DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van het westelijk oorlogsterrein.
Van hat oostelijk oorlogsterrein.
Van hot znidoliik oorlogster»,
D O o r 1 o g1,
No. 280.
Honderd en zestiende Jaargang.
1914
10.80, (r.p. post 11—Sdïertentleprlis 10 ct. p. regel, gioote letters naar plaatsruimte. Brieves fr. N. Boek- en Bandelsdrokkutii v.b. HERItls. COSIER S ZOON, ïeordamt 9, Telafoonor. 3.
DOSDEKDAti 26 NOVEMBER.
Ter zee.
Ia de koloniën.
ENGELAND.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 26 November.
De toestand op het westelijk oorlogstooneel is altijd
nog maar door onveranderd. En wanneer er den
eenen dag eens een heele kleine wijziging komt, wordt
die den volgenden dag weer teniet gedaan. Zoo meldt
het Parijsche communiqué, dat de Indische troepen
loopgraven hernomen hebben, die den vorigen avond
door de Duitschers veroverd waren I
Van meer belang is het, dat volgens deze officieele
mededeeling van Duitsche zijde een wapenstilstand is
aangevraagd, welke echter door de bondgenooten ge
weigerd is. Ofschoon het er niet bij staat, vermoeden
we, dat de aanvrage zal zijn geschied met het doel, de
dooden te begraven. Want al is er op het oorlogsveld
geen voortgang, al kunnen beide partijen geen mel
denswaardige winsten boeken, verliezen worden er
wel geleden. Het gaat met de loopgraven en andere
terreinstreken „en détail", maar met de menschenle
vens „en gros". Wanneer men dit nog niet wist
maar we weten het immers allemaal zou de „oog
getuige" in het Engelsche hoofdkwartier, die ons af
en toe op belangwekkende beschrijvingen vergast, de
lezers kunnen inlichten. Deze ooggetuige wijst er op,
dat het geschut eigenlijk geen oogenblik werkeloos is
en hij zegt nadrukkelijk, dat er ook op dagen, waar
van gezegd wordt, dat er niets is gebeurd, tal van
menschen levens verloren gaan. Dezelfde officieele be
richtgever stelt ook vast, dat op sommige plaatsen van
het front de tegenover elkander gelegen loopgraven
niet meer dan 40 M. van elkaar liggen, zoodat de
manschappen over en weer met elkaar praten; zelfs
onderlinge schietwedstrijden houden en tabak ruilen 1
Wij wezen er dezer dagen op, dat dergelijke bewijzen
van een goede verstandhouding voorkomen, hoe onbe
grijpelijk dit moge schijnen officieel wordt-dit nu
bevestigd. Overigens klaagt de berichtgever over de
open loopgraven. Het is onmogelijk zegt hij, om daar
's nachts warm te worden en verscheiden soldaten wa
ren zoozeer van kou verstijfd, dat ze uit de verschan
singen moesten getild worden. Zooals onze lezers
echter weten, is het verblijf in de overdekte loopgraven,
beter. Wat wij gisteren geschreven hebben over de
officiersverblijven te velde in den Russisch-Japafl-
schen oorlog blijkt heden wonderlijk van toepassing op
hetgeen thans aan het front in het westen geschiedt.
Het Fransche blad le Temps meldt o.a. over een bezoek
bij de vechtende soldaten:
„Aan den rand van een loopgraaf leidt een trap
naar beneden, in een ondergrondsch verblijf: de wo
ning van den kolonel. Een kachel snort; links in een
inham vier veldbedden, stroo op den grond, planken
langs den wand bevestigd. Dit is de slaapkamer van
den kolonel en van zijn staf. Daar tegenover is In een
andere ruimte een eetzaal ingericht, met, in een gat
in den muur, den „kelder" met een kleinen voorraad.
In een anderen hoek wordt de telefoon bijgebracht.
Naast de „vertrekken" van den kolonel bevinden zich
de verblijven voor den troep, wel is waar met minder
comfort, maar niettemin beschut en ingericht op koude
en vochtigheid; het is er in ieder geval warm en men
is er veilig voor de kogels gedurende den rusttijd."
