DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
De O o x> 1 o
Vair het westelijk oorlogsterrein.
Van tiet' oostelijk oorlogstorroin,
Van hot zuidelijk oorlogsterrein.
ZATERDAG
5 DECEMBER.
No. 288. nit nummsr bAeftMt oü 2 Madm. Honderd en zestiende Jaargang 1914
2ze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon <*n
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0.80franco door het geheele Rijk f1.—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Pe* regel 0,10 Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
IT AT JE.
DUITSCHLAND.
VARIA.
NEDERLAND.
VARIA.
Telefboooinuner 3.
ALKMAAR, 5 December.
Op dezen dag van echt Hollandsche huiselijkheid en
uud-vaderlandsche gezelligheid, waarop men in een
oogwenk het blad doorvliegt om toch nog even „het
nieuwste" en „den stand" te weten, zullen we de kal
me genoeglijkheid, welke we onze lezeressen en lezers
van avond toewenschen, niet verstoren door lang
over den oorlog te praten.
Wij wilden graag kort zijn heden. En gelukkig kun
nen we dal. Want het zijn maar kleine dingen, die ge
meld worden: „niet veel zaaks" zou Nurks zeggen.
Wij kunnen dus constateeren dat er zich noch op het
westelijk noch op het oostelijk oorlogstooneel een
merkwaardig feit heeft voorgedaan en dat op het zui
delijk oorlogstooneel de Serviërs hebben getoond, dat
ze nog wel degelijk in siaat zijn het den Oostenrijkers
lastig te maken; zij doen heftige aanvallen om den te
rugtocht van hun leger te dekken.
Fransche vliegers hebben een bezoek gebracht aan
Freiburg in Baden, en daar bommen geworpen. Over
de schade spreekt het Duitsche bericht niet wat een
veeg teeken kan zijn. Het gerucht gaat, dat de nieuwe
groote Engelsche slagkruiser- „Australia" (van 1913,
metend 18.800 ton en bemand met 800 koppen), ver
gaan zou zijn, doch het is slechts een Italiaansch ge-,
nicht, zoodat men er uiterst voorzichtig mee moet
wezen.
De heer von Biilow, die de meest gezaghebbende
Duitscher in Italië is, die een Italiaansche dame tot
echtgenoote heeft en na afloop van zijn rijkskanseliers
schap zijn Italiaansche villa betrok, is tot gezant van
Liuitschland te Rome benoemd. Wij hebben onlangs
op het gewicht van deze toen reeds aangekondigde
benoeming gewezen. Italië is van plan een egoïstische
onzijdigheid te betrachten, staande op het standpunt:
„ik hou me er buiten, als ik mijn deel maar krijg en
anders zal ik mijn deel zelf vermeesteren". Zoolang de
zaak zoo staat kan de diplomatie veel ter bepaling
van de houding van deze groote mogendheid doen.
En daarom is het van gewicht dat een man als von
Bülow den allerbelangrijksten post gaat bekleeden.
De Wet is naar Johannesburg overgebracht. Hij
rookte volgens Engelsche berichten kalmpjes zijn
pijpje, maar was vermagerd en neerslachtig. Die be
richten zeggen verder, dat de Wet het onderspit heeft
moeten delven in een snelheidsrace tusschen auto en
paard de vervolging geschiedde dagen achtereen in
auto's. Toen de Wet na zes dagen van afmatting door
de komst der regeeringstroepen verrast was, trachtte
hij nog te paard te ontkomen, maar de hoeve was om
singeld en de lang-gezochte, ziende dat verdere tegen
stand nutteloos was, stak de handen op. De Wet is
naar een fort gebracht. Wat zal er met hem worden
gedaan? De Engelsche bladen melden enkel, dat Bo
tha en Smuts een stroom telegrammen met geluk-
wenschen kregen en dat het verzet "nu wel spoedig on
derdrukt zal zijn. Maar over de toekomst zwijgen
ze. Wel polemiseeren zij een beetje over de rede van
den rijkskanselier, waarmede zij het natuurlijk geheel
niet eens zijn. De Momingpost weet verder dat de
Duitschers tweederde van hun leger in Polen verloren
hebben en dat de twee jongste zonen van den Duit-
schen Keizer door een vlucht in een vliegmachine
aan het gevaar door ontsnapping ontkwamen. Natuur
lijk hebben zulke berichten geen andere verdienste,
dan dat ze goed gevonden zijn en wel eens aardig om
te lezen als men er maar geen geloof aan hecht.
