DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
o O o r 1 o
Van lat westei oorlopterrein.
ïan let oosteli oorlogsterrein.
fan liet zéé
Honderd on zeventiende jaargang.
1915
ZATERDAG
30 JANUARI
Ter zee.
Oeze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk fl„—
Afzonderlijke nummers 3 Cents
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en HandelsdEtfltaaj
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
DÜ1TSCHLAND.
BELG! IE.
NEDERLAND.
VARIA.
No ^5 m,m,nor b<9•<na, 3 bladen.
Telefoonnummef 3.
ALKMAAR, 30 Januari.
Men heeft ons gevraagd eens duidelijk uiteen te zet
ten het verschil der begrippen, aangeduid door de
woorden „strategie" en „tactiek". Gaarne willen we
trachten beide begrippen duidelijk te maken, maar wij
moeten daarbij vooropstellen, dat dit niet gemakkelijk
is, Jaar er geen juiste omschrijvingen bestaan en stra
tegie en tactiek in de practijk dikwijls ongemerkt in
eik tar overgaan. Het ruimere begrip is strategie, het
engere tactiek. De tactiek leert hoe men troepen moet
opstellen, bewegen en in het gevecht brengen. Zij geeft
aan hoe met de verschillende ten dienste staande wa
pens het gunstigste resultaat kan worden verkregen en
hoe ze op het terrein van den strijd moeten worden
geleid en aangevoerd. De lagere (elementaire) tactiek is
uitsluitend de leer van het gebruik der afzonderlijke
wapens in het gevecht, de hoogere het gebruik der ver-
eenigde wapens in hun onderling verband.
Lagere tactiek oefent reeds een sergeant uit, wanneer
hij op eén bepaald punt aan het front een loopgraaf
laat maken, hoogere tactiek daarentegen de troepen
commandant, die een infanterie-aanval, door artillerie
of cavalerie gesteund, laat uitvoeren.
De tactiek geeft dus de wijze aan, waarop in den
slag den vijand op de snelste wijze het grootste nadeel
kan worden toegebracht.
De strategie houdt zich bezig met hetgeen tot de
voorbereiding van een oorlog hoort, ten einde dezen
te winnen. Zij leert niet, hoe men den vijand op een
bepaalde plaats kan verslaan, maar hoe men den oor
log tot een gunstigen afloop kan brengen.
De strateeg ontwerpt het plan en bereidt het voor,
de tacticus voert het uit.
De bekende oorlogs-theoreticus Jornint heeft het
onderscheid tusschen strategie en tactiek aldus uitge
drukt: „Strategie is alles, wat betrekking heeft op het
geheele oorlogstooneel, tactiek alles, wat er op gericht
is, om op een bepaald punt te overwinnen."
Clausewitz heeft eens gezegd, dat de strategie de
leer is van de leiding der strijdkrachten tot aan het be
gin van het gevecht en van de aaneenschakeling der
gevechten tot de eind-afrekening.
De strategie kan eveneens in twee gedeelten worden
onderscheiden, in de eerste plaats de vredes-strategie,
die verschillende waarschijnlijke oorlogsgevallen, wel
ke grootendeels door de politiek worden aangegeven,
voorbereidt. En ten tweede de oorlogs-strategie, waar
mede de politiek niet te maken mag hebben.
De strategie kan verder offensief en defensief zijn,
aanvallend of verdedigend. Wanneer een klein land
met een groot land in oorlog komt, dan zal de taak
van het kleine zijn om zich te verdedigen, die van het
groote om aanvallend op te treden. Maar al wordt een
oorlog strategisch defensief gevoerd, dan is het zeer
wel mogelijk, dat dit op een gegeven oogenblik tac
tisch offensief geschiedt, wanneer n.l. de zwakke partij
kans ziet de sterkere door aanvallend optreden schade
toe te brengen. Het kan dan gebeuren, dat de zwakkere
een tactische overwinning behaalt, die echter tegelij
kertijd een strategische nederlaag beteekent. Is zij n.l.
op een bepaald punt de sterkere, zoodat zij den vijand
daar verdrijft, dan is het mogelijk, dat deze overwin
ning ten koste van zooveel opofferingen werd verkre
gen, dat de geleden verliezen niet meer kunnen wor
den aangevuld en de strijdmacht niet meer aan haar
strategisch doel kan beantwoorden.
