DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Van liet westelijk oorlogsterrein.
Van bat otói oorlogsterrsïn.
O o r 1 o
VRIJDAG 12 FEBRUARI
No. 35
Honderd en zeventiende jaargang
1915
AbouPüiestspriis per 3 maanden (0.80, fr. p. post f1.Advertentieprijs 10 ct p. regel, groote letters naar plaatsruimte. Brieven fr. N. V. Boek- en Handelsdrukkerij Y.h. HERMs. COSTER ZOON, Yoordam C9. Telefoonnr.
ENGELAND.
DUITSCHLAND.
NEDERLAND.
ALKMAAR, 12 Februari.
Nu ook de gemeente Bergen in verband met de
aanwezigheid van een intemeerings-dépöt in staat
van beleg is verklaard, willen we heden allereerst het
een en ander mededeelen over de beteekenis hiervan.
Het voornaamste gevolg van het verklaren van een
gemeente in staat van beleg is, dat de burgerlijke over
heden aan de militaire ondergeschikt worden en dat
de grondwettelijke bevoegdheden van het burgerlijk
gezag ten opzichte van de openbare orde en de politie
geheel of ten deele op het militaire gezag overgaan.
De burgerlijke besturen en de daarbij in dienst zijn
de ambtenaren zijn verplicht te gehoorzamen aan de
bevelen van het militair gezag, gegeven overeen
komstig de door de Kroon vastgestelde instructiën,
welke zoo mogelijk openbaar gemaakt worden.
De toegang tot het verkeer binnen en het verlaten
van het in staat van beleg verklaarde grondgebied kan
door het militair gezag geregeld worden overeenkom
stig de eischen der algemeene veiligheid. Dit is ook be
voegd aan personen, die voor de rust of veiligheid ge
vaarlijk zijn, het verblijf te ontzeggen en hen te verwij
deren, of, indien de mogelijkheid daartoe niet bestaat,
hen in bewaring te stellen.
Aan niet-militairen, die voor de verdediging nuttig
werkzaam kunnen zijn, kan het militair gezag verbie
den het in staat van beleg verklaarde grondgebied te
verlaten en hen daarin verhinderen, het wegvoeren van
paarden, vee, wagens, vaartuigen, levensmiddelen en
andere voorwerpen bevelen, bewerkstelligen of belet
ten. Als het belang der defensie het noodig maakt, is
het ook bevoegd niet-militairen op te roepen om deel
uit te maken van de militaire macht en als zoodanig
hulp en medewerking te verleenen, hetzij tot bewaring
der rust of tot deelneming aan de werkdadige verdedi
ging, hetzij tot het verrichten van die militaire werk
zaamheden, welke door hen kunnen geschieden. In dat
geval zijn zij aan de militaire rechtsmacht onderwor
pen.
Het militair gezag is voorts bevoegd beperkende be
palingen vast te stellen omtrent het drukken, uitgeven,
verspreiden, aanplakken of in den handel brengen van
geschriften of teekeningen, of dit geheel te verbieden.
Openbare vergaderingen van bijzondere personen,
godsdienstoefeningen (met uitzondering van openba
re), openbare bijeenkomsten of optochten mogen zon
der schriftelijke vergunning van het militair gezag niet
worden gehouden. Dit geldt mede ten aanzien van bij
eenkomsten om zich in den wapenhandel te oefenen.
Op vordering van het militair gezag gaat elke ver
gadering, bijeenkomst of optocht terstond uiteen.
Het militair gezag verkrijgt de beschikking over de
inrichtingen der posterij, telegraphie en telephonie en
i3 bevoegd, de wettelijke bepalingen omtrent den post-,
telegraaf- of telephoondienst te wijzigen. Het is mede
gerechtigd tot het in beslag nemen en openen van elk
stuk, aan de post of andere instellingen van vervoer of
aan de telegraaf toevertrouwd! en tot het kennis nemen
van den inhoud.