Doch er moet niet al te veel aan het berichtjes-maken
worden gedaan, want dan gaat de aardigheid er af.
Deelden we bijv. gister mede, dat lord Kitchener vol
gens een verslag van een interview in een Ameri-
kaansch blad den duur van den oorlog op minstens
drie jaar had geschat, thans wordt officieel het heele
verslag verzonnen genoemd: Die tegenspraak, welke
misschien sommigen moed kan geven voor de hoop,
dat de oorlog gauwer zal afloopen, Is een geschikt be
richt om vandaag mee te eindigen.
DE STRIJD IN BELOIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué van gistermiddag 3 uur
meldt
In België: Bij tusschenpoozen was er een vrij le
vendig geschutvuur tusschen de spoorlijn Yperen
Roesselaere en de weg van Becclaere naar Passchen-
daele, waar de vijandelijke infanterie, zonder succes
echter, trachtte terrein te winnen.
Van de Somme tot in Argonne was het rustig op
het geheele front.
In Argonne werden verschillende aanvallen van
Duitsche infanterie afgeslagen o. m. te Racome ten
noordwesten van het bosch La Grurie.
In Woëvre en Lotharingen eenige kanonnades.
DE TAAK VAN OENERAAL FRENCH.
De Times geeft in een artikel een beschrijving van
de taak van generaal French, de opperbevelhebber van
het Engelsche leger in Frankrijk, waaraan we het vol
gende ontleenen:
De legeraanvoerders hebben hun hoofdkwartier op
grooten afstand van hun troepen, want het is noodig,
dat de opperbevelhebber buiten het bereik der moder
ne kanonnen blijft.
Zelfs al vertoefde generaal French temidden van
zijn troepen, dan zou nog de afstand tot de verst ver
wijderde legerafdeelingen bij een front van ruim 64
K.M., 32 K.M. bedragen.
Het is voor den aanvoerder van een modern leger
noodig, zich zelf te vrijwaren voor de emoties van
het slagveld.
Toch belet dit sir John French niet, dikwijls onder
een hevig: vuur in de loopgraven te gaan of een infan-
terie-stelling van nabij te bezien. Het hersenwerk
wordt echter verricht in het rustige hoofdkwartier,
waar het machtige schaakspel met menschcnlevens dag
en nacht voortgaat.
Gewoonlijk betrekt generaal French een der mooie
groote huizen, die er in noordelijk Frankrijk zijn. De
verschillende staven e ndepartementen worden in de
buurt ondergebracht. Er is veel werk en sommige offi
cieren werken dag en nacht. Sims komen er van het
front 2500 berichten daags, doch slechts de balang-
rijkste worden aan sir John French medegedeeld, om
hem zoo weinig mogelijk te storen. Oeneraal French
ontvangt niet alleen iederen avond de gewone rappor
ten, maar ook die van de z.g. liaison-officieren, waar
van elk legercorps er één telt, die iederen avond met
een rapport terugkeert. Er zijn ook Engelsche liaison
officieren bij generaal Joffre en de Fransche en Belgi
sche troepen, die in de buurt van het hoofdkwartier
optreden. Zoo blijft generaal French geheel op de
hoogte van de verrichtingen der bondgenooten.
DE STRIJD AAN HET OOSTERFRONT.
Het officieele Weensche bericht luidt:
In de Karpathen, West-Galicië en Zuid-Polen bleef
het gisteren in het algemeen kalm. De gevechten in
Noord-Polen duren voort.
DE STRIJD IN SERVIë.
Officieel werd gisteren uit Weenen bericht: Giste
ren is Belgrado plechtig door de Oostenrijkers in bezit
genomen.
Zonder strijd vervolgen onze troepen aan het noorde
lijk gedeelte van het front hunnen opmarsch en 300
man werden daar gisteren genomen.
