DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
D e Oorlog.
Van het oostelijk oorlogstorrein.
No. 801.
Honderd en zestiende Jaargang.
1914
Abonnemeiitspiils per 3lmaanden f 0.80,0. p. post 11.—. Advertentieprijs 10 cl p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven ft. H. t. Boel- eo Hsedelsirakheril vJs. HERBs. GOSTER 4 ZOON, Hoonteer C 9. Telefooeor. 3.
MAANDAG 21 DECEMBER.
DUITSCHLAND.
BELGIE.
Tor zee.
In do koloniën.
NEDERLAND.
(in verband met de a.s. feestdagen).
ALKMAAR, 21 December.
Heden ontvingen we het volgende ingezonden stuk:
Aan de Redactie van de Alkmaarsche Courant.
Wèl met verwondering en leedwezen, nam ik kennis
van uw hoofdartikel van 19 December j.l. Nu de we
reldoorlog een feit is, ligt het voor de hand, dat bij
menigeen, de vredesbeweging, in welken vorm ook,
niet gunstig beoordeeld wordt In die geringe waar-
Verder gelooven we, dat het oogenblik thans nog
niet is aangebroken om de oorzaak (of liever de oor
zaken) van dezen oorlog vast te Btellen met die zeker
heid, waarmede de geachte inzender dat hierboven
doet. Men kan zijn gedachten over dit belangrijke
vraagstuk laten gaan, maar voor een oplossing heeft
men nog bij lange na niet al de gegevens, welke ver
moedelijk eerst veel later bekend zullen worden. Het
te verhinderen.
De samenkomst te Malmö schijnt tot het beoogde
resultaat te hebben geleid .n.l een nauwer samengaan
i tus&chen de drie Noordsche landen.
Te Pretoria is een der leiders der opstandelingen,
kapitein Fourie, gefusilleerd.
Zi], die zich mei 1 Januari
op dit blad abonneerenont
vangen de tot dien datum verschijnende
nummers franco- en gratis.
De Directie.
deering deelt ook het Internationale Vredes-Comité, en I on8 0ok volmaakt nutteloos, daarover thans
door Uwe Redactie wordt niet ondersteund de poging willen debatteeren.
om hier ter stede handteekeningen te verkrijgen voor
het adres aan H. M. onze geliefde en geëerbiedigde
Koningin, strekkend om Hare bemiddeling te verzoe
ken tot herstel van den wereldvrede.
Blijkbaar berust echter de meening van Uwe Redac
tie op misverstand. Mogen wij eenige ruimte vragen,
om dit uit den weg te ruimen?
Vooreerst moet de aandacht er op vallen, dat het
Comité niet alleen in neutrale staten bijval tracht te
verwerven, maar dat ook in Engeland, Frankrijk,
Duitschland enz. adhaesie wordt gezocht. Bij alle vol
ken, ook bij de oorlogvoerende, kan onder leiding van
het neutrale Nederland, uiting gegeven worden aan
Nemen we dus het feit van den oorlog een gruwe
lijke oorlog als uitgangspunt. En nu zijn wij van
oordeel, dat er sinds het oogenblik van het uitbreken
van den oorlog, plotseling een geheele ommekeer in
de gevoelens en denkbeelden der oorlogvoerende vol
keren is gekomen. De Duitscher en de Franschman,
die bijv. half Juli nog in een Belgische badplaats de
beste vrienden waren en alleraardigst met elkaar om
gingen, stonden wellicht half Augustus op het slag
veld tegenover elkaar met geen anderen wil, dan elkaar
het leven te benemen. Door het feit van den oorlog is
den diencevoelden wensch: „Herstelt den Vrede".
Voorts is het eveneens duidelijk, dat noch door onze J plotseling haat en wraak tusschen de individuen, zoo-
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué van gistermiddag meldt:
Tusschen de zee en de Lys hebben wij eenig terrein
gewonnen.
Boven Nieuwpoort en St. George zijn wij iets voor
uitgegaan.
