fir
111 il
i 4'?
Van liet westelijk oorlogsterreln.
-:! i
r
NEDEJiLAKD.
TARIA.
Telegrammen van heden.
Varia.
voortgezet Oeneraal Oallieni heeft bevolen, alle ge
wonden uit de Parijsche hospitalen ergens andere
heen te brengen, om voor de gewonden uit de jongste
gevechten plaats te maken.
Aan Duitsche bladen wordt bericht dat de Fran-
sche overheid strenge maatregelen heeft genomen ten
aanzien van het verkeer binnen het bereik der
vesting Parijs. Het verkeer per tram, wagen of
boot is vrij, maar reizigers per spoor, auto en motor
fiets hebben een pas noodig.
Naar te Athene wordt evmomfcn dedeaAlbenee-
sche troepen uit Latzani en Salessi een aanval op
troepen van het autonome Epirus. De Albaneezen
rukten op naar Klissuro. Een tweede Albaneesche
strijdmacht is opgerukt naar Marglani en bij Koloma
een aanval heeft gedaan op de voorposten der Epiro-
ten.
In Lissabon en enkele Portugeesehe provinefes
heerscht sedert eenige tijd een ernstige builenpest-epi-
demie.
De Weensche oorlogscorrespondenten melden
eenparig, dat het aantal choleragevallen ten
gevolge van de uitstekende sanitaire maatregelen in
het Oostenrijksche leger sterk aan het afnemen is.
BEZUINIGING OP DE BEGROOTINGEN.
In een nota van wijzigingen der begrooting Biunen-
landsche Zaken 1915 worden verschillende posten ver
minderd of teruggenomen ten gevolge waarvan de be
grooting een eindcijfer aanwijst, 478.376 lager dan
aanvankelijk was bepaald.
Ingevoegd wordt een nieuw artikel: Kosien van on
derhoud en verdere uitgaven van ten gevolge van den
oorlogstoestand uit het buitenland naar Nederland
uitgewekenen en van ten gevolge van den oorlogstoe
stand behoeftig geworden, in Nederland verblijvende,
buitenlanders, 100.000 (uitgetrokken in verband
met de mogelijkheid, dat in 1915 nog vluchtelingen
moeten worden voortgeholpen). De kosten van de
zorgen, door gemeentebesturen aan vluchtelingen be
steed, worden alle voor Rijksrekening genomen. Van
de begrooting is o. m geschrapt het bedrag, uitge
trokken voor de restauratie van het raadhuis te de
Rijp.
De begrooting van Buitenlandsche Zaken heeft een
vermindering ondergaan van 23.037.50.
Op de Justitie-begrooting is 294.700 bezuinigd,
op die van Koloniën is o. a. 15.434 geschrapt, het
geen voor tract em en tsverhoogingen was bestemd (ook
op de andere begrootingen zijn deze verhoogingen,
uitgezonderd de periodieke, teruggenomen).
Het eindcijfer der begrooting van Financiën moest
worden verhoogd van 51.112.808.25ya op een be
drag van 52.751.780.75ya.
DE BELGISCHE VLUCHTELINGEN.
Ter meest bevoegde plaatse Is in den Haag mede
gedeeld, dat niet bekend is van aanbiedingen der En
gelsche en Fransche regeeringen ten opzichte van hulp
Bij het vervoer en wellicht bij het onderhoud van cfe
Belgische vluchtelingen.
De heer J. R. Snoeck Henkemans, die als gedele
geerde voor Zeeland van den regeeringscommlssaris,
jhr. mr. Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck, de belangen
der vluchtelingen behartigt, heeft in een persgesprek
als zijn algemeenen indruk van den toestand gegeven,
ae;
dat deze niet bijster gunstig is. In Oost-Zeeuwsch
Vlaanderen, te Sas van Gent en Sint Jansteen neemt
wel is waar het aantal vluchtelingen af, maar in het
Westelijk deel, te Aardenburg, Oostburg en Sluis
neemt het toe. Groote scharen vluchtelingen komen
daar van het slagveld aan de Belgische kust, bij Osten
de, enz. Bewoners van Antwerpen en omtrek keeren
geregeld uit Zeeuwach-Vlaanderen terug, maar het
vervoer over de Schelde gaat begrijpelijkerwijs niet
zoo heel vlot.
