DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De O o x* 1 o gr*
Van bat oostelijk oorlogsterrein.
Van let idelii
No. i95.
Honderd en zestiende Jaargang.
1914
MAANDAG
14 DECEMBER.
ENGELAND.
YARIA.
>e7e Courant wordt eiken avond, behalve op Zo^ <»n
'"estdagen Uitgegeven Abonnementsprijs per 3 maanden
Alkmaar 10,80; franco door het geheele Rijk ft.—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents
Telefoonnummer 3
Prijs der gewone advertentiën
Pr rfgel f0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V, Boek- en Handelsdrukkerij
v/ho HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ALKMAAR, 14 December.
Zooals men weet moeten de Russen, voordat er
ook maar eenigszins sprake kan zijn van een Russi-
schen stoomwals, die naar Berlijn rolt het beeld
dateert uit het begin van den oorlog en wordt tegen
woordig haast niet meer gebezigd vooraf meester
zijn van Oost-Pruisen In het noorden en Galicië in
het zuiden. Zoolang zij deze gebieden niet in handen
hebben, zou een daartusschen oprukkende legermacht
in zijn verbindingen voortdurend bedreigd worden.
Aanvankelijk werd begonnen met een poging om
Oost-Pruisen In handen te krijgen. Den laatsten tijd
echter geschiedde de Russische aanval meer in het bij
zonder op Oalicië. Er werd dan ook dezer dagen
gemeld, dat de Russen alle aandacht wijden aan de
bezetting van dit gebied en aan de totale vernietiging
van het Oostenrijksche veldleger. Met een leger van
2.700.000 man zou tegen Krakau worden opgetreden,
want deze stad heette het hoofddoel der campagne.
Op de beteekenis van deze vesting, welke men in een
maand hoopte te bedwingen, werd vooral in de En-
gelsche pers gewezen. De Daily Chronicle vergeleek
Zaterdag den geheelen stand van zaken met een faze
uit het begin van den oorlog, betrekking hebbende
op den strijd tusschen Oostenrijkers en Russen. De
positie van Krakau teekende het blad als die van
Lemberg, Lods nam de plaats in van Lublin, generaal
von Hindenburg die van generaal Dankl en het Oost
waarts gerichte Duitsch-Oostenrijksche front stond
gelijk met de destijds noordwaarts loopende Oosten-
rijksch-Hongaarsche linie. Indien, zoo ging het blad
voort, Krakau valt, zullen de Duitsche bevelhebbers
op de Lods-Lowitz linie zich in denzelfden toestand
bevinden als de Oostenrijksche op de Kielce-Lublin-
linie na den val van Lemberg. Zij zullen tusschen
twee dingen kunnen kiezen: een stout stuk wagen,
hun rechtervleugel op de Russische verbindingslijn
werpen, of wel, voorzichtiger, zich terugtrekken. Oe
neraal Dankl koos het gewaagde en heeft er zwaar
voor moeten boeten, het is nutteloos te gissen, wat
generaal von Hindenburg in dat geval zal doen.
Het blad vestigde dan ook de bijzondere aandacht
op het Russisch offensief voor Krakau. Indien dit
slaagt, zal het andere ook slagen en het slaagt alleen
niet, wanneer Rusland gedwongen wordt daar zijn
krachten te verzwakken.
De Petrograder correspondent van hetzelfde blad
seinde, dat het de voornaamste taak der Duitschers
was den Russen te beletten Krakau te nemen en hij
deed nog in het bijzonder uitkomen, dat door de in
neming der stad een scheiding zou beteekenen tus
schen Oostenrijkers en Duitschers. Vandaar dan ook,
dat de Duitschers Haar de beschikbare krachten con
centreerden.
Uit het bovenstaande blijkt het belang van het be
zit van Krakau voor beide partijen. En tevens blijkt
hieruit de belangrijkheid van het Oostenrijksch leger-
bericht van heden. Immers dit communiqué zegt, dat
de Zuidelijke Russische vleugel verslagen werd bij
Limanowa en achtervolgd werd, dat de Oostenrijk
sche troepen over de Karpathen zijn voortgerukt, dat
zij Neu-Sandeck hebben veroverd en dat een groot
gebied ten zuiden van het gebergte van Russen geheel
gezuiverd is. M. a. w. de Russen zijn volgens dit be
richt in geheel Galicië teruggedrongen.