„In het algemeen echter zegt v. Moltke zullen
er slechts weinige gevallen zijn, waarin de tactische
overwinning niet in het strategische plan past. Het
wapensucces zal altijd dankbaar aanvaard en gebruikt
worden.
Eenvoudiger is het verschil tusschen strategie en
tactiek aan te geven, wanneer wij ze niet toepassen op
den oorlog, maar op een vreedzamen voetbalwedstrijd.
De „strategie" van den leeren bal leert, welke perso
nen men voor een elftal moet kiezen, hoe ze moeten
worden geoefend, welke indeeling der spelers de
meest wenschelijke is, ten einde de spelers zoo weer
baar mogelijk te maken, vertrouwen te geven in zich
zelf en in hun medespelers, vooral ook in hun leider
en hun het samenspel te leeren.
A-aai mei zooüia slaat men voor den wedstrijd in
hi t ve'd G het woord is aan de tactiek, dan moet wor
den gezocht naar tactische voordeele^1 welke kunnen
worden verkregen door de richting van den wind en
den siand van de zon, dan moet de beste tactische op
stel ing worden gevolgd, opdat het tactische doel (het
maken van goa.s), kan worden bereikt.
In den oorlog zijn strategie noch tactiek in hare toe
passingen aar bepaalde regels gebonden. Daarom zijn
ze ook geen wetenschap, maar kunst, een kunst echter,
weike op wetenschappelijke grondslagen rust.
Maar het meesterschap in deze kunst stelt hooge
eischen 1
Napoleon heeft eens gezegd: „Men maakt zich geen
goede voorstelling van de geestkracht, die noodig is
om, na al de gevolgenn overdacht te hebben, een van
die groote slagen te leveren, waarvan de geschiedenis
van een leger en een land, het bezit van een troon af
hangen
En von Moltke: „De principes van de strategie gaan
weinig verder dan de grondstellingen van het gezon
de verstand. Het komt er echter op aan met juisten
tact de zich elk oogenblik wijzigende situatie te beoor-
deelen en daarna het eenvoudigste en natuurlijkste met
vastheid en omzichtigheid te doen. Zoo wordt de
oorlog een kunst, eene echter, welke vele wetenschap
pen dienen."
Er is heel weinig nieuws vandaag. Alleen van be
lang is de strijd aan de Aisne. Generaal French heeft
verklaard, dat de bondgenooten bij Soissons twee
bruggehoofden aan de overzijde van de rivier behou
den hebben, tot het offensief kunnen overgaan, wan
neer zij willen en dat de Duitschers niet in staat zullen
zijn verder vooruit te komen.
Blijkens het Fransche avond-communiqué is een po
ging daartoe gisteren gedaan. Volgens dit bericht heb
ben de Duitschers hier tot tweemaal toe getracht de ri
vier de Aisne over te trekken, maar werden ze beide
keeren teruggeslagen.
De militaire deskundige van de Times vermoedt, dat
soortgelijke pogingen spoedig op grooten schaal zul
len worden herhaald. Hij geeft te kennen, dat de in
het vuur beproefde troepen op een of meer belangrijke
punten van liet front zullen worden samengetrokken,
ten einde daar een laatste, beslissende poging te wa
gen, welke poging hij in Februari of in Maart ver
wacht.
Verder is er in de lucht nog het een en ander ge
schied: de vliegers der verbondenen hebben bommen
laten vallen op de Duitsche kantonnementen in de om
geving van Laon, la Fère en Soissons, de Duitschers
tieoben in den nacht bommen laten vallen op Duinker
ken.
Van Duitsche zijde wordt thans toegegeven, dat de
kussen een Duitscn luchtschip naar beneden geschoten
heboen, het was echter geen Zeppelin, maar een Par-
seval.
in den Kaukasus winnen de 'l urken en de Russen
weer even hard.
Aan het Suez-kanaal wordt geschermutseld. Volgens
de jtngelsche berichten trekken de Turken hun voor
posten térug.
