DAGBLAD VOOR ALKMaAR EN OMSTREKEN.
3> e O o x* 1 o
Van het westelijk oorlogsterrein.
Van bet oostelijk oorlogsterrein.
Van hot zuidelijk oorlogsterrein.
J
No. 259.
Honderd en zestiende Jaargang.
1914
MAANDAG
2 NOVEMBER.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 0.80, fr.p. post 11.-. Advertentieprijs 10 et p. regel, groote letters naar
plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkurij v.h. HERWls. COSTER 4 ZOON, Voordam C 9. Teleioonnr. 3.
In de koloniën.
ALKMAAR, 2 November.
Over de geheele linie van Zwitserland tot de Noord
zee blijft de toestand steeds vrijwel dezelfde. In den
uiter&Len Westhoek van België wordt nog altijd met
bijzondere hevigheid gevochten en „de dood van Ype-
ren" waart daar in moderne gedaante rond. De vij
anden zijn aan elkaar gewaagd en tot dusverre is het
eenige, dat bereikt werd, de afslachting van menschen
op een wijze, welke in de geschiedenis haar weergade
niet kent. De winst bestaat niet in de verovering van
belangrijke stellingen, niet in de gevangeneming van
groote troepen-machten, zij wordt alleen maar uitge
drukt in het verschil in de dooden-cijfers over en
weer en in 't verschil van de tijden, waarop operaties
zouden moeten en waarop ze kunnen plaats hebben.
Over al het graafwerk als mollen graven de men
schen gangen en holen en dan volgen de (grafheuvel
tjes spoedig daarna 1 hebben we reeds herhaaldelijk
gesproken. Iets nieuws vormen echter de blokhuizen,
waarvan de laatste dagen sprake is in de officieele
mededeelingen over den strijd in het Argonnen-woud,
die zich geheel tot een vesting-oorlog heeft ontwikkeld.
De stellingen zijn daar met alle middelen, welke
kunst en techniek voor den oorlog ten dienste kunnen
stellen, aangelegd. Want al mogen „de blokhuizen"
herinneren aan de in de jeugd verslonden Indianen
verhalen, zoo primitief als de daarin beschreven ver
dedigingsmiddelen zijn de moderne posities natuurlijk
niet. De blokhuizen van dezen oorlog zijn vervaar
digd van spoorwegrails en ijzeren balken en beton en
aarde. Zij zijn bestand tegen het vuur van het gewone
veldgeschut en bieden dus een veilige rustplaats voor
de troepen, in het bijzonder voor de reserves. Zij wor
den vlak bij de loopgraven aangelegd, opdat zij, die
er zich in bevinden in geval van nood, dadelijk de
voorste linies kunnen versterken. Dikwijls zijn ze ook
voor de verdediging ingericht en voorzien van schiet
gaten. Blokhuizen, die in staat van verdediging ver-
keeren, worden in den regel zoo aangelegd, dat ze het
zich voor de stelling bevindend terrein in de lengte be
strijken kunnen. ZIJ vervullen dan dezelfde taak als
in een vesting het groot-flankement (men herin
nert zich misschien nog uit hetgeen we vroeger in
verband met den vesting-oorlog hebben geschreven,
dat groot-flankement wordt genoemd het middelbaar
geschut, zoodanig opgesteld, dat het van den kant des
vijands niet gezien en niet vernield kan worden, doch
krachtig kan medewerken bij een aanval op de tus-
schen-linie). Daar deze blokhuizen een mooie gele
genheid bieden voor het gebruiken van machine-ge-
weren, zijn ze gevreesde strijdmiddelen. Vooral kun
nen de Franschen er in het Argonnen-woud hun voor
deel mee doen, omdat ze zoo moeilijk vernield kunnen
worden, Haar het bosch het gebruik van zware artille
rie natuurlijk zeer bemoeielijkt. Meestal moeten ze
met een stormaanval worden genomen en wanneer men
bedenkt, dat de Franschen ook nog van de boomen uit
schieten, waar ze zelfs ook machinegeweren opgesteld
hebben, dan kan men begrijpen, dat de vernieling
duur moet worden betaald, veel te duur naar verhou
ding van de verliezen, die den vijand op deze wijze
worden toegebracht. Oeneraal Joffre, de Fransche
opperbevelhebber, moet onlangs gezegd hebben, dat
hij bezig was den vijand „op te knabbelen." Wanneer
men de verhalen leest over de gevechten op verschil
lende plaatsen van het Westerfront, dan krijgt men
inderdaad stellig den indruk, dat de |verliezen van
de Duitschers veel aanzienlijker zijn, dan die der
bondgenooten, omdat deze laats ten als verdedigers,
veel meer profijt kunnen trekken van hun veldstellin-
gen, dan de aanvallers, die telkens maar weer hun
mannetjes moeten zenden in het vuur der vijanden, die
betrekkelijk rustig van een goede dekking uit hun de
doodende kogels tegemoet zenden.
