DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
D e O ojjrplo gr.
Van hat oost&liik oorlogsterrain,
Van hat zuidelijk oorlogsterrein.
No. 272
Honderd en zestiende jaargang.
1914
DINSDAG
17 NOVEMBER.
Loze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon cn
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk ft.—.
Mzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bii groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ENGELAND.
BELGIE.
NEDERLAND.
Telefoonnummer 3.
ALKMAAR, 17 November.
„Toestand onveranderd" korter dan heden kan
het Fransche communiqué al niet luiden. De toestand
is trouwens al eenigen tijd onveranderd.
Een week geleden bezetten de Duitschers in Vlaan
deren Dixmuiden. Wij hebben er in verband met dit
gedeeltelijke succes toen op gewezen, dat de Duit-
schera telkens blijken de noodige overmacht te missen
om de vruchten van zulk een overwining te plukken
en dat de verbondenen hun vijand op beslissende mo
menten steeds weten tegen te houden. Ook nu is het
niet anders gegaan. De verbondenen hebben den
schok van den aanval, stellig door een groote Duit-
sche inacht verricht, doorstaan, dank zij de versterking
hunner verzwakte gelederen Belgen moeten o. a.
naar de Parijsche forten zijn getrokken, zoodat de
versche Fransche troepen der bezetting naar het front
konden worden gezonden. De voortrukkende bewe
ging, waarvan de Duitschers zich veel voorstelden, is
tot «taan gekomen en stormweer en sneeuwjacht be
lemmeren volgens de communiqué's de krijgsverrich
tingen. Toch moet men erop bedacht zijn, dat de min
gunstige weersgesteldheid verrassingen kan opleve
ren. Het is immers vooral de verkenning uit de lucht,
die al de troepenbewegingen van den vijand verraadt
en tot het nemen van tegenmaatregelen in staat stelt
En waar die verkenning bij hondenweer uitgesloten
is, is 't best mogelijk, dat een der partijen, die 't groot
ste weerstandsvermogen tegenover sneeuw, storm en
koude bezit, door een verrassing een succes weet te
verwerven, waarnaar beiden tot dusverre volhardend
maar vruchteloos hebben gestreefd. Daarom moet met
deze mogelijkheid rekening worden gehouden. Dat
een belangrijke overwinning, aan welke zijde die ook
moge vallen, opluchting zou geven na het dagenlange
niet-opschieten, ligt voor de hand.
n Koningsbergen o
o Stallupöhnen
o
o
o
o
o
oDSoewalkl
PKDINESo
Soldau®
Wloclawetsj
Weichsel
Plock
-O Warschau
Koetno
ft
H
IJ
O
h
•O Iwangorod
Sandotnir 0
Weichsel
.San
D.Przetnysl
GiLlOIË
In het Oosten is nu weer meer actie. Daar wordt,
ten deele binnen de grenspalen van eht Duitsche
rijk, aan de grenzen gevochten. De linie is lang, zoo
lang, dat verschillende deskundigen (o.a. die van de
Nieuwe Rott Crt. Zondag j.l.) veronderstellen, dat de
Duitschers weieens Oost-Pruisen zouden kunnen ont
ruimen om hun verdedigingslinie te bekorten. Het
is mogelijk, maar waarschijnlijk achten wij dit niet,
omdat, gelijk wij verleden week betoogden, Russisch
Polen beklemd zit tusschen Oost-Pruisen en Oosten-
rijksch Galicië, hetgeen maakt, dat wanneer in de bei
de laatstgenoemde streken nog sterke Duitsche of Oos-
tenrijksche legers staan, de Russische verbindingslij
nen bij een opmarsch door 't daartusschen gelegen ge
bied steeds gevaar loopen.
In den strijd tusschen de drie Keizerrijken is de toe
stand dusdanig, dat Duitschland en Oostenrijk een
verdedigende en Rusland een aanvallende positie moe
ten innemen en nu zou het stellig voor de Duitschers
groote voordeelen opleveren, indien zij hun verdedi
gingslinie korter gingen maken, en het Duitsche ge
bied ten Oosten van den Weichsel aan zichzelf over
lieten en zich terugtrokken op de linie Tbom-Dantzig.
Maar aan den anderen kant verliezen zij daardoor
het hierboven reeds aangegeven voordeel, verder dat
van een goed spoorwegnet in den rug, waardoor de
troepen Noord- en Zuidwaarts kunnen worden ge
transporteerd naar gelang van de noodzakelijkheid,
terwijl tenslotte tot het prijsgeven van zulk een groot
grondgebied niet gauw zal worden overgegaan. Voor-
loopig achten we dan ook grensverdediging nog het
waarschijnlijkst.