Handelsschepen mogen op bepaalde uren aan beide
ingangen in convooien binnenkomen, mits de bruggen
der schepen met zandzakken of stalen platen bescheima
blijven en bemanningen en passagiers zooveel mogelijk
beneden blijven. Het woord „convooien" herinnert
aan de geschiedenis, welke zoo vele voorbeelden kent
van schepen die gezamenlijk uittrokken, begeleid door
eenige oorlogsbodems, ten einde de zeeën te bevai en
zou het misschien nog eens zoover komen, dat de
handelsschepen der neutralen aldus zee kiezen
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche middag-communiqué meldt.
De dag van gisteren werd gekenmerkt door plaat
selijke gevechten, die alle gunstig voor ons verliepen.
Bij Nieuwpoort kreeg onze infanterie vasten voet
in het duinterrein.
Een Duitsche vliegmachine werd door ons geschut
neergeschoten.
Elders hadden artillerie-gevechten plaats.
De Duitschers poogden infanterie-aanvallen te doen,
doch werden teruggeslagen.
Wij bevestigden onze stellingen in het den 27sten
veroverde terrein.
i
Officieel werd gisteren door het Duitsche groote
hoofdkwartier gemeld:
Bij een nachtelijken tocht van een vlieg-eskader wer
den bommen geworpen op de Engelsche etappe-inrich
tingen bij de vesting Duinkerken.
De vijandelijke aanval in de duinen ten N.-W. van
Nieuwpoort werd afgeslagen. De vijan,d die op een
plaats in onze stelling was binnengedrongen, werd
door een nachtelijken bajonet-aanval verdreven.
Ten zuiden van het kanaal van La Bassée poogden
de Engelschen de hun ontnomen stellingen terug te
nemen; hun anval werd echter afgeslagen.
Op het oveiige deel van het front is niets bijzonders
voorgevallen.
(Reeds in een deel onzer vorige oplaag vermeld).
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Officieel werd gisteren door het Duitsche groote
hoofdkwartier gemeld, zooals we gisteren reeds in
een deel der éditie konden mededeelen
De Russische aanval op Kussen, ten N.-O. van Gum-
binnen, werd afgeslagen, onder zware verliezen voor
den vijand.
In Noord-Polen heeft geen wijziging van den toe
stand plaats gehad.
Te Noordoosten van Bolimof en ten oosten van Lo-
witsj wierpen onze troepen den vijand uit zijn voorste
linie en drongen zij tot in zijn hoofdlinie door. De ver
overde loopgraven werden, ondanks de heftige nach
telijke tegenaanvallen, op een klein gedeelte na, be
houden en ingericht^
Uit Weenen wordt officieel gemeld:
Zware sneeuwval heeft in West-Galicië en Polen
plaats, zoodat er slechts van verkenningen en ontmoe
tingen tusschen patrouilles sprake is. Waar het uit
zicht dit een oogenblik mogelijk maakt, treedt de artil
lerie in actie.
In de Karpathen ten westen van den Uszokerpas is
een Russische aanval met zware verliezen voor den vij
and afgeslagen.
Bij Vesjerasallas en Volofco is het gevecht geëin
digd; de vijand is op de pashoogten teruggeworpen.
In den laatsten tijd zijn 400 krijgsgevangenen achter
het front aangekomen.
In de Boekowina heerscht rust.
IN DEN KAUKASUS.
Het Turksche groote hoofdkwartier deelt mede:
Op het Kaukasische front geschiedde niets van be-
teekenis. Onze troepen, die in de richting Olty het of
fensief namen, maakten 300 Russen krijgsgevangen en
veroverden een groote hoeveelheid geweren en krijgs-
materiaal.
Een sinds een week in Aserbeidsjan aan den gang
zijnde slag in de omgeving van Choi tegen de vijande
lijke hoofdmacht, heeft een voor ons gunstig verloop.
Choi is het laatste toevluchtsoord voor de Russen in
Aserbeidsjan.
Den 27sten veroverden onze t'roepen ten zuiden van
Koi de eerste linie van de vijandelijke bevestigde stel
ling, welke uit verschillende linies bestaat.