De communiqué's over het oorlogstooneel in het
Westen loonen niet de moeite eener bespreking. De
toestand blijft alom dezelfde. En wanneer een der te
genstanders eens een overwinning meldt, iets grooter
dan het dagelijksch gebruik, staat de ander dadelijk
klaar met een tegenspraak of een verkleining. Van
Duitsche zijde is verklaard, dat Vailly is ingenomen
en dat er 1500 gevangenen werden gemaakt, van
Franschen kant niet echter in een officieel commu
niqué wordt beweerd, dat daar net niets van aan
is, en hieraan wordt nog toegevoegd, dat Verdun
nooit ingesloten is geweest en dat de Duitschers niet
in het Argonnenwoud vooruitkomen.
Het officieele Fransche communiqué maakt melding
van afgeslagen scherpe aanvallen o. a. te Vailly en in
het Argonnenwoud, van het terrein-winnen ten noor
den van Souain en in de Vogezen, waar de hoogten
bij St. Marie op de Fransch-Duitsche Elzas-grens
werden bezet, een niet onbelangrijke vooruitgang.
Op het Oostelijk oorlogsterrein trekken de Duit
schers nog maar aldoor terug.
Turkije heeft nu ook zijn krom zwaard in de weeg
schaal geworpen. Men scheen in Engeland nog
eenige hoop te hebben, dat het hiertoe niet komen zou
en vleide zich met de voorstelling, dat de Turksche
regeering onwetend was van en dus onschuldig aan
de oorlogsdaden, welke door de Turksche vloot in de
Zwarte Zee zijn bedreven. Maar al is er nog altijd
geen officieele en formeele oorlogsverklaring, de oor
logstoestand tusschen Turkije en Rusland bestaat wel
degelijk. Het schijnt, dat Frankrijk nog bemiddelings
pogingen heeft aangewend en Rusland heeft nog een
drietal eischen gesteld om den oorlog te voorkomen
(ontwapening van Oöben en Breslau, opening der
Dardanellen voor de verbondenen en schadeloosstel
ling voor het bombardement), maar Turksche schepen
moeten Sebastopol onder vuur genomen hebben, de
Turksche regeering heeft den gezanten van Rusland,
Frankrijk en Engeland hun passen thuis gestuurd,
hetgeen zooveel wil zeggen als „U kunt gaan, wij zijn
van Uw gezelschap niet langer gediend", 3000 Be-
douïnen moeten in Egypte zijn aangekomen en van
Turksche zijde is een proclamatie in de Arabische taal
aan alle Mohammedaansche soldaten, die in de ge
lederen van de vijanden strijden, uitgevaardigd, waar
in wordt gezegd, dat zij zich in handen van de vijan
den van Oods recht en geloof bevinden, dat zij, op het
slagveld vallend bij vijanden van 't geloof, eeuwig
in de hel moeten zuchten, vereenigd met zondaren en
verdwaalden, dat Engeland, Rusland en Frankrijk
over den Islam ongeluk hebben gebracht en zij daar
om moeten opstaan tegen degenen, die de Mohamme
daansche eer en trots hebben vernietigd. De Engel-
schen verklaren, dat de toonaangevende hoofden der
Mohammedanen in Engelsch-Indié er voor zijn om
Engeland te steunen en dat verschillende Mullah's
preeken hadden gehouden, waarin zij Turkije hadden
vermaand, om öf onzijdig te blijven öf de zijde der
bondgenooten te kiezen. Het is best mogelijk, maar
het is vooral de vraag, wat de massa's zullen doen en
bovendien de officieele berichtgeving mag, wan
neer het gaat over opstand of verzet, niet zoo maar
worden aanvaard.