Blijkens een uit Petrograd afkomstig officieus over
zicht van de krijgsverrichtingen op het Oostelijk oor-
logstooneel, hebben de Duitschers in het gebied der
Masurische meren geweldig verschanste stellingen
ingenomen, versterkt door andere kunstmatige hinder
nissen en dit wijst toch niet op vrijwillige ontrui
mingsplannen! Bovendien gaven de1 berichten der
laatste dagen te verstaan, dat de Duitschers bij Stal-
lüponen aan een hoofdspoorweg hardnekkigen tegen
stand boden aan den opmarsch der Russen. Het Duit
sche communiqué meldt, dat de Russen ten Zuidbn
van ovengenoemde plaats zijn teruggeworpen, maiir
het ontbreken van elke nadere aanduiding, waaruit
omvang en beteeken is van het gemelde feit vallen af
te leiden, doet ons er weinig gewicht aan hechten.
Weinig meerdere waarde mag worden toegekend aan
de mededeeling over een succes van de Duitschers, die
uit West-Pruisen opereeren en bij Soldau een op
marsch van Russische strijdkrachten (onder gener? il
Samsonoff) met goed gevolg heeten te hebben tegen
gehouden. Van meer belang is stellig wat het com
muniqué zegt ten opzichte van den strijd, die reeds
eenige dagen in de buurt van Wloclawec, ongeveer
70 K.M. Zuid-Oostelijk van Thom op Poolsch gebied,
gevoerd werd. Daar toch schrijven de Duitschers
zich een beslissing toe, zeggend, dat de oprukkende
legerkorpsen tot voorbij Koetno (ten Zuidwesten van
Plock) werden teruggeworpen en dat minstens 23000
gevangenen en 70 mitrailleuses en kanonnen buit ge
maakt werden.
Ter opheldering van het bovenstaande kan dienen,
wat de hierboven reeds aangehaalde officieele Russi
sche berichtgever meldt. Hij wijst er op, dat de Rus
sische bedreiging bij Soldau het ernstigst is en met
betrekking daarop is het Duitsche overwinningsbe-
richt het zwakst. Om den druk op de Russische troe
pen op dit gedeelte van het front te vergemakkelijken
hebben de Duitschers een aanval gedaan, waarvan de
eindstrijd nog uitgevochten moet worden zegt deze be
richtgever de Duitschers verklaren thans, dat zij
de Russen tot Plotsk hebben teruggeslagen. De strijd
is verwikkeld, zoo gaat de officieuze berichtgever voort
tengevolge van een tweeden Duitschen tegenaanval
gericht op Koetno hier verklaren de Duitschers,
dat de beslissing te hunner gunste is uitgevallen (bij
Wloclawec). Zie hier dus naar Duitsche lezing het
verloop van drie acties, waarvan de Russische offici
euze berichtgever zegt, dat de twee slagen, die de
Duitschers trachten toe te brengen van 't Noorden en
Noord-Westen uit en waarvan de hoofdrichting op
Plozk en Koetno aanging, ten doel hadden den Rus
sischen aanval langs de Zuidelijke grens van Oost-
Pruisen te verlammen. In hoeverre de Duitsche lezing
door Russische officieele communiqué's gecorrigeerd
zullen worden, in hoeverre de dreigende druk van het
Russische Blawa-leger (Soldau) door deze beide sla
gen verminderd is, zal spoedig blijken. Maar hetgeen
wij hierboven hebben geschreven, kan slechts het ver
moeden bevestigen, dat er geen sprake is van een vrij
willige ontruiming van Oost-Pruisen.
Over dit alles zeggen de Russische communiqué"s
niet veel dit pleit voor het Duitsche, daar de erva
ring van dezen oorlog heeft geleerd, dat wie zwijgt,
toestemt hetgeen de tegenstander heeft beweerd. Men
vestigt van Russische officieele zijde thans bijzonder
de aandacht op de verovering van Qoldap (ten zui
den van Gumbinnen), waar de kozakken zich door
dapperheid hebben onderscheiden en zich niet door
de wolfkuilen (verborgen kuilen met stalen pieken)
hebben laten ontmoedigen. En verder wordt in 'het
communiqué van den generalen staf een terugblik ge
geven op de gebeurtenissen sinds een maand geledien.
waaraan wij het volgende ontleenen:
„Na den strijd in October, tijdens den opmarsch
naar Warschau en Iwangorod, welke met een Russi
sche overwinning eindigde, nam de vijand den terug
tocht aan naar zijn grens, waarbij hij spoorwegen,
straatwegen, waterleidingen, telegraaflijnen, stations,
wissels, rails, bruggen, grondig vernielde. Dientenge
volge werd onze opmarsch ernstig vertraagd, zoodat
de vijand gelegenheid kreeg zich aan onzen druk te
onttrekken en zijn grens te bere a.