Het Russische communiqué van hedenmiddag is een
aardig staaltje van de wijze, waarop officieel de stand
van zaken wordt medegedeeld. Immers het zegt: „In
„de Karpathen worden de verschuivingen van onze
„troepen en die der Oostenrijkers voortgezet". Dit is
natuurlijk geenszins onjuist; wanneer het leger van
de eene partij verslagen en achtervolgd wordt, dan
worden de troepen van beide zijden „verschoven". De
nederlaag wordt erkend, maar in den zachtsten vorm!
En ook de vermelding van den toestand bij Krakau
als „de slag duurt voort", heeft men leeren lezen als:
wij hebben klop gehad, maar wij hopen ons nog te
herstellen.
Het Is duidelijk, dat de Oostenrijkers er hier thans
heel wat beter voor staan dan enkele dagen geleden
en ook danin Servië. Want de Oostenrijkers weten
van het Zuidelijk oorlogstooneel niets anders te mel
den, dan dat daar „verschuivingen" plaats vindep
(zie boven!) en dat de berichten van Servischen kant
van de Oostenrijksche verliezen „buitengewoon over
dreven zijn" waaruit dus volgt, dat de Oostenrij
kers verliezen hebben geleden, die stellig niet gering
zijn.
In Polen komt de laatste dagen weinig verandering
Over het noorden zwijgen de Duitschers, maar de
Russen verklaren, dat zij de Duitschers tot aan den
grens volgen en zware verliezen toebrengen. De Rus
sen zeggen verder, dat de Duitschers aan het front
-owitz-Ilof hun offensief hardnekkig volhouden, on
danks de zware verliezen. Maar„onze troepen
„hebben een nieuwe positie genomen ten noorden van
„de Bioera". Deze toevoeging luidt minder gunstig
en kan weinig anders beteekenen, dan dat de Russen
lier teruggeslagen zijn. Wat de verliezen betreft, in
de Duitsche en Russische communiqué's wordt
ireedvoerig het verschrikkelijke van den strijd ge
schetst en door cijfers een beeld gegeven van de mas
sa's dooden en gevangenen.
De Montenegrijnen men zou ze haast vergeten
verklaren, dat zij hun offensief voortzetten. Zij
melden, dat zij Visegrad (in Bosnië, niet ver van de
grens) hebben bezet.
De toestand in het Westen blijft vrijwel gelijk. Toch
is er ontegenzeggelijk nieuwe levendigheid waar te
nemen. Hier en daar volgen op de artillerie-gevechten
reeds infanterie-gevechten. Vooral in de Argonnen
worden wederzijds aanvallen gedaan, waarin beide
partijen zich succes toeschrijven, daarbij afdalend in
steeds geringere bijzonderheden. Hoewel men uit de
particuliere berichten moet afleiden, dat de bondge-
nooten er in Vlaanderen steeds beter voor komen te
staan en steeds steviger druk op de Duitsche linies
gaan uitoefenen, wordt die indruk niet door de offi-
cieele communiqué's bevestigd.
De Times zegt, dat een der grootste hindemissen
tegen een snellen opmarsch van de bondgenooten de
slechte toestand van de wegen in België en Noord-
Frankrijk is. Weken geleden heeft een heel leger van
Fransche soldaten, die rot de'knieën in den modder
stonden, getracht herstel aan te brengen, maar met
weinig resultaat. Nu is besloten de wegen geheel
nieuw aan te leggen. In Engeland zijn duizenden
schoppen, houweelen, kruiwagens besteld. Men is
voornemens de wegen te bedekken met balken, soort
gelijk als de dwarsliggers van de spoorwegen.
Van belang en voor ons, Hollanders, vooral van
belang is wat een Times-correspondent zegt over
de onderwaterzetting. Hij vestigt er de aandacht op,
dat de slooten het voor de Duitschers zoo uiter
mate moeilijk maken, aanvallen te doen. Men weet,
dat in ons land in geval van oorlog ook van de
slooten veel wordt verwacht en dat daarom alleen
het land onder water gezet wordt.