Ten Zuiden Van Yperen, tusschen de Yya en de
Oise, hebben wij ons meester gemaakt van een deel
der loopgraven in de eerste linie der Duitschers aan
iiet front Richebourg-Givonchy-La Bassée.
Ten Zuid-Oosten van Albert hebben wij de loopgra
ven bij Maricourt heroverd, die wij Donderdag had
den genomen en Vrijdag weder verloren.
In de buurt van Lihons werden twee hevige aanval-
regeering noch door eenige geestelijke of wereldlijke I wel als tusschen de naties ontstaan. O p h e t o o g e n-1 ten van de ui
macht, ee n poging in deze richting zoude kunnen sla- b 1 i k is de positie van de strijdende naties geen ande-1 üaS S^^en
len van de Duitschers, die trachtten de door ons Vrij-
ig genomen loopgraven te heroveren, afgeslagen.
geil, indien bij bet Volk inver^üïénde UrneI re, dan die van vechtersbazen, die op leven en dood I bdePSl'de^uiStbe™111''
I worstelen. Uit den haat is de drang naar de overwin-1 M Oivirrtosdi hebben wij aanvallen op Fon-1
neer
hM Net&todsche volk niet eensgezind 'achter ning ontloken. Wij betwisten dan ook zeer beslist, dat tatas-Madame StHubert afeabgm
Haar stond? I er bij dc oorlogvoerende volkeren uiting kan worden
De openbare meening moet vooral In de oorlogvoe- j gegeven aan den wensch: „Herstelt den Vrede". Men
rende staten anders, d. i. beter, vredelievender gestemd I een ^gj-g meening toegedaan zijn, maar wan-
worden, losgemaakt van de suggestie waarin zij ge
bracht werd ter kwader ure, opdat de Vrede weder-
O. i. is dit bereikbaar. Immers vóór den oorlog be
stond geen haat, geen vijandschap. E>eze wereldoorlog
is uitgebroken, doordat de diplomatie van de groote
staten van Europa, verward geraakte in haar eigen net
ten, kunstige combinaties smeedde om het evenwicht te
bewaren en op een onverwacht oogenblik het hoofd is
kwijt geraakt
Van ernstige vijandschap tusschen de bevolking van
Duitschland, Frankrijk of Rusland was geen sprake.
Toen de oorlog uitbarstte, was iedereen op een vacan-
tiereis. De Belgen, die nu zoo zwaar en geheel onver
diend lijden onder den oorlogslast, ontvingen de be-
bewoners van alle omliggende landen vol vertrouwen
en elke natie had in België vertegenwoordigers, die
met elkaar op handelsgebied samenwerkten. Geen
spoor van vijandschap was te bekennen.
De openbare meening, heeft dan ook .niet gelijk
Uwe Redactie schrijft, dezen oorlog gewenscht. De
oorlogvoerende partijen moeten dan ook niet, ge
lijk door Uwe Redactie geschiedde, vergeleken wor
den met vechtersbazen, die elkaar naar de keel gevlo
gen zijn, om op leven en dood te worstelen. Neen,
konden de diplomaten en de staatshoofden het spook
van den oorlog, dat zij met welgevallen koesterden en
gebruikten om diplomatieke voordeelen te behalen,
weder in de doos stoppen, zij zouden niets liever wil
len dan dit te doen. En de individuen, waaruit toch
de staten bestaan, hebben thans ondervonden, hoe on
herstelbaar de rampen zijn van dezen krijg.
Zij zijn innerlijk, evenals ieder weldenkend mensch,
droevig gestemd, wegens de wreedheid en de verwoes
ting, dié al vijf maanden lang iedereen teistert.
Moeten nog meer jonge en krachtige mannen, wier
taak het was de welvaart van de maatschappij en hun
gezin te bevorderen, doelloos worden geofferd?
Moet nog meer hongersnood, ellende en rechtsver
krachting worden teweeg gebracht, tengevolge waar
van de meest onschuldigen lijden?
