DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN»
Van het westelijk oorlogsterrein.
Van list oostelijk oorlogsterrein,
rlo
No. 47
Honderd en zeventiende jaargang.
1915
HMuwmMi pe t mim fc, p, piII.—. WiaMMk1*4 poste letters mfhtfanMi Mm fr. S. I. Bee*- en MMntMi il BERIIIs. COSIER4ZOON. fmtm SI, Tè!?»», 1
VRIJDAG
20 FEBRUARI
Ter zee.
ENGELAND.
DUITSCHLAND.
NEDEKLAND.
Maxlmiim-Boterprijzen.
ALKMAAR, 26 Februari.
In het Westen is het woord vooral aan de artillerie,
hetgeen beteekent, dat er geen infanterie-aanvallen wer
den gedaan, dat er wordt gerust of wel nieuwe voor
bereiding wordt getroffen. In het Oosten levert de be
wegingsoorlog steeds hevige gevechten op, waarbij in
het noorden de Russische infanterie het voordeel heeft,
dat de zware vesting-artillerie uit een forten-linie aan
den strijd kan deelnemen. Toch gaat het den Russen
daar in het noorden niet voor den wind. Het Duitsche
communiqué verzekert, dat de als vesting aangelegde
stad Prasnys genomen is en het Russische communiqué
meldt, dat de Duitschers daar hun voornaamste actie
geconcentreerd hebben, dat „in een aantal streken" de
aanvallen der Duitschers werden afgeslagen en dat de
Duitschers „toen deze de rivier Orzits overtrokken"
zware verliezen kregen. Weet men nu, dat evengenoem-
de stad aan dit riviertje ligt, dan is het wel zeer waar
schijnlijk, dat zij inderdaad door de Duitschers geno
men is. Het doel der Duitschers schijnt hier te zijn,
door de Russische linie heen te breken, hetgeen een te-
terugtrekken van deze linie tengevolge moet hebben en
een ernstige bedreiging van Warschau kan worden.
Met hardnekkigheid hebben de Russen de plaats tot
dusverre verdedigd en reeds hieruit en uit het ne
men van meer dan 10.000 gevangenen blijkt, dat de
Duitschers een succes mogen boeken.
Fortuinlijker dan ten noorden zijn de Russen ge
weest ten zuiden van den Weichsel in de buurt van
Bolimof, dat vrijwel precies een goede 50 K.M. ten
westen van Warschau ligt. Verschillende Duitsche'
loopgraven want hier woedt de positie-oorlog,
dien we zoo goed kennen van het Westelijk oorlogs-
tooneel werden veroverd en al weegt dit succes niet
op tegen de hierboven besproken nederlaag, het blijft
in elk geval een succes.
Uit Russische bron komt het bericht, dat de Ameri-
kaansche regeering er bij de Japansche regeering op
zou hebben aangedrongen, dat een scheidsgerecht in
gesteld zal worden inzake het Japansch-Chineesch
conflict, dat zich overigens wel moeielijk voor arbi
trage zal leenen!
I
Zijn de Dardanellen werkelijk ernstig bedreigd?
Men weet, dat deze verbinding tusschen Zwarte Zee en
Middellandsche, de straat, die Rusland eventueel zou
brengen in het groote verkeer ter zee, voor de aanvul
ling van voorraad en munitie voor Rusland van veel
gewicht is. Dezer dagen werd er een actie gemeld,
maar die werd onderbroken het bereikte resultaat
werd geheel verschillend voorgesteld: van Engelsche
zijde werd beweerd, dat de sterke forten, die deze eng
te verdedigen, tot zwijgen waren gebracht, van Russi
sche daarentegen, dat die forten de bombardeereude
schepen flink onder vuur genomen hadden en drie er
van ernstig hadden beschadigd.
Vandaag is het niet anders. Uit de Engelsche berich
ten blijkt, dat het bombardement gisteren is hei-vat
door een heel eskader en dat alle forten aan den in
gang van de zee-engte tot zwijgen werden gebracht.
Maar de Turksche berichten melden, dat tien pantser
schepen aan de beschieting hebben deelgenomen en
toen met schade teruggetrokken zijn.