Het gewichtigste bericht van heden Is, dat een
Engelsche onderzeeër in de Dardanellen het Turk-
sche slagschip „Messudje" (dateerend van 1874, maar
in 1902 omgebouwd, en circa 10.000 ton metend,
doch weinig waarde bezittend) getorpilleerd moet
hebben.
Voor het overige zijn er nog geen nadere bijzon
derheden gekomen over gemelde oorlogsfeiten,
waarvan wij zoo graag nadere bijzonderheden zou
den willen hebben. Gezwegen wordt verder over het
zeegevecht bij de Falkland-eilanden waar het ge
seinde resultaat zoo merkwaardig is, moet er stellig
nog wel het een en ander te vertellen zijn. Mis
schien moeten de geringe verliezen der Engelschen
worden verklaard door de omstandigheid, dat niet
het Britsche, maar het Japansche eskader, hetwelk im
mers ook aan het gevecht deelnam, het zwaarst gele
den heeft. Van de dreadnought „Audacious", welks
verlies de Engelsche regeering nog steeds geheim
houdt, hebben we nu een foto gezien, voorstellende
het schip in zinkenden toestand. Niets naders verne
men we ook omtrent de Duitsche onderzeeërs, die
aan Dover en aan Rosyth een bezoek zouden hebben
gebracht.
De Fransche regeering keert Woensdag naar Pa
rijs terug. Het heet, dat van militaire zijde hiertegen
tevergeefs bezwaar is gemaakt. Zal eerst later kunnen
blijken, of deze terugkeer een verstandige daad is,
voor het oogenblik is hij stellig een moed en ver
trouwen gevende factor voor de bondgenooten.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gisteravond:
Gisteren was het bijzonder rustig. De vijand deed
drie krachtige aanvallen op de streek ten zuid-oosten
van Yperen, die echter afgeslagen werden. In het
bosch van Le Prêtre hebben wij flinke vorderingen
gemaakt.
Officieel werd gisteren uit het Duitsche groote
hoofdkwartier gemeld:
Nadat op 11 December de Fransche aanval op
Aprémont mislukt was, deden de Fransche troepen
gisterennamiddag een aanval, in een breed front, over
Fliry (tusschen St. Mihiel en Pont-h-Mousson(. De
aanval eindigde voor de Franschen met een verlies
van 600 gevangenen en van een groot aantal dooden
en gewonden. De Duitsche verliezen bedroegen onge
veer 70 gewonden.
Overigens verliep de dag op b.et Westelijk oorlogs
tooneel over het algemeen rustig.
DE STRIJD AAN HET OOSTERFRONT.
Het Oostenrijksche communiqué meldde gisteren:
In West-Oalicië is de zuidelijke vleugel der Russen
jij Limanowo verslagen en tot den terugtocht ge
noodzaakt. Wij zijn begonnen met de vervolging van
den vijand.
Alle aanvallen op andere punten van ons front
zijn mislukt, evenals de vroegere.
"Onze over de Karpathen opgerukte troepen hebben
weder ondef voortdurende gevechten de vervolging
krachtig voortgezet
Hedenmiddag is Neu-Sandec genomen. Ook zijn
onze troepen Grybow, Gorlice, Zmigod (Zuid-West
Galicië) weder binnengerukt.
Het komitaat Zemplen is totaal gezuiverd van vij
anden.
In het ver van het tooneel der groote oorlogsge
beurtenissen gelegen Oostelijke Woud Karpathen
heeit de vijand ten Zuiden van den kam van het ge
bergte nergens vasten voet kunnen krijgen.
In het algemeen zijn onze troepen meester van de
passen, in de Boekowina aan de linie van het Soec-
zawa-dal.
In Zuid-Polen hebben geen gevechten plaats ge
had.
Ten Noorden van Lowitsj zetten onze bondgenoo
ten den aanval op de krachtig versterkte stellingen
der Russen met succes voort
De Russische generale staf meldt:
De gevechten in den omtrek van Prasnitz en Tsjen-
chanof hebben een normaal verloop. De Duitschers
hervatten op 10 en 11 December de hardnekkige aan
vallen tegen de lijn Ilow—Lowitsj, die echter dag en
nacht werden afgeslagen en waarbij de Duitschers
zware verliezen leden.
Op verschillende plaatsen hadden tegenaanvallen
met de bajonet plaats, die met succes werden be
kroond.
