenwereld
is natuurlijk zoo goed als geheel verbroken, personen,
die de overgave hebben bijgewoond, zijn nog niet aan
het woord gekomen en de Duitsche officieele berichten
zeggen .enkel, dat de stad zich sinds gistermiddag in
Duitsch bezit bevindt en dat de commandant en de be
zetting zich buiten de vesting hebben begeven. Werd
de witte vlag geheschen en is burgemeester De Vos
generaal von Beseier tegemoet getreden om hem de
sleutels der stad aan te bieden? Of hebben de Duit-
schers de stad met een algemeene bestorming geno
men? Welke zijn de voorwaarden, waarop de stad
zich heeft overgegeven? Is de schoone en welvarende
handelsstad grootendeels een rookende en smeulende
puinhoop geworden, of zal de vernieling in de
groote, mooie wereldstad per slot van rekening toch
nog blijken mee te vallen?
Op deze en andere vragen zullen nadere be
richten het antwoord moeten geven.
In een der berichten lazen we, dat de Engelschen,
die met hun zware scheepsgeschut in de tweede forten-
linie de verdediging voerden, gistermiddag het noode-
looze van verder pogen inzagen en terugtrokken. Op
welken grond, de schoone stad aan het bombardement
is prijsgegeven, is nog altijd niet opgehelderd dat
zal later moeten blijken. Van belang is het echter
reeds nu vast te stellen, dat de Engelsche troepen, die
hulp konden verkenen, manmoedig voor de Belgen
zijn opgekomen.
De beteekenis van den val van Antwerpen is voor
al, dat nu alle machtsmiddelen behalve het veld
leger, waarover zoo aanstonds meer van den Bel
gischen staat in handen van de Duitschers zijn geko
men, immers alle vestingen en het land met zijn hulp
bronnen, zijn wijd vertakt spoorwegnet, zijn bevaar
bare waterwegen. Thans komen er een deel van de
Duitsche troepen vrij, die elders de strijdkrachten kun
nen gaan versterken en wellicht daar de beslissing in
handen krijgen. Vooral de moreele invloed van den
spoed igen val dezer schier onneembaar gewaande
vesting moet zeer groot zijn. Wanneer het beroemde
centraal reduit van Antwerpen, waarvan de eigenlijke
belegering eerst 29 September begonnen is, reeds 9
October gevallen is, dan moet dat een groote ontmoe
diging ten gevolge hebben in de staten, die zich zeker
waanden tegenover de bestaande kanonnen men
denke maar eens even aan het geval, dat de Duitschers
in staat zijn Parijs te belegeren. Heeft zulk een spoe
dige val van een dergelijke vesting een slechten in
vloed op den geest in de vijandelijke kampen, in het
eigen leger geeft hij natuurlijk moed. En stellig
maakt hij ook indruk op de neutrale staten, van wie er
vele o zoo graag naar de wapens zouden grijpen,
wanneer ze maar wisleu, dat ze zich aan de zijde der
toekomstige overwinnaars schaarden!
Het geeft in dit stadium van den krijg o. i. geen pas
het Belgische veldleger hard te vallen over zijn terug
trekken in het centraal reduit. Liever willen we na
gaan, wat er van het veldleger geworden is. Herhaal
delijk hebben wij uiteen gezet, dat het grootste mili
taire en politieke doel van een oorlogvoerend land
steeds moet zijn het vijandelijk leger in handen te krij
gen. En hoewel België door zijn aardrijkskundige
ligging de vijand van Duitschland is geworden, aan
vankelijk enkel zijn neutraliteit en niet zijn onafhan
kelijkheid had te verdedigen, waarvoor het mobiele
veldleger het machtigste middel was, spreekt het wel
van zelf, dat dit veldleger ook thans een begeerd doel
voor de Duitschers is.
Voor hetgeen thana volgt, kan het onderstaand
kaartje, waarop de ligging der steden Antwerpen,
Gent, benevens die van enkele kleinere plaatsen is
aangegeven en de Nederlandsche grens schetsmatig is
aangeduid, van dienst zijn.
o Sas v. Gent 0
o o ANTWERPEN
Salzette St. Nicolaas.
Lokeren Hamme
4 Dendermonde
MECHE!