Wij zullen wel spoedig vernemen wie gelijk heeft.
In elk geval zijn de operaties hier belangrijk.
Volgens een bericht van de Neue Freie Presse zou
den er ook Engelsche onderzeebooten die in de
West-Europeesche wateren blijkbaar weinig te doen
vinden, althans men hoort er weinig van voor de
Dardanellen zijn aangekomen en wordt er een landing
van troepen verwacht.
Van den handelsoorlog valt niet veel te zeggen.
Sinds het lijstje van gisteren is er één schip getorpil-
leerd, n.l. de stoomboot „Western Coast", komende uit
Liverpool, bij Beachy-head alweer.
De Britsche admiraliteit deelde mede, dat sinds 18
dezer zeven onderzeeërs in den grond geboord zijn,
terwijl in de week eindigende 24 Februari, 700 sche
pen, behoorende tot alle nationaliteiten, Britsche ha
vens binnenliepen en 673 onderweg waren hoeveel
hiervan Engelschen waren wordt niet vermeld. Natuur
lijk laat men van Britsche zijde niet na te betoogen,
dat de schade, die de Duitsche onderzeeërs Groot-
Brittanje kaxï aandoen, beperkt zal blijven. Een be
langrijk feit is inderdaad, dat tot dusverre de mail
diensten nog vrij geregeld plaats vinden.
Van de „Dacia", de gewezen stoomer der Hamburg-
Amerika-lijn, door een Amerikaansche burger- aan
gekocht, met een lading katoen varend onder Ameri
kaansche vlag, oorspronkelijk bestemd voor Bremen,
later echter voor Rotterdam, wordt gemeld, dat zij in
de buurt van Engeland is verschenen, eerst door het
Kanaal wilde varen, maar later besloot met het oog op
de drijvende mijnen om het noorden van Schotland te
gaan.
Algemeen werd gedacht, dat Engeland dit schip zou
nemen. Is het aan de Britsche oorlogsschepen ont
snapt of wel durft de admiraliteit met het oog op de
stemming in Amerika de inbeslagneming niet aan?
Ook dit zullen wij spoedig hooren, Haar het schip, in
het vaarwater, waar het zich thans bevindt, gemakke
lijk te nemen is.
De Parijsche „Journal" meldt, dat de verbondenen
als tegenmaatregelen alle Duitsche eigendommen in
beslag zullen nemen, onverschillig onder welke vlag
ze ook varen en dat iedere voor Duitschland bestemde
lading tot goeden prijs zal worden verklaard, mits een
behoorlijk onderzoek is geschied. Wij merken hierbij
enkel op, dat hiermede algeheel gebroken wordt met
den ouden rechtsregel, dat de neutrale vlag, de vijande
lijke lading dekt.
Geen dag gaat'er tegenwoordig voorbij of men
hoort van vredesklanken.
Nu weer meldt de Times, dat de Spaansche minister
president Spanje als bijzonder aangewezen achtte als
bemiddelaar tusschen de oorlogvoerenden, maar dat
hij vreesde dat de partijdigheid door de Spaansche
pers getoond nadeelig zou zijn voor de pogingen, die
zouden kunnen worden gedaan, indien de gelegenheid
zich zou aanbieden. De minister beval daarom de pers
aan een gelijke onzijdigheid te toonen als de regeering.
Een goede raad voorwaar, die ook in andere neutralen
Een goede raad voorwaar-, die ook in andere neutrale
landen niet geheel overbodig mag heeten!
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué van gistennidag meldt:
Onze artillerie heeft bij Lombaertzijde een blokhuis en
een vijandelijken observatiepost vernield.
In Champagne hebben wij de aanwinsten van giste
ren behouden en alle tegenaanvallen afgeslagen.
Onze vliegers hebben 60 bommen geworpen op sta
tions, treinen en vijandelijke troepen.
Tusschen Argonne en de Maas hebben wij opnieuw
vorderingen gemaakt.
De vijand heeft de door ons genomen loopgraven
niet kunnen heroveren.