Van den Balkan komen verder geen bijzonderheden.
Over gren8-incidenten tusschen Bulgarije en Grieken
land hooren we niets meer, maar het komt ons voor,
dat zij ongelijk zullen krijgen, die denken, dat deze
Balkan-staten onzijdig zullen blijven.
En Italië?
Uit het feit, dat Rusland zijn belangen te Konstan
tinopel ter behartiging heeft opgedragen aan den Ita-
liaanschen consul, meent men te mogen afleiden, dat
Italië buiten spel zal blijven. Van Duitsche zijde
wordt beweerd, dat Rusland den Italiaan koos, omdat
de Amerikaan, door Engeland en Frankrijk aangewe
zen, een Israëliet is!
Een heel wat ernstiger aanwijzing voor de moge
lijkheid, dat Italië mee gaat doen, is echter het ontslag
van het Italiaansche ministerie-Salandra, dat tot dus
verre de onzijdigheid heeft gehandhaafd. Het heet, dat
dit ontslag te wijten is aan „moeielijkheden met den
minister van financiën." Nu, wij behoeven niet ver te
zoeken, wanneer wij in dezen buitengewonen tijd een
land willen vinden, waar de positie van den minister
van financiën óók moeielijkheden opleverde, maar
waar een oplossing mogelijk bleek, zonder dat het
ministerie in zijn geheel heenging. Doch ons land wil
per sé zijn onzijdigheid handhaven. En Italië wij
moeten afwachten en niet al te veel vertrouwen op
het Duitsche officieele optimisme, dat een voortzetting
van Italië's neutrale politiek voorspiegelt.
In het Verre Oosten heeft men den Mikado van Ja
pan op zijn naamdag, 31 October, de blijde bood
schap gebracht, dat de vesting-werken van Tsingtau
verwoest waren, maar van Duitsche zijde wordt dit,
al geeft men toe, dat de bezetting een wanhopigen
strijd tegen een veelvoudiger overmacht heeft te voe
ren, ontkend en uit een later via Londen ontvangen
telegram uit Shanghai blijkt, dat er althans nog één
fort heeft geantwoord. Dat Tsingtau moet vallen is
intusschen een uitgemaakte zaak.
In het Kanaal heeft een Duitsche onderzeeër weer
een ouden Engelschen kruiser in den grond geboord,
de reeds in 1898 van stapel geloopen „Hermes", dit
maal zonk het getorpilleerde schip niet onmiddellijk,
doch eerst na drie kwartier, zoodat de bemanning
grootendeels gered werd.
Met vreugde zij vermeld, dat men in Amerika,
evenals in ons land, wat wil doen voor de niet-strij-
ders der getroffen landen. Maar in het land van den
dollar gaat het natuurlijk in het groot. De Rockefeller
stichting biedt millioenen aan! Het grootste neutrale
schip in de Nieuw-Yorksche haven (4000 ton) is met
levensmiddelen naar Rotterdam uitgezonden^ Reuter
meldt dat er 28.500 barrels meel, -.400.000 pond rijst,
600.000 pond boonen, 200.000 pond spek zullen wor
den gezonden, die voor de Belgen bestemd zijn. En
men heeft de stichting laten weten, dat er een millioen
dollars maandelijks noodig zou zijn gedurende zeven
of acht maanden, ten einde verhongering in België
te voorkomen!
In Borkum moet een 52 c.M. zijn aangekomen. Als
het bericht waar is wij twijfelen daaraan sterk
zal het wel op de badplaats zijn opgesteld, om nu het
mistige weer aanbreekt, de zee schoon te houden en
de Duitsche Ausfalls-flotte, die binnen blijft, te be
schermen tegen uitvallen van Engelsche eskaders.
