DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
o O o xr 1 o
Van bat wastaliil oorfeterreln.
Van hat oostelijk oorlogstenein,
No. 45
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
Itauoift^Bg w f^SCe fr. pt fl.118t regel, groote letters m ^laatsruimta Brieven Ir. S, Beek- en Handelsdrukkerij Y.h. HERMs. COSTER fi ZOON,
Cl leMWo l
WOENSDAG
24 FEBRUARI
Ter zee.
DUITSCHLAND.
ENGELAND.
YARIA.
NEDERLAND.
MILITIE en LANDWEER.
ALKMAAR, 24 Februari.
De ungelsche post is geheel in de war, zoodat we
de Engelsche bladen niet meer geregeld ontvangen -
de Fransche om dezelfde reden evenmin, maar dat is
minder, daar deze toch met ongeveer een week vertra
ging komen en dus ni^t meer als „nieuws"-bronnen
kunnen worden beschouwd en hedenmorgen bijv.
eerst in het bezit kwamen van de Daily Chronicle van
Zaterdag. De Duitsche bladen verschijnen wel op tijd,
maar die zijn bijna geheel gevuld met bijzonderheden
van en beschouwingen over „Hindenburg's glanzender
Sieg", zoodat daar ook al geen nieuws uit te putten
valt. De telegrammen brengen ook al weinig bijzon
ders alleen ten opzichte van den handelsoorlog ge
ven ze nieuws.
Een Reuter-telegram uit Londen spreekt van de „vol
slagen mislukking van Duitschland's plan" en gewaagt
in verband met de ons bekende scheepsrampen van
„de hopelooze taak, welke de Duitsche regeering zich
zelf opgelegd heeft in de proclamatie van 18 Februari".
Is het tijdstip tot oordeelen echter nu reeds gekomen?
Bij het stellen van deze vraag herinneren wij ons het
merkwaardige verhaal „Danger" van Conan Doyle in
de Strand-Magazine van Juli 1914, dus vóórdat de oor
log uitbrak.
Wanneer kapitein Sirius onze lezers herinne
ren zich wellicht nog uit een vorig artikel, dat deze
met een kleine macht onderzeeërs er in slaagde Enge-
land's invoerhandel te verlammen na verscheidene
Engelsche vrachtbooten in den grond te hebben ge
boord wel eens wil weten wat de Engelsche bladen
daarover schrijven, merkt hij, dat er wel allerlei oor
logsnieuwtjes werden vermeld, maar „over mij en mijn
schepen stond er nauwelijks een woord bij wij kwa
men eerst op de tweede bladzijde!" Slechts een klein
berichtje stond over deze nieuwe wijze van oorlogvoe
ren en daarin werd gezegd, dat deze zeerooverij wel
spoedig geëindigd zou zijn. Maar de kapitein keek
onder de marktberichten en daaruit bleek, dat de prij
zen van tarwe, mms, gerst, veevoeder en rietsuiker ge
ducht omhoog geloopen waren. En uit de marktbe
richten kan de kapitein afleiden wat de andere onder
zeeërs hebben uitgericht een aardige bijzonderheid
van den fantastisch en schrijver, op wiens „actueele"
novelle we zoo aanstonds nog even terugkomen.
Wij wezen er op, dat in het Londensche telegram
alleen de „ons bekende" rampen worden genoemd. De
vraag is gerechtigd of er niet meerdere zijn voorgeko
men. Toen onlangs minister Churchill mededeelde,
dat er 63 koopvaardijschepen verloren waren gegaan,
vond de Daily Telegraph het noodig op te merken, dat
de minister zich vergiste, daar het getal 155 was. Het
ligt overigens voor de hand, dat de verliezen zoo veel
als maar mogelijk is worden verzwegen. Daarbij komt,
dat de onderzeeërs, die schepen in den grond boren,
lang niet altijd gelegenheid zullen hebben waar te ne
men of een aanval gelukte lijfsbehoud zal dikwijls
tot spoedig verdwijnen nopen, in den regel zal op
grooten afstand een torpedo worden afgeschoten en
zal de onderzeeër als de drommel maken, dat hij er
vandoor komt en bovendien wel wat anders te doen
hebben, dan successen te seinen. Eerst langzamerhand
zal kunnen blijken, wat de onderzeeërs kunnen uitrich
ten en in vele gevallen zal alleen uit het nimmer te
rugkomen van een handelsschip zijn vernieling kunnen
worden afgeleid.
