DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van 1st westelijk oorlogsteen.
Van bat oostelijk oorlogsterrein.
X> o O o x* 1 o
No. 28
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
WIOENSD AG
3 FEBRUARI
Oeze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents
Teiafeonnmnjnef a
Prijs der gewone advertentiën t
Per regel f0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdctflekaaij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Ter zee.
ENGELAND.
MILITIE en LANDWEER.
DUITSCHLAND.
ALKMAAR, 3 Februari.
De chef van den sdmlraliteitsstaf van de Duitsche
marine, von Behnke, waarschuwt de onzijdige scheep
vaart door middel van een bekendmaking in den
„Reichsanzeiger". Engeland, zegt hij, staat op het punt
talrijke troepen en groote hoeveelheden krijgsvoorra
den naar Frankrijk over te brengen. Tegen deze trans
porten zal van Duitsche zijde met alle ten dienste
staande middelen worden opgetreden. Daarom wordt
de onzijdige, vreedzame, scheepvaart nadrukkelijk ge
waarschuwd, de Fransche Noord- en Westkust niet te
naderen, omdat er bij verwarring met schepen, welke
voor oorlogsdoeleinden dienen, ernstig gevaar zou
dreigen. Aan den handel op de Noordzee wordt de
weg om Schotland aanbevolen.
Reeds herhaaldelijk zijn er, zooals men weet, troepen
en krijgsvoorraden van het eilandenrijk naar het vaste
land overgebracht, zonder dat deze transporten eenige
belemmering van Duitsche zijde ondervonden. Nu
echter op groote schaal transporten in het voornemen
der Britsche regeering liggen een voornemen, waar
over herhaaldelijk al iets uitgelekt is en waaromtrent
verslaggevers aan het Fransch-Belgische front reeds
verschillende bijzonderheden meldden schijnt men
van Duitsche zijde een krachtige poging te willen doen
om den tegenstander tijdens en in zijn transporten ge
ducht te treffen.
„Met alle ten dienste staande middelen" zal tegen
deze transporten worden opgetreden.
Welke zijn dat wel?
Ze kunnen in alle drie verdiepingen, waarin de oor
log wordt gevoerd, worden gevonden. Met vliegma
chine en luchtschip kunnen bommen uit de lucht wor
den geworpen, torpedojagers en mijnenstrooiers kun
nen op zee de transportschepen treffen en onderzeeërs
kunnen beneden de wateroppervlakte deze schepen tot
zinken brengen.
Het loont de moeite, even na te gaan* welke dezer
middelen vermoedelijk de meeste toepassing zullen
vinden.
Wij hebben vroeger al eens uiteengezet, dat zulk een
transport plaats vindt door handelsschepen, welke
door enkele oorlogsbodems worden begeleid. De snel
heid gelijk te begrijpen valt, aangegeven door het
traagste schip is in den regel gering.
Daartegenover staat, dat de transportschepen van de
Britsch Zuid-Oost-kust naar de Fransche Noord-west
kust slechts een geringen afstand hebben te doorloo-
pen van de lengte der route hangt het natuurlijk
mede en in niet geringe mate af, of een transport voor
den vijand een goed doel vormt
Vroeger geschiedden overzee-transporten altijd bij
verrassing, maar waar het Britsche voornemen nu
reeds door de Duitsche regeering nadrukkelijk wordt
aangekondigd en waar de middelen der verkenning te
genwoordig zoo voortreffelijk zijn, is het vrijwel uitge
sloten, dat een aanzienlijk transport aan het waakzaam
oog van den tegenstander zou kunnen ontgaan. Men
denke toch niet te gering over den omvang van zulk
een transport.
Generaal Wolseley heeft aangegeven, dat per man
bij een reis van 1 dag 1,5 netto registerton laadruimte
noodig is en per vuurmond 4 h 4,5, inbegrepen levens
middelen en munitie voor één maand. Kapitein John
M. Rose achtte voor een legerkorps van 52000 man en
19.200 paarden noodig 134 schepen van gemiddeld
5500 registerton.
Wij mogen dus aannemen, dat, ook al varen de sche
pen zoo compact mogelijk, een aanzienlijk transport
een groote afmeting zal aannemen. Dat het aan de na
vigatie bijzondere eischen stelt, ligt voor de hand.
