DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
33 e O o r 1 o
Van het westelijk eorlogsteirein.
Van hut oostelijk oorlogstorrein.
Van hat zuidik oorlogsterreïn.
JVieuwj aarswenschen.
Honderd en zestiende Jaargang.
1914
WOENSDAG
23 DECEMBER.
808.
)e7e Courant wordt eiken avond, behalve op Zn* pn
Mestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
Alkmaar f0.80; franco door het geheele Rijk fl.—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën
Pr- rrgcl C:j „reet: contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V, Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Nieuwjaarswenschen
FRANKRIJK.
NEDERLAND.
§>88 moaiMiDOt)®)? fodisto! oa88 bHadCf^
Telefoonnummer 3.
ALKMAAR, 23 December.
Er is vandaag in verband met eenige berichten aan
leiding om eens weer over den luchtoorlog te spreken.
Dat de luchtvaart voor de verkenning uitnemende
diensten vervult en van nog grooter belang wordt ge
acht dan de cavalerie, welke bijv. tegenwoordig aan
Yser en Leie niets kan uitvoeren, is bekend. Het is vol
doende gebleken, dat, vermoedelijk met een bijzondei
soort kijkers, de waarneming uit de lucht voortreffelijk
kan geschieden, terwijl natuurlijk één vlieger veel
vlugger de resultaten eener waarneming kan overbren
gen dan bijv. een officiers-patrouille. De „Daily Tele
graph" verzekert, dat de Fransche vliegers in de
Noordzee goede diensten hebben bewezen bij het op
sporen van Duitsche onderzeeërs, waarop daarna
jacht kon worden gemaakt door torpedojagers. Maar
evenals dit bij de cavalerie het geval is, dient ook de
afdeeling der luchtvaart niet alleen en uitsluitend
ter verkenning, maar ook wel degelijk voor den aanval
en voor de verdediging. Men denke maar eens aan
de „flechettes', de kleine stalen pijlen, die, neergela
ten van een hoogte van 3000 voet, zelfs een man en
zijn paard kunnen doorboren een vlieger kan er
tweehonderd tegelijk door een valluikje van zijn
aeroplane laten vallen. Men denke verder aan de toch
ten van vliegers, gewapend met bommen, boven vijan
delijke stellingen en vijandelijke steden. Als is de mate-
rieele uitwerking tot dusverre betrekkelijk gering
hetgeen het gevolg is van de groote hoogte, waarop ze
moeten blijven in verband met het ter afwering uitge
vonden geschut toch is het zeer waarschijnlijk, dat
men binnenkort nog wel eens van andere dingen zal
hooren, dan getroffen of beangste non-combattanten.
Eigenlijk moet het verwonderen, dat het tot dusverre
nog niet gelukt is, bijv. een hoofdkwartier van de
lucht uit te bombardeeren en aldus den vijand in zijn
leidende persoonlijkheden te treffen.
Een Quitsch vlieger heeft Calais bezocht en de „Ti
mes" ze^, dat het fort daar niet was getroffen, doch
de vliegenier had niet ver mis gegooid. Een Engelscb
vlieger heeft een aanval gedaan op de Duitsche stel
lingen bij Ostende. Het was stik donker toen hij op
steeg, negen bommen liet hij vallen en hij is behouden
teruggekeerd. Het evengenoemde Engelsche blad ver
klaart dat deze tocht over vijandelijk gebied de eerste
is, die bij volslagen duisternis werd ondernomen.
Is het bezoek van een vliegmachine in den regel wei
nig vriendschappelijk, een enkelen keer wordt er wel
eens een uitzondering gemaakt. Zoo meldt thans de
„Times", dat twee Duitsche vliegers boven Duinker
ken zijn verschenen, die eens niet bommen lieten val
len, maar linnen zakjes. Het eene zakje bevatte een
briefje van een Duitsch generaal, die aan de Fransche
militaire autoriteiten verzocht, nasporingen naar het
lijk van zijn zoon te doen, die in een gevecht nabij
Soissons gedood was. En het andere zakje bracht een
briefje over van een gevangen genomen Franschen
vlieger, die al zijn Fransche collega's geluk wenschte
met de aanstaande Kerstdagen.
Een Engelsch vlieger heeft echter gisteren boven
Straatsburg het meer gebruikelijke werk verricht, zon
der dat, mag men het Duitsche bericht gelooven, hier
door eenige belangrijke schade is ontstaan.