Dezer dagen is reeds gemeld, dat het Belgische le
ger grootendeels Antwerpen ontruimd had en dat de
verdediging was opgedragen aan Engelsche troepen,
die van Ostende via St. Nicolaas in de vesting waren
aangekomen. Slaagt het Belgische leger er nu in den
zelfden weg in omgekeerde richting af te leggen, dan
kan het van Ostènde uit geëxpedieerd worden en ver
der aan den strijd der bondgenooten deelnemen en
misschien in Noord-Frankrijk nog wel een beslissen
de factor worden.
De groote vraag van het oogenblik is, of die po
ging zal gelukken. En met de beschikbare gegevens
voor oogen kunnen we niet anders dan twijfel uitspre
ken. De weg van Antwerpen naar Ostende is lüü
K.M., hij loopt over St. Nicolaas, dat slechts 25 K.M.
verwijderd is van het zich in Duitsche handen bevin
dende Dendermonde, terwijl de Duitschers de Schelde
hebben geforceerd en dus den Belgen in de flank hun
uer marsch-colonne kunnen aantasten. Zonder slag oi
stoot zal het Belgische veldleger dus wel niet te Us
tende kunnen komen. De mogelijkheid is zeer groot,
dat die slag of die stoot dicht bij onze grenzen valt
het feit, dat in Zeeuwsch-Vlaanderen Belgische en
Engelsche troepen in zeer grooten getale zijn gevallen
en daar ontwapend zijn, wijst er op, dat de Duitschers
reeds een zeer grooten druk op den weg van het Bel
gische veldleger uitoefenen.
En de laatste berichten luiden ongunstig voor de
Belgen. De Duitschers zijn kunnen doordringen tot
Moerbeeke, 13 kilometer ten westen van St. Nicolaas
gelegen. En bij St. Nicolaas zijn de Duitschers er
reeds in geslaagd, de achterhoede der. Engelschen eu
Belgen af te snijden, vele gevangenen makend, terwijl
in Zeeuw-Vlaanderen 3200 Belgen en 800 Engelschen
geïnterneerd zijn.
Waar er vermoedelijk nog wel ernstig gevochten
zal worden vlak aan de grens, daar is het van belang
even na te gaan of ons land ook gevaar zou kunnen
loopen daardoor in den oorlog te worden gewikkeld.
Men stelle zich voor, dat de Belgen staan bij Selzaete
en de Duitschers daar ten zuiden. Gesteld nu dat de
Belgen onze grens naderen. De commandant van ons
leger, dat daar opgesteld is, waarschuwt hen, over
schrijden zij de grens, dan worden ze gesommeerd
zich over te geven met voldoening mag worden
vastgesteld, dat er onzerzijds gisteren met veel tact
werd opgetreden, toen de aanzienlijke macht van
4000 man ontwapend moest worden. Het is duidelijk
van welk groot belang het is, dat wij aan onze gren
zen een sterk, machtig leger hebben.
Denkbaar is het, dat achtervolgde Belgen onze
grenzen overschrijden en onze bewakingstroepen in
een gevecht gaan wikkelen. Is dat dan een schen
ding van onze neutraliteit? Wij zouden dan geweld
met geweld gaan beantwoorden en in de conventie
van 1907 wordt uitdrukkelijk bepaald, dat geweldda
dig afweren van aanslagen op de onzijdigheid nooit
als een vijandige daad mag worden aangemerkt. Bel
gië kan dus in een derge'ijk optreden onzerzijds nooit
aanleiding vinden pm ons den oorlog ie verklaren en
voor Duitschland is er in dat geval natuurlijk heele
maal geen reden. Anders zou het zijn, indien vijande
lijke troepen maar lïjdeloos op ons grondgebied wer
den geduld. Maar nu wij sterk zijn aan de grens, is er
geen gevaar te vreezm. Het is goed in dezen tijd reke
ning te houden met verschillende mogelijkheden.
Bijzonder aangenaam is het echter, wanneer men
zulks doende een geruststellende verzekering kan ge
ven!
Waar Antwerpen de geheele belangstelling bezig
houdt, komen we aan de andere oorlogsterreineu niet
toe. Trouwens veel nieuws i3 er ook niet, maar
uit Noord-Frankrijk zouden nu weldra wel eens be
slissende berichten kunnen komen.
ANTWERPEN GEVALLEN.
Een bericht uit het Duitsche groote hoofdkwartier
meldt, dat Antwerpen gistermiddag in handen der
Duitschers is gevallen. De stad werd door den bevel-
uebber en de bezetting verlaten. De Belgen hadden
reeds eerder de wijk genomen in westelijke richting,
naai het land van Waes. Wel bevinden zich nog enke
le forten om de stad in handen der verdedigers, doch
dit doet, meldt het Duitsche bericht, aan het bezit van
de stad geen afbreuk.