Men meldt ons, dat de Keizer met den Kroonprins
aan het front vertoefd heeft, en tot de pionniers heeft
gezegd, dat het zonder hen tenslotte niet meer voor
waarts zou gaan en tot de grenadiers, dat het thans
langzaam maar zeker vooruitgaat'.
Wij zien van dien vooruitgang niets. En evenmin
van dien der bondgenooten. Met het vergrootglas, de
beste kaart en den besten wil is geen vooruitgang
merkbaar, nóch ter eener-, nóch ter andererzijde. Van
het werpen uit de ingenomen stellingen is geen sprake
en telkens als de eene partij een poging daartoe doet,
is de andere net sterk genoeg om haar te doen mis
lukken. Dezer dagen heette het, dat de Duitschers nu
een uiterste krachtsinspanning zouden toonen, om
door de vijandelijke linies naar het begeerde doel,
Calais, op te rukken. De machtigste kanonnen uit
's werelds militaire geschiedenis heetten aan het werk
gezet, dood en verderf brengend op 2430 kilometers
afstand. Onder beschutting dezer van Alkmaar tot
Haarlem dragende kanonnen en onder die der aller
modernste geluidlooze stukken, werden er infanterie-
aanvallen gedaan om eerst Yperen, de stad, die al
lang geen stad meer is, om welke nu weken achtereen
is gestreden, te vermeesteren.En het Fransche com
muniqué zegt, dat er gisteren om Yperen geen aanval
werd gedaan en dat de bondgenooten terrein wonnen
tusschen Langemarck en Zonnebeeke, dat is dus Oost-
Noort-Oost van YperenDe terrein-winst zal wel niet
aan te geven zijn, maar reeds veertien dagen geleden,
wezen we er op, dat de toestand rond Yperen, het zich
tiaar handhaven der verbondenen onder zulke eigen
aardige omstandigheden Bpotte met hetgeen de strate
gie tot dusverre leerde 1
De militaire medewerker van de „Morning Post"
veronderstelt, dat wanneer de Duitschers het offensief
ondanks de gebeurtenissen in het Oosten voortzetten,
zij waarschijnlijk hun keuze zullen laten vallen op het
gebied Oostelijk en Westelijk van de Maas. Maar het
waarschijnlijkst acht deze schrijver het, dat ze zullen
trachten zich in hun tegenwoordige posities te hand
haven, dus het aanvallend optreden te staken, om
daardoor in staat gesteld te worden de legers in het
Oosten met een aanzienlijke troepenmacht te verster
ken.
Over de krijgsverrichtingen in het Oosten hooren
we slechts tegenstrijdigheden. Berlijn zegt, dat in
Oost-Pruisen alle Russische aanvallen zijn afgesla
gen Petrograd zwijgt. Berlijn verklaart, dat het of-
ënsief optreden van de Russen uit de richting van
Warschau ten noord-oosten van Lodz mislukt is
Petrograd meldt, dat het gevecht bij Lodz voortduurt,
dat noordelijker de Duitschers een laatste poging
doen om, van alle zijden in het nauw gebracht als ze
zijn, te ontsnappen, dat nog noordelijker bij Lowitz
een slag Dinsdag een gunstig verloop had. Berlijn
meent, dat in de buurt van Tsjenstochof alle Russische
aanvallen op het front mislukt zijn Petrograd daar
entegen boodschapt, dat in het gevecht op het front
TsjenstochowKrakau de Russische troepen merk
baar de overhand behouden.
Zooeven komt het laatste Duitsche communiqué,
meldende een flinke overwinning. Een beslissing is
echter nog niet gevallen, de groote slag bij Lodz
duurt nog voort. Over de Karpathen-passen verschil
van inzicht. De Hongaren zeggen, dat 't terugslaan der
binnengedrongen Russen met succes begonnen is, de
Russen verzekeren het tegendeel en deelen voorts me
de, dat ze de stad Komonna vermeesterd vermoede
lijk zal hiermede bedoeld zijn Komamo, aan de lijn
Lemberg- Sambor hebben.
