DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Vi bat weit oorlogstera,
30 O o 1 o
Honderd en zeventiende
Ja&rgange
1911
Abonnementsprfls per 3 maanden f 0.80, ft. p. post f 1.-. Miertenfleprll* 10 ct, p. regel groote letters naar plaatsinlmte. Brieven fr, N. V. Boel- en Bandelsdrnkknrii HERis, COSIER ZOON, Mim C 9. Telsfo* 8.
VRIJDAG
8 JANUARI
BELGIE.
ENGELAND,
FRANKRIJK.
VARIA.
So
ALKMAAR, 8 Januari.
De „ooggetuige" uit het Engelsche hoofdkwartier
van het Westelijk oorlogstooneel betoogt, dat de
oorlog thans zijn vierde tijdperk is ingetreden. Eerst
ging het initiatief van de Duitschers uit, in het tweede
tijdperk ging het initiatief voor hen verloren, in het
derde herwonnen zij het door een groote overmacht
aan te wenden tegen een deel van het front van den te
genstander, en thans is hét voorgoed overgegaan op
de bondgenooten.
De ooggetuige verklaart verder, dat de bondgenoo
ten den laatsten tijd op verschillende plaatsen aanzien
lijke resultaten hebben bereikt en opmerkelijke vorde
ringen hebben gemaakt Het gevolg van deze herhaalde
successen noemt hij, dat de vijand genoodzaakt is,
spoorwegverbindingen, rivierovergangen en steden, in
strategisch en tactisch opzicht belangrijke punten, op
te geven en ten slotte op een andere verdedigingslijn
terug te trekken. Al gaat het langzaam en met moeite,
toch is elke met veel bloedvergieten en kosten vermees
terde Duitsche loopgraaf een stap naar het einde van
den oorlog.
De Duitsche compagnieën bestaan, zoo verklaart de
ooggetuige, uit een mengsel van soldaten van het ac
tieve leger, landweer, landstorm en „ersatz-reservis-
ten" en vrijwilligers, die als zeer minderwaardig wor
den beschouwd,
Ook bij deze mededeelingen moet weer de opmer
king geplaatst worden, dat er van die „aanzienlijke re
sultaten" en „opmerkelijke vorderingen" officieel tot
dusverre niets is gebleken, terwijl evenmin op grond
der officieele inlichtingen kan worden aangenomen,
dat het initiatief op de bondgenooten „voorgoed" is
overgegaan.
Wij weten immers, dat het aangekondigde groote
offensief niet tot groote resultaten heeft geleid, dat de
bondgenooten nergens in massa uit hun positie-ver
schansingen te voorschijn zijn getreden om een door
braak te beproeven, dat wel hier en daar plaatselijke
uitvallen werden gedaan, waarbij vooral de bajonet
aangewend werd, doch dat nergens de Duitsche linie
gevaarlijke verwrikking heeft ondergaan. Van offici
eele Fransche zijde heeft men het onlangs dan ook
noodig gevonden, te verklaren, waarom men zoo wei
nig vordert.
Er is waarlijk geen enkele reden om niet aan te
nemen, dat de bondgenooten nog wel eens weer het
initiatief kwijt zullen raken en dat de verdedigers van
nu opnieuw aanvallers worden.
In de betrokken landen heeft men vooral de hoop op
het voorjaar gevestigd, wanneer nieuwe legers aan den
strijd zullen kunnen deelnemen en daardoor een einde
zal komen aan den positie-oorlog, waarin van flink
opschieten geen sprake is.
In Engeland is men met die nieuwe legers druk in
de weer. Tijdens de Kerstweek zijn, naar de Daily Te
legraph meldt, huis aan huis recruteerings-formulieren
rondgebracht, hetgeen tengevolge had, dat 218.000
mannen zich verbonden, dienst te nemen in het leger.
En in de Engelsche peis heeft de mededegling van
lord Kitchener over de sterkte van het officierskorps
en de algemeene uitrusting groote voldoening gewekt.