DE „KOLBERG" NIET GEZONKEN.
Een Beriijnscü Wolff-bericht meldt omtrent den siag
in de Noordzee:
Het bericht van den Engelschen admiraal David
Beatty over het zeegevecht in de Noordzee beweert,
dat volgens mededeeiingen van krijgsgevangenen de
Duitsche kruiser „Kolberg" gezonken is. Dit bericht is
volgens vertrouwbare mededeeling onjuist; want vol
gens het ofïicieele bericht zijn alle schepen, die aan het
gevecht deelnamen, in de Duitsche havens terugge
keerd met uitzondering van den slagkruiser „Blücher".
DE „DACIA".
De Engelsche bladen bevatten een Duitsch bericht,
per draadlooze telegraaf afgezonden, dat de „Dacia
Galveston heeft verlaten.
In scheepvaartkringen te Nieuw-York verluidt dat
Breitung, Je nieuwe eigenaar van net schip, over ueu
aankoop van nog vijf schepen der Hamburg-Amerika-
lijn onderhandelt. Vier van de vijf zijn de CConstantia,
Georgia, Allemannia en Albingia.
„DUITSCHE GRUWELDADEN".
De Officieele „Nordd. Allg. Zeitung" publiceert in
een extra blad een verzameling; afbeeldingen, welke
onder den veelbeteekeenenden titel: „Duitsch barbaris
me, graphische documenten voor de geschiedenis" van
Russische zijde aan een Argentijnsch blad ter beschik
king gesteld, en door dit blad opgenomen zijn.
la werkelijkheid betreft het hier photo's van tafe-
reelen uit Russische pogroms en Russische gruwelda
den, die er slechts toe moeten dienen om steun te ge
ven aan de over het Duitsche leger in omloop gebrach
te leugens. Het betreft afbeeldingen van vermoorde
Joden en niet van gedoode Russische boeren, hetgeen
afdoende blijkt niet alleen uit de gelaatstrekken van de
dooden, maar ook uit de aanwezigheid bij de lijken
van 't Joodsche gebedenboek. Een der photo's, af
komstig van de Jodenpogrom te Bjelostak in het jaar
1905, is afgedrukt in het boek „De laatste Russische
despoot", bladzijde 340; twee andere photo's zijn af
komstig uit de pogroms te Odessa in hetzelfde jaar;
deze zijn in duizend exemplaren in Rusland verspreid.
Op een der photo's bevindt zich het lijk van een man,
Notkin genaamd, die door Kozakken is gedood, nadat
men hem de armen had afgehouwen.
HONGERSNOOD IN CHARLEROI.
Alle burgemeesters in het kolenbekken van Charleroi
hebben, naar eerst nu bekend wordt, den 29sten De
cember 11. een proclamatie doen aanplakken, waarin
o. m. gezegd wordt:
Medeburgers!
Het Nationale Comité voor de voeding, onder toe
zicht van de gezanten van Amerika en Spanje, bericht
ons, dat het, niettegenstaande zijn bovenmenschelijke
pogingen, voor het einde van de maand Januari geen
geregelde toezending van voedsel kan verzekeren.
Een nauwkeurig en ernstig onderzoek van den treu-
rigen toestand heeft ons bewezen, dat om het einde
van Januari te bereiken met den aanwezig zijnden
voorraad tarwe en meel, het noodzakelijk is het dage
lijksche rantsoen van ieder uwer terug te brengen op
f00 gram meel, zijnde 130 gram brood.
Volgens aanwijzing van degenen die met de verdee
ling belast zijn, zal het meel slechts tweemaal per
week aan de bakkers worden verstrekt: 300 gram per
persoon van hun cliëntèle 's Maandags, en 400 gram
Donderdags.
Het is met bloedend hart dat ik me genoodzaakt zie
deze waarschuwing te uwer kennis te brengen, daarbij
een smartelijk doch dringend beroep doende op uw va
derlandsliefde om, zonder verzet, deze vermindering,
reeds vroeger tot een onvoldoende hoeveelheid terug
gebracht, te aanvaarden.
KORTE BERICHTEN.