Ook is het militair gezag nog bevoegd de wettelijke
bepalingen op het dragen van wapenen, zoowel als
die op de uitoefening der jacht, zoodanig te wijzigen,
als in het belang der openbare veiligheid noodig
wordt geacht en te bevelen, dat de inwoners de in hun
bezit zijnde wapenen en ammunitie op daartoe aan te
wijzen plaatsen inleveren. Wordt een en ander niet te
ruggegeven in den toestand, waarin het bij de inleve
ring verkeerde, dan wordt schadeloosstelling ver
leend.
Is het noodzakelijk, dan is het militair gezag ook
bevoegd, met afwijking van de daaromtrent bestaande
wettelijke bepalingen, voorschriften te geven omtrent
het begraven van lijken.
Wij hebben hierboven de voornaamste bevoegdhe
den van het militaire gezag in een in staat van beleg
verklaarde gemeente vermeld. De meeste maatregelen
kunnen genomen worden, maar behoeven het geens
zins. Wanneer men ons heden uit den Haag meldt, dat
het in staat van beleg verklaren van eenige deelen des
lands, ten doel heeft, beter in die streken de orde te
kunnen handhaven, dan beteekent dit geenszins, dat er
in Bergen wanorde heerscht, dat er onlusten
plaats hebben wij weten wel beter. Voor Bergen
heeft de afkondiging van den staat van beleg geen an
dere beteekenis, dan dat, in verband met het feit, dat
er een intemeerings-dépöt is gevestigd, dat de geïn
terneerden zich wel eens niet aan de voorgeschreven
orde kunnen houden, dat zij bijv. pogen te ontvluchten,
het noodig is, dat het militaire gezag bevoegdheden
bezit, opdat het eventueel onmiddellijk kan ingrijpen.
Wij wijzen er bijv. op, dat de onschendbaarheid der
woning in de grondwet gewaarborgd 's. Maar thans
k a n te Bergen iedere militair, mits voorzien van een
schriftelijke last van den militairen gezaghebber, de
woning der ingezetenen tegen hun wil binnentreden,
hetgeen zal kunnen geschieden, indien er een sterk
vermoeden is dat een ontvluchte geïnterneerde zich
daarin bevindt, of dat er aanwijzingen worden gevon
den Om de zelfde reden kunnen brieven worden on
derschept en geopend door het militair gezag. Koffie
huizen kunnen gesloten worden. Maar van die be
voegdheden wordt onder de tegenwoordige omstan
digheden natuurlijk geen gebruik gemaakt. Alleen
weten de burgers van Bergen ten naasten bij waar zij
aan toe zijn indien de omstandigheden het eens anders
mochten maken. In de gemeenten, waar reeds eenigen
tijd geleden de staat van beleg werd afgekondigd, on
dervindt men daarvan tot dusverre dan ook zoo goed
als geen hinder en komt de afkondiging voornamelijk
hierop neer, dat voor het houden van alle openbare
vergaderingen, bijeenkomsten en optochten vergunning
noodig is van het militair gezag.
Tenslotte willen we er nog even de aandacht op
vestigen, dat te Groningen tegen iemand, die behulp
zaam is geweest bij de ontvluchting van twee geïnter
neerde Engelsche officieren, wegens het opzettelijk in
gevaar brengen van de onzijdigheid van Nederland,
geëischt is 8 maanden gevangenisstraf,
Het belangrijkste oorlogsnieuws komt uit het Oos
ten. Viel het dezer dagen reeds op, dat uit het uiterste
Noorden, uit Oost-Pruisen, plotseling weer een nieuw
Duitsch offensief werd gemeld, terwijl men in maanden
niets gehoord had van belangrijke krijgsverrichtingen
in die streek, verklaard werd ons dit hedenmorgen
door een bericht uit Leuven, dat melding maakt van
aanzienlijke troepenverplaatsingen van Vlaanderen
naar het Oosten. En het Russische communiqué deelt
heden mede, dat de Duitschers vier nieuwe legercorp
sen hebben gevormd, gedeeltelijk uit-troepen, aan het
Westelijk front onttrokken, gedeeltelijk uit nieuwe
lichtingen en reserves, welke nieuwe corpsen in Oost-
Pruisen tot het offensief zijn overgegaan. De Russen
zijn onder dezen nieuwen druk bezweken. Eerst wordt
gemeld, dat zij terugtrokken van de 'Masurische meren
naar de grens, daarna „op het eigen grondgebied on
der bescherming van de vestingen". Dit laatste kan
niets anders beteekenen, dan dat de Russen hier een
kilometer of vijftig teruggaan. Men heeft hier te doen
met een „achterwaartsche concentratie" de staf wil
verder achteruit een meer geconcentreerde opstelling
innemen. Maar het klinkt met dat al weinig opwek
kend voor de Russische lezers, die erop voorbereid
worden, dat zij nu wel geruimen tijd een bitter beetje
van de gebeurtenissen in dit gebied zullen vernemen.