De Telegraph constateert met vreugde, dat sinds het
uitbreken van den oorlog niet minder dan 29.100 offi
cieren aangesteld zijn en dat al de moeielijkheden, wel
ke de uitrusting en approviandeering aanvankelijk op
leverden, te boven zijn gekomen. De Daily Chronicle
wijst er op, dat juist de uitrusting en de approviandee
ring veel moeite hebben gekost, maar dat, dank zij de
vloot, uit de neutrale wereld veel aangevoerd kan wor
den voor de strijders te velde en de nieuwe legers.
Ook in Frankrijk worden nieuwe legers gevormd.
Wel verzekert de Tagliche Rundschau, dat de republiek
naar een afzonderlijken vrede zou gaan verlangen, dat
een neutrale mogendheid op aanstichting van Frank
rijk een poging heeft gedaan in die richting, welke op
den voorgestelden basis door Duitschland zou zijn
afgewezen, maar zoolang van dit bericht geen bevesti
ging komt, verdient het een plaatsje bij de tallooze ver
zinsels, die vooral in de wereld worden gezonden,
wanneer er geen belangrijk, positief nieuws is.
Over de nieuwe legerformaties zegt majoor Moraht,
de militaire medewerker van het Berliner Tageblatt
o. m.:
„Om den oorlog beslissend te kunnen voeren, heeft
het opperbevel der verbondenen een nieuw leger noo
dig, dat onafhankelijk van de voortdurende verdedi
gingsgevechten van den loopgravenoorlog daar kan
optreden, waar het succes wenkt.
Is het bloot een spel van het toeval, dat in onze da
gen (evenals in '70) weer het Loire-gebied en het ter
rein om de Vogezen en Belfort een rol begint te spe
len? Sinds maanden komen er talrijke berichten over
een nieuw Fransch leger, dat in het stroomgebied tus-
schen Doubs en Loire, welks midden ongeveer het pla
teau van Morvan is, gevormd wordt. En eveneens tre
den de versterkte troepen in de Vogezen krachtiger op.
De heer von der Goltz zegt over de toenmalige po
ging om de situatie te redden: „Wat de beschikbare en
georganiseerde nationale kracht tot dusver niet had
kunnen doen, zou thans door een kunststuk volbracht
worden." Blijft het ook nu niet een kunststuk, zonder
schending van de Zwitsersche onzijdigheid den op-
marsch in Duitschland van den Boven-Elzas uit te wil
len tot stand brengen?
Buitenlandsche berichten schatten het nieuwe leger
op rond 750.000 man, waarbij dan nog van de lich
ting 1916 150.000 recruten kunnen komen. Wil Enge
land meedoen, dan bestaat het leger uit l1/* millioen
man. Ik wil niet onderschatten, maar ik herinner aan
de afmatting van het Fransche elite-leger, waaraan wel
niet meer getwijfeld kan worden. Wij willen ook niet
vergeten hoe in Januari 1871 generaal v. Werder met
43.000 man en 114 veldkanonnen zich in een slag .van
drie dagen aan de Lisaine het leger van Bcmrbalri,
150.000 man met 360 stukken geschut, van het lijf hield
en dat de rest van Frankrijks nieuwe hoop, 80.000 man
over de Zwitsersche grens gedrongen werd.
En de Engelschen? Ik volsta met wat generaal v.
Blume schreef:
„Wat hebben goed georganiseerde en goed geschool
de (Duitsche) legers zelfs na een jaar van legerhoopen
te hopen of te vreezen, die uit millioenen arme duivels,
die zich uit nood door de wervers laten vangen, zon
der vakkundige onderwijzers en leiders bijeen geraapt
werden."
Aldus majoor Moraht Natuurlijk is zijn voorstel
ling eenzijdig. Maar het loonde toch wel de moeite er
even kennis te nemen, omdat deze militaire deskundige
zich steeds onderscheidt door de gematigdheid van
zijn oordeel.