Om het Britsche transport zal wel een cordon van
torpedojagers worden getrokken, terwijl voor de vei
ligheid verder wel snelloopende, zwaar gepantserde
en zwaar bewapende slagkruisers dienst zullen doen.
De verdediging zal dus kunnen geschieden door lucht-
afweer-kanonnen, door anti-torpedcgeschut, door
zwaar geschut, en ook door netten en dergelijke be
schermingsmiddelen.
De mogelijkheid, dat de Duitschers in dit gebied
inct giuoie oorlogsbodems tegen een transportvloot
zouden gaan opereeren, lijkt ons zoo gering, dat wij
haar geheel onbesproken zullen laten.
i iet gevaar, dat een dergelijke vloot uit de lucht
dreigt, is stellig niet groot. Tot dusverre is het niet
mogelijk gebleken op zee van een luchtschip of vlieg
machine uit ernstige schade aan schepen toe te bren
gen Wel dient echter gerekend te worden met de om
standigheid, dat bommen verwarring kunnen stichten
onder de leming en de bemanmng der transportsche
pen, waardoor het onderling verband zou kunnen wor
den verbroken. Geschiedt het transport bij nacht, dan
is er eenige kans, dat torpedo-booten schade zouden
kunnen aanbrengen. Grooter is echter de mogelijk
heid, dat er ongemerkt mijnen kunnen worden ge
strooid, die voor de transportschepen ernstig gevaar
opleveren. Maar de hoogste troef, die Duitschland kan
uitspelen is ongetwijfeld de onderzeeër. Een troepen
transport blijft altijd een gevaarlijke onderneming,
zoolang de zee niet absoluut veilig is. En nu is vol
doende gebleken, dat de veiligheid zoowel in het Ka
naal als aan de Britsche en Fransche kusten verre van
absoluut is, dat de Duitsche onderzeeërs daar voor de
veiligheid een niet te onderschatten gevaar opleveren.
Men herinnere zich maar, dat de U 21 aan de Noord
zee den lichten kruiser Pathfinder in den grond boor
de in September, dat hij in November twee Engelsche
schepen bij Havre een zelfde lot deed ondergaan, om
van andere successen der Duitsche onderzeeërs maar
niet te spreken. De gebeurtenissen der laatste dagen
hebben bewezen, dat de actie-radius van de onder
zeeërs veel grooter is, dan men vermoed heeft en dat
durf en ondernemingsgeest tot heden ongedachte re
sultaten kunnen behalen. Toch blijft de geringe snel
heid een groot bezwaar het bleek enkele dagen ge
leden nog, dat een Duitsche onderzeeër, hoezeer hij
zich inspande, de stoomboot Graphic der Liverpool-
Belfast-lijn niet kon inhalen. Hieruit volgt bovendien,
dat het optreden der onderzeeërs tegen een gecon-
vooieerde transportvloot een uiterst gevaarlijke onder
neming is en dat de bemanning veel kans heeft niet
weer terug te keeren, wanneer de boot ontdekt is. Dit
alles wettigt het vermoeden, dat Duitschland zijn on
derzeeërs-materieel sinds het begin van den oorlog
aanzienlijk heeft uitgebreid.
Ten slotte zij er op gewezen, dat de Britsche admi
raliteit wel zorg zal dragen voor een uiterst nauwge
zette verkenning, niet enkel op de zee, maar ook daar
boven, hetgeen wel eens zou kunnen leiden tot een
luchtslag van eenige beteekenis.
Wij hebben de verschillende factoren, welke zich bij
een troepen-transport over zee kunnen voordoen en de
aanvals- en verdedigingsmiddelen heden nog al uitvoe
rig besproken, omdat er naar alle waarschijnlijkheid
binnenkort belangrijke gebeurtenissen in verband hier
mede te verwachten zijn.
Want dat er veel bij, het al of niet gelukken van een
dergelijk groot transport op het spel staat, is duidelijk.
Voor de verbondenen is het veel waard, troepen en
voorraden uit Groot-Brittanje op het vasteland te krij
gen, teneinde de gevechtswaarde der daar strijdende le
gers te verhoogen vandaar, dat het voor de Duit
schers van niet minder groot belang is, óm het over
brengen zooveel mogelijk te belemmeren, kan het zijn
te doen mislukken.