Op andere punten aan den linkeroever der Welchsel
wordt slechts geschutvuur onderhouden.
Op enkele plaatsen trok de vijand iets van onze
gevechtslinie terug.
Ten Zuiden van Krakau had op 10 December een
hevig gevecht plaats; wij namen dien dag vier ka
nonnen en zeven mitrailleurs, benevens 4000 gevan
genen.
Den 11 en December werd het gevecht met dezelfde
hevigheid voortgezet.
In de Karpathen zijn de bergpassen bezet door be
langrijke Oostenrijksche afdeelingen, die een aanval
lende beweging willen ondernemen.
Officieel werd gisteren uit het Duitsche groote
hoofdkwartier gemeld:
In Noord-Polen namen wij een aantal vijandelijke
posities; daarbij maakten wij 11.000 gevangenen en
werden 43 mitrailleurs buitgemaakt,
Uit Oost-Pruisen en Zuid-Polen is niets bijzonders
te melden.
MUITENDE RUSSISCHE TROEPEN?
De oorlogscorrespondenten der Weensche bladen
berichten, dat eenige bataillons van de Russische
troepen, die Przemysl belegeren, geboeid weggezon
den zijn. Zij waren n.l. niet te bewegen geweest tot
een aanval op de vesting.
DE STRIJD IN SERVIë.
Uit Weenen wordt gemeld: Verplaatsingen van
sterke vijandelijke strijdkrachten naar het zuiden heb
ben ons, zooals wij reeds meldden, genoodzaakt ook
ons Balkanleger in verband daarmee te reorganiseer en
aan onzen rechtervleugel terug te trekken.
Deze eenvoudige beweging wordt, blijkens de jongste
berichten uit Nisj voorgesteld als een beslissend succes
voor de Servische troepen.
De Servische berichten over onze verliezen zijn
schromelijk overdreven.
Zij, die zich met 1 Januari
op dit blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum verschij'nende
nummers franco en gratis.
De Directie.
HET VERGAAN VAN DE „AUDACIOUS".
Terwijl de Engelsche regeering het nog niet noo-
dig geoordeeld heeft iets omtrent de „Audacious" te
publiceeren en in Engeland nog niemand iets van
het verlies van de dreadnought vermoedt, behalve
dan misschien de enkele ingewijden, verschijnt thans
in de „Scientific American" de eerste kiek van den
ramp: Men ziet het enorme slagschip langzaam zin
ken en Engelsche torpedobooten en sloepen snellen
toe, om de manschappen te redden. De kiek is geno
men van het dek van de „Olympic".
Men ziet op de plaat het reusachtige schip naar de
eene zijde overhellen, zóó dat de golven bijna over
het dek heenspoelen, terwijl de bemanning zich aan
de andere zijde heeft verzameld. Twee torpedojagers
liggen vlak bij, blijkbaar om hulp te verleenen; een
sloep is onderweg van het groote schip naar de klei
ne. En andere, witte sloepen, die van de ter assisten
tie gekomen „Olympic", keeren met geredden terug.
Op de commandotoren waait de Britsche vlag,
waarmede het schip weldra in de golven zal verdwij
nen.
De „Scientific American" is geen boulevard-Illu
stratie, maar een degelijk, belangrijk periodiek, dat
ook in Engeland duizenden en duizenden lezers
heeft, en wij stellen ons voor, dat het voor die En
gelsche lezers een pijnlijke verrassing zal zijn, het
verhaal omtrent de ramp van de dreadnought te le
zen.
„DE GOEBEN" VOOR BATOEM.
De generale staf van het Russische leger in den
Kaukasus meldt: Vrijdag naderde „deGoeben",ver
gezeld van den kruiser „Berki Satvet", de stad Batoem
en poogde stad en vesting te bombardeeren. Toen
de forten het vuur openden verwijderden de Turk-
sche schepen zich snel, na 15 schoten te hebben
gelost, die slechts onbeteekenende schade veroor
zaakten.
Het Turksche hoofdkwartier meldt, dat de
,Jawus Selim", die volgens de Russische berichten
ernstig beschadigd zou zijn, op 10 December Batoem
in brand schoot. De Russische landbatterijen bescho
ten het schip zonder succes.
ENGELAND EN DE. OORLOG.