Bij Honteni88e komt nu een kamp voor 15,000 per
sonen, bestaande uit de elementen, die eigenlijk niets
meer te verliezen hebben en, om het zoo eens uit te
drukken, geen eten hebben, wanneer de regeering hen
dadelijk naar hun woonsteden terugstuurt. Bepaald
ongewenschte, slechte elementen gaan allen naar
v'eenhuizen.
De terugkeer de vluchtelingen uit Vlissingen en
Middelburg gaat zeer geleidelijk. Eiken morgen ver
trekt een extra trein. De afgeloopen week zijn er te
Hontenisse, een plattelandsgemeente, nog 18,000
vluchtelingen, te Hulst 7000, Sluis 6000 en te Oost-
burg 2500. In Zeeuwsch Vlaanderen zijn op dit
oogenblik nog ten minste 50,000 vluchtelingen.
Er zijn werklieden, die overdag te Brugge werken
en 's avonds voor alle zekerheid naar Sluis of Aarden-
burg terugkeeren om er den nacht door te brengen.
Massa's vluchtelingen van de kust kwamen Donder
dag te Sluis en Oostburg aan. Bij deze is van terug
keer vooralsnog geen sprake, daar te vreezen, indien
de Duitsche troepen worden teruggeslagen, tusschen
twee vuren te komen.
De gezant van België heeft op een desbetreffende
vraag van het Antwerpsch comité te Breda, omtrent
ministerie en dat hun jaarwedde tot dien datum door
gaat.
De Gasmaatschappij te Antwerpen beveelt haar
personeel den terugkeer aan met uitzondering van de
mannen behoorende tot de lichtingen 1914 tot 1899.
Uit Amsterdam vertrokken Zaterdag 196 vluchte
lingen naar België, 41 uitgewekenen gingen naar En
geland.' Uit Rotterdam gingen Zaterdag een. kleine
1000, gisteren 740. Uit Breda gingen Zaterdag 600
In de afgeloopen week- zijn van de 3000 vluchtelingen,
die Haarlem telt, slechts 225 teruggegaan.
De twee afgevaardigden van den Nederlanu-
schen federatie verbond van gemeentewerklieden, die
naar Antwerpen waren vertrokken om den toestand al
daar op te nemen deelden in eene vergadering gister
morgen in „De Pool" te Amsterdam gehouden, mede,
dat net hen niet mogelijk was advies omtrent een erai-
tueele terugkeer te geven, doch dat men in sommige
kringen de vlucht der stadbedienden als eene ernstige
plichtverzaking beschouwde, die gestraft diende te
worden. Bovenal over het vertrek van de brandweer
lieden wier aanwezigheid hoogst noodzakelijk was,
was in Antwerpen vertoornd. Het werd aan de amb
tenaren zelf overgelaten of ze al of niet willen berug-
keeren.
De Duitsche Keizer heeft aan W. graaf van Ben-
tinck van Middachten, die thans als officier in Duit-
schen dienst is, het ijzeren Kruis verleend.
Het hoofdbestuur van den Ned. Bond van Gem.
Ambtenaren besloot uit de bondskas 500 beschik
baar te stellen voor het Koninklijk Nationaal Steun
comité en 500 ten behoeve van Belgische bondsbroe-
ders en hun betrekkingen, die in nood verkeeren.
Z. Em. Kardinaal Mercier heeft een schrijven ge:
richt aan den aartsbisschop van Utrecht, waarin hij
schrijft, dat het gansche Nederlandsche volk, zond ei
onderscheid van meening of godsdienst, een hartelijke
hulde toekomt voor de ontvangst der Belgische vluch
telingen.
Door den stoomtrawler „Neeltie Catharina (1
M. 170) zijn te Ijmuiden aangebracht twee lijken van
opvarenden der Zaterdag voor een week gezonken
Duitsche torpedobooten.
- „De Vorwfrt*". het hoofdorgaan der Duitsche
sor.-d'em. partij, deelt mede, dat de verplaatsing van
het Internationaal Socialistisch Bureau van Brussel
naar Amsterdam zeiter is.
Rij het Ned Comité tot Steun van Belgische en
andere vluchtelingen is thans in totaal ingekomen
226.433.05y2, frc. 4768.15% en M. 98.13.