Ten westen en ten Zuidwesten van Arandjelowatz
(tusschen de Koloebara en de Morawa) belet een ster
ke vijandelijke legermacht, die door krachtige aanval
len, welke echter alle werden afgeslagen, den terug
tocht der Servische legers tracht te dekken, het voor-
waartsdringen van onze troepen.
VON BüLOW AMBASSADEUR.
Een Berlijnsch Wolff-bericht meldt: Aangezien de
ambassadeur te Rome, de heer von Flotow, wegens
gezondheidsredenen met langdurig verlof gaat, droeg
de Keizer Fürst von Bülow de waarneming van diens
ambt op.
GEEN INVAL IN ANGOLA.
Volgens een Reuter-bericht zou de Duitsche regee
ring wegens een inval in Angola de Portugeesche re
geering verontschuldigingen hebben aangeboden.
Dit bericht is onjuist.
Van een Duitschen inval in Angola is te Berlijn
niets bekend, dus kan er ook geen sprake zijn van ver
ontschuldigingen.
DE KEIZER TE BERLIJN.
Het groote hoofdkwartier meldde gisteren: De Kei
zer kwam gisteravond te Berlijn aan, voor een kort
verblijf.
DE MOTORBOOT ALS OORLOQSVAARTUIQ,
Door de Belgen zijn bij de verdediging van hun
land geregeld motorbooteu gebr 'kt, die, bewapend
met een machinegeweer, o. a. in de omgeving van Os-
tende hebben gemanoeuvreerd, en die daar goede
diensten hebben bewezen, naar het in de officieele rap
porten heet. De Duitschers gebruiken in Oost-Jruisn
tegen de Russen de motorboot. Duizenden motorboot
eigenaars stellen zich met hun boot ter beschikking
van het vaderland, en ook daar schijnt men over de
resultaten van het nieuwe oorlogsvaartuig tevreden te
zijn.
In Duitschland zullen met Januari a.s. rijdende mo
torbooten in dienst worden gesteld. Op den weg zijn
het vlugge auto's.
KORTE BERICHTEN.
De Nordd.. Allg. Zing. meldt, dat in Opper Sile-
zië 36 cholera gevallen zijn geconstateerd. Men heeft
geen reden tot ongerustheid.
Het Duitsche stoomschip Friedrich Wilhelm liep
bij Odde op de Noordsche kust.
Oeneraal de Wet en elf zijner volgelingen zijn
gisteren te Johannesburg aangekomen en in het fort
ondergebracht.
—In den Duitschen Rijksdag liep het gerucht dat de
s. d. afgevaardigde Liebknecht ten gevolge van zijn
stemming tegen het oorlogskrediet voornemens is zijn
mandaat neder te leggen. Bevestiging is echter van
den kant van de suciaal-democratische partij niet te
verkrijgen.
Prinses Shakovskoy, een bekende sportlievende
Russin, die een vliegcertificaat van Johannisthal bezit,
kreeg verlof, ak militaire „vliegsteP' bij den staf van
generaal Roessky in dienst te treden.
De Russische Tsaar weigerde zijn toestemming te
geven voor de uitrusting van een Amazonenregiment,
waarbij 300 voorname dames zich wilden aansluiten.
De tsaar beval haar aan, liever de aandacht aan haar
huishouding te schenken.
DE OORLOGSLEENINQ.
De Memorie van Antwoord van den Minister van
Financiën op het leenings- en opcenteuontwerp is
gisteren verschenen.
Het ontwerp bedoelt allermeest een definitieve op
lossing van het financieele vraagstuk, ten gevolge van
den oorlogstoestand.
Werken met consolideering der vlottende schuld
wareu niet overeenkomstig voorzichtig regeeringsbe-
leid. De Regeering zal, zooveel in haar vermogen is,
medewerken om rechtstreeksche wikkeling van Neder
land in den oorlog te voorkomen.
De Regeering is voornemens, aan gemeenten, met
bewezen dringende behoeften, voorschotten te geven.
Een bedrag van 150 millioen is ontoereikend tot dek
king der oorlogstoestanduitgaven.
