DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Van hat westelijk oorlogster»
Van hat oostelijk oorlogsterrein.
•I
Honderd en zestiende Jaargang.
1914.
ZATERDAG
24 OCTOBER.
a
I
BELG1E.
VARIA.
NO 253 nurrm,er b08taat uH 2 bladen.
NOORDZEE
Westende.
Middelkerke
i Blanken-
berghe
naar
lOstende Brugge
iNieuwpoort
o Vcurne
Dn'nkerken o
o
o f/ser
Dixmuiden
I Yperen
3
W
a
Kortrijk
o o. a "o
o Warneton po-Meenen o
0 0' o
o o o
Armentlères
.Lffs m Rljssel
La Bassée
F It A N ft R li K
l Lens
Atrecht
ALKMAAR, 24 October.
Wanneer men het uitvoerige, lezenswaardige rapport
van den Engelschen veldmaarschalk Sir John French
over de operaties in Noord-Frankrijk leest, wordt men
getroffen door de bijzonderheden, welke daarin over
de vijandelijke legermacht worden vermeld en welke
aan verkenners uit de lucht te danken zijn. In het
Fransche communiqué van drie uur gistermiddag
wordt gezegd, dat de Duitschers vooral tusschen de
Noordzee en de Aisne nieuwe aanvalspogingen doen
eu daarbij gebruik maken van een nieuw geformuleerd
korps, samengesteld uit mannen, die eerst kortelings
afgericht zijn, zeer jonge en vrijbejaarde mannen er
aangevoerd door een kader, dat een beetje van overal
is samengehaald. Wij achten dat zeer wel mogelijk,
blijkbaar is de Duitsche opperbevelhebber van mee
ning, dat hij het daar in Belgiè waar de verbondenen
allerlei troepen, bij wie eenheid ontbreekt, hebben
staan, wel klaar kan spelen met minderwaardige
krachten, de beste bewarend voor andere plaatsen en
latere verrichtingen. Een van de gaven, die de ken
merken van een groot veldheer vormen, is, dat hij
weerstand moet bieden aan tallooze aanvragen om
versterkingen, hard moet zijn als staal, om op het
juiste oogenblik een groote troepenmacht op de juiste
plaats beschikbaar te hebben, zoodat hij in staat is een
beslissende doorbreking door te zetten. Of de heer
von Moltke een groot veldheer is, zal de toekomst
moeten leer en en ook of hij zich kan meten met den
Franschen opperbevelhebber Joffre, die zich nu reeds
als strateeg een groote naam heeft verworven. Het
communiqué van drie uur zegt verder, dat er op den
Franschen linkervleugel een zeer belangrijke troepen
macht staat, welke hevige aanvallen doet in de streek
tusschen de zee en het kanaal van La Bassée en dat in
het algemeen de troepen der verbondenen zich wisten
Ie handhaven, op enkele punten terrein verliezend, op
andere voorwaarts rukkend.
Het Fransche communiqué van elf uur gis -ravond
preciseert den toestand.
Het vestigt in het bijzonder de aandacht op de ge
vechten in de buurt van Atrecht, van La Bassée en
van Armentières en zegt, dat de verbondenen in de
buurt van La Bassée terrein hebben verloren, daaren
tegen in de buurt van Armentieres vooruit gegaan zijn
terwijl de toestand op dit gedeelte van het front niet
veranderd is. Maar aan het gebied, waarop onze aan
dacht het meest gespannen is, Ostende, Nieuwpoort,
Dixmuiden, Yperen, hooren we niemendal. Toch
wordt daar ook met groote hevigheid gevochten. Een
Engelsch bericht zegt bijv. dat daar zelfs gebouwen
in staat van verdediging zijn gebracht met snelvuur-
geschut midden in de kamers opgesteld, een Neder
laudsch bericht, dat reeksen treinen met Duitsche ge
wonden uit deze streek terugkeeren, op één dag moeten
te Brugge bijv. 4000 en te Gent 1500 gewonde Duit
sche soldaten zijn aangekomen. Het Duitsche com
muniqué spreekt van succes, behaald aan het IJserka-
naai (ten Noorden van Yperen, ten Zuiden van Dix
muiden en ten zuiden van Rijssel, alleen dit laatste
klopt met het Fransche communiqué, doch omgekeerd
zwijgt het Duitsche legerbericht over het vooruitgaan
der verbondenen ten noordwesten van Rijsel, waarvan
liet officieele Fransche communiqué gewaagt.