Maai" niet alleen geldt het hier een groote materieele
zaak, welke op den verderen gang der krijgsbedrijven
van veel invloed kan zijn, doch bovendien heeft de
kwestie een belangrijken moreelen kant.
Nadrukkelijk is thans door den Duitschen marine
staf aangekondigd, dat tegen het transport zal worden
geageerd. Mislukt de actie, dan zal men daarin in En
geland terecht reden tot juichen vinden en daarin een
bevestiging zien van de volkomen opperheerschappij
ter zee. Maar mislukt het transport geheel of ten deele,
dan zal dit een moreelen klap zijn voor Engeland, om
dat het bewijst, dat de verbinding met het vasteland
verloren is of belemmerd wordt, hetgeen voor het En
gelsche volk veel zwaarder zal wegen, dan een neder
laag der transporttroepen op het slagveld.
Wijst het voornemen van een groot transport op de
waarschijnlijkheid, dat het oogenblik nadert, waarop
belangrijker krijgsverrichtingen mogen worden ver
wacht, dan de laatste maanden hebben plaats gevon
den, de communiqué's der laatste dagen spreken zoo
herhaaldelijk en zoo nadrukkelijk van artillerie-gevech
ten, dat het wel niet anders kan, of belangrijke infante-
rie-aanvallen worden voorbereid, in afwachting van
de weldra verwachte versterkingen.
In dit verband is het wel eens aardig even te wijzen
op een schrijven van den gep. luitenant-generaal C. D.
H. Schneider, oud-minister van oorlog, in de Haagsche
Mieuwe Courant van hedenmorgen, waarin melding
gemaakt wordt van een opmerkelijk artikel, enkele ja
ren geleden verschenen in de Deutsche Revue en ge
schreven door een hoogst bevoegde persoonlijkheid.
De Duitsche schrijver geeft daarin een beeld van den
oorlog, zooals hij zich dien destijds dacht. Hij be
toogt, dat de positie-krijg, gelijk wij dien thans ken
nen, de eenige mogelijke wijze van oorlogvoeren is.
Hij verklaart, dat in een eventueelen oorlog tegen de
vestingen gebruik kan worden gemaakt van projectie
len, met een tot nu toe onbekende uitwerking „aan
welke geen muurwerk en geen gewelven weerstand bie
den, kortelings uitgevonden en in gebruik gesteld."
„Doen vraagt de heer Schneider de beschou
wingen van den schrijver, eenige jaren geleden ge
schreven, niet denken, dat heden over het geheel ge
handeld wordt naar hetgeen men mag aannemen, dat
toen reeds de plannen waren?"
Uit het Oosten komt evenmin als uit het Westen be
langrijk nieuws. De actie blijft op beide terreinen be
perkt tot kleine plaatselijke gevechten.
Er zij voor heden dan ook alleen nog maar even
aangestipt, dat minister Bryan op het Duitsche protest
tegen den verkoop van watervliegtuigen aan oorlog
voerenden, heeft verklaard mee te gaan met de Duit
sche opvatting, dat watervliegtuigen beschouwd moe
ten worden als oorlogsschepen, dat de Britsche admi
raliteit uitdrukkelijk de sluiting van het Suez-kanaal
tegenspreekt en verklaart, dat het kanaal voor de sche
pen open staat gelijk voorheen, doch dat er veilig
heidsmaatregelen genomen zijn en voorts, dat ds.
Steenkamp veroordeeld is tot zes maanden gevangenis
straf wegens hoogverraad, dat tegen Kruger's klein
zoon Piet Grobler wegens hoogverraad een bevel tot
in hechtenisneming is uitgevaardigd en dat volgens
een Reuter-telegram Kemp en Maritz zich deze week
zullen overgeven, wegens meeningsverschil met de
Duitschers.