Officieel werd gisteren uit het Duitsche groote
hoofdkwartier gemeld
In Champagne zette dé vijand gisteren zijn wanho
pige aanvallen voort - zij bleven echter, als de vooraf
gaande, ondanks de krachtige pogingen, zonder eenig
resultaat.
Verder is niets belangrijks voorgevallen.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
Officieel werd gisteren door het Duitsche groote
hoofdkwartier gemeld:
De gevechten bij Memel, Bobr en Naref duren voort.
De als vesting aangelegde stad Prasnycz is gisteren
door de Oost-Pruisische reservetroepen na een hard-
nekkigen strijd genoihen. Meer dan 10.000 gevange
nen en 20 kanonnen, een groot aantal mitrailleurs en
zeer veel oorlogsmateriaal viel ons in handen.
In andere gevechten ten noorden van den Weichsel
werden in die laatste dagen 500 Russen gevangen ge
nomen. p
In Polen, ten zuiden van den Weichsel, bezetten de
Russen, na met vijfvoudige overmacht te zijnaange
vallen, het voorwerk Mogily, ten zuidoosten van Boli
mof.
Anders viel niets bizonders voor.
Opmerkelijk is het, dat de bij Augustowo gevangen
genomen generaal-commandant van de 59e Russische
reservedivisie aan een Duitschen officier vroeg, of het
waar was, dat de door Duitsche troepen belegerde
stad Antwerpen spoedig moest vallen. Toen hem de
toestand in het westen werd uiteengezet, wilde hij niet
gelooven, dat de Duitsche troepen in het westen op
Fransch grondgebied stonden.
Het Oostenrijksche legerbericht meldde gisteren
In Russisch Polen is de toestand onveranderd.
Bij een aanval aan het West-Galicische front nam
een afdeeling, die op de Russen ten oosten van Grybof
een aantal steunpunten veroverde, 5600 man gevange
en bovendien werden zes machine-geweren buitge
maakt.
In de Karpathen valt weder zeer veel sneeuw, waar
door de strijd wordt belemmerd. De algemeene toe
stand is niet gewijzigd.
Het offensief onzer troepen in de gevechten ten zui
den van de Dnjestr wordt met succes voortgezet.
In de gevechten van 21 en 22 Februari'werden 10
officieren en 338 man gevangen genomen.
In de Boekowina is het rustig.
HET VERGAAN VAN DE „REGIN".
Naar het Noorsehe ministerie van buitenlandsche
zaken meedeelt, rapporteerde de gezagvoerder van het
stoomschip „Regin" aan den Noorscben consul te
Londen, dat de ontploffing plaats had, toen de equi
page bezig was naar mijn«n uit te zien, die zij meende
gepasseerd te zijn. De matrozen ontdekten niets van
een torpedoboot. De „Regin" stoomde langzaam, toen
het ongeluk gebeurde, meldt Wolff uit Christiania.
DE „WESTERN COAST" GEZONKEN.
De bemanning van het stoomschip „Western Coast"
is te Porstsmouth geland en deelde mede, dat het
schip gisteren op een mijn geloopen of getorpedeerd
is ter hoogte van Bevezier meldt Reuter uit Londen.
Niemand heeft het leven verloren.
UIT HET LAGERHUIS.
In het Lagerhuis stelde een der leden een vraag om
trent de rede, onlangs door den Russischen minister
van buitenlandsche zaken Sasonof gehouden, waarin
deze had verklaard, dat de gebeurtenissen aan de
Russisch-Turksche grens de verwezenlijking van de
staatkundig-economische problemen, verbonden met de
kwestie van een toegang voor Rusland tot open zee
zouden bevorderen. In antwoord daarop verklaarde
minister Grey onder toejuichingen, dat dit een verze
kering was, waarmede Engeland het volkomen eens
is. De details van den vorm, waarin die problemen
opgelost zullen worden, zullen ongetwijfeld in de vre
desvoorwaarden worden vastgesteld.
DE PRUISISCHE BEGROOTING VAN HANDEL.
Bij de tweede lezing van de begrooting van het mi
nisterie van handel wezen alle sprekers met nadruk op
het feit, dat het Duitsche economische leven de beproe
vingen van den oorlog zoo verrassend goed had door
staan.