Toen konden de Duitschers beschikken over hun
dicht spoorwegnet om snel een troepenmacht naar
het noorden te verplaatsen teneinde op onzen rech
tervleugel krachtigen druk te kunnen oefenen. Deze
concentratie werd gedekt door een sterke cavalerie-
macht, welke aan het westfront was onttrokken en
versterkt was met Oostenrijksche cavalerie."
Hieruit blijkt, dat de Russen de Duitschers inder
daad hebben moeten „loslaten" tijdens de vervolging.
Voor het overige wordt er gezegd; dat er gevoch
ten wordt tusschen Weichsel en Wartal
Dit alles klinkt niet gunstig voor de Russen. In Ga
licië hebben ze meer succes. Het communiqué meldt,
dat de opmarsch naar Krakau wordt voortgezet,
waarmede echter nog niet gezegd is, dat de stad is
mgesloten en zelfs al in brand geschoten is, zooals
verschillende berichten melden.
Wanneer wij verder nog aanteekenen, dat de prins
van Wales naar het front van het Westen is vertrok
ken, dat de Times de ontscheping van nieuwe Indische
troepen in Marseille meldt en stilzwijgend de Engel-
sche berichten over moedeloosheid van de Wet voor
bijgaan, dan zijn we voor heden weer gereed.
DE STRIJD IN BELGIë EN N.-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué van gisteren meldt:
Door nieuwe inundaties is het onder water gezette ter
rein verlengd tot vijf K. M. ten noorden van Bix-
schoote.
De pogingen der Duitschers om over het kanaal te
trekken tusschen Dixmuiden en Bixschoote zijn ver
ijdeld. Een Duitsch regiment werd geheel en al in
de pan gehakt.
Officieel meldt het Duitsche groote hoofdkwartier:
Op het westelijk oorlogsterrein waren -de operaties van
de beide partijen, door den heerschenden storm en den
sneeuwval gering. In Vlaanderen gaan onze aanval
len langzaam vooruit. In het Argonnenwoud behaal
den wij wat meer succes.
DE STRIJD AAN HET OOSTERFRONT.
Officieel meldde het Duitsche groote hoofdkwartier
gisteren, zooals we reeds in een deel van de vorige edi
tie meedeelden:
De strijd in het Oosten duurt voort. Gisteren wier
pen onze in Oost-Pruisen strijdende troepen den vij
and terug in de streek zuidelijk van Stallupönen.
De uit West-Pruisen opereerende troepen hielden bij
Soldau den opmarsch der Russische strijdmacht tegen
en wierpen de oprukkende sterke Russische troepen
macht op den rechteroever van den Weichsel in de
Zegerijke gevechten bij Lipno tot Plock terug. In die
gevechten werden tot gisteren 5000 man krijgsgevan
genen gemaakt en 10 machine-geweren buit gemaakt.
In de sedert eenige dagen, ter voortzetting van ons
succes bij Wlodawetsj plaats hebbende gevechten is de
beslissing gevallen; verschillende tegen ons oprukken
de Russische legerkorpsen werden tot voorbij Kutno
teruggeslagen. Zij verloren 23,000 man aan gevange
nen, 70 mitrailleurs en een aantal kanonnen, dat nog
niet vaststaat.
DE STRIJD IN SERVIë.
Uit Weenen meldt men officieel: Onze zegevieren
de troepen hebben den vijand geen tijd gelaten de in
Bej. Valjewo gereedgemaakte bevestigde stellingen te
groepeeren voor nieuwen emstigen tegenstand. Daar
om is het gisteren voor Valjewo slechts tot gevechten
gekomen met de vijandelijke achterhoeden, die na kor
ten tegenstand met achterlating van gevangenen ach
teruit geworpen werden.
Onze troepen hebben Kolubara berikt en Valjewo en
Obrenowaz bezet.
DE JAPANNERS IN TSINGTAU.
De Japansche trqepen zijn Tsingtau binnengerukt,
bericht men uit Tokio.
Er hebben verschillende plechtigheden plaats ge
had, o.a. een lijkdienst voor de gesneuvelden.
DE KREDIETAANVRAGE.
Bij de toelichting van het gevraagde oorlogskrediet
tot een bedrag van 2700 millioen gulden, hield de mi
nister-president Asquith in het Lagerhuis een rede,
waarin hij zei, dat de in Augustus aangevraagde 1200
millioen zijn gebruikt tot leniging van den nood der
uitgewekenen.
De nu aangevraagde gelden zouden worden be
stemd voor rentelooze leeningen aan België en Ser
vië, en voor de extra uitgaven voor het leger.
Op de vraag of de regeering voldoende maatregelen
genomen heeft om te voorkomen, dat de vijand van
iet noodige wordt voorzien, zei minister Asquith, dat
loewel de regeering al hetgeen in haar macht lag,
ïad gedaan, zij toch niet hardhandig wilde optreden
tegen de onzijdigen.