Even vóór het afdrukken seint men ons, dat heden
middag op Zuid-Beveland een Fransch vliegtuig ge
land is, bemand door twee officieren en bewapend
met een mitrailleur.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het officieele Fransche communiqué van gister
avond meldt:
De dag kenmerkte zich door een versterkte intensi
teit van den artillerie-strijd en een reeks Duitsche aan
vallen van ondergeschikt belang, die allen werden af
geslagen met ernstige verliezen voor den vijand, de
sterkte der deelnemende troepen in aanmerking geno
men. In België toonde de Duitsche zware artillerie
zich bijzonder actief, vooral tegen verschillende steun
punten door het Belgische leger sedert eenigen tijd
vermeesterd in de streek van de Yser. Om Yperen had
den hevige kanonnades plaats. Een gedeelte van een
Duitsch regiment viel een Engelsche positie aan bij
Guinchy; eerst wonnen de Duitschers terrein, maar
na een reeks tegenaanvallen bezetten de Engelschen
het verloren terrein weder en gingen ze verder gelei
delijk'vooruit, zich meester makend van vijandelijke
loopgraven. De actie, gisteren vermeld, die langs den
weg Béthune—La Bassée werd ingezet, had voor onze
infanterie een buitengewoon schitterend verloop. Het
effectief der Duitschers hier schijnt ten minste een ba
taljon te zijn geweest. De twee eerste aanvallen mis
lukten in ons vuur, bij den derden aanval slaagde de
vijand er in door te dringen in een van onze loopgra
ven, maar door een tegenaanval met de bajonet verdre
ven wij hem. Slechts enkele Duitschers slaagden er in
naar hun loopgraven terug te keeren. Alle anderen
werden gedood of gevangen genomen. Aan het Aisne-
front beschoot onze zware artillerie het station Noyon,
waar men bezig was met transportmaatregelen voor de
legervoorziening. De beschieting veroorzaakte twee
ontploffingen, waarvan de rook twee en een half uur
bleef hangen. In het gebied van Perthes maken we stel
selmatig vorderingen.
AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Oostenrijksche legerbericht van gisteren deelt
mede:
De algemeene toestand veranderde niet. Een op
zich zelf staande Russische aanval aan den midden-Pi-
litza in Polen werd afgeslagen. In de Karpathen duren
de gevechten aan het westelijk deel van het front voort.
In het centrum van het front strijden Duitsche korp
sen en onze troepen met goed gevolg.
EEN WAARSCHUWING VAN DUITSCHLAND.
De chef van den Duitschen admiraliteitsstaf van de
marine deelt het volgende mede:
Engeland is op het punt talrijke troepen en groote
voorraden krijgsbenoodigdheden naar Frankrijk te ver
schepen.
Tegen dit transport zal met alle ter beschikking
staande strijdmiddelen worden geageerd.
De gewone scheepvaart wordt gewaarschuwd de
Fransche noord- en westkust niet te naderen, aange
zien schepen, welke gehouden worden voor vaartui
gen, die voor oorlogsdoeleinden dienen, ernstig gevaar
dreigt.
Den handel naar de Noordzee wordt de weg Dm
Schotland aanbevolen.
DE VOLKSVERTEGENWOORDIGING.
Het Lagerhuis kwam gisteren ter hervatting der ge
wone zitting weder bijeen. De leider der oppositie, de
De Burgemeester ran Alkmaar brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat de uit-
keering der vergoedingen, loopende over
het lij<lvak van 86 Januari tot en met 5
Februari, zal plaats hebben ten Stad huizo
op Zaterdag 6 Februari a.s., voor zooveel
de LAJTDWEER betreft, van 1011 uur en
voor zooveel de MIUTJUE aangaat van 11—
13 uur.
Alkmaar, 3 Februari 1915.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
heer Bonar Law, wees er op dat hoewel de verant
woordelijkheid van het voeren van den oorlog moest
blijven aan de regeering en hoewel de oppositie vrij
was critiek te oefenen of van critiek af te zien, de oppo
sitie zich alleen zou laten leiden door nationale over
wegingen en niet door partijbelang, indien eenige cri
tiek mocht worden geuit.
Minister Asquith verklaarde dat de regeering de uit
sluitende verantwoordelijkheid van de oorlogvoering'
aanvaardt, maar dat zij feitelijk eiken dag aan de oppo
sitie inlichtingen verstrekt over diplomatieke en an
dere kwestiën. De oppositie was niettemin volkomen
vrij de regeeringshandelingen te critiseeren. De oppo
sitie echter had vaderlandslievende en onschabare me
dewerking verleend (Toejuichingen van de ministe-
rieelen).