Een treffend verhaal meldt de „Momingpost". Een
Russisch schildwacht kan alleen door zijn officier of
door den Tsaar ingetrokken worden. Nu was er een
officier doodgeschoten maar de soldaat Popoff
bleef op zijn post, zes dagen achtereen, totdat de
Tsaar telegrafeerde, dat hij wel weer gaan kon.
Hetzelfde Engelsche blad weet voorts te melden,
dat er sinds Augustus zeven groote Zeppelins gereed
kwamen, bestemd voor Londen, en dat er nog ver
scheidene in den maak zijn.
Over het onwaarschijnlijke bericht betreffende het
vergaan van het moderne groote Engelsche slagschip
„Audacious" wordt geen bijzonders gemeld.
DE STRIJD IN BELOIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche legerbericht van gistermiddag 3 uur
meldt:
Van de kust tot Yperen heeft geen aanval plaats
gehad.
Wij hebben terrein gewonnen tusschen Langemarck
en Zonnebeeke.
In den omtrek van La Bassée hebben de Indische
troepen de loopgraven, die hun den vorigen dag ont
nomen waren, heroverd, waarbij ze 3 officieren en
100 man gevangen namen en een mortier en 3 mitrail
leurs heroverden.
Wij zijn eenigszins vooruitgegaan bij Berry-au-Bac
en in Argonne.
Te Beüiincourt ten noordwesten van Verdun is een
aanval der Duitschers afgslagen.
Een door den vijand gevraagde wapenstilstand is
geweigerd.
Onze artillerie heeft Amaville in de buurt van
Pont-è-Mousson geobmbardeerd.
Officieel wordt uit het Duitsche groote hoofdkwar
tier gemeld:
Engelsche schepen herhaalden gisteren hun actie te
gen de kust niet.
De toestand op het Westelijk oorlogstooneel is on
veranderd. Bij Atrecht wonnen wij een weinig terrein.
Uit Londen wordt over de beschieting van de kust
nog het volgende gemeld:
De oorlogsschepen, die de Duitschers te Zeebrugge
hebben gebombardeerd, zijn naar een Engelsche ha
ven teruggekeerd om voorraden in te nemen.
Er is zeer hevig geschoten, ieder schip vuurde een
groot aantal granaten af.
De vliegers deden nuttig werk door de posities van
den vijand te verkennen en de torpedovemielers even
eens doordat zij den vijand tot schieten uitlokten, zoo
dat de Engelsche oorlogsschepen het vuur konden be
antwoorden en de kanonnen der Duitschers spoedig
buiten werking stellen.
Volgens de berichten heeft de vijand zware verlie
zen geleden, terwijl de Engelsche schepen zonder ver
lies ontkwamen.
Ook de Duitsche onderzeeërs hebben zwaar gele
den.
IN OOST-PRUISEN, POLEN EN GALICIë.
Officieel wordt uit het Duitsche groote hoofdkwar
tier gemeld:
In Oost-Pruisen werden alle aanvallen der Russen
afgeslagen. De tegenaanval der Russen uit de richting
Warschau is in de streek Lowitsj—Strykof—Brzetiny
mislukt.
Ook in de streek ten oosten van Tsjenstochof zijn
alle Russische aanvallen op onze linie mislukt.
Uit Weenen meldt men officieel:
De geweldige strijd in Russisch-Polen duurt voort.,
Tot heden maakten onze troepen in den slag 29000
gevangenen, terwijl zij 49 machinegeweren en veel an-
der oorlogsmaterieel buit maakten
De in het landschap Ung binne^^^g^
zijn teruggeworpen. Kleine Russische strijdkrachten
in het district Zemplin werden eveneens tot den te
rugtocht gedwongen.
DE STRIJD IN SERVIë.
Van het zuidelijk oorlogstooneel wordt officieel uit
Weenen bericht: „Onze troepen zijn onder hevige ge
vechten door het drassige laagland van de Koloebra
getrokken. Bij den aanval op de oostelijke hoogten
liebben wij bijna overal reeds terrein gewonnen. Een
antal hevige tegen-; mvallen van den vijand zijn met
zware verliezen aan zijne zijde afgeslagen. Wij heb
ben zeer veel krijgsgevangenen gemaakt; ook het aan
tal vijandelijke deserteurs is zeer groot.