Een ander Duitsch bericht vertelt, dat een Duitsch
vlieger van een plaats aan de Belgische kust is opge
stegen en naar de Engelsche havenplaats Dover is ge
vlogen. Binnen een uur was hij alweer terug! Hij
meent het havenstation te Dover met een bom te heb
ben geraakt, maar dat klinkt te vaag om er geloof aan
te hechten. Van meer belang is zijn verkenning ge
weest. Hij heeft n.l. tusschen de Engelsche en Fran
sche kust een heele rij torpedobooten zien liggen, die
blijkbaar het vaarwater moeten beveiligen, terwijl hij
in de haven van Dover verscheiden oorlogsbodems
van het type-Majestic slagschepen, dus van een 15000
ton, ontwaarde en ook bij Duinkerken oorlogsschepen
waarnam.
De vlieger heeft echter maar één vijand, doch die
geldt dan ook voor twee, n.l. den mist, die hem niet al
leen het verkennen belet, maar hem bovendien ':~UI
van den goeden koers doet afwijken.
Van het Zuidelijk oorlogsterrein, van Servië, geeft
de „Times" eenige belangwekkende bijzonderheden.
De correspondent is van Valjewo naar Belgrado ge
trokken. De weg was bezaaid met allerlei weggewor
pen Oostenrijksche uitrustingsstukken. De Oostenrij
kers hadden zich in den strijd om de hoofdstad uitste
kend geweerd, maar ze konden tegenover de herhaalde
aanvallen der Serviërs geen stand houden. Zij moesten
hun verzet opgeven toen de stelling van Torlak, die
Belgrado beheerscht, in den avond van 14 dezer viel.
De hoogten, die zwaar versterkt waren, werden met
groote hardnekkigheid verdedigd en pas na drie bajo
net-aanvallen namen de Serviërs de stelling.
De Oostenrijkers hadden ter voorbereiding van hun
terugtocht aldoor voorraden weggevoerd. Bij de
spoorbrug was over de rivier Save een brug geslagen,
maar toen het bericht kwam dat Torlak gevallen was,
trachtte zich te redden, wie maar kon. Een poging van
de Serviërs om den linkervleugel om te trekken en de
brug te vernielen, werd verijdeld door een verzet tot
het uiterste van de Oostenrijkers, die een gunstige stel
ling bezet hielden en zoodoende kon de terugtocht,
hoewel hij wild en wanordelijk was, voortgaan.
De eerste Servische patrouille kwam de stad in den
ochtend van den 15den binnen. Achter haar aan kwam
Koning Peter, terwijl het vechten bij de brug nog aan
den gang was. De Serviërs beschoten de brug daarna
met granaten en vernielden haar. Op dat oogenblik
waren nog een groot aantal Oostenrijkers en een groot
deel van den tros ten Zuiden van de Save. Volgens de
laatste telling, zijn 150 officieren, 10,000 man, 8 stuk
ken geschut, 450 vrachtwagens en 1000 paarden in
handen van de Serviërs gevallen. Vele kanonnen wer
den ook in de rivier geworpen.
Natuurlijk heeft deze groote overwinning den Ser
viërs bloed gekost, maar de correspondent zegt, dat
dit weinig is in vergelijking met het verlies, hetwelk
den tegenstander werd toegebracht. De Oostenrijksche
legers, zegt hij, die Servië zijn binnengevallen, zijn als
gevechtseenheden vernietigd en de Serviërs weten nog
niet, hoe groot de buit is. Voortdurend worden nog
gevangenen aangebracht. Op grond van wat de cor
respondent zelf gezien heeft, schat hij den buit op ten
minste honderdvijftig kanonnen en tweenonderdvijftig
munitie-transportwagens, waarvan de meeste met dui
zenden geweren en zeker met millioenen patronen ge
laden waren. Of de Oostenrijkers in staat zullen zijn
al dit verloren materieel aan te vullen en ook de ver
liezen aan manschappen, zal men moeten afwachten.
Maar voor nieuwe krijgsverrichtingen zal het in elk
geval noodig zijn, een geheel nieuw leger te vormen.
Had de Parijsche „Temps" beweerd, dat de geza
menlijke pers te Boedapest, naar aanleiding van het
verlies van Belgrado, zich tegen den Duitschen gene-
ralen staf had gekeerd, de „Pester Lloyd" tart het
Fransche blad thans, deze bewering waar te maken.