In het Hoogerhuis verklaarde lord CrCewe dat de
.regeering niet voornemens was eenige voorstellen te
doen dit tot verdeeldheid aanleiding konden geven,
maar dat ze zich zal beperken tot die zaken, welke ver
band houden met de voortzetting van den oorlog.
DE BROODVOORZIENING.
De vertegenwoordigers der gemeente Grcot-Berlijn
onderhandelen voortdurend over de voorziening der
bevolking van brood. De overheid heeft in het stad
huis een bureau van verdeeling ingericht, waar meel
aan eenige bakkers zal worden uitgedeeld. De nieuw
gevormde rijksverdeelings-organisatie heeft daarente
gen tot taak van de voorraden te geven aan het ge
meentebestuur.
Daarvoor zijn natuurlijk omvangrijke toebereidselen
noodig, welke te Berlijn tegen het einde der week ge
reed zullen zijn. Tot de maatregelen behoort ook de
uitgifte van brood- en meelstempels, zoodat het bedrijf
zeer spoedig weer aan den gang zal zijn. De verkoop
in de bakkerijen heeft op de gewone wijze plaats. De
door de vakvereenigingen aangestelde hulp heeft niets
te doen gehad, daar de huisvrouwen zich op voorbeel
dige wijze hebben onderworpen aan de nieuwe voor
schriften.
VARKENS-AANKOOP.
Het „Berl. Tageblatt" meldt, dat op een conferentie
te Berlijn meegedeeld is, dat de regeering van plan is
voor 120 millioen gulden varkens aan te koopen voor
den slacht, teneinde de voor de voeding der varkens
benoodigde granen te behouden en voor de voeding
van bevolking en leger te kunnen gébruiken. Deze var
kens zullen worden verwerkt voor vleeschconserven.
KORTE BERICHTEN.
Te Karlsruhe (Duitschl.) maakte de directie van
een bioscoop-theater bekend, dat zij iedereen, die aan
de kas een gouden tien- of twintigmark-stuk tegen pa
pier of zilver kwam wisselen, een vrijbiljet voor de voor
stelling zou geven. De eerste drie dagen werden
deze manier 13.00 Mark In goud verzameld, die
de Rijksbank ingeleverd werden.
De Ehiitscne sociaal-democratische rijksdag-afge
vaardigde dr. Karl Liebknechi die bij de pioniers ge
diend had en als landstorm-man opgeroepen was, is
thans weder van den dienst ontheven.
De streek in de Abruzzen die door de aardbeving
getroffen is, wordt thans door wolven bezocht. Ze
worden aangetrokken door de talrijke menschelijke
overblijfselen die er nog tusschen de puinhoopen liggen
De karabiniers moeten een geregelde jacht op de
dieren maken.
Te Vigo is uit Callao een Eng. schip aangekomen
met twaalf gewonden van den kruiser Glasgow aan
boord. Zij waren gekwetst in den zeeslag tier hoogte
van Coronel.
Toen de bemanning van de Duitschen mijn legger
„Edda" bezig was met de vernietiging der mijn, die
een Zweedsch stoomschip in het Kattegat gevonden
had, ontploft^ de mijn, waardoor twee man gedood, ze
ven man gewond werden.
Tot 1 Februari was in de stad Emden voor dien
herbouw van den Duitschen kruiser Emden 1635.49 m.
ingekomen en voor de achtergebleven betrekkingen van
manschappen van den verloren kruiser 4711.07 mark.
meldt de N. R. Crt.
Het Fransche ministerie van marine meldt, dat
op 15 mijlen afstand ten noordwesten van Havre een
Duitsche onderzeeër een torpedo afschoot op het Engel
sche hospitaalschip „Asturias", zonder dit echter te
raken.
Piet Globler, de kleinzoon van wijlen president
Kruger, aanhanger van Herzog en lid van den Zuid-
Afrikaanschen Volksraad is in staat van beschuldiging
gesteld wegens hoogverraad.
Dominee Steenkamp te Kaapstad (Z.-Afrika) is
veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf, met ge
dwongen arbeid, wegens verraad gepleegd te Calvinia.
Een Wolff-bericht meldt, dat in Januari de inleg-
gelden bij de Berlljrtsche Stedelijke Spaarkas de terug-
ALKMAARSCHE
RANT.
MWI IIIHIIMIII ■if** 1M B «sobbbbbV - I r mii