Op grond van de verschillende officieele berichten
moet men tot de slotsom komen, dat de Duitschers er
iets beter voorstaan aan den vleugel, zonder dat dit
vooralsnog in den algemeenen toestand eenige veran
dering brengt en zonder dat dit ook maar eenigszins
uitsluit, dat dit voordeel vandaag weer verloren gaat.
Uit het Oosten berichten de Duitschers, dat Russi
sche aanvallen in de streek ten Westen van Augustof,
dus in het noorden, zijn afgeslagen. Maar de Russen
geven een eigen communique uit, dat met de meeste
stelligheid gewaagt van een overwinning op de Duit
schers, die voor de Russische legers, die met breed
front over den Weichsel trokken, terugwijken en ner
gens tegenstand bieden. Het begint er enrstig naar uit
te zien, dat de Duitschers dit terugtrekken evenzeer
verzwijgen, als zij indertijd met het gebeurde aan de
Marue hebben gedaan. De Oostenrijkers erkennen den
terugtocht, doch zeggen, dat ze de Russen liever wil
len aanvallen, wanneer deze den Weichsel in den rug
hebben 1
Verder is er geen nieuws. Alleen zij aangeteekend,
dat de „Karlsruhe", een nieuwe kleine beschermde
kruiser van 1913, in den Atlantischen Oceaan de ka
per-rol van de „Emden" speelt.
DUïTSCHLINDo
o Augustow
o
o
.DOrodno
15
Lomsha qBialstok
Pt
aq
C
SS
□.Poeltoe&k
o Nowo üeorgiewsk
o Warschau Boeg
•O Brest
'Litowsk
glwangorod
Sandomir D
o».
Weichsel
.San
D.Przemysl
OOHIENBIJK
Het is wel eens aardig voor een enkelen keer naast
elkaar te leggen, de besprekingen van buitenlandsche
bladen in verschillende landen van den geheelen mili
tairen toestand. Natuurlijk zullen al dadelijk de uit
gangspunten verschillen. De Engelschman bijv.
heeft onder de tegenwoordige omstandigheden weinig
meer te zijner beschikking, dan hetgeen zijn overheid
hem officieel mededeelt en wat zijn censor gelieft door
te laten en voor den Duitscher is het precies eender.
Beiden bezien den toestand natuurlijk uit hun eigen
nationaal standpunt, beiden kijken met denzelfden be
perkten blik ook in de toekomst.
Waar er heden toch weinig te bespreken valt, willen
we den lezer eens een Engelsch en een Duitsch oordeel
over den huidigen stand van zaken aanbieden
een Fransche meening kunnen we helaas niet geven,
omdat de Fransche bladen met een vertraging van et
telijke dagen ons land bereiken en dus slechts artike
len over toestanden van een week geleden bevatten.
De Daily Chronicle acht de Russische overwinning
ten Zuiden van Warschau een zeer belangrijke ge
beurtenis, wanneer zij door succes wordt gevolgd, te
vergelijken met het keeren van het getij aan de Marne.
De Duitsche opmarsch op de Poolsche hoofdstad was
een gedurfd en indrukwekkend stukje strategie, niet
veel verschillend van den alles overstroomenden op
marsch van von Kluck. De Russen trokken, onder om
standigheden, welke nog niet zijn beschreven, voor
dezen opmarsch terug, tot vlak bij de voorsteden van
Warschau, een beweging, welke een terugtocht over de
heele linie naar, en in sommige gevallen zelfs achter
den Weichsel noodzakelijk maakte. Waarschijnlijk
geschiedde deze terugtocht, evenals die der verbonde
nen in het Westen, niet geheel vrijwillig, doch hij gaf
in het Oosten strategische voordeden, grooter dan in
het Westen konden worden verkregen. Polen is een
uitgestrekt, vlak, modderig land, zonder wegen, die
voor zwaar auto-transport en kanonnen geschikt zijn,
zonder spoorwegen, welke de Duitsche breedte heb
ben.