Ja als de pers der oorlogvoerende landen van al
le vermoedelijk onware berichten het bewijs der waar
heid moest brengen, dan zou zij wellicht weinig an-
ders te doen hebben.
Wij, neutralen, die met aandacht de buitenlandsche
bladen kunnen volgen, weten immers, hoeveel er aan
alle kanten wordt gemeld, dat den toets der waarheid
en eerlijkheid niet kan doorstaan. Vooral in een tijd,
waarin het nieuws schaarsch is, worden er allerlei
verhaaltjes gedaan, waar de onwaarschijnlijkheid bo
ven op ligt. En niet alleen polemiseeren de couranten
daarover op het oogenblik vullen de Engelsche en
Duitsche bladen hun kolommen met artikelen over de
wederzijdsche tegenstrijdige waardeering van de aan
vallen der Duitschers op de Engelsche kust maar
thans zijn zelfs ook de schrijvers van de officieele me-
dedeelingen der generale staven bezig, eikaars berich
ten te controleeren en te rectificeeren.
Het is misschien een aangename bezigheid, maar
men wint er geen veldslagen en geen oorlogen mede!
En den neutralen, voor wie deze polemiek voorname
lijk bestemd schijnt, laat zij natuurlijk volkomen koud.
Op het Westelijk oorlogstooneel blijft de toestand
ongewijzigd. De bondgenooten maken er langzaam
eenige vorderingen, doch er is geen enkele reden om
de opvatting der „Daily Telegraph" te aanvaarden,
volgens welke er in de operaties in Vlaanderen een
keerpunt is gekomen.
Van het Oostelijk oorlogstooneel is er een uitvoerig
Russisch legerbericht, dat allereerst constateert, dat
de Duitschers in Polen hardnekkige aanvallen doen,
die echter met groote verliezen worden afgeslagen.
Ook in het Duitsche communiqué wordt erkend, dat er
hevige gevechten worden geleverd en waar er over
den uitslag niet veel wordt gemeld, is het waarschijn
lijk, dat de Duitschers niet aan de winnende hand zijn,
Ook schijnen de Russische operaties in Polen succes te
hebben, terwijl in militaire kringen te Petrograd de
overgave der vesting Przemysl spoedig verwacht
wordt. Uit dit alles blijkt duidelijk, dat de toestand
der Russen bij lange na niet zoo hopeloos is, als de
Duitschers en Oostenrijkers het de vorige week heb
ben doen voorkomen.
Alleen blijft het breken van het Russische offensie:
en het terugtrekken van het Russische leger, dat trou
wens heden onomwonden in het communiqué wordt
erkend.
De Fransche Kamer is gisteren te Parijs geopend.
De minister-president, de heer Viviani, heeft verklaard,
dat Frankrijk en zijn bondgenoten de wapens niet
zuilen neerleggen voor het geschonden recht zal ge
wroken zijn, voor de vroeger verloren provincies zijn
teruggenomen, het heldhaftige België zijn geheelen
materieelen eigendom en zijn politieke onafhankelijk
heid hersteld heeft en het Pruisische militairisme ge
broken is. Dan kan eindelijk een nieuw Europa wor
den opgebouwd, dat gegrondvest is op orde en techt,
zeide hij.
Frankrijk zal hetgeen vernield is weder opbouwen
Zeker zal het later door oorlogsschattingen daarvoor
schadeloos worden gesteld, maar ondertusschen zal
door vrijwillige bijdragen van de heele natie het werk
worden uitgevoerd.
DE STRIJD IN BELGIë EN N.-FRANKRIJK.
Het Fransche Communiqué van gistermiddag zegt,
dat de geallieerden meer of minder belangrijke vorde
ringen gemaakt hebben op het geheele front tusschen
de Lys en de Vogezen.
Rondom Souain zijn hevige bajonetgevechten ge
leverd. Wij zijn niet belangrijk vooruitgegaan in deze
streek, maar wij hebben in den omtrek van Perthes les
Hurlus drie Duitsche werken genomen, die een loop-
gravenfront van 1500 M. vormden.
In de Malancourt-bosch tusschen Argonne en de
Maas zijn onze troepen erin geslaagd de draadver
sperring te doorbreken en zich meester te maken van
üe loopgraven der vijanden, waar zij zich hebben ge
handhaafd.