Na een korte discussie stond het Lagerhuis het kre
diet met algemeene stemmen toe en werd de regeering
gemachtigd nog een millioen manschappen aan te
werven.
KONING ALBERT.
Een bekend landgenoot, zoo schrijft de „N. Roti
Ct.", die op den dag van den val van het fort Wael-
hem in Antwerpen was, sprak 's avonds een Belgisch
soldaat, die in het vuur geweest was. Deze vertelde
rem:
„Ik stond in een loopgraaf, mijn zwager eenige me
ters van mij verwijderd, tusschen ons stond een stille,
lange man. Wij waren in een hevig infanteriegevecht
gewikkeld nu en dan sprong er een granaat in de
buurt. Plotseling werd mijn zwager door een scherf
getroffen, als een bloedende massa zakte de arme ke
rel in elkaar.
De lange soldaat, die zelf geen geweer had, bukte
zich nam het geweer en een tasch patronen van het
lijk van mijn zwager en vuurde de tasch leeg.
Daarna stapte hij langzaam uit de loopgraaf.
Hettrof mij zoo kalm en ernstig de man was, ik
ïield met vuren op, keek naar hem. Hij keerde zich
even naar mij om.... mon Dieu! de Koning!
Het was het schoonste oogenblik in mijn leven, ik
hoop, dat mijn zwager nog heeft geweten wie de lan
ge, stille militair was, die hem voor het vaderland
1 leeft zien sterven!"
KORTE BERICHTEN.
De Vossische Zeitung stelt voor, een Emden-
fonds te vormen voor de weduwen en weezien van hen,
die bij den ondergang van den Duitschen kruiser Em
den zijn gevallen.
De Fransche luchtvaartvereeniging heeft
9.019.50 ontvangen als opbrengst van een onder de
rewoners van het departement Ain gehouden collecte,
die ten doel had aan het Fransche leger een vliegtuig
aan te bieden. Het vliegtuig zal den naam Ain dra
gen.
Het Prins-van Wales fonds bedroeg op het eind
der vorige week ruim 46 V, mill, gulden. Voor het En-
gelsche Roode Kruis heeft de Times ruim 7 millioen
gulden ingezameld.
Vóór de opening van de inschrijving op de Oos
tenrijksche oorlogsleening zijn reeds talrijke aanmel
dingen ingekomen. Op deze wijze moet reeds vóór
den inschrijvingsdag 400 millioen kronen zijn ge
waarborgd.
OORLOGSLEENING.
Ingediend is het wetsontwerp.Jot het aangaan van
eene geldleening of -leeningen van 275 millioen en
tot voorziening in de middelen tot dekking van rente
en aflossing dier leening of leeningen.
In art. 1 wordt bepaald: Er worde een vrijwillige
geldleening aangegaan ten laste van den staat, tot
een bedrag van 275 millioen, tegen een rente van
5 ten honderd in het jaar, betaalbaar op halfjarige
coupons, verschijnende 1 Februari en 1 Augustus.
Art. 3 bepaalt, dat er geen inschrijvingen dan van
100 of een veelvoud daarvan worden aangenomen.
Voorts wordt bepaald, dat, wanneer de inschrijvin
gen op de vrijwillige leening minder bedragen dan
150 millioen een gedwongen leening wordt aange
vraagd, rentende 4 ten honderd in het jaar, betaal
baar op halfjarige coupons, verschijnende 1 Mei en
1 November.
Zij, die voor het belastingjaar 1914/15 zijn of wor
den aangeslagen in de vermogensbelasting naar een
vermogen van 75,000 of meer, zijn verplicht deel te
nemen in de in deze afdeeling bedoelde leening door
storting van zoodanig bedrag als voor elk vermogen
volgt uit onderstaande tabel
Vermogens.
75.000
100.000
125.000
150.000
200.000
300.000
400.000
500.000
750.000
1.000.000
1.500.000
2.000.000
5.000.000
t/rn f
99.000
124.000
149.000
199.000
299.000
399.000
499.000
749.000
999.000
1.499.000
1.999.000
4.999.000
hooger.
Percentage van het
vermogen tot hetwelk
is deel te nemen In
de leening.
1
1.5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
6
6,5
7
met dien verstande, dat het bedrag der verplichte
deelneming naar boven wordt afgerond tot een veel
voud 200.
De belastingplichtigen, bedoeld in art. 1 la b der
wet op de bedrijfsbelasting met uitzondering van de
Nederlandsche Bank, welke in die belasting
zijn of worden aangeslagen wegens uitdeelingen, tot
een totaal bedrag van 10,000 of meer over een boek
jaar, geëindigd in het tijdvak van 1 Mei 1913 t/m 30
ALKMAAR
CODRA
OOST. o
o
o
o
o
o
o
o
o
O
o O O O O
en