Men weet immers, dat het 52 c.M. geschut bij voor
baat de reputatie heeft verworven van een zeer groo-
ten afstand te bestrijken!
DE STRIJD IN BELGIë EN
NOORD-FRANKRIJK.
Het Fiansche communiqué van gisteren meldt:
Er valt niets nieuws te berichten van het front
Nieuwpoort Dixmuiden. De Duitschers zetten hunne
hevige aanvallen in ae geheele noordelijke treesk
vourt. Wij heboen vorderingen - nuaakt ten noorden
en ten westen van Yperen.
Op het voreige geüeelte van het front hebben hevige
kanonnades plaats gehad en eenige tegenaanvallen,
die echter zonder resultaat bleven.
Alleen in de week van 14 tot 20 October hebben wij
7683 Duitschers geïnterneerd, terwjjl bovendien nog
een detachement op weg is van het front naar de ach
terhoede.
Uit het Duitsche groote hoofdkwartier werd gister
middag bericht:
In België worden de operaties bemoeilijkt door
overstroomingen tengevolge van de vernieling van de
sluizen bij Nieuwpoort van het kanaal van de Yser
naar Yperen.
Bij Yperen zijn onze troepen verd erdoorgedron-
gen. Er werden minstens 600 man krijgsgevangen ge
maakt en eenige kanonnen op de Engelschen veroverd.
Ook de ten westen van Rrjssel strijdende troepen
zijn vooruit gekomen.
Het aantal der bij Vailly gevangen genomen man
schappen is geklommen tot ongeveer 1500.
In de streek van Verdun en Toul hebben slechts
k'^inere gevechten plaats gehad.
EEN AANVAL OP HET DUITSCHE
HOOFDKWARTIER.
Fransche vliegers hebben een aanval ondernomen
op het Duitsche hoofdkwartier, dat bij Dixmuiden in
een villa was gevestigd. Acht vliegtuigen, zes twee
dekkers en twee eendekkers, gewapend met 240 bom
men, trokken er op uit. Toen zij zes bommen op de
villa hadden geworpen, raakte deze in brand. ge
nerale staf moest een goed heenkomen zoeken in het
aangrenzende bosch.
DE DUITSCHERS IN DE FRANSCHE
MIJNSTREKEN.
Het door de Duitschers bezette gebied in Frankrijk,
waarin het mijnbekken Longwy-Briey is gelegen, is
onder Duitsch burgerlijk bestuur gebracht. Voor de
ijzermijnen en de hoogovens in dit gebied is een af
zonderlijk bestuur ingesteld, dat tot taak heeft de ge
deeltelijk verlaten of van ontoereikend personeel
voorziene werken en mijnen te beveiligen en vooral te
zorgen voor behoorlijke afwatering, ten einde te voor
komen, dat de rijke mijnen onder water loopen.
Ten einde den gouverneur ter zijde te staan is een
permanente industrieele raad ingesteld, bestaande uit
vertegenwoordigers van de Duitsche ijzerindustrie,
die financieel sterk geïnteresseerd is bij het Fransche
mijnwezen.
DUITSCHE RIDDERLIJKHEID.
Onder de gewonden die uit de gevechten aan de
Yser in een hospitaal in het Noorden van Frankrijk
werden binnengebracht, was een jonge Duitscher met
een bloedeloos, verstandig gezicht. Hij was een en al
zwachtels. Hij werd uit den trein getild en op een bed
in een spoorwegloods gelegd. Op een stuk met bjoed
bevlekt pakpapier las men de woorden: „Hij heeft het
leven van zeven Fransche soldaten gered." Dit hadden
Fransche hospitaalsoldaten haastig neergekrabbeld.
De correspondent van de „Times", die dit geval meldt,
spreekt er zijn voldoening over uit, dat deze jonge
Duitsche soldaat, vertegenwoordiger van de echte
Duitsche ridderlijkheid en beschaving, thans onder de
goede zorgen van een Engelschen dokter geplaatst is,
die al zijn best zal doen o mhem ook op te brengen.