Door over grooten afstand dit land binnen te ruk
ken hebben de Duitschers zich in een positie gewerkt,
welke door een nederlaag uiterst gevaarlijk kan wor
den. Ongetwijfeld zullen ze na een terugslag zich in
graven, gelijk ze aan de Aisne aeden, maar ze zullen
op een lange linie in Polen moeten standhouden en
wanneer deze doorgebroken of omsingeld wordt zul
len de Kozakken hun lastige verbindingswegen vernie
len. Bovendien staat de strenge Poolsche winter voor
de deur, dan is het onmogelijk loopgraven aan te
leggen en de in de stad groot geworden Duitsche sol
daten zullen wel veel meer last hebben van de koude,
dan de Russische soldaten, die in het land geboren
zijn.
De Duitsch-Oostemijksche veldtocht in het Oosten
is nu zeer nauw verbonden met den oorlog in België
en Frankrijk. Een overwinning of een met succes ver
kregen remise op een der beide oorlogstooneelen zou
den Duitschers in staat stellen troepen naar 't andere
te zenden, wellicht, dat dit een beslissing zou kunnen
brengen. Behalve door zulk een transport zullen ze
wel geen mannetjes meer kunnen vinden, om hun ver
liezen te dekken. In België en in Frankrijk hebben de
verbondenen thans een overwicht verkregen, dat, lang
zaam maar zeker nog moet toenemen, tenzij er divisies
uit het Oosten kunnen worden genomen, om het weer
te doen verdwijnen. Een Russische overwinning al
leen kan zulk een troepenverplaatsing verhinderen en
wij hopen, dat zij dit zal doen. Indien zij op beide
oorlogsterreinen tegelijk het' onderspit delven, hebben
de Duitschers geen kans meer. Hun reusachtige le
gers, die de vijandelijke landen binnendrongen, moe
ten terugtrekken met al de verliezen, welke een terug
tocht oplevert; en de oorlog, welks ellenden zij over
Belgen en Polen hebben gestort, zal over de grenzen
ga-~ en Duitsch grondgebied betreden. Het is na
tuurlijk mogelijk, dat het binnenrukken in Duitschland
de moeilijkste taak voor de verbondenen blijkt te zijn.
De inval in Oost-Pruisen toonde hoe geweldig de
Duitsche krijgskunst kan zijn, wanneer zij binnen de
eigen grenzen kan optreden, met elke mechanische
hulp voor 't voeren van den oorlog tevoren voorbereid
voltooid. Aan den anderen kant kunnen de Duitsche
legers tegen dien tijd de schaduw zijn van hetgeen ze
waren, hun officierenkorps in het bijzonder is ernstig
verminderd en een terugtocht van Warschau in den
winter is geen operatie, welke eenig indringer heeft
kunnen volbrengen zonder verschrikkelijke verliezen.
Waar de twee grootste der moderne Europeesche ver
overaars (de Zweedsche) Karei XII en Napoleon, bei
de fiasco maakten, zullen ook de Keizer en zijn gene
rale staf er niet gemakkelijk afkomen. Stellig is het
Russische leger niet slechts grooter, maar het heeft ge
toond, dat het beter uitgerust is en betere officieren
heeft, dan eenig ander Russisch leger, dat in het veld
heeft gestaan, terwijl de dapperheid van zijn soldaten
de onveranderlijke nationale traditie goed gehand
haafd heeft.
Wij nemen nu het Berliner Tageblatt.
Gelijk te verwachten was,, zoo schrijft de militaire
medewerker van dit blad, zijn de gevechten tusschen
de zee en de streek van Rijsel steeds heviger gewor
den, zoodat thans een beslissing voor de deur staat.
Wij hebben onlangs reeds er op gewezen, waarom het
gaat, in de eerste plaats om de Fransch-Engelsche
omsingelingspoging voorgoed tot stilstand te brengen,
maar ook echter om de Kanaalkust in bezit te nemen.