Is het niet hoog tijd, dat de openbare meening uit
schreeuwt: „het is genoeg"?
Uwe Redactie vermeent, dat dezerzijds onze Ko
ningin niet moet lastig gevallen worden met adressen
tot herstel van den Vrede. Voorzeker, het tijdstip waar
op van wege Haar of Hare Regeering bemiddelend
moet worden opgetreden, daarop zal en kan onzerzijds
geen pressie worden geoefend.
Het geldt hier alleen, om, —indien Hare Majesteit
zich geroepen gevoelt, Hare bemiddeling aan te bie
den, door middel van feen overgroot aantal adhae-
siebetuigingen uit alle kringen der samenleving in alle
landen, aan de poging tot herstel van den vrede groe
ier kracht bij te zetten, om op voor een ieder tastbare
wijze te doen blijken, dat welbeschouwd niemand de
zen wereldoorlog heeft gewild, en dat bijaldien som
migen met luchthartigheid den oorlogsfakkel hebben
ontstoken, ook zij van oordeel zijn, dat deze brand
moet worden gebluscht, in ieders belang.
Ieders plicht schijnt het om tot dit doel mede te
werken.
Het is om deze redenen, dat wij van velen, en ook
van Uwe Redactie, steun en hulp verwachten.
U dankzeggend voor de plaatsruimte, hoogachtend,
Uw d.v.,
A. M. DE LANGE,
Alkmaar, 21 Dec. 1914.
Sch'reven we In het artikel van Zaterdag slechts ter
loops over de „Vredesbeweging-Brands", naar aanlei
ding van het bovenstaande stuk, willen we daar
bij heden wel iets langer stilstaan. Vooraf moeten we
echter even opmerken, dat we geen oogenblik er aan
gedacht hebben te schrijven, „dat de openbare meening
dezen oorlog gewenscht heeft", gelijk mr. de Lange
hierboven constateert. Wel echter schreven we, dat de
openbare meening, daargelaten hoe zij is ontstaan en
geleid, in de laatste dagen van Juli op het uitbreken
van den oorlog invloed heeft uitgeoefend en deze op
merking hebben we o. a. gestaafd met aanhalingen uit
de verschillende door de regeeringen openbaar ge
maakte bescheiden.
neer men dag-in, dag-uit de buitenlandsche pers
volgt, dan moet men daarvan overtuigd worden. En
dan zoekt men altijd nog tevergeefs naar de eerste
aanwijzing, dat het verlangen, om thans vrede te slui
ten, ook zelfs niaar opkomt. Wèl ontmoet men herhaal
delijk uitlatingen, dat de ellende, die de geachte inzen
der hierboven beschrijft en die door iedereen op de
zelfde wijze zal worden gevoeld, niet tevergeefs mèg
zijn geleden, dat de zware offers niet mógen zijn ge
bracht, zonder dat niet tot het uiterste is beproefd de
overwinning te behalen. Wie er anders over denkt,
maakt zich haast schuldig aan landverraad, wie als
buitenstaander een andere meening tracht te propagee-
ren, heeft niet alleen geen kans op ontvangst, maar
wordt bovendien met hoogst vijandelijke blikken aan
gekeken.
De heeren, die de beweging-Brands propageeren,
mochten zich wel eens ernstig afvragen of zij mis
schien ook de positie van hun eigen land zouden kun
nen schaden, of zij met hun pogen om den vrede te
verhaasten, niet een stemming verwekken, die tot uit
breiding van den oorlog wel eens bevorderlijk zou
kunnen zijn.
Wij brengen hier in herinnering, wat het bekende
blad „le Temps" heeft geschreven (9 Dec.):
Dit zijn de feiten van heden. En overigens is er veel y0J,20ttill2 ftflklTlRrktftH
polemiek maar daaraan zal de lezer vandaag wel I
geen behoefte meer hebben 1
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis dat, in ver
band met de a.s. feestdagen, de weekmarkten in
deze gemeente zijn bepaald als volgt i
lo. de kaasmarkt, in plaats van op 25 December
en 1 Januari op Woensdagen 23 en 30 De
cember a.s.