In de gemeente Venhuizen, met nog geen 2000
zielen, is, meldt het „Nws.", voor een. bedrag van
1682,80 voor het Nationaal Steuncomité bijeenge
bracht.
ie Middelburg is Zaterdag op het Katholiek
kerkhof met militaire eer begraven een in het gasthuis
overleden Belgische militair. Aan het graf werd ge
sproken door een wapenbroeder en door een Neder-
landsch luitenant, terwijl een Belgisch luitenant be
dankte.
De aangebrachte vangsten der visschersvaartui-
gen in de Rijkshallen te Ijmuiden bedroegen van 1 Ja
nuari tot 1 October van dit jaar in ronde cijfers
663.000 minder dan in hetzelfde tijdvak van het vo
rig jaar.
De opperbevelhebber van Land- en Zeemacht
heeft zijn groote tevredenheid betuigd over den toe
stand van de stelling van Den Helder en de wijze,
waarop blijkbaar zoowel van de zeemacht en van
's Rijkswerf als de onderdeden der landmacht hun
taak vervullen.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
TWEEDE KAMER.
De vergadering van de Tweede Kamer wordt
Woensdagmorgen te half twaalf geopend.
De voorzitter zal aan de orde stellen de Indische
begrooting, terwijl voorts nog aan de orde komt een
regeling van werkzaamheden.
DE WOGNUMMERS.
„De Wognummers" stellen hun talenten in dienst
der plaatselijke steuncomité's. Gistermiddag gaf
„Jacob Kwast" een uitvoering in de Ned. Herv. Kerk
te Schagen, gisteravond in de Engelsche kerk te IJmui
den. De kerkgebouwen waren beide geheel gevuld en
de waardeering voor het koor van den heer W. Saai
zeer groot.
Naar ons van welingelichte zijde werd medegedeeld
is „Jacob Kwast" bereid ook te Alkmaar een uitvoe
ring te geven, tegen enkel vergoeding van reiskosten
3e klasse en zoo noodig verblfkosten. Om het saldo,
dat eventueel het steuncomité kan worden afge
dragen, zoo groot mogelijk te doen zijn, wenscht de
heer Saai echter dat net gebouw waar de uitvoering
zou moeten plaats vinden, gratis ter beschikking wordt
gesteld.
VERKEERD BEGREPEN!
Jan v. d. Munt in de Leeuw. Crt.:
Een Haagsche juffrouw en een Vlaamsche zijn aan
het converseer en op den hoek van de Prinsestraat en
de Veen laan te 's-Oravenhage
„Daar heb ik me", zegt de eerste in een tongval,
dien ik maar niet zal trachten na te doen, ,/oo'n
schrikkelijk zware valling gehad. Dat begon in Ant
werpen en dat was pas voorbij, toen ik hier goed en
wel in den Haag was."
„Wel hemeltje lief, mijn goeie rnensch. al die ellen
de en dan nog zoo'n zware bevalling, 't Is toch wat
te zeggenEn is 't een jongen of een meisje?"
Tot goed verstand van zaken dient, dat ze in Vlaan
deren een verkoudheid een valling noemen.
OFFICIEELE PROVINCIALE LANDBOUW
TENTOONSTELLING.
In de onder voorzitterschap van Z. K. H. Prins
Hendrik gehouden algemeene vergadering van de
Kon. Ned. Landbouwvereeniging werd medegedeeld,
dat de eerste officieele Provinciale Landbouwtentoon
stelling, indien de omstandigheden dit mogelijk ma
ken, in 1916 (anders later) te Arnhem zal worden ge
houden door de Geldersch Overijsselsche Maatschap
pij van Landbouw; daarna zal volgen een officieele
Provinciale Landbouwtentoonstelling te Alkmaar
(Noord-Hollandsche Landbouw-Maatschappij).
KORTE BERICHTEN.
Prins Hendrik is Zaterdagmiddag per auto op
Het Loo aangekomen voor een kort verblijf. Zondag
middag maakte de Prins een fietstochtje door de Loo-
iaan, vergezeld door zijn takshondje.
Naar het „Huisgezin" verneemt heeft Z. D. H.
Mgr. Van de Ven aan den H. Stoel den wensch te ken
nen gegeven, dat wegens zijn hoogen leeftijd hem een
hulp-bisschop zou ter zijde staan. Hierop is een
goedgunstige beslissing ontvangen met het bericht,
dat op de gebruikelijke wijze een coadjutor met recht
van opvolging zou benoemd worden.