De afgevaardigde Oeser verklaarde, 'lat de Duit
sche productie niet alleen voorziet in alle oorlogsbe
hoeften van Duitschland, maar ook Oostenrijk nog
helpt, waartoe, zei spr., geen der vijanden in staat was,
De conservatieve afgevaardigde Hassell zeide: „Het
buitenland heeft reden om jaioersch te zijn op ons kun
nen, onze arbeidskracht, onze wetenschap en onze
energie."
De nationaal-liberaal Beumer verklaarde: „Onze
economische mobilisatie was even goed als de schitte
rende opmarsch onzer troepen. Duitschland had geen
moratorium noodig; dat Engeland wel een moratori
um behoefde en het bankdisconto er 10 proc. bedraagt,
toont hoe dit land zich op financieel gebied heeft ge
blameerd."
Minister Sydow bracht hulde aan de industrie, die
zich zoo uitstekend aan de gewijzigde economische
omstandigheden heeft aangepast.
De begrooting van handel werd goedgekeurd.
KORTE BERICHTEN.
Naar het Hbid. uit Londen verneemt bestaat er
in Servië groote behoefte aan verpleegsters, doktoren
en hospitaalbenoodigdheden.
Het bombardement in de Dardanellen is hervat.
Geen der forten aan den ingang van de straat zijn
meer in staat tot veredere verdediging, meldt een Reu-
terbericht uit Londen.
De rijksgoudweek in het Zwarte Woud heeft al
leen in het Wurtembergsche ambt Freudenstadt
276.000 aan goud opgeleverd.
Te Weenen, Praag, Brünn, Krems, Klosternen-
t-iirg en in andere Oostenrijksche steden is Dinsdag
de boycot van varkensvleesch en reuzel begonnen. Tien
dagen lang zullen de huismoeders, bij wijze van pro
test tegen de hooge prijzen, niets van het varken koo-
pen.
Blijkens een mededeeling, in het Engelsche Lager
huis gedaan, onderhandelt de Engelsche regeering met
de Duitsche over de uitwisseling van gevangen offi
cieren van gezondheid. Men is het reeds eens gewor
den over de uitwisseling van gevangen burgerlijke
dokters.
Minister Asquith heeft in het Engelsche Lager
huis meegedeeld, dat bij de beschieting van Hartlepool
Scarborough en Whitby van de burgerij 127 zijn ge
dood en, naar schatting, 567 gewond.
De Parijsche bladen melden, dat te Havre een
regiment Britsche Kiesrechtvrouwen ontscheept is, die
ais telefonisten, seinwachters, telegrafisten en chauf
feurs dienst zullen doen.
Een Hamburgsche firma had langen tijd, vooral
in Holland op groote schaal cacaoschillen opgekocht,
en tot poeder vermalen, met een weinig goede cacao
vermengd en door annonces speciaal voor liefdegaven
voor het Duitsche leger aanbevolen en ook als cacao-
blokken in den handel gebracht.
MIJNEN.
Gisteren heeft Hr. Ms. „Zeehond" geen enkele drij
vende mijn aangetroffen in de Noordzee tusschen de
lichtschepen Schouwenbank en Noordhinder.
Verder wordt bericht, dat op de Nederlandsche kust
bij Zeeuwsch Vlaanderen sinds Woensdag drie Duit
sche mijnen zijn aangespoeld, Woensdag twee en gis
teren één.
KOPERAFVAL VOOR DUITSCHLAND.
De heeren F. H. W., J. C. M. van R„ M. S. en C. J.
W. en H. M., de schipper van de „Hanna", zijn voor-
loopig op vrije voeten gesteld.
De partij koper in de „Hanna" is bij de firma Van
Embden te Schiedam gekocht voor rekening van den
heer Brand te Dordrecht; het koper in de „Elize" ge
vonden, is van verschillende personen gekocht, voor
rekening van den heer Paardekooper te Amsterdam.