Is de vierde termijn reeds ingetreden?, zijn we ge
neigd te vragen nu we na het bovenstaande te hebben
geschreven, het laatste Fransche communiqué ontvin
gen.
Uit dit legerbericht van gisteravond toch blijkt, dat
de Duitschers zoowel op het punt, waar het front om
buigt naar het Noorden (Lassigny) als in het Argon-
nenwoud, in de omgeving van Verdun en op de hoogte
van Steinbach, heftige aanvallen hebben gedaan.
Anders valt er van het Westen weinig te zeggen.
Curiositeitshalve zij vermeld, dat de ooggetuige van
het Engelsche leger mededeelt, dat de eer der verove
ring van bt Joris, reeds enkele dagen geleden gemeld,
toekomt aan..... matrozen, wielrijders en dragonders.
Uit het oificieeie Russische communiqué blijkt, dat
de Russen in cie Vierstroomenslag toch aardig wat
terrein moeten prijsgeven. Immers dit communiqué be
vestigt hetgeen van Duitsche officieele zijde reeds was
gemeld, n.l. dat de Duitschers bij Soecha staan, een
dorp aan een gelijknamige rivier. De Soecha loopt van
het zuiden naar het noorden, komt uit in de veelge
noemde Bzoera en loopt evenwijdig aan de eveneens
dikwijls genoemde Rawka. Het is nu de vraag, of de
Russen in staat zijn op den oostelijken oever van de
Soecha opnieuw tegenstand te bieden, d. w. z. of ze er
in geslaagd zijn, tijdig veldversterkingen aan te leg
gen, waarin ze voldoende weerstandsvermogen bezit
ten. In dat geval zullen er nog meer frontgevechten
geleverd moeten worden. Maai in elk geval naderen
de Duitschers Warschau het is echter niet voor het
eerst en dat ze vroeger van een koude kennis thuis ge
komen zijn, toen ze vlak voor deze stad stonden, is
bekend.
Overigens zij opgemerkt, dat de oorlog ook hier
wordt gevoerd met behulp van sappen (loopgraven,
die dienen voor den aanval).
In den strijd om de Karpathen hebben de Oostenrij
kers opnieuw terrein moeten ontruimen. Zij deelen
dit in voorzichtige termen mede: de vooruitgeschoven
beyeiligingscorpsen zijn voor overmachtige vijandelij
ke strijdkrachten dichter naar de hoofdpassen terugge
trokken.
Uit Zuid-Afrika meldt Reuter nog een weinig-be-
teekenend oorlogsfeit van 5 Januari, toen de Unie
troepen Schuitdrift aan de Oranjerivier op Duitsch ge
bied zouden heben bezet ten koste van vijf gewonden.
DUITSCH LEGERBERICHT.
Het rapport van het Duitsche groote hoofdkwartier
(gisteren reeds in een deel der editie vermeldt) luidt:
De Engelschen en Franschen zetten de vernieling
door beschieting voort aan de Belgische en Fransche
dorpen achter ons front.
Ten noorden van Atrecht wordt nog verbitterd ge
vochten om het bezit van gisteren door ons bestormde
loopgraven.
In het westelijk deel van het Argonnenwoud drin
gen onze troepen vooruit.
De Fransche aanvallen van 5 Jan. in het oostelijk
deel van het Argonnenwoud (bois Courtachaussee)
werden doorgezet tot in onze loopgraven, maar de vij
and werd over de geheele linie met zeer zware verlie
zen uit onze stelling geworpen. Onze verliezen zijn be
trekkelijk gering.
Ten westen van Sennheim trachtten de Franschen
zich gisteravond weder in het bezit van hoogte 425 te
stellen. Maar hun aanvallen liepen dood in ons vuur.
De hoogte bleef in onze handen.
FRANSCH LEGERBERICHT.
Het Fransche communiqué van gistermiddag zegt:
De vijand bombardeerde hevig het in Belgische han
den zijnde bruggehoofd zuidelijk van Dixmuiden.
Wij sloegen een heftigen aanval af in de omgeving
van Rijssel, waar wij enkele vijandelijke werken ver
nielden.