De „Nieuwe Courant" houdt het gerucht, dat dr.
Bos voor liet Ministerschap van Landbouw in aan
merking zou komen, voor onzin. De opvolger van den
heer Treub aan het hoofd van Landbouw in het ex
tra-parlementaire kabinet, zal zeker niet zijn wat men
„een politiek man" pleegt te noemen.
Het Huis van de Koningin-Moeder heeft met in
gang van Vrijdag voor acht weken den rouw (en wel
voor zes weken halven en voor twee weken lichten
rouw) aangenomen wegens het overlijden van Prins
Wolrad Friedrich van Waldeck en Pyrmont.
B. en W. van Amsterdam stellen voor te benoe
men tot gewoon hoogleeraar in het Staats-, Admini
stratief-, Volkenrecht en de Rechtsphilosophie aan de
Gem. Universiteit in plaats van prof. dr. Struycken,
die tot lid van den Raad van State benoemd is, den
heer mr. dr. R. Kranenburg, rechter in de arr. recht
bank te Utrecht.
Te Almelo zijn door den Ontvanger van registra
tia en domeinen o. m. bij publieke inschrijving verkocht
drie paarden, die als oorlogscontrabande bij een po
ging tot uitvoer naar Duitschland, in beslag genomen
zijn Er was slechts één biljet ingekomen en wel van
den eigenaar der paarden zelf. De paarden zijn
niet gegund.
Tegen een ingezetene uit 's-Gravenhage, "an
vreemde nationaliteit, die zich in een koffiehuis vol
gens verklaring van andere bezoekers, in beleedigende
Bewoordingen zou hebben uitgelaten over H. M. de
Koningin, is door de politie, ter zake van majesteits
schennis, proces-verbaal opgemaakt.
In „Hotel de Twee Steden" te 's Gravenhage is
afgestapt de staatsminister Eyschen, minister-presi
dent in Luxemburg.
Uit Batavia wordt gemeld, dat de „Tjimahi" te
recht is. Dit is het schip, dat men verdwaald achtte
door den rook van den brand op W. Borneo, waarom
trent tot nu toe geen nadere berichten zijn ontvangen.
De omvang zal zoo geweldig wel niet geweest zijn,
anders ware wel een Regeeringstelegram gekomen.
DE STRIJD INNOORD-FRANKRIJK.
PARIJS, 26 Oct. Het communiqué van gister
avond 11 uur luidt: De hevige slag tusschen
Nieuwpoort en Dixmuiden en de Leie duurt
voort. De Duitschers zijn tusschen Nieuwpoort
en Dixmuiden de Yser overgetrokken. Ten Wes
ten en ten Zuiden van Rijssel zijn hevige aanval
len van den vijand afgeslagen. Ten Noordwes
ten van Soissons en in de streek van Craonne
maakten de Franschen kleine vorderingen. Op de
Maashoogten woedt een artilleriegevecht. In
Woevre bestrijkt de zware Fransche artillerie een
der voornaamste verbindingslinies der Duit
schers naar St. Michiel. In de Argonne heeft men
Zaterdag geconstateerd, dat een geheel regiment
Duitsche infanterie bij de gevechten ten Noorden
van Chalade in het bosch is vernietigd.
OFFICIEEL COMMUNIQUé.
BERLIJN, 26 Oct. (Officieel). Ten Westen van
het Yser kanaal tusschen Nieuwpoort en Dix
muiden, welke plaatsen nog door den vijand be
zet worden gehouden, grepen onze troepen den
zich daar nog hardnekkig verdedigenden vijand
krachtig aan. Het Engelsche eskader, dat aan den
strijd deelnam, werd door zwaar artillerievuur
tot den terugtocht gedwongen. Drie schepen wer
den getroffen, het ééne eskader houdt zich sinds
25 October namiddags buiten gevecht. Bij Ype-
ren wordt gevochten. Zoowel ten Westen als ten
Zuid-Westen van Rijsel maken onze troepen bij
den aanval goede vorderingen.
In een verbitterd straatgevecht leden de En-
gelschen groote verliezen en lieten meer dan 500
gevangenen in onze handen. Ten Noorden van
Atrecht werd een hevige Fransche aanval door
ons vuur gebroken. De vijand leed groote verlie
zen.
