DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Van lat westelijk oorlogsterrein.
Van 1st oostelijk oarlogsterrein.
Van tiet zuidelijk oorlogsterrein,
De O
r 1 o g\
No. SI
Honderd en zeventiende jaargang.
191S
ItonnffisuM li S hü^bp PP®,- k p* Kt— INMpfó tl «t p wA Pite lette'? m Brieven fr. N. I
MAANWAG
i Ills. COSIER I IBM, Ms® I ItMmm* I
8 MAABT
Ter zee.
ALKMAAR, 8 Maart.
De nieuwste sensatie is de actie in de Dardanellen.
Niet wijl wij aan de beteekenis der actie en de gevol
gen van een alleszins mogelijk slagen ook maar iets te
kort zouden willen doen, gebruiken wij het woord
„sensatie", doch er zijn in deze zeven maanden van
oorlog tal van voorbeelden aan te halen van krijgsbe
drijven, die met veel ophef werden aangekondigd, heel
de wereld bezig hielden en tenslotte op niets zijn uit-
geloopen.
Neem den weergaloozen opmarsch der Duitschers
naar de Fransche hoofdstad. Het was in het begin
van September, alsof de val van Parijs, door de regee
ring reeds verlaten, zoo voor de deur stond. Toeval
lig lazen we gisteren een brieven-serie van prof.v. Dry-
galski, die als adviseerend hygiënist den veldtocht bij
het generaal-commando aan het v. Kluck-leger mee
maakt. De brieven zijn gedateerd: 3 September, No-
gent bij Creil, 35 K.M. van Parijs, 4 September Senlis,
30 K.M. van ParijsMaar enkele dagen daarna is
de sensationeele opmarsch van de Duitschers tot staan
gekomen en bleek een terugtocht noodzakelijk.
Luik, Namen, Maubeuge, Antwerpen zij roepen
de sensatie van het 42 c.M. kanon in herinnering, dat
in heel de methode van oorlogvoeren een ommekeer te
weeg zou brengen, omdat wat tot voor kort onneem
baar gold, plotseling gemakkelijk te veroveren bleek.
Maar „de dikke Bertha" zwijgt is zij nu reeds een
vrouw met een verleden, doch zonder heden nóch toe
komst?
Aan den IJser zou een aanvang worden gemaakt
met de verdrijving van de Duitschers en daar zou de
bevrijding van België haar begin vinden. Heel de we
reld keek naar den IJser, maar de zuivering van het
zwaargeteisterde land is niet het minst gevorderd.
De Russische stoomwals, die naar Berlijn zou rollen
was een andere sensatie. Het krachtige Russische of
fensief bracht 'alom spanning te weeg, maar er bleek
geen stoom achter den wals te zitten en de beeldspraak
heeft hare beteekenis verloren.
Turkije's meedoen aan den oorlog zou een geduch-
ten ommekeer in den stand van zaken in het leven roe
pen de „heilige oorlog" zou een geweldige factor
worden, het in-bezit-nemen van het Suez-kanaal zou de
Engelsche scheepvaart knauwen, de verbinding tus-
schen moederland en overzeesche bezitting belemmeren
er is niets van gekomen.
Portugal stond klaar met het geweer op schouder
om de gelederen der verbonden mogendheden te ver
sterken en Duitsche schepen in Portugeesche havens
tot goeden buit te doen verklaren van den eeneu
dag tot den anderen wachtte men op de oorlogsverkla
ring, welke tot dusverre nog steeds is uitgebleven, al
is het dan ook in de kolonie Angola niet pluis.
Zoo zouden we zonder moeite nog een tijdje kunnen
doorgaan, maar het is al genoeg. Alleen willen we er
nog even op wijzen, dat nog luttele dagen geleden al
om mei spanning werd afgewacht wat voor een termijn
er met den 18den Februari zou aanbreken. Toen was
de U-boot het voorwerp der sensatie. En nu is de
Dardanellen-actie het. Minder nog de actie zelf, die
haar tijd noodig heeft, dan wel de neven-omstandighe
den welke er mee gepaard gaan. Forceering der Dar
danellen toch beteekent den Turk een diepe wonde in
het vleesch steken. Men begint thans bloed te ruiken
in verschillende landen. Gaat Turkije er aan, dan
wil men „er bij" wezen, om als het op deelen aankomt
ook zijn part te krijgen. Zóó is, nuchter beschouwd, de
toestand in het Oosten.