Door middel van mijnen hebben wij den vijandelij-
ken pionierarbeid ten oosten van Reims belet.
Wij bezetten een gedeelte van de brug ten noord
westen van Flirey.
Wij wonnen terrein in de richting van Altkirch (ten
oosten van Belfort), waar wij een bosch vier K. M. ten
noordwesten van die stad bezetten.
Onze artillerie bracht het vijandelijke geschut tot
zwijgen, dat den geheelen dag het hospitaal van Thann
beschoot.
AAN KUST EN GRENS.
De N. Rott. Crt. verneemt, dat de Duitschers met
koortsachtigen ijver voortgaan het Noordzeestrand tus-
schen Knocke en Heyst tot vlak bij onze grens aan de
Kadzandschc duinen in staat van verdediging te bren
gen. Knocke is bezet door een vijftien- tot achttienhon
derd man Duitsche troepen, zoowel infanteristen van
den landstorm als marinematrozen, artilleristen en ca
valerie. Tot heden zijn er in den dijk achter de duinen
van Knocke naar 't Zwin vier kanonnen geplaatst. De
Duitsche militaire kommandant daar had aan de man
schappen meegedeeld, dat er een landing van Engel
sche troepen kon worden verwacht, en dat er dan
langs het strand tusschen Knocke, Heyst, Zeebrugge en
Blankenberghe voorzeker een zware slag zou worden
geleverd.
Heyst is naar schatting door een drieduizend man
troepen bezet. Op den betonvloer van een tennisveld
in het badplaatsje Dynbergen is een 42 c.M. kanon op
gesteld te midden van de zeer sterke batterij, die hier
uit de duinen het strand bestrijkt. Het bericht dat men
daar, om het geschutsveld vrij te krijgen, acht nieuwe
villa's in de lucht heeft laten springen, werd mij be
vestigd. De duinen zijn op verschillende plaatsen ge-
effend. De kanonnen rusten er op betonvloeren, die
door balken in het zand gedragen worden. Duynber-
ghen is geheel ontruimd. De mensdien moesten hun
huizen verlaten, mochten meenemen wat zij konden,
maar wat zij achter lieten hebben de soldaten groo-
tendeels buitgemaakt. Verschillende villa's zijn open
gebroken. Op tal van plaatsen heeft men de ramen uit
de kozijnen genomen en daarachter mitrailleurs opge
steld. Tot zoover zijn de gevels van deze htfizen dan
met dammen van graszodoi versterkt. Deze mitrail
leurs zijn alle gericht op den weg van Knocke naar
Heyst, waar alle verkeer verboden is en ten overvloede
door prikkeldraadversperringen gestremd. Bovendien
garu de Duitschers voort in dit gebied tal van loop
graven aan te leggen.
De Duitsche bezetting van Knocke en Heyst is overal
bij de burgers ingekwartierd. Gisteren heeft de Duit
sche overheid in Knocke alle vee en paarden laten op
schrijven. Vooral paarden zijn er reeds heel wat gere-
quireerd en zelden worden daarvoor bons afgegeven.
Gebrek aan levensmiddelen is er nog niet. De zegslie
den van den correspondent noemden de verhouding
tusschen de bevolking en de bezetting goed. DeD laat
ste gedroeg zich over het algemeen „braaf en gewil
lig".
DE GEVANGENHOUDING VAN KARDINAAL
MERCIER.
Het Wolffbureau meldt: Het in buitenlandsche
bladen verspreide gerucht, dat de aartsbisschop van
Mechelen, kardinaal Mercier, wegens een door hem
uitgegeven herderlijk schrijven in zijn paleis bewaakt
wordt, of zelfs gevangen zou zijn genomen, is volkomen
onjuist.
Ook de bewering, dat Belgische pric. Lus wegens de
voorlezing of verspreiding van dat herderlijk schrijven
gearresteerd werden, is onjuist.
De Tijd meldt, dat de vensters van het aartsbis
schoppelijk paleis door blinden zijn gesloten.