Onze troepen zijn ten zuidoosi van Wadjewo on
der voortdurenden strijd over de met sneeuw bedekte
bergkammen Maljen en Suwobor getrokken.
Daar zijn gisteren weder 10 officieren en meer dan
300 manschappen gevangen genomen en drie machine
geweren buitgemaakt."
HET VERQAAN VAN DE
„AMIRAL GANTEAUME".
De Engelsche admiraliteit meldt, dat het onderzoek
van de beschadigde reddingboot van het Fransche
stoomschip „Amiral Ganteaume", door een ontplof
fing in het kanaal op 26 October tot zinken gebracht,
het stuk van een Duitsche torpedo aan den dag
bracht. Dit bewijst dat het schip door een torpedo van
een Duitschen onderzeeër is getroffen, meldt Reuter.
De admiraliteit zegt, dat deze vernietiging van een
ongewapende passagiersboot midden op den dag ka
rakteristiek is voor de Duitsche wijze van oorlogvoe
ren.
Een photografie van het gevonden stuk der torpedo
is aan die verklaring der admiraliteit toegevoegd.
DE VEROVERING VAN TSINGTAU.
Uit Berlijn wordt bericht dat bij de gevechten om
Tsingtau en den val van de vesting ongeveer 4250
man, behoorende tot de bezetting, krijgsgevangen zijn
gemaakt. Hiertoe behooren 600 gewonden. Het aan
tal gesneuvelden moeten ongeveer 170 bedragen, onder
wie zes officieren.
Van den Oostenrijk-Hongaarschen kruiser „Kaiserin
Elisabeth" zijn een luitenant en acht man gewond en
acht man gesneuveld."
De gevangenen moeten in Japan goed behandeld
worden. De Japansche regeering zegde toe dat spoe
dig" de naamlijsten der gesneuvelden, gewonden en ge
vangenen zullen worden toegezonden.
DE ONZIJDIGHEID VAN COLUMBIA
EN ECUADOR.
In opdracht van het ministerie van buitenlandsche
zaken is in het Lagerhuis medegedeeld, dat de verbon
den regeeringen, nu de vertoogen van de vertegen
woordigers van Engeland en Frankrijk tot de regee
ringen van Columbia en Ecuador over het gebruikma
ken door Duitschland van de Columbiaansche stati
ons voor draadlooze telegraphie en de inrichting van
een vloot-basis op de eilanden van Ecuador zonder
effect zijn gebleven, de goede diensten van de Veree-
nigde Staten hebben ingeroepen ter verzekering van
een strikter handhaving der neutraliteit. Daarbij heb
ben zij verklaard, dat de verbonden regeeringen, bij
aldien Columbia en Ecuador mochten blijven volhar
den bij hunne tegenwoordige houding, zich genoopt
zouden zien ter zelfverdediging de noodige maatrege
len te nemen ter bescherming harer belangen.
De regeering der Vereenigde Staten had zich bereid
verklaard desbetreffende mededeelingen te doen aan
de betrokken regeeringen. Het resultaat daarvan is
echter nog niet bekend.
KORTE BERICHTEN.
Uit het Turksche hoofdkwartier wordt gemeld,
dat de Engelsche troepen langzaam langs deShatt el
Arab oprukten. De Turksche troepen wachtten hen
in versterkte stellingen op.
De Turksche generale staf meldt, dat de Turken
in den Kaukasus Morgul bezetten, waarbij een aantal
snelvuurkanonnen, een ambulance, 2 auto's, 100 paar
den en een hoeveelheid munitie werd buitgemaakt.
Bijna alle Passiespelers van de bekende Duitsche
dorpjes Ober- en Unter Ammergau zijn uitgetrokken,
of als dienstplichtige of als vrijwilliger. Tot nu toe
kreeg een het IJzeren Kruis le klasse en acht het IJze
ren Kruis 2e klasse.