Maar de telegrammen van héden zijn er niet naar,
om voetstoots de bewering van het Reuter-telegram te
aanvaarden.
Bij Beachyhead (dus in het kanaal, ten oosten van
Brighton, waaj de Britsch-Hollandsche vloot onder
lord Torrington in 1690 door de Fransche vloot onder
Tourville werd verslagen) is een Engelsch stoomschip
op een mijn geloopen of door een onderzeeër getrof
fen, terwijl een ander groot stoomschip in nood heet
te zitten. Een andere pakketboot, die van Boulogne
naar Folkestone voer, werd aangevallen, maar de tor
pedo schoot dertig meter voor de boot uit, zoodat deze
niet getroffen werd.
Dan wordt niet-officieel nog gemeld, dat er bij'
Beachyhead ook een Engelsch transportschip tot zin
ken is gebracht, doch dit bericht dient natuurlijk eerst
bevestigd te worden.
Dit alles betreft het Kanaal.
Maar een bevel van de Britsche admiraliteit, waar
bij de scheepvaart in een aangegeven gebied van het
noordelijke kanaal der Iersche Zee verboden wordt,
welk bevel onmiddellijk in werking is getreden, bewijst
dat het daar, nadat er de „Cambank" getorpilleerd is,
nog lang niet pluis is.
Kapitein Sirius verontrustte zich niet bijster over
patrouilleerende torpedo-jagers en kruisende eskaders
alleen was hij bevreesd toen zijn onderzeeër tenge
volge van een storing verscheidene uren aan de opper
vlakte moest varen om reservedeelen in te zetten en
zag hij vooral gevaar in een watervliegtuig. Maar Co
nan Doyle liet een anderen onderzeeër in het Kanaal
in den grond schieten door twee snelvuurkanonnen.
De Fransche minister van marine kon heden mededee-
len, dat een Fran ach oorlogsschip gisteren een Duit-
schen onderzeeër ter hoogte van Boulogne ontdekt en
in den grond geboord heeft. De onderzeeër liet een
hoeveelheid olie achter op de plaats, waar hij ver
dween zulk een olievlek zal den Franschen en ook
den Engelschen groote' voldoening geven en dat ze er
nog menigeen wens chug laat zich denken 1
Zooals we hierboven reeds schreven, is er verder
weinig nieuws.
Het laatste Fransche communiqué zegt, dat de dag
van gisteren betrekkelijk rustig is verloopen, dat er in
de Champagne bij Beauséjour (ten Oosten van Reims)
opnieuw loopgraven gewonnen zijn en dat een Duit
sche aanval in den Elzas om een half dorp werd te
gengehouden. Het laatste Duitsche communiqué meldt
het behalen van andere kleine voordeelen.
Zeven Duitsche vliegmachines brachten een bezoek
aan Engeland, maar bijzonderheden worden niet ge
meld.
Ook op het Oostelijk oorlogsterrein worden slechts
gevechten met plaatselijke beteekenis geleverd.
In Duitsch Zuid-West Afrika werd Garoub door de
Unie-troepen bezet, ruim honderd kilometer ten oosten
van Luderitzbocht, hetgeen vooral van belang moet
zijn wegens het zich daar bevindend goede drinkwater.
Te Singapore (Britsch -Indië) is een vrij ernstige op
stand uitgebroken, waarbij 6 Engelsche officieren en
16 onderofficieren gedood zijn. Het heet er nu rustig.
Japan gaat nu ook de landweer mobiliseeren.