Naar de N. Rott. Crt. verneemt, hebben zij, voor
wiens rekening het koper gekocht werd, bij de regee
ring reeds pogingen aangewend om consenten te ver
krijgen, ten einde het in opslagplaatsen liggende ko
per, waarop geen beslag gelegd is, bij partijen naar
Duitschland te mogen uitvoeren.
De rivierpolitie heeft gisteren de motorboot
„Geertruida Margaretha" uit Hendrik-Ido-Ambacht,
paar Rotterdam gebracht. Aan boord van deze motor
boot is ongeveer 60,000 tot 70,000 kilogram koper, dat
vermoedelijk bestemd was voor Duitschland. De mo
torboot ligt nu onder bewaking in de Parkhaven.
Nader meldt de N. Rott. Crt., dat cje lading blijkt te
bestaan uit 60.000 K.G. koper. Dit koper is te Zutfen
door den heer König voor 57,000 gekocht en betaald
voor rekening van den heer Paardekooper te Amster
dam.
Te Zutfen werd het koper in de „Geertruida Marga
retha" geladen, welke boot eerst bestemd was voor
Rotterdam of Dordrecht. In afwachting van nadere or
ders is de lading naar Hendrik-Ido-Ambacht vervoerd,
met bestemming om overgeladen te worden in het
Rijnschip „Elize", schipper Roersch, welk schip
thans nog onder bewaking in de Parkhaven ligt. Met
de lossing van dit schip zal over een paar dagen een
begin gemaakt worden. Schipper Kok, van de motor
boot, blijkt geheel te goeder trouw te zijn.
Teneinde, te voorkomen, dat verkoopers van boter
zich niet houden aan den van Regeeringswege vastge
stelden maximum-prijs van 1.75 per Kilogram en
dat de koopers door onbekendheid te hooge prijzen
inwilligen, wordt hierbij ter algemeene kennis gebracht
dat wanneer boter tegen een hooger prijs dan den
maximum-prijs te koop wordt aangeboden, mijnerzijds
maatregelen zullen worden genomen, om aan dien on-
geoor loof den verkoop paal en perk te stellen, hetzij
a. door de te hoog in prijs aangeboden boter tegen
den maximumprijs te onteigenen, hetzij
b. de boter tegen den maximum-prijs den kooper
toe te wijzen. Het publiek wordt er dientengevolge op
nieuw aan herinnerd, om misbruiken ter kennis te
brengen van mij of van den commissaris van politie.
Een winkelier,, die niet in staat is boter voor den
voor binnenlandsche consumptie vastgestelden maxi
mum-prijs van1.55 per K.G. (wit beuken fust van
50 K-G.), 1.56 per K.G. (wit beuken fust van 25
K.G.) en J 60 per K.G. (Delftsch of Leidsch eiken
fust a 20 K.G.) te bekomen, kan van mij een bewijs
ontvangen, dat hem door het Rijks Centraal Bureau
voor den uitvoer van boter een door mij aangegeven
kwantum moet worden verstrekt, welk kwantum in over
eenstemming zal zijn met den normalen omvang van
zijn zaken.
Wanneer een grossier in beter voor binnenlandsche
consumptie niet in staat mocht zijn van zijne gewone
leveranciers boter te koopen voor den voor binnenland
sche consumptie vastgestelden maximum-prijs, zal hij
zich door mijne bemiddeling kunnen wenden tot voor
meld Rijks Centraal Bureau, wat hem dan bij zijn po
gingen tot aankoop van boter verder behulpzaam zal
kunnen zijn.
De Burgemeester van Alkmaar,
G. RIPPING.
Alkmaar, 25 Februari 1915.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
TWEEDE KAMER.
In de gisteren gehouden zitting werd voortgezet de
behandeling der suppletoire landbouwbegrooting (eco
nomische maatregelen).
Ete heer Smeenge (U.-L.) zette zijn Vrijdag afgebro
ken rede voort. Hij wees er op, dat in normale tijden
hi ons land niet genoeg veevoeder verbouwd wordt.