BELASTING OP PASSEN.
Sindt Vrijdagmorgen moet iedereen die van Merxem
naar Antwerpen gaat, 12y2 cent betalen, ten einde op
het gemeentehuis te Merxem zijn pas afgestempeld te
krijgen, zoo vertelt een Hollander, die naar Lier ge
weest was.
Om uit Brussel verder België in te komen, moet
men sinds Vrijdag 7y2 gulden per persoon voor zijn
pas betalen.
DE STRIJD IN OOST-PRUISEN, POLEN
EN GALICIë.
De Russische groote generale saf bericht van het
front in Oost-Pruisen: Het plan van den vijand om
onze versterkte positie bij Bakalargewo door te bre
ken is mislukt. Sinds vijf dagen doen de Duitschers
vergeefsche aanvallen. Zij leden buitengewoon groote
verliezen. Onze troepen zijn op een groot aantal pun
ten vooruitgegaan.
Aan de overzijde van de Weichsel houden wij Pos-
tynu, Lenezica, Lodz en Oostrowez bezet.
In Galicië duren de gevechten voort, zonder dat een
feitelijke wijziging van den toestand is ingetreden.
Het officieele Weehsche bericht meldt:
In Russisch-Polen komt het langzamerhand tot
nieuwe gevechten. Aanvallen op onze posities werden
afgeslagen en eenige vijandelijke detachementen uit
eengedreven. Na een verbitterd gevecht in de streek
ten N.-O. van Turka en ten Zuiden van Stary Sambor
behaalden wij een volledige overwinning. De tot hier
doorgedrongen vijandelijke macht, twee infanterie-di-
visies en één „Schützen"-brigade, werd uit al hare
stellingen geworpen.
Onze troepen handhaven zich te Czemowitz, hun
artillerievuur, voornamelijk gericht op de residentie
van den Grieksch-oosterschen aartsbisschop, bleef
zonder uitwerking.
Het bericht uit het Duitsche groote hoofdkwartier
luidt: In het noordoosten waren onze troepen ook
gisteren in gevecht met de Russen en was de strijd
nog niet tot een beslissing gekomen.
SEBASTOPOL EN NOWOROSSYCK GEBOM
BARDEERD.
Het „Berliner Tageblatt' vereemt uit Konstantino-
pel, dat de Turksche vloot de Russische achtervolgend,
de steden Sebastopol en Noworossysck bombardee
de. 50 Olietanks werden in brand geschoten. 14 trans
portschepen en 1 Russische kruiser werden vernield;
een andere zwaar beschadigd.
DE GEZANTEN VAN TURKIJE
EN DE VERBONDENEN.
Gisteren zouden den Turkschen ambassadeur te Pe-
trograd zijn paspoorten worden toegezonden.
De ambassadeurs van Rusland, Engeland en Frank
rijk te Konstantinopel hebben hunne paspoorten ont
vangen.
De Russische en Engelsche ambassadeurs vertrok
ken gisteren, de Fransche ambassadeursheden.
HET BEGIN VAN DEN STRIJD.
De Turksche regeering deelt, naar de Frankf. Zei-
tung meldt, officieel mede:
Toen een klein deel der Turksche vloot op 28 Oc
tober in de Zwarte Zee oefeningen hield, opende de
Russische vloot de vijandelijkheden, door de Turk
sche schepen aan te vallen. Onze vloot boorde den
Russischen mijnen legger „Proot" van 5500 ton, die
met 700 mijnen geladen was, in den grond, beschadig
de een Russische torpedoboot en maakte een kolen-
schip buit.
De Russische torpédojager „Koubanets" werd in
den grond geboord Een Russisch kustwachtschip
werd zwaar beschadigd.
Drie Russische officieren en 72 matrozen werden
door ons gered en krijgsgevangen gemaakt. De Turk
sche vloot leed geen schade.
DE TURKSCHE REGEERING EN DE
OORLOGSDADEN.