2o. de graan- en scaadmarkt, in plaats van op
25 December en 1 Januari, eveneens op Woens
dagen 23 en 30 December a.s.
3o. de veemarkt, in plaats van op 26 December,
op Donderdag 24 December a.s.
4o. de z.g. kleine markten (op het Hofplein),
benevens de boter- en elerenmarkten, in
plaats van op 26 December, eveneens op Don
derdag 24 December a.s.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Zijn broeder, luitenant Fourie, was eveneens ter
dood veroordeeld; dit vonnis werd echter veranderd
m vijf jaar gevangenisstraf, meldt Reuter uit Pretoria.
HET SULTANAAT EGYPTE.
De nieuwe Sultan van Egypte heeft gisteren zijn
plechtigen intocht in Kaïro gedaan.
De geheele stad was met vlaggen versierd en onder
de toejuichingen van een reusachtige menigte trok de
Sultan naar het Abdinpaleis, meldt Reuter uit Kaïro.
De Sultan zond aan den Koning van Engeland een
telegram, waarin hij zijn hartelijken dank betuigde en
verklaarde, dat hij zich gelukkig achtte te kunnen re
kenen op de welwillendheid van den Koning en den
steun van diens regeering bij de vervulling van zijn
DE REGEERING OVER DEN STRIJD IN
HET OOSTEN.
De officieele Nordd. Alig. Ztng. schrijft naar aan
leiding van den strijd in het Oosten o. m.
„Het eindresultaat van den geweldigen strijd in Po
len is van hier nog niet te zien, doch er zijn geen ge-
détailleerde gegevens noodig om in te zien, dat in het
uitgestrekte gebied van Noord-Polen tot in West-Ga-
iicië een beslissende slag geleverd is.
„De strijd schouder aan schouder van het Duitscbe
en Oostenrijksch-Hongaarsche leger is een eerlijke
triumf voor de wapenbroederschap welke beide ver-
eenigt. Trouw voor trouw hiermede is in het kort
de geest geteekend, welke Duitschland en Oostenrijk-
Hongarije bezielt
Rapport van het Duitsche groote hoofdkwartier:
De vijand staakte gisteren de vruchtelooze aanvallen
bij Nieuwpoort en Bixschoote.
De aanvallen van den vijand op La Bassée, waaraan I
zoowel door Franschen als Engelschen werd deelge
nomen, werden met groote verliezen voor den aanval
ler afgeslagen. Tweehonderd gevangenen (Engelsche
zoowel als nietijEuropeesche strijders) vielen in onze
handen. Ruim 600 doode Engelschen liggen voor onze
stelling.
Bij Notre Dame de Lorette (zuid-oostelijk van Bé-
thune) verloren wij een loopgraaf van 60 meter leng-1
te. Onze verliezen zijn zeer gering.
In het Argonnenwoud maakten wij kleine vorderin
gen en veroverden drie mitrailleurs.
DE STRIJD AAN HET OOSTERFRONT.
De Russische groote Ggenerale staf berichtte giste-
res: Aan den rechteroever van den Weichsel hebben
zich geen veranderingen voorgedaan. Een poging van
den vijand om op den linkeroever bij Doebrzin over
de rivier te trekken werd door artillerievuur verhin
derd. De vijand werd genoodzaakt met haast het ei
land in de Weichsel, dat hij bezet had, te ontruimen,
Wij hebben zijn pontons buitgemaakt.
Aan de Bsoera beginnen zich gevechten te ontwik
kelen. Wij hebben verscheiden aanvallen der Duit
schers afgeslagen. In andere streken aan den linker
oever van de Weichsel hadden slechts voorpostenge
vechten plaats.