Opmerkelijk ten slotte is een officieus tele
gram uit Berlijn, waarin wordt gezegd, dat in toon
aangevende kringen voorgesteld wordt de datum van
het vieren van den lOOsten geboortedag van Bismarck
van den lsten April op den 21sten Juni te verschui
ven. Voor de reden van die verschuiving wordt o. a.
aangevoerd, dat de groote zorgen die het Duitsche
volk thans heeft, toch niet zonder invloed op de
viering blijven zou. Op den 21sten Juni, den dag van
het aanbreken van den zomer, zullen die zorgen naar
te hopen is, zooveel zijn verdwenen dat wij met een
vroolijk hart den naam van den grooten Duitscher
kunnen huldigen, aldus hei officieuze belicht, waaruii
de Duitsche opvatting blijkt, dat de oorlog wel eens
vrij spoedig zou kunnen zijn geëindigd, een opvatting,
die elders ook reeds is vernomen, maar dan natuurlijk
verbonden met de gedachte aan een anderen uitslag.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué van gistermiddag drie
uur luidt:
Ten westen van Lombaertzijde bereidde de vijana
twee infanterie-aanvallen voor. De troepen konden
echter niet voorwaarts komen, daar zij door ons onder
vuur werden genomen.
De in het communiqué van gisteravond vermeide
beschieting van Reims was zeer hevig en duurde den
eersten keer zes uur en den tweeden keer vijf uur. Vijf
tienhonderd granaten werden over alle wijken van de
stad geworpen. Men had het vooral gemunt op het
overblijfsel van de kathedraal, dat dan ook ernstig ge
leden heeft. Het binnenste gewelf, dat tot dusver weer
stand had geboden, is thans gescheurd.
Ongeveer 20 huizen zijn in brand geschoten en 20
burgers gedood.
Ten Oosten van Argonne tusschen Malancourt en
de Maas heeft onze artillerie een vijandelijke batterij
tot zwijgen gebracht en een munitie-wagen in de lucht
laten vliegen.
Het rapport van den Engelschen opperbevelhebber,
generaal French, meldde gisteren: De vijand gaat
voort groote activiteit te toonen in de buurt van pe
ren. Tal van aanvallen en tegenaanvallen hadden
plaats. Te zes uur 's morgens van 21 Februari deed de
vijand een reeks goed aangelegde mijnen ontploffen,
tengevolge waarvan een onzer loopgraven vernield
werd. Een nieuwe linie werd nu op korten afstand
achterwaarts in gereedheid gebracht en onmiddellijk
bezet. Elke verdere poging van den vijand om voor
uit te komen mislukte.
Bij Givenchy nam onze infanterie na een krachtda
dige beschieting door de artillerie, een vijandelijke
loopgraaf, welke werd vernield.
Een aanval door den vijand langs het kanaal van La
Bassée beproefd, werd afgeslagen door ons artillerie
vuur.
Ten zuiden van de Leie nam het kanon- en geweer
vuur in kracht toe. Onze troepen toonden belangrijke
superioriteit.
Aan het overige front kwamen alleen artillerie-ge
vechten voor. Nevel belemmerde het opstijgen van
onze vliegers.
Het Duitsche communiqué van gistermiddag, dat
we nog in een deel onzer vorige éditie konden opne
men, luidde:
De vesting Calais werd in den nacht van 21 op 22
dezer rijkelijk met luchtbommen bewerkt. De Fran
schen hebben gisteren in Champagne bij Perthes en
ten noorden'daarvan, hoewel ook met verminderde
sterkte, aanvallen gedaan. Zij mislukten alle door ons
vuur.
Bij AillyAprémont werden de Franschen na aan
vankelijke kleine successen uit hun posities terugge
worpen. In de Vogezen werd de Sattelkopf ten noor
den van Mühlbach in storm genomen.
Verder is niets belangrijks voorgevallen.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Het Duitsche communiqué, reeds in een deel onzer
vorige oplaag vermeld, luidde gisteren:
Een door de Russen met snel^ geconcentreerde strijd
krachten van Grodno in noordwestelijke richting ge-
probeerden aanval mislukte ouder aanzienlijke verlie
zen. Het totaal der stukken geschut, buitgemaakt bij de
vervolging van den Masoerenwinterslag, bedraagt 300
Fanonnen, waaronder 18 zware.