Volgens een te Washington ontvangen bericht uit
Konstantinopel heeft de Turksche minister van finan
ciën den Franschen ambassadeur te Konstantinopel
medegedeeld, dat de operatiën van de Turksche oor
logsschepen hebben plaats gehad buiten medeweten
van de Turksche regeering.
BEDOUINEN IN EGYPTE.
De „Vossische Zeitung" verneemt uit Athene, dat
volgens daar ontvangen berichten 3000 Bedoulnen
over Suez in Egypte zijn gevallen
BETOOGINGEN TE DAMASKUS.
Een telegram uit Athene te Kopenhagen ontvangen,
meldt, dat er te Damaskus anti-Engelsche betoogingen
plaats gevonden hebben. De algemeens stemming was
daar gunstig voor den oorlog. Het zenden van Syri
sche troepen naar de Egyptische grenzen heeft opge
houden, maar er zouden groote scharen Bedoulnen
samengetrokken zijn.
DE STRIJD TUSSCHEN OOSTENRIJK
EN SERVIë.
Uit Weenen wordt officieel gemeld: Onze troepen,
die indertijd binnendrongen in Macva en daar op
sterke, door draadversperringen beschermde verster
kingen stieten, waarin zij eerst twee dagen geleden na
lange en moeilijke gevechten bij Ravuji een bres kon-
de nslaan, hebben een nieuw succes behaald.
Ondanks den wanhopigen tegenstand der Serviërs,
niettegenstaande het hier en daar moerassige Macva
moeilijk begaanbaar is, zijn al onze over de Save en
de Drina aangekomen troepen in een breed front
voortgedrongen en hebben zij de plaatsen Cmabaro,
Banovopolje, Radenkovic, Glusci en Tabanovic geno
men.
DE OPSTAND IN ZUID-AFRIKA.
De kolonel Van Deventer heeft nog 50 rebellen ge
vangen genomen, waaronder de zwaar gewonde ad
judant van Maritz. De volslagen nederlaag der
Transvaalsche opstandelingen wordt in geheel Zuid-
Afrika met voldoening begroet. Er worden nog
voortdurend protest-meetings gehouden tegen de op
standelingen in de Hollandsche centra, waar door
sprekers het optreden van De Wet, Beyers en Maritz
wordt afgekeurd, en moties worden aangenomen,
waarin hun wordt verweten, dat zij den goeden Afri-
kaanschen naam geschandvlekt hebben door de ver
loochening van hun handteekening onder het tractaat
van Vereeniging.
In die vergaderingen wordt der regeering alle mo
gelijke hulp aangeboden.
HET BOMBARDEMENT VAN TSINGTAU.
De Japansche minister van marine heeft verklaard,
dat bij het bombardement van Tsingtau van zee uit,
eenige versterkingen zijn vernield en dat de beschie
ting ook overigens succes had.
ENGELSCH-INDIë EN HET OPTREDEN
VAN TURKIJE.
Het nieuws omtrent het optreden van Turkije en de
Turksche vijandelijkheden is in heel Engelsch-Indié
bekend gemaakt in den vorm van een kalm gesteld
communiqué.
De toonaangevende hoofden der Mohammedaansche
gemeenten houden vergaderingen om Engeland te
steunen.
EEN ENGELSCHE KRUISER VERNIELD.
Een Duitsche onderzeeër heeft gisteren in het Ka
naal den ouden Engelschen kruiser „Hermes", die van
Duinkerken terugkwam, door twee topedo's in den
grond geboord. Het schip bleef nog 45 minuten drij
ven. Bijna alle officieren en matrozen zijn gered, 40
man ontbreken. Het verlies is niet van groote mili
taire beteekenis.
De „Hermes" was van stapel geloopen in 1898. Het
schip had eene waterverplaatsing van 5700 ton en een
snelheid van 19.5 tot 20.5 knoopen. De bewapening
bestond uit 11 kanonnen van 15 c.M., 8 van 7.5 c.M.
en 1 van 4.5.
ALRMAARSCHE COURANT.
i
y i