Ostende hebben we in bezit, om Nieuwpoort vechten
ten wij en we hebben als verder doel Duinkerken. Het
is op dit oogenblik, nu de hevige gevechten heen en
weer golven niet gewenscht meer te zeggen, dan dat
onze vooruitzichten goed zijn. De voornaamste brand
punten van den strijd zijn de IJser, de stad Yperen en
de vesting Rijsel. Op'de eerste plaats heeft zich de
rest van het Antwerpsche bezettingsleger vastgezet,
bij Yperen vechten de troepen der verbondenen tegen
ons en bij Rijsel zijn vele dagen en nachten achtereen
hun aanvallen zonder terrein te verliezen teruggesla
gen. Hoe lang deze slag duren zal, is niet te zeggen.
Alle buitenlandsche stemmen zijn het er echter over
eens, dat „de groote slag der wereld" wordt geleverd
en dat het hier „een strijd op leven en dood" der vol
keren betreft.
Van' onze grensverdediging in Oost-Pruisen kunnen
wij gelukkig zeggen, dat zij stand gehouden heeft
Het laatste bericht zegt zelfs, dat wij van Lyck uit
trachten het tooneel der volgende gevechten naar het
vijandelijk gebied over te brengen. Op dit oorlogster
rein is het duidelijk zichtbaar, dat de stootkracht van
het Russische noorderleger langzaam in elkaar zakt
en alleen dan weer opflakkert, wanneer er nieuwe
troepen in het vuur gedreven worden. De strijd bij en
ten zuiden van Warschau duurt voort en het is reeds
als een succes te betrachten, dat de Duitsche leger
aanvoering de Russen tot staan bracht. Zij dwong den
vijand den slag aan te nemen en naar te hopen is
zorgt de Oostenrijksch-Hongaarsche aanval in noord
oostelijke richting er voor, dat voor den verderen
Russischen terugmarsch een grendel geschoven
wordt. Voorloopig echter worstelen de Oostenrijkers
en Duitschers in de linie van de San tot Sambor er
om, door de versterkte stellingen der Russen te bre
ken. Daarom is het bericht van het Oostenrijksche
oorlogsbureau van groot gewicht, volgens hetwelk
Stryj in het bezit van de Oostenrijkers en Duitschers
is. Daardoor wordt de opmarsch naar het zuidfront
van Leinberg tot aan de Dnjestr vrij.
Ik sta niet op het standpunt, dat het worstelen om
de beslissing aan den Weichsel oneindig langen tijd
zal eischen. Overigens zijn wij ook niet bang voor
wintergevechten, welke in menig opzicht de operaties
gemakkelijker maken.* Vergeleken met 1812 zijn de
middelen van het oorlogvoeren geheel veranderd en
aanzienlijk verbeterd. Reeds nu rijen de kilometers aan
elkaar, welke door spoorwegrails den opmarsch in
Rusland verkorten. En dagelijks brengen wij de bases
der operaties verder in het vijandelijk gebied. Een
noodstand, zooals die van Napoleon's leger tusschen
Moskou en de Poolsche grens kan voor de Duitsch-
Oostenrijksche legers niet ontstaan.
DE STRIJD IN NOORD-FRANKRIJK
EN BELGIë.
De officieele Fransche mededeeling van gistermid
dag drie uur luidt:
Op onzen linkervleugel hebben zeer aanzienlijke
Duitsche strijdkrachten, wier aanwezigheid gisteren
was gesignaleerd, hun hevige aanvallen voortgezet in
de streek, gelegen tusschen de zee en het kanaal van
La Bassée. Over het algemeen hebben de bondgenoo-
ten hun stellingen gehandhaafd; op sommige punten
hebben zij terrein verloren, op andere gewonnen.
De Duitschers hebben ook een bizonder groote acti
viteit getoond in de streek van Atrecht en aan de
Somme. Wij zijn ten noorden en ten zuiden van deze
rivier opgeschoten, met name in de streek van Rosière
en Santerre (25 K.M. ten oosten van Amiëns.)
In de streek van Verdun en Pont Mousson hebben
wij enkele plaatselijke voordeelen behaald.