Op het Oostelijk krijgstooneel gaat het offensief
tegen Augustov voort. Bij Iwangorod staat het
gevecht kunstig Een beslissing is nog niet geval
len.
DE GEVECHTEN AAN D|E YSER.
LONDEN, 26 Oct. De correspondent van de
Daily Chronicle geeft in het blad van hedenmor
gen een levendige beschrijving van de gevechten
in België. Wij ontleenen er de volgende feiten
aan:
De correspondent, welke zich bevindt bij het
Belgische leger, verklaart, dat de strijd aan de
uiterste linkerzijde in de nabijheid van Nieuw
poort in het voordeel blqft van de geallieerden
en dat de Duitschers ten zuiden van Ostende te
rug zijn gedrongen. Wel is het waar, seint de
man van de Daily Chronicle, dat ten Zuiden van
Dixmuiden kleine gedeelten Duitschers er in ge
slaagd zijn de Yser over te steken, doch dit is nog
in het geheel geen bewijs, dat de geallieerden op
deze punten geslagen zijn, en hij voegt er aan
toe: Het is de vraag of de vijand die de Yser over
stak, er ooit in zal slagen weer terug te keeren.
In een beschrijving van het gevecht zegt hij,
dat overal met groote wanhoop wordt gevochten.
De Duitschers doen wanhopige aanvallen, doch
de tegenaanvallen zijn even hevig.
De verliezen aan Duitsche zijde schat de cor
respondent op ongeveer 22000.
KONING ALBERT EN HET LEGER.
LONDEN, 2 óOct. Het Londensche gouverne
ment geeft een officieel blad uit, getiteld „Le
Courrier de 1'Armée en in een laatste uitgave
richt koning Albert zich tot zijn troepen. Hij zegt
o. a., dat ofschoon België voor het oogenblik be
zet is door de troepen der vijanden, België in elk
land een achting voor haar eenheid, prestige heeft
opgewekt en dat daardoor haar onafhankelijkheid
beter dan ooit verzekerd is.
NIEUWE ONDERZEEëRS VOOR TROE
PENTRANSPORT.
LONDEN, 26 Oct. De Times ontvangt een te
legram uit Kopenhagen, dat de Duitschers een
nieuw soort onderzeeër bouwen, die alleen die
nen voor het transporteeren van troepen. Nacht
en dag wordt aan deze schepen gewerkt. Zij heb
ben ten doel ongezien de vijandelijke kust te na
deren.
DE OEZONKEN DUITSCHE
ONDERZEEëR.
LONDEN, 26 Oct. De Britsche onderzeeër,
welke de Duitsche onderzeeër deed zinken Zater
dag. 1.1., is Zondag in de haven teruggekeerd. De
bemanning werd hartelijk ontvangen.
Volgens andere berichten bracht een torpedo
vernieler den Duitschen onderzeeër tot zinken.
LAATSTE BERICHTEN.
LIJKVERBRANDING.
HAARLEM, 26 Oct. Heden deed de rechtbank
uitspraak in de zaak tegen de heeren Dr. P. K.
van Lissa en Mr. M. J. Meijer, inzake de bekende
kwestie van verbranding van het lijk van Dr.
Vaillant, overleden te Schiedam. De officier van
justitie had geëischt ontslag van rechtsvervol
ging. Het vonnis der rechtbank was overeenkom-
stig den eisch.
STAATSLOTERIJ.
Trekking van heden. 5e klasse, le lijst.
Hoofdprijzen.
No. 1513 f 100.000, Nos. 2830, 6239, 12580 f 1000,
Nos. 3004, 13299, 16990, 18099, 20579 f 400, Nos.
13291, 20199, 7191 f 200, Nos. 849, 1164,2427,4202,
4597, 10630, 20621 f 100.
STADNIEUWS.
DE BELGISCHE VLUCHTELINGEN.
In de Oude Ambachtsschool toeven nog 108 vluch
telingen, die niet zijn „geplaceerd"20 zouden van
daag qaar Anna Paulowna gaan. Tot dusver zijn
bijhet comité een kleine twintig aanvragen om gratis
reisbiljetten naar Belgie ingekomen.
SPECIALITEITEN EN OPERETTE
VOORSTELLING.