De prijzen zijn nu 1 34 maal zoo duur als anders
daarom drong spreker er op aan, dat de regeering den
invoer krachtig voortzette, opdat het veevoeder voor
niet te hooge prijzen verkrijgbaar zij. Er is nu 254
rnaal zooveel noodig als vroeger. Ook bestreed spre
ker den maatregel verbod van spekuitvoer, daar er
meer gedroogd spek in het land aanwezig was dan
gebruikt kon worden.
De heer Teenslra (v.-d.) klaagde over gebrek aan
voorlichting van de Kamerleden. Hulde bracht spr.
aan de regeering voor de totstandbrenging der Levens
middelenwet, waardoor de paniek in het land in den
aanvang van den oorlog werd bedwongen. Maar op
grond dier wet zijn door de regeering maatregelen ge
nomen, waaraan niemand bij de totstandkoming van
de wet heeft gedacht. Door beter overleg zou menige
verkeerde maatregel achterwege gebleven zijn. Zoo
lang de grenzen geopend blijven, moet voor zoo groot
mogelijk import gezorgd worden.
Spreker betreurde het, dat de heer Schaper zich soli
dair verklaarde met minister Treub ten aanzien van
de door dezen vroeger tegen de Groninger landbou
wers geuite grieven. Hij verdedigde de landbouwers
tegenover den door den heer Schaper op hen gewoipen
blaam.
Spr. critiseerde, dat er maximumprijzen zijn gesteld
voor rogge en tarwe en niet voor veevoeder.
De heer Eerdmans (U.L.) zette uiteen, dat de regee
ring vaak handelde in strijd met handelsusanties,
waardoor tusschenpersonen uit hun bedrijf worden ge
drongen. Waar kleine winkeliers door maximumprij
zen schade leden, moeten dan ook voor den groothan
del maximumprijzen worden vastgesteld.
Heden halftwaalf voortzetting.
SUPPLETOIRE OORLOGSBEGROOTING 1915,
(buitengewoon crediet).
In zijn antwoord op het afdeelingsverslag worden
door den Minister van oorlog uitvoerig de klachten
over verkeerd besteden van gelden evenals die over
voeding, huisvesting, kleeding en ligging.
Hoewel voor een belangrijk deel reeds overeenstem
ming is verkrqgen, zijn de onderhandelingen met de
spoorwegmaatschappijen nog niet afgeloopen.
Een overeenkomst, houdende vaststelling van de al
gemeene grondslagen voor de bepaling van de schade
loosstelling, was nog niet tot stand gekomen.
De dienst op Zondagen is reeds tot het onvermijde
lijke teruggebracht. Gelegenheid tot het bijwonen
van godsdienstoefeningen wordt zooveel mogelijk ge
geven aan een ieder, die niet bepaaldelijk door nood
zakelijke diensten verhinderd is.
Van staken van den dienst op Zondagen of stopzet
ten in de ochtenduren kan geen sprake zijn. Niet al
leen moeten eenige onmisbare inwendige en garni
zoensdiensten ook op Zondag doorgaan, maar het is
toch wel duidelijk, dat de bewaking van onze grenzen
tegen overschrijding van langs onze geheele Oost- en
Zuidgrens gelegerde vreemde militairen, tot handha
ving onzer onzijdigheid en verzekering van de veilig
heid van den staat geen oogenbiik mag onderbroken
worden. Evenmin mag worden nagelaten de dienst
tot bestrijding van den smokkelhandel, noch de bewa
kingsdienst bij sommige belangrijke punten, in inter-
neeringsdepóts en meer andere. Het verzoek van de-
putaten der Gereformeerde Kerken voor de geestelijke
belangen der militairen kon dan ook niet worden in
gewilligd.
Hetgeen den minister omtrent de clandestiene
vleeschfabricage te Rotterdam bekend is, komt vrijwel
overeen met wat in de dagbladen gestaan heeft.
Onder het hoofd interneerings-dépöts erkent de re
geering, dat de werkverschaffing op dit oogenbiik nog
in het geheel onvoldoende is te noemen. De minister
hoopt, dat, mede met de hulp van het comité tot ont
wikkeling en ontspanning van geïnterneerden en met
die van hunne belangstellende landgenooten, de toe
stand spoedig meer bevredigend zal zijn.
ALKMAARSCHE COURANT.