Duidelijk is, dat onder deze omstandigheden de be
schieting der Dardanellen-forten meer nog van poli
tiek dan van militair belang is, maar ook, dat de re
geeringen der landen, welker belangen bij het politieke
Dardanellen-vraagstuk betrokken zijn, in een lastige
positie verkeeren. De vraag toch, of thans het oogen-
blik gekomen is om de onzijdige houding te laten va
ren en, op hoop van winst, partij te kiezen, is zeer,
zeer moeielijk. Zij eischt een groote objectieve voor
stelling van den juisten stand van zaken en een goede
kansberekening:
In Griekenland is blijkbaar de verzoeking het ergst.
Daar leidde zij reeds tot een conflict tusschen den Ko
ning, die twee oorlogen won, en den minister-presi
dent, die het volk te verwinnen wist. In Bulgarije is
het geval niet zoo acuut. In Italië is alles nog onzeker
het lijkt haast, of wie het meest biedt, het rijk aan
zijn zijde krijgen kan.
Misschien tast Griekenland thans toe, ofschoon het
waarschijnlijker is, dat men zelfs daar nog liever het
oogenblik der beslissing wat wil verschuiven, teneinde
meerdere zekerheid te erlangen, dat men de winnende
partij kiest.
Op grond van dit alles zou het ons ten zeerste ver
wonderen, dat nu reeds een der drie genoemde landen
zich in den worstelstrijd zou gaan werpen. Denk aan
Roemenië. Stond het er laatst niet voor, alsof dit rijk
aanstonds tegen Oostenrijk zou gaan optrekken en is
het niet bij zijn onzijdigheid gebleven, toen de Oosten-
rijksch-Duitsche strijdkrachten zoo snel de Boekowina
van de Russische troepen wisten te zuiveren
Het is waar, het lot van de Boekowina wordt ten
slotte niet in de Boekowina, dat der Dardanellen niet
aan de Dardanellen beslist, maar krijgt zijn bestem
ming na de geweldige slagen, die op andere operatie
terreinen aan te sluiten van den vrede voorafgaan.
Toch is het plaatselijk verloop van zulke neven-opera
ties natuurlijk van invloed op de houding der mogend
heden, welker belangen er bij betrokken zijn.
Daarom zal het resultaat der operatie aan de Darda
nellen zich naar alle waarschijnlijkheid duidelijker
moeten afteekenen, voordat andere landen het zwaard
in de weegschaal werpen.
En nu moet men niet al te veel gewicht hechten aan
het aanvankelijk succesvol verloop der Fransch-Engel-
sche actie. In een onderhoud met den correspondent
der Amerikaansche United Press heeft de Fransche mi
nister van marine, de heer Augagneur, verklaard, dat
de bondgenooten niet verwachten zonder moeite de
Dardanellen te zullen forceeren, dat hij niet zou kun
nen zeggen, hoe lang het wel zou duren, dat het moei
lijkste stuk zal zijn van het midden der straat tot de
Zee van Marmora.
Wat tot dusverre geschiedde, wettigt geen enkel
vermoeden omtrent hetgeen volgt. Heeft men aan den
eenen kant ernstig rekening te houden met de vastheid
van wil, welke er bij de verbonden mogendheden
voorzit om het wel beraamde plan ten uitvoer te leg
gen, aan den anderen kant mag verwacht worden, dat
de Turken, wanneer het nijpen gaat, tot geduchten te
genweer in staat zullen zijn.
Vandaar, dat deze veelbesproken operatie tot een
keerpunt in den oorlog kan leiden, maar evengoed
slechts een dier op-niets-uitloopende sensaties kan
worden, waarvan we er in den aanvang van dit artikel
enkele opsomden.
Gallipoli
jgTauroggen
Zee v.
Btarmora
ft.