In. Berchem, een voorstad van Antwerpen, hebben
de Engelschen en Duitschers een verwoed bajonetge
vecht geleverd, doch ten slotte moesten de Engelsche
infanteristen terugtrekken.
Eerst na hevigen tegenstand zijn de Duitschers er in
geslaagd, de Schelde over te trekken.
Met behulp van een noodbrug wisten ze over de ri
vier te komen bij Dendermonde, en rukten op Sint-Ni-
kunneu insluiten. De Belgen lieten daarom de brug-
colaas aan, om Antwerpen ook aan de noordzijde te
gen over de Durme een zijriviertje van de Schelde
bij Hamme en Lokeren springen.
Waarschijnlijk hebben de Belgen vóór hun aftocht
enkele forten in de lucht laten springen. Ook hebben
ze de 5 petroleumtanks in brand gestoken om
te voorkomen dat ze in handen der Duitschers vielen.
Om dezelfde reden werden alle lichters met graan
tot zinken gebracht.
Antwerpen zelf staat op verscheidene plaatsen in
brand. Op de Eiereumaikt en de Handschoenmarkt
staan de huizen in lichte laaie. Een klooster in de
Congostraat is door bommen getroffen, terwijl de ma
gazijnen van Nieuw-Engeland één vuurzee vormen.
Het bericht van de vermeestering der stad veroor
zaakte groote opwinding in Duitschland. In Keulen
werden alle klokken ook de Domklok geluid en bin
nen enkele minuten was de stad in vlaggentooi, zoo
verneemt de N. R. Crt.
DE STRIJD IN NOORD-FRANKRIJK.
De officieele Franscne mededeeling van gistermid
dag drie uur luidt:
De algemeene toestand is onveranderd.
Op onzen linkervleugel is de ruiterij van beide par
tijen nog steeds ten Noorden van Rijssel en La Bassée
in actie. Op de linies, loopende langs de streken van
LensAtrecht—Bray (aan de Somme)Chaulnes
Roye en Lassigny wordt de strijd voortgezet.
in het centrum, van Otse tot Maas, zijn slechts on
beduidende gevechten voorgevallen.
Op onzen rechtervleugel, in Woevre, is over het
geheele front een artilleriegevecht geleverd. In Lotha
ringen, de Vogezen en den Elzas is de toestand onver
anderd.
DUITSCHLAND EN VERB.
BOMMEN IN PARIJS.
De „Times" verneemt uit Parijs, dat Donderdag een
Duitsche vliegmachine over de buitenwijken vloog en
eenige bommen liet vallen, waardoor materieeie scha
de werd aangericht, terwijl een gendarme, diens
vrouw en kind werden gewond.
DE STRIJD IN GALICIë.
De krijgsverrichtingen om Przemysl nemen een
steeds guustigier wending, zoo meldt een Russisch
bericln. De Russische troepen hebben stormenderhand
een der vooru itgeschoveli werken genomen van de
voornaamste verdedigingslinie dezer vesting.
Uit Oostenrijk wordt gemeldt:
„Het garnizoen der vesting Przemysl heeft met
groot succes verschillende uitvallen gedaan door de
liniëu der belegeraars terug te dringen en talrijke
krijgsgevanget en mee te brengen.
Al de tegen aanvallen der Russen werden afgesla
gen onder het vuur van onze forten, dat hun hoogst
aanzienlijke verliezen toebracht.
Wat betreft de gevechten in het consulaat van Uny
geleverd, verneemt men eerst thans, dat de Russische
strijdkrachten daar bestonden uit anderhalve divisie
infanterie en eene divisie kozakken; de Honvéddivisie,
die ze reeds :na hunne nederlaag vervolgde, bereikte
reeds den 5em dezer-, het grondgebied van Galicië te
Siarski, de R:ussen trokken zich terug op Sainbor.
De BURGEMEESTER van ALKMAAR brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat door hen, die
daarop recht meenen te hebben, een ouderdomsrente
als bedoeld bij art. 370 der Invaliditeitswet kan wor
den aangevraagd hoogstens 2 maanden vóór het be
reiken van het 70e levensjaar en dat zulks kan ge
schieden bij den daarvoor aangewezen Tusschenper-
soon, den heer A. OVER, die daarvoor eiken werkdag
van 91 uur des vóórmiddags te spreken is op de
Gemeente-Secretarie alhier.