De 275 millioen worden gehandhaafd en het volle
bedrag is omstreeks April of Mei noodig. De rente der
vrijwillige leening moet de Minister op 5 pet. hand
haven, zoodat hij 4V2 pet. ontraadt
Ernstig bezwaar heeft de Regeering tegen niet-af-
lossing der leening in de eerste jaren.
Een voorstel tot vervanging der opcenten op Be-
drijfs- en Vermogensbelasting door gelijk aandeel op
de Inkomstenbelasting zal spoedig volgen. Overigens
verwijst de Minister het ontwerp betreffende zijn toe
passingen naar de commissie van rapporteurs.
Er zullen 33 opcenten op de Bedrijfs- en Vermogens
belasting en 20 op de Grondbelasting en Personeele
Belasting worden geheven. Voorts 50 op de zegelrech
ten van buitenlandsche effecten, 10 op de rechten en
boeten van registratie, en gedistilleerd-accijns. En 20
7>p suiker- en wijn-accijns.
TABAKSBELASTING.
De Bond van sigarenwinkeliers-vereenigingen heeft
zich gewend tot de Tweede Kamer in verband met de
bedoeling van den Minister van Financiën om 's Rijks
middelen te versterken door een belasting op tabak of
tabaksfabrikaten.
Adressant wijst er op, dat in de door den Minister
gevormde commissie van advies geen enkele sigaren
winkelier zitting heeft, niettegenstaande de urgentie
hiervan werd betoogd in een adres d.d. 24 November
j.l.
Verzocht wordt, een ontwerp-wet van belasting op
de tabaksfabrikaten niet aan te nemen, alvorens de be
zwaren tegen zoodanig ofitwerp door de meest be
langhebbenden en meest getroffenen, de sigarenwinke
liers, zijn kenbaar gemaakt.
EEN OPENBAAR ONDERZOEK.
Het Hbld. aan om op een openbaar onderzoek inza
ke het droevige gebeurde in den Kamp van Zeist.
Het blad hoopt en vertrouwt, dat onze soldaten, die
zich van een zeer moeilijken plicht hebben gekweten,
dit hebben gedaan niet slechts naar hun beste weten,
maar ook op de beste en eenig mogelijke wijze. Doch
laten wij het erkennen zekerheid dienaangaande
bestaat nog niet. Het Hbld. zag graag een openbaar
getuigenverhoor zoo mogelijk, maar in elk gelval een
openbaar verslag, van het onderzoek en van de op
merkingen en gevolgtrekkingen waartoe het aanlei
ding gaf.
Openbaarheid kan op twee wijzen een goed gevolg
hebben
Wij hebben meer intemeeringskampen en wellicht
zal daarin nog vele maanden ae discipline gehand
haafd moeien worden. Het voorgevallene mag in geen
geval den bewakingstroepen de overtuiging schenken,
dat schieten het probaatste en uitnemendste middel is
om de tucht te handhaven. Integendeel, moet en kam
uit een onderzoek vooral aan het licht komen dat
schieten het laatste en uiterste redmiddel is maar in
verreweg de meeste gevallen veel erger dan de kwaal,
die genezen moet worden, en dat het streven moet zijn
gebeurtenissen te voorkomen, waarbij dat uiterste red
middel moet worden toegepast.
Wij hebben eenige reden om dit te verklaren, daar
nog vóór het justitieele onderzoek in deze raak is aan
gevangen een opperofficier zijn tevredenheid schijnt be
tuigd te hebben met het optreden der militairen. Hoe
verheugend het moge zijn daaruit al te leiden, dat er
voor tevredenheid alle reden zal zijn moet toch te
vens erkend worden dat het toejuichen van dit schrik
kelijke bloedvergieten, zonder eenige verklaring er bij
waarom het noodzakelijk was, een ongewensehte uit
werking kan hebben op militairen, die met geladen ge
weer elders de orde hébben te handhaven.
Een tweede gunstig gevolg van openbaarheid zou
zijn, dat de geïnterneerden de overtuiging kunnen er
langen dat ook met hun rechten rekening gehouden
wordt, dat voldoende zekerheid bestaat voor hun vei
ligheid en voor eerbiediging van hun leven. Zij zijn
omringd door gewapende militairen zij mogen wel
hooren dat de geweren door die soldaten gedragen
niet al te spoedig af gaan zullen.