Namazieh
K Dardanus
Sed-el-Bahr
ft. Medidieh
Tschanak AZIË
ft. Hamidieh
Orkanieh
a
Kum Kalessi
Komen we na bovenstaande algemeene beschouwing
weer tot de bijzondere, dan zij allereerst aangestipt,
dat berichten over de gebeurtenissen der Dardanellen
rechtdraads tegen elkaar ingaan. „Ga je gang maar",
zegt de Turk, „schiet maar op mijn forten, want mijn
nieuwe kanonnen heb ik daar buiten opgesteld en om
je te foppen speel ik met oude batterijen. Kwaad doe je
me heelemaal niet, want van je drieduizend projectie
len per dag, zijn er zoowat vijftien raak, je aanvallen
verslappen al en ik heb op beide oevers mijn mannetjes
met hun zware artillerie".
„Het gaat best", verzekert de Engelschman, „ik
schiet er flink op en ik schiet flink op ook. Ik ruim
forten en kanonnen en mijnen netjes op, ik zet al troe
pen aan land, ik neem de goede uitwerking van mijn
trefers waar, ik heb nu al de straten bij de engten van
Tsjanak onder vuur en ik ga zoo aanstonds ook de ver
dedigingswerken van Smyrna vernielen, want anders
kom ik niet klaar."
Wie heeft nu gelijk? of liever het meeste gelijk? Ver
moedelijk de Engelschman, die zeer stellig en zeer
nauwkeurig in zijn berichtgeving is, in tegenstelling
met den Turk, die maar wat over algemeenheden praat
en voor de rest zijn mededeelingen aanvult met ont
kenningen.
Vergissen wij ons, wanneer wij weer zeer belang
rijke berichten van het Oostelijk oorlogstooneel ver
wachten?
Wij gelooven het niet.
Op koelen, ietwat hooghartigen toon verzekerde Za
terdag het Duitsche communiqué, „nadat de geheele
oorlogsbuit in het boschrijk gebied ten noordwesten
van Grodno en rondom Augustow in zekerheid was
gebracht, zonder dat de Russen ons, ondanks energie
ke tegenmaatregelen dit konden beletten, staan de daar
tot dusverre gebezigde troepen, thans voor andere
krijgsbedrijven ter beschikking." In het latere Duit
sche communiqué wordt deze mededeeling aldus aan
gevuld: „Onze operaties ten noordwesten van Grodno
zijn geheel volgens de gemaakte plannen afgeloopen."
De vraag is gewettigd, of de Duitschers inderdaad
Weichsel
oSSoewalki
o Augustowo
Lyck o CS
So jgOrodno
0 °0Grajewo
NeidenburgS 0 B aOssowetz
Kolno
OOST-
FBCIHIS
ThorrrO 0
Ng HLipno
Soldau0 cöMlawa
Radzauow
BDobrzyn
W o
H o Warta
°0
0
H
O
h
,03JRate
oFlotsk p)onsk
'0WARSCHAU
o SLowitz
o
o o
aa o o LOD.S IS
Ne oo .9 Iwangorod
°o BPetrokow
o Weichsel
N ooCzenstochow
h o
o
o o - - o o o o
Jabloenka-
II Pas
O Krakau
Gorlice
I CS
.San
Beskiden
ll
Doekla-
pas
OLPrzemysI
Karpathen
Loepkow- Oeszok-
Pas pas
H O Jf G A B IJ E
Beskid
pas
niet grooter resultaat verwacht hadden van hun offen
sief, dat hier en daar reeds door plaatselijke tegenstoo-
ten van Russischen kant is gevolgd. In elk geval, deze
operatie heeft de heer V. Hindenburg thans definitief
afgesloten. En 'n nieuwe actie is onmiddellijk in voor
bereiding genomen en vermoedelijk alweer aan den
gang. Wij veronderstelden, toen we het Duitsche com
muniqué van Zaterdag lazen, dat de troepen, die ter
beschikking kwamen, zouden worden gezonden naar
het vak Plotsk-Razionz. Immers de Russen, die bij
Mlawa en Kolno staan, kunnen ten noorden van War
schau in hun achterwaartsche verbindingen en daar
door met omsingeling worden bedreigd.
Het schijnt echter, dat het voornaamste strijdtooneel
op het oogenblik in het Oosten niet ten noorden, maai
ten zuiden van Warschau moet worden gezocht. Het
laatste Russische communiqué zegt ten minste dat er
zich aan den linkeroever der Pilitza (een zijrivier van
den Weichsel, die 50 kilometer ten zuiden van War
schau in den Weichsel valt) een gevecht aan den gang
is, welke het karakter aanneemt van een grooten slag.