Generaal von der Goltz, die de Duitsche troepen
in de loopgraven had bezocht en terugkeerde over een
vrij veld moest gaan, werd daarbij door een vijande
lijken kogel getroffen.
De socialistische vergadering, die te Leipzig zou
worden gehouden ter bespreking van de voorziening
der bevolking met levensmiddelen, werden door de
Duitsche autoriteiten vetboden, verneemt de maasbode.
Volgens verhalen van een ooggetuige zouden de
Duitschers aan het Westelijk front een geluidloos ka
non in gebruik hebben genomen. Geen knal of ander
geluid wordt gehoord, als het projectiel door de lucht
vliegt. Men bemerkt eerst iets als het projectiel ont
ploft
De Duitsche keizer heeft den plaatsvervangenden
chef van den generalen staf, generaal-majoor Von
Höfer, het IJzeren Krqis verleend, zoo wordt uit
Weenen bericht.
De Saksische Kamer van Afgevaardigden stond
zonder debat het crediet van 120 millioen gulden voor
oorlogsdoeleinden toe, meldt de Tel.
STAAT VAN BELEG.
Blijkens het Verslag nopens het wetsontwerp tot
bestendiging van den staat van beleg stelden enkele
leden de vraag, of de verklaring in staat van beleg
ook niet eenige grootere handelssteden zal moeten
betreffen, ten einde transacties op handelsgebied te
voorkomen, welke de handhaving van onze neutraliteit
bemoeilijken. Anderzijds werd het vertrouwen geuit,
dat aan den staat van beleg geen ruimere uitbreiding
zal worden gegeven dan volstrekt noodzakelijk.
DE OORLOGSLEENING.
„Het Volk" verneemt, dat in de Dinsdag gehouden
afdeelingsvergaderingen der Tweede Kamer een ver
zoek van de regeering werd overgebracht, om in een
avondvergadering het onderzoek van het leeningsont-
werp te beëindigen, opdat het voorloopig verslag zeer
spoedig zou kunnen verschijnen. In alle afdeelingen
zou echter bij stemming zijn uitgemaakt, dat men
geen avondvergadering wenschte, zelfs met overgroo-
te meerderheden, en dat men het onderzoek rustig en
degelijk wenschte te doen geschieden. De door de re
geering gewenschte spoed zou in verband staan met
de meening, dat het einde van het jaar de meest gun
stige tijd is voor het plaatsen van een leening.
Het leenings- en opcenten-ontwerp heeft, naar
men gemeld wordt, in de afdeeling. der Tweede Kamer
tot levendige en uitvoerige gedachtenwisseling aanlei
ding gegeven.
Het onderzoek was gistemamiddag laat nog in alle
sectiën in vollen gang.
UITGIFTE VAN SCHATKISTPROMESSEN
EN BILJETTEN.
De Minister van Financiën is bij Koninklijk Besluit
gemachtigd tot de uitgifte van schatkistbiljetten en
schatkistpromessen tot een gezamenlijk bedrag van 25
millioen gulden.
BRIEVEN NAAR BELGIë.
Naar gemeld wordt, zullen voortaan geen brieven of
briefkaarten, ook niet ten behoeve van den Nederland-
schen handel, naar Brussel of andere plaatsen in Bel
gië, door tusschenkomst van het departement van bui
tenlandsche zaken worden verzonden. Aan hen, die
met personen in België wenschen te correspondeeren,
wordt in overweging gegeven, hun brieven op de ge
wone wijze op de post te bezorgen, met vermelding
op het adres: over Aken.
,Voor het overmaïen van geld blijft het ministerie van
buitenlandsche zaken op den ouden voet zijn tus
schenkomst verleen en.
MEEL.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel
heeft per circulaire aan de burgemeesters bericht, dat
het in zijn voornemen ligt, met ingang van 1 Decem
ber de aan de meelfabrikanten gegeven bevoegdheid
tot het vermalen van regeeringstarwe tot tarwebloem
(gebuild) in dien zin uit te breiden, dat zij, behalve
aan de bestellingen voor tarwemeel (ongebuild), waar
aan zij in de eerste plaats hebben te voldoen, ook zul
len mogen gevolg geven aan die voor tarwebloem (ge
build, uitsluitend één soort) zonder verplichte bijle
vering van tarwemeel (ongebuild).