Te onaangenamer zal dit him treffen, nu veelzeggend
wordt aangekondigd, dat men vermoedelijk aan den
vooravond staat van een groote en langdurige opera
tie, welke voorgoed een einde moet maken aan den
strijd in Oost-Pruisen het klinkt weinig opwek
kend!
Intusschen is het nog niet duidelijk, wat de Duit
schers met dit offensief op groote schaal beoogen.
Voor afleiding ontneemt men aan een ander oorlogs-
tooneel toch geen troepen. Het eenige, dat ons op het
oogenblik waarschijnlijk voorkomt, is, dat, waar de
Duitschers aan den Weichsel slechts zoo weinig resul
taat hebben kunnen bereiken, zij thans een flankaanval
in grooten stijl zijn begonnen.
In de Karpathen wordt nog steeds door gevochten.
Een denkbeeld van de hevigheid van den strijd geeft
de Russische mededeeling, dat de Duitschers er na
twee-en-twintig afgeslagen aanvallen er in slaagden
met aanzienlijke strijdkrachten bij een geduchtigen
stormaanval een hoogte bij Kozwefka te bezetten, doch
weer in een verbitterd baponetgevecht teruggeworpen
werden.. Men vocht hoog in het gebergte en om van
de bezwaren daaraan verbonden een idee te krijgen,
kan de medededeeling dienen, dat die bergen daar ge
middeld van 2500 tot 3300 Eng. voeten hoog zijn. De
meeste aanvallen hadden met de bajonet plaats. Langs
de bergglooiingen lagen de lijken als bezaaid. Van
ambulance-werk kon geen sprake zijn, daar honderden
gewonden buiten de begaanbare wegen of paden, tegen
en tusschen rotsblokken op de steile hellingen lagen.
Voeg daarbij koude en voedselgebrek en ge kunt u
voorstellen hoe het den strijders in het Karpathen-ge-
bied te moede moet zijn.
De Vereenigde Staten hebben nota's gezonden naar
Groot-Brittanje en Duitschland, beide in vriendschap-
pelijken toon gesteld en niet het karakter van een pro
test dragend.
De regeeringen der drie Noordsche staten zullen op
nieuw samenkomen, ditmaal niet te Malmo, maar te
Stockholm.
De lading der „Wilhelmina", graan uit Amerika, be
stemd voor Duitschland, is in de haven Falmouth
door de Britsche autoriteiten in beslag genomen. Een
Prijsgerecht zal te beslissen hebben of dit terecht of
ten onrechte geschied is.
In het Engelsche Lagerhuis heeft minister Asquith
onder luide toejuichingen aangekondigd, dat weldra
nog strengere maatregelen tegen den Duitschen handel
zullen worden genomen.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué van gistermiddag meldt:
In Champagne: Een aanval der Duitschers op de
onlangs door ons genomen bosschen ten noorden van
Mesnil-les-Hurlus werd afgeslagen.