Ten noordwesten van Ossowitsj, ten noorden van
Lomsha en bij Prasnitz duren de gevechten voort.
Aan den Weichsel, ten oosten van Plock, dringen wij
den vijand in de richting van Wyszogrod.
In Polen, ten zuiden van den Weichsel, werden de
aanvallen van Russische divisies tegen onze posities
aan de Rawka afgeslagen.
Het Oostenrijksche communiqué van gisteren
meldde:
t In Russisch Polen is niets van belang gebeurd.
Het ongunstige weder belemmert in West-Galicië het
optreden der artillerie en andere operaties.
Aan het front in de Karpathen mislukten de aanval
len der Russen op de gewone wijze. De vijand leed
zeer zware verliezen. Zeven officieren en 550 man wer
den krijgsgevangen gemaakt.
De gevechten ten zuiden van de Dnjestr duren voort.
De beproefde Kroatische troepen wisten door een wel
geslaagden aanval den vijand uit verschillende plaat
sen te verdrijven, sterk bezette hoogte-stellingen te ne
men en naar voren terrein te winnen.
DE OORLOGSZÓNE.
Uit Berlijn wordt door het Wolff-bureau gemeld, dat
met het oog op den gerezen twijfel over den omvang
van de in de officieele mededeeling van 4 dezer als
oorlogszone aangegeven wateren om Groot-Brittannië
naar het noorden, de Orkney-eilanden (dus ook de ha
ven Kirkwall) en de Shetlandseilanden binnen de oor
logszone liggen, maar dat de doorvaarten op beide zij
den van de Faroër zonder gevaar zijn.
TRANSPORTSCHIP TOT ZINKEN GEBRACHT?
Volgens een niet-officieel bericht uit Berlijn zou
Maandagmiddag te 4 uur 45 min. het Engelsche troe
pen-transportschip „192" bij Bevezier door een Duit-
schen onderzeeër tot zinken gebracht zijn.
DE PRUISISCHE BEGROOTING.
Bij de in het Pruisische Huis van Afgevaardigden
gehouden besprekingen over de begrooting, drukte mi
nister Löbel zijn diepe smart uit over de verwoesting,
in Oost-Pruisen door de Russen aangericht. Hij wekte
de bewoners op, zich weer met den steun des Konings
op te richten.
De begrooting werd vervolgens in het Huis van Af
gevaardigden goedgekeurd.
Bij de behandeling in het ministerie van buitenland-
sche zaken bracht de vrijzinnige afgevaardigde Pach-
nicke de behandeling van Duitsche militairen en bur
gers in vijandelijke landen ter sprake. Spreker meen
de, dat wanneer Duitsche gevangenen in het land van
den vijand met geweld aan den arbeid worden gezet,
hetzelfde met de vijandelijke gevangenen in Duitsch-
land moet geschieden.
Daarna werd de begrooting aangenomen.
EEN TELEGRAM VAN DEN KEIZER.
Op het telegram van gelukwensch van het Huis van
Afgevaardigden zond de Keizer telegraphisch het vol
gende antwoord: „Mijn hartelijksten dank voor de
vriendelijke gelukwenschen van het Huis van Afgevaar
digden met de schitterende successen, die in den win-
terslag in Masoeren voor het vaderland zijn verkre
gen door de bewonderenswaardige dapperheid en vol
harding van onze heldhaftige zonen, vereenigd met de
geniale veldheerskunst van den aanvoerder. Het in
een eensgezind gewapend volk veranderde volk der
dichters en denkers mag ook verder vertrouwen op de
kracht van zijn vastbesloten wil om te overwinnen
over alle vijanden van Duitsche zeden en beschaving.
God zal met ons en onze rechtvaardige zaak zijn."
De afgevaardigden hoorden de voorlezing van dat
telegram van den Keizer staande aan en beantwoord
den het met luide toejuichingen.