Het ligt tevens in 's Ministers bedoeling, op den bo-
vengenoemden datum eenige wijziging in prijzen in te
voeren, waarvan de strekking zal zijn, dat bruinbrood
niet en witbrood 1 cent duurder zal worden; een na
dere circulaire, dit onderwerp betreffende, volgt over
enkele dagen.
Een en ander deelt de Minister mede, om de burge
meesters in de gelegenheid te stellen, desgewenscht
een broodregeling voor te bereiden, welke dan op of
na den lsten December in werking zal kunnen treden;
indien tenminste de uitvoering van 's Ministers voor
nemen niet door onvoorziene omstandigheden verhin
derd wordt, in welk geval de Minister de burgemees
ters nog zal berichten.
BEDENKELIJK.
De (c.-h.) „Nederlander" schrijft onder dit op
schrift:
Wij lazen dezer dagen in een onzer anti-revolutio
naire dagbladen, dat in Den Helder een club van anti
revolutionaire militairen is opgericht
Clubs van socialistische militairen heeft men reeds
sinds eenigen tijd.
Wat wil men? Moeten nu morgen ook Roomsche,
ook vrijzinnig-demokratische, ook Christelijk-Histori-
sche militairen zich in clubs gaan vereenigen? Wat
blijft er dan van de eenheid die het leger moet zijn,
wat blijft er dan over van de kameraadschap? Welk
een averechtsch denkbeeld is deze politieke schismatiek
in eene organisatie die slechts één doel kent, de een
heid des lands te bevorderen en te dienen!
Toen de socialisten hun clubs oprichtten hebben
wij daarvan gezwegen; men kon van deze verpoli
tiekte en bovendien altijd ietwat onberekenbare vrien
den onzer weermacht zoo iets wonderlijks verwach
ten en wij betwijfelen ook of zij naar onzen goeden
raad zouden luisteren.
Maar onzen rechtschen geestverwanten zouden wij
willen zeggen: Ga niet voort op dezen weg, ja, keer
terug en hef uw politieke clubs in het leger onmiddel
lijk op. Hebben andere landen heeft met name Ser
vië niet getoond waartoe dergelijke politieke tinne
gieterij in het leger leiden kan?
Bovendien op dit oogenblik hebben alle politie
ke partij fa om de eenheid van ons nationale saamle
ven niet te storen, den politieken „Godsvrede" getee-
kend. De sociaal-demokraten zeggen thans dat het er
mee uit is, maar dat moeten z ij weten. De andere par
tijen hebben, hoezeer ook in tal van opzichten ver
schillend, dit „bestand" niet verbroken, en in de moei
lijke tijden die wij doorleven, de politiek zooveel mo
gelijk op den achtergrond gehouden. Het zou daarom,
naar ons gevoelen, de grootste dwaasheid zijn, haar
juist in het leger in onderscheidene militaire clubs
op den voorgrond te brengen, hetgeen ons zoowel
voor het leger als voor een gezond partijwezen hoogst
bedenkelijk voorkomt
ENGELSCHE LOF.
In antwoord op een vraag nopens de mogelijkheid
dat in Nederland geïnterneerde marinesoldaten ontbe
ringen hebben te doorstaan, aangezien zij te Antwer
pen hun uitrusting hebben verloren, heeft de heer
Macnamara gisteren-in het Engelsche Lagerhuis me
degedeeld, dat de marinesoldaten door de Nederland-
sche regeering voortreffelijk en met onderscheiding
worden behandeld (toejuichingen) en dat de Engel
sche regeering stappen doet om hen van het noodige
te voorzien.
CENTRALE BUREAUX VOOR DEN UITVOER
VAN KAAS EN BOTER.
De minister van landbouw, nijverheid en handel
heeft den heer V. R. Y. Croesen, op diens verzoek, eer
vol ontslag verleend als lid en directeur van het Rijks-
COURANT.
bT 1_L._