De Burgemeester voornoemd:
G. RIPPING.
Alkmaar, 9 October 1914.
Nagenoeg tegelijkertijd werden twee detachementen
Russen te Hosszument en te Kracsfalva geslagen. Het
eerste, totaal verrast door de Hongaarsche troepen,
was genoodzaakt zijn kanonnen in de Theiss te wer
pen het laatstbedoelde, ten getale van duizenden
manschappen, is geheel gevallen of gevangen geno
men.
EEN MOEDIGE VLIEGTOCHT.
Een bewonderingwaardige vliegtocht maakte op 1
Oct. een Oostenrijksche stafofficier met zijn bestuurder
naar de door de Russen belegerde vesting Przemysl,
zegt een bericht van Duitsche zijde. Bij Duliesko, op
een dagmarsch van de vesting, gelegen, kreeg de staf
officier de eerste Russische troepen in het oog, die di
rect op de machine begonnen te vuren. Het vliegtuig
vloog ook over artillerie, doch slechts drie granaat
scherven doorboorden de draagvlakken. Onder een
hagel van projectielen bereikte de machine de vesting.
Niet alleen bracht de machine bevelen voor de bezet
ting, maai ook lang-ontbeerde couranten. De geheele
tocht had juist een uur geduurd.
De terugtocht naar Oostenrijksche liniën moest door
buiig weer en sneeuwval tot 6 October uitgesteld wor
den, maar zelfs op dez endag was het weer nog alles
behalve gunstig. Nauw was de machine boven de
vestingwerken zichtbaar, of de russen openden een zoo
razend vuur, dat het gebulder van geschut zelfs het
febrom van den motor overstemde. Menigmaal was
et vliegtuig in een wolk van rondom ontploffende
projectielen gehuld, waarvan de luchtdruk het niet
zelden plots uit zijn baan perste, en achtmaal door
boorden granaatscherven de draagvlakken.
Maar al was het vliegtuig ook al aan het Russische
vuur ontkomen, in de wilde sneeuwbuien, die al sedert
weken over Galicië heenstormen, vond het een nog ge
vaarlijker vijand, tenslotte zoover uit de koers, dat ze
diep moesten dalen, om dien terug te vinden. Daarbij
werd het vliegtuig door buien weer zoo heftig heen en
weer geschut, dat bij een scherpe stijging de benzine
leiding afknapte en de verkenner de buis met de hand
tegen net benzinereservoir moest aangedrukt houden.
Trots al dezen tegenspoed, bereikten de vliegers door
nat, doodmoede en verkleumd na vier lange urn op
nieuw de Oostenrijksche linies.
OORLOG MET PORTUGAL?
De oorlogsverklaring van Portugal kan ieder
oogenblik tegemoet gezien worden, meldt een bericht
uit Duitsche bron.
VLIEGERS BOVEN KEULEN
EN DUSSELDORF.
De vlieger, die boven Keulen heeft geopereerd, had
het waarschijnlijk voorzien op twee treinen die in de
buurt van het perron van vertrek stonden te wachten
tot de lijn vrij zou ziin, meldt de Köln Ztng.
In de buurt van Gross Königsdorf wierp de vlieger
van een hoogte van 2000 M. een bom die bij de spoor
wegbrug neerkwam, echtre zonder schade aan te rich
ten. De bom schijnt van Engelsch fabrikaat te zijn
De vlieger, die boven Dusseldorf gekruist heeft, was
daar gesignaleerd. Schildwachten schoten op hem
Ook met machinegeweren werd op hem gevuurd. Plot
seling voerde de vlieger een zeer snelle daling uit; en
het gelukte hem een bom te laten vallen op het dak
van de luchtschepenloods. De loods zelf is niet ern
stig beschadigd; evenmin heeft het luchtschip averij
van beteekenis gekregen.
I 'lm®
COORAN
O O O n o co
GENT
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR
brengt ter kennis van de Ingeschrevenen der Militie
der lichting 1915, die aanmerking wenschen te komen
voor opleiding tot verzorger bij den Rijkspostduiven
dienst, dat zij zich daartoe vóór 10 November a.s.
rechtstreeks moeten wenden tot den shef van den
Generalen Staf.
Alkmaar, 10 October 1914.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