De bewaking van het paleis door soldaten geschiedt
reeds sinds Zaterdag.
Tijdens het verhoorr doo, den Duitschen comman
dant ten paleize afgenomen, is den kardinaal volgens
dit bid. gevraagd
le. hoe Z.Em. wist, dat op verzoek van den Koning
van Engeland en den Koning van België openbare ge
beden waren uitgeschreven, en
2e. of Z.Em. zich ter beschikking wilde stellen van
de Duitsche overheid
Kardinaal Mercier verklaarde, zich wel beschikbaar
te willen stellen, maar verlangde het recht, om Zondag
naar Antwerpen te gaan en den daaraan volgenden
Dinsdag naar een nog onbekende plaats. Dit werd
geweigerd.
Deze commandant bleef zeer lang ten paleize.
Te Antwerpen heerschte nog steeds groot ontroering.
Bij het in „De Tijd" reeds vermelde sermoen van pater
Rutten en den Deken waren in de kerk ook aanwezig
de burgemeester en een liberale senator. De Katho
lieke zaak en de Belgische zaak zijn als het ware één
geworden. Op straat en in de trams vraagt men den
geestelijken voortdurend om het jongste nieuws over
kardinaal Mercier.
UIT HET ENGELSCHE HOOGERHUIS.
In de gister gehouden Hoogerhuiszitting zeide lord
Crewe bij de bespreking van de vlootbelangen o. a. het
volgende: Er is nooit een oorlog geweest, waarin de
suprematie ter zee zoo snel en tegen zulk een lagen
prijs was verkregen.
In. ongelooflijk korten tijd was Engeland er in ge
slaagd de heerschappij ter zee te verkrijgen. Het was
onmogelijk de vloot hartelijk genoeg te danken voor
haar prestaties.
Echter mogen wij ook de hulp der Australische,
Fransche en Japansche vloten niet vergeten.
Over het bombardement van Scarborough sprekende
zeide lord Crewe, dat de schendingen der Haagsche
conventies in sommige gevallen door een tegen-actie
zouden beantwoord worden, doch Engeland zou zich
nooit wagen aan iets, dat het karakter droeg van niet
helder en duidelijk te verdedigen représailles.
De actie van Duitschland zou op den duur op zijn
eigen hoofd terugvallen.
■Lord CrCewe verklaarde verder, dat de vloot met
elke maand betrekkelijk sterker wordt en dat er voor
elk nieuw schip personeel beschikbaar werd gehouden,
met reserve-manschappen bovendien.
Spreker besloot: De opinie van admiraliteit was,
dat de „Formidable" tot zinken was gebracht door twee
torpedo's, door een onderzeeër afgevuurd.
De kapitein van de „Formidable" tot zingen was
De kapitein van de „Formidable" seinde aan een
ander schip in de nabijheid, dat het niet te hulp moest
komen, maar af moest houden, wegens het gevaar
voor een aanval door een onderzeeër.
Lord Grewe verklaarde ten slotte onder toejuichin
gen, dat dit een zeer ridderlijke daad was, de hoogste
tradities van de vloot volkomen waardig.
EEN PROCLAMATIE VAN KONING GEORGE.
Koning George heeft een proclamatie onderteekend,
verklarende dat alle bankiers- en andere zaken, die
buiten het Vereenigd Konigrijk filialen hebben van
„vijandelijke" bankiers- en andere firma's, beschouwd
zullen worden als zaken te drijven met den vijand.
De raad van Utrecht besloot gisteren een veror
dening vast te stellen op het toelaten van kinderen tot
lichtbeeldenvertooningen.
Jhr. Six is door aankoop eigenaar geworden van
het huis van burgemeester Roëll, Amstel 218, te Am
sterdam. Daarin zal nu het museum-Six worden ge
vestigd.
DUITSCHE GRUWELEN.
Het Fransche staatsblad van gisteren publiceert een
rapport van de commissie, belast met het onderzoek
naar de Duitsche wreedheden in de bezette Fran
sche departementen.