Donderdagavond wordt in de Harmonie een speci
aliteiten- en operette-voorstelling gegeven. O. m.
treedt op de heer Dumas, in een nieuwe creatie, welke
„Holland mobiel" titel heeft. Op het programma ko
men verder voor de namen van Jacques Cauveren,
Stella Fontain en Alet de Groot. Een comische ope
rette „Liesje en Fritsje" zal worden opgevoerd.
BOND VAN ZUIVELFABRIEKEN
IN NOORD-HOLLAND.
In de hedenmiddag in café Central gehouden ver
gadering van den Bond van Zuivelfabrieken in Noord
Holland werd mededeeling gedaan dat hedenavond
het verbod van uitvoer van kaas- en boter zou afkomen
De minister wil de voorraden kaas invcntariseeren
en eerst een voorraad voor binnenlandsch gebruik hou
den, daarna kan de Buitenlandsche handel weder zijn
gang gaan, mits de fabrieken er voor zorgen, dat het
noodige kwantum voor Binnenlandsch gebruik in voor
raad blijft, waarvoor maximumprijzen vastgesteld zul
len worden,. Deze maximumprijzen zullen met voor
het buitenland geiden.
Het bestuur werd met de heeren H. Klaver Alkmaar
P. A. A. Uoms, Hoorn en M. Bus te Knollendam als
commissie van advies voor de regeering gekozen.
net advies om voorioopig geen xaas aan te voeren
en ze althans met voor minimumprijzen te verkoopen
werd met instemming aangenomen.
LEZING MEj. BRUIN ING*
Vrijdagavond hield inej. Bruimng voor de vereent-
ging „V. O. K. Z. O. S." m de bovenzaal van de
„Unie" een lezing over Maria Tesselschade. De op
brengst van den avond kwam ten goede aan het Plaat
selijk steuncomité, en zooais men mocht verwacüteu
was de zaal goed bezet
Nadat de voorzitter de aanwezigen welkom had ge-
heeteu, kreeg mej. Bruimng het woord.
Hoewel het uiterlijk van Maria lesselschade de be
wondering van haar tijdgenooteu opwekte, aldus be
gon de spreekster, was bet nog meer haar kostelijke
ziel, die de blijvende bewondering trok. Tesselschade
was een zeer beminnelijke, veelzijdig begaafde vrouw,
weme gaven door Hoott in zijn „Bruiloftszang', ter
geiegenneid van tiaar üuwehjk zijn bezongen. Het
uuis van naar vader, Roemer Visscher, een man van
grouten Kunstzin, was het vereemgingspunt van de
voornaamste kunstenaars uit dien tijd, als Vondel,
Hooit, iiuygeus enz.
Anna Roemers Visscher en Maria Tesselschade be
zaten den geest van hun vader, hoewel nog meer ver
fijnd en veredeld, en Roemer's dood had voor hen dan
ook een groot gemis ten gevolge. Hooft heeft echter
steeds getracht, voorai bij Tesselschade, dit gemis te
vergoeden en een levenslange vriendschap beeft hem
met haar verbonden. Zijn belangstelling in haar was
dan ook onverflauwd.
Den 26 November 1623 huwde Tesselschade met
den zeeofficier Allert van Krombalk, met wien ze
naar Alkmaar trok. Ze woonde hier eerst waarschijn
lijk in de Koorstraat, doch later in het bekende „Belle-
vue", bij den Hout, dat nu naar haar den naam „Tes
selschade" draagt.
Uit dit huwelijk werden waarschijnlijk drie kinde
ren geboren. Niettegenstaande haar huwelijk bleef ze
briefwisseling houden met den dichter Hooft; hier
van zijn echter slechts weinig brieven van Tesselscha
de behouden Toch kunnen we haar het meest leeren
kennen uit haar brieven. Deze getuigen dan ook van
een ongedwongen verhouding en geven blijk van haar
geestig vernuft.
Ze bleef ook steeds een welkome gast op het Mui-
derslot, waar ook haar man in den vriendenkring
werd opgenomen.
Haar huwelijksgeluk was echter niet van langen
duur en kort na elkaar moest ze haar oudste dochter
tje en haar man verliezen. Doch Tesselschade droeg
haar leed met een wonderlijke berusting, welke blijkt
uit een brief in die dagen aan Hooft geschreven en
noch de vriendschap, noch de oude vroolijkheid wai
gedoofd. Doch onveranderlijk bleef ze haar gestorven
echtgenoot herdenken.