Minister-president Asquith verklaarde Zaterdag in
een te Alderley gehouden redevoering: „Wij zullen
dezen oorlog tot een zegevierend einde brengen, met
de hulp van onze geallieerden." De Koning, zoo zei-
de hij, had hem zijn groote voldoening betuigd over
den geest en het moreel van de officieren en onder
de troepen, die hij had bezocht Allen waren bezield
door de overtuiging, dat deze oorlog rechtvaardig
is, en zij nemen er aan deel onder voorwaarden en
vooruitzichten, die hun met vertrouwen op het wel
slagen vervulden.
IERLAND EN DE OORLOG.
O'Connor, een der leiders van de Ieren in Enge
land, zegt in een brief aan een vergadering van Ier-
sche vrouwen, die belegd was tot vorming van com
missies voor het zenden van voorwerpen van nut en
gemak aan de soldaten: „Het was mij aangenaam te
vernemen, dat de Iersche vrouwen bezig zijn pogin
gen te doen om hulp te verleenen aan onze dappere
soldaten aan het front.
Wij Ieren, die in Engeland wonen, zijn van mee
ning, dat die landslieden niet alleen strijden ter ver
dediging van de gerechtigheid en vrijheid ten bate
van geheel Europa, maar ook speciaal voor de vrij
heid en de eer van Ierland.
Wij zijn van meening, dat ieder hunner, die gedood
of gewond wordt, zich evenzeer heeft opgeofferd
voor Ierland, als wanneer hij op Ierschen bodem
streed in plaats van op Belgischen of Franschen."
DE WINTERU1TRUSTING VAN DEN RUSSI-
SCHEN SOLDAAT.
In den zomer draagt de Russlschen soldaat niet
veel meer dan een dun katoenen hemd. In het
voorjaar en In den herfst ziet men hem zelden
zonder zijn lange tuniek. Wanneer de winter met
zijn barre koude eehter intree heeft gedaan, dan hult
hij zich in zijn warmste en makkelijkste kleedingstuk,
in zijn schapenpels. De behaarde zijde van het vachtje
wordt naar binnen gedragenen de oppervlakte be
staat uit de niet zeer zorgvuldig bewerkte huid.
Wanneer de Russische soldaat zijn winteruitrusting
in optima forma aan heeftdan draagt hij een paar
hooge waterdichte kaplaarzen met broek eronder,
en een baschliek uit kemelhaar, die om het hoofd
wordt geslagenen welks uiteinden over de schou
ders hangen.
De officieren dragen leeren vesten met pelswerk
en groote astrakan mutsen met kleppen, die omlaag
kunnen worden geslagen en dan ooren en hals tegen
de kou beschutten. Terwijl men in de Westersche
landen er gewoonlijk meer op uit is, de koude te
weren, door het aantrekken van warme onderklee-
ding, meent de Rus alles in de bovenkleeding te
moeten vinden. Hij draagt zijn luchtig zomersche
hemd het heele jaar door.
Het voedsel der Russische soldaten bestaat voor
namelijk uit een soort koolsoep met aardappelen.
Alle manschappen hebben hun eigen etensblikje,
waarin ze o.a. ieder voor zich thee bereiden. Hun
dagelijksch rantsoen aan vleesch is al zeer klein.
Roggebrood eten zij bij groote hoeveelheden, terwijl
weitebrood als een versnapering geldt.
EEN AUTOMOBIEL MET TWEE WIELEN.
Naar het principe der monorail heeft de Russische
ingenieur Schilowsky te Londen een tweewielige auto
mobiel gebouwd, waarbij dus net als bij een fiets de
wielen achter elkaar staan. Het voorwiel is als
stuurrad ingericht. Om den zwaren wagen bij het rij
den en, in tegenstelling met de motorfiets, ook staande
in evenwicht te houden, is er een gyroscoop ingebouwd.
De voordeelen van deze tweewielige auto zijn vele.
In de eerste plaats munt het voertuig door zijn bijzon
dere constructie uit in rustigen gang. De oneffenheden
van den weg kunnen alleen verticale schokken veroor
zaken, zoodat men in de tweewielige auto veel rustiger
rijdt dan in zijn vierwieligen collega. Verder kan de
auto zelfs de smalste voetpaadjes berijden, indien kreu-
ALKHAARSGHE COURANT.