In West-Galicië, aan den linkeroever van de Doena - -,
I ip+_ hphhpn wii liï Hpn nacht van 17 on Dec oneeveer zitting van besloten de schatting van 240 mbm mmb
„Elke pogiqg tot compromis zou met recht een de- Je*?> j ,.P zitting van Zaterdag besloten de schatting van 240
sertie zijn, een verraad, gepleegd tegenover allen; al Kebie(i hadden gestreden krijgsgevangen gemaakt. mLlli^Ldie debevolking ViP B?^ië d?°r .bet
Onze hoepen"1 strijden taer^nder gunstige omstandig-1 door de schatkistbiljetten, waar-
al
het vergoten bloed, ai de ruïnen, de ellende, die zich
sedert vier maanden opstapelen, zij zouden om niet
zijn geweest.
Niet minder gevaarlijk zou het wezen aan neutralen
toe te staan zich tusschen de partijen te stellen, wan
neer het einde der vijandelijkheden daar zal zijn. En
kei zij die gevochten hebben, die den last van den
meest afschuwelijken van alle oorlogen hebben moe
ten dragen, mogen aan het woord komen en wanneer
de verslagene aanvallers den vrede wenschen, zullen
zij zich tot hèn moeten wenden."
Wij brengen in herinnering, dat de heer Clemen
ceau, een van de invloedrijkste mannen van Frankrijk,
heeft geschreven, dat de vredespogingen indruischen
tegen het belang van Frankrijk, en dat zij, die ze ver
wekken, spelen in de kaart van Duitschland. Als er
zoo in de oorlogvoerende landen wordt gedacht, laten
wij, Hollanders, ons er dan alsjeblieft buiten houden!
En daartoe is te meer reden, omdat wij immers de
zekerheid hebben, dat onze regeering haar bemidde
ling zal aanbieden, zoodra zij het oogenblik gekomen
acht. En evenmin als H. M. de Koningin onzen drang
noodig heeft, evenmin heeft Zij de handteekeningen
van millioenen noodig, om Haar poging gezag te ge
ven.
Wij achten dus deze geweging nutteloos, noodeloos
en zelfs niet gevaarloos.
heden.
Het Duitsche groote hoofdkwartier meldde gisteren:
Van de Oost- en West-Pruisische grens niets nieuws.
In Polen beproeven de Russische legers stand te
houden in nieuwe, gereedgemaakte stellingen aan de
Rafka én Nidda.
Zij worden overal aangevallen.
Officieel werd gisteren te Weenen bekend gemaakt:
In de Karpathen werden gisteren de voorgeschoven
vijandelijke troepen in het gebied van de Latorcze te
ruggeslagen.
Ten noord-oosten van den Loepkow-pas ontwikke
len zich groote gevechten.
Bij onzen aanval uit het front Krosno-Zakliczyn
hebben wij overal terrein gewonnen.
In het Biala-dal drongen onze troepen door tot
Toechof.
De gevechten aan de Beneden-Doenajec duren voort.
De Russen zijn opnieuw met een sterke legermacht
den strijd in Galicië begonnen.
In Zuid-Polen hebben wij de Nido bereikt.
HET VERGAAN VAN DE AUDACIOUS.
Een Genueesch blad verneemt uit Londen dat de
Audacious, de gezonken Engelsche opperdreadnought,
niet verloren is. Toen het slagschip op een mijn was
geloopen, heeft men het door 't sluiten van de water
dichte schotten zoolang drijvende kunnen houden, dat
voor de negen provincies zich gemeenschappelijk borg
stellen.
De schatkistbiljetten zullen door een bankconsortl-
um, waarvan de Belgische „Société générale" aan het
hoofd staat, worden overwogen.
De gouverneur-generaal legde een verklaring af,
dat bij nauwgezette betaling van elk der termijnen, de
requisities met baar geld zouden worden betaald.
KORTE BERICHTEN.
Op 't oogenblik is hongersnood ingetreden in de
Belgische provincies Henegouwen en Luxemburg.
In Zweden heeft de regeering het van 1 Januari
i verboden om sterke drank te stoken. Het besluit is
genomen om den voorraad' graan en aardappelen
voor voeding te bewaren.