Hooft moedigde haar aan, een huwelijk met haar
vriend van Baerle aan te gaan, echter zonder succea.
Van Baerle's vriendschap stelde ze echter zeer op priji
en die heeft ze dan ook, evenals die van Hooft, tot het
eind toe behouden.
Ze voelde ook een diepe genegenheid voor den veel
jongeren dichter Constantijn Huygens, die zich even
eens zeer tot haar aangetrokken gevoelde. Deze
vriendschap verslapte niet, ofschoon Huygens haar
steeds met hekeldichten op het Katholieke geloof, dat
zij beleed, vervolgde. Haar geloofsijver werd echter
hoe langer hoe sterker.
De laatste jaren van haar leven was ze lijdende en
werd haar levenslust minder. Ze wendde zich hoe lan
ger hoe meer van de wereld af om zich aan vrome
gepeinzen over te geven.
i laar eenig overgebleven kind, een dochter van
jaar, stierf aan hevige koortsen. Deze slag trof haai
zoo diep, dat ze niet lang daarna, in Juni 1649, ovi
leed.
Hooft was in 1647 en van Baerle in 1648 gestorven
Als dichteres is Tesselschade het meest bekend,
doch door haar gedichten alleen zou haar naam niet
zoo bewaard gebleven zijn als nu het geval is. Wan
neer haar dichterlijke arbeid veelomvattend zou zijn
geweest, zouden haar werken stellig wel met evenveel
zorg als die der andere dichters uit dien tijd zijn ver
zameld, aldus spr.
Hoewel dan haar dichterlijke werkzaamheid niet
groot is, toch bezat ze onmiskenbaar dichterlijk ta
lent, hetgeen vooral tot uiting komt in haar „Wilde
en Tamme Zangster" en „Maria Magdalena".
Haar werk toont den invloed van het zangerige en
poëtische van Hooft en het duistere van Huygens.
Herhaaldelijk zond ze haar gedichten ter verbetering
aan Hooft; deze diensten werden echter in den Mui
der vriendenkring wederzijds bewezen. Op deze wijze
is menig dichtwerk aan Tesselschade's invloed te dan
ken en ook door haar invloed zijn Hooft en Huygens
weer begonnen te dichten, nadat ze geruimen tijd de
pen hadden laten rusten.
In vereeniging met haar overige talenten neemt Tes
selschade een eereplaats in onder onze beroemde
vrouwen, meer nog door den invloed, dien ze op haar
tijdgenooten uitoefende als door haar eigen dichtwer
ken.
De waardeering van haar tijdgenooten zoo ein
digde spr. komt dan ook tot uiting in Huygen's
„Grafschrift", dat hij bij haar dood schreef.
De voorzitter bracht, namens de geheele vergade
ring, dank aan de spreekster voor de vele belangrijke
bizonderheden, welke ze over Tesselschade heeft ge
geven en zeide, dat Alkmaar trots mag zijn, zulk eene
vrouw als burgeres te hebben mogen tellen. Verder
bracht spr. dank aan alien, die er toe hebben medege
werk o. m. door het loopen met lijsten om aan
het Plaatselijk Steuncomité een bedrag van 150 gul
den te kunnen afdragen. (Applaus).
UIT DE BIJLAGEN.
De commissie tot de belastingzaken enz. stelt
den Raad voor de rekening van de gemeente-gasfa-1
briek, dienst 1913, goed te keuren in ontvang op
374804.53, en in uitgaaf op 259998.17", met de
bepaling, dat het batig saldo van 114806.35V2 al»
eerete post van ontvang zal worden overgebracht op
de rekening voor 1914.
De commissie tot de belastingzaken stelt voor
de rekening van het gemeentelijk electrisch bedrijf,
dienst 1913, goed te keuren in ontvang op 4083,94'
en uitgaaf op 14516.41, nadeelig saldo 10432.461/2>
waarvan 510.32y2 als verlies over te brengen op de
rekening van 1914 en het restant te boeken als voor
schot der gemeente-gasfabriek aan het Electrisch be
drijf.
De commissie tot de belastingzaken stelt voor dc
rekening van het Stadsziekenhuis, dienst 1913, goed te
keuren in ontvang op 24102.95 en in uitgaaf op
23275.79V2, batig saldo 827.15%.
De commissie tot de belastingzaken enz. stelt
Mm
-
■J
iiimi