In Argonne: Het gevedit rondom het Marie The-
rèse-werk was zeer hevig. Volgens de jongste berich
ten was de Duitsche strijdmacht ongeveer een brigade,
Wij behielden al onze versterkingen. De vijand leed
belangrijke verliezen, ook de onze waren ernstig,
In de Vogezen: dikke mist en zware sneeuwval. Het
infanterie gevecht te La Fontenelle in de streek van
Ban-de-Sapt, waarvan gisteren sprake was, had plaats
gedurende een buitengewoon donkeren nacht. De
Duitsche troepen bestonden uit minstens twee batal
jons. Wij moesten eenig terrein afstaan, herwonnen
dit gisteren echter bijna geheel door een reeks tegen
aanvallen.
Het Duitsche groote hoofdkwartier meldde gisteren
Een aanval in de Argonne leverde ons terreinwinst op.
De vijand verloor zes officieren, 307 man, twee mitrail
leurs en zes kleine stukken geschut.
Ook in het midden van de zuidelijke Vogezen be
haalden wij eenige kleine plaatselijke voordeden.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Officieel werd gisteren te Weenen bekend gemaakt:
In Russisch-Polen en West-Galicië is, behoudens
eenige artillerie-gevechten, niets bijzonders voorgeval
len.
Aan het Karpathen-front zijn in den sector ten wes
ten van den Uszok-pas aanvallen der Russen met ster
ke verliezen aan de zijde van den vijand afgeslagen.
In het Woud-gebergte en in de Boekowina zijn wij
wederom vooruit gegaan.
Eenige honderden gevangenen en machine-geweren
zijn binnengebracht.
Het Duitsche legerbericht meldde gisteren: De
strijd aan de Oost-Pruisische grens werd ook gisteren
met bevredigenden uitslag voor ons voortgezet, niet
tegenstaande de vele sneeuw de bewegingen van onze
troepen belemmerden. Het resultaat van de ontmoeting
met den vijand kan nog niet overzien worden.
Op het Poolsche oorlogtooneel op den rechteroever
van de Weichsel leverde een aanval ten noorden van
Sierpe, waardoor de vijand werd teruggeworpen, eeni
ge honderden gevangenen in onzen handen.
Op den linker Weichseloever is niets bijzonders voor
gevallen.
UIT HET LAGERHUIS.
Minister-president Asquith deelde gisteren in het
Lagerhuis mede, dat de regeering strenger maatregelen
overweegt tegen den Duitschen handel met het oog op
de verregaande schending van de oorlogsgebruiken
door den vijand. Hij hoopte spoedig mede te deelen,
welke deze maatregelen zullen zijn.
De afgevaardigde Jowett vroeg of de Britsche regee
ring met het oog op de ontzaglijke verliezen aan men-
schenlevens publiek zou willen mededeelen op welken
grondslag Groot-Brittannië en de geallieerden bereid
zijn de vredesvoorwaarden te bespreken.
Minister Grey antwoordde daarop, dat de jongste
uitlatingen van Duitschland geen aanleiding geven om
te veronderstellen, dat het doel, dat de heer Jowett be
oogt, bevorderd zou worden d'oor aanneming van zijn
voorstel.
De eerste-minister verklaarde, dat ongeveer 60 pro
cent van de Engelsche gewonden hersteld zijn en we
der geschikt voor den dienst.
Verder deelde hij in den loop eener discussie over
de prijzen der goederen mede, dat hij niet van plan
was een maximum-prijs vast te stellen, hetgeen
Duitschland reeds heeft gedaan met noodlottige gevol
gen, of de voorraden tarwe op te koopen.
Hij voorspelde een daling der prijzen en vermeerde
ring van den tarwe-voorraad in de naaste toekomst en
eveneens een verlaging van den suikerprijs.
De afgevaardigde Beresford' vroeg of de gevangen
genomen Duitschers, die uit de lucht of uit de zee een
aanval hebben gedaan, in het vervolg als zeeroovers
behandeld en opgehangen zullen worden, als bewezen
is, dat zij zich schuldig hebben gemaakt aan moord op
vrouwen en kinderen.
De heer Asquith kon daarop geen bepaald antwoord
geven. Ieder dergelijk geval moet op zich zelf beoor
deeld worden.