DE FINANCIEELE SAMENWERKING DRR
GEALLIEERDEN.
In den loop van het debat over de motie tot goed
keuring van de jongste verklaring van minister Lloyd
George over de financieele overeenkomst tusschen de
geallieerden, verklaarde de heer Austen Chamberlain
zijn goedkeuring te hechten aan het plan en legde hij
tevens den nadruk op de ontzaglijke hulpbronnen der
geallieerden.
De heer Lloyd George merkte op, dat deze ontzag
lijke hulpmiddelen van bijna overwegend belang zul
len zijn in dezen oorlog. „Wij hebben meer man
schappen en meer geld dan de vijand", zoo verklaarde
hij, „en een stoutmoedig en vastberaden gebruik van
deze hulpmiddelen is het eenige noodige om te win
nen.'
DE ENERGIE VAN HET GESCHUT.
Bij het afvuren van een modern infanterie-geweer
komen 2762 warmte-eenheden vrij, evenveel energie,
welke noodig is, om een gewicht van 1 kilogram 1170
M. op te heffen. Ongeveer een derde van die energie
wordt gebruikt, om het projectiel zijn snelheid (ruim
800 M. per seconde) te geven. Het projectiel heeft dus
nauwelijks hettweeduizendste gedeelte van een seconde
noodig, om den loop van het geweer te passeeren. In
den loop staat dan een druk van 3500 atmosfeer. Geen
klein beetje!
Bij het grootste scheepsgeschut is de energie na
tuurlijk veel en veel grooter. Met dezelfde energie zou
men een gewicht van 1000 kilogram (10 baaltjes sui-
De Burgemeester van Alkmaar brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat de nlt-
keerlng der vergoedingen, loopende over
het tijdvak van 16 tot en met 35 Febrnarl
1915, zal geschieden ten Stadhuize op Zater
dag 27 Februari a.s., voor zooveel de LA.VD>
WEEK betrett, van 10—11 nnr en voor zoo
veel de MILITIE aangaat van 11—13 nnr.
Alkmaar, 24 Februari 1915,
De J3urgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
ker) ruim 40 K.M. kunnen 'heffen. Het is dezelfde
kracht ais die van een granietblok van 7 M. in het ku
biek, dat 40 M. zou vallen.
KORTE BERICHTEN.
Naar uit Berlijn wordt gemeld, heeft de Atne-
rikaansche regeering op de bekende nota v an
Duitschtand geantwoord en verschillende voor
stellen gedaan, die door de bevoegde autoriteit over
wogen zullen worden.
De Engelsche Admiraliteit geeft kennis van
beperking der scheepvaart in de noorde
lijke en zuidelijk ingangen der Iersche Zee,
Officieel wordt uit Londen gemeld, dat tenge
volge van het slechte weder, den hevigen zuidwester
storm en het belemmerde uitzicht de Engelsche ope
raties in de Dardanellen onderbroken zijn.
Bij eenmuiterij van een regiment Indische infan
terie te Singapore werden, volgens een officieel En
gelsch bericht, zes Engelsche officieren en 16 onderof
ficieren gedood, negen onderofficieren met manschap
pen gewond en veertien Engelsche burgerlijke personen
onder wie één vrouw, gedood. De muiterij is bedwon
gen.
Volgens Reuter bericht hebben de Fransche avia-
tgurs die Freiburg (in Breisgau) hebben gebombar
deerd, op hun terugtocht ook bommen op de kazernes
te Mulhauseri geworpen.
Uit Elverdinghe bij Yperen wordt gemeld, dat
toen een priester in de kerk dé mis las, een Duitsche
granaat het gebouw trof en door het dak sloeg. De
priester werd ernstig aan het hoofd gewond.
Naar men uit Parijs aan de N. R. Crt. seint is
Sarah Brenhardt gisteren te Bordeaux geopereerd.
Haar rechterbeen is bij de dij afgezet.
HET VERGAAN VAN DE EVELYN.