In het bosch van 'Consenvoyé verloren wij eerst,
maar heroverden daarna, na een hevig gevecht het
terrein, dat wij den 20sten Dec. gewonnen hadden.
Uit het Duitsche groote hoofdkwartier werd gisteren
bemeld: Bij Nieuwpoort en in de streek van Yperen
was het over het algemeen rustig. De door Franschen
territoriale troepen versterkte Engelsche troepen deden
gister- en hedennacht ter herovering van de op 20 de
zer bij Festubert en Givenchy verloren stellingen ver
woede aanvallen, die echter werden afgeslagen. In de
streek van Richebourg slaagden ze er in hun oude
stellingen te hernemen. De aanvallen, gisteren door de
Franschen ondernomen in de hurt van Albert, noord
oostelijk van Compiègne, bij Souan en Perthes, werden
onder zware verliezen voor den vijand afgeslagen.
In het westelijk deel van de Argonnen namen we
eenige loopgraven. Oostelijk van de Argonnen ten
noordwesten en ten westen van Verdun werden de
Fransche aanvallen, ten deele met zware vijandelijke
verliezen, gemakkelijk afgeslagen.
Wij hebben tot ons leedwezen gisteren eerst na de
publicatie ontdekt, dat de gisteren openbaar gemaakte
legerorder van den Franschen generaal Joffre van 17
December nog de volgende aanvulling had„Het be
vel is hedenavond aan alle troepen mede te deelen en
er is zorg te dragen dat het niet in de pers bekend
wordt."
BOMMEN OP STRAATSBURQ.
Uit Straatsburg wordt gemeld, dat gistermiddag
tusschen twee en drie uur, een Fransche of Engelsche
vlieger boven de stad verscheen en in de nabijheid van
den Illkirchenmolen een bom liet vallen, die de ledige
schuren en de vensters van het graanpakhuis bescha
digde. Eenige stukken vielen neer in de handelsha
ven. Niemand werd gekwetst
De vlieger, die op een hoogte van 1000 tot 1700 M
vloog, werd beschoten.
EEN DUITSCH VLIEGER BOVEN DOVER.
Uit Keulen wordt gemeld, dat de marine-aviateur,
luitenant Von Prondzynski, gistermorgen in een
plaatsje aan de Belgische kust voor een vliegtocht
naar Dover is opgestegen. Hij bereikte Dover en wierp
daar verschillende bommen, waarvan een het haven
station moet hebben getroffen. Binnen een uur keerde
de vlieger terug.
DE STRIJD AAN HET OOSTERFRONT.
Uit het Duitsche groote hoofdkwartier werd gisteren
gemeld: De toestand is in Oost- en West-Pruisen on
veranderd. In Polen zijn onze troepen in heftigen
strijd om het terrein aan Bzoera en Rawka. Op vele
plaatsen is de overgang over dat terrein reeds verkre
gen. Op den rechteroever van de Pilica is de strijd
der verbonden troepen nog niet beslist.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren: In
de Karpathen wordt in de nabijheid van den zuidelij
ken kam van het gebergte in het gebied der rivieren
Nagy-ag, Latorcza en Ung gestreden.
In Oalicië zijn de Russen gisteren weder tot den
aanval overgegaan, echter zonder succes; vooral aan
de beneden-Doenajec hebben zij zware verliezen gele
den. Aan de Nida, in de streek ten zuiden van Tomas-
zow, ontwikkelden zich kleine gevechten.
Op het terrein voor Przemysl duren de gevechten
voort.
DE TURKEN NAAR EGYPTE.
Aan de „Frankf. Zeit." wordt uit Konstantinopel
berichtHet Turksche leger, dat uitgezonden wordt
In het nummer, dat DONDER
DAG 31 DECEMBER verschijnt, zal
wederom gelegenheid bestaan tot
het plaatsen van
a 25 cents a contant.
De Directie,
om Egypte te bestrijden, heeft onder opperbevel van
Dsjemal pasja den opmarsch naar het Suez-Kanaal
aanvaard.
Mohmet Senoessi, de broeder van den sjeik der Se-
noessi, die gedurende korten tijd te Konstantinopel
heeft vertoefd, bevindt zich in het gevolg van Dsjemal.
DE OPSTAND IN ZUID-AFRIKA.
Reuter meldt uit Johannesburg:
Minister Dewet, sprekende bij een parade van 2500
man burgerwachten, zeide dankbaar te zijn, dat aan de
opstand zoo spoedig een einde werd gemaakt.