Wij hebben ook Engelsche geïnterneerden in ons
land: dezen zijn gewoon, dat een openbaar onder
zoek naar zulk een doodslag plaats vindt. Op het ei
land Mann is iets dergelijks gebeurd in een kamp van
Duitsche geïnterneerden als hier te Zeist geschiedde.
Binnen een week was het openbaar onderzoek, met
openbaar getuigenverhoor afgeloopen. Ook getuigen
uit het kamp zelf waren gehoord: de gegrondheid
der grieven, die tot het ernstige relletje aanleiding had
den gegeven, was onderzocht. Engeland is in oorlog
en de geïnterneerden waren vijanden van het land
wat in Engeland mogelijk was moet op meer beschei
den schaal toch ook in ons land mogelijk zijn.
Een scheikundig onderzoek heeft uitgewezen, dat
brood, gebakken uit Tarwemeel, met tulpenbollen ver
mengd, in verschillende samenstellingen lang geen on
voorwaardelijke aanbeveling verdient, het kan zelfs
zeer schadelijk zijn.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
TWEEDE KAMER.
De beraadslaging over het ontwerp-Ontruimings-
wet werd gisteren voortgezet.
De heer M e n d e 1 s verdedigde de indiening van
zijn wetsontwerp en kantte zich in het algemeen tegen
de oppositie daartegen. Hij bestreed, dat de rechtsfi
guur van het ontwerp zoo ongehoord is en beriep
zich daarvoor openkele voorbeelden in onze wetge
ving.
Spreker wees er op, dat men zou kunnen bepalen,
dat 6 maanden na het vonnis en verleend uitstel het
vonnis als executoir zal gelden en uitzetting kan ge
schieden. De noodzakelijkheid daarvan ziet spr. echter
niet in Men heeft z. i. gedurende een crisis niet het
recht iemand uit zijn woning te zetten.
Bij de replieken stelde de heer van Hamel een motie
voor, uitsprekende de wenschelijkheid van het-indienen
door de regeering eener aanvulling van de uitwin-
ningswet van 3 Sept. j.l. ter voorkoming van de ge
dwongen ontruiming uit weekhuurwoningen in die ge
vallen, waarin de huurder uitsluitend of hoofdzake
lijk wegens de huidige tijdsomstandigheden niet in
staat is huur te betalen.
De heer Limburg stelde een motie voor, gelijk
luidend met de motievan Hamel, doch tevens uitspre
kende de wenschelijkheid eener regeeringsregeling voor
geldelijke tegemoetkoming aan door tijdsomstandighe
den onmachtige huuurders.
De heer van Hamel trok zijn motie in en onder-
teekende met den heer van Raalte de motieLimburg.
Na verdere discussie werd het algemeen debat over het
ontwerpMendels gesloten. Artikel 1 werd verworpen
met 37 tegen 14 stemmen.
DeMinister van Justitie betoogde, dat er
tot dusver voor de regeering geen aanleiding bestond
voor wettelijk ingrijpen. Zoodra die noodzakelijkheid
blijkt, zal de regeering niet dralen.
De heer Spiekman, betoogende, dat de arbei
dersbevolking minder gerust over den toestand is dan
de regeering, stelde de regeering verantwoordelijk voor
de bestaande misstanden.
Na verder debat werd de motie-Limburg c.s. in
stemming gebracht. Met 26 vóór en 26 tegen staak
ten de stemmen.
In een volgende vergadering zal opnieuw gestemd
worden.
De heer Mendels trok zijn ontwerp in.
Dinsdagmiddag behandeling van hef leeningsont-
werp.
UIT HEERHUGOWAARD.
Vrijdagavond vergaderde de Tuinbouwvereeniging
„Nieuw Leven", ten lokale van den heer Roos.
De Voorzitter bracht verslag uit van gehouden Fe-
deratie-.yergadering en deelde de resultaten mee der
bespreking van onderlinge verzekering. Deze zaak
AARSCHE CODRA