De toestand samenvattend, kan men zeggen dat de
vijand op het grootste gedeelte van het front en in het
bizonder tusschen de Noordzee en de Oise, een nieu
we poging schijnt te willen doen om door onze linies
heen te breken Daarbij bezigt hij nieuwgevormde
troepen, samengesteld uit pas afgerichte manschap
pen, sommigen nog zeer jong, anderen reeds vrij oud
en met een kader, dat zoowat van overal is bijeenge
bracht.
Het groote Duitsche hoofdkwartier meldt:
Aan het Yser-kanaal zijn gisteren goede resultaten
verkregen. Ten Zuiden van Dixmuiden zijn onze troe
pen vooruitgedrongen.
Ten Westen van Rijssel zijn onze aanvallen met suc
ces bekroond geweest. Wij hebben verscheidene plaat
sen bezet.
Op het overige gedeelte van het Westelijke front
heerschte er kalmte.
AAN HET RUSSISCH—DUITSCH—OOSTEN
RIJKSCHE FRONT.
Volgens een officieele Fransche communiqué van
gistermiddag houden de Duitschers ten zuiden van de
Pilitsa hun stellingen aan de Weichsel nog bezet, be
halve op de lijn IwangorodKozienitse, welke zij
ontruimd hebben. Zij worden daar door de Russen
vervolgd.
Alle pogingen der Oostenrijkers om de San ten
noorden van Jaroslau over te trekken, zijn afgeslagen.
In die streek zijn de Russen tot het offensief overge
gaan.
Uit het groote Duitsche hoofdkwartier wordt ge
meld:
Van het zuidoostelijke oorlogsterrein zijn nog geen
berichten ontvangen, die op een beslissing duiden.
Over den strijd aan het Oost-Pruisische front meldt
het Duitsche hoofdkwartier nog:
In de streek ten Westen van Augustof zijn de aan
vallen van de Russen afgeslagen. Verscheidene machi
negeweren werden daarbij vermeesterd.
DERTIEN ENGELSCHE KOOPVAARDIJ
SCHEPEN IN DEN GROND GEBOORD.
Het Duitsche stoomschip Crefeld is te Teneriffe aan
gekomen met de bemanningen van dertien Engelsche
stoomschepen, die in den Atlantischen Oceaan door
door den Duitschen kruiser Karlsruhe in den grond
waren geboord. De schepen hadden een gezamelijken
inhoud van ongeveer 60,000 ton.
IN ANTWERPEN.
In het te Antwerpen aangeplakte commandanturbe-
vel wordt o.m. gezegd:
„Het is den troepen streng verboden zelf opeisching-
en te doen. Het gouvernement alleen verstrekt aan de
officieren requisitiebewijzen voor voorwerpen, welke
voor den dienst benoodigd zijn.
In geen geval kunnen voorwerpen, welke tot persoon
lijk gebruik moeten dienen, opgeëischt worden. Soort
gelijke voorwerpen moeten in Antwerpen steeds wor
den gekocht.
Velocipeden mogen hoegenaamd niet in beslag wor
den genomen dan alleen op bevel van het bevoegde
beheer en intendance en slechts bij vlocipede-hande-
laars.
Het is onder geen enkele voorwaarde toegelaten
huizen open te breken of bedreigingen in woorden of
door wapens te uiten.
De troepen moeten er ten strengste over waken, dat
geen overtredingen meer voorkomen, omdat deze niet
alleen aan ons gezag afbreuk doen, maar ook in te
genspraak zijn met de voorwaarden van de overgave
van ae stad.
GESCHENKEN AAN GENERAAL BOTHA.
Uit het te Kaapstad verschijnend „Ons Weekblad"
ons door een onbekende(n) stad- of dorpsgenoot(e)
wie(n) wij dank zeggen, toegezonden lezen we het
volgende:
„De „Transvaal Ledder" deed de volgende oproep:
ALKMAA
COURANT.
O
O
O
o
O
O
O
Pt
0 0' o
O
O
«8..
O
O
O
O -O."
o
o
o
o
o
o
o
o
O
1 O
O O
O O
o
O O
O O
O O O O O