Waar het allernieuwste Duitsche communiqué
spreekt over de gevechten bij Novo Miasko, wordt de
zelfde strijd bedoeld, doch hierin wordt hij tot veel
kleinere afmetingen teruggebracht.
Nadere bijzonderheden zullen dus moeten leeren,
waar op het oogenblik de hoofdactie moet worden ge
zocht.
Van het Westen geen nieuws. Alleen mag de aan
dacht gevestigd worden op het feit, dat er Engelsche
troepen worden samengetrokken op Besamjon, terwijl
tot dusverre de Engelschen in hoofdzaak opereerden in
het Belgische kustgebied en in Noord-Frankrijk. Is er
misschien een poging aanstaande om door het nauwe
gat van Belfort door te breken, of wel zal men trachten
de Duitschers, die aan de Meurthe en bij Badonviller
den laatsten tijd weer wat komen opdringen en het
natuurlijk van het zuid-westen uit op Verdun gemunt
hebben, tot staan te brengen? De laatste veronderstel
ling lijkt de meest waarschijnlijke, immers de strijd in
de Argonnen van den laatsten tijd bewijst, dat men
van dien kant ook bezig is om de Duitschers uit de
buurt van Verdun te verwijderen.
DE STRIJD IN BELGIë EN NOORD-FRANKRIJK.
Het Fransche communiqué meldde gistermiddag:
Wij winnen nog steeds terrein ten noorden van
Atrecht in de buurt van Notre Dame de Lorette, waar
wij verscheiden loopgraven bemachtigden. De vijand
leed belangrijke verliezen.
Wij zijn eenigszins vooruitgegaan ten noorden van
Perthes en ten noordwesten van Beau Séjour.
In de Vogezen hebben wij ten westen van Münster
de twee heuvels van den kleinen en den grooten Ru-
hackera-kopf genomen en de tegenaanvallen van den
vijand afgeslagen.
Wij namen Imberg aan den rechteroever van de
recht en tevens hoogte 856.
Ten slotte sloegen wij bij Hartmanswei lerkopf een
tegenaanval van een Duitsch bataljon af. Dit leed zwa
re verliezen en moest een groot aantal gevangenen in
onze handen laten.
Uit het Duitsche groote hoofdkwartier werd giste
ren gemeld:
Tusschen de zee en de Somme hadden over het ge
heel' slechts artillerie-gevechten piaAts. De nachtelijke
pogingen van den vijand om ten zuiden van Yperen
door te dringen, werden verijdeld.
In Champagne kwamen onze troepen vooruit^ zij
ontnamen den vijand eenige loopgraven en maakten 60
gevangenen.
De Fransche krachtige aanval op onze stellingen ten
N.-O. van Le Mesnil mislukte, met zware verliezen
voor den vijand, onder ons infanterie- en artillerie
vuur.
Oostelijk van Bedonviller werden vijandelijke aan
vallen afgewezen
In de Vogezen is de strijd ten westen van Münster
en ten noorden van Senheim nog niet geëindigd.
DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT.
De Russische Generale Staf berichtte: Aan den
linkeroever van de Njemen zijn de Duitschers terugge
slagen achter het station van Simno en de streek van
Leypoeni,
De dislocatie van de troepen aan den rechteroever
van de Naref heeft geen feitelijke wijziging ondergaan.
Op de wegen naar Lomza duren de hardnekkige ge
vechten voort. Wij hebben den vijand in den nacht van
5 Maart van de beheerschende hoogte ten westen van
den weg Stawiski-Lomza bij het dorp Karkowo ver
jaagd en daarbij zes mitrailleuses buitgemaakt.
Aan den linkeroever van dé Weichsel in de streek
van de Pilitza zijn de Duitschers op 5 dezer een aan
val begonnen op een kleinen sector van onze stellingen
bij het dorp Demanewits.
In de Karpathen duren de vruchtelooze aanvallen
der Oostenrijkers in de richting van Beligrod voort.