Het rapport vormt een eindelooze lijst van ge
welddaden, brandstichtingen en moorden, die, gelijk
de commissieleden verklaren, op een verbazingwek
kende» teruggang duiden van de Duitsche mentali
teit sinds 1870.
De wandaden, op vrouwen en jonge meisjes ge
pleegd, zijn van een ongehoorde talrijkheid. De offi
cieren deden geen moeite om ze te beletten.
Onschuldige inwoners werden op willekeurige
wijze vermoord, nadat ze op even willekeurige wijze
beschuldigd waren van op de Duitschers te hebben
geschoten.
Brandstichting werd op groote schaal bedreven
©m de bevolking vrees aaH te jagen en stelselmatige
vernieling en verwoesting werd overal toegepast in
tegenwoordigheid van officieren, die er vaak aan
deelnamen. De verwoestingen werden volgens een
vaste methode en zoo „volmaakt" mogelijk uitgevoerd.
Ten slotte bevat het rapport gevallen van vermoor
ding van gewonden en gevangenen en van aanvallen
op docters en dragers van de ambulancen.
NIET AL TE INTIEM I
Bij Duitsche legerorder van 29 December is het
aan de militairen in de loopgraven verboden met
den vijand op kameraadschappelijke wijze om te
gaan of toenadering tot hem te zoeken. Dit schijnt
In verband te staan met de eigenaardige verbroede-
ringstafereelen die met Kerstmis hebben plaatsge
vonden.
OORLOG EN BIER.
De oorlogsbelasting op bier in Engeland heeft
een zoo sterke daling in het bierverbruik veroor
zaakt, dat verscheidene brouwerijen wellicht met ver
lies zullen werken.
Aan den anderen kant Is het verbruik van sterken
drank en cider toegenomen.
DE HEILIGE OORLOG.
Ongeveer 200 mohammedanen zijn uit het gevan
genkamp van Quedlinburg te Dessau aangekomen
eü naaA gevangenkamp te Zossen gebracht, van
wfcar zij met andere contingenten naar Turkije zullen
vertrekken om aan den „heilgen oorlog" deel te
nemen.
EEN VRIJWILLIG SLACHTOFFER VAN DEN
OORLOG.
In den Drury-Lane-chouwburg te Londen is het een
heel spektakel geweest. Juffr. Feme Rogers, een Ame-
rikaansche, die de hoofdrol vervulde in het stuk dat er
wordt gespeeld, heeft haar ontslag gekregen, omdat
zij telkens uiting gaf aan haar pro-Duitsche gevoelens.
Haar medespelers en -speelsters duldden het niet lan
ger en richtten een adres aan den directeur. Deze be
raadslaagde met het ministerie van oorlog en met
Great Scotland Yard, het hoofdbureau van politie, en
het gevolg was, dat juff. Rogers werd ontslagen. Zij
zou zoo spoedig mogelijk het land verlaten.
FLINK GESTRAFT.
Te Moabit is een veldpostdief tot een voorbeeldige
straf veroordeeld. Voor het stelen van sigaren en siga
retten uit veldpostbrieven, die aan zijn zorg waren
toevertrouwd, is hij tot anderhalf jaar gevangenisstraf
veroordeeld, niettegenstaande hij een blank strafregis
ter had.
„VOOR ONZE GEVALLEN HELDEN."
Alle Antwerpsche bladen hebben bij de jaarwisse
ling het volgende stukje onder bovenstaanden titel op
genomen:
Dat bij het begin van het Nieuwe jaar onze eerste
gedachte zij voor onze Dooden, voor onze dappere sol
daten gevallen ter verdediging van ons Land en van
ons Recht.
Een man is geen man, en een volk is geen volk die
niet alles veil.hebben voor hun eer en voor hun plicht
Moge de eeuwige rust zacht zijn voor hen die be
zield door dit fiere bewustzijn, dien heldendood stier-
ALRMAARSCHE CODRA