De regeering had niet de bedoeling om een alge-
meene amnestie aan de opstandelingen toe te staan.
Er waren meer dan 4000 opstandelingen in de gevan
genis, terwijl aan 1200, die zich overgaven, vergun
ning was verleend, om op eerewoord naar huis te
gaan.
DE OPENING VAN HET PARLEMENT.
De minister-president gaf een overzicht over het ver-
oop van den oorlog en zeide dat Frankrijk en de geal-
"ieerden de wapens niet zouden neerleggen voor het be-
leedigd recht was gewroken, de vroeger verloren pro
vincies herwonnen, het heldhaftige België weder volko
men in zijn vroeger bezit en zijn politieke onafhanke
lijkheid was hersteld, en het Pruisische militairisme
gebroken, zoodat het mogelijk zal zijn een herboren
Europa op te bouwen op den grondslag van vrede en
recht.
De schitterende financieele toestand van Frankrijk,
dat niet genoodzaakt was zijn toevlucht te nemen tot
een leening, daar de Banque de France in staat was de
noodige middelen aan de schatkist te verschaffen en
steun te verleenen voor de hervatting van het economi
sche leven, is oorzaak, dat de huidige toestand bevre
digend is.
,.Wij brengen hulde", zoo vervolgde de minister,
„aan onze helden, zoowel aan degenen, die gesneuveld
zijn als aan hen, die door een definitieve overwinning
hen zullen wreken."
KORTE BERICHTEN.
Volgens een Lloyds-telegram uit Londen is het
Noorsche stoomschip „Boston vergaan, nadat het op
een mijn in de Noordzee was gestooten.
De Fransche ministerraad heeft besloten aan de
volksvertegenwoordiging een krediet van 1500 milli-
oen in ae door de Duitschers bezette streken van
Frankrijk.
Volgens een bericht uit Parijs, heeft een schip
van de bondgenooten in zee een boot genomen, waarin
zich drie officieren en veertien manschappen van de
Duitschen Kruiser Emden bevonden.
Engelsche bladen vernemen uit Kopenhagen, dat
de Duitscheoverheden niemand meerover de Deensche
grens laten gaan. Zelfs moeten de reeds uitgereikte
paspoorten zijn ongeldig verklaard.
Een expeditie van het Duitsche Roode Kruis voor
Turkije heeft eergisteren Berlijn verlaten.
De keizerin en de kroonprinses van Duitschland
namen eergisteren deel aan het Kerstfeest van 1500 ar
beidsters in de confectie-branche.
DUITSCHE STEENKOOL TE WINTERSWIJK.
Van een vermindering in aanvoer van steenkolen,
cokes en briquetten uit Duitsche richting is te Winters
wijk nog niet veel te merken, schrijft men aan het Hbld.
Zelfs de vorige week toen er tengevolge van volledige
Zondagsrust bij het goederenvervoer des Zondags geen
wagens binnen kwamen en dientengevolge het aantal
komende treinen een paar minder was. was de totale
aanvoer van wagens nog 206 grooter dan de week te
voren. Er kwamen in het geheel 2449 wagens aan,
waarvan 1783 met kolen, cokes en briquetten beladen
(de week te voren 1665), terwijl het getal wagens met
diverse goederen 666 bedroeg, d.i. een vermeerdering
met 88 wagens.
Mocht echter de landstorm onder de wapens ko
men en het reeds beperkt aantal arbeiders in het kolen-
district beginnen at te nemen, dan zal zulks ongetwij
feld op den aanvoer oefenen.
DE CRISIS EN ACCOUNTANCY.
De accountant is een van de weinigen, die van iede
re crisis profijt trekt. Het expetie-bedrijf mag op het
oogenblik schitterend gaan, straks, bij een andere cri
sis, zijn alle expediteuren- lamgeslagen. In de cacao
is wellicht veel te verdienen geweest, maar toch kan
men zeggen, dat in het algemeen de cacao-fabrikanten
betere tijden beleven in vette jaren dan in magere.
Maar de accountant verdient zijn rijksdaalders het
vlugst en het meest, wanneer het den zakenmenschen
tegenloopt, onverschillig, waardoor de mallaise ont
staan is.
De verklaring ligt voor de hand. Gaan iemands
zaken achteruit, is de bodem van de kas zichtbaar,
AARSCBE COURA