De bekende Wartburg aan den Rijn is aan een
eigenaardig doel dienstbaar gemaakt. Als er een
Duitsche overwinning behaald is, hijscht men op den
Wartburg de zwart-wit-roode vlag. 's Nachts wordt
van een overwinning mededeeling gedaan, doordat
het op den toren boven alles uitstekende kruis, schitte
rend verlicht wordt.
Het ministerie in Elzas-Lotharingen heeft voor
alle daar gevestigde met Frasch kapitaal gedreven on
dernemingen beheer van staatswege bevolen, alsmede
het plaatsen onder toezicht van alle grondeigendom
men aan Fransche burgers toebehoorend.
In de zaak voor den buitengewonen krijgsraad te
Pretoria ingesteld tot het verhooren van opstandelin
gen werd de beklaagde? Van der Linden genaamd, be-
Zii is nobel eevoeld en goed bedoeld, maar niet het op de zandige kust van Lough Swilly kon worden schuldigd van een pogmg om een opstand te organl-
juist gedacht en niet met tact gedaan.
En daarom wel verre van overtuigd te zijn, dat
ieders plicht is mede te werken, meenen we, dat het
het geen aanbeveling verdient zijn handteekening,
dus zijn Tflam, voor dit doel te geven.
Het treft nog al goed, dat er heden weinig te „over
zien" is. Op de verschillende oorlogsterreinen valt
geen wijziging van belang waar te nemen en de ver
wachte gewichtige berichten uit Polen blijven nog
steeds uit. De Duitschers geven geen bijzonderheden
en de Russen spreken zoowaar al uitvoerig over ge
vechten van twee compagnieën 1
In Italië hebben ettelijke honderden tegen Duitsch
land en Oostenrijk gerichte betoogingen plaats ge
had, welke de politie zooveel mogelijk heeft trachten
I gezet. Daar heeft men voorloopige herstellingen aan
gebracht en vervolgens is de Audacious- naar Belfast
gesleept, waar hij nu in het dok ligt. Het schip zal nu
j weldra geheel hersteld weer zee kunnen kiezen.
De NT R. Crt. heeft vernomen, dat het bericht juist
is en dat het herstel plaats vindt op de werf van Har-
land en Wolff te Belfast en dat de helling is afgeschut
door een hooge schutting. Hiermede is meteen ver
klaard, waarom de Engelsche admiraliteit het niet
raadzaam heeft geacht, van het ongeval melding te
maken.
DE OPSTAND IN ZUID-AFRIKA.
Conroy, de laatst overgeblevene van de leiders der
opstandelingen in den Vrijstaat, is gevangen genomen.
Kapitein Fourie, een der leiders van de opstande
lingen, is Zaterdag door den krijgsraad veroordeeld en
gisterochtend bij het aanbreken van den dag gefusil
leerd.
seeren tot twee jaar gevangenisstraf veroordeeld.
De Oostenrijksche generaal-majoor v. Höffer,
sous-chef van den generalen staf is benoemd tot luiten
ant-veldmaarschalk.
Volgens een telegram uit Rome, is generaal Poti-
orek ontheven van het bevel over de Oostenrijksche
troepen, die uit Servië verdreven zijn.
Uit Scarborough, wordt gemeld, dat van de vele
booten, die bezig waren met het opvisschen van mijnen
op vijf mijlen ten Zuid-Oosten van Scarborough, er een
in de lucht gevlogen is. Slechts een lid der beman
ning is aan land gekomen. De overigen worden ver
mist. Twee andere vaartuigen moeten eveneens in de
lucht gevlogen zij.n
BETOOGINO VAN BELGISCHE
UITGEWEKENEN.
In de „Temfps" van 16 December kwam onder de
rubriek Holland het volgende bericht voor:
.yj'l B<
AARSCHE CODRA
.JT
laak.
J I n-ATni- TYoor> VioQ-f f tnon trnrvrl r»nn i orp hPrstPMITlCyPTl AP Tl- I captmi +nf farAA iaa r rrpvan rrpniccfraf vpr/wrnppm