UITWISSELING VAN KRIJGSGEVANGENEN.
Uit Berlijn wordt officieel gemeld: Van 12 Februari
af zullen de krijgsgevangen Franschen, die tegen
zwaargewonden worden uitgewisseld, in Gonstanz wor
den vereenigd, voor de latere opzending.
De datum, waarop deze uitwisseling zal plaats heb
ben, is helaas nog niet vastgesteld, daar de Fransche
regeering nog steeds geen bepaald antwoord gaf.
De voor uitwisseling in aanmerking komende Engel-
schen zullen tegen 14 Februari te Lingen (bij de Ne-
derlandsche grens) resp. te Luik vereenigd worden.
Als datum voor de uitwisseling door bemiddeling van
Nederland is aan de Engelsche regeering 15 of 16
Februari voorgesteld.
KORTE BERICHTEN.
De ,J)acia" is gisteren uit Norfolk vertrokken.
De autoriteiten te Falmouth hebben beslag ge
legd op de lading van de Wilhelmina
Naar de N. R. Crt. meldt, wist de kapitein van het
schip niets van de inbeslagneming der voornaamste
voedingsmiddelen in Duitschland door de regeering.
Twee Duitsche „Taube" -vliegtoestellen vlogen
gisteren over Belfort en werden hevig beschoten. Het
eene wierp twee bommen, waardoor materieele schade
werd aangericht. Beide werden op (de vlucht ge
jaagd.
De Duitsch-Pool pater Ledokowsky is gekozen tot
generaal der Jezuïeten.
Volgens Svenska Dagbladet zal de confe
rentie der regeeringen van de drie Noordsche
Staten over den nieuwen toestand ter zee zeer
binnenkort in Stockholm|wordenrgehouden.
Het personen- en goederenverkeer op de B'e I-
gische spoorwegen is zoodanig ontwikkeld,
dat op alle hoofdlijnen dagelijks verscheidene per
sonen- en goederentreinen loopen.
Het Duitsche ijzeren kruis tweede klasse
aan het zwarte lint is tot nü top aan 38 verpleeg
sters verleend, die zich op het oorlogstooneel bij de
verpleging van zieken en gewonden hebben onder
scheiden door daden van moed.
Voor v e r d i e p i n g van de Duitsche haven
Emden, is dit jaar nog een som van f 180.000
toegestaan, voor reserves der zeesluis c.a. aldaar,
f 360.000 en voor verbetering van het vaarwater bh
Borkum f 245.000, meldt de N. R. Ct.
- De Duitsche Keizer heeft een bezoek ge
bracht aan het Oostelijk front en te Lowicz
een toespraak tot de troepen gehouden.
-De Pruisische inkomstenbelasting over
1914 heeft 265 millioen gulden opgebracht, d. i. 22
millioen meer dan het jaar te voren, de aanvullings
belasting 42 millioen, d. i. 4 millioen meer dan het
vorig jaar.
Het definitieve antwoord van Engeland op
de Amerikaansche nota van 28 December
inzake de contrabande is gisteren verzonden.
De Fransche minister Justitie heeft een wets
ontwerp ingediend om het mogelijk te maken dat
soldaten aan het front met den handschoen
trouwen.
De broodverdeeling wordt nu in alle
groote steden van Duitschland geregeld. Er
worden acht millioen broodkaarten voor Berlijn ge
maakt. Elke kaart geeft recht op 2 kilogram brood
en is slechts geldig voor de week van uitgifte.
STAAT VAN OORLOG EN VAN BELEG.
Bij Kon. Besluit d.d. gisteren zijn in staat van beleg
verklaard
de Provincie Zeeland, voor zoover deze niet reeds in
staat van beleg verkeert; in de provincie Noord-Hol
land de gemeente Bergen het gebied behoorende
tot de Stelling van Den Helder, voor zoover dit niet
reeds in staat van beleg verkeert; en in staat van oor
log: het gebied behoorende tot de Stelling van 't Hol-
landsch Diep en het Volkerak, voor zoover dit niet
reeds in staat van oorlog verkeert.