Van Duitsche zijde wordt gemeld, dat het met een
lading katoen op weg naar Bremerhaven bij Borkum
op een mijn geloopen en gezonken Amerikaansche
stoomschip „Evelyn", ondanks de waarschuwing van
Duitsche zijde, zonder loods langs de Oost-Friesche
kust voer. Naar het Wolff-bureau van bevoegde zijde
Verneemt, heeft de kapitein van de „Evelyn" bij zijn
verhoor verklaard, dat hij voornemens was geweest
zijn koers meer noordelijk te nemen. Hij was echter
onderweg aangehouden door een Engelsch oorlogs
schip, waarvan een officier hem had gelast meer zui
delijk aan te houden en zoo dicht mogelijk bij de
Oost-Friesche kust langs te varen.
SCHENDING VAN DE NEUTRALITEIT.
Tegen den Duitscher V. S., een te Rotterdam geves-
tigd1 koopman, is, meldt de N. R. Crt. proces verbaal
opgemaakt wegens schending van de neutraliteit. Deze
Duitscher is opgetreden als tusschenpersoon tusschen
de Duitsche regeering en een combinatie, die zich ge
vormd had om een automatisch geweer, een uitvinding
van een onbemiddelden te Rotterdam woonachtigen
werkman, aan die regeering be verkoopen. Reeds wa
ren de onderhandelingen zoover gevorderd, dat binnen
een week het geweer geleverd zou worden als de proe
ven voldeden, hetgeen waarschijnlijk was. Met dit ge
weer kunnen vijf schoten achter elkander gedaan wor
den zonder dat het noodig is, als tot nog toe, dien
grendel, te openen en te sluiten. Het geweer was voor-
loopig reeds bestemd om voornamelijk in de loopgraven
dienst te doen.
Men kwam op het spoor van deze combinatie door
den verkoop van scherpe patronen te Rotterdam door
militairen. Onder meer bleek, dat een milicien-korpo
raal van het 15e regiment infanterie twintig scherpe
patronen verkocht had. Deze patronen hebben dienst
gedaan bij de voorloopige proefnemingen, die in tegen
woordigheid van den geverbaliseerden Duitscher V. S.
hebben plaats gehad en die in alle opzichten voldeden.
STAND DER RENTE-AANVRAGEN.
Blijkens het overzicht in de Staatscourant van den
stand der rente-aanvragen, ingevolge de artikelen 369
en 370 der Invaliditeitswet, waren op 1 Februari j.L
ontvangen 146,931 aanvragen.
Hiervan zijn toegekend door de Rijksverzekerings
bank 122,528 en in beroep 1062, totaal 123,590.
Overleden zijn 11649 rentetrekkers en ingetrokken
zijn 7 renten, zoodat op 1 Februari j.l. loopende wa
ren 111,935 renten. Van 2743 renten wordt ingevolge
art. 127 en art. 133 gekort.
HET ZEELIEDEN-CONFLICT.
Van werkliedenzijde wordt nog gemeld, dat de direc
tie ten opzichte van de bemanning van de „Amstel-
stroom", die het conflict veroorzaakt heeft, den ande
ren zeelieden heeft meegedeeld, dat zij met eerstge-
noemden niets meer te maken had en dat dezen ook
niet meer zouden worden aangenomen. Inmiddels heb
ben de zeelieden van de uitvarende schepen besloten
het loopende contract met 14 dagen op te zeggen, zoo
dat dus over 14 dagen rechtens nieuwe eischen kunnen
worden gesteld.
EIEREN EN DE OORLOG TEGEN
HANDELSSCHEPEN.
De eierenmarkt te Olst is, meldt de Tel., gisteren niet
geslaagd. Wegens het niet varen van vele booten op
Engeland hadden de gewone handelaren niet de hoe
veelheden van anders noodig en wilden ze de prijzen
niet geven, die de aanvoerders er voor vroegen, en het
gevolg was, dat bijna alles weer mede naar huis ging.
Een paar partijtjes werden nog verkocht voor 5 4 5Yt
ALKMAA
BBS
SST)