In Oost-Galidë zetten wij het offenief voort. Wij
hebben de Oostenrijkers verdreven uit hun versterkte
stellingen aan de Bystrica en daarbij honderden krijgs
gevangenen gemaakt.
Het Duitsche groote hoofdkwartier meldde gisteren
Onze beweging ten N.-W. van Grodno heeft volgens
het opgemaakte plan plaats. De Russische nachtaan-
val op Moarce, ten N.-O. van Lomza, werd afgeslagen
Ook ten westen van Prasnysz werd een krachtige
Russische aanval afgeslagen.
Onze aanvallen ten N.-O. van Rawa hadden succes;
3400 Russen werden gevangen genomen, 16 mitrail
leurs veroverd.
Officieel werd gisteren te Weenen bekend gemaakt:
Op eenige sectoren van het front in Russich-Polen
werden gisteren zware gevechten geleverd, hier en
daar op zeer korten afstand van elkander. Door dë
werking van onze artillerie echter werden de Russische
afdeelingen met zware verliezen genoodzaakt de voor-
geschoven stellingen te ontruimen.
In de Karpathen, waar op verschillende plaatsen de
gevechten om goede hoogtestellingen voortduren, wer
den nachtelijke aanvallen der Russen overal afgesla
gen. Acht officieren en 570 man werden krijgsge
vangen gemaakt.
DE BELEGERDE VESTING PRZEMYSL.
Het Petrograder Telegraaf-agentschap meldde Zater
dag:
Het garnizoen van Przemysl doet geen uitvallen
meer, maar de artillerie van de vesting ontwikkelt
groote activiteit en beschiet ons druk met granaten
van groot kaliber. Dit vuur doet echter weinig nadeel.
Duizend uit de vesting afgeschoten granaten wondden
slechts één man uit onze gelederen.
De Oostenrijkers onderhouden een zeer hevig vuur
op onze vliegmachines, die bijna dagelijks over de ves
ting vliegen. Een groot aantal hommen ontploft, maar
zonder resultaat. Op 5 Maart hebben wij bij het sta
tion Sokolke een Duitsche vliegmachine naar beneden
geschoten. De aviateurs werden gevangen genomen.
Daar de Duitschers Russische gevangenen noodig
hebben om van hen de groepeering onzer strijdmacht
aan den linkeroever van de Weichsel gewaar te wor
den, hebben zij een premie van 60 gesteld op iederen
Russischen soldaat, die gevangen wordt genomen. Wij
hebben een Duitschen luitenant gevangen genomen, die
met een aantal vrijwilligers was uitgetrokken om ge
vangenen te maken.
IN AZIATISCH TURKIJE.
Het Turksche groote hoofdkwartier meldde giste
ren:
Twee Engelsche regimenten cavalerie, ter sterkte
van 1500 man, vielen, ondersteund door een machine
geweer-compagnie en artillerie, onze voorhoede aan
bij Vessile, ten zuiden van Kona. Het resultaat van het
gevecht was, dat de vijand in wanorde in de richting
van Chaibe vluchtte, met achterlating van meer dan
200 dooden en gewonden. Wij maakten een mitrailleur
buit en vernagelden twee vijandelijke kanonnen. Onze
verliezen zijn 10 dooden en 15 gewonden.
Gisteren beschoten twee vijandelijke pantserschepen
en een kruiser drie uren lang, zonder eenig succes, de
forten aan de kust van Smyrna. Hedenmorgen beschoot
een Fransch pantserschip en drie Engelsche, die vijf
groote mijnzoekers bij zich hadden, opnieuw anderhalf
uur de forten van Smyrna. Zeven projectielen van onze
batterijen troffen een vijandelijk pantserschip, dat het
eerst het vuur geopend had.
Tijdens de beschieting van gisteren en heden had
den wij in 't geheel 4 dooden en 7 gewonden.
DE BESCHIETING DER DARDANELLEN.
Het Turksche hoofdkwartier berichtte gisteren:
De algemeene toestand is feitelijk onveranderd.
Hedenmiddag beschoten zes vijandelijke pantser
schepen onze batterijen in de straat der Dardanellen.
ALKHAARSCHE
o
O
O
O
O
O
O
o
H O O
O
O O
O O
o o n
O O
w w