De onderhandeling van Zwitserland met Duitsch-
land en Frankrijk over de uitwisseling van voor den
krijgsdienst niet meer geschikte krijgsgevangenen na
deren, volgens de Zwitsersche bladen, een bevredigende
oplossing, vooral omdat de Paus medewerking ver
leende.
2594 Belgische burgers, die in Duitschland ge
vangen waren genomen, doch tegen wie geen onder
zoek door den krijgsraad is gelast, kunnen naar hun
woonplaatsen terugkeeren.
De Duitsche regeering meldt nu de vernieling
van een Parseval-luchtschip, dat uitging om bommen
op de Russische havenstad Libau te werpen. Het werd,
zooals men weet door de Russen neergeschoten en viel
in Zee.
De krijgsraad te Diedenhofen in den Elzas heeft
twee Elzassers, wegens anti-Duitsche uitlatingen, tot
6 weken en een derde tot 6 maanden gevangenisstraf
veroordeeld.
HET SUES—KANAAL.
De stoomvaart Maatschappij Nederland heeft be
richt ontvangen, dat de vaart door het Suezkanaal on
der militaire controle geschiedt en schepen schijnen al
leen op bepaalden uren te worden toegelaten.
Men gelooft niet, dat ernstig oponthoud te verwach
ten is.
Te oordeelen naar de ontvangsten op 28 Jan., die
de Suezkanaal Mij. bekend maakt schijnt overigens
het verkeer normaal te zijn.
Zooals we nog in een deel van ons vorig nummer
meldden, nam de Eerste Kamer aan de onderwerpen
tot tijdelijke afwijking van de Kieswet en tot het langer
in dienst houden van dienstplichtigen bij de landweer.
Het hoofdcomité van de Nationale Tentoonstel
ling van kunstvoorwerpen ten bate van het Koninklijk
Nationaal Steuncomité 1914 heeft de eerste opbrengst
van den verkoop van loten der aan de tentoonstelling
verboden loterij, 20,000 aan laatstgenoemd comité
ter hand gesteld.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
UIT BERGEN.
De Vereeniging tot Bevordering van het Vreemdelin
genverkeer hield gisteravond haar jaarvergadering in
het Oranje-Hotel.
De voorzitter, de heer H. Siebert Coster, wees er in
zijn openingswoord op, dat de oorlog voor Bergen
niet op een ongunstiger tijdstip had kunnen begin
nen dan geschiedde. Bijna in het begin van het seizoen,
nog slechts voor een derde voorbij, terwijl het beste
deel voor de deur stond, werd de oorlog verklaard en
werd met één slag een einde gemaakt aan de goede ver
wachtingen, die zich voor Bergen openden. De tegen
slag heeft zwaar op de bewoners dezer gemeente ge
drukt en wel is er een deel, dat in het verblijf van troe
pen en geïnterneerden vergoeding vond, toch zal het
meerendeel van grootere en kleinere pensionhouders en
verhuurders van gemeubeleerde vertrekken en wonin
gen, na de ervaringen van dezen zomer, het komende
seizoen met zorg tegemoet zien.
Spr. meende echter, dat er verschillende teekenen zijn
iie reden kunnen géven, den toestand wat minder don
ker in te zien, verondersteld n.l., dat onze natie niet
zelf in den oorlog gewikkeld wordt. Duurt de oorlog
voort ook tijdens of over het seizoen, dan zal van rei
zen naar het buitenland geen sprake kunnen zijn, waar
bij eigen* land moet winnen. En neemt de oorlog vóór
het seizoen een einde, dan mag om verschillende rede
nen (de nog ongeregelde toestanden in het buitenland,
financieele tegenslag, welke tot zuinigheid noopt)
worden verwacht, dat landgenooten er de voorkeur
aan geven, nog niet naar het buitenland te gaan. En
zouden ook vele Duitschers en Oostenrijkers, die an
ders naar elders gaan, nu niet de Nederlandsche bad
plaatsen kiezen? Spr. achtte de mogelijkheid niet
uitgesloten, dat Bergen nog een goed seizoen zal
krijgen.
Spr wees er daarna met nadruk op, dat de vereeni
ging ook thans zeer actief moet zijn. andere gemeenten
RSCHE
RANT.