VERGOEDING WEGENS MOBILISATIE.
Het Kamerlid de heer Bogaardt, heeft aan de re
geering de volgende vragen gesteld:
lo. Door de in kwartier zijnde af deelingen van het
veldleger wordt van de inkwartieringsgelden afgetrok
ken voor verlofsdagen van officieren en minderen, of
schoon de kwartieren niet ontruimd worden gedurende
de verloven en ter beschikking moeten blijven van de
verlofgangers.
Acht de minister van oorlog het niet billijk, dat hier
in spoedig verandering wordt gebracht, althans de bil
lijkheid wordt betracht ten aanzien van kleine kwar
tiergevers en van hotel- en pensionhouders?
2o. Den dorpen met artillerie- en ca va 1 eriebezetting
staan groote onkosten te wachten wegens het stukrijden
der wegen en het herscheppen van niet-kunstwegen en
pleinen in modderpoelen.
Acht de minister van oorlog het niet billijk, en kan
hij ten deze niet eenige toezegging doen, om aan de
kleine, minder financieel krachtige gemeenten, voor het
herstel der wegen en pleinen eenige vergoeding toe te
kennen?
De minister van oorlog gaf de volgende antwoorden
Vraag 1Er bestaat voor de kwartiergevers geener
lei verplichting om het vrijgekomen kwartier van een
verlofganger beschikbaar te houden. De minister kan
niet als eisch van billijkheid erkennen, dat betaald
wordt voor hetgeen niet genoten is.
Dat echter de belangen van den kwartiergever door
hem niet voorbijgezien worden, moge blijken uit de in
afschrift hiernevens gevoegde beschikking van 13 Jan.
1915, waarbij een regeling is getroffen welke, gelet op
de bestaande voorschriften, zoo gunstig mogelijk mag
heeten.
(In die beschikking wordt o.a. bepaald, dat geen ver
goeding wordt gegeven voor den dag van vertrek en
de volgende dagen van afwezigheid, wel voor den dag
van terugkomst. Vallen vertrek en terugkomst op den-
zelfden dag, dan wordt de vergoeding gegeven).
Vraag 2. Een druk gebruik van vele wegen is in de
gegeven omstandigheden niet te vermijden.
Iets onrechtsmatigs is daarin niet gelegen en waar
in den lande door talloos vele natuurlijke en rechtsper
sonen tengevolge van de huidige omstandigheden meer
of minder schade wordt geleden, welke door den Staat
niet wordt vergoed, zou het niet billijk zijn voor de
hierbedoelde gemeenten uitzondering te maken.
EEN BELGISCH DORP.
en
tooing7
is bijzonder goed gekozen, het ligt hoog en droog,
geheel is omringd door dennebosschen. Karrevrachten
goederen zijn reeds naar de magazijnen gevoerd, zoo
dat deze gevuld zijn met kleeren, schoenen, beddegoed,
zelfs kinderwagens, wiegen en speelgoed.
Een 40-tal baraken, eetzalen, keukens, ziekenhuis
enz. zijn klaar, het zijn alle gebouwen van 50 M.
lengte en 14 M. breedte. Nu is men begonnen met de
kerk en pastorie, ook moeten nog scholen gebouwd wor
den.
Als commandant van het dorp is benoemd de hoofd
officier Wilhelm, burgemeester, dokter, onderwijzers,
controleurs enz. zijn reeds aangesteld. Een pastoor
met vier kapelaans zullen de geestelijke zorg op zich
nemen.
Het heele dorp zal electrisch verlicht worden. A.s.
Maandag zullen de eerste vluchtelingen, een 300-tal
het kamp betrekken, dat voor 10,000 personen wordt
ingericht.
1
BELGISCHE VLUCHTELINGEN.
De burgemeester en twee gemeenteraadsleden van
Sluis zijn, meldt de N. Rott. CrCt., in Den Haag ter
audiëntie geweest om de intrekking te verzoeken van
ALRMAARSCHE COURANT.
